Tài liệu Luận văn kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại doanh nghiệp công nghiệp hà nội

LỜI MỞ ĐẦU ***** Trong nh÷ng n¨m qua, cïng víi sù ®æi míi s©u s¾c, toµn diÖn cña ®Êt níc, cña c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ, hÖ thèng kÕ to¸n ViÖt Nam ®· cã nh÷ng bíc ®æi míi, tiÕn bé vµ gãp phÇn tÝch cùc vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc. §Æc biÖt trong giai ®o¹n hiÖn nay, kÕ to¸n ®· kh¼ng ®Þnh ®îc vai trß quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu trong hÖ thèng kinh tÕ tµi chÝnh cña ®¬n vÞ còng nh trªn ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n, lµ c«ng cô thiÕt yÕu ®Ó qu¶n lý nÒn kinh tÕ. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®ang ngµy ®ªm diÔn ra sù c¹nh tranh gay g¾t nh hiÖn nay, ®ßi hái c¸c Doanh NghiÖp kh«ng nh÷ng s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt lîng tèt, mÉu m· ®Ñp phï hîp víi thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng mµ cßn ph¶i cã gi¸ c¶ hîp lý. C«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét chØ tiªu quan träng,lu«n lu«n ®îc c¸c nhµ qu¶n lý trong doanh nghiÖp quan t©m chó träng, v× chi phÝ s¶n xuÊt lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh chÊt lîng cña mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doamh nghiÖp. Th«ng qua nh÷ng th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, nh÷ng ngêi qu¶n lý doanh nghiÖp n¾m ®îc nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm thùc tÕ cña tõng lo¹i ho¹t ®éng, cña tõng lo¹i s¶n phÈm lao vô còng nh kÕt qu¶ cña toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, nh»m ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn cña ®Þnh møc chi phÝ vµ dù to¸n chi phÝ, t×nh h×nh sö dông tµi s¶n, vËt t, lao Trang1 ®éng, tiÒn vèn, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®¸nh gi¸ trong qu¶n lý. VÊn ®Ò chi phÝ kh«ng chØ lµ sù quan t©m cña c¸c doanh nghiÖp mµ cßn lµ mèi quan t©m cña ngêi tiªu dïng, cña x· héi nãi chung. ChÝnh v× nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy vµ qua thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ t¹i doanh nghiÖp C¶ng Hµ Néi em ®· quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi "KÕ To¸n Chi PhÝ S¶n XuÊt Vµ TÝnh Gi¸ Thµnh S¶n PhÈm". Víi kh¶ n¨ng b¶n th©n cßn h¹n chÕ vµ trong ®iÒu kiÖn thêi gian kh«ng cho phÐp nªn mÆc dï cã nhiÒu cè g¾ng song kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. RÊt mong ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c c¸n bé nh©n viªn phßng kÕ to¸n cña doanh nghiÖp C¶ng Hµ Néi. §Ó hoµn thµnh b¶n chuyªn ®Ò nµy, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy c« gi¸o. §Æc biÖt lµ sù gióp ®ì cña c« gi¸o : NguyÔn ThÞ B×nh vµ c¶m ¬n c¸c c« chó c¸n bé nh©n viªn phßng kÕ to¸n thèng kª t¹i doanh nghiÖp C¶ng Hµ Néi. Trang2 C¸c vÊn ®Ò chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.2 - Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ c¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt chñ yÕu. 1.2.1 - Kh¸i niÖm chi phi phÝ s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp ph¶i khai th¸c vµ sö dông c¸c nguån lao ®éng,vËt t, tµi s¶n, tiÒn vèn ®Ó thùc hiÖn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm, cung cÊp lao vô, dÞch vô. Trong qu¸ tr×nh ®ã doanh nghiÖp ph¶i bá ra c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cho ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, chi phÝ bá ra cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®îc gäi lµ chi phÝ s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp chØ ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú. 1.2.2 - C¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt chñ yÕu. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp bao gåm rÊt nhiÒu lo¹i, nhiÒu kho¶n kh¸c nhau c¶ vÒ néi dung, tÝnh chÊt, c«ng dông, vai trß, vÞ trÝ ..... trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Do ®ã ®Ó thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n cÇn ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i c¸c chi phÝ s¶n xuÊt tõ c¸c môc ®Ých vµ yªu cÇu kh¸c nhau cña qu¶n lý, chi phÝ s¶n xuÊt còng ®îc tu©n theo nh÷ng tiªu thøc kh¸c nhau. 1.2.2.1 - Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo tÝnh chÊt kinh tÕ Trang3 (YÕu tè chi phÝ) §Ó phôc vô cho viÖc tËp hîp, qu¶n lý chi phÝ theo néi dung kinh tÕ ban ®Çu ®ång nhÊt cña nã mµ kh«ng xÐt ®Õn c«ng dông cô thÓ, ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, chi phÝ ®îc ph©n theo yÕu tè chi phÝ sau: * YÕu tè nguyªn liÖu, vËt liÖu: bao gåm gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh vµ vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô dông cô...... sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh(lo¹i trõ gi¸ trÞ vËt liÖu dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liªô thu håi). * YÕu tè tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l¬ng: yÕu tè nµy ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn l¬ng vµ phô cÊp mang tÝnh chÊt l¬ng ph¶i tr¶ cho toµn bé c«ng nh©n viªn chøc. * YÕu tè nhiªn liÖu, ®éng lùc: sö dông vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú (trõ mét sè kh«ng dïng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi). * YÕu tè b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn: tÝnh theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng vµ phô cÊp l¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn chøc. * YÕu tè khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: ph¶n ¸nh tæng sè khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ph¶i trÝch trong kú cña tÊt c¶ tµi s¶n cè ®Þnh sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. * YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh. * YÕu tè chi phÝ b»ng tiÒn: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn, c¸c yÕu tè trªn dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Ph©n l¹i theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cã t¸c dông: Trang4 + Trong ph¹m vi doanh nghiÖp: phôc vô qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, lµm c¨n cø ®Ó lËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè, lËp kÕ ho¹ch cung øng vËt t, tiÒn vèn, sö dông lao ®éng cho kú sau. + Trong ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ: cung cÊp tµi liÖu ®Ó tÝnh to¸n thu nhËp quèc d©n do cã sù t¸ch biÖt gi÷a hao phÝ lao ®éng vËt ho¸ vµ hao phÝ lao ®éng sèng. 1.2.2.2 - Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c«ng dông kinh tÕ chi phÝ: (kho¶n môc chi phÝ) Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt cã cïng môc ®Ých, c«ng dông ®îc s¾p xÕp vµo mét kho¶n môc chi phÝ, kh«ng ph©n biÖt néi dung kinh tÕ cña chi phÝ. * Kho¶n môc chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp: bao gåm chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô sö dông trùc tiÕp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt s¶n phÈm. * Kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: bao gåm c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, dÞch vô nh: lu¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp l¬ng, tiÒn ¨n gi÷a ca vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng (b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn). * Kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung: gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh t¹i bé phËn s¶n xuÊt (ph©n xëng, ®éi, tr¹i s¶n xuÊt....) ngoµi hai kho¶n môc trªn. - Kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung bao gåm c¸c néi dung kinh tÕ sau: + Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng : bao gåm c¸c kho¶n tiÒn l¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp, c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng, Trang5 tiÒn ¨n gi÷a ca cña nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng, ®éi, bé phËn s¶n xuÊt. + Chi phÝ vËt liÖu: gåm nh÷ng chi phÝ vËt liÖu dïng chung cho ph©n xëng nh: vËt liÖu dïng ®Ó söa ch÷a, b¶o dìng tµi s¶n cè ®Þnh, vËt liÖu v¨n phßng ph©n xëng vµ nh÷ng vËt liÖu dïng cho nhu cÇu qu¶n lý chung ë ph©n xëng. + Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt: gåm nh÷ng chi phÝ vÒ c«ng cô dông cô xuÊt dïng cho ho¹t ®éng qu¶n lý cña ph©n xëng nh: khu«n mÉu, dông cô g¸ l¾p, dông cô cÇm tay, dông cô b¶o hé lao ®éng.... + Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: gåm toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh sö dông trong ph©n xëng nh: m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, phu¬ng tiÖn vËn t¶i, truyÒn dÉn, nhµ xëng..... + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: bao gåm c¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho ho¹t ®éng ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt nh: chi phÝ söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh thuª ngoµi, chi phÝ ®iÖn níc, ®iÖn tho¹i, c¸c kho¶n chi mua vµ sö dông c¸c tµi liÖu kü thuËt, b»ng s¸ng chÕ, giÊy phÐp chuyÓn giao c«ng nghÖ, nh·n hiÖu th¬ng m¹i..... kh«ng thuéc tµi s¶n cè ®Þnh. + Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: bao gåm c¸c chi phÝ b»ng tiÒn ngoµi c¸c chi phÝ ®· kÓ trªn phôc vô cho ho¹t ®éng cña ph©n xëng. T¸c dông: phôc vô cho viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt theo ®Þnh møc, cung cÊp sè liÖu cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch Trang6 gi¸ thµnh lµm tµi liÖu tham kh¶o ®Ó lËp ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt vµ lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm cho kú sau. 1.2.2.3 - Ph©n lo¹i chi phÝ theo mèi quan hÖ víi s¶n l îng s¶n phÈm s¶n xuÊt. Theo c¸ch nµy chi phÝ s¶n xuÊt chia lµm 2 lo¹i: * Chi phÝ biÕn ®æi (biÕn phÝ): Lµ nh÷ng chi phÝ cã sù thay ®æi vÒ sè lîng t¬ng quan tû lÖ thuËn víi sù thay ®æi cña khèi lîng s¶n phÈm s¶m xuÊt trong kú nh: chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp..... * Chi phÝ cè ®Þnh (®Þnh phÝ): lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng thay ®æi vÒ tæng sè khi cã sù thay ®æi khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong møc ®é nhÊt ®Þnh nh chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh theo ph¬ng ph¸p b×nh qu©n, chi phÝ ®iÖn th¾p s¸ng.... T¸c dông: c¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông rÊt lín ®Õn c«ng t¸c qu¶n trÞ kinh doanh, ph©n tÝch ®iÓm hoµ vèn vµ phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý cÇn thiÕt ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh. Tãm l¹i: môc ®Ých bá chi phÝ n¨ng suÊt cña c¸c doanh nghiÖp lµ t¹o nªn nh÷ng gi¸ trÞ sö dông nhÊt ®Þnh, ®¸p øng yªu cÇu tiªu dïng cña x· héi. Môc ®Ých cña doanh nghiÖp lµ chi phÝ bá ra Ýt nhÊt mµ gi¸ trÞ sö dông lín nhÊt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, doanh nghiÖp lu«n t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt nh»m môc ®Ých thu ®îc lîi nhuËn cao. 1.3 - ý nghÜa cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Trang7 Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh tiªu hao lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸, ®Ó qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao th× c¸c nhµ qu¶n lý, chñ doanh nghiÖp ph¶i sö dông hµng lo¹t c¸c biÖn ph¸p c«ng cô qu¶n lý kh¸c nhau ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ chi phÝ s¶n xuÊt nh h¹ch to¸n kÕ to¸n, chi phÝ ho¹t ®éng thèng kª, ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ trong ®ã h×nh thøc kÕ to¸n lµ quan träng nhÊt, lµ ph¬ng tiÖn ®Ó ghi chÐp tÝnh to¸n liªn l¹c vµ s¸t xao sù biÕn ®éng cña vËt t, tµi s¶n, tiÒn vèn. KÕ to¸n sö dông ®ång thêi hai thíc ®o gi¸ trÞ vµ thíc ®o hiÖn vËt, do ®ã ®· cñng cè kÞp thêi c¸c chøng tõ tµi liÖu th«ng tin cÇn thiÕt vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ngoµi ra, kÕ to¸n cßn cung cÊp ®Çy ®ñ nh÷ng sè liÖu cÇn thiÕt vµ kÞp thêi chi phÝ s¶n xuÊt trong kú vµ x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. Tõ ®ã biÕt ®îc qu¸ tr×nh sö dông chi phÝ s¶n xuÊt trong kú lµ tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ, ®ång thêi biÕt ®îc gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh x¸c cßn vËn dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi tõng ®Æc ®iÓm, ho¹ch ®Þnh tæ chøc s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ, ®Æc ®iÓm do s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®Ò ra. Muèn tÝnh to¸n chÝnh x¸c chi phÝ ®Çu vµo th× c«ng t¸c kÕ to¸n kh«ng nh÷ng ph¶i tæ chøc ghi chÐp tÝnh to¸n ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc thêng xuyªn liªn tôc chi phÝ chi ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mµ trªn c¬ së cung cÊp nh÷ng th«ng tin kinh tÕ quan träng vÒ t×nh h×nh mua, sö dông nguyªn vËt liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong hÖ thèng ®iÒu hµnh tæ chøc doanh nghiÖp, tõ ®ã doanh nghiÖp ®Ò ra c¸c ph¬ng ph¸p qu¶n lý kÞp thêi vµ cã khoa häc ®èi víi Trang8 vÊn ®Ò chi phÝ s¶n xuÊt nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.4 - Gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.4.1 - Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trong s¶n xuÊt, chi phÝ s¶n xuÊt chØ lµ mét mÆt thÓ hiÖn sù hao phÝ. §Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng kinh doanh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, chi phÝ s¶n xuÊt chi ra ph¶i ®îc xem xÐt trong mèi quan hÖ víi mÆt thø hai còng lµ mÆt c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, lµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®îc. Quan hÖ so s¸nh ®ã ®· h×nh thµnh nªn chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi lîng c«ng t¸c hay khèi lîng s¶n phÈm lao vô dÞch vô ®· hoµn thµnh kh«ng kÓ chi phÝ ®ã ph¸t sinh ë thêi ®iÓm nµo.Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh diÔn ra hai mÆt ®èi lËp lµ hao phÝ s¶n xuÊt vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt. Nh vËy, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn toµn bé c¸c lo¹i chi phÝ doanh nghiÖp bá ra bÊt kú ë thêi ®iÓm nµo nhng cã liªn quan ®Õn khèi lîng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. 1.4.2 - Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm. * Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm theo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy,gi¸ thµnh s¶n phÈm chia lµm ba lo¹i: - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ s¶n lîng kÕ Trang9 ho¹ch.Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch do bé ph©n kÕ ho¹ch x¸c ®Þnh tríc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt. + Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¨n cø ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh. - Gi¸ thµnh ®Þnh møc: lµ gi¸ th¸nh¶n phÈm tÝnh trªn c¬ së®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt hiÖn hµnh vµ chØ tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Gi¸ thµnh ®Þnh møc lµ c«ng cô qu¶n lý ®Þnh møc cña doanh nghiÖp, lµ thíc ®o chÝnh x¸c ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n vËt t, lao ®éng vµ gióp cho viÖc ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ, kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. - Gi¸ thµnh thùc tÕ: lµ gÝa thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh tËp hîp ®îc trong kú vµ s¶n lîng s¶n phÈm thùc tÕ ®· s¶n xuÊt trong kú. Gi¸ thµnh thùc tÕ ®îc tÝnh to¸n sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. * Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi tÝnh to¸n: Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy,gi¸ thµnh s¶n phÈm chia lµm hai lo¹i: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (cßn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng xëng): bao gåm chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô hoµn thµnh. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®îc sö dông ®Ó ghi sæ kÕ to¸n thµnh phÈm nhËp kho hoÆc giao Trang10 cho kh¸ch hµng vµ lµ c¨n cø ®Ó doanh nghiÖp tÝnh gi¸ vèn hµng b¸n, l·i gép. - Gi¸ thµnh toµn bé: bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp tÝnh cho s¶n phÈm ®ã. Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Gi¸ thµnh = toµn bé Gi¸ thµnh + Chi phÝ + b¸n hµng s¶n xuÊt Chi phÝ QLDN 1.5 - §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.5.1 - §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: - §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi giíi h¹n s¶n xuÊt mµ chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ph¶i tËp hîp theo ®ã. - Ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh ë nhiÒu ®Þa ®iÓm ph©n xëng, tæ, ®éi s¶n xuÊt kh¸c nhau theo quy tr×nh c«ng nghÖ còng kh¸c nhau. Do ®ã chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp còng cã thÓ ph¸t sinh ë nhiÒu ®Þa ®iÓm, nhiÒu bé phËn liªn quan ®Õn nhiÒu s¶n phÈm c«ng viÖc. - X¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt thùc chÊt lµ nh÷ng ph¹m vi giíi h¹n mµ chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ®îc tËp hîp nh»m ®¸p øng nhu cÇu kiÓm tra chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. ViÖc x©y dùng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp cÇn ph¶i c¨n cø vµo nh÷ng ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ Trang11 còng nh yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh. Dùa vµo nh÷ng c¨n cø trªn, ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp cã thÓ lµ: + Tõng ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt, tæ, ®éi s¶n xuÊt hoÆc toµn doanh nghiÖp. + Tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ hoÆc toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ. + Tõng s¶n phÈm, tõng ®¬n ®Æt hµng, tõng c«ng tr×nh..... + Tõng bé phËn chi tiÕt s¶n phÈm. 1.5.2 - §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh chÝnh lµ viÖc x¸c ®Þnh s¶n phÈm, b¸n thµnh phÈm, c«ng viÖc, lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh mµ kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. §èi tîng ®ã cã thÓ lµ s¶n phÈm cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hay ®ang trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt tuú theo yªu cÇu cña h¹ch to¸n kÕ to¸n néi bé vµ tiªu hao s¶n phÈm. Còng nh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, c¬ së ®Ó lùa chän ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ xuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý cña doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh phï hîp. 1.6 - NhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: - C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm c«ng nghÖ, ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. Trang12 - Tæ chøc tËp hîp vµ ph©n bæ tõng lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ b»ng ph¬ng ph¸p thÝch hîp. Cung cÊp kÞp thêi nh÷ng sè liÖu, th«ng tin tæng hîp vÒ c¸c kho¶n môc chi phÝ, yÕu tè chi phÝ ®· quy ®Þnh, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n trÞ gi¸ cña s¶n phÈm dë dang cuèi kú. - VËn dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp ®Ó tÝnh to¸n gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh theo ®óng kho¶n môc quy ®Þnh vµ ®óng kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· x¸c ®Þnh. - §Þnh kú cung cÊp c¸c b¸o c¸o vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh cho c¸c cÊp qu¶n lý doanh nghiÖp, tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc vµ dù to¸n chi phÝ, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ph¸t hiÖn kh¶ n¨ng tiÒm tµng, ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p ®Ó gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.7 - KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. 1.7.1 - Tµi kho¶n kÕ to¸n chñ yÕu sö dông: Sö dông TK 621; TK 622; TK 627; TK 154 (TK 631). 1.8 - C¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang cuèi kú. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thêng diÔn ra liªn tôc, xen kÏ lÉn nhau, cuèi kú cã thÓ cã nh÷ng s¶n phÈm ®ang dë dang trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt hoÆc nh÷ng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh mét hoÆc mét sè giai ®o¹n cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt nhng cha hoµn thµnh ®Õn giai ®o¹n cuèi cïng th× nh÷ng s¶n phÈm ®ã gäi chung lµ s¶n phÈm dë dang. Trang13 VËy s¶n phÈm dë dang theo nghÜa hÑp chØ lµ nh÷ng s¶n phÈm ®ang dë dang trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt, theo nghÜa réng s¶n phÈm dë dang cßn bao gåm nöa thµnh phÈm tù chÕ biÕn. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang lµ viÖc x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh vµo trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. Tr×nh tù tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang: - KiÓm kª chÝnh x¸c s¶n lîng s¶n phÈm dë dang trªn c¸c giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt. - X¸c ®Þnh møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang (nÕu cÇn). Tuú ®Æc ®iÓm vÒ tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp, kÕ to¸n vËn dông ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú thÝch hîp. C¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang: + §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp. + §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo khèi lîng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh t¬ng ®¬ng. + §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc. 1.8.1 - §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp: TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú chØ tÝnh phÇn chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp dïng cho s¶n xuÊt s¶n phÈm dë dang, c¸c chi phÝ chÕ biÕn (chi phÝ nh©n c«ng Trang14 trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung) tÝnh toµn bé cho s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú. C«ng thøc tÝnh: DCK = D§K + Cn Qsp + QD x QD Trong ®ã: - DCK, D§K: Chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ ®Çu kú. - Cn: Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú. - Qsp, QD: S¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh vµ s¶n lîng s¶n phÈm dë dang cuèi kú. C«ng thøc nµy ®îc ¸p dông trong trêng hîp chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp ®îc bá vµo ngay tõ ®Çu cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Trong trêng hîp chi phÝ vËt liÖu phô trùc tiÕp bá dÇn vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt th× trÞ gi¸ s¶n phÈm lµm dë chØ tÝnh theo chi phÝ nguyªn vËt liªu chÝnh trùc tiÕp (nÕu bá vµo tõ ®Çu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt) §èi víi doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc, gåm nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ kÕ tiÕp theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh, s¶n phÈm hoµn thµnh cña giai ®o¹n tríc lµ ®èi tîng chÕ t¹o cña giai ®o¹n sau th× trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ë giai ®o¹n ®Çu tÝnh theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, cßn trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ë giai ®o¹n sau ®îc tÝnh theo gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm cña giai ®o¹n tríc ®ã chuyÓn sang. - ¦u ®iÓm: TÝnh to¸n ®¬n gi¶n, khèi lîng tÝnh to¸n Ýt Trang15 - Nhîc ®iÓm: §é chÝnh x¸c kh«ng cao bëi chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang chØ cã kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. - §iÒu kiÖn ¸p dông: Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp víi trêng hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt, s¶n lîng s¶n phÈm dë dang gi÷a c¸c kú kÕ to¸n Ýt biÕn ®éng. 1.8.2 - §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo s¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng: Néi dung cña ph¬ng ph¸p: - C¨n cø s¶n lîng s¶n phÈm dë dang vµ møc ®é hoµn thµnh ®Ó quy ®æi s¶n lîng s¶n phÈm dë dang thµnh s¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng. C«ng thøc: QT§ = QD x % HT QT§: S¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng. % HT: Tû lÖ chÕ biÕn hoµn thµnh. - TÝnh to¸n, x¸c ®Þnh tõng kho¶n môc chi phÝ cho s¶n phÈm dë dang theo nguyªn t¾c: 1. Chi phÝ s¶n xuÊt bá vµo ngay tõ ®Çu d©y chuyÒn c«ng nghÖ (nh nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp hoÆc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp) th× ph©n phèi ®ång ®Òu cho s¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh vµ s¶n lîng s¶n phÈm dë dang. C«ng thøc: DCK = D§K + Cn Qsp + QD x QD Trang16 2. §èi víi chi phÝ bá ra dÇn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ biÕn (nh chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung) th× chi phÝ tÝnh cho s¶n lîng s¶n phÈm dë dang vµ møc ®é hoµn thµnh cña chóng. C«ng thøc: DCK = D§K + Cn x Qsp + QT§ QT§ C«ng thøc trªn ®îc ¸p dông ®Ó tÝnh theo tõng kho¶n môc chi phÝ t¬ng øng ph¸t sinh bá dÇn trong kú. - ¦u ®iÓm: §¶m b¶o sè liÖu hîp lý vµ ®é tin cËy cao h¬n ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. - Nhîc ®iÓm: Khèi lîng tÝnh to¸n nhiÒu, viÖc ®¸nh gi¸ møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang trªn c¸c c«ng ®o¹n cña d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt kh¸ phøc t¹p vµ mang nÆng tÝnh chñ quan. - §iÒu kiÖn ¸p dông: Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng s¶n phÈm cã chi phÝ chÕ biÕn chiÕm tû träng trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt t¬ng ®èi lín vµ s¶n lîng s¶n phÈm dë dang biÕn ®éng nhiÒu gi÷a c¸c kú kÕ to¸n. §èi víi nh÷ng s¶n phÈm cã s¶n lîng s¶n phÈm dë dang ë c¸c kh©u trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt t¬ng ®èi ®Òu ®Æn, ®Ó ®¬n gi¶n cã thÓ x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh chung cho tÊt c¶ s¶n phÈm dë dang lµ 50%. Ph¬ng ph¸p nµy cßn gäi lµ ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n lîng s¶n phÈm dë dang theo 50% chi phÝ, thùc chÊt ®©y còng lµ ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ Trang17 s¶n lîng s¶n phÈm dë dang theo s¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng. 1.8.3 - §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ ¶n xuÊt ®Þnh møc. KÕ to¸n c¨n cø vµo s¶n lîng s¶n phÈm dë dang ®· kiÓm kª ë tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt vµ ®Þnh møc tõng kho¶n kho¶n môc chi phÝ ë tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt t¬ng øng ®Ó tÝnh chi phÝ ®Þnh møc cña s¶n lîng s¶n phÈm dë dang ë tõng c«ng ®o¹n, sau ®ã tËp hîp l¹i theo tõng lo¹i s¶n phÈm. Trong ph¬ng ph¸p nµy c¸c kho¶n môc chi phÝ tÝnh cho s¶n lîng s¶n phÈm dë dang cßn phô thuéc møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh cña chóng. - §iÒu kiÖn ¸p dông: Ph¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông thÝch hîp víi nh÷ng s¶n phÈm ®· x©y dùng ®îc ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt hîp lý vµ æn ®Þnh. 1.9- C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ øng dông trong c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp chñ yÕu. 1.9.1 - C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ ph¬ng ph¸p sö dông sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc trong kú vµ c¸c tµi liÖu liªn quan ®Ó tÝnh to¸n tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh theo ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh vµ c¸c kho¶n môc tÝnh gi¸ thµnh. C¸c c¨n cø ®Ó lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp: + §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt + Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt Trang18 + §Æc ®iÓm s¶n phÈm + Yªu cÇu qu¶n lý s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh + Mèi quan hÖ gi÷a ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n. (Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp) Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n khÐp kÝn tæ chøc s¶n xuÊt nhiÒu, chu kú s¶n xuÊt ng¾n vµ xen kÏ, liªn tôc (®iÖn, than, b¸nh kÑo....) §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt phï hîp víi ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh, kú tÝnh gi¸ thµnh lµ hµng th¸ng (quý) phï hîp víi kú b¸o c¸o. Trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc trong kú vµ trÞ gi¸ cña s¶n phÈm dë dang ®· x¸c ®Þnh, gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh ®îc tÝnh theo tõng kho¶n môc chi phÝ. C«ng thøc: Z = D§K + C - DCK Trong ®ã : - Z (J): Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ hoÆc gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña s¶n phÈm, dÞch vô ®· hoµn thµnh. - C: Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc trong kú theo tõng ®èi tîng. - D§K, DCK: S¶n lîng s¶n phÈm, lao vô hoµn thµnh. - Q: S¶n lîng s¶n phÈm, lao vô hoµn thµnh. Trang19 Trêng hîp cuèi kú kh«ng cã s¶n phÈm dë dang hoÆc cã Ýt vµ æn ®Þnh th× kh«ng cÇn thiÕt ph¶i tÝnh trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang th× tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc trong kú ®ång thêi lµ tæng gi¸ thµnh cña s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. Z = C 2. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè: Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông víi c¸c doanh nghiÖp trong cïng mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, cïng sö dông mét lo¹i vËt liÖu, kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®îc nhiÒu s¶n phÈm chÝnh kh¸c nhau (c«ng nghÖ s¶n xuÊt ho¸ chÊt, c«ng nghiÖp ho¸ dÇu, nu«i ong....) §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cßn ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh. Kú tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi kú b¸o c¸o. Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh: - C¨n cø vµo tiªu chuÈn kinh tÕ, kü thuËt ®Ó x¸c ®Þnh cho mçi lo¹i s¶n phÈm mét hÖ sè kinh tÕ, kü thuËt (hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh) trong ®ã lÊy mét lo¹i s¶n phÈm lµm s¶n phÈm tiªu chuÈn (cã hÖ sè b»ng 1) - TÝnh quy ®æi s¶n lîng s¶n phÈm thùc tÕ ra s¶n lîng s¶n phÈm tiªu chuÈn. Q= Trong ®ã: - Q: Tæng sè s¶n lîng s¶n phÈm thùc tÕ hoµn thµnh quy ®æi ra s¶n läng s¶n phÈm tiªu chuÈn. - Qi : S¶n lîng s¶n xuÊt thùc tÕ s¶n phÈm i - Hi : HÖ sè kinh tÕ, kÜ thuËt cña s¶n phÈm i. Trang20