Tài liệu Luận văn kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty gốm xây dựng đại thanh

LỜI MỞ ĐẦU Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Çy c¹nh tranh vµ biÕn ®éng, mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt muèn ®øng v÷ng, tån t¹i vµ ph¸t triÓn ph¶i kh«ng ngõng phÊn ®Êu tù hoµn thiÖn m×nh. Muèn vËy kh«ng cã con ®êng nµo kh¸c lµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc qu¶n lý chÆt chÏ c¸c yÕu tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh»m n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Bµi häc kinh nghiÖm vÒ tæ chøc qu¶n lý cho thÊy ë ®©u, n¬i nµo tæ chøc h¹ch to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh khoa häc, hîp lý th× n¬i ®ã sÏ qu¶n lý chi phÝ tiÕt kiÖm, gi¸ thµnh s¶n phÈm h¹, ®ång nghÜa víi viÖc t¨ng lîi thÕ c¹nh tranh, ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶. ChÝnh v× vËy, kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®ãng mét vai trß quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp. Nã ®ãng vai trß trung t©m trong c«ng t¸c kÕ to¸n doanh nghiÖp, cã ý nghÜa hÕt søc thiÕt thùc ®èi víi viÖc t¨ng cêng vµ c¶i tiÕn c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp. Th«ng qua nh÷ng th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm do bé phËn kÕ to¸n cung cÊp, ngêi qu¶n lý doanh nghiÖp n¾m ®îc c¸c chØ tiªu chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô còng nh toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Tõ ®ã ph©n tÝch c¸c ®Þnh møc chi phÝ vµ dù to¸n chi phÝ, t×nh h×nh sö dông tµi s¶n vËt t, lao ®éng tiÒn vèn t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó cã nh÷ng quyÕt ®Þnh qu¶n lý thÝch hîp. C«ng ty Gèm X©y Dùng §¹i Thanh chuyªn s¶n xuÊt c¸c lo¹i g¹ch ngãi ®Ó phôc vô cho x©y dùng. Cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ, nhu cÇu x©y dùng ngµy cµng t¨ng, C«ng ty ngµy cµng ®Èy m¹nh viÖc s¶n xuÊt vµ kinh doanh vËt liÖu x©y dùng. V× vËy, ®Ó ®¶m b¶o ®ñ bï ®¾p vµ chi phÝ cã l·i, C«ng ty ph¶i coi träng vÊn ®Ò tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. XuÊt ph¸t tõ ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn, trong thêi gian thùc tËp t¹i phßng tµi vô cña C«ng ty Gèm X©y Dùng §¹i Thanh, em ®· chän ®Ò tµi “KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Gèm X©y Dùng §¹i Thanh” cho chuyªn ®Ò thùc tËp cña m×nh. Néi dung chuyªn ®Ò nµy gåm c¸c vÊn ®Ò sau: Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 1 Ch¬ng II: Thùc tr¹ng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Gèm X©y Dùng §¹i Thanh. Ch¬ng III: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Gèm X©y Dùng §¹i Thanh. 2 Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 1.1.Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt ë doanh nghiÖp 1 2 1.1.1.Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt §Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, doanh nghiÖp cÇn phØ cã 3 yÕu tè c¬ b¶n: t liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ con ngêi. Qu¸ tr×nh sö dông c¸c yÕu tè c¬ b¶n trong s¶n xuÊt còng ®ång lµ doanh nghiÖp chi ra nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt t¬ng øng. Nh vËy: “Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ kh¸c mµ doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh”. 1.1.2.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt Chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm cã nhiÒu lo¹i cã néi dung kinh tÕ kh¸c nhau, môc ®Ých vµ c«ng dông cña chóng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng kh¸c nhau. V× vËy, cÇn ph¶i ph©n lo¹i theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau ®Ó cã biÖn ph¸p qu¶n lý phï hîp vµ h¹ch to¸n ®Çy ®ñ. 1.1.2.1.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ ®îc chia thµnh: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu: bao gåm toµn bé chi phÝ vÒ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, vËt liÖu thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n mµ doanh nghiÖp dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt. - Chi phÝ nh©n c«ng: bao gåm toµn bé tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng vµ tiÒn trÝch theo l¬ng cña c«ng nh©n viªn ho¹t ®éng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt. - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: bao gåm toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh cña toµn bé phËn s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: bao gåm toµn bé sè tiÒn mµ doanh nghiÖp ®· chi tiªu vÒ c¸c lo¹i dÞch vô ®· mua ë ngoµi. - Chi phÝ b»ng tiÒn: bao gåm toµn bé chi phÝ kh¸c dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt ngoµi 4 yÕu tè chi phÝ nãi trªn. 3 C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông quan träng ®èi víi viÖc qu¶n lý chi phÝ cña lÜnh vùc s¶n xuÊt, cho phÐp hiÓu râ c¬ cÊu, tû träng tõng yÕu tè chi phÝ, lµ c¬ së ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, lµm c¬ së cho viÖc dù trï hay x©y dùng kÕ ho¹ch cung øng vËt t, tiÒn vèn... 1.1.2.2.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ gi¸ thµnh: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: bao gåm toµn bé chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nguyªn liÖu sö dông vµo môc ®Ých trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: bao gåm toµn bé chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ chi phÝ liªn quan ®Õn qu¶n lý vµ phôc vô s¶n xuÊt trong ph¹m vi c¸c ph©n xëng ( ®éi s¶n xuÊt ). C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông phôc vô cho viÖc qu¶n lý chi phÝ theo ®Þnh møc, lµ c¬ së cho kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo kho¶n môc, lµ c¨n cø ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ ®Þnh møc chi phÝ cho kú sau. 1.1.2.3.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo lÜnh vùc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. C¨n cø vµo viÖc tham gia cña chi phÝ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh toµn bé chi phÝ ®îc chia thµnh 3 lo¹i: -Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh gåm: nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt, tiªu thô vµ qu¶n lý hµnh chÝnh. -Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh gåm: nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng vÒ vèn vµ ®Çu t tµi chÝnh. C¸ch ph©n lo¹i chi phÝ nµy gióp cho viÖc ph©n ®Þnh chi phÝ ®îc chÝnh x¸c, phôc vô cho viÖc tËp hîp chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cña tõng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, gióp viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh râ rµng, nhanh chãng vµ kÞp thêi. 1.1.2.4.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸ch thøc kÕt chuyÓn chi phÝ. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh chia thµnh 2 lo¹i: -Chi phÝ s¶n phÈm: lµ nh÷ng chi phÝ g¾n liÒn víi c¸c s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ra hoÆc ®îc mua. -Chi phÝ thêi kú: lµ nh÷ng chi phÝ lµm gi¶m lîi tøc trong mét thêi kú nµo ®ã, nã kh«ng ph¶i lµ mét phÇn gi¸ trÞ s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ra hoÆc ®îc mua nªn ®îc xem lµ c¸c phÝ tæn, cÇn ®îc khÊu trõ ra tõ lîi tøc cña kú mµ chóng ph¸t sinh. 1.1.2.5.Ph©n lo¹i chi phÝ theo quan hÖ cña chi phÝ víi khèi lîng, c«ng viÖc, s¶n phÈm hoµn thµnh. §Ó thuËn lîi cho viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ ®iÒu tra chi phÝ, ®ång thêi lµm c¨n cø ®Ó ®Ò ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh, toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh l¹i ®îc ph©n 4 chia theo quan hÖ víi khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh. Theo c¸ch nµy, chi phÝ ®îc chia thµnh biÕn phÝ, ®Þnh phÝ vµ chi phÝ hçn hîp: -BiÕn phÝ: lµ nh÷ng chi phÝ thay ®æi vÒ tæng sè, vÒ tû lÖ so víi khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh nh chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp...BiÕn phÝ cã ®Æc ®iÓm: + BiÕn phÝ ®¬n vÞ s¶n phÈm kh«ng thay ®æi. + Tæng biÕn phÝ thay ®æi khi tæng s¶n lîng thay ®æi. + BiÕn phÝ b»ng 0 khi kh«ng cã ho¹t ®éng. -§Þnh phÝ: lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng ®æi vÒ tæng sè so víi khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh nh chi phÝ vÒ khÊu hao TSC§, chi phÝ thuª mÆt b»ng, ph¬ng tiÖn kinh doanh...§Þnh phÝ cã ®Æc ®iÓm: + Tæng ®Þnh phÝ gi÷ nguyªn khi møc ®é ho¹t ®éng thay ®æi trong ph¹m vi phï hîp. + §Þnh phÝ mét ®¬n vÞ thay ®æi khi s¶n lîng thay ®æi. -Chi phÝ hçn hîp lµ nh÷ng chi phÝ gåm nh÷ng yÕu tè biÕn phÝ lÉn ®Þnh phÝ nh chi phÝ ®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i...ë møc ®é ho¹t ®éng c¨n b¶n chi phÝ hçn hîp thÓ hiÖn ®Æc ®iÓm cña ®Þnh phÝ, qua møc ®é ®ã nã thÓ hiÖn ®Æc ®iÓm cña biÕn phÝ. Ngoµi c¸c c¸ch ph©n lo¹i phæ biÕn nãi trªn, trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, chi phÝ cßn cã thÓ ®îc ph©n theo quan hÖ víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp), theo kh¶ n¨ng kiÓm so¸t (chi phÝ kiÓm so¸t ®îc vµ chi phÝ kh«ng kiÓm so¸t ®îc)... 1.2. Gi¸ thµnh vµ c¸c lo¹i gi¸ thµnh 1.2.1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh Sù vËn ®éng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt bao gåm hai mÆt ®èi lËp nhau, nhng cã liªn quan mËt thiÕt h÷u c¬ víi nhau: mét mÆt lµ chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra, mÆt kh¸c lµ kÕt qu¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thu ®îc: nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh ®· hoµn thµnh, phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng x· héi cÇn ®îc tÝnh gi¸ thµnh. Nh vËy, “ Gi¸ thµnh s¶n phÈm (c«ng viÖc, lao vô) lµ chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho mét khèi lîng hoÆc mét ®¬n vÞ s¶n phÈm (c«ng viÖc, lao vô) do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®· hoµn thµnh”. 1.2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh 1.2.2.1. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo c¬ së sè liÖu vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh Chia lµm 3 lo¹i - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ s¶n lîng kÕ ho¹ch. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®îc xem lµ môc tiªu phÊn ®Êu 5 cña doanh nghiÖp, lµ c¬ së ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh vµ kÕ ho¹ch gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp. - Gi¸ thµnh ®Þnh møc: lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh vµ chØ tÝnh cho ®¬n vÞ s¶n phÈm. Gi¸ thµnh ®Þnh møc ®îc xem lµ thíc ®o chÝnh x¸c vÒ hiÖu qu¶ sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n, vËt t, tiÒn vèn cña doanh nghiÖp vµ ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c gi¶i ph¸p mµ doanh nghiÖp ®· ¸p dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña chi phÝ. - Gi¸ thùc tÕ: lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ®· ph¸t sinh vµ tËp hîp ®îc trong kú còng nh s¶n lîng s¶n phÈm thùc tÕ ®· s¶n xuÊt trong kú. Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ chØ tiªu tæng hîp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp trong viÖc sö dông c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ, tæ chøc kü thuËt ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®ång thêi lµ c¬ së x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ nã còng lµ c¬ së cho viÖc x©y dùng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cho c¸c kú sau. C¸ch ph©n lo¹i nµy, cã t¸c dông trong viÖc qu¶n lý vµ gi¸m s¸t chi phÝ, x¸c ®Þnh ®îc c¸c nguyªn nh©n vît, hôt ®Þnh møc chi phÝ trong kÕ ho¹ch. Tõ ®ã ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch hoÆc ®Þnh møc chi phÝ cho phï hîp. 1.2.2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi vµ c¸c chi phÝ cÊu thµnh Chia lµm 2 lo¹i: -Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm bao gåm c¸c chi phÝ s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm ( chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung ) tÝnh cho s¶n phÈm, c«ng viÖc hay lao vô ®· hoµn thµnh. -Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm tiªu thô: bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp tÝnh cho s¶n phÈm tiªu thô. Gi¸ thµnh toµn bé = Gi¸ thµnh s¶n xuÊt + Chi phÝ qu¶n lý + Chi phÝ cña s¶n phÈm cña s¶n phÈm doanh nghiÖp b¸n hµng C¸ch ph©n lo¹i nµy, cã t¸c dông gióp cho nhµ qu¶n lý biÕt ®îc kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng mÆt hµng, tõng lo¹i dÞch vô mµ doanh nghiÖp kinh doanh. Tuy nhiªn do nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh khi lùa chän tiªu thøc ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cho tõng mÆt hµng, tõng lo¹i dÞch vô nªn c¸ch ph©n lo¹i nµy chØ cßn mang ý nghÜa häc thuËt, nghiªn cøu. 1.3.Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt víi gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ yªu cÇu qu¶n lý: 1.3.1. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt víi gi¸ thµnh s¶n phÈm Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai mÆt thÓ hiÖn cña mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau vÒ b¶n chÊt v× ®Òu lµ biÓu hiÖn b»ng 6 tiÒn cña hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm. Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt ®· ®îc tËp hîp vµ sè lîng s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh trong kú. Néi dung gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh lµ chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho sè lîng lo¹i s¶n phÈm ®ã. VÒ mÆt kÕ to¸n, tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai b íc c«ng viÖc liªn tiÕp vµ g¾n bã h÷u c¬ víi nhau. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Sù chÝnh x¸c ®Çy ®ñ cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh ®Õn tÝnh chÝnh x¸c cña c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh. Do vËy, ®Ó ®¶m b¶o cho kÕ to¸n gi¸ thµnh mét c¸ch kÞp thêi nhanh nhËy vµ chÝnh x¸c, ph¶i tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt thËt khoa häc vµ hîp lý. Tuy vËy, gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i kh«ng gièng nhau vÒ lîng thÓ hiÖn nh: - Chi phÝ s¶n xuÊt lu«n g¾n víi mét thêi kú nhÊt ®Þnh, cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i g¾n liÒn víi mét lo¹i sÈn phÈm, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh. - Trong gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm mét phÇn chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh ( chi phÝ tr¶ tríc ) hoÆc mét phÇn chi phÝ ph¸t sinh ë c¸c kú sau nhng ®· ghi nhËn lµ chi phÝ kú nµy ( chi phÝ ph¶i tr¶ ). - Gi¸ thµnh s¶n phÈm liªn quan ®Õn sè lîng s¶n phÈm hoµn thµnh c¶ s¶n phÈm lµm dë ®Çu kú, trong khi ®ã chi phÝ s¶n xuÊt liªn quan ®Õn khèi lîng s¶n phÈm hoµn thµnh, s¶n phÈm lµm dë ®Çu kú vµ s¶n phÈm háng. 1.3.2. Yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Th«ng thêng, khi qu¶n lý bÊt kú mét vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm, c¸c doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý trªn 4 khÝa c¹nh sau: kÕ ho¹ch, liÖu ph¸p, ®o lêng b»ng h¹ch to¸n vµ ph©n tÝch. V× vËy, yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®èi víi c¸c doanh nghiÖp còng ph¶i tu©n theo 4 khÝa c¹nh trªn: - KÕ ho¹ch ho¸: phßng kÕ ho¹ch dùa trªn s¶n lîng kÕ ho¹ch vµ ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt ®Ó lËp kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt vµ kÕ ho¹ch gi¸ thµnh ( hoÆc gi¸ thµnh ®Þnh møc ). - BiÖn ph¸p: c¸c phßng ban liªn quan ph¶i tæ chøc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ®Þnh møc tiªu hao cña s¶n lîng s¶n xuÊt thùc tÕ. - Ph©n tÝch: so s¸nh sù biÕn ®éng gi÷a sè liÖu thùc tÕ do phßng kÕ to¸n cung cÊp vµ sè liÖu kÕ ho¹ch tõ ®ã nhËn xÐt vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn nhiÖm vô, tiÕt kiÖm chi phÝ vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm so víi kÕ ho¹ch, chØ ra tõng mÆt m¹nh, nguyªn nh©n ®iÓm yÕu vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc trong thêi gian tíi. 1.4. Vai trß vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: Th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã vai trß ®Æc biÖt quan träng trong viÖc qu¶n lý qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §ã 7 chÝnh lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp, lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ b¸n hµng. §ång thêi, qua c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch mµ doanh nghiÖp cã thÓ dù ®o¸n ®îc vÒ mÆt chi phÝ, ®iÓm hoµ vèn, chi phÝ dù to¸n, l·i, lç...Tõ nh÷ng ®iÒu trªn, mµ nhµ qu¶n trÞ cã thÓ ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n. Bªn c¹nh ®ã, c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn gi÷ mét ý nghÜa quan träng vµ chi phèi ®Õn chÊt lîng c«ng t¸c kÕ to¸n c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n kh¸c, còng nh chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ tæ chøc doanh nghiÖp. Do vËy, ®Ó ph¸t huy vai trß cña c«ng t¸c kÕ to¸n, tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: -X¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng kÕ to¸n cÇn tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm -Tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng ®èi tîng ®· ®Þnh vµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ thÝch hîp. -X¸c ®Þnh chÝnh x¸c c¸c chi phÝ vÒ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú. -Thùc hiÖn tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh hîp lý, ®óng ®èi tîng, ®óng kú tÝnh gi¸ thµnh. -Thùc hiÖn ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó cã nh÷ng kiÕn nghÞ, ®Ò xuÊt cho l·nh ®¹o doanh nghiÖp ra quyÕt ®Þnh thÝch hîp tríc m¾t còng nh l©u dµi ®èi víi sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1.5. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt 1.5.1. §èi tîng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt §èi tîng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi giíi h¹n mµ chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ®îc tËp hîp, ph¹m vi giíi h¹n cã thÓ lµ s¶n phÈm, toµn bé s¶n phÈm, chi tiÕt s¶n xuÊt, giai ®o¹n c«ng nghÖ, ph©n xëng, ®¬n ®Æt hµng... ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cÇn ph¶i dùa trªn nh÷ng c¨n cø sau: -NÕu doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ ®¬n gi¶n th× ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ. -NÕu doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ phøc tËp: +Phøc t¹p theo kiÓu chÕ biÕn liªn tôc: ®èi tîng tËp hîp chi phÝ cã thÓ lµ s¶n phÈm cuèi cïng hoÆc cã thÓ lµ tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ. +Phøc t¹p theo kiÓu chÕ biÕn song song: ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ thµnh phÈm hoÆc bé phËn chi tiÕt hoÆc nhãm chi tiÕt cïng lo¹i. -C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, xem xÐt doanh nghiÖp cã tæ chøc thµnh c¸c ph©n xëng hay kh«ng, nÕu doanh nghiÖp tæ chøc thµnh c¸c ph©n xëng th× tËp hîp chi phÝ theo ph©n xëng hoÆc tËp hîp chi phÝ theo s¶n phÈm. -C¨n cø vµo lo¹i h×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm c¸c doanh nghiÖp thuéc lo¹i h×nh s¶n xuÊt ®¬n chiÕc th× ®èi tîng tËp hîp chi phÝ cã thÓ lµ tõng s¶n phÈm. C¸c doanh 8 nghiÖp thuéc lo¹i h×nh s¶n xuÊt hµng ho¸, ®èi tîng tËp hîp chi phÝ cã thÓ lµ tõng ®¬n ®Æt hµng, hoÆc cã thÓ lµ tõng lo¹i hµng. -C¨n cø vµo yªu cÇu qu¶n lý, tr×nh ®é n¨ng lùc qu¶n lý cña doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Víi tr×nh ®é cao, cã thÓ chi tiÕt ®èi t¬ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c¸c gãc ®é kh¸c nhau, nÕu tr×nh ®é thÊp th× ®èi tîng cã thÓ bÞ h¹n chÕ vµ thu hÑp l¹i. Ngoµi ra cßn cã thÓ c¨n cø vµo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ vµ yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh... ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cho phï hîp. 1.5.2. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt 1.5.2.1.Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i víi tÝnh chÊt vµ néi dung kh¸c nhau, ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n vµ tÝnh nhËp chi phÝ vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm còng kh¸c nhau. Khi ph¸t sinh, tríc hÕt chi phÝ s¶n xuÊt ®îc biÓu hiÖn theo yÕu tè chi phÝ råi míi ®îc biÓu hiÖn thµnh c¸c kho¶n môc gi¸ thµnh s¶n phÈm. V× vËy, viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®îc tiÕn hµnh theo mét tr×nh tù hîp lý vµ khoa häc th× míi cã thÓ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch chÝnh x¸c vµ kÞp thêi. Tr×nh tù nµy phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña tõng ngµnh nghÒ, tõng doanh nghiÖp, vµo tr×nh ®é c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n...Tuy nhiªn, cã thÓ kh¸i qu¸t chung viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt qua c¸c bíc sau: Bíc 1: TËp hîp c¸c chi phÝ c¬ b¶n cã liªn quan trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng sö dông. Bíc 2: TÝnh to¸n vµ ph©n bæ lao vô cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh phô cho tõng ®èi tîng sö dông trªn c¬ së khèi lîng lao vô phôc vô vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ lao vô. Bíc 3: TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c lo¹i s¶n phÈm dÞch vô cã liªn quan. Bíc 4: X¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú, tÝnh ra tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm. 1.5.2.2.C¸c ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt Do ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c nhau nªn cã nhiÒu ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n ®Ó phï hîp víi tõng ®èi tîng. Tuú theo ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp vÒ quy tr×nh c«ng nghÖ, tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý, yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ tr×nh ®é kÕ to¸n ®Ó lùa chän mét ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cho thÝch hîp. -Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cho toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ: Theo ph¬ng ph¸p nµy c¸c tµi kho¶n chi phÝ cña doanh nghiÖp nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®îc më chung cho c¶ quy tr×nh c«ng nghÖ. C¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ph¸t sinh c¨n cø vµo chøng tõ ban ®Çu ph©n lo¹i theo c«ng dông vµ tËp hîp th¼ng vµo c¸c kho¶n chi phÝ cã liªn quan. Ph¬ng ph¸p nµy ®¬n 9 gi¶n, dÔ lµm nhng chØ ¸p dông ®îc cho nh÷ng doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ ®¬n gi¶n. -Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo s¶n phÈm hoÆc theo nhãm s¶n phÈm: Theo ph¬ng ph¸p nµy c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®îc tËp hîp vµ ph©n lo¹i theo tõng s¶n phÈm riªng biÖt hoÆc theo nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i. C¸c tµi kho¶n chi phÝ ®îc chi tiÕt theo tõng lo¹i s¶n phÈm hoÆc theo nhãm s¶n phÈm. Khi c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh kÕ to¸n ph©n lo¹i chi phÝ theo tõng lo¹i s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i vµ theo c«ng dông cña chi phÝ ®Ó tËp hîp chi phÝ vµ c¸c kho¶n t¬ng øng. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông ë c¸c doanh nghiÖp thuéc lo¹i h×nh s¶n xuÊt hµng lo¹t, s¶n phÈm s¶n xuÊt víi khèi lîng lín, chñng lo¹i ®a d¹ng, cã qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh¸c nhau nh ®ãng giÇy, may mÆc... -Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ theo ®¬n ®Æt hµng: Theo ph¬ng ph¸p nµy chi phÝ s¶n xuÊt ®îc tËp hîp vµ ph©n lo¹i theo ®¬n ®Æt hµng riªng biÖt. Khi ®¬n ®Æt hµng hoµn thµnh th× tæng chi phÝ tËp hîp theo ®¬n ®Æt hµng lµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm hoµn thµnh theo ®¬n ®Æt hµng. Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông réng r·i trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã tÝnh chÊt ®¬n chiÕc nh x©y dùng, söa ch÷a... -Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo giai ®o¹n c«ng nghÖ: Ph¬ng ph¸p nµy ®îc sö dông ë c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p theo kiÓu liªn tôc, s¶n phÈm tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n chÕ biÕn. §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng giai ®o¹n céng nghÖ. §Æc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ chi phÝ ë mçi giai ®o¹n c«ng nghÖ ®îc tËp trung riªng. Theo ph¬ng ph¸p nµy mçi tµi kho¶n chi phÝ (chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp...) ®îc më chi tiÕt theo tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ. MÆt kh¸c, ph©n lo¹i theo c«ng dông chi phÝ ®Ó tËp hîp vµo c¸c tµi kho¶n chi phÝ chi tiÕt t¬ng øng. 1.5.2.3.KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn a)KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (NVLTT) *Kh¸i niÖm: Chi phÝ NVLTT bao gåm toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ vÒ nguyªn, nhiªn vËt liÖu chÝnh phô mµ doanh nghiÖp bá ra cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. Khi tËp hîp, ph©n bæ chi phÝ nÕu chi phÝ NVL liªn quan trùc tiÕp ®Õn mét ®èi tîng, mét lo¹i s¶n phÈm th× tËp hîp trùc tiÕp cho ®èi tîng s¶n phÈm ®ã. NÕu liªn quan ®Õn nhiÒu s¶n phÈm mµ kh«ng t¸ch ra ®îc th× ph¶i ph©n bæ cho tõng ®èi tîng, tõng lo¹i s¶n phÈm theo tiªu thøc phï hîp víi sè lîng, ®Þnh møc tiªu hao, träng lîng, hÖ sè... Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña 10 Møc chi phÝ NVL Ph©n bæ cho tõng Lo¹i SP, tõng ®èi tîng = tõng lo¹i s¶n phÈm Tæng tiªu thøc cña tÊt c¶ ®èi tîng s¶n phÈm Tæng chi phÝ x vËt liÖu cÇn ph©n bæ *Tµi kho¶n sö dông: KÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 621(chi phÝ NVLTT ), tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ theo ph©n xëng, s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng... Bªn Nî: -TËp hîp chi phÝ NVLTT ph¸t sinh Bªn Cã: - Gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt - KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT TK 621 cuèi kú kh«ng cã sè d *Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n: TËp hîp chi phÝ NVLTT thùc tÕ ph¸t sinh theo tõng ®èi tîng: Nî TK 621 (chi tiÕt ®èi tîng) Cã TK 152 (chi tiÕt vËt liÖu) -Trêng hîp vËt liÖu mua ngoµi xuÊt dïng trùc tiÕp kh«ng qua kho ghi: Nî TK 621 (chi tiÕt ®èi tîng) Nî TK 1331 (VAT ®îc khÊu trõ) Cã TK liªn quan (111,112,331,...) Tæng gi¸ thanh to¸n -Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho hay chuyÓn sang kú sau: Nî TK 152 (chi tiÕt vËt liÖu) Cã TK 621 (chi tiÕt ®èi tîng) -KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT theo tõng ®èi tîng: Nî TK 154 (chi tiÕt ®èi tîng) Cã TK 621 (chi tiÕt ®èi tîng) -Trêng hîp vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt ®Ó kú sau th× ®Çu kú sau kÕ to¸n ph¶i ghi: Nî TK 621 (chi tiÕt ®èi tîng) Cã TK 152 (chi tiÕt vËt liÖu) b)KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (NCTT): *Kh¸i niÖm: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ kho¶n thï lao ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn lao vô dÞch vô nh tiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng. Ngoµi ra chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cßn bao gåm c¸c kho¶n ®ãng gãp cho c¸c quü BHYT, BHXH, KPC§ do chñ sö dông lao ®éng chÞu vµ ®îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh v¬Ý sè tiÒn l¬ng ph¸t sinh cña chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. 11 *Tµi kho¶n sö dông: KÕ to¸n sö dông TK 622 (chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp), tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ Bªn Nî: Chi phÝ NCTT s¶n xuÊt s¶n phÈm, thùc hiÖn lao cô dÞch vô Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh TK 622 cuèi kú kh«ng cã sè d *Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n: TËp hîp chi phÝ NCTT ph¸t sinh theo tõng ®èi tîng trong kú, kÕ to¸n ghi: Nî TK 622 (chi tiÕt ®èi tîng) Cã TK 334,338 TÝnh, trÝch KPC§, BHYT,BHXH vµo chi phÝ s¶n xuÊt Nî TK 622 (chi tiÕt ®èi tîng) Cã TK 338 (3382, 3383, 3384) Trêng hîp cã trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp theo kÕ ho¹ch th× còng tÝnh vµo chi phÝ NCTT, c¨n cø vµo sè chi phÝ trong kú ®Ó ghi: Nî TK 622 (chi tiÕt ®èi tîng) Cã TK 335 Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ NCTT theo tõng ®èi tîng: Nî TK 154 (chi tiÕt ®èi tîng) Cã TK 622 (chi tiÕt ®èi tîng) c)KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: *Kh¸i niÖm: Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt (trõ chi phÝ NVL vµ chi phÝ NCTT) *Tµi kho¶n sö dông: KÕ to¸n sö dông TK 627 (chi phÝ s¶n xuÊt chung), tµi kho¶n nµy ®îc chi tiÕt theo tõng bé phËn s¶n xuÊt, ph©n xëng. Bªn Nî: -TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ ph¸t sinh Bªn Cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung - KÕt chuyÓn hay ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung TK 627 cuèi kú kh«ng cã sè d TK 627 ®îc chi tiÕt thµnh 6 tiÓu kho¶n: TK 6271:nh©n viªn ph©n xëng TK 6272:chi phÝ vËt liÖu TK 6273:chi phÝ dông cô s¶n xuÊt TK 6274:chi phÝ khÊu hao TSC§ TK 6277:chi phÝ dÞch vô mua ngoµi TK 6278:c¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c *Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tõng ph©n xëng 12 -TÝnh tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng Nî TK 627 (6271) Cã TK 334,338 -Chi phÝ vËt liÖu gi¸n tiÕp: Nî TK 627 (6272) Cã TK 152 -Chi phÝ c«ng cô dông cô Nî TK 627 (6273) Cã TK 153 (nÕu ph©n bæ mét lÇn) -TÝnh, trÝch khÊu hao TCS§ ë ph©n xëng Nî TK 627 (6274) Cã TK 214 §ång thêi ghi Nî TK 009 -Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi Nî TK 627 (6274) Nî TK 133 VAT ®îc khÊu trõ Cã TK 111,112,331 -C¸c chi phÝ ph¶i tr¶ tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung trong kú. C¸c chi phÝ söa ch÷a TSC§, chi phÝ ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch Nî TK 627 Cã TK 335 -Ph©n bæ chi phÝ tr¶ tríc vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung cña kú nµy nh Nî TK 627 Cã TK 142 -C¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Nî TK 627(6278) Cã TK 111,112 -C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung Nî TK 111,112,152,153,138 Cã TK 627 Cuèi kú h¹ch to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tiªu thøc phï hîp cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô... Nî TK 154 (chi tiÕt ®èi tîng) Cã TK 627 (chi tiÕt ph©n xëng) *Ph¬ng ph¸p ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung Do chi phÝ s¶n xuÊt chung cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng, nhiÒu lo¹i s¶n phÈm nªn ®Ó tÝnh ®îc gi¸ thµnh s¶n phÈm cña tõng lo¹i nhÊt thiÕt ph¶i ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tiªu thøc phï hîp nh theo tiÒn l¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt, gi¸ trÞ vËt liÖu chÝnh tiªu hao, theo giê m¸y lµm viÖc, theo chi phÝ tiªu hao... 13 Møc chi phÝ s¶n xuÊt Chung ph©n bæ cho Tõng lo¹i s¶n phÈm = Tõng ®èi tîng Tæng tiªu thøc ph©n bæ cho tõng lo¹i s¶n phÈm Tæng c¸c tiªu thøc Tæng chi phÝ x s¶n xu©t chung d)Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang *Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt: -Tµi kho¶n sö dông: kÕ to¸n sö dông TK 154 (chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang), tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng lo¹i ho¹t ®éng, tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ. Ngoµi ra, nã cßn sö dông ®Ó theo dâi gi¸ trÞ vËt t, s¶n phÈm hµng ho¸ thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn. Bªn Nî: -TËp hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt trong kú (chi phÝ NVLTT, chi phÝ NCTT, chi phÝ s¶n xuÊt chung) Bªn Cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n phÈm -Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ hay chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh. D Nî:Chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô dë dang, cha hoµn thµnh. -Ph¬ng ph¸p tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt Cuèi kú kinh doanh: TiÕn hµnh kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung: Nî TK 154 (chi tiÕt ®èi tîng) Cã TK 621 (chi tiÕt ®èi tîng) Cã TK 622(chi tiÕt ®èi tîng) Cã TK 627(chi tiÕt ®èi tîng) Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt nh gi¸ trÞ vËt t s¶n phÈm mÊt, thiÕu hôt, gi¸ trÞ s¶n phÈm háng kh«ng s÷a ch÷a ®îc trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt... Nî TK 152,138,334... Cã TK 154 Ph¶n ¸nh tæng gi¸ thµnh c«ng xëng thùc tÕ cña s¶n phÈm lao vô, dÞch vô hoµn thµnh trong kú Nî TK 155 : nhËp kho thµnh phÈm Nî TK 152,153 : nhËp kho vËt liÖu, dông cô Nî TK 157 : gi¸ vèn hµng b¸n trùc tiÕp Cã TK 154 (chi tiÕt ®èi tîng) Trêng hîp lao vô, dÞch vô cña s¶n xuÊt kinh doanh phôc vô cho c¸c ®èi tîng, kÕ to¸n ghi theo gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô phôc vô Nî TK 627 Nî TK 641,642 Nî TK 152,153,155 Cã TK 154 (xem s¬ ®å sè 1) 14 *KiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang Sau khi tiÕn hµnh tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm, c«ng viÖc tiÕp theo kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh lµ kiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. XÐt trong ph¹m vÞ ph©n xëng: s¶n phÈm dë dang lµ c¸c s¶n phÈm ®ang n»m trªn d©y truyÒn chÕ biÕn t¹i ph©n xëng. XÐt trong ph¹m vi doanh nghiÖp: s¶n phÈm dë dang lµ nh÷ng s¶n phÈm cha kÕt thóc giai ®o¹n chÕ biÕn cuèi cïng, cßn ®ang n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nh vËy, muèn tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm th× ph¶i ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. C«ng viÖc nµy thêng tiÕn hµnh vµo cuèi kú vµ cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi ®é chÝnh x¸c cña gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm t×nh h×nh cô thÓ vÒ tæ chøc s¶n xuÊt, vÒ quy tr×nh c«ng nghÖ, vÒ tÝnh chÊt cÊu thµnh cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ yªu cÇu tr×nh ®é qu¶n lý cña tõng doanh nghiÖp ®Ó vËn dông ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë cuèi kú cho phï hîp. -§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp hoÆc chi phÝ chÝnh trùc tiÕp Theo ph¬ng ph¸p nµy, s¶n phÈm lµm dë cuèi kú chØ tÝnh to¸n phÇn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp hoÆc chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, cßn c¸c chi phÝ kh¸c tÝnh cho c¶ s¶n phÈm hoµn thµnh. Do ®ã ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông cho trêng hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (hoÆc chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp) chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bá mét lÇn ngay tõ khi b¾t ®Çu quy tr×nh c«ng nghÖ. Chi phÝ s¶n PhÈm lµm Dë cuèi kú Chi phÝ s¶n phÈm + Chi phÝ NVL chÝnh lµm dë ®Çu kú ph¸t sinh trong kú Sè lîng = x s¶n phÈm Sè lîng s¶n phÈm + Sè lîng s¶n phÈm lµm dë Hoµn thµnh lµm dë -§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo ph¬ng ph¸p íc lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng Theo ph¬ng ph¸p nµy, s¶n phÈm lµm dë cuèi kú ®îc tÝnh ®Çy ®ñ c¸c kho¶n môc chi phÝ theo møc ®é hoµn thµnh. Do vËy, khi kiÓm kª ph¶i x¸c ®Þnh khèi lîng s¶n phÈm lµm dë vµ møc ®é hoµn thµnh cña chóng. Trªn c¬ së ®ã, quy ®æi s¶n phÈm lµm dë cuèi kú ra sè s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng vµ tÝnh to¸n chÝnh x¸c chi phÝ cho s¶n phÈm lµm dë theo nguyªn t¾c: - - §èi víi chi phÝ bá vµo mét lÇn tõ ®Çu cña quy tr×nh c«ng nghÖ (chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp hoÆc chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh): D cuèi kú Chi phÝ NVL chÝnh trong kú (chi phÝ NVL = chÝnh) Sè lîng s¶n phÈm + Sè lîng s¶n phÈm 15 Sè lîng x s¶n phÈm lµm dë hoµn thµnh lµm dë (Sd) - Cßn c¸c chi phÝ bá dÇn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung, chi phÝ nguyªn vËt liÖu kh¸c) th× viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo c«ng thøc: D cuèi kú (chi phÝ chÕ = biÕn) Chi phÝ chÕ biÕn trong kú x Sè lîng s¶n phÈm + Sè lîng s¶n phÈm hoµn thµnh lµm dë ®· quy ®æi thµnh SP hoµn thµnh Trong ®ã: Sd’= Sd x % møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh Sè lîng s¶n phÈm lµm dë ®· quy ®æi thµnh SP hoµn thµnh (Sd’) Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong ®iÒu kiÖn c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã chi phÝ nguyªn vËt liÖu chiÕm tû träng kh«ng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt, khèi lîng s¶n phÈm lµm dë trong kú kh«ng æn ®Þnh. -§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt thùc hiÖn h¹ch to¸n s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph¬ng ph¸p ®Þnh møc. Theo ph¬ng ph¸p nµy, c¨n cø vµo khèi lîng s¶n phÈm lµm dë vµ chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm ë tõng ph©n xëng, giai ®o¹n ®Ó tÝnh ra gi¸ trÞ cña s¶n phÈm lµm dë cuèi kú. Tuú theo tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ cã thÓ tÝnh theo ®Þnh møc chi phÝ chi nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp hoÆc toµn bé c¸c kho¶n môc chi phÝ. §Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cao th× cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®îc møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm lµm dë cuèi kú ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc nhng cã tÝnh ®Õn møc ®é hoµn thµnh. -§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo 50% chi phÝ chÕ biÕn §Ó ®¬n gi¶n cho viÖc tÝnh to¸n, ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm mµ chi phÝ chÕ biÕn chiÕm tû träng thÊp trong tæng chi phÝ, kÕ to¸n thêng sö dông ph¬ng ph¸p nµy. Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¶ ®Þnh s¶n phÈm dë dang ®· hoµn thµnh ë møc ®é 50% so víi thµnh phÈm. Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë Dang cha hoµn thµnh = Chi phÝ NVL chÝnh n»m x trong s¶n phÈm dë dang 50% chi phÝ chÕ biÕn 1.5.2.4.KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú §èi víi c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p KK§K, c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh liªn quan ®Õn hµng tån kho kh«ng ®îc ghi sæ liªn tôc. Bëi vËy, cuèi kú doanh 16 nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh kiÓm kª tÊt c¶ c¸c lo¹i NVL, thµnh phÈm trong kho vµ t¹i c¸c ph©n xëng cïng víi c¸c s¶n phÈm dë dang ®Ó x¸c ®Þnh chi phÝ cña c¸c s¶n phÈm hoµn thµnh, cña hµng ®· b¸n. V× thÕ, viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp nµy còng cã nh÷ng kh¸c biÖt nhÊt ®Þnh. a)KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Do ®Æc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú nªn chi phÝ vËt liÖu xuÊt dïng khã cã thÓ nhËn biÕt ®îc lµ xuÊt cho môc ®Ých s¶n xuÊt hay qu¶n lý, tiªu thô s¶n phÈm. V× vËy, dÓ phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh kÕ to¸n ph¶i theo dâi c¸c chi phÝ NVL ®· xuÊt dïng, kÕ to¸n theo dâi TK 621 nhng kh«ng ghi chøng tõ xuÊt dïng nguyªn vËt liÖu mµ ®îc ghi mét lÇn vµo cuèi kú kÕ to¸n sau khi ®· tiÕn hµnh kiÓm kª. -§Çu kú kÕt chuyÓn gi¸ trÞ vËt liÖu tån kho Nî TK 611(6111) Cã TK 151,152 -Trong kú ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô t¨ng NVL Nî TK 611(6111) Cã TK 111,112,331,311,411... -Cuèi kú kÕ to¸n c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ vËt liÖu cha sö dông Nî TK 151,152 Cã TK 611(6111) -X¸c ®Þnh vµ kÕt chuyÓn gi¸ trÞ vËt liÖu sö dông Nî TK 621,627,641,642 Cã TK 611(6111) §ång thêi kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Nî TK 631 Cã TK 621 b)KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp C¸ch tËp hîp chi phÝ trong kú t¬ng tù nh ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. Cuèi kú kÕt chuyÓn ®Ó tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm lao vô dÞch vô, kÕ to¸n tiÕn hµnh kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo TK 631 Nî TK 631 Cã TK 622 c)KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt chung cuèi kú ®îc tËp hîp vµo TK 627 vµ còng ®îc theo dâi chi tiÕt theo tõng tiÓu kho¶n t¬ng øng nh c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p KKTX. 17 Nî TK 631 Cã TK 627 d)Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang *Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph¬ng ph¸p KK§K kÕ to¸n sö dông TK 631. Tµi kho¶n nµy ®îc h¹ch to¸n chi tiÕt theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ. §Çu kú kÕt chuyÓn gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang vµo gi¸ thµnh tõng lo¹i s¶n phÈm lao vô, dÞch vô Nî TK 631 Cã TK 154 Cuèi kú kÕt chuyÓn c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh vµo c¸c tµi kho¶n ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Nî TK 631 Cã TK 621 Cã TK 622 Cã TK 627 Cuèi kú c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang, ghi bót to¸n kÕt chuyÓn Nî TK 154 Cã TK 631 Tæng gi¸ thµnh lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh Nî TK 632 Cã TK 631 (xem s¬ ®å 2) *KiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ViÖc kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang còng ®îc tiÕn hµnh t¬ng tù nh ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. 1.6.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.6.1.§èi tîng tÝnh gi¸ thµnh X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm cña quy tr×nh c«ng nghÖ, kü thuËt s¶n xuÊt s¶n phÈm, yªu cÇu tr×nh ®é h¹ch to¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý doanh nghiÖp. Tõ ®ã, cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ tõng s¶n phÈm, c«ng viÖc, ®¬n ®Æt hµng, tõng c«ng tr×nh, chi tiÕt bé phËn s¶n phÈm.... 1.6.2.C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh 18 Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ ph¬ng ph¸p sö dông sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc trong kú ®Ó tÝnh to¸n tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ theo tõng kho¶n môc chi phÝ quy ®Þnh cho c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh còng nh quy tr×nh c«ng nghÖ ®Ó cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau cho phï hîp. 1.6.2.1.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n Ph¬ng ph¸p vËn dông thÝch hîp cho nh÷ng doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n. Quy tr×nh nµy chØ s¶n xuÊt mét mÆt hµng hoÆc mét sè Ýt mÆt hµng víi sè lîng lín vµ chu kú s¶n xuÊt ng¾n, s¶n phÈm lµm dë kh«ng cã hoÆc nÕu cã th× rÊt Ýt vµ rÊt æn ®Þnh. §èi tîng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cña ph¬ng ph¸p nµy thêng phï hîp víi nhau. Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm Chi phÝ s¶n xuÊt + Chi phÝ ph¸t Dë dang ®Çu kú sinh trong kú - Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú = Sè lîng s¶n phÈm hoµn thµnh 1.6.2.2.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông cho nh÷ng doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p, chÕ biÕn liªn tôc, s¶n xuÊt s¶n phÈm tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n chÕ biÕn liªn tôc, b¸n thµnh phÈm cña giai ®o¹n tríc lµ ®èi tîng tiÕp tôc chÕ biÕn ë giai ®o¹n sau. §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng giai ®o¹n quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt nh c¸c ph©n xëng, c¸c ®éi s¶n xuÊt; ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ b¸n thµnh phÈm ë tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt cña quy tr×nh s¶n xuÊt hoÆc lµ s¶n phÈm ®· hoµn thµnh ë giai ®o¹n cuèi cïng cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Do tÝnh chÊt cña hµng ho¸, s¶n phÈm hoÆc lµ do yªu cÇu qu¶n lý mµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc chia ra thµnh: 1.6.2.2.1.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc cã tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp cã yªu cÇu h¹ch to¸n trong néi bé kh«ng cao hoÆc b¸n thµnh phÈm ë tõng bíc b¸n ra ngoµi th× chi phÝ chÕ biÕn ph¸t sinh trong c¸c giai ®o¹n c«ng nghÖ ®îc tÝnh nhËp vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch ®ång thêi. Theo ph¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n kh«ng ph¶i tÝnh gi¸ b¸n thµnh phÈm hoµn thµnh trong tõng giai ®o¹n mµ chØ tÝnh gi¸ thµnh phÈm hoµn 19 thµnh b»ng c¸ch lÊy tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh vµ c¸c chi phÝ chÕ biÕn kh¸c trong giai ®o¹n c«ng nghÖ. Cã thÓ kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo s¬ ®å sau: Chi phÝ NVL chÝnh (bá vµo tõ ®Çu s¶n xuÊt) + Gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm (giai ®o¹n 1 chuyÓn sang) + Gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm (giai ®o¹n (n-1) chuyÓn sang) + Chi phÝ chÕ biÕn (giai ®o¹n 1) Chi phÝ chÕ biÕn (giai ®o¹n 2) Chi phÝ chÕ biÕn (giai ®o¹n n) Gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm (giai ®o¹n 1) Gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm (giai ®o¹n 2) Gi¸ thµnh thµnh phÈm 1.6.2.2.2.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp mµ cã yªu cÇu h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé kh«ng cao hoÆc b¸n thµnh phÈm chÕ biÕn ë tõng bíc b¸n ra ngoµi th× chi phÝ chÕ biÕn ph¸t sinh trong c¸c giai ®o¹n c«ng nghÖ ®îc tÝnh nhËp vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch ®ång thêi.Theo ph¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n kh«ng cÇn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm hoµn thµnh trong tõng giai ®o¹n mµ chØ tÝnh gi¸ thµnh phÈm hoµn thµnh b»ng c¸ch lÊy tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh vµ c¸c chi phÝ kh¸c trong c¸c giai ®o¹n c«ng nghÖ. Cã thÓ kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph¬ng ph¸p nµy b»ng s¬ ®å sau: Chi phÝ chÕ biÕn giai ®o¹n 1 Chi phÝ chÕ biÕn giai ®o¹n 2 KÕt chuyÓn Song song 20 Chi phÝ chÕ biÕn giai ®o¹n n Gi¸ thµnh thµnh phÈm