LỜI MỞ ĐẦU
HiÖn nay, trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng môc tiªu t×m kiÕm
lîi nhuËn vÉn lu«n lµ môc tiªu c¬ b¶n nhÊt cña c¸c doanh
nghiÖp, nã chÞu sù chi phèi ®Õn mäi ho¹t ®éng cña doanh
nghiÖp. BÊt kú doanh nghiÖp nµo còng lu«n t×m vµ thùc thi
nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m h¹ gi¸ thµnh vµ n©ng cao chÊt lîng s¶n
phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra. Nhng ®Ó lµm ®îc ®iÒu
nµy th× kh«ng ph¶i lµ ®¬n gi¶n mµ nã ®ßi hái c¸c doanh
nghiÖp bªn c¹nh viÖc t×m híng ®i ®óng ®¾n cho m×nh cßn
ph¶i cã mét chÕ ®é kÕ to¸n hîp lý tøc ph¶i phï hîp víi thùc tÕ,
®Æc ®iÓm kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh vµ ph¶i b¶o
®¶m chÕ ®é tµi chÝnh kÕ to¸n. ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ ®Ó
tÝnh ra gi¸ thµnh s¶n phÈm quyÕt ®Þnh ®Õn kÕt qu¶ s¶n
xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ viÖc t¨ng hay gi¶m chi
phÝ s¶n xuÊt ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn c¸c chØ tiªu kinh tÕ
kh¸c.
ThÊy râ ®îc tÇm quan träng trªn, cïng víi qu¸ tr×nh häc t¹i
trêng em ®· ®i s©u vµo nghiªn cøu ®Ò tµi:
“KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm ë C«ng ty x©y dùng sè 1”
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, néi dung chuyªn ®Ò sÏ
kÕt cÊu thµnh ba phÇn nh sau:
PhÇn I: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y
l¾p.
PhÇn II: T×nh h×nh thùc tÕ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë xÝ nghiÖp 101 - c«ng ty
x©y dùng sè 1.
1
PhÇn III: Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n chi
phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty x©y
dùng sè 1.
V× thêi gian vµ tr×nh ®é cã h¹n nªn trong qu¸ tr×nh viÕt
chuyªn ®Ò, em kh«ng sao tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em
mong thÇy, c« gãp ý ®Ó chuyªn ®Ò ®îc hoµn thiÖn h¬n.
§ång thêi, em xin c¶m ¬n C« TrÇn Thu Phong ®· gióp em
hoµn thµnh b¶n chuyªn ®Ò nµy.
2
PhÇn thø nhÊt
Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p.
I-/ §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y l¾p t¸c ®éng ®Õn tæ
chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
1-/ §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y l¾p trong ngµnh x©y
dùng.
X©y dùng c¬ b¶n lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt ®éc lËp
cã chøc n¨ng t¸i s¶n xuÊt tµi s¶n cè ®Þnh cho tÊt c¶ c¸c
ngµnh trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nã lµm t¨ng søc m¹nh vÒ
kinh tÕ, quèc phßng, t¹o nªn c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho x·
héi. Mét ®Êt níc cã mét c¬ së h¹ tÇng v÷ng ch¾c th× ®Êt níc
®ã míi cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn. Nh vËy, viÖc x©y dùng c¬ së
h¹ tÇng bao giê còng ph¶i tiÕn tríc mét bíc so víi ngµnh kh¸c.
Muèn c¬ së h¹ tÇng v÷ng ch¾c th× x©y dùng lµ mét
ngµnh kh«ng thÓ thiÕu ®îc. V× thÕ mét bé phËn lín cña thu
nhËp quèc d©n nãi chung vµ qòy tÝch lòy nãi riªng, cïng víi vèn
®Çu t tµi trî tõ níc ngoµi cã trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n.
S¶n phÈm x©y dùng lµ c¸c c«ng tr×nh s¶n xuÊt, h¹ng môc
c«ng tr×nh, c«ng tr×nh d©n dông cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®a vµo sö
dông vµ ph¸t huy t¸c dông. S¶n phÈm cña ngµnh x©y dùng c¬
b¶n lu«n ®îc g¾n liÒn víi mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh nµo ®ã.
§Þa ®iÓm ®ã lµ ®Êt liÒn, mÆt níc, mÆt biÓn vµ cã c¶ thÒm
lôc ®Þa. V× vËy ngµnh x©y dùng c¬ b¶n kh¸c h¼n víi c¸c
ngµnh kh¸c. C¸c ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt ®Æc trng ®îc
thÓ hiÖn rÊt râ ë s¶n phÈm x©y l¾p vµ qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n
3
phÈm cña ngµnh. §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y dùng ®îc thÓ
hiÖn cô thÓ nh sau
S¶n phÈm x©y dùng cã quy m« lín, kÕt cÊu phøc t¹p, thêi
gian x©y dùng dµi vµ cã gi¸ trÞ rÊt lín. Nã mang tÝnh cè
®Þnh, n¬i s¶n xuÊt ra s¶n phÈm ®ång thêi lµ n¬i s¶n phÈm
hoµn thµnh ®a vµo sö dông vµ ph¸t huy t¸c dông. Nã mang
tÝnh ®¬n chiÕc, mçi c«ng tr×nh ®îc x©y dùng theo mét thiÕt
kÕ kü thuËt riªng, cã gi¸ trÞ dù ®o¸n riªng vµ t¹i mét ®Þa
®iÓm nhÊt ®Þnh. §iÒu ®Æc biÖt s¶n phÈm x©y dùng mang
nhiÒu ý nghÜa tæng hîp vÒ nhiÒu mÆt: kinh tÕ, chÝnh trÞ, kü
thuËt, mü thuËt...
Qu¸ tr×nh tõ khëi c«ng x©y dùng cho ®Õn khi hoµn thµnh
bµn giao ®a vµo sö dông thêng lµ dµi, nã phô thuéc vµo quy
m« vµ tÝnh chÊt phøc t¹p vÒ kü thuËt cña tõng c«ng tr×nh.
Qu¸ tr×nh thi c«ng thêng ®îc chia thµnh nhiÒu giai ®o¹n, mçi
giai ®o¹n thi c«ng bao gåm nhiÒu c«ng viÖc kh¸c nhau. Khi ®i
vµo tõng c«ng viÖc cô thÓ, do chÞu ¶nh hëng lín cña thêi tiÕt
khÝ hËu lµm ngõng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ lµm gi¶m tiÕn ®é
thi c«ng c«ng tr×nh. Së dÜ cã hiÖn tîng nµy v× phÇn lín c¸c
c«ng tr×nh ®Òu ®îc thùc hiÖn ë ngoµi trêi, do vËymµ ®iÒu
kiÖn thi c«ng kh«ng cã tÝnh æn ®Þnh, lu«n biÕn ®éng theo
®Þa ®iÓm x©y dùng vµ theo tõng giai ®o¹n thi c«ng c«ng
tr×nh.
C¸c c«ng tr×nh ®îc ký kÕt tiÕn hµnh thi c«ng ®Òu ®îc
dùa trªn ®¬n ®Æt hµng, hîp ®ång cô thÓ cña bªn giao thÇu
x©y l¾p. Cho nªn nã phô thuéc vµo nhu cÇu cña kh¸ch hµng
vµ thiÕt kÕ kü thuËt cña c«ng tr×nh ®ã. Khi cã khèi lîng x©y
l¾p hoµn thµnh, ®¬n vÞ x©y l¾p ph¶i ®¶m b¶o bµn giao
®óng tiÕn ®é, ®óng thiÕt kÕ kü thuËt, ®¶m b¶o chÊt lîng
c«ng tr×nh.
4
2-/ Yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p .
Do ®Æc thï cña x©y dùng vµ cña s¶n phÈm x©y dùng, nªn
viÖc qu¶n lý vÒ ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n cã khã kh¨n phøc t¹p
h¬n mét sè ngµnh kh¸c. ChÝnh v× thÕ trong qu¸ tr×nh qu¶n
lý ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n ph¶i ®¸p øng c¸c yªu cÇu sau:
- C«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng c¬ b¶n ph¶i ®¶m
b¶o t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm, dÞch vô ®îc x· héi vµ thÞ trêng
chÊp nhËn vÒ gi¸ c¶, chÊt lîng, ®¸p øng c¸c môc tiªu ph¸t
triÓn kinh tÕ trong tõng thêi kú.
- Thùc hiÖn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng
nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa, ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng trëng kinh
tÕ, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña nh©n d©n.
- Huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ cao nhÊt c¸c nguån
®Çu t trong níc còng nh c¸c nguån vèn tõ níc ngoµi ®Çu t vµo
ViÖt Nam, khai th¸c tèt tiÒm n¨ng lao ®éng, tµi nguyªn ®Êt
®ai vµ mäi tiÒm lùc kh¸c nh»m ®éng viªn tÊt c¶ tiÒm n¨ng
cña ®Êt níc phôc vô cho qu¸ tr×nh t¨ng trëng, ph¸t triÓn kinh
tÕ ®ång thêi b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i.
- “X©y dùng theo quy ho¹ch kiÕn tróc vµ thiÕt kÕ kü thuËt
®îc duyÖt ®¶m b¶o bÒn v÷ng mü quan. Thùc hiÖn c¹nh tranh
trong x©y dùng nh»m ®¸p øng c«ng nghÖ tiªn tiÕn b¶o ®¶m
chÊt lîng vµ thêi h¹n x©y dùng víi chi phÝ hîp lý vµ thùc hiÖn
b¶o hµnh c«ng tr×nh” (TrÝch ®iÒu lÖ qu¶n lý ®Çu t vµ x©y
dùng, ban hµnh kÌm theo nghÞ ®Þnh sè 42/CP ngµy
16/07/1996 cña chÝnh phñ).
Tõ tríc tíi nay, x©y dùng c¬ b¶n lµ mét “lç hæng lín” lµm
thÊt tho¸t nguån vèn ®Çu t cña Nhµ níc. §Ó h¹n chÕ sù thÊt
tho¸t nµy, Nhµ níc thùc hiÖn viÖc qu¶n lý gi¸ x©y dùng th«ng
5
qua ban hµnh c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch vÒ gi¸ c¸c nguyªn t¾c
ph¬ng ph¸p lËp dù to¸n vµ c¸c c¨n cø (®Þnh møc kinh tÕ kü
thuËt, ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n, xuÊt vèn ®Çu t) ®Ó x¸c
®Þnh tæng møc vèn ®Çu t, tæng dù to¸n c«ng tr×nh vµ dù
to¸n cho tõng h¹ng môc c«ng tr×nh.
Gi¸ thµnh c«ng tr×nh (hoÆc dù ¸n) lµ gi¸ tróng thÇu. C¸c
®iÒu kiÖn ghi trong hîp ®ång gi÷a chñ ®Çu t vµ ®¬n vÞ x©y
dùng. Gi¸ tróng thÇu kh«ng vît qu¸ tæng dù to¸n ®îc duyÖt.
§èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y dùng, ®Ó ®¶m b¶o thi c«ng
®óng tiÕn ®é, ®óng kü thuËt, ®¶m b¶o chÊt lîng c¸c c«ng
tr×nh víi cho chi phÝ hîp lý. B¶n th©n c¸c doanh nghiÖp ph¶i
cã c¸c biÖn ph¸p tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt qu¶n lý chi phÝ s¶n
xuÊt chÆt chÏ hîp lý cã hiÖu qu¶.
HiÖn nay trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n chñ yÕu ¸p
dông ph¬ng ph¸p ®Êu thÇu giao nhËn thÇu x©y dùng. §Ó
tróng thÇu mét c«ng tr×nh, doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng mét
gi¸ ®Êu thÇu hîp lý cho c«ng tr×nh ®ã dùa trªn c¬ së c¸c
®Þnh møc ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n do Nhµ níc ban hµnh
trªn c¬ së gi¸ c¶ thÞ trêng vµ kh¶ n¨ng cña b¶n th©n doanh
nghiÖp. MÆt kh¸c ph¶i ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i.
§Ó thùc hiÖn c¸c yªu cÇu trªn, ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i
t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ ®Æc biÖt lµ qu¶n lý chi
phÝ s¶n xuÊt - qu¶n lý gi¸ thµnh, trong ®ã träng t©m lµ c«ng
t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm x©y l¾p.
3-/ NhiÖm vô cña c«ng t¸c qu¶n lý tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
6
X¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ
®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña
doanh nghiÖp, tháa m·n yªu cÇu qu¶n lý ®Æt ra, vËn dông c¸c
ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh mét
c¸ch khoa häc hîp lý ®¶m b¶o cung cÊp mét c¸ch ®Çy ®ñ,
kÞp thêi vµ chÝnh x¸c c¸c sè liÖu cÇn thiÕt cho c«ng t¸c qu¶n
lý. Cô thÓ lµ:
- X¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt phï hîp
víi tæ chøc s¶n xuÊt ë doanh nghiÖp, ®ång thêi x¸c ®Þnh
®óng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.
- Ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi toµn bé chi phÝ
s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh.
- KiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ,
vËt t nh©n c«ng sö dông m¸y thi c«ng... vµ c¸c dù to¸n chi
phÝ kh¸c. Ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c kho¶n chªnh lÖch so víi
®Þnh møc dù to¸n c¸c kho¶n chi phÝ ngoµi kÕ ho¹ch, c¸c
kho¶n thiÖt h¹i mÊt m¸t, h háng trong s¶n xuÊt ®Ó ®Ò ra
c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn kÞp thêi.
- TÝnh to¸n chÝnh x¸c, kÞp thêi gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y
l¾p c¸c s¶n phÈm lµ lao vô hoµn thµnh cña doanh nghiÖp.
- KiÓm tra viÖc thùc hiÖn h¹ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp
theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng lo¹i s¶n
phÈm lao vô... v¹ch ra kh¶ n¨ng vµ c¸c møc h¹ gi¸ thµnh mét
c¸ch hîp lý cã hiÖu qu¶.
- X¸c ®Þnh ®óng ®¾n, bµn giao thanh to¸n kÞp thêi khèi
lîng c«ng t¸c x©y l¾p hoµn thµnh. §Þnh kú kiÓm tra vµ ®¸nh
gi¸ khèi lîng thi c«ng dë dang theo nguyªn t¾c quy ®Þnh.
7
- §¸nh gi¸ ®óng ®¾n kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng bé
phËn thi c«ng, tæ ®éi s¶n xuÊt... trong tõng thêi kú nhÊt
®Þnh. KÞp thêi lËp c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n vÒ chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p. Cung cÊp chÝnh x¸c,
nhanh chãng c¸c th«ng tin h÷u dông vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ
gi¸ thµnh phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý cña l·nh ®¹o xÝ nghiÖp.
4-/ Vai trß - ý nghÜa cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong
doanh nghiÖp x©y dùng hiÖn nay.
4.1- Vai trß.
H¹ch to¸n kinh tÕ thóc ®Èy tiÕt kiÖm thêi gian lao ®éng,
®éng viªn c¸c nguån dù tr÷ néi bé cña doanh nghiÖp vµ ®¶m
b¶o tÝch lòy t¹o ®iÒu kiÖn më réng kh«ng ngõng s¶n xuÊt trªn
c¬ së ¸p dông kü thuËt tiªn tiÕn nh»m tháa m·n nhu cÇu ngµy
cµng t¨ng vµ n©ng cao phóc lîi cña quÇn chóng lao ®éng.
H¹ch to¸n kinh tÕ ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ph¶i nghiªm
kh¾c chÊp nhËn c¸c kÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm vÒ mÆt
hiÖn vËt còng nh vÒ mÆt gi¸ trÞ, chÊp hµnh nghiªm tóc c¸c
tiªu chuÈn ®· quy ®Þnh vÒ tµi chÝnh.
§èi víi doanh nghiÖp x©y l¾p, viÖc h¹ch to¸n sÏ cung cÊp
c¸c sè liÖu mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi ®Çy ®ñ phôc vô cho
viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n
xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, tõ ®ã ®Ò ra c¸c biÖn
ph¸p qu¶n lý vµ tæ chøc s¶n xuÊt phï hîp víi yªu cÇu h¹ch
to¸n.
8
H¹ch to¸n kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ vÊn ®Ò trung t©m cña c«ng t¸c
h¹ch to¸n trong x©y l¾p. TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt gióp doanh
nghiÖp n¾m b¾t ®îc t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc vÒ
chi phÝ vËt t, nh©n c«ng... lµ bao nhiªu so víi dù to¸n vµ kÕ
ho¹ch. Tõ ®ã x¸c ®Þnh ®îc møc tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ chi
phÝ s¶n xuÊt nh»m ®Æt ra biÖn ph¸p thÝch hîp. ViÖc tÝnh gi¸
thµnh c«ng t¸c x©y l¾p thÓ hiÖn toµn bé chÊt lîng ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh vµ qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh cña ®¬n vÞ.
4.2- ý nghÜa.
Gióp cho viÖc qu¶n lý chÆt chÏ vµ sö dông cã hiÖu qu¶
nguån vèn ®Çu t cña Nhµ níc. §¸p øng yªu cÇu qu¶n lý th«ng
qua viÖc cung cÊp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c kÞp thêi c¸c th«ng tin
vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp.
9
II-/ Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh
s¶n phÈm x©y l¾p.
1-/ Kh¸i niÖm,ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt vµ qu¶n lý chi
phÝ s¶n xuÊt
1.1-Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp
x©y l¾p.
Chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p lµ toµn bé
chi phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt hãa ®· chi ra ®Ó tiÕn
hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú
nhÊt ®Þnh, ®îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn.
Gi¸ trÞ cña s¶n phÈm x©y l¾p ®îc biÓu hiÖn.
Gxl = C + V + m
Trong ®ã:
Gxl
: Gi¸ trÞ s¶n phÈm x©y l¾p.
C
: Lµ toµn bé gi¸ trÞ t liÖu s¶n xuÊt tiªu hao trong
qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm x©y l¾p nh: khÊu hao tµi s¶n cè
®Þnh, chi phÝ nguyªn vËt liÖu... ®îc gäi lµ lao ®éng vËt hãa.
V
: lµ chi phÝ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho ngêi lao
®éng tham gia qu¸ tr×nh x©y l¾p t¹o ra s¶n phÈm x©y dùng,
nã ®îc gäi lµ hao phÝ lao ®éng cÇn thiÕt.
m
: Lµ gi¸ trÞ míi do lao ®éng sèng t¹o ra trong qu¸
tr×nh x©y l¾p t¹o ra s¶n phÈm x©y dùng.
VÒ mÆt lîng chi phÝ x©y l¾p phô thuéc hai yÕu tè.
- Khèi lîng lao ®éng vµ t liÖu s¶n xuÊt ®· bá ra trong qu¸
tr×nh x©y l¾p ë mét thêi kú nhÊt ®Þnh.
10
- Gi¸ c¶ t liÖu s¶n xuÊt ®· tiªu hao trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt x©y l¾p vµ tiªn lîng cña mét ®¬n vÞ lao ®éng ®· hao
phÝ.
Trong ®iÒu kiÖn gi¸ c¶ thêng xuyªn biÕn ®éng th× viÖc
tÝnh to¸n ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt ch¼ng
nh÷ng lµ yÕu tè kh¸ch quan mµ cßn lµ yªu cÇu hÕt søc quan
träng trong viÖc cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt cho nhu cÇu
qu¶n lý cña l·nh ®¹o doanh nghiÖp, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn
hiÖn nay, doanh nghiÖp ph¶i tù chñ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh, kinh doanh ph¶i cã l·i vµ b¶o toµn ®îc vèn.
1.2- Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp
x©y l¾p.
Trong doanh nghiÖp x©y l¾p, c¸c chi phÝ s¶n xuÊt bao
gåm lo¹i cã néi dung kinh tÕ vµ c«ng dông kh¸c nhau. Yªu cÇu
qu¶n lý ®èi víi tõng lo¹i chi phÝ còng kh¸c nhau. ViÖc qu¶n lý
s¶n xuÊt, tµi chÝnh, qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng nh÷ng dùa
vµo sè liÖu tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt mµ cßn c¨n cø vµo sè
liÖu cô thÓ cña tõng lo¹i chi phÝ theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng
môc c«ng tr×nh trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh.
Kh«ng ph©n lo¹i chi phÝ mét c¸ch chÝnh x¸c th× viÖc tÝnh
gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p theo tõng kho¶n môc chi phÝ
kh«ng thÓ hiÖn ®îc trong doanh nghiÖp x©y l¾p, viÖc ph©n
lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh theo c¸c tiªu thøc sau:
1.2.1 Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh
nghiÖp x©y l¾p theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña
chi phÝ.
Theo tiªu thøc ph©n lo¹i nµy, c¨n cø vµo tÝnh chÊt néi
dung kinh tÕ cña chi phÝ gièng nhau xÕp vµo mét yÕu tè,
11
kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã ph¸t sinh trong lÜnh vùc nµo, ë
®©u.
Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp x©y l¾p ®îc chia thµnh c¸c yÕu tè sau.
- Chi phÝ nguyªn nhiªn vËt liÖu bao gåm toµn bé chi phÝ
vÒ c¸c lo¹i ®èi tîng lao ®éng nh: Nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt
liÖu phô, nhiªn liÖu, vËt liÖu thiÕt bÞ x©y dùng.
- Chi phÝ nh©n c«ng lµ toµn bé tiÒn c«ng, b¶o hiÓm x· héi,
b¶o hiÓm y tÕ, KPC§ vµ c¸c kho¶n kh¸c ph¶i tr¶ cho ngêi lao
®éng trong doanh nghiÖp x©y l¾p.
- Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh lµ toµn bé ph¶i trÝch
khÊu hao, trÝch tríc chi phÝ söa ch÷a lín trong th¸ng (trong kú)
®èi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp.
- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi lµ sè tiÒn ph¶i tr¶ vÒ c¸c lo¹i
dÞch vô mua ngoµi, thuª ngoµi (trõ tiÒn l¬ng c«ng nh©n s¶n
xuÊt) phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp
x©y l¾p nh: chi phÝ thuª m¸y, tiÒn ®iÖn, tiÒn níc...
- Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn mÆt lµ toµn bé chi phÝ ph¸t sinh
trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ngoµi bèn yÕu
tè chi phÝ trªn nh: chi phÝ b»ng tiÒn mÆt chi phÝ tiÕp kh¸ch.
Ph©n lo¹i chi phÝ theo tiªu thøc nµy gióp ta biÕt ®îc kÕt
cÊu, tû träng cña tõng lo¹i chi phÝ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh phôc vô cho yªu cÇu th«ng tin vµ qu¶n trÞ trong
doanh nghiÖp ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi
phÝ lËp dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cho kú sau.
1.2.2 Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt s¶n xuÊt kinh doanh theo
môc ®Ých c«ng dông cña chi phÝ.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, c¨n cø vµo môc ®Ých c«ng dông
cña chi phÝ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh,
12
toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y
l¾p ®îc chia thµnh:
- Chi phÝ s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé
chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc x©y l¾p, chÕ t¹o s¶n phÈm còng
nh c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng qu¶n lý vµ phôc vô
s¶n xuÊt trong ph¹m vi c¸c ph©n xëng, bé phËn tæ ®éi s¶n
xuÊt, chi phÝ s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm
x©y l¾p ®îc chia thµnh chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp.
+ Chi phÝ trùc tiÕp lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp
®Õn viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm x©y l¾p bao gåm chi phÝ vËt liÖu
trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ sö dông m¸y
thi c«ng.
* Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (®· tÝnh ®Õn
hiÖn trêng x©y l¾p) cña c¸c vËt liÖu chÝnh vËt liÖu phô vËt kÕt
cÊu vËt liÖu lu©n chuyÓn (v¸n khu«n cèp pha giµn gi¸o) b¸n
thµnh phÈm... cÇn thiÕt ®Ó t¹o nªn s¶n phÈm x©y l¾p.
* Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp gåm tiÒn l¬ng c¬
b¶n, c¸c kho¶n phô cÊp l¬ng kh«ng æn ®Þnh hoÆc kh«ng
thèng nhÊt trong c¸c vïng tØnh thµnh phè nÕu cha ®îc tÝnh tíi
trong ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n sÏ ®îc h×nh thµnh mét
kho¶n riªng trong dù to¸n c«ng tr×nh trong gi¸ thµnh kÕ
ho¹ch, gi¸ trÞ thùc tÕ cña c«ng tr×nh vµo kho¶n môc chi phÝ
nh©n c«ng. Víi kho¶n chi phÝ tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n ®iÒu
khiÓn m¸y thi c«ng ®îc tÝnh trong ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n
còng tÝnh vµo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Chi phÝ tiÒn l¬ng
cña c¸n bé qu¶n lý c«ng tr×nh (bé phËn gi¸n tiÕp) ®îc tÝnh
vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung mµ kh«ng tÝnh vµo chi phÝ nh©n
c«ng trùc tiÕp.
* Chi phÝ s¶n xuÊt chung bao gåm tiÒn l¬ng c¬
b¶n,c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi,b¶o hiÓm y tÕ,KPC§ cho
13
nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng,c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c b»ng
tiÒn mÆt hoÆc vËt liÖu,c«ng cô dông cô cho ph©n xëng còng
®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung cña doanh nghiÖp.
* Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng bao gåm tiÒn l¬ng,c¸c kho¶n ph¶i trÝch theo l¬ng cña nh©n viªn ®iÒu
khiÓn m¸y thi c«ng,chi phÝ khÊu hao m¸y,chi phÝ vËt liÖu.
+ Chi phÝ gi¸n tiÕp cßn gäi lµ chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ
nh÷ng chi phÝ phôc vô qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t sinh
trong qu¸ tr×nh x©y l¾p t¹o ra s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn c¸c
lo¹i lao vô dÞch vô ë bé phËn tæ ®éi s¶n xuÊt.
- Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ toµn bé chi phÝ phôc vô
vµ qu¶n lý chung c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp x©y l¾p nh c¸c chi phÝ vÒ s¶n xuÊt kinh doanh,
qu¶n lý hµnh chÝnh vµ c¸c chi phÝ kh¸c.
- Chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c lµ toµn bé chi phÝ ph¸t sinh
trong trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kh¸c ngoµi
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh c¬ b¶n cña doanh nghiÖp x©y
l¾p bao gåm: Chi phÝ vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ chi phÝ ho¹t
®éng bÊt thêng.
Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo môc ®Ých,
c«ng dông cña chi phÝ cã t¸c dông x¸c ®Þnh sè chi phÝ ®· chi
cho tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, lµm c¬ së cho
viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp x©y l¾p. Theo c¸ch
ph©n lo¹i nµy chi phÝ s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm sÏ lµ nh÷ng
chi phÝ cÊu thµnh trong gi¸ thµnh cña s¶n phÈm x©y l¾p hoµn
thµnh.
Ngoµi ra cßn nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nhau nhng hai
c¸ch ph©n lo¹i trªn lµ hai c¸ch ®îc sö dông chñ yÕu trong
doanh nghiÖp x©y l¾p ®Æc biÖt lµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt
14
kinh doanh theo c«ng dông kinh tÕ cña chi phÝ, bëi v× trong
dù to¸n c«ng tr×nh x©y l¾p chi phÝ s¶n xuÊt ®îc ph©n theo
tõng kho¶n môc.
2-/ Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
2.1- Gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y
dùng.
§Ó x©y dùng mét c«ng tr×nh hay hoµn thµnh mét lao vô...
th× doanh nghiÖp x©y dùng ph¶i ®Çu t vµo qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt thi c«ng mét lîng chi phÝ nhÊt ®Þnh, nh÷ng chi phÝ s¶n
xuÊt mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra trong qu¸ tr×nh thi c«ng sÏ
tham gia cÊu thµnh qu¸ tr×nh ®ã. VËy gi¸ thµnh s¶n phÈm
x©y l¾p lµ toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm chi phÝ vËt liÖu
chi phÝ nh©n c«ng chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng chi phÝ trùc
tiÕp kh¸c... tÝnh cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
hay khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh ®Õn giai ®o¹n quy íc ®·
hoµn thµnh nghiÖm thu bµn giao vµ ®îc chÊp nhËn thanh to¸n
ë doanh nghiÖp x©y dùng gi¸ thµnh mang tÝnh chÊt c¸ biÖt.
Nªn mçi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi lîng x©y
l¾p sau khi hoµn thµnh ®Òu cã mét gi¸ thµnh riªng.
BiÕt ®îc gi¸ b¸n tríc khi cã s¶n phÈm hoµn thµnh, tríc khi
biÕt ®îc gi¸ thµnh thùc tÕ. Do vËy gi¸ trÞ thùc tÕ cña c«ng
tr×nh ®ã quyÕt ®Þnh tíi lç l·i cña doanh nghiÖp. Tuy vËy
trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, ®Ó ®a d¹ng hãa ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh ®îc sù cho phÐp cña Nhµ níc, mét sè doanh
nghiÖp ®· chñ ®éng x©y dùng mét sè c«ng tr×nh (chñ yÕu lµ
c«ng tr×nh d©n dông nh nhµ ë, v¨n phßng, cöa hµng), sau ®ã
b¸n l¹i cho ®èi tîng cã nhu cÇu sö dông víi gi¸ c¶ hîp lý th× gi¸
thµnh s¶n phÈm x©y l¾p còng lµ mét yÕu tè quan träng ®Ó
x¸c ®Þnh gi¸ b¸n.
15
2.2- B¶n chÊt chøc n¨ng cña gi¸ thµnh s¶n phÈm.
C¸c chi phÝ s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm lu«n ®îc biÓu hiÖn
ë mÆt ®Þnh tÝnh vµ mÆt ®Þnh lîng. Môc ®Ých bá ra chi phÝ
cña doanh nghiÖp lµ t¹o nªn gi¸ trÞ sö dông nhÊt ®Þnh ®Ó
®¸p øng yªu cÇu tiªu dïng cña x· héi. Trong ®iÒu kiÖn nÒn
kinh tÕ thÞ trêng c¸c doanh nghiÖp nãi chung, doanh nghiÖp
x©y l¾p nãi riªng lu«n quan t©m tíi hiÖu qu¶ cña chi phÝ bá
ra ®Ó víi chi phÝ bá ra Ýt nhÊt, thu ®îc gi¸ trÞ sö dông lín nhÊt
vµ lu«n t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó h¹ thÊp chi phÝ nh»m môc
®Ých thu lîi nhuËn tèi ®a. Trong hÖ thèng c¸c chØ tiªu kinh tÕ
phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu ®¸p
øng ®îc néi dung th«ng tin trªn.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lu«n chøa ®ùng hai mÆt kh¸c nhau vèn
cã bªn trong cña nã lµ chi phÝ s¶n xuÊt ®· chi ra vµ lîng gi¸ trÞ
sö dông thu håi ®îc cÊu thµnh trong khèi lîng s¶n phÈm c«ng
viÖc lao vô x©y dùng c¬ b¶n ®· hoµn thµnh. Nh vËy b¶n chÊt
cña gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ sù chuyÓn dÞch gi¸ trÞ cña c¸c yÕu
tè chi phÝ vµo s¶n phÈm x©y l¾p c«ng viÖc lao vô nhÊt ®Þnh
®· hoµn thµnh.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm cã hai chøc n¨ng chñ yÕu: chøc n¨ng
thíc ®o bï ®¾p chi phÝ vµ chøc n¨ng lËp gi¸.
Toµn bé chi phÝ mµ c¸c doanh nghiÖp chi ra sÏ hoµn thµnh
mét khèi lîng c«ng t¸c x©y l¾p, mét c«ng tr×nh h¹ng môc
c«ng tr×nh ph¶i ®îc bï ®¾p b»ng chÝnh sè tiÒn thu vÒ do
quyÕt to¸n c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh vµ khèi lîng c«ng
t¸c x©y l¾p ®ã. ViÖc bï ®¾p c¸c chi phÝ ®Çu vµo chØ cã thÓ
®¶m b¶o ®îc qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n. Môc ®Ých s¶n
xuÊt vµ nguyªn t¾c kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ trêng ®ßi hái
c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o trang tr¶i bï ®¾p mäi chi phÝ
®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph¶i cã l·i. Trong c¬ chÕ thÞ
16
trêng gi¸ b¸n s¶n phÈm lao vô phô thuéc rÊt nhiÒu vµo quy
luËt cung cÇu vµo sù tháa thuËn gi÷a doanh nghiÖp vµ kh¸ch
hµng. Gi¸ b¸n cña s¶n phÈm x©y dùng lµ gi¸ nhËn thÇu. VËy
gi¸ nhËn thÇu x©y l¾p biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña c«ng tr×nh h¹ng
môc c«ng tr×nh ph¶i dùa trªn c¬ së gi¸ thµnh dù to¸n ®Ó x¸c
®Þnh, th«ng qua viÖc tiªu thô b¸n s¶n phÈm hµng hãa. Gi¸
b¸n s¶n phÈm lao vô lµ biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña s¶n phÈm, cao vô
ph¶i dùa trªn c¬ së gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó x¸c ®Þnh. Th«ng
qua gi¸ b¸n s¶n phÈm mµ ®¸nh gi¸ ®îc møc ®é bï ®¾p chi
phÝ vµ hiÖu qu¶ chi phÝ.
2.3- C¸c lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm c«ng t¸c x©y l¾p.
2.3.1 Gi¸ thµnh dù to¸n
S¶n phÈm XDCB cã gi¸ trÞ lín thêi gian thi c«ng dµi mang
tÝnh ®¬n chiÕc... Do ®ã, mçi c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng
tr×nh ®Òu cã gi¸ trÞ dù to¸n cña tõng c«ng tr×nh h¹ng môc
c«ng tr×nh ®Ó x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thµnh dù to¸n.
= + L·i ®Þnh møc.
Gi¸ thµnh dù to¸n = Gi¸ trÞ dù to¸n - L·i ®Þnh møc
Víi l·i ®Þnh møc lµ sè phÇn tr¨m trªn gi¸ thµnh x©y l¾p
do Nhµ níc quy ®Þnh ®èi víi tõng lo¹i h×nh x©y l¾p kh¸c
nhau, tõng s¶n phÈm x©y l¾p cô thÓ. Gi¸ trÞ dù to¸n cña
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së
®Þnh møc ®¸nh gi¸ cña c¬ quan cã thÈm quyÒn ban hµnh vµ
dùa trªn mÆt b»ng gi¸ c¶ thÞ trêng. Nã chÝnh lµ gi¸ nhËn thÇu
cña ®¬n vÞ x©y l¾p ®èi víi ®¬n vÞ chñ thÇu ®Çu t.
2.3.2 Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch.
Dùa trªn nh÷ng ®Þnh møc tiªn tiÕn cña néi bé xÝ nghiÖp,
gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ c¬ së ®Ó phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh c«ng
17
t¸c x©y l¾p trong giai ®o¹n kÕ ho¹ch. Nã ph¶n ¸nh tr×nh ®é
qu¶n lý gi¸ thµnh cña xÝ nghiÖp.
=
-
(tÝnh cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh)
2.3.3 Gi¸ thµnh thùc tÕ.
BiÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tÊt c¶ c¸c chi phÝ thùc tÕ (chi phÝ
nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ
sö dông m¸y thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung) mµ doanh
nghiÖp x©y l¾p ®· bá ra ®Ó hoµn thµnh mét ®èi tîng x©y
l¾p nhÊt ®Þnh. Nã ®îc x¸c ®Þnh theo sè liÖu kÕ to¸n cung
cÊp. Gi¸ thµnh thùc tÕ kh«ng chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ
trong ®Þnh møc mµ cßn bao gåm nh÷ng chi phÝ thùc tÕ ph¸t
sinh kh«ng n»m trong kÕ ho¹ch dù to¸n nh: thiÖt h¹i ph¸ ®i
lµm l¹i thiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt nh÷ng mÊt m¸t hao hôt
vËt t ... do nguyªn nh©n chñ quan cña b¶n th©n xÝ nghiÖp.
Gi÷a ba lo¹i gi¸ thµnh trªn cã mèi quan hÖ vÒ mÆt sè lîng
thÓ hiÖn nh sau:
Gi¸ thµnh dù to¸n > gi¸ thµnh kÕ ho¹ch > gi¸ thµnh thùc
tÕ.
ViÖc so s¸nh c¸c lo¹i gi¸ thµnh nµy ®îc thÓ hiÖn trªn cïng
mét ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh (tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng
tr×nh hoÆc khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh nhÊt ®Þnh).
XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y dùng, ®Ó
®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ
gi¸ thµnh s¶n phÈm trong xÝ nghiÖp x©y dùng. Gi¸ thµnh
c«ng t¸c x©y l¾p hoµn chØnh vµ gi¸ thµnh cña nh÷ng c«ng
tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh bµn giao ®îc chñ
®Çu t nghiÖm thu vµ chÊp nhËn thanh to¸n. ChØ tiªu nµy cho
phÐp ®¸nh gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c vµ toµn diÖn hiÖu qu¶ s¶n
18
xuÊt, thi c«ng trän vÑn cho mét c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng
tr×nh.
§Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý vµ chØ ®¹o s¶n xuÊt kÞp thêi
®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thµnh khèi lîng x©y l¾p quy íc
(NÕu quy ®Þnh thanh to¸n khèi lîng hoµn thµnh theo giai
®o¹n quy íc).
Khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh quy íc lµ khèi lîng hoµn
thµnh ®Õn mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh vµ ph¶i tháa m·n c¸c
®iÒu kiÖn sau:
- Ph¶i n»m trong thiÕt kÕ vµ ®¶m b¶o chÊt lîng kü thuËt.
- Khèi lîng nµy ph¶i x¸c ®Þnh mét c¸ch cô thÓ vµ ®îc bªn
chñ ®Çu t nghiÖm thu vµ chÊp nhËn thanh to¸n.
- Ph¶i ®¹t ®îc ®Õn ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý gi¸ thµnh
khèi lîng s¶n phÈm hoµn thµnh quy íc. Ph¶n ¸nh kÞp thêi chi
phÝ s¶n xuÊt cho ®èi tîng x©y l¾p. Tõ ®ã gióp cho doanh
nghiÖp ph©n tÝch kÞp thêi chi phÝ ®· chi ra cho tõng ®èi tîng
®Ó cã biÖn ph¸p qu¶n lý thÝch hîp.
2.4- Ph©n biÖt gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh
s¶n phÈm.
Chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së h×nh thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n
phÈm. Tuy nhiªn gi÷a gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ chi phÝ s¶n xuÊt
còng cã sù kh¸c nhau. Do vËy, chóng ta cÇn ph¶i ph©n biÖt râ
rµng chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Sù
kh¸c nhau ®îc thÓ hiÖn:
VÒ ph¹m vi: chi phÝ s¶n xuÊt chØ tÝnh trong mét thêi kú,
cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i bao gåm c¶ chi phÝ khèi lîng x©y
l¾p dë dang kú tríc chuyÓn sang nhng l¹i lo¹i trõ ®i chi phÝ thùc
tÕ cña khèi lîng x©y l¾p dë dang cuèi kú.
Chi phÝ s¶n xuÊt ®îc tËp hîp theo tõng thêi kú nhÊt ®Þnh
cßn gi¸ thµnh x©y l¾p lµ chi phÝ s¶n xuÊt ®îc tÝnh cho mét
19
c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi lîng x©y l¾p hoµn
thµnh.
Gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
còng cã ®iÓm gièng nhau, bëi v× chóng cã cïng b¶n chÊt lµ
®Òu ph¶n ¸nh nh÷ng chi phÝ hao phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p vµ chi phÝ s¶n xuÊt cña
c«ng t¸c x©y l¾p thèng nhÊt vÒ mÆt lîng trong trêng hîp: ®èi
tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ mét
c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh ®îc hoµn thµnh trong kú
tÝnh gi¸ thµnh hoÆc gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú b»ng
gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú.
III-/ Néi dung kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm trong doanh nghiÖp x©y l¾p.
1-/ §èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm c«ng t¸c x©y l¾p.
1.1- §èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong
doanh nghiÖp x©y l¾p:
Theo th«ng t sè 23 BXDNKT ngµy 15 th¸ng 12 n¨m 1994
cña Bé X©y dùng th× dù to¸n x©y l¾p gåm c¸c kho¶n môc:
chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ sö dông m¸y thi
c«ng, chi phÝ chung, thuÕ vµ l·i.
V× vËy khi x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ ë tõng doanh
nghiÖp cÇn c¨n cø vµo tÝnh chÊt s¶n xuÊt, lo¹i h×nh s¶n xuÊt
®Þa ®iÓm ph¸t sinh quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm
®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt...
C¨n cø vµo yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh, yªu cÇu qu¶n lý, kh¶
n¨ng tr×nh ®é qu¶n lý, tr×nh ®é h¹ch to¸n cña doanh
nghiÖp. §èi víi doanh nghiÖp x©y l¾p, do ®Æc ®iÓm vÒ s¶n
phÈm, vÒ tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nªn ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt thêng ®îc x¸c ®Þnh tõng c«ng
20
- Xem thêm -