Lêi më ®Çu
§«ng nam ¸ nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng hiÖn nay ®· vµ ®ang t×m
mäi biÖn ph¸p ®Ó thu hót kh¸ch du lÞch trong vµ ngoµi níc. Cïng víi c¸c chÝnh
s¸ch chñ tr¬ng thu hót kh¸ch du lÞch nh c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸, c¸c ho¹t ®éng
qu¶ng b¸ h×nh ¶nh ViÖt Nam trªn c¸c ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng,c¸c doanh
nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc du lÞch còng ®ãng vai trß quan träng. C«ng ty
cæ phÇn du lÞch Nam §Þnh gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc thu hót du lÞch ®Õn
víi Nam §Þnh nãi riªng vµ ViÖt Nam nãi chung.Víi t c¸ch lµ c«ng ty ho¹t
®éng kinh doanh th× lîi nhuËn ®ãng vai trß cùc kú quan träng nã lµ môc tiªu
ho¹t ®éng cña c«ng ty. Do ®ã viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n trong doanh nghiÖp ph¶i
thùc hiÖn râ rµng ®óng theo tiªu chuÈn kÕ to¸n chung.§Ó nghiªn cøu kü h¬n vÒ
vÊn ®Ò nµy em chän ®Ò tµi:
“KÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh kinh doanh buång ngñ ë
c«ng ty cæ phÇn du lÞch Nam §Þnh”
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, chuyªn ®Ò gåm ba phÇn:
PhÇn I
C¬ së lý luËn vÒ kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c ®¬n
vÞ kinh doanh dÞch vô du lÞch
PhÇn II
T×nh h×nh thùc tÕ vÒ kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh
kinh doanh buång ngñ ë c«ng ty cæ phÇn du lÞch Nam §Þnh
PhÇn III
NhËn xÐt kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh
kinh doanh buång ngñ ë c«ng ty cæ phÇn du lÞch Nam §Þnh
phÇn i
C¬ së lý luËn vÒ kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c ®¬n vÞ kinh
doanh dÞch vô du lÞch
I . sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¶i h¹ch to¸n chi phÝ vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c ®¬n vÞ kinh Doanh
dÞch vô du lÞch
Du lÞch lµ tËp hîp c¸c ho¹t ®éng nh»m ®¶o b¶o cho kh¸ch du lÞch mét tiÖn
nghi vµ ®iÒu kiÖn dÔ dµng trong viÖc mua vµ sö dông dÞch vô, hµng hãa trong
thêi gian kh¸ch lu l¹i.
1
Ho¹t ®éng vÒ dÞch vô du lÞch ph¸t triÓn gãp phÇn ®¶m b¶o møc ®é ph¸t
triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n mét c¸ch toµn diÖn, c©n ®èi vµ thèng nhÊt. Tõ
®ã sÏ n©ng cao ®îc hiÖu qu¶ kinh doanh x· héi, t¨ng thu nhËp quèc d©n vµ ®¸p
øng nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña x· héi.
Mét vÊn ®Ò ®Æt ra cho bÊt cø doanh nghiÖp nµo kinh doanh trong lÜnh vùc
du lÞch dÞch vô lµ ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó thu hót ®îc nhiÒu kh¸ch du lÞch, h¹ gi¸
thµnh s¶n phÈm dÞch vô du lÞch, t¨ng lîi nhuËn vµ kh«ng ngõng t¨ng tÝch lòy
cho doanh nghiÖp, ®¸p øng yªu cÇu æn ®Þnh vµ n©ng cao ®êi sèng cho ngêi lao
®éng. Muèn lµm ®îc ®iÒu ®ã th× trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n cÇn ph¶i qu¶n lý
chÆt chÏ, h¹ch to¸n chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ chi phÝ bá ra ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng
kinh doanh cña ®¬n vÞ. Cã nh vËy míi ®¶m b¶o bï ®¾p ®îc chi phÝ vÒ lao ®éng
sèng vµ lao ®éng vËt hãa trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng du lÞch vµ ®Ó l¹i lîi nhuËn
cho ®¬n vÞ. VÊn ®Ò nµy cã ý nghÜa v« cïng quan träng trong viÖc h¹ch to¸n chi
phÝ dÞch vô du lÞch vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, gióp cho bé m¸y qu¶n lý cña
®¬n vÞ thêng xuyªn n¾m ®îc t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc hao phÝ vÒ lao
®éng sèng, nguyªn liÖu vµ c¸c chi phÝ kh¸c cña ®¬n vÞ, n¾m ®îc t×nh h×nh l·ng
phÝ vµ tæn thÊt trong qu¸ tr×nh phôc vô, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh
cña ®¬n vÞ... Ngoµi ra cßn gióp cho bé m¸y cña ®¬n vÞ n¾m ®îc nh÷ng mÆt tèt,
nh÷ng mÆt cßn tån t¹i trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ, trªn c¬ së ®ã ®¸nh
gi¸ ®îc hiÖu qu¶ kinh tÕ, kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng phôc vô vµ h¹ gi¸
thµnh phÈm dÞch vô. ChÝnh v× vËy, tæ chøc tèt c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô du lÞch cã ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi viÖc
t¨ng cêng vµ c¶i tiÕn c«ng t¸c qu¶n lý gi¸ thµnh nãi riªng vµ qu¶n lý ®¬n vÞ nãi
chung.
Ii. Chi phÝ vµ ph©n lo¹i chi phÝ dÞch vô du lÞch
ch¬ng I:
Chi phÝ dÞch vô du lÞch.
§Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô du lÞch mét c¸ch b×nh thêng
c¸c ®¬n vÞ cÇn ph¶i tiªu hao mét lîng lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ nhÊt
®Þnh. Cô thÓ, nh÷ng hao phÝ vÒ vËt chÊt nh: khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ vÒ
nguyªn liÖu vËt liÖu, ®iÖn n¨ng, nhµ cöa, trang thiÕt bÞ, c«ng cô lao ®éng nhá...
nh÷ng hao phÝ nµy gäi chung lµ hao phÝ vÒ lao ®éng vËt ho¸, cßn hao phÝ vÒ lao
®éng sèng nh tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng.
Ngoµi ra, cßn cã mét kho¶n chi phÝ mµ thùc chÊt lµ mét phÇn gi¸ trÞ míi
s¸ng t¹o ra ®ã lµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng nh BHXH, BHYT, KPC§, c¸c lo¹i
thuÕ kh«ng ®îc hoµn tr¶ nh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng kh«ng ®îc khÊu trõ, thuÕ tµi
nguyªn, l·i vay ng©n hµng... Trong tæng chi phÝ ®ã th× chi phÝ vÒ lao ®éng sèng
chiÕm tû träng lín h¬n so víi c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c. Së dÜ nh vËy lµ v× trong
du lÞch nãi chung vµ kh¸ch s¹n nãi riªng, s¶n phÈm dÞch vô du lÞch cung cÊp
cho kh¸ch hµng lµ c¸c lao vô dÞch vô lµ kÕt qu¶ cña lao ®éng sèng. Khèi lîng
vµ chÊt lîng cña c¸c lao vô dÞch vô nµy phô thuéc vµo yÕu tè con ngêi ®ã lµ:
kinh nghiÖm, tr×nh ®é nghiÖp vô, ý thøc hay nãi c¸ch kh¸c ®ã lµ møc ®é thÝch
hîp cña nh©n viªn cho mét c«ng viÖc cô thÓ.
Do ®ã, bªn c¹nh nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt nh: sè lîng, chÊt lîng, chñng
lo¹i hµng ho¸... vai trß cña yÕu tè con ngêi trong qu¸ tr×nh phôc vô kh«ng ®¬n
2
thuÇn chØ giíi h¹n trong mèi quan hÖ gi÷a ngêi phôc vô vµ kh¸ch mµ cßn lµ
phÈm chÊt t c¸ch, tr×nh ®é tay nghÒ, kiÕn thøc vÒ v¨n ho¸ x· héi, tr×nh ®é ngo¹i
ng÷... cã ý nghÜa v« cïng quan träng.
Nãi tãm l¹i, chi phÝ mµ doanh nghiÖp chi ra ®Ó cÊu thµnh nªn s¶n phÈm
th× gi¸ trÞ cña s¶n phÈm bao gåm 3 bé phËn lµ: c + v + m, trong ®ã:
c lµ toµn bé gi¸ trÞ cña t liÖu s¶n xuÊt ®· tiªu hao trong qu¸ tr×nh t¹o ra
s¶n phÈm dÞch vô nh: khÊu hao TSC§, c«ng cô lao ®éng nhá, nguyªn vËt
liÖu, ®iÖn n¨ng... cßn gäi lµ hao phÝ lao ®éng vËt ho¸.
v lµ chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng ph¶i thanh to¸n cho ngêi lao ®éng
trong qu¸ tr×nh tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹o ra s¶n
phÈm dÞch vô cßn gäi lµ hao phÝ lao ®éng sèng.
m lµ gi¸ trÞ míi do lao ®éng sèng t¹o ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh
doanh dÞch vô.
§øng trªn gãc ®é doanh nghiÖp, ®Ó tiÕn hµnh kinh doanh t¹o ra s¶n phÈm
th× doanh nghiÖp ph¶i bá ra 2 bé phËn lµ c vµ v cßn gäi lµ chi phÝ dÞch vô mµ
doanh nghiÖp ph¶i bá ra.
Nh vËy, chi phÝ kinh doanh dÞch vô du lÞch lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn
bé hao phÝ kinh doanh dÞch vô du lÞch, lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao
phÝ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh
nghiÖp ph¶i chi ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh trong mét kú nhÊt ®Þnh.
Chi phÝ kinh doanh dÞch vô du lÞch ®îc biÓu hiÖn qua hai mÆt ®ã lµ mÆt
®Þnh tÝnh vµ mÆt ®Þnh lîng.
VÒ mÆt ®Þnh tÝnh: Nã thÓ hiÖn c¸c yÕu tè vËt chÊt ph¸t sinh vµ tiªu hao
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó t¹o ra s¶n phÈm dÞch vô.
VÒ mÆt ®Þnh lîng: ThÓ hiÖn mùc tiªu hao cô thÓ cña tõng yÕu tè vËt
chÊt trong qu¸ tr×nh doanh vµ ®îc biÓu hiÖn th«ng qua c¸c thíc ®o tiÒn
tÖ. VÒ mÆt ®Þnh lîng cña chi phÝ kinh doanh dÞch vô du lÞch phô thuéc
vµo 2 nh©n tè:
Nh©n tè khèi lîng c¸c yÕu tè vÊt chÊt ®· tiªu hao trong mét kú
nhÊt ®Þnh.
Nh©n tè gi¸ c¶ c¸c yÕu tè vËt chÊt ®· tiªu hao trong qu¸ tr×nh ®ã.
Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, gi¸ c¶ cã sù biÕn ®éng theo nhÞp ®é
cña thÞ trêng th× viÖc ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c c¸c kho¶n chi phÝ lµ cÇn thiÕt nh»m
x¸c ®Þnh ®óng viÖc chi phï hîp víi gi¸ c¶ thÞ trêng, ®¶m b¶o doanh nghiÖp cã
®iÒu kiÖn b¶o toµn vèn. MÆt kh¸c, trong ®iÒu kiÖn nh thÕ th× c«ng t¸c tÝnh to¸n
còng ph¶i khoa häc, hîp lý. Do ®ã cÇn ph¶i tÝnh to¸n chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ kÞp
thêi chi phÝ theo tõng thêi kú, tõ ®ã gióp cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
dÞch vô du lÞch ®îc chÝnh x¸c vµ phï hîp. V× vËy, ph©n lo¹i chi phÝ lµ mét yªu
cÇu tÊt yÕu ®Ó h¹ch to¸n chÝnh x¸c chi phÝ vµ phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm
dÞch vô.
3
2.Ph©n lo¹i chi phÝ kinh doanh dÞch vô.
Tuú theo gãc ®é xem xÐt chi phÝ mµ chi phÝ ®îc ph©n lo¹i theo nh÷ng tiªu
thøc kh¸c nhau. ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ theo tiªu thøc thÝch hîp võa ®¸p øng ®îc yªu cÇu c«ng t¸c qu¶n lý, võa ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña kÕ to¸n tËp hîp chi
phÝ kinh doanh dÞch vô, thóc ®Èy doanh nghiÖp kh«ng ngõng tiÕt kiÖm chi phÝ,
h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô. Nã kh«ng nh÷ng cã ý nghÜa quan träng ®èi víi
c«ng t¸c h¹ch to¸n mµ cßn lµ tiÒn ®Ò rÊt quan träng cña viÖc lËp kÕ ho¹ch, kiÓm
tra vµ ph©n tÝch chi phÝ dÞch vô trong toµn doanh nghiÖp còng nh tõng bé phËn
cÊu thµnh bªn trong doanh nghiÖp.
§øng trªn gãc ®é phôc vô c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh th×
cã mét sè c¸ch ph©n loaÞ chi phÝ sau ®©y:
a.Ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®îc chia
thµnh c¸c yÕu tè chi phÝ sau (hiÖn nay chÕ ®é míi chØ quy ®Þnh c¸c yÕu tè chi
phÝ chØ ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kh«ng cã quy ®Þnh riªng cho
c¸c doanh nghiÖp thuéc lÜnh vùc kinh doanh dÞch vô).
Nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh mua ngoµi (gåm c¶ nöa thµnh phÈm mua
ngoµi)
VËt liÖu phô mua ngoµi (gåm c¶ bao b×, phô tïng thay thÕ, c«ng cô
dông cô mua ngoµi)
Nhiªn liÖu mua ngoµi.
N¨ng lîng mua ngoµi.
TiÒn l¬ng cña c«ng nh©n viªn.
TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n viªn.
KhÊu hao TSC§.
Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
Nguyªn t¾c: ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch nµy lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ cã
chung tÝnh chÊt kinh tÕ th× ®îc xÕp chung vµo mét yÕu tè, kh«ng kÓ chi phÝ ®ã
ph¸t sinh ë ®Þa ®iÓm nµo, dïng vµo môc ®Ých g× trong kinh doanh.
ý nghÜa: c¸ch ph©n lo¹i nµy lµ c¬ së cho viÖc tËp hîp chi phÝ theo yÕu tè
vµ lËp b¸o c¸o chi phÝ theo yÕu tè, cho biÕt ®îc chi phÝ cña doanh nghiÖp theo
tõng yÕu tè so víi tæng chi phÝ phôc vô cho viÖc gi¸m ®èc t×nh h×nh dù to¸n chi
phÝ dÞch vô du lÞch.
b.Ph©n lo¹i chi phÝ theo c«ng dông kinh tÕ (theo kho¶n môc chi
phÝ)
Nguyªn t¾c: theo c¸ch nµy chi phÝ ®îc ph©n lo¹i theo nh÷ng kho¶n chi
phÝ cã c«ng dông kinh tÕ ®îc s¾p xÕp vµo mét kho¶n môc chi phÝ, kh«ng tÝnh
®Õn chi phÝ ®ã lµ g× vµ néi dung kinh tÕ cña nã nh thÕ nµo.
4
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ kinh doanh dÞch vô ®îc chia thµnh c¸c
kho¶n môc sau:
Chi phÝ nguyªn liÖu vËt liÖu: kho¶n môc chi phÝ nµy bao gåm c¸c lo¹i
chi phÝ nh xµ phßng, giÊy vÖ sinh, thuèc tÈy...
TiÒn l¬ng cña c«ng nh©n viªn bao gåm: tiÒn l¬ng chÝnh, tiÒn l¬ng phô,
tiÒn thëng vµ c¸c kho¶n cã tÝnh chÊt l¬ng kh¸c cña c«ng nh©n phôc vô.
TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n viªn.
C¸c kho¶n trÝch nép nµy ®îc tÝnh theo tû lÖ % quy ®Þnh bao gåm: BHXH
trÝch 15% trªn tæng tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn, BHYT lµ 2% trªn
tæng tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn, KPC§ lµ 2% trªn tæng tiÒn l¬ng
ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn.
KhÊu hao TSC§: kho¶n môc nµy ®îc tÝnh theo tû lÖ % trªn nguyªn gi¸
TSC§ trong ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô du lÞch.
Chi phÝ ®iÖn níc: kho¶n môc nµy bao gåm tiÒn ®iÖn, tiÒn níc ph¶i tr¶
cho bªn cung cÊp.
Chi phÝ c«ng cô lao ®éng nhá: kho¶n môc nµy bao gåm cèc, chÐn,
kh¨n t¾m, ga, ®Öm, gèi...
Chi phÝ ®µo t¹o, tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o: kho¶n môc nµy bao gåm chi
phÝ cho viÖc ®µo t¹o c¸c líp tay nghÒ tËp trung, båi dìng chuyªn m«n,
chi phÝ cho viÖc qu¶ng c¸o...
Chi phÝ vÖ sinh.
Chi phÝ söa ch÷a.
Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: kho¶n môc nµy bao gåm l·i vay ng©n hµng, chi
phÝ vËn chuyÓn thuª ngoµi vµ c¸c chi phÝ kh¸c.
Tuy nhiªn tuú theo tõng lo¹i ho¹t ®éng kinh doanh cô thÓ, sè lîng kho¶n
môc chi phÝ, néi dung vµ cÊu thµnh cña chóng cã kh¸c nhau.
ý nghÜa: C¸ch ph©n lo¹i nµy lµ c¬ së ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ theo kho¶n
môc, ph©n tÝch, kiÓm tra chi phÝ theo kho¶n môc t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng cêng chÕ
®é tiÕt kiÖm chi phÝ t¹o ®iÒu kiÖn h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé cã hiÖu qu¶.
C .Ph©n lo¹i chi phÝ theo mèi quan hÖ chi phÝ víi ®èi tîng
chÞu chi phÝ.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ ®îc chia thµnh 2 lo¹i:
Chi phÝ c¬ b¶n: lµ nh÷ng chi phÝ thuéc c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh
kinh doanh nh chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi
phÝ khÊu hao TSC§ dïng vµo s¶n xuÊt vµ nh÷ng chi phÝ trùc tiÕp kh¸c.
Chi phÝ qu¶n lý phôc vô: lµ nh÷ng chi phÝ cãÝnh chÊt qu¶n lý, phôc vô
cho ho¹t ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ.
5
Nh÷ng chi phÝ c¬ b¶n liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh
th× h¹ch to¸n trùc tiÕp, cßn nh÷ng chi phÝ c¬ b¶n nµo liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh th× trùc tiÕp ph©n bæ c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh theo c¸c
tiªu thøc thÝch hîp.
Chi phÝ qu¶n lý phôc vô th× tËp hîp riªng theo kho¶n môc sau ®ã cuèi kú
ph©n bæ mét lÇn cho c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ liªn quan theo tiªu thøc phï hîp.
Ngoµi c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ ®Ó phôc vô trùc tiÕp cho c«ng t¸c h¹ch to¸n
chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh nh trªn, cßn cã c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ kh¸c ®Ó phôc vô
cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ, ph©n tÝch chi phÝ. §ã lµ ph©n lo¹i chi phÝ theo
mèi t¬ng quan gi÷a khèi lîng s¶n phÈm dÞch vô t¹o ra vµ chi phÝ th× chi phÝ ®îc
chia thµnh:
Chi phÝ cè ®Þnh (chi phÝ bÊt biÕn): lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng thay ®æi khi
cã sù biÕn ®æi vÒ khèi lîng s¶n phÈm dÞch vô t¹o ra.
Chi phÝ biÕn ®æi (chi phÝ kh¶ biÕn): lµ nh÷ng chi phÝ cã mèi t¬ng quan tû lÖ
thuËn víi khèi lîng s¶n phÈm dÞch vô t¹o ra.
3.§èi tîng vµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi fÝ s¶n xuÊt
H¹ch to¸n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm dÞch vô bao gåm hai giai ®o¹n liªn
tôc kÕ tiÕp nhau vµ cã mèi quan hÖ víi nhau, giai ®o¹n ®Çu h¹ch to¸n tËp hîp
c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong kú theo tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ nh tõng ho¹t
®éng kinh doanh, tõng hîp ®ång kinh doanh, tõng ®Þa ®iÓm kinh doanh... vµ
ph©n tÝch c¸c chi phÝ ®ã theo yªu cÇu qu¶n lý cô thÓ nh theo kho¶n môc chi
phÝ, theo yÕu tè chi phÝ... Giai ®o¹n hai lµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô theo
tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh trªn c¬ së sè liÖu cña chi phÝ ®· tËp hîp ®îc.
X¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ mét
trong nh÷ng ®iÒu kiÖn chñ chèt ®Ó tÝnh gi¸ thµnh ®îc chÝnh x¸c.
a.§èi tîng chi phÝ kinh doanh dÞch vô:
§èi tîng tËp hîp chi phÝ kinh doanh dÞch vô lµ ph¹m vi giíi h¹n mµ c¸c chi
phÝ kinh doanh dÞch vô cÇn ®îc tæ chøc tËp hîp theo ®ã.
ViÖc lùa chän c¸c ®èi tîng tËp hîp chi phÝ ë tõng doanh nghiÖp cã sù kh¸c
nhau, nã phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm, t×nh h×nh tæ chøc kinh doanh, yªu cÇu vµ
tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp.
Theo ®Æc ®iÓm t×nh h×nh tæ chøc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp tiÕn
hµnh c¸c lo¹i ho¹t ®éng kinh doanh nh kinh doanh híng dÉn du lÞch, kinh
doanh vËn chuyÓn, kinh doanh buång ngñ, kinh doanh ¨n uèng... th× ®èi tîng tËp hîp chi phÝ cã thÓ lµ tõng ho¹t ®éng kinh doanh cô thÓ. Trong
tõng ho¹t ®éng kinh doanh cô thÓ mµ cã nhiÒu chñng lo¹i s¶n phÈm dÞch
vô nh: buång ®¬n, buång ®«i, buång tËp thÓ th× theo yªu cÇu qu¶n lý cã
thÓ tËp hîp chi phÝ theo tõng lo¹i s¶n phÈm dÞch vô cô thÓ.
Theo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý, nÕu tiÕn hµnh h¹ch to¸n kinh tÕ néi
bé trong doanh nghiÖp th× chi phÝ cã thÓ ®îc tËp hîp theo tõng c¬ së, tõng
®Þa ®iÓm kinh doanh... ®Ó cã thÓ h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé, t¹o ®iÒu kiÖn
thuËn lîi cho viÖc kiÓm tra, ph©n tÝch vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ h¹ch to¸n kinh
6
tÕ cña tõng c¬ së. Thùc chÊt cña viÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ
x¸c ®Þnh ho¹t ®éng hay ph¹m vi mµ chi phÝ ph¸t sinh lµm c¬ së cho viÖc
tËp hîp chi phÝ kinh doanh dÞch vô.
b.Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
*Chi phÝ trùc tiÕp
Chi phÝ trùc tiÕp lµ nh÷ng chi phÝ cã quan hÖ trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi tîng
tËp hîp chi phÝ riªng biÖt. Theo ph¬ng ph¸p nµy th× chi phÝ ph¸t sinh cho ®èi tîng nµo ®îc tËp hîp trùc tiÕp cho ®èi tîng ®ã. §Ó thùc hiÖn tèt ph¬ng ph¸p nµy
®ßi hái ph¶i tæ chøc viÖc ghi chÐp ban ®Çu (chøng tõ gèc) ph¶i theo ®óng ®èi tîng ®· x¸c ®Þnh. Trªn c¬ së ®ã kÕ to¸n tæng hîp sè liÖu tõ c¸c chøng tõ gèc
theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ liªn quan vµ trùc tiÕp ghi vµo sæ kÕ to¸n (tµi
kho¶n cÊp 1, tµi kho¶n cÊp 2, sæ chi tiÕt). Ph¬ng ph¸p nµy ®¶m b¶o tËp hîp chi
phÝ theo ®óng ®èi tîng chÞu chi phÝ víi møc ®é chÝnh x¸c cao. V× vËy cÇn ph¶i
sö dông tèi ®a ph¬ng ph¸p nµy ®èi víi c¸c chi phÝ dÞch vô du lÞch cã ®ñ ®iÒu
kiÖn tËp hîp trùc tiÕp.
*Chi phÝ chung
Chi phÝ chung lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan ®Õn nh÷ng ®èi tîng tËp hîp
chi phÝ mµ kh«ng ph©n biÖt riªng rÏ ngay tõ khi h¹ch to¸n ban ®Çu nh chi phÝ
®iÖn níc, chi phÝ vÖ sinh, chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ trùc tiÕp kh¸c. C¸c
chi phÝ nµy ph¸t sinh kh«ng thÓ tæ chøc ghi chÐp ban ®Çu riªng theo tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ ®îc mµ kÕ to¸n ph¶i sö dông ph¬ng ph¸p gi¸n tiÕp hay cßn gäi
lµ ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp. Sö dông ph¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n vÉn tËp hîp
®îc chi phÝ cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý. Ph¬ng
ph¸p nµy ®ßi hái ph¶i tæ chøc ghi chÐp ban ®Çu víi nh÷ng chi phÝ cã liªn quan
®Õn nhiÒu ®èi tîng theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, trªn c¬ së ®ã ®Ó tËp
hîp sè liÖu theo tõng ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ. Sau ®ã chän tiªu chuÈn ph©n bæ
hîp lý ®Ó tÝnh to¸n, ph©n bæ chi phÝ ®· tËp hîp cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan.
Tiªu chuÈn ph©n bæ thÝch hîp lµ tiªu chuÈn cã quan hÖ kinh tÕ t¬ng quan tû lÖ
thuËn víi chi phÝ cÇn ph©n bæ ®¶m b¶o cho viÖc ph©n bæ hîp lý, ®ång thêi tiªu
chuÈn ®ã ®· cã thÓ tÝnh to¸n hoÆc thu thËp ®îc mét c¸ch dÔ dµng. V× vËy tuú
theo tõng kho¶n môc chi phÝ cÇn ph©n bæ vµ ®iÒu kiÖn kh¸ch quan cô thÓ mµ
chän tiªu chuÈn ®Ó ph©n bæ chi phÝ cho thÝch hîp, ®¶m b¶o cho chi phÝ ®ã ®îc
ph©n bæ cho tõng ®èi tîng cã liªn quan mét c¸ch hîp lý vµ chÝnh x¸c nh¸at l¹i
®¬n gi¶n ®îc thñ tôc tÝnh to¸n, ph©n bæ.
C¸c bíc ph©n bæ nh sau:
Bíc 1: Tríc hÕt tÝnh hÖ sè ph©n bæ chi phÝ theo c«ng thøc:
Tæng chi phÝ ®· tËp hîp cÇn ph©n bæ
HÖ sè ph©n bæ
=
Tæng sè ®¹i lîng dïng lµm tiªu chuÈn ph©n bæ
Bíc 2: TiÕp theo tÝnh chi phÝ ph©n bæ cho tõng ®èi tîng liªn quan
theo
c«ng thøc:
Chi phÝ ph©n bæ cho
®èi tîng n
=
HÖ sè
ph©n bæ
7
x
Tiªu chuÈn ph©n bæ
cho ®èi tîng n
I. gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô du lÞch
1. kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô du lÞch
Sù vËn ®éng cña qu¸ tr×nh kinh doanh dÞch vô trong doanh nghiÖp dÞch vô
du lÞch bao gåm 2 mÆt ®èi lËp nhau, nhng cã liªn quan mËt thiÕt h÷u c¬ víi
nhau. Trong ®ã, mét mÆt lµ c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra, cßn mÆt
kh¸c lµ kÕt qu¶ kinh doanh thu ®îc tõ nh÷ng s¶n phÈm dÞch vô ®· hoµn thµnh.
VËy gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé chi phÝ vÒ
lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa mµ doanh nghiÖp ®· bá ra cã liªn quan ®Õn
khèi lîng s¶n phÈm lao vô dÞch vô ®· hoµn thµnh.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lao vô, dÞch vô lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh
kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n, vËt t, lao ®éng, tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh kinh doanh
còng nh tÝnh ®óng ®¾n cña c¸c gi¶i ph¸p tæ chøc kinh tÕ, kü thuËt vµ c«ng nghÖ
mµ doanh nghiÖp ®· sö dông nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, chÊt lîng
phôc vô, h¹ thÊp chi phÝ vµ t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. Gi¸ thµnh lµ mét
c¨n cø quan träng ®Ó ®Þnh gi¸ b¸n vµ x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ ho¹t ®éng kinh
doanh cña doanh nghiÖp.
ch¬ng II:
B¶n chÊt, chøc n¨ng cña gi¸ thµnh s¶n
phÈm dÞch vô du lÞch
a. B¶n chÊt gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô du lÞch
Gi¸ thµnh lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh chÊt lîng ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh, tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý kinh tÕ, tr×nh ®é sö dông hîp lý
tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu trong lÜnh vùc kinh doanh du lÞch. MÆt kh¸c gi¸ thµnh
cßn lµ c¬ së x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh, thíc ®o hao phÝ lao ®éng cÇn thiÕt ph¶i
phï ®¾p trong ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô du lÞch theo nguyªn t¾c h¹ch to¸n
"lÊy thu bï chi vµ cã l·i". Gi¸ thµnh lµ c«ng cô ®Ó gi¸m ®èc chÊt lîng ho¹t
®éng kinh doanh dÞch vô du lÞch.
I. Chøc n¨ng cña gi¸ thµnh
Gi¸ thµnh cã 2 chøc n¨ng c¬ b¶n ®ã lµ:
Chøc n¨ng thíc ®o bï ®¾p chi phÝ: Víi chøc n¨ng nµy th× chØ tiªu gi¸
thµnh sÏ lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng bï ®¾p chi phÝ mµ doanh
nghiÖp ®· bá ra ®Ó t¹o ra s¶n phÈm vµ thùc hiÖn gi¸ trÞ cña m×nh.
Chøc n¨ng lËp gi¸: §Ó thùc hiÖn ®îc yªu cÇu bï ®¾p chi phÝ ph¶i c¨n
cø vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô. Do ®ã gi¸ thµnh cã chøc n¨ng c¬
së ®Ó lËp gi¸.
ch¬ng III:
C¸c lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô
Trong kinh doanh dÞch vô, kÕ to¸n x¸c ®Þnh 2 lo¹i gi¸ thµnh, ®ã lµ gi¸
thµnh s¶n xuÊt cña dÞch vô vµ gi¸ thµnh toµn bé cña dÞch vô tiªu thô.
8
Gi¸ thµnh s¶n xuÊt lµ toµn bé hao phÝ cña c¸c yÕu tè dïng ®Ó t¹o ra s¶n
phÈm dÞch vô hoµn thµnh.
Gi¸ thµnh toµn bé bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ chi phÝ ë kh©u tiªu
thô s¶n phÈm dÞch vô cña c¸c s¶n phÈm dÞch vô ®· x¸c ®Þnh lµ tiªu thô.
Trong ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch nhiÒu ho¹t ®éng cã qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
vµ qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm diÔn ra ®ång thêi nhng cã chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh trïng khíp víi chi phÝ s¶n xuÊt trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú.
1. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô
§èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lao vô dÞch vô lµ nh÷ng s¶n phÈm, lao
vô cña nh÷ng ho¹t ®éng dÞch vô du lÞch ®· thùc hiÖn (®· tiªu thô) tøc lµ nh÷ng
s¶n phÈm ®· hoµn thµnh, ®· tr¶ cho kh¸ch vµ kh¸ch chÊp nhËn tr¶ tiÒn.
X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong toµn bé c«ng
t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lao vô, dÞch vô ®· thùc hiÖn cña kÕ to¸n. Bé phËn
kÕ to¸n gi¸ thµnh ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc kinh doanh c¸c lo¹i s¶n
phÈm dÞch vô, lao vô do ®¬n vÞ s¶n xuÊt ra ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh
cho thÝch hîp.
DÞch vô du lÞch lµ mét qu¸ tr×nh phøc t¹p, c¸c lo¹i hµng hãa vµ dÞch vô ®a
d¹ng ®îc "s¶n xuÊt" vµ "b¸n" theo c¸c quy tr×nh c«ng nghÖ rÊt kh¸c nhau, nªn
®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh trong ho¹t ®éng dÞch vô du lÞch lµ c¸c ®èi tîng kh¸c
nhau tuú thuéc vµo tõng ho¹t ®éng kinh doanh riªng biÖt.
Bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh cã nhiÖm vô lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng
tÝnh gi¸ thµnh ®Ó tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh, tËp hîp chi phÝ theo tõng ®èi tîng
tÝnh gi¸ thµnh cña tõng lo¹i dÞch vô, kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh.
§èi víi tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch lµ tiÕn hµnh t¹o ra s¶n phÈm
dÞch vô nh híng dÉn kh¸ch du lÞch, phôc vô kh¸ch ë phßng ngñ... MÆt kh¸c,
quy tr×nh kinh doanh dÞch vô lµ quy tr×nh gi¶n ®¬n nªn ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh lµ s¶n phÈm dÞch vô lao vô ®· hoµn thµnh ë cuèi quy tr×nh c«ng nghÖ
(kh«ng cã nöa thµnh phÈm nh trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt). §¬n vÞ tÝnh gi¸
thµnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm lao vô, dÞch vô ph¶i lµ ®¬n vÞ ®îc thõa nhËn
lµm ®¬n vÞ tÝnh to¸n trong nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ phï hîp víi ®¬n vÞ tÝnh
trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cña
ho¹t ®éng kinh doanh híng dÉn du lÞch lµ ho¹t ®éng kinh doanh híng dÉn du
lÞch, ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh vËn chuyÓn lµ ngêi/km vËn chuyÓn, ®èi
víi ho¹t ®éng kinh doanh buång ngñ lµ phßng/01 ngµy ®ªm theo tõng lo¹i
buång, ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh ¨n uèng vµ ho¹t ®éng kh¸c th× viÖc tÝnh
gi¸ thµnh ®îc tÝnh theo tõng s¶n phÈm.
5.Ph©n biÖt sù gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a chi phÝ vµ
gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô
MÆc dï gi÷a chi phÝ vµ gi¸ thµnh cã mèi quan hÖ víi nhau nhng gi÷a
chóng cßn cã ®iÓm kh¸c nhau vÒ ph¹m vi vµ néi dung. V× vËy, cÇn ph©n biÖt
ph¹m vi vµ giíi h¹n cña chóng ®Ó øng dông tèt h¬n trong viÖc tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm dÞch vô du lÞch.
9
Chi phÝ kinh doanh dÞch vô chØ tÝnh nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong mét
kú nhÊt ®Þnh (th¸ng, quý, n¨m) kh«ng tÝnh ®Õn nã liªn quan ®Õn khèi lîng s¶n phÈm dÞch vô ®· hoµn thµnh. Tõ ®ã chi phÝ kinh doanh dÞch vô
du lÞch tÝnh cho mét kú, cßn gi¸ thµnh liªn quan ®Õn c¶ chi phÝ cña thêi
kú tríc chuyÓn sang (chi phÝ dë dang ®Çu kú) vµ chi phÝ cña kú nµy
chuyÓn sang kú sau (chi phÝ dë dang cuèi kú).
Chi phÝ kinh doanh dÞch vô g¾n liÒn víi khèi lîng chñng lo¹i s¶n phÈm
dÞch vô hoµn thµnh, trong khi ®ã gi¸ thµnh l¹i liªn quan mËt thiÕt ®Õn
khèi lîng vµ chñng lo¹i s¶n phÈm dÞch vô ®· hoµn thµnh.
Nh vËy sù kh¸c nhau gi÷a chi phÝ vµ gi¸ thµnh thÓ hiÖn ë 2 khÝa c¹nh sau:
VÒ mÆt chÊt: Chi phÝ kinh doanh dÞch vô lµ nh÷ng yÕu tè ®a hao phÝ
trong qu¸ tr×nh kinh doanh nhng cha h¼n ®· hoµn thµnh. Cßn gi¸ thµnh
s¶n phÈm dÞch vô lµ nh÷ng yÕu tè tiªu hao cho qu¸ tr×nh kinh doanh
mét lîng s¶n phÈm dÞch vô ®· hoµn thµnh.
VÒ mÆt lîng: Thêng vÒ mÆt lîng gi÷a chóng kh«ng cã sù thèng nhÊt
víi nhau. Gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô cã thÓ bao gåm c¶ chi phÝ cña
thêi kú tríc chuyÓn sang, chi phÝ ®· chi ra trong kú vµ lo¹i trõ chi phÝ
chuyÓn sang kú sau. Nã ®îc biÓu hiÖn qua c«ng thøc sau:
Z = D®k + C - Dck
Trong ®ã:
Z
: lµ tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm
D®k
: Chi phÝ dë dang ®Çu kú
C
: Chi phÝ ph¸t sinh trong kú
Dck
: Chi phÝ dë dang cuèi kú
Khi gi¸ trÞ dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú b»ng nhau th× gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch
vô trïng khíp víi chi phÝ s¶n xuÊt.
6.Mèi
quan hÖ gi÷a ®èi tîng chi phÝ vµ ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh
Gi÷a ®èi tîng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã nh÷ng trêng
hîp trïng nhau nhng gi÷a chóng cã nh÷ng néi dung kh¸c nhau mÆc dï chóng
cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt víi nhau.
Gièng nhau: VÒ b¶n chÊt ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ vµ ®èi tîng tÝnh
gi¸ thµnh gièng nhau ë mét ®iÓm chung lµ ph¹m vi giíi h¹n ®Ó tËp hîp
chi phÝ vµ cïng phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý, ph©n tÝch vµ kiÓm tra chi
phÝ, gi¸ thµnh.
Kh¸c nhau: X¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ x¸c ®Þnh ph¹m vi (n¬i)
ph¸t sinh chi phÝ lµm c¬ së cho viÖc tËp hîp chi phÝ phôc vô cho c«ng t¸c tÝnh
gi¸ thµnh. X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã liªn quan ®Õn kÕt qu¶ cña qu¸
tr×nh kinh doanh lµm c¨n cø ®Ó lËp b¶ng tÝnh gi¸ thµnh theo ®èi tîng ®· x¸c
®Þnh. Trong kinh doanh du lÞch ë mét khÝa c¹nh nhÊt ®Þnh, ®èi tîng tËp hîp chi
phÝ cã ph¹m vi réng h¬n ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. Cã trêng hîp mét ®èi tîng tËp
hîp chi phÝ cã thÓ cã nhiÒu ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.
10
7.Ph¬ng
ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm du lÞch dÞch vô
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lµ hÖ thèng c¸c ph¬ng ph¸p, kü thuËt ®îc sö
dông ®Ó tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô. Cã nhiÒu ph¬ng ph¸p
®îc sö dông ®Ó tÝnh gi¸ thµnh, tuú theo ®Æc ®iÓm tËp hîp chi phÝ vµ ®èi tîng
tÝnh gi¸ thµnh kÕ to¸n sö dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh cho phï hîp. Trong
ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô buång ngñ ngêi ta thêng sö dông c¸c ph¬ng
ph¸p sau:
I. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n
Ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc ¸p dông trong ngµnh du lÞch vµ quy tr×nh phôc
vô ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch gi¶n ®¬n, ®èi tîng tËp hîp chi phÝ ë ®©y thêng
phï hîp víi ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. §èi tîng tËp hîp chi phÝ dÞch vô du lÞch lµ
toµn bé quy tr×nh phôc vô, cßn ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ h×nh thøc dÞch vô do
quy tr×nh phôc vô ®· hoµn thµnh.
Kú tÝnh gi¸ thµnh trong c¸c doanh nghiÖp dÞch vô du lÞch thêng lµ mét
th¸ng hoÆc mét quý vµo ngµy cuèi th¸ng hoÆc cuèi quý. Khi ®ã gi¸ thµnh ®îc
x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
Tæng gi¸ thµnh
thùc tÕ cña khèi
lîng s¶n phÈm
lao vô, dÞch vô
®· thùc hiÖn
Chi phÝ trùc tiÕp
cña khèi lîng lao
= vô, dÞch vô cha +
thùc hiÖn ®Çu kú
Chi phÝ
ph¸t
sinh _
trong kú
Chi phÝ trùc tiÕp
cña khèi lîng lao
vô, dÞch vô cha
thùc hiÖn cuèi kú
Do ®Æc ®iÓm cña ngµnh kinh doanh dÞch vô du lÞch lµ kh«ng cã s¶n phÈm
nhËp kho, khã x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang nªn coi nh kh«ng
cã s¶n phÈm dë dang. VËy ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n cßn gäi lµ ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ.
Sau khi tÝnh ®îc tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña tõng dÞch vô cô thÓ th× cã thÓ
tÝnh ®îc gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm dÞch vô:
Gi¸ thµnh
®¬n vÞ
Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña dÞch vô cô thÓ
=
Tæng sè ®¬n vÞ s¶n phÈm dÞch vô ®· hoµn thµnh
II. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè cßn gäi lµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh
quy vÒ s¶n phÈm chuÈn. Ho¹t ®éng kinh doanh buång ngñ cã thÓ ¸p dông ®îc
ph¬ng ph¸p nµy, do nhu cÇu cña kh¸ch du lÞch cã nhiÒu møc ®é kh¸c nhau, nhu
cÇu cña kh¸ch du lÞch trong níc vµ quèc tÕ còng kh¸c nhau. V× vËy trong ho¹t
®éng kinh doanh buång ngñ còng ph¸t sinh ra nhiÒu lo¹i buång ®Ó ®¸p øng yªu
cÇu cña kh¸ch nh: lo¹i buång ®Æc biÖt, buång lo¹i 1, buång lo¹i 2, buång ®«i,
buång ®¬n... §Þnh møc chi phÝ phôc vô, ®iÒu kiÖn trang thiÕt bÞ cho mçi lo¹i
phßng còng kh¸c nhau.
Khi tÝnh gi¸ thµnh ho¹t ®éng kinh doanh buång ngñ cã thÓ tÝnh gi¸ thµnh
®¬n vÞ cho mét giêng hoÆc tÝnh gi¸ thµnh cho mét phßng ngñ theo tõng lo¹i
phßng. Song ®Ó tÝnh gi¸ thµnh theo ph¬ng ph¸p nµy th× ph¶i x¸c ®Þnh ®îc hÖ sè
11
gi¸ thµnh gi÷a c¸c lo¹i buång. ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy th× viÖc x¸c ®Þnh hÖ sè
gi¸ thµnh ph¶i ®îc c¬ quan chñ qu¶n xÐt duyÖt vµ hÖ sè gi¸ thµnh ph¶i ®îc ¸p
dông thèng nhÊt tõ khi lËp kÕ ho¹ch ®Õn khi sö dông ®Ó tÝnh to¸n, cã thÓ tÝnh
riªng cho tõng kho¶n môc.
ViÖc x¸c ®Þnh hÖ sè gi¸ thµnh gi÷a c¸c lo¹i buång, kÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c
tiªu chuÈn kinh tÕ kü thuËt ®Ó x¸c ®Þnh cho mçi lo¹i buång mét hÖ sè tÝnh gi¸
thµnh. Trong ®ã chän mét lo¹i buång lµm tiªu chuÈn cho hÖ sè b»ng 1.Sau khi
x¸c ®Þnh hÖ sè gi¸ thµnh gi÷a c¸c lo¹i buång, kÕ to¸n c¨n cø vµo sè lît buång
thùc tÕ cho thuª cña tõng lo¹i buång trong kú vµ c¨n cø vµo hÖ sè tÝnh gi¸
thµnh cña tõng lo¹i buång ®Ó tÝnh tæng sè buång quy ®æi ra lo¹i tiªu chuÈn cã
hÖ sè b»ng 1 theo c«ng thøc:
Sè buång ngñ
Tæng sè buång
HÖ sè gi¸
n
thùc hiÖn
ngñ thùc hiÖn =
thµnh
lo¹i
x
lo¹i
buång
i
quyi lµ
®æilo¹i buång (1, 2, 3...)
i
Trong ®ã:
i 1
Do nghiÖp vô kinh doanh buång ngñ thêng kh«ng cã s¶n phÈm dë dang
®Çu kú vµ cuèi kú nªn:
Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ trong kú cña
ho¹t ®éng kinh doanh buång ngñ
=
Tæng chi phÝ trùc tiÕp trong kú cña
ho¹t ®éng kinh doanh buång ngñ
Tõ ®ã tÝnh ®îc gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña tõng lo¹i buång ngñ theo
c«ng thøc:
Tæng gi¸
thµnh lo¹i
buång i
Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ
=
x
Tæng sè buång thùc hiÖn quy ®æi
Sè buång thùc
hiÖn quy ®æi
lo¹i buång i
Tæng gi¸ thµnh lo¹i buång i
Gi¸ thµnh ®¬n vÞ lo¹i buång i
=
Sè phßng thùc hiÖn lo¹i buång i
III. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tû lÖ
Ngoµi viÖc ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè nh ®· tr×nh bµy
ë trªn, ho¹t ®éng kinh doanh buång ngñ cßn cã thÓ tÝnh gi¸ thµnh theo ph¬ng
ph¸p tû lÖ. Theo ph¬ng ph¸p nµy, ngêi ta c¨n cø vµo tæng chi phÝ thùc tÕ ph¸t
sinh trong kú cña ho¹t ®éng kinh doanh buång ngñ vµ tæng chi phÝ ®Þnh møc
(kÕ ho¹ch) cña ho¹t ®éng kinh doanh buång ngñ ®Ó x¸c ®Þnh tû lÖ gi¸ thµnh
theo c«ng thøc:
Tû lÖ gi¸ thµnh
Chi phÝ thùc tÕ (gi¸ thµnh thùc tÕ)
=
Chi phÝ12kÕ ho¹ch (gi¸ thµnh kÕ ho¹ch)
Gi¸ thµnh thùc tÕ ®îc x¸c ®Þnh:
Gi¸ thµnh
thùc tÕ
=
Gi¸ thµnh kÕ
ho¹ch
Sè lîng s¶n phÈm
thùc tÕ thùc hiÖn
x
x
Tû lÖ gi¸
thµnh
iv. KÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô
du lÞch
KÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lao vô, dÞch vô lµ kh©u träng
t©m trong toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n trong doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô du
lÞch. H¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh x¸c sÏ t¹o ®iÒu kiÖn
x¸c ®Þnh ®óng ®¾n nh÷ng chi phÝ mµ ®¬n vÞ ®· chi ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng
kinh doanh trªn c¬ së ®ã tÝnh ®îc chÝnh x¸c kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña
®¬n vÞ gãp phÇn thóc ®Èy viÖc thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ, n©ng cao
chÊt lîng phôc vô ®Ó ngµy cµng thu hót kh¸ch du lÞch trong níc vµ quèc tÕ.
1. nhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
dÞch vô du lÞch .
C«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô lµ nh÷ng chØ tiªu
quan träng ®îc c¸c nhµ doanh nghiÖp quan t©m v× chóng g¾n liÒn víi kÕt qu¶
ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. TÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ vµ gi¸
thµnh s¶n phÈm lµ tiÒn ®Ò ®Ó tiÕn hµnh h¹ch to¸n kinh doanh, x¸c ®Þnh kÕt qu¶
ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp.
MÆt kh¸c, th«ng qua sè liÖu do bé phËn kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm dÞch vô cung cÊp ®Ó c¸c nhµ l·nh ®¹o doanh nghiÖp biÕt ®îc
chi phÝ vµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng lo¹i ho¹t ®éng, tõng lo¹i dÞch vô còng nh
toµn bé kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Ó ph©n tÝch
t×nh h×nh sö dông lao ®éng, vËt t, tiÒn vèn cã hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ,
t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó tõ ®ã ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p
h÷u hiÖu kÞp thêi nh»m h¹ thÊp chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô. Tõ ®ã
®Ò ra c¸c quyÕt ®Þnh phï hîp cho sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, yªu cÇu
qu¶n trÞ doanh nghiÖp nh»m t¨ng cêng c«ng t¸c h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé doanh
nghiÖp.
ViÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
chØ cã thÓ dùa trªn gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh x¸c mµ tÝnh chÝnh x¸c cña gi¸
thµnh s¶n phÈm l¹i chÞu ¶nh hëng cña kÕt qu¶ tËp hîp chi phÝ kinh doanh. Do
vËy tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
dÞch vô sÏ ®¶m b¶o x¸c ®Þnh ®óng néi dung, ph¹m vi vµ c¸c chi phÝ cÊu thµnh
s¶n phÈm dÞch vô, lîng gi¸ trÞ c¸c yÕu tè chi phÝ ®· ®îc chuyÓn dÞch vµo s¶n
phÈm dÞch vô ®· hoµn thµnh cã ý nghÜa quan träng vµ lµ yªu cÇu cÊp b¸ch
trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng. §Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu qu¶n lý chi
phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm dÞch vô cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau:
13
X¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh
phï hîp víi ®Æc thï vµ yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp.
Tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ theo ®óng ®èi tîng ®· x¸c ®Þnh vµ ph¬ng
ph¸p tËp hîp chi phÝ thÝch hîp.
Thùc hiÖn tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô kÞp thêi, chÝnh x¸c theo ®óng ®èi
tîng tÝnh gi¸ thµnh vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh.
Thùc hiÖn ph©n tÝch t×nh h×nh ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, t×nh h×nh
thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh ®Ó cã nh÷ng kiÕn nghÞ, ®Ò xuÊt cho l·nh ®¹o
doanh nghiÖp ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý thÝch hîp tríc m¾t còng nh l©u dµi
®èi víi sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Tæ chøc tËp hîp, kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ theo ®óng ®èi tîng kÕ
to¸n tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh theo c¸c yÕu tè chi phÝ vµ kho¶n môc gi¸
thµnh.
IV. Tµi kho¶n sö dông
§Ó tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh trong kú, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau:
Tµi kho¶n 621 "Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp".
KÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh sau:
Bªn Nî: - TrÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp xuÊt dïng cho qu¸
tr×nh thùc hiÖn lao vô dÞch vô trong kú.
Bªn Cã: - TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho.
- KÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµo
tµi kho¶n liªn quan ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô du lÞch
Tµi kho¶n nµy kh«ng cã sè d cuèi kú.
Tµi kho¶n 622 "Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp". Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ
nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô dÞch
vô bao gåm: tiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô, c¸c kho¶n phô cÊp, trÝch BHXH,
BHYT, KPC§ theo sè tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
KÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh sau:
Bªn Nî: - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp thùc hiÖn lao vô dÞch vô trong kú
bao gåm: tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n trÝch tiÒn l¬ng theo
quy ®Þnh.
Bªn Cã: - KÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho c¸c
®èi tîng chÞu chi phÝ vµo cuèi kú.
Tµi kho¶n 622 kh«ng cã sè d cuèi kú.
Tµi kho¶n 627 "chi phÝ s¶n xuÊt chung" dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ c¬ b¶n kh¸c
nh: khÊu hao TSC§, tiÒn ®iÖn, tiÒn níc,... vµ c¸c chi phÝ qu¶n lý phôc vô
chung.
KÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh sau:
Bªn Nî: - C¸c chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn
lao vô dÞch vô.
14
Bªn Cã: - C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung.
- KÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ®èi
tîng chÞu chi phÝ.
Tµi kho¶n nµy kh«ng cã sè d cuèi kú.
§Ó tæng hîp c¸c chi phÝ trùc tiÕp phôc vô cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm dÞch vô du lÞch kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n sau:
§èi víi doanh nghiÖp sö dông kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª
khai thêng xuyªn, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 154 "chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh dë dang"
KÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh sau:
Bªn Nî: C¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp,
chi phÝ s¶n xuÊt chung kÕt chuyÓn cuèi kú. KÕt chuyÓn chi phÝ
s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú (theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª
®Þnh kú).
Bªn Cã: TrÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi, gi¸ trÞ s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®îc, chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng lao vô dÞch vô hoµn thµnh cung
cÊp cho kh¸ch hµng. KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë
dang ®Çu kú (theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú).
D Nî: Chi phÝ trùc tiÕp khèi lîng lao vô, dÞch vô cha hoµn thµnh.
§èi víi doanh nghiÖp sö dông kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm
kª ®Þnh kú, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 631 "Gi¸ thµnh s¶n xuÊt".
KÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh sau:
Bªn Nî: - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú
- Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú
Bªn Cã: - Gi¸ thµnh s¶n phÈm nhËp kho, lao vô dÞch vô hoµn thµnh kÕt
chuyÓn vµo TK 632 "Gi¸ vèn hµng b¸n"
- Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú kÕt chuyÓn vµo TK154 "chi
phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang"
Tµi kho¶n nµy kh«ng cã sè d cuèi kú
V. Tr×nh tù kÕ to¸n
Khi ph¸t sinh chi phÝ nguyªn vËt liÖu dïng cho ho¹t ®éng kinh doanh du
lÞch kÕ to¸n ghi:
Nî TK621 "Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp"
Cã TK152 "Nguyªn liÖu vËt liÖu"
Khi tÝnh tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn trùc tiÕp thùc hiÖn lao vô
dÞch vô vµ trÝch BHXH trªn tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn trùc tiÕp
ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh doanh dÞch vô du lÞch kÕ to¸n ghi:
TÝnh tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn trùc tiÕp s¶n xuÊt, kÕ to¸n ghi:
Nî TK622 "Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp"
15
Cã TK334 "Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn"
TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n trùc tiÕp ghi:
Nî TK622 "Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp"
Cã TK338 "Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c"
Cuèi kú ph¶i tÝnh c¸c chi phÝ vÒ khÊu hao TSC§ dïng phôc vô trùc tiÕp cho
ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô du lÞch, kÕ to¸n ghi:
Nî TK627 "Chi phÝ s¶n xuÊt chung"
Cã TK214 "Hao mßn TSC§"
Khi ph¸t sinh chi phÝ vÒ c«ng cô dông cô dïng phôc vô trùc tiÕp cho ho¹t
®éng kinh doanh du lÞch:
§èi víi c«ng cô dông cô lo¹i ph©n bæ mét lÇn, kÕ to¸n ghi:
Nî TK627 "Chi phÝ s¶n xuÊt chung"
Cã TK153 "C«ng cô dông cô"
§èi víi c«ng cô dông cô ph¸t sinh trong kú cã gi¸ trÞ t¬ng ®èi lín, thêi gian
sö dông t¬ng ®èi dµi, ph¶i ph©n bæ nhiÒu lÇn, kÕ to¸n ghi:
Nî TK627 "Chi phÝ s¶n xuÊt chung"
Cã TK142 "Chi phÝ tr¶ tríc"
Khi xuÊt dïng c«ng cô dông cô, kÕ to¸n ghi:
Nî TK142 "Chi phÝ tr¶ tríc"
Cã TK153 "C«ng cô dông cô"
Mét sè chi phÝ kh¸c ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn nhiÒu kú còng cÇn ph¶i
tÝnh to¸n ph©n bæ cho hîp lý trong tõng thêi kú nh chi phÝ ngõng viÖc cã tÝnh
chÊt thêi vô, tiÒn thuª nhµ, thuª kho, chi phÝ tuyªn truyÒn, qu¶ng c¸o...
Khi ph¸t sinh chi phÝ dÞch vô mua ngoµi nh: chi phÝ ®iÖn níc, chi phÝ vÖ
sinh, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô du
lÞch, kÕ to¸n ghi:
Nî TK627 "Chi phÝ s¶n xuÊt chung"
Cã TK lq (111, 112, 331...)
Sau khi tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ ph¸t sinh trong kú, cuèi kú kÕ to¸n kÕt
chuyÓn c¸c chi phÝ ®· tËp hîp ®îc vµo TK154 "Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
dë dang".
§èi víi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n ghi:
Nî TK154 "Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang"
Cã TK621 "Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp"
§èi víi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n ghi:
Nî TK154 "Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang"
16
Cã TK622 "Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp"
§èi víi chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n ghi
Nî TK154 "Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang"
Cã TK627 "Chi phÝ s¶n xuÊt chung"
Sau khi tËp hîp chi phÝ xong, kÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh theo ®èi tîng ph¶i tÝnh gi¸. Do ®Æc ®iÓm cña kinh doanh buång ngñ lµ kh«ng cã s¶n
phÈm dë dang tøc TK154 "Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang" kh«ng cã sè
d cuèi kú. Khi ®ã ta cã:
Tæng chi phÝ ph¸t sinh trong kú = Tæng gi¸ thµnh
Trong chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn nay cßn cã nhiÒu vÊn ®Ò cha quy ®Þnh râ cho
tõng lo¹i ngµnh nghÒ kinh doanh ®Æc biÖt lµ trong ngµnh du lÞch th¬ng m¹i. Do
vËy, tuú theo yªu cÇu qu¶n lý cña tõng ®¬n vÞ, kÕ to¸n tù më sæ chi tiÕt ®Ó ph¶n
¸nh cô thÓ, chÝnh x¸c c¸c kho¶n chi phÝ tõ ®ã lµm c¬ së tÝnh gi¸ thµnh cho ho¹t
®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Khi ph¸t sinh chi phÝ kÕ to¸n c¨n cø vµo
chøng tõ gèc hµng ngµy ghi vµo sæ chi tiÕt cã liªn quan cña tõng lo¹i h×nh ho¹t
®éng kinh doanh. NÕu mét lo¹i chi phÝ mµ cã liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i ho¹t
®éng th× ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ cho thÝch hîp.
Cuèi th¸ng dùa vµo c¸c sæ chi tiÕt chi phÝ kinh doanh theo tõng ®èi tîng
vµ c¸c sæ liªn quan tíi viÖc ph©n bæ chi phÝ, kÕ to¸n chi phÝ v» tÝnh gi¸ thµnh sÏ
tËp hîp chi phÝ theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ.
S¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp dÞch
vô du lÞch (theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn)
TK Lq
TK 621
TK 154
TK 632
TK 911
K/c gi¸ thµnh s¶n
xuÊt dÞch vô
TK 622
TK 642
TK 627
§èi víi doanh nghiÖp ¸p dông theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, c¸ch tËp
hîp chi tiÕt vµo TK621, TK622, TK627 tiÕn hµnh theo ®Þnh kú, tr×nh tù vµ c¸ch
lµm gièng nh kª khai thêng xuyªn. Cuèi kú kh«ng kÕt chuyÓn chi phÝ trùc tiÕp
17
sang TK154 "Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang" mµ kÕt chuyÓn sang
TK631 vµo ®Çu kú sau. C¸ch tËp hîp chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp còng gièng
nh ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn chØ kh¸c lµ theo ®Þnh kú.
S¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp du
lÞch dÞch vô (theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú).
TK Lq
TK 621
TK 631
TK 632
TK 911
TK 622
TK 642
TK 627
TK 154
K/c cp sxkd
dë dang ®Çu kú
phÇn ii
K/c cpsx dë dang cuèi kú
t×nh h×nh thùc
tÕ vÒ kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸
thµnh kinh doanh buång ngñ ë c«ng ty
cæ phÇn du lÞch Nam ®Þnh
i. ®Æc ®iÓm chung cña c«ng ty cæ phÇn du lÞch nam ®Þnh
1.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty
C«ng ty Cæ phÇn Du lÞch Nam §Þnh tæ chøc kinh doanh nh÷ng nhãm nghiÖp
vô sau:
*. Kinh doanh c¸c dÞch vô lu tró (buång ngñ). §Ó thùc hiÖn dÞch vô nµy
cã c¸c tæ nh tæ trùc buång, lÔ t©n ...
*. Kinh doanh c¸c dÞch vô ¨n uèng. §Ó thùc hiÖn dÞch vô nµy cã c¸c tæ
nh tæ bµn, tæ bÕp ...
*. Kinh doanh c¸c dÞch vô vËn chuyÓn. §Ó thùc hiÖn dÞch vô nµy cã c¸c
bé phËn chuyªn chë ...
*. Kinh doanh c¸c dÞch vô kh¸c nh dÞch vô cho thuª kièt, dÞch vô ®iÖn
tho¹i, dÞch vô tenis, giÆt lµ cho kh¸ch, masage ...
Trong bèn nhãm nghiÖp vô trªn, nghiÖp vô kinh doanh buång ngñ lµ
ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu cña C«ng ty. Doanh thu chñ yÕu cña nghiÖp vô
kinh doanh buång ngñ chiÕm mét tû träng lín trong tæng doanh thu cña kh¸ch
s¹n vµ lîi nhuËn thu ®îc cao h¬n h¼n c¸c nghiÖp vô kh¸c.
Trong c¬ chÕ thÞ trêng, kh¸ch hµng lµ thîng ®Õ, v× vËy ®Ó ®¸p øng nhu
cÇu cña kh¸ch hµng, C«ng ty kh«ng ngõng n©ng cÊp phßng ë, c¶i t¹o néi thÊt
trong c¸c phßng vµ khu vÖ sinh khÐp kÝn, trang bÞ thªm c¸c thiÕt bÞ ngo¹i nhËp
18
vµ l¾p thªm c¸c ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i nh: tivi mµu, ®iÒu hoµ nhiÖt ®é, ®iÖn tho¹i,
sopanh, tñ l¹nh, ®Öm ... C«ng ty cã:
Phßng ®Æc biÖt (giµnh cho kh¸ch quèc tÕ) gåm 52 phßng.
Phßng lo¹i I gåm 185 phßng.
Phßng lo¹i II gåm cã 135 phßng.
C«ng ty lu«n ®Æt môc tiªu hµng ®Çu lµ lÊy thu bï chi vµ cã l·i nªn gi¸ c¶
cho thuª rÊt mÒm dÎo, phï hîp víi nhu cÇu cña kh¸ch hµng.
Gi¸ phßng ®Æc biÖt lµ 300.000 VN§/1 phßng/ 1 ngµy ®ªm.
B×nh qu©n c¸c phßng cßn l¹i gi¸ tõ 100.000®/ 1 phßng/ 1 ngµy ®ªm
Trong n¨m 2004 nghiÖp vô kinh doanh buång ngñ ë C«ng ty ®· ho¹t
®éng víi c«ng suÊt lµ 75,25% vµ sè kh¸ch lu tró t¹i kh¸ch s¹n trung b×nh lµ hai
ngµy. TÝnh chÊt ho¹t ®éng cña C«ng ty còng gièng nh c¸c kh¸ch s¹n kh¸c lµ
thêi gian kÐo dµi suèt c¶ ngµy lÉn ®ªm, kÓ c¶ ngµy lÔ vµ ngµy chñ nhËt. Do ®ã,
C«ng ty ®· tÝnh to¸n ®Ó bè trÝ c¸c ca lµm viÖc phï hîp, ®¶m b¶o viÖc phôc vô
kh¸ch mét c¸ch thuËn lîi nhÊt t¹i mäi thêi ®iÓm.
HiÖn nay, tæng sè c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty lµ 451 ngêi trong
®ã 40 ngêi lµ lao ®éng gi¸n tiÕp cßn 411 ngêi lµ lao ®éng trùc tiÕp. HÇu hÕt
nh©n viªn phôc vô ®· ®îc ®µo t¹o qua trêng líp nghiÖp vô nªn cã tr×nh ®é
chuyªn m«n cao, n¨ng ®éng trong c«ng viÖc, phôc vô kh¸ch tËn t×nh chu ®¸o
cïng víi ®éi ngò l·nh ®¹o C«ng ty lu«n ®«n ®èc, trùc tiÕp xuèng c¸c phßng
ban ®Ó n¾m b¾t t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty ®Ó tõ ®ã cã biÖn
ph¸p thÝch hîp, kh«ng ngõng ®a C«ng ty ngµy cµng ®i lªn phï hîp víi nhu cÇu
cña thÞ trêng.
2.§Æc ®iÓm quy tr×nh kinh doanh buång ngñ cña C«ng ty.
Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh buång ngñ cña C«ng ty theo
c¸c giai ®o¹n sau:
Kh¸ch ®Õn
(®¨ng ký)
QuÇy lÔ t©n
(lµm thñ tôc)
§a kh¸ch lªn
phßng
Thanh to¸n vµ
tiÔn kh¸ch
Cô thÓ néi dung c¸c giai ®o¹n trªn nh sau:
Kh¸ch ®Õn: ®©y lµ giai ®o¹n gÆp gì, ®ãn tiÕp vµ s¾p xÕp chç ë cho
kh¸ch. Giai ®o¹n nµy ®ãng vai trß quan träng trong toµn bé qu¸ tr×nh
phôc vô kh¸ch v× ®©y lµ bíc ®Çu tiªn g©y thiÖn c¶m víi kh¸ch.
QuÇy lÔ t©n: Kh¸ch ®Õn sÏ tiÕn hµnh ®¨ng ký t¹i quÇy lÔ t©n, quÇy lÔ
t©n ®ãn kh¸ch víi c¸c nh©n viªn tæ lÔ t©n trÎ, ®Ñp, ©n cÇn lÞch sù vµ
s¾p xÕp chç ë theo yªu cÇu cña kh¸ch. ë C«ng ty ®èi víi kh¸ch lÎ
(kh«ng ®i theo ®oµn) viÖc thanh to¸n tiÒn phßng ®îc tiÕn hµnh lu«n ë
giai ®o¹n nµy. Sè tiÒn kh¸ch ph¶i thanh to¸n c¨n cø vµo lo¹i phßng
19
kh¸ch thuª vµ sè ngµy kh¸ch lu l¹i. Cßn ®èi víi kh¸ch ®i theo ®oµn,
th× c«ng viÖc ®Çu tiªn lµ ®¹i diÖn cña ®oµn kh¸ch víi kh¸ch s¹n tiÕn
hµnh lµm hîp ®ång trong ®ã ghi râ sè lîng phßng, lo¹i phßng kh¸ch
sö dông, thêi gian kh¸ch lu l¹i, ph¬ng thøc thanh to¸n vµ c¸c yÕu tè
cÇn thiÕt kh¸c. Sau ®ã quÇy lÔ t©n lËp mét phiÕu giao cho tæ buång.
§a kh¸ch lªn phßng: giai ®o¹n nµy do tæ buång thùc hiÖn tõ viÖc ®a
kh¸ch lªn phßng ®Õn viÖc phôc vô c¸c yªu cÇu cña kh¸ch trong thêi
gian kh¸ch lu l¹i. §©y lµ giai ®o¹n quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh sù tån
t¹i vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty cho nªn ngoµi viÖc ®¸p øng yªu cÇu,
C«ng ty cßn t×m kiÕm nhu cÇu, thÞ hiÕu, së thÝch cña tõng ®èi tîng
kh¸ch ®Ó ngµy cµng n©ng cao chÊt lîng phôc vô, xøng ®¸ng víi niÒm
tin yªu cña kh¸ch.
Thanh to¸n vµ tiÔn kh¸ch: §©y lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña qu¸ tr×nh tæ
chøc phôc vô kh¸ch. C«ng viÖc chñ yÕu trong giai ®o¹n nµy lµ tiÔn
kh¸ch vµ thanh to¸n víi kh¸ch theo ph¬ng thøc thanh to¸n ®· ghi
trong hîp ®ång. Sau khi kh¸ch tr¶ phßng, nh©n viªn phôc vô kiÓm tra
phßng vµ viÕt phiÕu b¸o tr¶ phßng ®a cho kh¸ch, sau ®ã kh¸ch nép
qua phßng lÔ t©n. C«ng ®o¹n tiÔn kh¸ch do bé phËn lÔ t©n thùc hiÖn.
3.§Æc ®iÓm tæ chøc kinh doanh vµ tæ chøc qu¶n lý cña
C«ng ty.
a) §Æc ®iÓm tæ chøc kinh doanh cña C«ng ty.
Ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty Cæ ph©n Du lÞch Nam §Þnh lµ ho¹t
®éng kinh doanh dÞch vô du lÞch. Ngµnh nghÒ kinh doanh chÝnh cña C«ng ty
bao gåm :
1. Kinh doanh lu tró (buång ngñ).
2. Kinh doanh ¨n uèng.
3. Kinh doanh híng dÉn du lÞch.
4. Kinh doanh b¸n hµng.
5. Kinh doanh vËn chuyÓn.
6. Kinh doanh cho thuª phßng lµm viÖc, nhµ ë , kièt.
7. Kinh doanh dÞch vô tennis, bãng bµn, bÓ b¬i, masage ...
b) §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý cña C«ng ty.
C«ng ty Cæ phÇn Du lÞch Nam §Þnh lµ ®¬n vÞ ®îc tæ chøc thµnh phßng ban,
thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhÊt ®Þnh.
Ban gi¸m ®èc: chÞu tr¸ch nhiÖm chØ ®¹o chung toµn bé ho¹t ®éng cña
C«ng ty vµ quyÕt ®Þnh mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty theo ®óng kÕ
ho¹ch ®îc Së Du lÞch phª duyÖt.
Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: chÞu tr¸ch nhiÖm tæ chøc qu¶n lý c¸n bé,
gi¶i quyÕt chÕ ®é chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l¬ng, b¶o hiÓm x· héi vµ c¸c chÕ
®é kh¸c cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty.
20
- Xem thêm -
.DOC 
53 
190 
104 
