Tài liệu Luận văn kế toán bán hàng và xác định kết quả tại công ty tnhh thương mại vĩnh long

LỜI MỞ ĐẦU Nh©n lo¹i chóng ta ®ang sèng trong nh÷ng n¨m cuèi cña thÕ kû XX - ThÕ kû cã nh÷ng thay ®æi s©u s¾c vÒ c¸c h×nh th¸i kinh tÕ chÝnh trÞ - ThÕ kû cña sù bïng næ vÒ khoa häc, c«ng nghÖ mµ ®Ønh cao lµ kü thuËt n¨ng lîng, nguyªn tö, ®iÖn tö tin häc... §Æc biÖt lµ trong thêi gian qua sau khi c¸c níc XHCN ë §«ng ¢u tan vì - xu thÕ ®èi ®Çu gi÷a c¸c quèc gia gi¶m dÇn vµ nhêng chç cho xu híng ®èi tho¹i hîp t¸c kinh tÕ. §ã chÝnh lµ nh©n tè tÝch cùc thóc ®Èy tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ trªn toµn thÕ giíi nhÊt lµ c¸c quèc gia chËm ph¸t triÓn. Trong nh÷ng n¨m qua, cïng víi sù ph¸t triÓn cña toµn nh©n lo¹i, d©n téc ta díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®ang tõng ngµy, tõng giê kh¾c phôc mäi khã kh¨n, quyÕt t©m hoµn thµnh ®æi míi nÒn kinh tÕ ®Êt níc, nh»m nhanh chãng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam sím hoµ nhËp cïng nÒn kinh tÕ c¸c quèc gia trong khu vùc. Thùc tÕ sau nhiÒu n¨m thùc hiÖn sù chuyÓn dÞch tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc ®Õn nay, bé mÆt cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· cã nhiÒu thay ®æi to lín vµ trë thµnh mét nÒn kinh tÕ cã tèc ®é ph¸t triÓn cao. Tæ chøc c«ng t¸c b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña mäi doanh nghiÖp. Ngoµi viÖc liªn quan tíi c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp nã cßn ¶nh hëng tíi nguån tµi chÝnh quèc gia: ThuÕ, c¸c kho¶n nép ng©n s¸ch kh¸c... KÕ to¸n lµ mét m«n khoa häc qu¶n lý, lµ kü thuËt ghi chÐp, ph©n lo¹i, tËp hîp cung cÊp sè liÖu vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp vµ gióp nhµ qu¶n lý ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh thÝch hîp. H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét hÖ thèng th«ng tin vµ kiÓm tra ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, lµ qu¸ tr×nh quan s¸t vµ ghi nhËn, hÖ thèng ho¸ vµ xö lý c¸c hiÖn tîng kinh tÕ ph¸t sinh trªn gãc ®é tiÒn tÖ, h¹ch to¸n kÕ to¸n trong qu¶n lý ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp chØ thùc hiÖn tèt khi c«ng t¸c kÕ to¸n ®îc tæ chøc khoa häc vµ hîp lý. §Ó qu¶n lý ®îc tèt nghiÖp vô b¸n hµng th× kÕ to¸n víi t c¸ch lµ mét c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ còng ph¶i ®îc thay ®æi vµ hoµn 1 thiÖn cho phï hîp víi t×nh h×nh míi. Trong thêi gian häc tËp t¹i trêng vµ thùc tËp t¹i c«ng ty TNHH Th¬ng m¹i VÜnh Long, qua t×m hiÓu thùc tÕ nhËn thÊy râ tÇm quan träng cña c«ng t¸c b¸n hµng, em chän ®Ò tµi: “Tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i - Kh¶o s¸t thùc tÕ t¹i c«ng ty TNHH th¬ng m¹i VÜnh Long”. §Ò tµi nµy ®îc chia lµm 3 phÇn: PhÇn 1: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶. PhÇn 2: T×nh h×nh thùc tÕ vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶. PhÇn 3: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ t¹i c«ng ty TNHH th¬ng m¹i VÜnh Long. PhÇn I C¬ së lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ I. B¸n hµng, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ yªu cÇu qu¶n lý: 1. Vai trß, vÞ trÝ cña b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ trong doanh nghiÖp: a. Hµng ho¸: Lµ lo¹i vËt t, s¶n phÈm cã h×nh th¸i vËt chÊt, doanh nghiÖp mua vÒ víi môc ®Ých ®Ó b¸n (b¸n bu«n hoÆc b¸n lÎ). Trong doanh nghiÖp hµng ho¸ ®îc biÓu hiÖn trªn hai mÆt: HiÖn vËt vµ gi¸ trÞ. - HiÖn vËt ®îc cô thÓ bëi khèi lîng hay sè lîng vµ chÊt lîng. - Gi¸ trÞ chÝnh lµ gi¸ thµnh cña hµng ho¸ nhËp kho hay gÝa vèn cña hµng ho¸ ®em b¸n. 2 b. B¸n hµng: Lµ viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u vÒ hµng ho¸, thµnh phÈm, dÞch vô cho kh¸ch hµng, doanh nghiÖp thu tiÒn hay ®îc quyÒn thu tiÒn. §ã chÝnh lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vèn kinh doanh tõ vèn thµnh phÈm hµng ho¸ sang vèn b»ng tiÒn vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶. B¸n hµng lµ mét chøc n¨ng chñ yÕu cña doanh nghiÖp, bªn c¹nh ®ã nã cßn nhiÒu chøc n¨ng kh¸c nh mua hµng, dù tr÷ hµng... BÊt kú mét doanh nghiÖp th¬ng m¹i nµo còng ph¶i thùc hiÖn hai chøc n¨ng mua vµ b¸n. Hai chøc n¨ng nµy cã sù liªn hÖ víi nhau mua tèt sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho b¸n tèt. §Ó thùc hiÖn tèt c¸c nghiÖp vô trªn ®ßi hái ph¶i cã sù tæ chøc hîp lý c¸c ho¹t ®éng, ®ång thêi tæ chøc nghiªn cøu thÞ trêng, nghiªn cøu nhu cÇu ngêi tiªu dïng. Nh vËy tiªu thô s¶n phÈm lµ tæng thÓ c¸c biÖn ph¸p vÒ mÆt tæ chøc vµ n¾m b¾t nhu cÇu cña thÞ trêng. ChØ cã th«ng qua viÖc b¸n hµng - gi¸ trÞ s¶n phÈm dÞch vô míi ®îc thùc hiÖn do ®ã míi cã ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ t¸i s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng ngõng ®îc më réng. Doanh thu b¸n hµng sÏ bï ®¾p ®îc c¸c chi phÝ bá ra, ®ång thêi kÕt qu¶ b¸n hµng sÏ quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. B¸n hµng tù th©n nã kh«ng ph¶i lµ mét qu¸ tr×nh cña s¶n xuÊt kinh doanh nhng nã l¹i lµ mét kh©u cÇn thiÕt cña t¸i s¶n xuÊt x· héi. V× vËy b¸n hµng gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, phôc vô s¶n xuÊt tiªu dïng vµ ®êi sèng x· héi. Nhê cã ho¹t ®éng b¸n hµng, hµng ho¸ sÏ ®îc ®a ®Õn tay ngêi tiªu dïng vµ tho¶ m·n nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng vÒ sè lîng c¬ cÊu vµ chÊt lîng hµng hãa, viÖc tiªu thô hµng ho¸ gãp phÇn c©n ®èi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. KÕt qu¶ cuèi cïng cña th¬ng m¹i tÝnh b»ng møc lu chuyÓn hµng ho¸ mµ viÖc møc lu chuyÒn hµng ho¸ l¹i phô thuéc vµo møc b¸n hµng nhanh hay chËm. Doanh nghiÖp cµng tiªu thô ®îc nhiÒu hµng ho¸ th× søc m¹nh cña doanh nghiÖp cµng t¨ng lªn. Nh vËy b¸n hµng sÏ quyÕt ®Þnh sù sèng cßn cña doanh nghiÖp, cã b¸n ®îc hµng ho¸ th× doanh nghiÖp míi cã kh¶ n¨ng t¸i s¶n xuÊt. 3 Tiªu thô hµng ho¸ cã ý nghÜa trong nÒn quèc d©n nãi chung vµ víi doanh nghiÖp nãi riªng: NÒn kinh tÕ quèc d©n thùc hiÖn b¸n hµng lµ tiÒn ®Ò c©n ®èi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, gi÷a tiÒn - hµng trong lu th«ng. §¨c biÖt lµ ®¶m b¶o c©n ®èi gi÷a c¸c ngµnh, c¸c khu vùc trong nÒn kinh tÕ. C¸c ®¬n vÞ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, kh«ng thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn mét c¸ch ®éc lËp mµ gi÷a chóng cã mèi quan hÖ qua l¹i kh¨ng khÝt víi nhau. Qu¸ tr×nh b¸n s¶n phÈm cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi quan hÖ c©n ®èi s¶n xuÊt gi÷a c¸c ngµnh, c¸c ®¬n vÞ víi nhau nã t¸c ®éng ®Õn quan hÖ cung cÇu trªn thÞ trêng. B¶n th©n doanh nghiÖp, thùc hiÖn tèt kh©u b¸n hµng lµ ph¬ng ph¸p gi¸n tiÕp thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn më réng t¸i s¶n xuÊt. Trong doanh nghiÖp kÕ to¸n sö dông nh mét c«ng cô s¾c bÐn vµ cã hiÖu lùc nhÊt ®Ó ph¶n ¸nh kh¸ch quan vµ gi¸m ®èc toµn diÖn mäi ho¹t ®éng cña SXKD cña mét ®¬n vÞ. KÕ to¸n b¸n hµng lµ mét trong nh÷ng néi dung chñ yÕu cña kÕ to¸n trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i. Qua nh÷ng ®iÒu trªn ta thÊy r»ng b¸n hµng cã vai trß v« cïng quan träng. BÊt kú mét doanh nghiÖp nµo muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®Òu kh«ng thÓ thiÕu ®i chøc n¨ng nµy. 2. Sù cÇn thiÕt qu¶n lý hµng ho¸ vµ c¸c yªu cÇu qu¶n lý: ViÖc qu¶n lý hµng ho¸ trong doanh nghiÖp ë tÊt c¶ c¸c kh©u nh thu mua, b¶o qu¶n, dù tr÷... cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc h¹ thÊp gi¸ thµnh nhËp kho cña hµng ho¸. §Ó tæ chøc tèt c«ng t¸c qu¶n lý hµng ho¸ ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®¸p øng c¸c yªu cÇu sau: - Ph©n lo¹i tõng chñng lo¹i hµng ho¸, s¾p xÕp trËt tù gän gµng cã khoa häc ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc nhËp - xuÊt tån kho ®îc dÔ dµng. - HÖ thèng kho tµng ®Çy ®ñ, ph¶i ®îc trang bÞ c¸c ph¬ng tiÖn b¶o qu¶n, c©n ®ong ®o ®Õm cÇn thiÕt ®Ó h¹n chÕ viÖc hao hôt mÊt m¸t hµng ho¸ trong toµn doanh nghiÖp. 4 - Ph¶i quy ®Þnh chÕ ®é tr¸ch nhiÖm vËt chÊt cho viÖc qu¶n lý hµng ho¸ toµn doanh nghiÖp. KÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n hµng ho¸ nãi riªng lµ c«ng cô ®¾c lùc ®Ó qu¶n lý tµi chÝnh vµ qu¶n lý hµng ho¸. KÕ to¸n hµng ho¸ cung cÊp kÞp thêi chÝnh x¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh mua, b¶o qu¶n, dù tr÷ vµ sö dông hµng ho¸. 3. Sù cÇn thiÕt qu¶n lý b¸n hµng vµ yªu cÇu qu¶n lý: B¸n hµng lµ qu¸ tr×nh trao ®æi ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ hµng ho¸, tøc lµ chuyÓn hµng ho¸ vèn cña doanh nghiÖp tõ h×nh th¸i hiÖn vËt (hµng) sang h×nh th¸i tiÒn tÖ (tiÒn). Hµng ®îc ®em b¸n cã thÓ lµ thµnh phÈm, hµng ho¸ vËt t hay lao vô, dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng. ViÖc b¸n hµng cã thÓ ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña c¸ nh©n ®¬n vÞ ngoµi doanh nghiÖp gäi lµ b¸n hµng ra ngoµi. Còng cã thÓ ®îc cung cÊp gi÷a c¸c ca nh©n ®¬n vÞ cïng c«ng ty, mét tËp ®oµn... gäi lµ b¸n hµng néi bé. Qu¸ tr×nh b¸n hµng ®îc coi lµ hoµn thµnh khi cã ®ñ hai ®iÒu kiÖn: - Göi hµng cho ngêi mua. - Ngêi mua tr¶ tiÒn hay chÊp nhËn tr¶ tiÒn. Tøc lµ ngiÖp vô b¸n hµng chØ x¶y ra khi giao hµng xong, nhËn ®îc tiÒn hay giÊy chÊp nhËn thanh to¸n cña ngêi mua. Hai c«ng viÖc nµy diÔn ra ®ång thêi cïng mét lóc víi c¸c ®¬n vÞ giao hµng trùc tiÕp. PhÇn lín viÖc giao tiÒn vµ nhËn hµng t¸ch rêi nhau: Hµng cã thÓ giao tríc, tiÒn nhËn sau hoÆc tiÒn nhËn tríc hµng giao sau. Tõ ®ã dÉn ®ªn doanh thu b¸n hµng vµ tiÒn b¸n hµng nhËp quü kh«ng ®ång thêi. Khi thùc hiÖn viÖc trao ®æi hµng tiÒn, doanh nghiÖp ph¶i bá ra nh÷ng kho¶n chi gäi lµ chi phÝ b¸n hµng. TiÒn b¸n hµng gäi lµ doanh thu b¸n hµng. Doanh thu b¸n hµng bao gåm doanh thu b¸n hµng ra ngoµi vµ doanh thu b¸n hµng néi bé. TiÒn b¸n hµng nhËp quü ph¶n ¸nh toµn bé sè tiÒn mua hµng mµ ngêi mua ®· tr¶ cho doang nghiÖp. 5 Ph©n biÖt ®îc doanh thu b¸n hµng vµ tiÒn b¸n hµng nhËp quü gióp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh chÝnh x¸c thêi ®iÓm kÕt thóc qu¸ tr×nh b¸n hµng, gióp bé phËn qu¶n lý t×m ra ph¬ng thøc thanh to¸n hîp lý vµ cã hiÖu qu¶, chñ ®éng sö dông nguån vèn ®em l¹i nguån lîi lín nhÊt cho doanh nghiÖp. Doanh thu b¸n hµng cña doanh nghiÖp ®îc ghi nhËn khi hµng ho¸ ®îc chuyÓn cho ngêi mua vµ thu ®îc tiÒn b¸n hµng ngay hoÆc chÊp nhÇn tr¶ tiÒn tuú theo ph¬ng thøc thanh to¸n: + Trêng hîp thu ngay ®îc tiÒn khi giao hµng: Doanh thu b¸n hµng chÝnh lµ tiÒn b¸n hµng thu ®îc. + Trêng hîp nhËn ®îc chÊp nhËn thanh to¸n gåm: - Hµng ho¸ xuÊt cho ngêi mua ®îc chÊp nhËn thanh to¸n ®Õn khi hÕt thêi h¹n thanh to¸n cha thu ®îc tiÒn vÒ vÉn ®îc coi lµ kÕt thóc nghiÖp vô b¸n hµng. Doanh thu b¸n hµng trong trêng hîp nµy ®îc tÝnh cho kú nµy nhng kú sau míi cã tiÒn nhËp quü. - Trêng hîp gi÷a kh¸ch hµng vµ doanh nghiÖp cã ¸p dông ph¬ng thøc thanh to¸n theo kÕ ho¹ch th× khi göi hµng ho¸ cho ngêi mua, sè tiÒn b¸n hµng göi b¸n ®îc chÊp nhËn lµ doanh thu b¸n hµng. Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn ®©y ta thÊy r»ng thùc hiªn tèt c«ng t¸c b¸n hµng thu doanh thu vÒ cho doanh nghiÖp cã ý nghÜa rÊt quan träng, do vËy trong c«ng t¸c qu¶n lý nghiÖp vô b¸n hµng cÇn ph¶i n¾m b¾t, theo dâi chÆt chÏ tõng ph¬ng thøc b¸n hµng, tõng thÓ thøc thanh to¸n, tõng kh¸ch hµng vµ tõng lo¹i hµng ho¸ b¸n ra. §«n ®èc thanh to¸n, thu håi ®Çy ®ñ kÞp thêi tiÒn vèn cña doanh nghiÖp. §Ó t¨ng cêng c«ng t¸c chØ ®¹o s¶n xuÊt kinh doanh,kÕ to¸n thùc sù lµ c«ng cô qu¶n lý s¾c bÐn, cã hiÖu lùc, th× kÕ to¸n b¸n hµng ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: - Tæ chøc theo dâi, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ gi¸m ®èc chÆt chÏ vÒ t×nh h×nh cã vµ sù biÕn ®éng (nhËp xuÊt) cña tõng lo¹i hµng ho¸ trªn c¶ hai mÆt hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ. - Theo dâi, ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc chÆt chÏ qu¸ tr×nh b¸n hµng, ghi chÐp kÞp thêi, ®Çy ®ñ c¸c kho¶n chi phÝ, thu nhËp 6 b¸n hµng, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh th«ng qua doanh thu b¸n hµng mét c¸ch chÝnh x¸c. - Cung cÊp nh÷ng th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt cho c¸c bé phËn liªn quan, ®ång thêi ®Þnh kú cã tiÕn hµnh ph©n tÝch kinh tÕ ®èi víi ho¹t ®éng b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶. II. NhiÖm vô kÕ to¸n vµ Néi dung tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng, vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶: A. KÕ to¸n hµng ho¸: Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, c¸c ®¬n vÞ mua b¸n hµng ho¸ trong níc ph¶i b¸m s¸t thÞ trêng, tiÕn hµnh ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸ theo c¬ chÕ tù h¹ch to¸n kinh doanh. Trong ho¹t ®éng kinh doanh, c¸c ®¬n vÞ ph¶i thêng xuyªn t×m hiÓu thÞ trêng, n¾m b¾t nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña d©n c ®Ó cã t¸c ®éng tíi ph¸t triÓn s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt lîng hµng ho¸. Hµng ho¸ cña doanh nghiÖp gåm nhiÒu lo¹i, nhiÒu thø phÈm cÊp nhiÒu thø hµng cho nªn yªu cÇu qu¶n lý chóng vÒ mÆt kÕ to¸n kh«ng gièng nhau. VËy nhiÖm vô chñ yÕu cña kÕ to¸n hµng ho¸ lµ: - Ph¶n ¸nh gi¸m ®èc t×nh h×nh thu mua, vËn chuyÓn b¶o qu¶n vµ dù tr÷ hµng ho¸, t×nh h×nh nhËp xuÊt vËt t hµng ho¸. TÝnh gi¸ thùc tÕ mua vµo cña hµng ho¸ ®· thu mua vµ nhËp kho, kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu mua, dù tr÷ vµ b¸n hµng nh¾m thóc ®Èy nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn hµng ho¸. - Tæ chøc tèt kÕ to¸n chi tiÕt vËt t hµng ho¸ theo tõng lo¹i tõng thø theo ®óng sè lîng vµ chÊt lîng hµng ho¸. KÕt hîp chÆt chÏ gi÷a kÕ to¸n chi tiÕt víi h¹ch to¸n nghiÖp vô ë kho, ë quÇy hµng, thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÕ ®é kiÓm kª hµng ho¸ ë kho, ë quÇy hµng ®¶m b¶o sù phï hîp sè hiÖn cã thùc tÕ víi sè ghi trong sæ kÕ to¸n. - X¸c ®Þnh ®óng ®¾n doanh thu b¸n hµng, thu ®Çy ®ñ thu kÞp thêi tiÒn b¸n hµng, ph¶n ¸nh kÞp thêi kÕt qu¶ mua b¸n hµng ho¸. Tham gia kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ l¹i vËt t, hµng ho¸. 7 1. §¸nh gi¸ hµng ho¸: §¸nh gi¸ hµng ho¸ lµ viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña chóng theo nh÷ng nguyªn t¾c vµ ph¬ng ph¸p nhÊt ®Þnh, ®¶m b¶o tÝnh trung thùc, thèng nhÊt. Trong kÕ to¸n cã thÓ sö dông hai c¸ch ®¸nh gi¸ hµng ho¸: §¸nh gi¸ theo gi¸ thùc tÕ vµ ®¸nh gi¸ theo gi¸ h¹ch to¸n. 1.1. §¸nh gi¸ theo gi¸ thùc tÕ: TrÞ gi¸ hµng ho¸ mua vµo bao gåm: - §èi víi doanh nghiÖp thuéc ®èi tîng nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ, gi¸ trÞ hµng ho¸ mua vµo lµ gi¸ mua thùc tÕ kh«ng cã thuÕ GTGT ®Çu vµo+ chi phÝ thu mua thùc tÕ. - §èi víi doanh nghiÖp thuéc ®èi tîng nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp trªn GTGT vµ c¬ së kinh doanh kh«ng thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT, gi¸ trÞ hµng ho¸ mua vµo lµ tæng gia thanh to¸n(bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo) + chi phÝ thu mua thùc tÕ. - Trêng hîp doanh nghiÖp mua hµng ho¸ vÒ b¸n nhng cÊn ph¶i qua s¬ chÕ ph©n lo¹i, chän läc th× gi¸ mua cña hµng ho¸ bao gåm gi¸ mua + chi phÝ gia c«ng s¬ chÕ. §èi víi hµng ho¸ xuÊt kho còng ®îc tÝnh theo gi¸ vèn thùc tÕ. Tuú theo ®Æc ®iÓm riªng cña tõng doanh nghiÖp mµ ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau: * Gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn: C«ng thøc tÝnh: = Tõ ®ã trÞ gi¸ vèn hµng ho¸ xuÊt kho trong kú lµ: = + Theo ph¬ng ph¸p nµy trong th¸ng gi¸ thµnh thùc tÕ cña hµng ho¸ xuÊt kho cha ®îc ghi sæ mµ cuèi th¸ng khi kÕ to¸n tÝnh theo c«ng thøc míi tiÕn hµnh ghi sæ. * Ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc: 8 Theo c¸ch nµy gi¶ thiÕt nh÷ng l« hµng nµo nhËp kho tríc th× tÝnh gi¸ mua vµo cña nã cho hµng ho¸ xuÊt tríc, nhËp sau th× tÝnh sau: = x Theo ph¬ng ph¸p n¸y kÕ to¸n ph¶i ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt më cho tõng thø hµng c¶ vÒ sè lîng ®¬n gi¸m, vµ sè tiÒn cña tõng lÇn nhËp, xuÊt kho. * Ph¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tríc: Theo c¸ch nµy gi¶ thiÕt nh÷ng l« hµng nµo nhËp kho sau ®îc tÝnh gi¸ mua vµo cña nã cho l« hµng nµo xuÊt tríc, nhËp tríc th× tÝnh sau: = x Theo ph¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n ph¶i ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt më cho tõng thø hµng c¶ vÒ sè lîng, ®¬n gi¸ vµ sè tiÒn cña tõng lÇn nhËp, xuÊt kho hµng ho¸. * Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ ®Ých danh: Khi ta nhËn biÕt gi¸ thùc tÕ cña tõng thø hoÆc lo¹i hµng ho¸ theo tõng lÇn nhËp kho th× cã thÓ ®Þnh gi¸ cho nã theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh. * Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ tån ®Çu kú: C¨n cø vµo gi¸ trÞ thùc tÕ hµng ho¸ tån ®Çu kú ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n, sau ®ã c¨n cø vµo sè lîng xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n ®Çu kú ®Ó tÝnh ra gi¸ thùc tÕ xuÊt kho. = x = 1.2. §¸nh gi¸ theo gi¸ h¹ch to¸n: Doanh nghiÖp cã thÓ sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ghi chÐp kÞp thêi t×nh h×nh biÕn ®éng hµng ngµy cña hµng ho¸ mét c¸ch æn ®Þnh. Gi¸ cã thÓ chän hoÆc lµm c¬ së x©y dùng gi¸ h¹ch to¸n lµ gi¸ kÕ ho¹ch hay lµ gi¸ nhËp kho, hÖ sè gi÷a gi¸ thùc tÕ víi gi¸ h¹ch to¸n lµm c¬ së tÝnh gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ xuÊt kho trong kú. C«ng thøc tÝnh: 9 = x HÖ sè gi¸ = HÖ sè gi¸ ®îc tÝnh cho tõng lo¹i, tõng nhãm, tõng thø hµng ho¸ tuú thuéc vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp. 2. KÕ to¸n nhËp xuÊt kho hµng ho¸: 2.1. KÕ to¸n chi tiÕt hµng ho¸: * Chøng tõ sö dông: Mäi nghiÖp vô biÕn ®éng cña hµng ho¸ ®Òu ph¶i ®îc ph¶n ¸nh, ghi chÐp vµo chøng tõ ban ®Çu phï hîp theo ®óng néi dung quy ®Þnh. C¸c chøng tõ chñ yÕu: Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho, ho¸ ®¬n b¸n hµng, phiÕu nhËp kho, biªn b¶n kiÓm kª... Trªn c¬ së chøng tõ kÕ to¸n vÒ sù biÕn ®éng cña hµng ho¸ ®Ó ph©n lo¹i tæng hîp vµ ghi sæ kÕ to¸n cho thÝch hîp. * H¹ch to¸n chi tiÕt hµng ho¸ lµ c«ng viÖc kh¸ phøc t¹p, ®ái hái ph¶i tiÕn hµnh ghi chÐp hµng ngµy c¶ vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ theo tõng thø hµng ho¸ ë tõng kho trªn c¶ hai lo¹i chØ tiªu: HiÖn vËt vµ gi¸ trÞ. Tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt hµng ho¸ ®îc thùc hiÖn ë kho vµ ë phßng kÕ to¸n, doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ, tr×nh ®é nghiÖp vô kÕ to¸n cña doanh nghiÖp ®Ó lùa chän, vËn dông ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt sao cho phï hîp. HiÖn nay cã 3 ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt hµng ho¸: - Ph¬ng ph¸p ghi sæ song song. - Ph¬ng ph¸p ghi sè sè d. - Ph¬ng ph¸p ghi sè ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. §Æc ®iÓm chung cña ba ph¬ng ph¸p nµy lµ c«ng viÖc ghi chÐp cña thñ kho lµ gièng nhau, ®îc thùc hiªn trªn thÎ kho (theo chØ tiªu sè lîng). - Theo ph¬ng ph¸p ghi sæ song song ë phßng kÕ to¸n sö dông sæ (hay thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp 10 xuÊt, tån kho hµng ho¸ cho tõng lo¹i hµng ho¸ theo chØ tiªu hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ, cuèi th¸ng ®èi chiÕu víi thÎ kho lµm c¨n cø lËp b¶ng kª. - Ph¬ng ph¸p ghi sæ sè d theo tõng kho dïng cho c¶ n¨m ®Ó ghi sè tån kho cña tõng lo¹i, nhãm hµng ho¸ vµo cuèi th¸ng theo chØ tiªu gi¸ trÞ. Cuèi th¸ng ®èi chiÕu sè liÖu trªn sæ sè d vµ b¶ng kª tæng hîp nhËp, xuÊt, tån hµng ho¸. - Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, kÕ to¸n l¹i më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp xuÊt, tån cña tõng lo¹i hµng ho¸ theo tõng kho dïng cho c¶ n¨m. Cuèi th¸ng tiÕn hµnh kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn víi thÎ kho vµ sè liÖu kÕ to¸n tæng hîp. - Mçi ph¬ng ph¸p ®Òu cã u nhîc ®iÓm riªng. Víi ph¬ng ph¸p ghi sæ song song cã u ®iÓm lµ ghi chÐp ®¬n gi¶n, dÔ kiÓm tra ®èi chiÕu nhng l¹i cã nhîc ®iÓm lµ viÖc ghi chÐp cßn cã sù trïng lÆp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n vÒ chØ tiªu sè lîng. MÆt kh¸c viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu chñ yÕu tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng do vËy h¹n chÕ chøc n¨ng kiÓm tra cña kÕ to¸n. Nªn ph¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông thÝch hîp trong c¸c doanh nghiÖp Ýt chñng lo¹i hµng ho¸, khèi lîng nghiÖp vô Ýt kh«ng thêng xuyªn. - Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn cã u ®iÓm lµ khèi lîng ghi chÐp Ýt v× chØ ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng. Tuy nhiªn vÉn cã sù theo dâi trïng lÆp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n, h¬n n÷a c«ng viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu chØ tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng nªn h¹n chÕ chøc n¨ng cña kÕ to¸n. V× vËy ph¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông thÝch hîp víi doanh nghiÖp cã quy m« nhá, khèi lîng, chñng lo¹i hµng ho¸ nhËp xuÊt kh«ng nhiÒu, kh«ng cã ®iÒu kiÖn ghi chÐp, theo dâi hµng ngµy. Cßn ph¬ng ph¸p ghi sæ sè d l¹i cã u ®iÓm lµ khèi lîng c«ng viÖc gi¶m bít vµ ®îc tiÕn hµnh ®Òu ®Æn trong th¸ng. Nhng do kÕ to¸n chØ ghi theo gi¸ trÞ nªn qua sè liÖu kÕ to¸n kh«ng thÓ biÕt tríc sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh nhËp xuÊt cña tõng lo¹i hµng ho¸ mµ muèn biÕt ph¶i xem sè liÖu trªn thÎ kho. Bªn c¹nh ®ã, viÖc kiÓm tra ph¸t hiÖn sai sãt nhÇm lÉn sÏ khã kh¨n. Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp trong doanh nghiÖp cã chñng lo¹i hµng ho¸ nhiÒu, viÖc xuÊt kho hµng ho¸ diÔn ra thêng xuyªn, 11 doanh nghiÖp ®· x©y dùng ®îc hÖ thèng gi¸ h¹ch to¸n vµ tr×nh ®é cña c¸n bé kÕ to¸n t¬ng ®èi cao. 2.2. KÕ to¸n tæng hîp hµng ho¸: Hµng ho¸ lµ tµi s¶n lu ®éng thuéc nhãm hµng tån kho cña doanh nghiÖp.ViÖc më tµi kho¶n tæng hîp ghi chÐp sæ kÕ to¸n hµng tån kho, x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng ho¸ xuÊt kho,tån kho tuú thuéc vµo doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp hµng ho¸ theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn hay ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. - Ph¬ng ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn lµ ph¬ng ph¸p ph¶n ¸nh ghi chÐp thêng xuyªn liªn tôc c¸c tµi kho¶n vµ sæ kÕ to¸n tæng hîp. Ph¬ng ph¸p nµy ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c t×nh h×nh biÕn ®éng cña hµng ho¸. - Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n kh«ng ph¶i theo dâi thêng xuyªn liªn tôc t×nh h×nh nhËp xuÊt, tån kho trªn c¸c tµi kho¶n hµng tån kho, mµ chØ theo dâi ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng tån kho ®Çu kú vµ cuèi kú. Cuèi th¸ng kÕ to¸n tiÕn hµnh kiÓm kª vµ x¸c ®Þnh sè thùc tÕ cña hµng ho¸ ®Ó ghi vµo tµi kho¶n hµng tån kho. Hai ph¬ng ph¸p tæng hîp hµng ho¸ nªu trªn ®Òu cã nh÷ng u ®iÓm vµ h¹n chÕ, cho nªn tuú vµo ®Æc ®iÓm SXKD cña doanh nghiÖp mµ kÕ to¸n lùa chän mét trong hai ph¬ng ph¸p ®Ó ®¶m b¶o viÖc theo dâi, ghi chÐp trªn sæ kÕ to¸n. B. KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶: 1. C¸c ph¬ng thøc b¸n hµng: HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp thêng ¸p dông hai ph¬ng ph¸p b¸n hµng: B¸n hµng theo ph¬ng thøc göi hµng vµ b¸n hµng theo ph¬ng thøc giao hµng trùc tiÕp. a. B¸n hµng theo ph¬ng thøc göi hµng: Theo ph¬ng thøc nµy, ®Þnh kú doanh nghiÖp göi hµng cho kh¸ch hµng trªn c¬ së cña tho¶ thuËn trong hîp ®ång mua b¸n hµng gi÷a hai bªn vµ giao hµng t¹i ®Þa ®iÓm ®· quy íc trong hîp ®ång. Khi xuÊt kho göi ®i, hµng vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp, chØ khi nµo kh¸ch hµng ®· tr¶ tiÒn hoÆc chÊp 12 nhËn thanh to¸n th× khi Êy hµng míi chuyÒn quyÒn së h÷u vµ ®îc ghi nhËn doanh thu b¸n hµng. * §èi víi doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho göi hµng ho¸ ®i b¸n hoÆc göi cho c¸c ®¹i lý nhê b¸n hé, kÕ to¸n ghi: Nî TK 157: Hµng göi ®i b¸n Cã TK 157: Hµng ho¸ Trêng hîp mua hµng göi ®i b¸n ngay kh«ng nhËp kho, kÕ to¸n ghi: Nî TK 157: Hµng göi ®i b¸n Cã TK 331: Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n C¨n cø vµo giÊy th«ng b¸o chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc c¸c chøng tõ thanh to¸n tiÒn cña kh¸ch hµng, cña c¬ së ®¹i lý b¸n hé vµ c¸c chøng tõ thanh to¸n kh¸c, kÕ to¸n kÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn cña sè hµng ®· b¸n sang bªn nî TK 632. Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 157: Hµng göi ®i b¸n Hµng ho¸ ®· göi ®i hoÆc dÞch vô ®· thùc hiÖn, kh¸ch hµng kh«ng chÊp nhËn, kÕ to¸n ph¶n ¸nh nghiÖp vô nhËp l¹i kho. Nî TK 156: Hµng ho¸ Cã TK 157: Hµng göi ®i b¸n * §èi víi c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. §Çu kú, kÕt chuyÓn trÞ gi¸ thµnh phÈm göi ®i b¸n cuèi kú tríc nhng cha ®îc chÊp nhËn thanh to¸n, kÕ to¸n ghi: Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 157: Hµng göi ®i b¸n Cuèi kú, c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª thµnh phÈm göi ®i b¸n nhng cha ®îc x¸c ®Þnh lµ b¸n, kÕ to¸n ghi: Nî TK 157: Hµng göi ®i b¸n Cã TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n 13 b. B¸n hµng vµ kÕ to¸n b¸n hµng theo ph ¬ng ph¸p giao hµng trùc tiÕp: Theo ph¬ng thøc nµy bªn kh¸ch hµng uû quyÒn cho c¸n bé nghiÖp vô ®Õn nhËn hµng t¹i kho cña doanh nghiÖp b¸n hoÆc giao nhËn hµng tay ba. Ngêi nhËn hµng sau khi ký vµo chøng tõ b¸n hµng cña doanh nghiÖp th× hµng ho¸ ®îc x¸c ®Þnh lµ b¸n (hµng ®· chuyÓn quyÒn së h÷u) §Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh b¸n hµng theo ph¬ng thøc giao hµng trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông TK 632 (gi¸ vèn hµng b¸n). §èi víi ®¬n vÞ kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho, giao hµng trùc tiÕp cho kh¸ch hµng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 156: Hµng ho¸ Trêng hîp doanh nghiÖp th¬ng m¹i mua b¸n hµng giao tay ba, kÕ to¸n ghi: Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 331: Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n Trêng hîp doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm hoµn thµnh nhng kh«ng nhËp kho mµ chuyÓn b¸n ngay, kÕ to¸n ghi: Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 154: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Cuèi kú kÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®· b¸n vµo bªn nî TK 911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Nî TK 911: X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh Cã TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n Ngoµi ra c¸c trêng hîp b¸n lÎ hµng ho¸, b¸n hµng tr¶ gãp còng sö dông TK 632 (gi¸ vèn hµng b¸n) ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho ®· b¸n. 14 2. KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng vµ c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu 2.1. Néi dung doanh thu b¸n hµng vµ c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu: - Doanh thu b¸n hµng lµ sè tiÒn thu ®îc do b¸n hµng. ë c¸c doanh nghiÖp ¸p dông tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ th× doanh thu b¸n hµng kh«ng bao gåm thuÕ GTGT, cßn ë c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ trùc tiÕp th× doanh thu b¸n hµng lµ trÞ gi¸ thanh to¸n cña sè hµng ®· b¸n. Ngoµi ra doanh thu b¸n hµng cßn bao gåm c¶ c¸c kho¶n phô thu. - NÕu kh¸ch hµng mua víi khèi lîng hµng ho¸ lín sÏ ®îc doanh nghiÖp gi¶m gi¸, nÕu kh¸ch hµng thanh to¸n sím tiÒn hµng sÏ ®îc doanh nghiÖp chiÕt khÊu, cßn nÕu hµng ho¸ cña doanh nghiÖp kÐm phÈm chÊt th× kh¸ch hµng cã thÓ kh«ng chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc yªu cÇu doanh nghiÖp gi¶m gi¸. C¸c kho¶n trªn sÏ ph¶i ghi vµo chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh hoÆc gi¶m trõ trong doanh thu b¸n hµng ghi trªn ho¸ ®¬n. 2.2. Chøng tõ, c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n vµ nghiÖp vô chñ yÕu: 2.2.1. Chøng tõ kÕ to¸n: C¸c chøng tõ thêng dïng lµ: PhiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho, thÎ kho. Hãa ®¬n GTGT. PhiÕu thu, chi tiÒn mÆt, giÊy b¸o nî, cã cña ng©n hµng. 2.2.2. Tµi kho¶n sö dông: TK 511, 512, 531, 532, 641, 642, 911, 111, 112, 131, 333.1, 711, 721,... 2.2.3. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n: * C¨n cø vµo giÊy b¸o cã, phiÕu thu hoÆc th«ng b¸o chÊp nhËn thanh to¸n cña kh¸ch hµng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 112: TiÒn gØ ng©n hµng Nî TK 111: TiÒn mÆt Nî TK 131: Ph¶i thu cña kh¸ch hµng 15 Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng Cã TK 333: ThuÕ vµ c¸c kho¶n thuÕ ph¶i nép nhµ níc (3331): ThuÕ GTGT ph¶i nép * Trêng hîp b¸n hµng thu b»ng ngo¹i tÖ kÕ to¸n ph¶i quy ®æi sang tiÒn ®ång ViÖt nam theo tû gi¸ ng©n hµng nhµ níc c«ng bè t¹i thêi ®iÓm thu tiÒn. NÕu doanh nghiÖp ghi theo tû gi¸ h¹ch to¸n th× kho¶n chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ thùc tÕ vµ tû gi¸ h¹ch to¸n ®îc ghi ë TK 413 (chªnh lÖch tû gi¸) * Kho¶n chiÕt khÊu b¸n hµng, gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ hµng bÞ tr¶ l¹i ph¸t sinh trong kú, kÕ to¸n ghi: Nî TK 521: ChiÕt khÊu b¸n hµng Nî TK 532: Gi¶m gi¸ hµng b¸n Nî TK 531: Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i Cã TK 131: Ph¶i thu cña kh¸ch hµng HoÆc Cã TK 111, 112 * §èi víi trêng hîp hµng bÞ tr¶ l¹i trong kú, doanh nghiÖp ph¶i nhËp kho l¹i sè hµng ®ã theo trÞ gi¸ vèn, ®ång thêi ph¶i ghi gi¶m sè thuÕ GTGT ®Çu ra. - Ghi nghiÖp vô hµng nhËp kho: Nî TK 156: Hµng ho¸ Cã TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n - Ghi sè tiÒn thuÕ GTGT ®Çu ra gi¶m t¬ng øng víi sè hµng tr¶ l¹i: Nî TK 3331: ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ níc Cã TK 131: Ph¶i thu cña kh¸ch hµng Cã TK 111: TiÒn mÆt Cã TK 112: TiÒn göi ng©n hµng * Trêng hîp hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ph¸t sinh vµo kú h¹ch to¸n sau trong n¨m, ký tríc ®· ghi doanh thu b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh, kÕ to¸n ph¶n ¸nh: - Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng bÞ tr¶ l¹i: 16 Nî TK 531: Hµng bÞ tr¶ l¹i Nî TK 333: ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ níc (3331) Cã TK 131, 111, 112 - Ph¶n ¸nh sè hµng bÞ tr¶ l¹i nhËp kho theo gi¸ vèn: Nî TK 156: Hµng ho¸ Cã TK 911: X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh * Cuèi kú kinh doanh, toµn bé sè tiÒn gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ hµng bÞ tr¶ l¹i ®îc kÕt chuyÓn sang bªn nî TK 511 hoÆc TK 512 ®Ó gi¶m doanh thu b¸n hµng ®· ghi theo ho¸ ®¬n ë bªn cã cña TK nµy. Nî TK 511: Doanh thu b¸n hµng (HoÆc TK 512) Cã TK 531: Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i Cã TK 531: Gi¶m gi¸ hµng b¸n * Trêng hîp b¸n hµng ®¹i lý, doanh nghiÖp ®îc hëng hoa hång vµ kh«ng ph¶i kª khai tÝnh thuÕ GTGT. Doanh thu b¸n hµng lµ sè tiÒn hoa hång ®îc hëng. Khi nhËn hµng cña ®¬n vÞ giao ®¹i lý, kÕ to¸n ghi vµo bªn nî TK 003 - hµng ho¸ vËt t nhËn b¸n hé - ký göi khi b¸n hµng thu ®îc tiÒn hoÆc kh¸ch hµng ®· chÊp nhËn thanh to¸n, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111, 112,131 Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng (Sè tiÒn hoa hång) Cã TK 331: Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n (Sè tiÒn b¸n hµng trõ hoa hång) §ång thêi ghi cã TK 003 - Hµng ho¸ nhËn b¸n hé, ký göi. * B¸n hµng tr¶ gãp, kÕ to¸n ghi doanh sè b¸n hµng th«ng thêng ë TK 511, sè tiÒn kh¸ch hµng ph¶i tr¶ cao h¬n doanh sè b¸n th«ng thêng, kho¶n chªnh lÖch ®ã ®îc ghi vµo thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh. Nî TK 111, 112 (sè tiÒn thu ngay) Nî TK 131 (sè tiÒn ph¶i thu) 17 Cã TK 511 (Ghi gi¸ b¸n th«ng thêng theo gi¸ cha cã thuÕ GTGT) Cã TK 333 (ThuÕ GTGT tÝnh trªn gi¸ b¸n th«ng thêng) Cã TK 711(Ghi phÇn chªnh lÖch cao h¬n gi¸ th«ng thêng) * B¸n hµng theo ph¬ng thøc ®æi hµng, khi doanh nghiÖp xuÊt hµng trao ®æi víi kh¸ch hµng, kÕ to¸n ph¶i ghi doanh thu b¸n hµng vµ thuÕ GTGT ®Çu ra. Khi nhËn hµng cña kh¸ch hµng, kÕ to¸n ghi hµng nhËp kho vµ tÝnh thuÕ GTGT ®Çu vµo. - Khi xuÊt hµng trao ®æi, ghi nhËn doanh thu Nî TK 131: Ph¶i thu cña kh¸ch hµng Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng Cã TK 333 (3331) ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ níc Khi nhËn hµng cña kh¸ch, ghi: Nî TK 152,156 Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ Cã TK 131: ph¶i thu cña kh¸ch hµng (HoÆc TK 331: Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n) NÕu ghi vµo TK 331, cuèi kú ph¶i ®èi chiÕu ®Ó bï trõ vµ ghi: Nî TK 331: ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n Cã TK 131: ph¶i thu cña kh¸ch hµng * Trêng hîp doanh nghiÖp hµng ho¸ sö dông néi bé cho s¶n xuÊt kinh doanh thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT, kÕ to¸n x¸c ®Þnh doanh thu cña sè hµng nµy t¬ng øng víi chi phÝ s¶n xuÊt hoÆc gi¸ vèn hµng ho¸ ®Ó ghi vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh Nî TK 621, 627, 641, 642 Cã TK 512: Doanh thu b¸n hµng néi bé §ång thêi ghi thuÕ GTGT: Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ 18 Cã TK 333: ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ níc * Hµng ho¸ dïng ®Ó biÕu tÆng ®îc trang tr¶i b»ng quü khen thëng phóc lîi kÕ to¸n ghi: Nî TK 431: Quü khen thëng, phóc lîi Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng Cã TK 333: ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ níc (3331) * §èi víi hµng ho¸ cã tÝnh chÊt ®Æc thï dïng c¸c chøng tõ ®Æc thï nh tem bu chÝnh, vÐ cíc vËn t¶i, vÐ xæ sè, trong gi¸ thanh to¸n ®· cã thuÕ GTGT, kÕ to¸n ph¶i tÝnh doanh thu cha cã thuÕ theo CT: = ThuÕ GTGT ®îc tÝnh b»ng c¸ch lÊy gi¸ trÞ thanh to¸n trõ ®i trÞ gi¸ cha cã thuÕ GTGT. * Hµng ho¸ b¸n ra thuéc diÖn tÝnh thuÕ xuÊt nhËp khÈu vµ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, kÕ to¸n x¸c ®Þnh sè thuÕ XNK vµ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ph¶i nép ghi: Nî TK 511: Doanh thu b¸n hµng Cã TK 333 (3332 & 3333): ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ níc * Trong qu¸ tr×nh b¸n hµng ë c¸c doanh nghiÖp b¸n lÎ so s¸nh gi÷a doanh thu b¸n hµng víi sè tiÒn thùc nép, nÕu sè tiÒn thùc nép nhá h¬n doanh thu b¸n hµng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111: TiÒn mÆt (Sè tiÒn thùc nép) Nî TK 138: Ph¶i thu kh¸c (Sè tiÒn thiÕu) Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng. NÕu sè tiÒn thùc nép lín h¬n doanh thu b¸n hµng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111: TiÒn mÆt (Sè tiÒn thùc nép) Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng Cã TK 338: Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (Sè tiÒn thõa) 19 C¸c doanh nghiªp b¸n lÎ ph¶i lËp b¶ng kª doanh sè b¸n hµng cuèi th¸ng tæng hîp sè liªn doanh sè b¸n hµng theo tõng lo¹i hµng cã cïng thuÕ suÊt GTGT ®Ó x¸c ®Þnh thuÕ GTGT ph¶i nép ë kh©u b¸n * Cuèi kú x¸c ®Þnh doanh thu b¸n thuÇn b»ng c¸ch lÊy doanh thu theo ho¸ ®¬n trõ ®i thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt (nÕu cã) vµ c¸c kho¶n gi¶m gi¸, hµng bÞ tr¶ l¹i kÕ to¸n ghi: Nî TK 511: Doanh thu b¸n hµng Cã TK 911: X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. 3. KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng: 3.1. Néi dung: - Chi phÝ b¸n hµng lµ c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh ë qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸ (Ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n, giao dÞch, vËn t¶i...) - Chi phÝ b¸n hµng bao gåm: - Chi phÝ nh©n viªn: TiÒn l¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn b¸n hµng. - Chi phÝ vËt liÖu: C¸c chi phÝ vËt liÖu ®ãng gãi ®Ó b¶o qu¶n, vËn chuyÓn hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh tiªu thô. - Chi phÝ dông cô ®å dïng cho qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸. - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ë bé phËn b¶o qu¶n, b¸n hµng nh: Nhµ kho, cöa hµng, bÕn b·i... - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Chi phÝ tiÕp kh¸ch ë bé phËn b¸n hµng, qu¶ng c¸o, héi nghÞ kh¸ch hµng... C¸c chi phÝ ph¸t sinh trong kh©u b¸n hµng cÇn thiÕt ®îc ph©n lo¹i vµ tæng hîp theo ®óng néi dung quy ®Þnh. Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. 3.2. Tµi kho¶n sö dông: TK 641 - Chi phÝ b¸n hµng TK 641 cã 7 TK cÊp 2 TK 6411: Chi phÝ nh©n viªn 20