LỜI MỞ ĐẦU
Trong nÒn kinh tÕ hiÖn nay -nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp
ViÖt Nam ®· vµ ®ang cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ h×nh thøc quy
m«vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh .Cho ®Õn nay cïng víi chÝnh s¸ch më
cöa c¸c doanh nghiÖp ®· gãp phÇn quan träng trong viÖc thiÕt lËp nÒn kinh tÕ
thÞ trêng trªn ®µ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn
Cïng víi sù ®i lªn cña ®Êt níc quy m« ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
cña c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng më réng vµ n©ng cao. Mäi doanh nghiÖp dï
kinh doanh c¸c mÆt hµng kh¸c nhau theo bÊt kú h×nh thøc nµo còng ®Òu ph¶i
quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ. §ã lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó doanh nghiÖp tån t¹i
vµ ph¸t triÓn
Nhng vÊn ®Ò quan träng lµ lµm thÕ nµo ®Ó ®¹t tèi ®a hiÖu qu¶ kinh
doanh. §©y còng chÝnh lµ c©u hái lµm c¸c nhµ doanh nghiÖp ph¶i suy nghÜ .
§Ó kinh doanh cã hiÖu qu¶ ®ßi hái c¸c nhµ doanh nghiÖp ph¶i n¾m b¾t ®îc c¬
héi kinh doanh , ®ång thêi ®Ó ®¶m b¶o th¾ng lîi bÒn v÷ng trong c¹nh tranh.
Muèn vËy hä ph¶i biÕt gi÷ uy tÝn , biÕt ngêi biÕt m×nh trªn mäi ph¬ng diÖn.
ChÝnh v× thÕ qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸ cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng ®çi
víi c¸c doanh nghiÖp , gãp phÇn ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.
§îc tiÕp nhËn vÒ thùc tËp vµ t×m hiÓu thùc tÕ t¹i c«ng ty xnk mü nghÖ
Th¨ng Long , em nhËn thÊy kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
gi÷ vai trß rÊt quan träng trong toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp .
Do ®ã em ®· chän ®Ò tµi : "KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh
doanh " T¹i c«ng ty xnk mü nghÖ Th¨ng Long cho chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
cña m×nh .
Néi dung chuyªn ®Ò gåm 3 phÇn:
PhÇn thø nhÊt : Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c
®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong nghiÖp th¬ng m¹i .
PhÇn thø hai: Thùc tr¹ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ kinh doanh t¹i c«ng ty xnk mü nghÖ th¨ng long .
PhÇn thø ba: Mét sè ý kiÕn nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n
hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c«ng ty xnk mü nghÖ Th¨ng Long .
PhÇn thø nhÊt
Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i
I/ ®Æc ®iÓm kinh doanh th¬ng m¹i cã ¶nh hëng ®Õn kÕ to¸n b¸n
hµng vµ x¸c ®Þnh kÐt qu¶ kinh doanh.
NÒn kinh tÕ níc ta lµ mét tæng thÓ nÒn kinh tÕ quèc d©n thèng nhÊt .Nã
bao gåm nhiÒu ngµnh vµ mçi ngµnh thùc hiÖn mét chøc n¨ng nhÊt ®Þnh .Trong
®ã th¬ng m¹i còng lµ mét ngµnh kinh tÕ quèc d©n rÊt quan träng .
C¸c ngµnh ra ®êi vµ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÐ quèc d©n lµ do sù ph©n
c«ng lao ®éng x· héi .Chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt ®· lµm t¨ng thªm lùc lîng
s¶n xuÊt x· héi vµ lµ mét trong nh÷ng ®éng lùc chñ yÕu cña t¨ng trëng kinh tÕ
vµ tiÕn bé khoa häc kü thuËt .ChÝnh yÕu tè chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt ®· ®Æt ra
sù cÇn thiÕt ph¶i trao ®æi c¸c phÈm gi÷a ngêi s¶n xuÊt vµ ngêi tiªu dïng .Mèi
quan hÖ trao ®æi tiÒn- hµng ®ã chÝnh lµ lu th«ng hµng ho¸ .
Qóa tr×nh lu th«ng hµng ho¸ tÊt yÕu ®ßi hái mét sù hao phÝ lao ®éng nhÊt
®Þnh trong quan hÖ trao ®æi hµnh ho¸ trùc tiÕp gi÷a ngêi s¶n xuÊt víi ng¬i tiªu
dïng vµ c¶ trong viÖc thùc hiÖn nh÷ng ho¹t ®éng mua vµ b¸n gi÷a hä víi
nhau, lao ®éng ®ã lµ cÇn thiÕt vµ cã Ých cho x· héi . NÕu nh mäi chøc n¨ng lu
th«ng ®Òu do ngêi s¶n xuÊt vµ tiªu dïng thùc hiÖn th× viÖc chuyÓn ho¸ lao
®éng x· héi sÏ bÞ h¹n chÕ , n¨ng xuÊt lao ®éng thÊp , hiÖu qu¶ lao ®éng kh«ng
cao....V× vËy ®· thóc ®Èy sù ra ®êi cña ngµnh lu th«ng hµng ho¸ .C¸c ngµnh tr¬ng m¹i vµ kinh doanh th¬ng m¹i cã mét sè ®Æc ®iÓm riªng biÖt sau:
- §Æc diÓm vÒ ho¹t ®éng : ho¹t ®éng kinh tÕ c¬ b¶n cña kinh doanh
th¬ng m¹i vµ lu chuyÓn hµng ho¸ . Lu chuyÓn hµng ho¸ lµ sù tæng hîp c¸c
ho¹t ®éng thuéc c¸c qu¸ tr×nh mua vµ b¸n , trao ®æi vµ dù tr÷ hµng ho¸.
-§Æc ®iÓm vÒ hµng ho¸ : Hµng ho¸ trong kinh doanh th¬ng m¹i gåm
c¸c lo¹i vËt t, s¶n phÈm cã h×nh th¸i vËt chÊt hay kh«ng cã h×nh th¸i mµ doanh
nghiÖp mua vÒ víi môc ®Ých ®Ó b¸n .
-§Æc ®iÓm vÒ ph¬ng thøc lu chuyÓn hµng ho¸ : Lu chuyÓn hµng ho¸
trong kinh doanh th¬ng m¹i cã thÓ theo mét trong hai ph¬ng thøc lµ b¸n bu«n
vµ b¸n lÎ . B¸n bu«n hµng ho¸ lµ b¸n cho ngêi kinh doanh chø kh«ng b¸n
th¼ng tíi tay ngêi tiªu dïng . Cßn b¸n lÎ lµ b¸n tíi tËn tay ngêi tiªu dïng tõng
c¸i , tõng Ýt mét .
-§Æc ®iÓm vÒ tæ chøc kinh doanh : tæ chøc kinh doanh th¬ng m¹i cã
thÓ theo nhiÒu m« h×nh kh¸c nhau nh tæ chøc c«ng t¸c b¸n bu«n , b¸n lÎ ,
c«ng ty kinh doanh tæng hîp , c«ng ty m«i giíi , c«ng ty xóc tiÕn th¬ng m¹i...
-§Æc ®iÓm vÒ sù vËn déng cña hµng ho¸ : Sù vËn ®éng cña hµnh ho¸ trong
kinh doanh th¬ng m¹i còng kh«ng gièng nhau. Do ®ã chi phÝ thu mua vµ thêi
gian lu chuyÓn hµng ho¸ kh¸c nhau gi÷a c¸c lo¹i hµng .
Nh vËy cã thÓ nãi chøc n¨ng cña th¬ng m¹i lµ tæ chøc vµ thùc hiÖn viÖc
mua b¸n , trao ®æi hµng ho¸ , cung cÊp c¸c dÞch vô nh»m phôc vô s¶n xuÊt cho
®êi sèng nh©n d©n. Tõ khi th¬ng m¹i ra ®êi th× viÖc lu©n chuyÓn hµng ho¸
diÔn ra nhanh h¬n vµ nÒn kinh tÕ còng diÔn ra s«i ®éng h¬n rÊt nhiÒu. Doanh
nghiÖp th¬ng m¹i qua ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh võa thùc hiÖn gi¸ trÞ
cña hµng ho¸ , võa cã t¸c dông tiÕp tôc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong kh©u lu
th«ng .Nh vËy s¶n xuÊt vµ lu th«ng g¾n bã chÆt chÏ víi nhau t¹o nªn mét chu
tr×nh kÝn , chu tr×nh nµy chÝnh lµ chu tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi . ë c¸c doanh
nghiÖp th¬ng m¹i qu¸ tr×nh nµy bao gåm hai kh©u lµ mua vµ b¸n hµng ho¸.
Tiªu thô hµng ho¸ lµ mét kh©u tÊt yÕu trong qu¸ tr×nh lu th«ng hµng ho¸ , lµ
mét yÕu tè cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt . §Èy nhanh tèc ®é tiªu thô, t¨ng khèi lîng hµng tiªu thô nhÇm ®¸p øng yªu cÇu thÞ trêng lµ mét chøc n¨ng c¬ b¶n
cña c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i .
Víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× chØ tiªu thô ®îc hµng ho¸ kh«ng thêi cha ®ñ
bÓ kh¼ng ®Þnh ®îc doanh nghiÖp ®ã lµm ¨n nh thÕ nµo , mµ chØ tiªu ®¸nh gi¸
cuèi cïng lµ kÕt qu¶ kinh doanh . Nhng th«ng qua tiªu thô th× míi x¸c ®Þnh ®îc kÕt qu¶ kinh doanh vµ thÞ trêng hµng ho¸ lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶.
Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ chøc n¨ng riªng biÖt cña ngµnh th¬ng m¹i nh trªn
sÏ cã ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n b¸n
hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh nãi riªng .
II/ ý nghÜa cña viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng trong
doanh nghiÖp tr¬ng m¹i .
1. kh¸i niÖm .
B¸n hµng (tiªu thô ) cã thÓ ®îc hiÓu theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau song
cã thÓ hiÓu theo b¸n hµng lµ qu¸ tr×nh c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc chuyÓn
ho¸ vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh tõ h×nh th¸i hµng ho¸ sang h×nh th¸i
gi¸ trÞ , thùc hiÖn gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ th«ng qua quan hÖ trao ®æi.
Theo quan ®iÓm cña hiÖp héi kÕ to¸n quèc tÕ th× tiªu thô hµng ho¸ , lao
vô dÞch vô lµ viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u s¶n ph©mr, hµng hãa, lao vô dÞch vô
®· thùc hiÖn cho kh¸ch hµng , ®ång thêi thu ®îc tiÒn hµng hoÆc ®îc quyÒn thu
tiÒn b¸n hµng .
Nh vËy tiªu thô lµ kh©u quan träng cña ho¹t ®éng th¬ng m¹i doanh
nghiÖp , tøc lµ thùc hiÖn môc ®Ých cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng , ®a s¶n phÈm
hµng ho¸ t n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu dïng . Tiªu thô lµ kh©u trung gian , lµ cÇu
nèi gi÷a mét bªn lµ s¶n xuÊt , mét bªn lµ tiªu dïng . Ngµy nay tiªu thô dîc
hiÓu theo nghÜa réng h¬n , tiªu thô lµ qu¸ tr×nh kinh tÕ bao gåm nhiÒu kh©u ,
tõ viÖc nghiªn cøu thÞ trêng , x¸c ®Þnh nhu cÇu kh¸ch hµng , tæ chøc mua hµng
vµ xuÊt b¸n theo yªu c©ï cña kh¸ch hµng nh»m môc ®Ých ®¹t hiÖu qu¶ cao
nhÊt .
Qua tiªu thô míi kh¼ng ®Þnh ®îc n¨ng lùc kinh doanh cña doanh nghÖp .
Sau tiªu thô doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng thu håi ®îc tæng chi phÝ bá ra mµ cßn
thùc hiÖn ®îc mét phÇn gi¸ trÞ thÆng d . PhÇn thÆng d nµy chÝnh lµ phÇn quan
träng ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch nhµ níc , më réng quy m« kinh doanh .
Tuy nhiªn môc tiªu cña c¸c doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lµ tiªu thô ®îc
nhiÒu hµng ho¸ mµ tõ nh÷ng ho¹t ®éng nµy ph¶i ®em l¹i lîi nhuËn cho doanh
nghiÖp . §©y míi chÝnh lµ ®iÒu mµ c¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt quan t©m , kÕt
qu¶ cña ho¹t ®éng tiªu thô cã vÞ trÝ quyÕt ®Þnh sù tån t¹i , ph¸t triÓn hay suy
tho¸i cña doanh nghiÖp .
Doanh thu b¸n hµng : lµ tæng gi¸ trÞ ®îc thùc hiÖn do viÖc b¸n hµng ho¸ ,
cung cÊp lao vô dÞch vô cho kh¸ch hµng . Tæng sè doanh thu b¸n hµng lµ
sè tiÒn ghi trªn ho¸ ®¬n b¸n hµng trªn hîp ®ång cung cÊp lao vô dÞch vô .
Doanh thu b¸n hµng sÏ ®îc ghi nhËn khi tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn sau ®îc tho¶
m·n :
- Doanh nghiÖp d· trao toµn bé cho ngêi mua phÇn lín rñi ro
còng nh nh÷ng lîi Ých cña viÖc së hò tµi s¶n ®ã .
- Doanh nghiÖp kh«ng cßn n¾m gi÷ quyÒn qu¶n lý tµi s¶n nh lµ
ngêi së h÷u tµi s¶n ®ã vµ kh«ng cßn n¾m gi÷ quyÒn ®iÒu khiÓn cã hiÖu lùc
®èi víi tµi s¶n ®ã .
- Gi¸ trÞ cña kho¶n doanh thu ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch ch¾c ch¾n .
- T¬ng ®èi ch¾c ch¾n r»ng doanh nghiÖp sÏ thu ®îc c¸c lîi Ých
kinh tÕ tõ giao dÞch ®ã .
- Chi phÝ ph¸t sinh vµ sÏ ph¸t sinh trong giao dÞch ®ã ®îc x¸c
®Þnh mét c¸ch ch¾c ch¾n .
Theo chuÈn mùc nµy , quyÕt ®Þnh viÖc ®¸nh gi¸ xem lóc nµo lµ lóc
doanh nghiÖp ®· chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých cña viÖc së hò sang
cho ngßi mua cÇn ph¶i x¸c ®Þnh cho tõng trêng hîp cña mçi giao dÞch . NÕu
nh doanh nghiÖp vÉn cßn chÞu c¸c rñi ro lín cña viÖc së h÷u tµi s¶n th× giao
dÞch kh«ng ®uîc coi lµ mét ho¹t ®éng b¸n hµng vµ doanh thu khi ®ã kh«ng ®îc ghi nhËn mµ ngîc l¹i doanh thu ®îc ghi nhËn chØ khi t¬ng ®èi ch¾c ch¾n
r»ng doanh nghiÖp sÏ thu ®îc c¸c lîi Ých ®em l¹i tõ giao dÞch ®ã .
Víi mçi ph¬ng thøc b¸n hµng th× thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu ®îc quan
niÖm kh¸c nhau:
-Trong trêng hîp b¸n lÎ hµng ho¸ ,th× thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu
lµ thêi ®iÓm nhËn b¸o c¸o b¸n hµng cña nh©n viªn b¸n hµng .
- Trong trêng hîp gëi ®¹i lý b¸n hµng th× thêi ®iÓm ghi nhËn doanh
thu lµ thêi ®iÓm nhËn ®îc b¸o c¸c b¸n hµng cña bªn ®¹i lý göi
- Trêng hîp b¸n bu«n qua kho , b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng theo
h×nh thøc giao trùc tiÕp th× thêi ®iÓm b¸n hµng ho¸ ®îc x¸c nhËn lµ tiªu thô vµ
doanh thu ®îc ghi nhËn lµ khi ®¹i diÖn bªn mua ký nhËn ®ñ hµng ®· thanh
to¸n tiÒn hµng hoÆc chÊp nhËn nî.
- Trêng hîp b¸n bu«n qua kho , b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng theo
h×nh thøc chuyÓn hµng th× thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu lµ khi thu tiÒn cña
bªn mua nhËn ®îc hµng vµ chÊp nhËn thanh to¸n .
Nh vËy xÐt trªn ph¹m vi nhÊt ®Þnh th× kh¸i niÖm tiªu thô cña kÕ to¸n níc
ta ®· cã nhiÒu ®æi míi tÝch cùu trªn c¬ së v¹n dông kÕ thõa cã chän läc chuÈn
mùc kÕ to¸n quèc tÕ ®Ó ngµy cµng phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña ViÖt Nam
.
Gi¶m gi¸ hµng b¸n : lµ sè tiÒn gi¶m trõ cho kh¸ch hµng ngoµi ho¸ ®¬n
hay hîp ®ång cung cÊp dÞch vô do c¸c nguyªn nh©n nh hµng kÐm phÈm chÊt ,
kh«ng ®óng quy c¸ch , giao hµng kh«ng ®óng thêi h¹n ... Ngoµi ra tÝnh vµo
kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n cßn bao gåm kho¶n thëng kh¸ch do trong mét
kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh ®· tiÕn hµnh mua mét khèi lîng lín hµng ho¸
trong mét ®ît vµ kho¶n gi¶m trõ trªn gi¸ b¸n th«ng thêng v× mua khèi lîng
lín hµng ho¸ trong mét ®ît (bít gi¸).
hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: Lµ sè hµng ®· ®îc coi lµ tiªu thô (®· chuyÓn giao
quyÒn së h÷u, ®· thu tiÒn hay ®îc ngêi mua chÊp nhËn ) nhng bÞ ngêi mua tõ
chèi tr¶ l¹i cho ngêi b¸n kh«ng t«n träng hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt nh kh«ng
phï hîp yªu cÇu, tiªu chuÈn , quy c¸ch kü thuËt , hµng kÐm phÈm chÊt ...T¬ng
øng víi hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i lµ gi¸ vèn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i cïng víi thuÕ gtgt
®Çu ra ph¶i nép cöa hµng ®· b¸n bÞ tr¶ l¹i.
Doanh thu thuÇn: lµ sè chªnh lÖch gi÷a tæng doanh thu víi c¸c kho¶n
gi¶m gi¸ , chiÕt khÊu th¬ng m¹i, doanh thu cña sè hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i , thuÕ
tiªu thô ®Æc biÖt , thuÕ xuÊt khÈu.
GÝa vèn hµng b¸n : Lµ trÞ gi¸ vèn cña s¶n phÈm, vËt t , hµng ho¸, lao vô
dÞch vô tiªu thô . §èi víi lao vô , dÞch vô tiªu thô gi¸ vèn lµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt
hay chi phÝ s¶n xuÊt. Víi vËt t tiªu thô , gi¸ vèn lµ gi¸ thùc tÕ ghi sæ, cßn víi
hµng ho¸ tiªu thô gi¸ vèn bao gåm trÞ gi¸ mua cña hµng tiªu thô céng víi chi
phÝ thu mua ph©n bæ cho hµng tiªu thô.
ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ vèn cho hµng b¸n ra lµ hÕt søc quan träng , nã cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh , ®Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn
nay cßn nhiÒu biÕn ®éng th× c¸c doanh nghiÖp cµng ph¶i quan t©m trong viÖc
lùa chän ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ vèn thÝch hîp cho m×nh sao cho cã lîi nhÊt
mµ vÉn ph¶n ¸nh ®óng ®îc trÞ gi¸ vèn cña hµng ho¸ theo quy ®Þnh cña bé tµi
chÝnh.
Lîi nhuËn gép : Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh sè chªnh lÖch gi÷a doanh thu
thuÇn víi gi¸ vèn hµng b¸n ph¸t sinh trong kú baã c¸o.
Chi phÝ b¸n hµng : Lµ mét bé phËn cña chi phÝ lu th«ng ph¸t sinh díi
h×nh th¸i tiÒn tÖ ®Ó thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô b¸n hµng ho¸ kinh doanh trong kú
b¸o c¸o . Chi phÝ b¸n hµng bao gåm nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh cã liªn
quan ®Õn ho¹t ®éng tiªu thô nh: chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng , vËn chuyÓn bao
b× , hoa hång tr¶ cho ®¹i lý ....
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: Lµ mét lo¹i chi phÝ thêi kú , ®îc tÝnh ®Õn
khi h¹ch to¸n lîi tøc thuÇn cña kú b¸o c¸o. Chi phÝ doanh nghiÖp ph¶n ¸nh
c¸c kho¶n chi phÝ cho qu¶n lý v¨n phßng vµ c¸c kho¶n chi phÝ kinh doanh
kh«ng g¾n ®îc víi c¸c ®Þa chØ cô thÓ rong c¬ cÊu tæ chøc kinh doanh cña
doanh nghiÖp nh: chi l¬ng nh©n viªn qu¶n lý , ®å dïng v¨n phßng , chi tiÕp
kh¸ch , c«ng t¸c phÝ.
2. NhiÖm vô cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
KÕ to¸n b¸n hµng lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña
hµng ho¸ . Th«ng qua tiªu thô , doanh nghiÖp míi cã nguån ®Ó trang tr¶i chi
phÝ bá ra . Trªn c¬ së ®ã më réng ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh . ViÖc
doanh nghiÖp lùa chän c¸c kªnh tiªu thô hîp lý t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh
nghiÖp thu håi vèn nhanh , t¨ng tèc ®é vßng quay cña vèn ...thùc hiÖn ®îc
môc ®Ých kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn vµ lµm thÕ nµo ®Ó t¹o ra
®îc nhiÒu lîi nhuËn cµng tèt . Nã lµ mèi quan t©m cña c¸c doanh nghiÖp ,
®iÒu ®ã l¹i phô thuéc vµo viÖc tæ chøc kiÓm so¸t c¸c kho¶n thu , c¸c kho¶n chi
phÝ vµ x¸c ®Þnh , tÝnh to¸n kÕt qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh trong kú cña
doanh nghiÖp .
Nh vËy tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cã ý nghÜa
sèng cßn ®èi víi sù tån t¹i cña doanh nghiÖp . V× vËy kÕ to¸n b¸n hµng lµ
kh©u rÊt quan träng , nã liªn quan ®Õn nhiÒu kh©u cña c«ng t¸c kÕ to¸n, do ®ã
nhiÖm vô cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh bao gåm:
- Ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ kÞp thêi vµ chi tiÕt sù biÕn ®éng cña hµng ho¸ ë
c¶ tr¹ng th¸i : hµng ®i ®êng , hµng trong kho , trong quÇy , hµng gia c«ng ,
hµng göi ®¹i lý....nh»m ®¶m b¶o hµng ho¶ c¶ hai chØ tiªu hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ.
§Ó thùc hiÖn tèt nhiÖm vô trªn kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh
doanh cÇn chó ý nh÷ng yªu cÇu sau:
- X¸c ®Þnh ®óng thêi ®iÓm hµng ho¸ ®îc coi lµ tiªu thô ®Ó kÞp thêi
lËp b¸o c¸o b¸n hµng vµ ph¶n ¸nh doanh thu . B¸o c¸o thêng xuyªn kÞp thêi
t×nh h×nh b¸n hµng vµ thanh to¸n víi kh¸ch hµng chi tiÕt theo tõng loaÞ , tõng
hîp ®ång kinh tÕ nh»m gi¸m s¸t chÆt chÏ hµng b¸n vÒ sè lîng , ch¸t lîng thêi
gian .... ®«n ®èc thu tiÒn kh¸ch hµng nép tiÒn vÒ quü .
- Tæ chøc hÖ thèng chøng tõ ban ®Çu vµ tr×nh tù lu©n chuyÓn chøng
tõ hîp lý . C¸c chøng tõ ban ®Çu ph¶i ®Çy ®ñ hîp ph¸p , lu©n chuûÓn khoa häc
hîp lý kh«ng qu¸ phøc t¹p mµ vÉn ®¶m b¶o yªu cÇu qu¶n lý , n©ng cao hiÖu
qu¶ c«ng t¸c kÕ to¸n .
- X¸c ®Þnh ®óng vµ tËp hîp ®Çy ®ñ chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh trong
qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸ còng nh chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp , ph©n bæ
hîp lý chi phÝ cho hµng cßn l¹i cuèi kú vµ kÕt chuyÓn chi phÝ cho hµng tiªu
thô trong kú ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh chÝnh x¸c.
III/ Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ kinh doanh ë doanh nghiÖp th¬ng m¹i
1. KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng
Trong qu¸ tr×nh b¸n hµng bao gåm : Mét lµ doanh nghiÖp xuÊt giao
hµng cho ngêi mua vµ hai lµ ngêi mua tr¶ tiÒn hoÆc ch¸p nhËn thanh to¸n.
Trªn thùc tÕ hai giai ®o¹n nµy l¹i Ýt khi trïng nhau mµ nã tuú thuéc vµo
c¸c quy ®Þnh trong hîp ®ång kinh tÕ , c¸c ph¬ng thøc b¸n hµng . Mµ ph¬ng
thøc b¸n hµng lµ mét v¸n ®Ò hÕt søc quan träng trong kh©u b¸n hµng , ®Ó ®Èy
nhanh ®îc tèc ®é tiªu thô , ngoµi c«ng viÖc n©ng cao chÊt lîng , c¶i tiÕn mÉu
m· ... th× doanh nghiÖp ph¶i lùa chän cho m×nh nh÷ng ph¬ng ph¸p tiªu thô
hµng ho¸ sao cho cã hiÖu qu¶ lµ ®iÒu tèi quan träng trong kh©u lu th«ng , hµng
ho¸ ®Õn tay ngêi tiªu dïng mét c¸ch nhanh nhÊt , hiÖu qu¶ nhÊt .ViÖc ¸p dông
linh ho¹t c¸c ph¬ng thøc tiªu thô gãp phÇn thùc hiÖn ®îc kÕ ho¹ch tiªu thô cña
doanh nghiÖp
Cã nhiÒu ph¬ng thøc b¸n hµng trong c¸c doanh nghiÖp cô thÓ :
§èi víi ph¬ng thøc giao b¸n trùc tiÕp thu tiÒn ngay : Qóa tr×nh tiªu thô
kÕt thóc khi giao hµng xong , trêng hîp nµy giao hµng ®ång nhÊt víi thu tiÒn
v× c¶ giao hµng vµ thu tiÒn cïng x¶y ra.
KÕt thóc tiªu thô lµ khi ngêi mua øng tríctiÒn hµng cho doanh nghiÖp , lóc
®ã doanh nghiÖp giao hµng cho ngêi mua.
Trêng hîp xuÊt hµng göi ®i b¸n : doanh nghiÖp ph¶i chê sù chÊp nhËn
cña ngêi mua , ®Ðn khi ngêi mua tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n , lóc ®ã
míi ®îc coi lµ kÕt thóc b¸n hµng.
B¸n hµng theo ph¬ng thøc göi ®¹i lý , ký göi : Bªn b¸n xuÊt giao cho
c¸c ®¬n vÞ , c¸ nh©n lµm ®¹i lý . Sè hµng göi giao cho ®¹i lý vÉn thuéc quyÒn
së h÷u cña ®¬n vÞ , chØ khi nµo nhËn th«ng b¸o cña c¸c ®¹i lý th× sè hµng göi
b¸n ®¹i lý míi chÝnh thøc coi lµ tiªu thô.
Ph¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp : b¸n hµng tr¶ gãp lµ viÖc b¸n hµng thu
tiÒn nhiÒu lÇn . S¶n phÈm hµng ho¸ khi giao cho ngêi mua th× ®îc coi lµ tiªu
thô , ngêi mua sÏ thanh to¸n lÇn ®Çu ngay t¹i thêi ®iÓm mua mét phÇn , sè tiÒn
thanh to¸n chËm ph¶i chÞu mét tû lÖ l·i nhÊt ®Þnh .
Ph¬ng thøc hµng ®æi hµng : §Ó thuËn lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh , ®ång thêi gi¶i quyÕt lîng hµng tån kho , c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®æi
s¶n phÈm hµng ho¸ cña m×nh ®Ó nhËn c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c , s¶n phÈm khi
bµn giao cho kh¸ch hµng chÝnh thøc gäi lµ tiªu thô
Tãm l¹i khi mµ nÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn th× cµng xuÊt hiÖn nhiÒu ph¬ng
thøc b¸n hµng kh¸c nhau , mçi ph¬ng thøc ®Òu cã u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm cña nã
. Do ®ã , mçi doanh nghiÖp c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm hµng ho¸ , quy m« , vÞ trÝ cña
doanh nghiÖp m×nh mµ lùa chän nh÷ng ph¬ng thøc b¸n hµng sao cho thÝch
hîp , sao cho chi phÝ thÊp nhÊt mµ vÉn ®¹t hiÖu qu¶ tèi u
2.Chøng tõ kÕ to¸n vµ tµi kho¶n kÕ to¸n
a. Chøng tõ kÕ to¸n.
Khi ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô vÒ b¸n hµng kÕ to¸n ph¶i lËp , thu thËp ®Çy
®ñ c¸c chøng tõ phï hîp theo ®óng néi dung quy ®Þnh cña nhµ níc nh»m ®¶m
b¶o c¬ së ph¸p lý ®Ó ghi sæ kÕ to¸n (viÖc lËp , thu nhËn , lu©n chuyÓn chøng tõ
kÕ to¸n ph¶i tu©n thñ theo quyÕt ®Þnh sè 1141TC/C§KT ngµy 01/11/1995 cña
Bé Tµi ChÝnh)
C¨n cø vµo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n , doanh nghiÖp x¸c ®Þnh nh÷ng
chøng tõ sö dông phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp , ®¶m b¶o
®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh , qu¶n lý qu¸ tr×nh b¸n hµng ,x¸c
®Þnh chÝnh x¸c kÕt qu¶ b¸n hµng ....§ång thêi doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng vµ
quy ®Þnh tr×nh tù , lu©n chuyÓn , kiÓm tra , xö lý chøng tõ vµ lu tr÷ chøng tõ
mét c¸ch khoa häc hîp lý .
C¸c chøng tõ chñ yÕu ®îc sö dông trong kÕ to¸n b¸n hµng
- Ho¸ ®¬n gtgt.
- PhiÕu xuÊt kho .
- PhiÕu thu tiÒn mÆt.
- GiÊy b¸o cã cña ng©n hµng.
- C¸c tµi liÖu , chøng tõ thanh to¸n kh¸c.
- Chøng tõ tÝnh thuÕ.
b. Tµi kho¶n kÕ to¸n b¸n hµng:
Tµi kho¶n 511-"Doanh thu b¸n hµng ":Dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu b¸n
hµng thùc tÕ cña doanh nghiÖp thùc hiÖn trong mét kú ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh .
Tµi kho¶n 512-"Doanh thu b¸n hµng néi bé":Ph¶n ¸nh doanh thu vÒ b¸n
s¶n phÈm , hµng ho¸ ,lao vô dÞch vô gi÷a c¸c ®¬n vÞ trong cïng c«ng ty.
Tµi kho¶n 531-"Hµng bÊn bÞ tr¶ l¹i": Ph¶n ¸nh doanh thu hµng b¸n bÞ
tr¶ l¹i do vi ph¹m cam kÕt hay vi ph¹m hîp ®ång ...
Tµi kho¶n 532-"Gi¶m gi¸ hµng b¸n":Ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n gi¶m
gi¸ hµng b¸n cho kh¸ch hµng trªn gi¸ b¸n ®· tho¶ thuËn .§¬c h¹ch to¸n vµo
tµi kho¶n nµy bao gåm c¸c kho¶n bít gi¸ , håi khÊu , gi¶m gi¸ ®Æc biÖt do
nh÷ng nguyªn nh©n thuéc vÒ ngêi b¸n .
Tµi kho¶n 632-"GÝa vèn hµng b¸n ":Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn hµng ®· tiªu
thô trong kú bao gåm trÞ gi¸ mua cña hµng tiªu thô vµ chi phÝ mua ph©n bæ
cho hµng tiªu thô.
Tµi kho¶n 156-"hµng ho¸ ":Dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ thùc tÕ hµng ho¸
t¹i kho t¹i quÇy , chi tiÕt theo tõng kho quÇy , tõng lo¹i , nhãm hµng ho¸ .
- 1561-"GÝa mua hµng ho¸ "
- 1562- "Ghi phÝ thu mua hµng ho¸"
Tµi kho¶n 157- " Hµng göi b¸n " dïng ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng b¸n , s¶n
phÈm d· göi ®i hoÆc chuyÓn ®Õn cho kh¸ch hµng ; s¶n phÈm hµng ho¸ nhê
b¸n ®¹i lý , ký göi cha ®îc chÊp nhËn thanh to¸n .
Tµi kho¶n 911 - " X¸c ®Þnh kÕt qu¶ " Dïng ®Ó x¸c dÞnh kÕt qu¶ tõng
ho¹t ®éng ( ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh , ho¹t ®éng tµi chÝnh , ho¹t
®éng bÊt thêng).
2 . Tr×nh tù h¹ch to¸n
TK156
TK632
TK511,512
TK111,112,131
(1)
TK911
(6)
(3)
(7)
TK531,532
TK111,112
(4)
(5)
TK333
(2)
(1)Gi¸ vèn hµng b¸n tiªu thô
(2)ThuÕ vat, thuÕ tt®b, thuÕ xnk ph¶i nép nhµ níc
(3)Doanh thu b¸n hµng
(4)C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu
(5)KÕt chuyÓn c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu
(6)KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n
(7)KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn
II/kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng
KÕt qu¶ kinh doanh th¬ng m¹i lµ chØ tiªu hiÖu qu¶ ho¹t ®éng lu chuyÓn
hµng ho¸ , còng nh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh dÞch vô , kÕt qu¶ kinh
doanh th¬ng m¹i còng ®îc x¸c ®Þnh lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a doanh thu thuÇn
vµ trÞ gݸ vèn cña hµng b¸n ra , chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp .
1. kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
Chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®îc tÝnh vµo gi¸
thµnh s¶n phÈm hµng ho¸ tiªu thô , tøc lµ ph©n bæ (kÕt chuyÓn) cho sè s¶n
phÈm hµng ho¸ tiªu thô trong kú g¸nh chÞu
Do vËy khi kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®îc
chi phÝ b¸n hµng , chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ bao nhiªu , tÝnh to¸n ph©n
bæ ( kÕt chuyÓn )cho s¶n phÈm hµng ho¸ tiªu thô trong kú nh thÕ nµo ?
Chi phÝ b¸n hµng lµ chi phÝ lu th«ng vµ chi phÝ tiÕp thÞ , ph¸t sinh trong
qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm , hµng ho¸ , lao vô dÞch vô ...
Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh chi phÝ b¸n hµng bao gåm : chi phÝ nh©n viªn ,
chi phÝ vËt liÖu bao b× , chi phÝ dông cô ®å dïng , chi phÝ khÊu hao TSC§, chi
phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ nh÷ng chi phÝ chi cho viÖc qu¶n lý
kinh doanh , qu¶n lý hµnh chÝnh vµ phôc vô chung kh¸c liªn quan ®Õn ho¹t
®éng cña c¶ doanh nghiÖp .
Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh , chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®îc ph©n thµnh
c¸c lo¹i sau:chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý , chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý , chi phÝ ®å
dïng v¨n phßng , chi phÝ khÊu hao tsc® ,thuÕ phÝ vµ lÖ phÝ , chi phÝ dù
phßng , chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ bµng tiÒn kh¸c .
§Ó h¹ch to¸n hai tµi kho¶n chi phÝ nµy kÕ to¸n sö dông hai tµi kho¶n :
- Tµi kho¶n 641-chi phÝ b¸n hµng .
- Tµi kho¶n 642- chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp .
C¶ hai tµi kho¶n nµy ®Òu ®îc më chi tiÕt theo tõng néi dung chi phÝ .
Cuèi kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng , chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
vµo bªn nî tµi kho¶n 911®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®îc
thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau.
TK334,338
TK641,642
(1)
TK111,112
(4)
TK214
TK911
(2)
(5)
TK111,112,331
(3)
TK333
(6)
(1)TiÒn l¬ng , c¸c kho¶n phô cÊp (nÕu cã) trÝch BHXH, BHYT ,KPC§ ph¶i tr¶
cho cnv b¸n hµng , nh©n viªn ®ãng gãi...
(2) TrÝch khÊu hao TSC§ cña bé phËn b¸n hµng vµ dïng chung cho doanh
nghiÖp
(3) Chi phÝ dÞch vô thuª ngoµi ( ®iÖn , níc , ®iÖn tho¹i ,fax..) phôc vô cho kh©u
b¸n hµng...
(4)C¸c kho¶n thu thùc tÕ ph¸t sinh lµm gi¶m chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n
lý doanh nghiÖp (nÕu cã )
(5)K/c chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
(6)C¸c kho¶n thuÕ (nhµ ®Êt , m«n bµi )ph¶i nép nhµ níc
Nh vËy chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ chi phÝ chung liªn
quan ®Õn nh÷ng ®èi tîng nªn ph¶i ph©n bæ cho nh÷ng ®èi tîng trong nh÷ng trêng hùp cÇn thiÕt theo nh÷ng tiªu chuÈn hîp lý , tiªu chuÈn ®îc sö dông ®Ó
ph©n bæ cã thÓ lµ gi¸ vèn hµng b¸n , doanh thu hµng b¸n ra .
2. KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
KÕt qu¶ kinh doanh lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh vµ ho¹t ®éng kh¸c cña doanh nghiÖp sau mét thêi kú nhÊt ®Þnh , biÓu
hiÖn b»ng sè tiÒn lç hay l·i .
KÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp bao gåm : kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh , kÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ kÕt qu¶ bÊt thêng .
Theo quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh lµ sè chªnh lÖch gi÷a doanh thu thuÇn víi trÞ gi¸ vèn hµng b¸n
cña s¶n phÈm , hµng ho¸ , lao vô dÞch vô , chi phÝ b¸n hµng ,chi phÝ qu¶n lý
doanh nghiÖp . HoÆc nã lµ phÇn chªnh lÖch giòa thu nhËp vµ chi phÝ cña ho¹t
®éng tµi chÝnh ,ho¹t ®éng kh¸c ... Trong mét thêi kú cña doanh nghiÖp .
Nh vËy , kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp cÇn ®îc ph©n biÖt vµ tæ
chøc theo dâi ,tÝnh to¸n ph¶n ¸nh riªng cho tõng lo¹i ho¹t ®éng , thËm chÝ
riªng cho tõng lo¹i s¶n phÈm , tõng ngµnh hµng tõng lo¹i lao vô dÞch vô .
a. Tæ chøc tµi kho¶n kÕ to¸n ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh .
§Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh kÕ to¸n sö dông 2 tµi kho¶n , TK911
-"x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh", vµ TK421-"l·i cha ph©n phèi "®Ó ph¶n ¸nh
kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c t¹i doanh
nghiÖp trong mét kú h¹ch to¸n .
b . Tr×nh tù h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
KÕ to¸n h¹ch to¸n trªn c¸c tµi kho¶n liªn quan .
Tµi kho¶n 511- "doanh thu b¸n hµng "
Tµi kho¶n 632-"gi¸ vèn hµng b¸n "
Tµi kho¶n 641 -'chi phÝ b¸n hµng "
Tµi kho¶n 642 -"chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp"
§Ó kÕt chuyÓn sang TK911 x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh theo s¬ ®å sau :
TK632
TK911
(1)
TK511
(3)
TK641,642
TK711,721
(2)
(4)
TK811,821
TK421
(5)
(6)
(7)
1) KÕt chuyÓn gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ tiªu thô trong kú.
2) Ph©n bæ , kÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cho
s¶n phÈm , hµng ho¸ tiªu thô .
3) KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn b¸n hµng.
4) KÕt chuyÓn thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng kh¸c .
5) KÕt chuyÓn chi phÝ vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng kh¸c .
6) KÕt chuyÓn lç .
7) KÕt chuyÓn l·i.
III/ . Tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n b¸n hµng vµ
b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh.
Tuú theo c¸ch ho¹t ®éng kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp vµ tr×nh ®é
qu¶n lý cña doanh nghiÖp ®ã mµ vËn dông h×nh thøc kÕ to¸n nµo cho phï hîp
®Ó x©y dùng nªn danh môc sæ kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ kinh doanh.
Trong nÒn kinh tÕ quèc d©n hiÖn nay ®ang ¸p dông ba h×nh thøc kÕ to¸n
chñ yÕu sau:
H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ.
H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung.
H×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ.
VÒ sæ kÕ to¸n tæng hîp : KÕ to¸n x©y dùng vµ sö dông c¸c sæ kÕ to¸n phï
hîp cho h×nh thøc nh:
Doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc nhËt ký chøng tõ th× c¸c nghiÖp vô liªn
quan ®Õn hµng ho¸ ®îc ghi vµo c¸c b¶ng kª sè 8, 9, 10 sau ®ã ghi vµo nhËt ký
chøng tõ sè 8 vµ cuèi cïng ghi vµo sæ c¸i c¸c tµi kho¶n.
Nhng thùc tÕ c«ng ty XNK Mü nghÖ Th¨ng Long ¸p dông hai h×nh thøc
ghi sæ ®ã lµ nhËt ký chøng tõ ®Ó ghi sæ c¸i c¸c tµi kho¶n, cßn trong qu¸ tr×nh
ghi c¸c sæ s¸ch kh¸c c«ng ty l¹i dïng h×nh thøc nhËt ký chung. Doanh nghiÖp
¸p dông h×nh thøc vµo sæ nh thÕ lµ v× nã phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ qu¸ tr×nh
kinh doanh cña doanh nghÞÖp.
Trong ®ã
B¶ng kª sè 8 "nhËp- xuÊt kho hµng ho¸ "dïng ®Ó ph¶n ¸nh tæng hîp t×nh
h×nh nhËp - xuÊt kho hµng ho¸ theo gi¸ thùc tÕ , gi¸ h¹ch to¸n vµ gi¸ t¹m tÝnh
B¶ng kª sè 9-"TÝnh gi¸ vèn hµng b¸n "dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè liÖu liªn
quan ®Õn gi¸ vèn hµng b¸n
B¶ng kª sè 10-"hµng göi b¸n "c«ng ty kh«ng cã hµng göi b¸n
B¶ng kª sè 11-"Ph¶i thu cña kh¸ch hµng "dïng ®Ó ph¶n ¸nh tæng hîp
t×nh h×nh thanh to¸n tiÒn hµng víi ngêi mua vµ ngêi ®Æt hµng .
NhËt ký chøng tõ sè 8 dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè ph¸t sinh bªn cã cña c¸c tµi
kho¶n 156,131,511,641,642,911
Sæ kÕ to¸n chi tiÕt
Theo yªu cÇu qu¶n lý cña tõng doanh nghiÖp mµ nghiÖp vô b¸n hµng vµ
x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ®îc thiÕt kÕ më c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt t¬ng øng
VÒ kÕ to¸n b¸n hµng cã thÓ më sæ chi tiÕt cho tµi kho¶n 156-"hµng ho¸
", tµi kho¶n 131-"ph¶i thu cña kh¸ch",tµi kho¶n 632-"gi¸ vèn hµng b¸n ",tµi
kho¶n 511-"doanh thu b¸n hµng " sau ®ã chi tiÕt cho tõng lo¹i hµng ho¸ , tõng
®Þa ®iÓm còng nh ho¹t ®éng kinh doanh ...
B¸o c¸o kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
B¸o c¸o kÕ to¸n b¸n hµng chñ yÕu cung cÊp th«ng tin cho qu¶n trÞ kinh
doanh cña doanh nghiÖp .Nã xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lý hµng ho¸ , ®Ó cÊp
trªn n¾m b¾t chÝnh x¸c ®îc nh÷ng th«ng tin vÒ nhËp -xu¸t hµng , tõng thø tõng
lo¹i , råi sè lîng hµng vµ sè tiÒn hµng .B¸o c¸o nµy chÝnh lµ b¸o c¸o tæng hîp
nhËp - xuÊt hµng ho¸
Ngoµi viÖc lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh theo yªu cÇu chÕ ®é b¸o c¸o
tµi chÝnh, tuú theo tõng doanh nghiÖp vµ theo yªu cÇu qu¶n lý cô thÓ mµ doanh
nghiÖp ccã thÓ lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh riªng , chi tiÕt cho tõng lo¹i
hµng, tõng ®èi tîng , tõng bé phËn ....ViÖc lËp b¸o c¸o doanh thu dùa vµo c¸c
sæ kÕ to¸n chi tiÐt cña c¸c tµi kho¶n ®· më ®Ó lËp hoÆc chØ lËp b¸o c¸o doanh
thu tæng hîp chung cho toµn doanh nghiÖp nªn kh«ng cÇn qu¶n lý chi tiÕt
.ViÖc lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh chi tiÕt ®îc ®a vµo sæ chi tiÕt tµi kho¶n
911 vµ c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt cã liªn quan ®Ó lËp .
Tãm l¹i, trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay cã sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a
hang ho¸ vµ tiªu thô hµng ho¸ , ®©y lµ kh©u cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ
p¸t triÓn cña doanh nghiÖp - kÕ to¸n víi t c¸ch lµ mét c«ng cô qu¶n lý cã hiÖu
lùc nhÊt ®· gãp phÇn quan träng vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp .Trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn vai trß cña kÕ to¸n ®èi víi viÖc qu¶n lý , h¹ch
to¸n b¸n hµng , tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh.
Tuy nhiªn gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn cßn cã kho¶ng c¸ch nhÊt ®Þnh . thùc
tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh cã ®¸p øng ®îc
yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh , phï hîp víi c¬ chÕ thÞ trêng hay kh«ng lµ ®Òu
kh«ng dÔ dµng , ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n
hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh moät c¸ch chÆt chÏ , khoa häc , ®óng chÕ
®é quy ®Þnh
Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty xnk mü nghÖ Th¨ng Long , nhËn
thøc ®îc tÇm quan träng cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
trong c«ng ty nªn t«i ®· ®i s©u nghiªn cøu ®Ò tµi :
"Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ë c«ng
ty xnk mü nghÖ Th¨ng Long ".
§Ó qua phÇn lý luËn còng nh phÇn thùc tiÔn t«i ®· rót ra ®îc nh÷ng kÕt
luËn x¸c thùc h¬n
Sau ®©y t«i xin tr×nh bµy cô thÓ phÇn :"Thùc tr¹nh tæ chøc c«ng t¸c kÕ
to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c«ng ty xnk mü nghÖ th¨ng
long " ®Ó chóng ta cã c¬ së so s¸nh vµ rót ra nh÷ng kÕt luËn ®óng ®¾n nhÊt .
PhÇn thø hai
Thùc tr¹ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c«ng ty xnk mü nghÖ th¨ng long
I/ §Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña c«ng ty xnk mü nghÖ th¨ng
long
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty
1.1 Sù ra ®êi cña c«ng ty
C«ng ty xnk Mü NghÖ Th¨ng Long lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ trùc thuéc Bé
Th¬ng M¹i . Ngµy 26/06/1989 c«ng ty ra ®êi víi tªn gäi "xÝ nghiÖp xnk thñ
c«ng mü nghÖ vµ dÞch vô "do tæng c«ng ty xnk thñ c«ng mü nghÖ
(ARTEXPORT) quyÕt ®Þnh s¸t nhËp hai xÝ nghiÖp thµnh viªn "XÝ nghiÖp gia
c«ng s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu" víi "XÝ nghiÖp mü nghÖ Hµ Néi" . Theo quyÕt
®Þnh 859/KT§N-TCCB ngµy 30/12/1989 ®· ®a "XÝ nghiÖp xnk thñ c«ng mü
nghÖ vµ dÞch vô" lªn trùc thuéc bé th¬ng m¹i vµ ®æi tªn thµnh "xÝ nghiÖp
xnk Mü NghÖ Th¨ng Long". Theo quyÕt ®Þnh sè 481/TM-TCCB xÝ nghiÖp
®æi tªn thµnh "C«ng ty xnk Mü NghÖ Th¨ng Long "viÕt t¾t lµ (ARTEX th¨ng
long).Trô së c«ng ty n»m t¹i 164 T«n §øc Th¾ng- Hµ Néi , c«ng ty cã mét chi
nh¸nh t¹i 142 Phan §¨ng Lu-Phêng 3- QuËn Phó NhuËn - TP Hå ChÝ Minh
1.2 Qóa tr×nh ph¸t triÓn cña c«ng ty.
C«ng ty xnk Mü NghÖ Th¨ng Long lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ ®éc lËp víi
chøc n¨ng chñ yÕu lµ kinh doanh hµng ho¸ xnk .Nh÷ng n¨m ®Çu míi thµnh
lËp ho¹t ®éng xnk chñ yÕu cña c«ng ty lµ lµm uû th¸c qua tæng c«ng ty xnk
thñ c«ng mü nghÖ , thùc hiÖn nghÞ ®Þnh thñ xuÊt hµng ho¸ ®i c¸c níc . C¸c
mÆt hµng chÝnh gåm cã : XuÊt khÈu hµng thªu ren, may mÆc thñ c«ng mü
nghÖ vµ c¸c mÆt hµng do liªn doanh liªn kÕt mµ cã , ®ång thêi nhËp khÈu m¸y
mãc , thiÕt bÞ , nvl, vËt liÖu x©y dùng vµ hµng tiªu dïng phôc vô cho s¶n xuÊt
kinh doanh cña c«ng ty.
Khi míi thµnh lËp c«ng ty lµ mét ®¬n vÞ võa s¶n xuÊt , võa kinh doanh ,
c«ng ty cã nhiÒu xëng s¶n xuÊt víi c¸c chuyªn m«n s¶n xuÊt hµng thªu ren ,
giÇy dÐp , m¹ b¹c , dÖt th¶m len, bao b× ®ãng gãi vµ may mÆc
Nhng n¨m 1989-1990 ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty gÆp nhiÒu thuËn
lîi vµ thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn
N¨m 1991-30/06/1997 ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty gÆp nhiÒu khã
kh¨n vµ c«ng ty l©m vµo t×nh tr¹ng lµm ¨n thua lç kÐo dµi .T×nh tr¹ng nµy do
- Xem thêm -