Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
LỜI MỞ ĐẦU
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ngµy nay, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh
kh«ng chØ lµ thíc ®o ph¶n ¸nh tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý mµ nã cßn quyÕt
®Þnh tíi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, mçi doanh nghiÖp ph¶i lùa chän ®îc
nh÷ng bíc ®i thÝch hîp, ph¶i cã tÇm nh×n chiÕn lîc tõ viÖc tæ chøc qu¶n lý
tíi viÖc tiÕp cËn thÞ trêng.
Thùc tÕ trong nh÷ng n¨m võa qua cho thÊy, víi sù ph¸t triÓn m¹nh
mÏ cña c¬ chÕ thÞ trêng, sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c doanh nghiÖp;
bªn c¹nh nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶, më réng vµ kh«ng
ngõng n©ng cao vÞ thÕ trªn thÞ trêng trong níc vµ ngoµi níc vÉn cßn tån
t¹i kh«ng Ýt nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶, thu nhËp
kh«ng ®ñ bï ®¾p chi phÝ, cã nguy c¬ ®øng tríc sù ph¸ s¶n, gi¶i thÓ. VËy
nguyªn nh©n v× ®©u mµ c¸c doanh nghiÖp ®ã l¹i lµm ¨n thua lç nh vËy?
Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n g©y ra t×nh tr¹ng trªn còng lµ do c¸c
doanh nghiÖp tæ chøc c«ng t¸c tiªu thô, c«ng t¸c b¸n hµng kh«ng tèt, kh«ng
hiÖu qu¶,...V× vËy víi môc tiªu cao nhÊt lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn th× viÖc xem
xÐt c¸c ph¬ng thøc b¸n hµng, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng cã ý nghÜa cùc kú
quan träng vµ ®îc ®Æt ra hµng ®Çu ®èi víi bÊt kú doanh nghiÖp nµo nhÊt lµ
®èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i. Nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy gióp c¸c nhµ qu¶n
trÞ doanh nghiÖp n¾m ®îc t×nh h×nh ho¹t ®éng hiÖn t¹i vµ dù ®o¸n xu híng
ph¸t triÓn trong t¬ng lai. Qua ®ã, doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®îc tr¸ch nhiÖm,
nghÜa vô cña m×nh ®èi víi ngêi lao ®éng, víi Nhµ níc, gi¶i quyÕt tèt c¸c mèi
quan hÖ víi c¸c chñ thÓ kinh tÕ kh¸c,...
NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ kinh doanh trong toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n cña c¸c doanh nghiÖp
nãi chung vµ C«ng ty TNHH Tin Học Nguyễn Ngọc nãi riªng; cïng víi sù
gióp ®ì, chØ b¶o tËn t×nh cña thầy giáo Nguyễn Công Phương vµ c¸c c¸n
bé kÕ to¸n trong C«ng ty TNHH Tin Học Nguyễn Ngọc, em ®· ®i s©u
nghiªn cøu ®Ò tµi: “KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
t¹i c«ng ty TNHH Tin Học Nguyễn Ngọc". Néi dung luËn v¨n ®îc tr×nh
bµy thµnh 3 phần:
Ch¬ng 1: Lý thuyết chung vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ
x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp.
Ch¬ng 2 : Thùc tr¹ng vÒ kÕ to¸n bµn hµng vµ kế toán x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ kinh doanh tại công ty TNHH Tin Học Nguyễn Ngọc.
Ch¬ng 3 : Mét sè ý kiÕn nhËn xÐt vµ ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng
t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c«ng ty TNHH
Tin Học Nguyễn Ngọc
1
Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
Ch¬ng 1: Lý thuyết chung về c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh.
1.Khái niệm bán hàng và doanh thu bán hàng
1.1. Bán hàng
B¸n hµng lµ qu¸ tr×nh trao ®æi hµng ho¸, dÞch vô trong ®ã doanh
nghiÖp chuyÓn quyÒn së h÷u s¶n phÈm, hµng ho¸ g¾n víi phÇn lín lîi Ých
hoÆc rñi ro cho kh¸ch hµng
Hµng b¸n cã thÓ lµ thµnh phÈm do ®¬n vÞ s¶n xuÊt ra (®èi víi ®¬n vÞ
s¶n xuÊt) vµ còng cã thÓ lµ hµng do ®¬n vÞ mua vµo råi b¸n (®èi víi ®¬n vÞ
th¬ng m¹i).
DÞch vô cung cÊp ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së nh÷ng c«ng viÖc ®· tho¶
thuËn theo hîp ®ång trong mét hoÆc nhiÒu kú kÕ to¸n.
§©y còng chÝnh lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vèn kinh doanh tõ vèn
thµnh phÈm, hµng ho¸ sang vèn b»ng tiÒn vµ h×nh thµnh kÕt qu¶.
Qu¸ tr×nh nµy chØ ®îc coi lµ hoµn thµnh khi cã ®ñ hai ®iÒu kiÖn :
- Doanh nghiÖp ®· göi hµng cho kh¸ch hµng.
- Kh¸ch hµng ®· thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n cho doanh
nghiÖp.
1.2 Doanh thu bán hàng
Doanh thu b¸n hµng : Lµ toµn bé tiÒn b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸, tiÒn
cung cÊp dÞch vô cho kh¸ch hµng bao gåm c¶ phô thu vµ phÝ thu thªm
ngoµi gi¸ b¸n (nÕu cã).
NÕu doanh nghiÖp ¸p dông tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ
th× doanh thu b¸n hµng kh«ng bao gåm thuÕ GTGT, nÕu theo ph¬ng ph¸p
trùc tiÕp th× doanh thu b¸n hµng lµ trÞ gi¸ thanh to¸n cña sè hµng ®· b¸n.
Doanh thu ®îc x¸c nhËn thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu bao gåm tríc,
trong vµ sau thêi ®iÓm thu tiÒn vµ ®Ó doanh thu b¸n hµng ®îc ghi nhËn th×
ph¶i tho¶ m·n ®ång thêi c¶ 5 ®iÒu kiÖn sau :
- Doanh nghiÖp ®· chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒn víi
quyÒn së h÷u s¶n phÈm, hµng hãa cho ngêi mua.
- Doanh nghiÖp kh«ng cßn n¾m gi÷ quyÒn qu¶n lý hµng ho¸.
- Doanh thu ®îc x¸c ®Þnh t¬ng ®èi ch¾c ch¾n .
- Doanh nghiÖp ®· thu ®îc hoÆc sÏ thu ®îc lîi Ých kinh tÕ tõ ho¹t
®éng b¸n hµng.
- X¸c ®Þnh ®îc chi phÝ liªn quan ®Õn giao dÞch b¸n hµng .
Doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®îc thêi ®iÓm chuyÓn giao phÇn lín rñi ro
vµ lîi Ých g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u hµng ho¸ cho ngêi mua trong tõng trêng
hîp cô thÓ bao gåm:
2
Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
+Trêng hîp doanh nghiÖp vÉn cßn chÞu phÇn lín rñi ro g¾n liÒn víi
quyÒn së h÷u hµng ho¸ th× giao dÞch kh«ng ®îc coi lµ ho¹t ®éng b¸n hµng
vµ doanh thu kh«ng ®îc ghi nhËn.
+NÕu doanh nghiÖp chØ cßn ph¶i chÞu mét phÇn nhá rñi ro g¾n liÒn
víi quyÒn së h÷u hµng ho¸ th× viÖc b¸n hµng ®îc x¸c ®Þnh vµ doanh thu
®îc ghi nhËn.
+Trêng hîp lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch b¸n hµng cßn phô thuéc yÕu tè
kh«ng ch¾c ch¾n th× chØ ghi nhËn doanh thu khi yÕu tè kh«ng ch¾c ch¾n nµy
®· xö lý xong. NÕu doanh thu ®· ®îc ghi nhËn trong trêng hîp cha thu tiÒn
th× ph¶i h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.
* Doanh thu b¸n hµng thuÇn (DTT) : Lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a doanh
thu b¸n hµng vµ c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu bao gåm: Gi¶m gi¸ hµng
b¸n, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt nhËp khÈu...
Doanh thu b¸n hµng thuÇn mµ doanh nghiÖp thu ®îc cã thÓ thÊp h¬n
doanh thu b¸n hµng do c¸c nguyªn nh©n nh doanh nghiÖp gi¶m gi¸ hµng
®· b¸n cho kh¸ch hµng, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i hoÆc ph¶i nép thuÕ TT§B...
1.3 Các khoản giảm trừ doanh thu
Trong m«i trêng c¹nh tranh gay g¾t, ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tiªu thô
s¶n phÈm, thu håi nhanh chãng tiÒn b¸n hµng, doanh nghiÖp cÇn ®a ra c¸c
chÝnh s¸ch nh»m thu hót, khuyÕn khÝch kh¸ch hµng nh:
- ChiÕt khÊu th¬ng m¹i: Lµ kho¶n doanh nghiÖp b¸n gi¶m gi¸ niªm
yÕt cho kh¸ch hµng mua hµng víi khèi lîng lín.
- Gi¶m gi¸ hµng b¸n: Lµ kho¶n gi¶m trõ cho ngêi mua do hµng ho¸
kÐm phÈm chÊt, sai quy c¸ch hoÆc l¹c hËu thÞ hiÕu.
- Gi¸ trÞ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: Lµ gi¸ trÞ khèi lîng hµng b¸n ®· x¸c ®Þnh
lµ tiªu thô bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i vµ tõ chèi thanh to¸n.
- Đối với các doanh nghiệp kinh doanh các mặt hàng chịu thuế tiêu thụ
đặc biệt hoặc có kinh doanh xuất nhập khẩu thì các khoản giảm trừ
doanh thu còn bao gồm cả thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu
2. Các phương thức bán hàng
§Æc ®iÓm kh¸c biÖt cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i vµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt
lµ doanh nghiÖp th¬ng m¹i kh«ng trùc tiÕp chÕ t¹o ra s¶n phÈm hµng ho¸
mµ ®ãng vai trß trung gian gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng.
+ B¸n hµng ho¸ lµ kh©u cuèi cïng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh
cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i. Th«ng qua b¸n hµng gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông
cña hµng ho¸ ®îc thùc hiÖn, vèn cña doanh nghiÖp ®îc chuyÓn tõ h×nh th¸i
3
Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
hiÖn vËt sang h×nh th¸i gi¸ trÞ. Vµ víi môc ®Ých b¸n ®îc nhiÒu hµng nhÊt,
c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i tæ chøc nhiªu ph¬ng thøc b¸n h¸ng kh¸c nhau
®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña kh¸ch hµng víi mçi ph¬ng thøc b¸n hµng kh¸c
nhau c¸ch h¹ch to¸n còng kh¸c nhau. Sau ®©y lµ mét sè ph¬ng thøc b¸n
hµng chñ yÕu:
B¸n bu«n:
+ Lµ ph¬ng thøc b¸n hµng cho c¸c ®¬n vÞ th¬ng m¹i, c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt... ®Ó thùc hiÖn gia c«ng, b¸n ra hoÆc chÕ biÕn b¸n ra. §Æc
®iÓm cña hµng ho¸ b¸n bu«n lµ hµng ho¸ vÉn n»m trong lu th«ng cha ®i
vµo lÜnh vùc tiªu dïng, do ®ã gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ cha ®îc thùc hiÖn. Hµng ho¸ thêng ®îc b¸n theo l« hµng hoÆc b¸n theo sè lîng
lín, gi¸ b¸n biÕn ®éng tuú thuéc vµo khèi lîng hµng b¸n vµ ph¬ng thøc
thanh to¸n. H×nh thøc thanh to¸n thùc hiÖn ë ®©y chñ yÕu kh«ng dïng tiÒn
mÆt mµ th«ng qua ng©n hµng hoÆc c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh¸c.
+ Cã hai h×nh thøc b¸n bu«n chñ yÕu:
B¸n bu«n qua kho.
B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng.
B¸n lÎ:
+ Lµ ph¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp cho ngêi tiªu dïng hoÆc c¸c tæ chøc
kinh tÕ, hoÆc c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ tËp thÓ mua vÒ mang tÝnh chÊt néi bé. B¸n
hµng theo ph¬ng thøc nµy cã ®Æc ®iÓm lµ hµng ho¸ ®· ra khái lÜnh vùc lu
th«ng vµ ®i vµo lÜnh vùc tiªu dïng, gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ ®·
®îc thùc hiÖn. B¸n lÎ thêng b¸n ®¬n chiÕc, hoÆc sè lîng nhá, gi¸ b¸n æn
®Þnh.
+ Cã bèn h×nh thøc b¸n lÎ nh sau:
H×nh thøc b¸n lÎ thu tiÒn tËp trung.
H×nh thøc b¸n lÎ tù phôc vô.
H×nh thøc b¸n hµng tr¶ gãp.
3 Kế toán bán hàng
2.1 Kế toán doanh thu bán hàng
2.1.1 Nguyễn Tắc ghi nhận doanh thu
ViÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i tu©n theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt
®Þnh. ViÖc h¹ch to¸n doanh thu còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt ®ã, nghÜa lµ
viÖc h¹ch to¸n nµy còng ph¶i tu©n theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh ®ã lµ:
Khi x¸c ®Þnh doanh thu ph¶i x¸c ®Þng ®îc thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu. Cã
ba thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu sau.
- Doanh thu ®îc ghi nhËn tríc thêi ®iÓm giao hµng
- Doanh thu ®îc ghi nhËn trong thêi ®iÓm giao hµng
4
Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
- Doanh thu ®îc ghi nhËn sau thêi ®iÓm giao hµng
Trêng hîp b¸n hµng thu tiÒn ngay doanh thu b¸n hµng chÝnh lµ tiÒn
b¸n hµng thu ®îc.
Trêng hîp b¸n hµng cha thu tiÒn ngay mµ ®· ®îc kh¸ch hµng chÊp
nhËn thanh to¸n bao gåm:
- S¶n phÈm hµng ho¸ xuÊt cho ngêi mua ®îc chÊp nhËn thanh to¸n
®Õn khi hÕt thêi h¹n thanh to¸n cha thu ®îc tiÒn vÒ vÉn ®äc coi lµ kÕt thóc
nghiÖp vô b¸n hµng, doanh thu b¸n hµng trong trêng hîp nµy ®îc tÝnh cho
kú nµy nhng sang kú sau míi cã tiÒn nhËp quü.
- Trêng hîp gi÷a kh¸ch hµng vµ doanh nghiÖp cã ¸p dông ph¬ng
ph¸p thanh to¸n theo kÕ ho¹ch th× göi s¶n phÈm hµng ho¸ cho ngêi mua ®îc coi nh thu ®îc doanh thu.
2.1.2. Kế toán doanh thu bán hàng
Doanh thu b¸n hµng ®îc hiÓu lµ tèng gi¸ trÞ c¸c lîi Ých kinh tÕ doanh nghiÖp
thu ®îc trong kú kÕ to¸n, ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh
th«ng thêng cña doanh nghiÖp, gãp phÇn lµm t¨ng vèn chñ së h÷u.
Tuú theo tõng lo¹i h×nh s¶n xuÊt kinh doanh mµ doanh thu cã thÓ bao
gåm:
- Doanh thu b¸n hµng
- Doanh thu cung cÊp dÞch vô
- Doanh thu tõ tiÒn l·i, tiÕn b¶n quyÒn, cæ tøc vµ lîi tøc ®îc chia
Riªng ®èi víi doanh thu b¸n hµng th× tuú theo doanh nghiÖp nép thuÕ
GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ hay trùc tiÕp mµ doanh thu b¸n hµng sÎ
®îc x¸c ®Þnh kh¸c nhau. Trêng hîp c¬ së kinh doanh thuéc ®èi tîng nép
thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ th× doanh thu b¸n hµng kh«ng
bao gåm thuÕ GTGT, nÕu trêng hîp doanh nghiÖp thuéc ®èi tîng nép thuÕ
GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp th× doanh thu b¸n hµng bao gåm c¶ thuÕ
GTGT.
§iÒu kiÖn ghi nhËn doanh thu b¸n hµng: doanh thu b¸n hµng chØ ®îc ghi
nhËn khi ®ång thêi tho· m¶n tÊt cÈ n¨m (5 ) ®iÒu kiÖn sau:
- Doanh nghiÖp ®· chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒn víi
quyÒn së h÷u s¶n phÈm hoÆc hµng ho¸ cho ngêi mua;
- Doanh nghiÖp kh«ng cßn n¾m gi÷ quyÒn qu¶n lý hµng ho¸ nh ngêi
së h÷u hµng ho¸ hoÆc quyÒn kiÓm so¸t hµng ho¸;
- Doanh thu ®îc x¸c ®Þnh t¬ng ®èi ch¾c ch¾n;
- Doanh nghiÖp ®· thu ®îc hoÆc sÏ thu ®îc lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch
b¸n hµng;
- X¸c ®Þnh ®îc chi phÝ liªn quan ®Õn giao dÞch b¸n hµng.
a) Chøng tõ kÕ to¸n:
5
Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
Chøng tõ kÕ to¸n ®îc sö dông ®Ó kÕ to¸n doanh thu bao
gåm:
- Hợp đồng mua bán
- Hoa đơn GTGT
- Phiếu thu
- PhiÕu xuÊt kho
- C¸c chøng tõ thanh to¸n( phiÕu thu, sÐc chuyÓn kho¶n, sÐc
thanh to¸n, uû nhiÖm thu, giÊy b¸o cã cña ng©n hµng, b¶n sao
kª cña ng©n hµng...)
- Tê khai thuÕ GTGT( mẫu 01/GTGT)
- Chøng tõ kÕ to¸n liªn quan kh¸c
Ngoµi ra nÕu doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu th× cßn gåm c¸c chøng tõ
nh:
- VËn ®¬n ®êng biÓn, ®êng kh«ng
- GiÊy kiÓm ®Þnh chÊt lîng
- Tê khai h¶i quan
- GiÊy chøng nhËn b¶o hiÓm...
b) Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông:
§Ó ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô, kÕ to¸n sö dông
c¸c tµi kho¶n sau:
- Tµi kho¶n 511: Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô;
- Tµi kho¶n 512: Doanh thu néi bé;
- Tµi kho¶n 3331: thuÕ GTGT ph¶i nép;
- Tµi kho¶n 3387: Doanh thu cha thùc hiÖn;
Vµ c¸c tµi kho¶n liªn quan kh¸c(TK 111, 112, 333, 156, 151, 157...)
*) kÕt cÊu c¬ b¶n cña mét sè tµi kho¶n:
TK 511:
- TK nµy ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô cña
doanh nghiÖp trong mét kú h¹ch to¸n cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
- TK 511 chØ ph¶n ¸nh doanh thu cña sè lîng s¶n phÈm- hµng ho¸- dÞch
vô ®· cung cÊp ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô trong kú kh«ng ph©n biÖt doanh thu
®· thu tiÒn hay sÏ thu ®îc tiÒn.
- KÕt cÊu tµi kho¶n 511:
Bªn nî:
+ ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt hoÆc thuÕ xuÊt khÈu vµ thuÕ GTGT tÝnh
theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp ph¶i nép tÝnh trªn doanh thu b¸n hµng thùc tÕ
cña doanh nghiÖp trong kú.
6
Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
+ C¸c kho¶n ghi gi¶m doanh thu b¸n hµng( gi¶m gi¸ hµng b¸n,
trÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i vµ chiÕt khÊu th¬ng m¹i)
+ KÕt chuyÓn doanh thu b¸n hµng thuÇn sang TK 911 ®Ó x¸c
®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh.
Bªn cã:
+ Doanh thu b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸ vµ cung cÊp lao vô, dÞch
vô cña doanh nghiÖp
TK 511- kh«ng cã sè d cuèi kú
- TK 511 cã 4 TK cÊp II:
TK 5111- Doanh thu b¸n hµng ho¸: §îc sö dông chñ yÕu cho c¸c
doanh nghiÖp kinh doanh hµng ho¸, vËt t
TK 5112- Doanh thu b¸n thµnh phÈm: §îc sö dông ë c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt vËt chÊt nh: c«ng nghiÖp, x©y l¾p, ng nghiÖp, l©m nghiÖp
Tk 5113- Doanh thu cung cÊp dÞch vô: §îc sö dông cho c¸c nghµnh
kinh doanh dÞch vô nh: giao th«ng vËn t¶i, bu ®iÖn, du lÞch, dÞch vô c«ng
céng, dÞch vô khoa häc kû thuËt
TK 5114- Doanh thu trî cÊp, trî gi¸: §îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c
kho¶n thu tõ trî cÊp, trî gi¸ cña Nhµ Níc khi doanh nghiÖp thùc hiÖn nhiÖm
vô cung cÊp hµng ho¸, dÞch vô theo yªu cÇu cña Nhµ Níc
TK 512:
- TK nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu cña sè s¶n phÈm, hµng ho¸,
dÞch vô lao vô tiªu thô trong néi bé gi÷a c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc trong cïng
mét c«ng ty, tæng c«ng ty.... h¹ch to¸n toµn nghµnh.
- Tk 512 bao gåm 3 TK cÊp II:
TK 5121- Doanh thu b¸n hµng ho¸
TK 5122- Doanh thu b¸n thµnh phÈm
TK 5123- Doanh thu cung cÊp dÞch vô
- KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 512 còng t¬ng tù nh TK
511
TK 3331 thuÕ GTGT chi tiÕt 33311- thuÕ GTGT ®Çu ra
- TK nµy ¸p dông cho ®èi tîng nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p
khÊu trõ thuÕ vµ ®èi tîng nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc
tiÕp
- KÕt cÊu :
Bªn nî:
Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®É khÊu trõ
Sè thuÕ GTGT ®îc gi¶m trõ vµo sè thuÕ GTGT ph¶i nép
7
Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
Sè thuÕ GTGT cña hµng b¸n bÞ trả l¹i
Sè thuÕ GTGT ®· nép vµo ng©n s¸ch Nhµ Níc
Bªn cã:
Sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép cña hµng ho¸, dÞch vô ®· tiªu
thô
Sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép cña hµng ho¸, dÞch vô dïng ®Ó
trao ®æi, biÕu tÆng, sö dông néi bé
Sè thuÕ GTGT ph¶i nép cña doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh,
ho¹t ®éng kh¸c
Sè thuÕ GTGT ph¶i nép cña hµng ho¸ nhËp khÈu
Sè d bªn cã: Sè thuÕ GTGT cßn ph¶i nép
TK 3387- Doanh thu cha thùc hiÖn
- Doanh thu cha thùc hiÖn bao gåm:
+ Sè tiÒn nhËn tríc nhiÒu n¨m vÒ cho thuª tµi s¶n( cho thuª ho¹t ®éng)
+ Kho¶n chªnh lÖch gi÷a b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp theo cam kÕt víi
gi¸ b¸n tr¶ ngay
+ Kho¶n l·i nhËn tríc khi cho vay vèn hoÆc mua c¸c c«ng nî( tr¸i phiÕu,
tÝn phiÕu, kú phiÕu...)
- KÕt cÊu TK
Bªn nî: KÕt chuyÓn” Doanh thu cha thùc hiÖn” sang TK 511” Doanh
thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô”, hoÆc TK 515 “ Doanh thu ho¹t ®éng tµi
chÝnh” (tiÒn l·i, tiÒn b¶n quyÒn, cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc chia)
Bªn cã: Ghi nhËn doanh thu cha thùc hiÖn ph¸t sinh trong kú
Sè d bªn cã: Doanh thu cha thùc hiÖn ë thêi ®iÓm cuèi kú kÕ to¸n
1.2. KÕ to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu.
1.2.1. KÕ to¸n chiÕt khÊu th¬ng m¹i.
ChiÕt khÊu th¬ng m¹i lµ kho¶n tiÒn mµ doanh nghiÖp ®· gi¶m trõ,
hoÆc ®· thanh to¸n cho ngêi mua hµng do viÖc ngêi mua hµng ®· mua
hµng(s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô) víi khèi lîng lín theo tho· thuËn vÒ
chiÕt khÊu th¬ng m¹i ®· ghi trªn hîp ®ång kinh tÕ mua b¸n hoÆc cam kÕt
mua, b¸n hµng.
§Ó ph¶n ¸nh chiÕt khÊu th¬ng m¹i kÕ to¸n sö dông TK 521- ChiÕt
khÊu th¬ng m¹i.
- KÕt cÊu TK nµy nh sau:
Bªn nî: Sè chiÕt khÊu th¬ng m¹i ®· chÊp nhËn thanh to¸n cho kh¸ch
hµng.
Bªn cã: kÕt chuyÓn toµn bé sè chiÕt khÊu th¬ng m¹i sang TK “ Doanh
thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô” ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn cña kú
h¹ch to¸n.
8
Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
TK 521 kh«ng cã sè d cuèi kú.
TK 521 cã 3 TK cÊp 2:
+ TK 5211- chiÕt khÊu hµng ho¸: Ph¶n ¸nh toµn bé sè tiÒn chiÕt khÊu
th¬ng m¹i( tÝnh trªn sè lîng hµng ho¸ ®· b¸n ra) cho ngêi mua hµng ho¸.
+ TK 5212- ChiÕt khÊu thµnh phÈm: Ph¶n ¸nh sè tiÒn chiÕt khÊu th¬ng m¹i tÝnh trªn sè lîng s¶n phÈm ®· b¸n ra cho ngêi mua thµnh phÈm.
+ TK 5213- ChiÕt khÊu dÞch vô: Ph¶n ¸nh toµn bé sè tiÒn chiÕt khÊu
th¬ng m¹i tÝnh trªn sè lîng dÞch vô ®· cung cÊp cho ngêi mua dÞch vô.
2.1.3. KÕ to¸n hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
Gi¸ trÞ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: Lµ gi¸ trÞ khèi lîng hµng b¸n ®· x¸c ®Þnh
lµ tiªu thô bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i vµ tõ chèi thanh to¸n.
Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i lµ do vi ph¹m c¸c ®iÒu kiÖn ®· cam kÕt trong hîp
®ång kinh tÕ nh: Hµng kÐm phÈm chÊt, sai quy c¸ch, chñng lo¹i.
§Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i kÕ to¸n sö dông TK 531- Hµng b¸n
bÞ tr¶ l¹i.
- KÕt cÊu c¬ b¶n cña tµi kho¶n nµy nh sau:
Bªn nî: Doanh thu cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ®· tr¶ tiÒn cho ngêi mua hµng
trõ vµo nî ph¶i thu.
Bªn cã: KÕt chuyÓn doanh thu cña hµng bÞ tr¶ l¹i ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu
thuÇn.
TK 531 kh«ng cã sè d cuèi kú.
2.1.4. KÕ to¸n gi¶m gi¸ hµng b¸n.
Gi¶m gi¸ hµng b¸n: Lµ kho¶n gi¶m trõ cho ngêi mua do hµng kÐm
phÈm chÊt, sai quy c¸ch hoÆc l¹c hËu thÞ hiÕu.
§Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n kÕ to¸n sö dông TK 532Gi¶m gi¸ hµng b¸n.
- KÕt cÊu TK c¬ b¶n cña tµi kho¶n nµy nh sau:
Bªn nî: C¸c kho¶n gi¶m gi¸ ®· chÊp nhËn cho ngêi mua hµng.
Bªn cã: KÕt chuyÓn toµn bé sè gi¶m gi¸ h¸ng b¸n sang TK 511- Doanh
thu b¸n hµng.
TK 532 kh«ng cã sè d cuèi kú.
2.1.5. KÕ to¸n thuÕ GTGT nép theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, thuÕ tiªu thô
®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu ph¶i nép.
ThuÕ GTGT nép theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, thuÕ TT§B, thuÕ xuÊt
khÈu lµ kho¶n thuÕ gi¸n thu, ®îc tÝnh trõ vµo tæng doanh thu b¸n hµng ®·
thùc hiÖn. C¸c kho¶n thuÕ nµy tÝnh cho c¸c ®èi tîng tiªu dïng hµng ho¸,
dÞch vô ph¶i chôi, c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh chØ lµ ®¬n vÞ thu nép thuÕ
thay cho ngêi tiªu dïng hµng ho¸, dÞch vô ®ã.
9
Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp doanh thu b¸n hµng.
S¬ ®å lu©n chuyÓn doanh thu:
TK512
TK621,627,641
(6)
TK111,112
(5)
TK334,431
TK3331
TK111,112
(4)
TK531
TK511
(7)
(9)
TK521,532
TK111,112,131
(8)
(1)
TK641
TK3387
TK3331,3332,3333
(3)
(2)
TK133
(10)
(1) Doanh thu b¸n hµng
(2) Thanh to¸n hoa hång cho ®¹i lý
10
Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
(3) L·i tr¶ gãp
(4) Dïng s¶n phÈm tr¶ l¬ng biÕu tÆng.
(5) B¸n néi bé
(6) Sö dông hµng néi bé (gi¸ b¸n b»ng gi¸ vèn)
(7) TrÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i
(8) Gi¶m gi¸ hµng b¸n, chiÕt khÊu th¬ng m¹i
(9) KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n
(10) ThuÕ tiªu thô dÆc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ GTGT trùc tiÕp
2.1.6. Xác định giá vốn hàng bán
- Theo nguyên tắc ghi nhận doanh thu, doanh thu chỉ được ghi nhận khi
giá vốn được xác định một cách tin cậy.Do vậy, ghi nhận giá vốn luôn đựợc
ghi đồng thời với doanh thu để đảm bảo nguyên tắc phù hợp
- Có nhiều phương pháp xác định giá vốn hàng bán
a)X¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho ®Ó b¸n ®èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i
TrÞ gi¸ vèn cña
TrÞ gi¸ mua thùc tÕ
Chi phÝ mua hµng
hµng xuÊt kho
cña hµng xuÊt kho
ph©n bæ cho sè
®Ó b¸n
®Ó b¸n
hµng ®· b¸n
Trong ®ã:
- Chi phÝ mua hµng ph©n bæ cho sè hµng ®· b¸n:
Do chi phÝ mua hµng liªn quan ®Õn nhiÒu nhiÒu chñng lo¹i hµng ho¸,
liªn quan ®Õn khèi lîng hµng ho¸ trong kú vµ hµng ho¸ ®Çu kú, cho nªn
cÇn ph©n bæ chi phÝ mua hµng cho hµng ®· b¸n trong kú vµ hµng tån cuèi
kú. C¸c chi phÝ ®ã bao gåm: Chi phÝ b¶o hiÓm hµng ho¸ , tiÒn thuª kho,
thuª bÕn b¶i, chi phÝ vËn chuyÓn, bèc xÕp, b¶o qu¶n ®a hµng ho¸ tõ n¬i
mua vÒ ®Õn kho cña doanh nghiÖp...
Tiªu chuÈn ph©n bæ chi phÝ mua hµng ®îc lùa chän lµ:
+ Sè lîng
+ Träng lîng
+ TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng ho¸
C«ng thøc:
Chi phÝ mua hµng
Chi phÝ mua hµng Chi phÝ mua
hµng cña hµng ho¸ tån + cña hµng ho¸ ph¸t Tiªu chuÈn ph©n
ph©n bæ cho hµng =
kho ®Çu kú
sinh trong kú
X bæ cña
HH ®·
ho¸ ®· b¸n trong kú
Tæng tiªu chuÈn ph©n bæ cña” HH
xuÊt b¸n
trong kú
tån cuèi kú” vµ HH xuÊt b¸n trong kú
11
Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
( “ Hµng ho¸ tån kho cuèi kú” bao gåm hµng ho¸ tån trong kho, hµng
ho¸ ®· mua nhng cßn ®ang ®i trªn ®êng vµ hµng ho¸ göi ®i b¸n nhng cha
®îc chÊp nhËn)
- TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho:
Hµng ho¸ trong doanh nghiÖp xuÊt, nhËp khÈu ®îc nhËp kho tõ nhiÒu
nguån kh¸c nhau, ë nhiÒu thêi ®iÓm kh¸c nhau nªn cã nhiÒu gi¸ kh¸c nhau.
Do ®ã, khi xuÊt kho hµng ho¸ tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng, yªu cÇu,
tr×nh ®é qu¶n lÝ vµ ®iÒu kiÖn trang bÞ ph¬ng tiÖn kü thuËt tÝnh to¸n ë tõng
doanh nghiÖp mµ lùa chän mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau ®Ó x¸c ®ÞnhtrÞ gi¸
mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho.
Theo chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam ®îc ban hµnh ngµy 31/12/2001 th×
trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho ®îc ®¸nh gi¸ theo mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau:
Ph¬ng ph¸p 1: Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ ®Ých danh.
Theo ph¬ng ph¸p nµy khi xuÊt kho hµng ho¸ th× c¨n cø vµo sè lîng
xuÊt kho thuéc l« nµo vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ cña l« ®ã ®Ó tÝnh trÞ gi¸ mua thùc tÕ
cña hµng ho¸ xuÊt kho.
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông cho nh÷ng doanh nghiÖp cã chñng lo¹i
hµng ho¸ Ýt vµ nhËn diÖn ®îc tõng l« hµng.
Ph¬ng ph¸p 2: Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn.
Theo ph¬ng ph¸p nµy trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng ho¸ xuÊt kho ®îc
tÝnh c¨n cø vµo sè lîng hµng ho¸ xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn,
theo c«ng thøc:
TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña
Sè lîng hµng ho¸
§¬n gi¸ b×nh qu©n
=
x
hµng hãa xuÊt kho
xuÊt kho
gia quyÒn
Trong ®ã:
§¬n gi¸ b×nh qu©n
TrÞ gia mua thùc tÕ hµng
TrÞ gi¸ mua thùc tÕ hµng
ho¸ tån ®Çu kú
ho¸ nhËp trong kú
qia quyÒn
Sè lîng hµng hãa
Sè lîng hµng hãa
tån ®Çu kú
nhËp trong kú
Phu¬ng ph¸p 3: Ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc(FIFO)
Ph¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¶ ®Þnh hµng nµo nhËp tríc sÏ ®îc xuÊt tríc
vµ lÊy ®¬n gi¸ xuÊt b»ng ®¬n gi¸ nhËp .TrÞ gi¸ hµng tån kho cuèi kú ®îc tÝnh
theo ®¬n gÝa cña nh÷ng lÇn nhËp sau cïng.
Ph¬ng ph¸p 4: Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc( LIFO).
Ph¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¶ ®Þnh lµ hµng nµo nhËp sau ®îc xuÊt tríc,
lÊy ®¬n gi¸ xuÊt b»ng ®¬n gi¸ nhËp. TrÞ gi¸ hµng tån kho cuèi kú ®îc tÝnh
theo ®¬n gi¸ cña nh÷ng lÇn nhËp ®Çu tiªn.
12
Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
Trong thùc tÕ ngoµi c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng
xuÊt kho theo chuÈn mùc kÕ to¸n hµng tån kho quy ®Þnh th× c¸c doanh
nghiÖp cßn ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p sau:
Ph¬ng ph¸p tÝnh theo ®¬n gi¸ tån ®Çu kú:
Phong ph¸p nµy tÝnh trÞ gi¸ mua thùc tÕ hµng ho¸ xuÊt kho ®îc
tÝnh trªn c¬ së lîng hµng ho¸ xuÊt kho vµ ®¬n gÝa thùc tÕ hµng ho¸ tån ®Çu
kú.
TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng
Sè lîng hµng ho¸
§¬n gi¸ thùc
tÕ
ho¸ xuÊt kho
xuÊt kho
tån ®Çu kú
Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ h¹ch to¸n:
Gi¸ h¹ch to¸n lµ gi¸ do doanh nghiÖp tù quy ®Þnh( Cã thÓ lÊy gi¸ kÕ
ho¹ch hoÆc gi¸ mua t¹i mét thêi ®iÓm nµo ®ã) vµ ®îc sö dông thèng nhÊt ë
doanh nghiÖp trong mét thêi gian dµi( Ýt nhÊt lµ mét kú h¹ch to¸n). Hµng
ngµy sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ghi sæ chi tiÕt gi¸ trÞ hµng ho¸ nhËp, xuÊt.
Cuèi kú kÕ to¸n tÝnh ra trÞ gi¸ mua thùc tÕ hµng ho¸ xuÊt kho theo hÖ sè gi¸
vµ c¨n cø vµo gi¸ nµy ®Ó ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp.
TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña
TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña
HÖ sè gi¸ (H) =
hµng tån ®Çu kú
hµng nhËp trong kú
TrÞ gi¸ h¹ch to¸n hµng
TrÞ gi¸ h¹ch to¸n hµng
tån ®Çu kú
nhËp trong kú
TrÞ gi¸ mua thùc tÕ hµng xuÊt kho = ( Gi¸ h¹ch to¸n hµng xuÊt kho) x
( HÖ sè gi¸)
b)X¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn cña hµng ®· b¸n trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i.
TrÞ gi¸ vèn cña
TrÞ gi¸ vèn cña hµng
Chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý
doanh
hµng ®· b¸n
xuÊt kho ®Ó b¸n
nghiÖp ph©n bæ cho hµng ®·
b¸n
Trong ®ã:
Chi phÝ b¸n hµng
Chi phÝ b¸n hµng
Chi phÝ b¸n hµng
(chi phÝ qu¶n lý
(chi phÝ qu¶n lý
Tiªu chuÈn
(Chi phÝ qu¶n lý
doanh nghiÖp) cña
doanh nghiÖp) cña
ph©n bæ
cña
doanh nghiÖp)
hµng tån kho ®Çu kú
hµng nhËp trong kú
hµng ®·
xuÊt
ph©n bæ cho
Tæng tiªu chuÈn ph©n bæ cña hµng xuÊt
b¸n
trong kú
hµng ®·b¸n
b¸n trong kú vµ hµng hµng tån cuèi kú
13
Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
S¬ ®å lu©n chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n
TK 632
Gi¸ vèn hµng b¸n
TK 641
CPBH cña sè hµng ®· b¸n
TK 642
CPQLDN cña sè hµng ®· b¸n
TK 911
Gi¸
vèn
hµng
®·
b¸n
3. Kế toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp
3.1. Kế toán chi phí bán hàng
Chi phÝ b¸n hµng lµ chi phÝ lu th«ng vµ chi phÝ tiÕp thÞ ph¸t sinh trong qu¸
tr×nh tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô nh chi phÝ bao gãi s¶n phÈm,
b¶o qu¶n hµng ho¸, chi phÝ vËn chuyÓn, tiÕp thÞ hµng ho¸...
Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh CPBH cña doanh nghiÖp bao gåm:
- Chi phÝ nh©n viªn : Bao gåm c¸c kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn phô cÊp ... vµ
c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ trªn tiÒn l¬ng theo quy ®Þnh.
- Chi phÝ vËt liÖu, bao b× : Bao gåm c¸c chi phÝ ®Ó bao gãi s¶n phÈm,
b¶o qu¶n, nhiªn liÖu trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng ho¸...
- Chi phÝ dông cô, ®å dïng : Bao gåm chi phÝ vÒ c«ng cô, dông cô ®o
lêng, tÝnh to¸n, lµm viÖc... trong kh©u tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸.
- Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh : Bao gåm chi phÝ khÊu hao vÒ nhµ
kho, cöa hµng, ph¬ng tiÖn bèc dì, vËn chuyÓn...
- Chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm, hµng ho¸ : Bao gåm c¸c chi phÝ bá ra
®Ó söa ch÷a, b¶o hµnh s¶n phÈm, hµng ho¸ táng thêi gian quy ®Þnh.
- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi : Bao gåm chi phÝ thuª TSC§, thuª kho,
b·i, thuª bèc v¸c, vËn chuyÓn, hoa hång cho c¸c ®¹i lý b¸n hµng ...
- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c : Bao gåm c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸
tr×nh tiªu thô s¶n phÈm ngoµi nh÷ng kho¶n chi phÝ kÓ trªn nh chi phÝ tiÕp
kh¸ch, chi phÝ qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ ...
* TK sö dông: TK641- chi phÝ b¸n hµng. TK nµy dïng ®Ó tËp hîp vµ
kÕt chuyÓn c¸c kho¶n chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú liªn quan ®Õn qu¸
tr×nh tiªu thô hµng ho¸ lao vô, dÞch vô cña doanh nghiÖp.
TK641 kh«ng cã sè d cuèi kú.
14
Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
+ C¸c TK cÊp II:
TK641.1: chi phÝ nh©n viªn.
TK641.2: chi phÝ vËt liÖu, bao b×.
TK641.3: chi phÝ dông cu, ®å dïng.
TK641.4: chi phÝ khÊu hao TSC§.
TK641.5: chi phÝ b¶o hµnh hµng ho¸.
TK641.7: chi phÝ dÞch vô mua ngoµi.
TK641.8: chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
* Cuèi kú h¹ch to¸n, chi phÝ b¸n hµng ®îc kÕt chuyÓn, ph©n bæ ®Ó x¸c
®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh theo s¬ ®å sau
15
Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
S¬ ®å kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng:
TK334,338
TK111,112,335
TK641
Chi phÝ nh©n viªn
Kho¶n gi¶m chi
TK152(611)
TK911
Chi phÝ vËt liÖu
Kết chuyÓn cuối kỳ
TK142
TK153(611),142.242
Chi phÝ c«ng cô ®å dïng
TK214
KÕt chuyÓn khi chu kú s¶n KÕt chuyÓn khi
xuÊt dµi, trong kú
cã s¶n phÈm tiªu
kh«ng cã hoÆc cã Ýt s¶n
thô
phÈm tiªu thô
Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh
TK331,111,112
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
TK154
TK133
ThuÕ GTGT
®îc khÊu trõ
TK335
(1)
(2)
(5)
TK111,112
TK142
(3)
(4)
(1): Chi phÝ b¶o hµnh doanh
nghiÖp tù thùc hiÖn
(2): TrÝch tríc chi phÝ b¶o hµnh
(3): Chi phÝ b¶o hµnh lín
(4): Ph©n bæ chi phÝ b¶o hµnh
(5): Chi phÝ b¶o hµnh nhá (trêng
hîp kh«ng trÝch tríc chi phÝ b¶o
hµnh)
3.2. Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp (CPQLDN) lµ nh÷ng chi phÝ cho viÖc
qu¶n lý kinh doanh, qu¶n lý hµnh chÝnh vµ phôc vô chung kh¸c liªn quan
®Õn ho¹t ®éng cña c¶ doanh nghiÖp bao gåm c¸c lo¹i sau:
16
Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
(1) Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý : Gåm tiÒn l¬ng, phô cÊp vµ c¸c kho¶n
trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cho nh©n viªn qu¶n lý theo quy ®Þnh.
(2) Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý : C¸c lo¹i vËt liÖu, nhiªn liÖu xuÊt dïng cho
ho¹t ®éng qu¶n lý, cho söa ch÷a TSC§ ... dïng chung cña doanh nghiÖp.
(3) Chi phÝ ®å dïng v¨n phßng: Lµ c¸c kho¶n chi dïng cho c«ng t¸c
qu¶n lý chung cña doanh nghiÖp.
(4) Chi phÝ khÊu hao TSC§ : KhÊu hao cña nh÷ng TSC§ dïng chung
cho doanh nghiÖp nh v¨n phßng lµm viÖc, kho tµng, vËt kiÕn tróc...
(5) ThuÕ, phÝ, lÖ phÝ
(6) Chi phÝ dù phßng : C¸c kho¶n trÝch dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho,
dù phßng ph¶i thu khã ®ßi.
(7) Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi : C¸c kho¶n chi nh tiÒn ®iÖn, níc, thuª söa
ch÷a TSC§ dïng chung cña doanh nghiÖp.
(8) Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c : Bao gåm c¸c kho¶n chi b»ng tiÒn ngoµi c¸c
kho¶n ®· kÓ trªn nh chi héi nghÞ, tiÕp kh¸ch, chi c«ng t¸c phÝ, chi ®µo t¹o
c¸n bé, chi tr¶ l·i tiÒn vay cho SXKD...
CPQLDN lµ mét kho¶n chi phÝ gi¸n tiÕp do ®ã cÇn ®îc lËp dù to¸n vµ
qu¶n lý chi tiªu tiÕt kiÖm, hîp lý. §©y lµ lo¹i chi phÝ liªn quan ®Õn mäi ho¹t
®éng trong doanh nghiÖp, do vËy cuèi kú cÇn ph¶i ®îc tÝnh to¸n, ph©n bæ
®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh.
- TK sö dông: TK642 - chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Bªn Cã: Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n gi¶m chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
TK642 kh«ng cã sè d.
TK642 cã c¸c tµi kho¶n cÊp II sau:
TK642.1: Chi phÝ nh©n viªn.
TK642.2: Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý.
TK642.3: chi phÝ ®å dïng v¨n phßng.
TK642.4_ chi phÝ khÊu hao TSC§.
TK642.5 _ thuÕ, phÝ, lÖ phÝ.
TK642.6_ chi phÝ dù phßng.
TK642.7_ chi phÝ dÞch vô mua ngoµi.
TK642.8_ chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn.
- Sơ đồ hạch toán
17
Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
S¬ ®å kÕ to¸n CPQLDN
TK 133
TK 111,112
152, 153
TK 642
TK 111, 112,152...
C¸c kho¶n gi¶m chi
Chi phÝ vËt liÖu, c«ng côphÝ QLDN
TK 334,338
TK 911
Chi phÝ tiÒn l¬ng vµ c¸c
kho¶n trÝch theo l¬ng
TK 214
Chi phÝ khÊu hao TSC§
K/c chi phÝ b¸n hµng
TK 142
CPBH chê
K/c
K/c
TK 142,335
- Chi phÝ ph©n bæ dÇn
- Chi phÝ trÝch tríc
TK 336
CPQL cÊp díi ph¶i nép
cÊp trªn theo quy ®Þnh
TK 139, 159
Chi phÝ dù phßng
TK 133
TK111,112,
141,131...
Chi phÝ dÞch vô
mua ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
TK 333
ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép cho
NS
nhµ níc ®îc tÝnh vµo PQLDN
3.3 Kế toán xác định kết quả kinh doanh
lµ kÕt qu¶ tõ nh÷ng ho¹t ®éng t¹o ra doanh thu cña doanh nghiÖp, ®©y lµ ho¹t ®éng
b¸n hµng, cung cÊp dÞch vô vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh
th«ng thêng ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
KÕt qu¶
Doanh thu
Gi¸ vèn
Chi phÝ
Chi phÝ
b¸n
= thuÇn vÒ BH
hµng
qu¶n lý
b¸n hµng
hµng
vµ CCDV
b¸n
DN
18
Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
Doanh thu
thuÇn vÒ
BH vµ
CCDV
=
Doanh
thu trªn
ho¸ ®¬n
-
ChiÕt khÊu th¬ng m¹i, gi¶m
gi¸ hµng b¸n,
hµng bÞ tr¶ l¹i
-
ThuÕ XNK, thuÕ
TT§B, thuÕ
GTGT theo PP
trùc tiÕp
§Ó h¹ch to¸n kÕ qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi
kho¶n sau:
+ TK 911- X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh: TK nµy dïng ®Ó x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kú h¹ch to¸n,
chi tiÕt theo tõng ho¹t ®éng (ho¹t ®éng kinh doanh, ho¹t ®éng tµi chÝnh,
ho¹t ®éng bÊt thêng)
Bªn Nî:
-Chi phÝ thuéc ho¹t ®éng kinh doanh trõ vµo kÕt qu¶ trong
kú (gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp).
-Chi phÝ thuéc ho¹t ®éng tµi chÝnh.
-Chi phÝ thuéc ho¹t ®éng bÊt thêng.
-KÕt chuyÓn kÕt qu¶ (lîi nhuËn) cña c¸c ho¹t ®éng kinh
doanh.
Bªn Cã:
-Doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô trong kú.
-Thu nhËp thuÇn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh.
-Thu nhËp thuÇn bÊt thêng.
-KÕt chuyÓn kho¶n lç cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh.
TK 911 cuèi kú kh«ng cã sè d.
+ TK 421 -Lîi nhuËn cha ph©n phèi: TK nµy dïng ®Ó ph¶n n¸h kÕt
qu¶ kinh doanh vµ t×nh h×nh ph©n phèi lîi nhuËn cña doanh nghiÖp trong
kú.
Bªn Nî:
-Ph©n phèi lîi nhuËn
-Lç cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh.
Bªn Cã:
-Lîi nhuËn cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh.
-Xö lý c¸c kho¶n lç trong kinh doanh.
Sè d Cã: Ph¶n ¸nh sè lîi nhuËn cßn cha ph©n phèi.
Sè d Nî (nÕu cã): Ph¶n ¸nh sè lç cha xö lý.
TK 421 cã 2 TK cÊp 2:
-TK 4211 -Lîi nhuËn n¨m tríc.
-TK 4212 -Lîi nhuËn n¨m nay.
S¬ ®å kÕ to¸n kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt- kinh doanh
TK 632
TK 911
19
TK 511, 512
Đại Học kinh Tế Đà Nẵng
KÕt chuyÓn gi¸ vèn
hµng tiªu thô trong kú
KÕt chuyÓn
doanh thu thuÇn
TK 641, 642
vÒ tiªu thô
KÕt chuyÓn
Trõ vµo thu nhËp
chi phÝ
trong kú
KÕt chuyÓn
b¸n hµng
TK 1422
lç vÒ tiªu
vµ chi phÝ
KÕt
thô
qu¶n lý
Cp chê kÕt chuyÓn
doanh nghiÖp kÕt chuyÓn
KÕt chuyÓn l·i vÒ tiªu thô
20
TK 421
- Xem thêm -