Tài liệu Luận văn kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty tnhh sản xuất và dịch vụ thương mại hoàng gia

LỜI MỞ ĐẦU Trong nÒn kinh tÕ hiÖn nay -nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· vµ ®ang cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ h×nh thøc quy m«vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh .Cho ®Õn nay cïng víi chÝnh s¸ch më cöa c¸c doanh nghiÖp ®· gãp phÇn quan träng trong viÖc thiÕt lËp nÒn kinh tÕ thÞ trêng trªn ®µ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn Cïng víi sù ®i lªn cña ®Êt níc quy m« ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng më réng vµ n©ng cao. Mäi doanh nghiÖp dï kinh doanh c¸c mÆt hµng kh¸c nhau theo bÊt kú h×nh thøc nµo còng ®Òu ph¶i quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ. §ã lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó doanh nghiÖp tån t¹i vµ ph¸t triÓn ChÝnh v× thÕ qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸ cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng ®çi víi c¸c doanh nghiÖp , gãp phÇn ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. §îc tiÕp nhËn vÒ thùc tËp vµ t×m hiÓu thùc tÕ t¹i c«ng ty xnk mü nghÖ Th¨ng Long , em nhËn thÊy kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh gi÷ vai trß rÊt quan träng trong toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp . Do ®ã em ®· chän ®Ò tµi : "kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh " t¹i c«ng ty TNHH sx&dÞch vô Th¬ng M¹i Hoµng Gia . cho chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh . Néi dung chuyªn ®Ò gåm 3 phÇn: PhÇn thø nhÊt : C¸c vÊn ®Ò chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong nghiÖp . PhÇn thø hai: Thùc tr¹ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c«ng ty TNHH sx&dÞch vô Th¬ng M¹i Hoµng Gia. PhÇn thø ba: Mét sè ý kiÕn nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c«ng ty TNHH sx&dÞch vô Th¬ng M¹i Hoµng Gia . PhÇn thø nhÊt C¸c vÊn ®Ò chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp I/ ®Æc ®iÓm kinh doanh th¬ng m¹i cã ¶nh hëng ®Õn kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕT qu¶ kinh doanh. 1 NÒn kinh tÕ níc ta lµ mét tæng thÓ nÒn kinh tÕ quèc d©n thèng nhÊt .Nã bao gåm nhiÒu ngµnh vµ mçi ngµnh thùc hiÖn mét chøc n¨ng nhÊt ®Þnh .Trong ®ã th¬ng m¹i còng lµ mét ngµnh kinh tÕ quèc d©n rÊt quan träng . C¸c ngµnh ra ®êi vµ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ do sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi .Chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt ®· lµm t¨ng thªm lùc lîng s¶n xuÊt x· héi vµ lµ mét trong nh÷ng ®éng lùc chñ yÕu cña t¨ng trëng kinh tÕ vµ tiÕn bé khoa häc kü thuËt .ChÝnh yÕu tè chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt ®· ®Æt ra sù cÇn thiÕt ph¶i trao ®æi c¸c s¶n phÈm gi÷a ngêi s¶n xuÊt vµ ngêi tiªu dïng .Mèi quan hÖ trao ®æi tiÒn- hµng ®ã chÝnh lµ lu th«ng hµng ho¸ . Qóa tr×nh lu th«ng hµng ho¸ tÊt yÕu ®ßi hái mét sù hao phÝ lao ®éng nhÊt ®Þnh trong quan hÖ trao ®æi hµng ho¸ trùc tiÕp gi÷a ngêi s¶n xuÊt víi ng¬i tiªu dïng vµ c¶ trong viÖc thùc hiÖn nh÷ng ho¹t ®éng mua vµ b¸n gi÷a hä víi nhau, lao ®éng ®ã lµ cÇn thiÕt vµ cã Ých cho x· héi . NÕu nh mäi chøc n¨ng lu th«ng ®Òu do ngêi s¶n xuÊt vµ tiªu dïng thùc hiÖn th× viÖc chuyÓn ho¸ lao ®éng x· héi sÏ bÞ h¹n chÕ , n¨ng xuÊt lao ®éng thÊp , hiÖu qu¶ lao ®éng kh«ng cao....V× vËy ®· thóc ®Èy sù ra ®êi cña ngµnh lu th«ng hµng ho¸ .C¸c ngµnh th¬ng m¹i vµ kinh doanh th¬ng m¹i cã mét sè ®Æc ®iÓm riªng biÖt sau: - §Æc diÓm vÒ ho¹t ®éng : ho¹t ®éng kinh tÕ c¬ b¶n cña kinh doanh th¬ng m¹i vµ lu chuyÓn hµng ho¸ . Lu chuyÓn hµng ho¸ lµ sù tæng hîp c¸c ho¹t ®éng thuéc c¸c qu¸ tr×nh mua vµ b¸n , trao ®æi vµ dù tr÷ hµng ho¸. - §Æc ®iÓm vÒ hµng ho¸ : Hµng ho¸ trong kinh doanh th¬ng m¹i gåm c¸c lo¹i vËt t, s¶n phÈm cã h×nh th¸i vËt chÊt hay kh«ng cã h×nh th¸i mµ doanh nghiÖp mua vÒ víi môc ®Ých ®Ó b¸n . - §Æc ®iÓm vÒ ph¬ng thøc lu chuyÓn hµng ho¸ : Lu chuyÓn hµng ho¸ trong kinh doanh th¬ng m¹i cã thÓ theo mét trong hai ph¬ng thøc lµ b¸n bu«n vµ b¸n lÎ . B¸n bu«n hµng ho¸ lµ b¸n cho ngêi kinh doanh chø kh«ng b¸n th¼ng tíi tay ngêi tiªu dïng . Cßn b¸n lÎ lµ b¸n tíi tËn tay ngêi tiªu dïng tõng c¸i , tõng Ýt mét . - §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc kinh doanh : tæ chøc kinh doanh th¬ng m¹i cã thÓ theo nhiÒu m« h×nh kh¸c nhau nh tæ chøc c«ng t¸c b¸n bu«n , b¸n lÎ , c«ng ty kinh doanh tæng hîp , c«ng ty m«i giíi , c«ng ty xóc tiÕn th¬ng m¹i... - §Æc ®iÓm vÒ sù vËn déng cña hµng ho¸ : Sù vËn ®éng cña hµnh ho¸ trong kinh doanh th¬ng m¹i còng kh«ng gièng nhau. Do ®ã chi phÝ thu mua vµ thêi gian lu chuyÓn hµng ho¸ kh¸c nhau gi÷a c¸c lo¹i hµng . Nh vËy cã thÓ nãi chøc n¨ng cña th¬ng m¹i lµ tæ chøc vµ thùc hiÖn viÖc mua b¸n , trao ®æi hµng ho¸ , cung cÊp c¸c dÞch vô nh»m phôc vô s¶n xuÊt cho 2 ®êi sèng nh©n d©n. Tõ khi th¬ng m¹i ra ®êi th× viÖc lu©n chuyÓn hµng ho¸ diÔn ra nhanh h¬n vµ nÒn kinh tÕ còng diÔn ra s«i ®éng h¬n rÊt nhiÒu. Doanh nghiÖp th¬ng m¹i qua ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh võa thùc hiÖn gi¸ trÞ cña hµng ho¸ , võa cã t¸c dông tiÕp tôc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong kh©u lu th«ng .Nh vËy s¶n xuÊt vµ lu th«ng g¾n bã chÆt chÏ víi nhau t¹o nªn mét chu tr×nh kÝn , chu tr×nh nµy chÝnh lµ chu tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi . ë c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i qu¸ tr×nh nµy bao gåm hai kh©u lµ mua vµ b¸n hµng ho¸. Tiªu thô hµng ho¸ lµ mét kh©u tÊt yÕu trong qu¸ tr×nh lu th«ng hµng ho¸ , lµ mét yÕu tè cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt . §Èy nhanh tèc ®é tiªu thô, t¨ng khèi lîng hµng tiªu thô nhÇm ®¸p øng yªu cÇu thÞ trêng lµ mét chøc n¨ng c¬ b¶n cña c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i . Víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× chØ tiªu thô ®îc hµng ho¸ kh«ng thêi cha ®ñ bÓ kh¼ng ®Þnh ®îc doanh nghiÖp ®ã lµm ¨n nh thÕ nµo , mµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ cuèi cïng lµ kÕt qu¶ kinh doanh . Nhng th«ng qua tiªu thô th× míi x¸c ®Þnh ®îc kÕt qu¶ kinh doanh vµ thÞ trêng hµng ho¸ lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶. Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ chøc n¨ng riªng biÖt cña ngµnh th¬ng m¹i nh trªn sÏ cã ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh nãi riªng . II/ ý nghÜa cña viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng trong doanh nghiÖp tr¬ng m¹i . 1. kh¸i niÖm . B¸n hµng (tiªu thô ) cã thÓ ®îc hiÓu theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau song cã thÓ hiÓu theo b¸n hµng lµ qu¸ tr×nh c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc chuyÓn ho¸ vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh tõ h×nh th¸i hµng ho¸ sang h×nh th¸i gi¸ trÞ , thùc hiÖn gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ th«ng qua quan hÖ trao ®æi. Theo quan ®iÓm cña hiÖp héi kÕ to¸n quèc tÕ th× tiªu thô hµng ho¸ , lao vô dÞch vô lµ viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u s¶n ph©mr, hµng hãa, lao vô dÞch vô ®· thùc hiÖn cho kh¸ch hµng , ®ång thêi thu ®îc tiÒn hµng hoÆc ®îc quyÒn thu tiÒn b¸n hµng .  Doanh thu b¸n hµng : lµ tæng gi¸ trÞ ®îc thùc hiÖn do viÖc b¸n hµng ho¸ , cung cÊp lao vô dÞch vô cho kh¸ch hµng . Tæng sè doanh thu b¸n hµng lµ sè tiÒn ghi trªn ho¸ ®¬n b¸n hµng trªn hîp ®ång cung cÊp lao vô dÞch vô . Doanh thu b¸n hµng sÏ ®îc ghi nhËn khi tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn sau ®îc tho¶ m·n : - Doanh nghiÖp d· trao toµn bé cho ngêi mua phÇn lín rñi ro còng nh nh÷ng lîi Ých cña viÖc së hò tµi s¶n ®ã . 3 - Doanh nghiÖp kh«ng cßn n¾m gi÷ quyÒn qu¶n lý tµi s¶n nh lµ ngêi së h÷u tµi s¶n ®ã vµ kh«ng cßn n¾m gi÷ quyÒn ®iÒu khiÓn cã hiÖu lùc ®èi víi tµi s¶n ®ã . - Gi¸ trÞ cña kho¶n doanh thu ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch ch¾c ch¾n . - T¬ng ®èi ch¾c ch¾n r»ng doanh nghiÖp sÏ thu ®îc c¸c lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch ®ã . - Chi phÝ ph¸t sinh vµ sÏ ph¸t sinh trong giao dÞch ®ã ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch ch¾c ch¾n . Theo chuÈn mùc nµy , quyÕt ®Þnh viÖc ®¸nh gi¸ xem lóc nµo lµ lóc doanh nghiÖp ®· chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých cña viÖc së hò sang cho ngßi mua cÇn ph¶i x¸c ®Þnh cho tõng trêng hîp cña mçi giao dÞch . NÕu nh doanh nghiÖp vÉn cßn chÞu c¸c rñi ro lín cña viÖc së h÷u tµi s¶n th× giao dÞch kh«ng ®uîc coi lµ mét ho¹t ®éng b¸n hµng vµ doanh thu khi ®ã kh«ng ®îc ghi nhËn mµ ngîc l¹i doanh thu ®îc ghi nhËn chØ khi t¬ng ®èi ch¾c ch¾n r»ng doanh nghiÖp sÏ thu ®îc c¸c lîi Ých ®em l¹i tõ giao dÞch ®ã . Víi mçi ph¬ng thøc b¸n hµng th× thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu ®îc quan niÖm kh¸c nhau: -Trong trêng hîp b¸n lÎ hµng ho¸ ,th× thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu lµ thêi ®iÓm nhËn b¸o c¸o b¸n hµng cña nh©n viªn b¸n hµng . - Trong trêng hîp gëi ®¹i lý b¸n hµng th× thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu lµ thêi ®iÓm nhËn ®îc b¸o c¸c b¸n hµng cña bªn ®¹i lý göi - Trêng hîp b¸n bu«n qua kho , b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc giao trùc tiÕp th× thêi ®iÓm b¸n hµng ho¸ ®îc x¸c nhËn lµ tiªu thô vµ doanh thu ®îc ghi nhËn lµ khi ®¹i diÖn bªn mua ký nhËn ®ñ hµng ®· thanh to¸n tiÒn hµng hoÆc chÊp nhËn nî. - Trêng hîp b¸n bu«n qua kho , b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc chuyÓn hµng th× thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu lµ khi thu tiÒn cña bªn mua nhËn ®îc hµng vµ chÊp nhËn thanh to¸n . Nh vËy xÐt trªn ph¹m vi nhÊt ®Þnh th× kh¸i niÖm tiªu thô cña kÕ to¸n níc ta ®· cã nhiÒu ®æi míi tÝch cùu trªn c¬ së v¹n dông kÕ thõa cã chän läc chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ ®Ó ngµy cµng phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña ViÖt Nam .  Gi¶m gi¸ hµng b¸n : lµ sè tiÒn gi¶m trõ cho kh¸ch hµng ngoµi ho¸ ®¬n hay hîp ®ång cung cÊp dÞch vô do c¸c nguyªn nh©n nh hµng kÐm phÈm chÊt , kh«ng ®óng quy c¸ch , giao hµng kh«ng ®óng thêi h¹n ... Ngoµi ra tÝnh vµo kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n cßn bao gåm kho¶n thëng kh¸ch do trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh ®· tiÕn hµnh mua mét khèi lîng lín hµng ho¸ trong mét ®ît vµ kho¶n 4 gi¶m trõ trªn gi¸ b¸n th«ng thêng v× mua khèi lîng lín hµng ho¸ trong mét ®ît (bít gi¸).  hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: Lµ sè hµng ®· ®îc coi lµ tiªu thô (®· chuyÓn giao quyÒn së h÷u, ®· thu tiÒn hay ®îc ngêi mua chÊp nhËn ) nhng bÞ ngêi mua tõ chèi tr¶ l¹i cho ngêi b¸n kh«ng t«n träng hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt nh kh«ng phï hîp yªu cÇu, tiªu chuÈn , quy c¸ch kü thuËt , hµng kÐm phÈm chÊt ...T¬ng øng víi hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i lµ gi¸ vèn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i cïng víi thuÕ gtgt ®Çu ra ph¶i nép cöa hµng ®· b¸n bÞ tr¶ l¹i.  Doanh thu thuÇn: lµ sè chªnh lÖch gi÷a tæng doanh thu víi c¸c kho¶n gi¶m gi¸ , chiÕt khÊu th¬ng m¹i, doanh thu cña sè hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i , thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt , thuÕ xuÊt khÈu.  GÝa vèn hµng b¸n : Lµ trÞ gi¸ vèn cña s¶n phÈm, vËt t , hµng ho¸, lao vô dÞch vô tiªu thô . §èi víi lao vô , dÞch vô tiªu thô gi¸ vèn lµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt hay chi phÝ s¶n xuÊt. Víi vËt t tiªu thô , gi¸ vèn lµ gi¸ thùc tÕ ghi sæ, cßn víi hµng ho¸ tiªu thô gi¸ vèn bao gåm trÞ gi¸ mua cña hµng tiªu thô céng víi chi phÝ thu mua ph©n bæ cho hµng tiªu thô. ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ vèn cho hµng b¸n ra lµ hÕt søc quan träng , nã cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh , ®Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay cßn nhiÒu biÕn ®éng th× c¸c doanh nghiÖp cµng ph¶i quan t©m trong viÖc lùa chän ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ vèn thÝch hîp cho m×nh sao cho cã lîi nhÊt mµ vÉn ph¶n ¸nh ®óng ®îc trÞ gi¸ vèn cña hµng ho¸ theo quy ®Þnh cña bé tµi chÝnh.  Lîi nhuËn gép : Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh sè chªnh lÖch gi÷a doanh thu thuÇn víi gi¸ vèn hµng b¸n ph¸t sinh trong kú baã c¸o.  Chi phÝ b¸n hµng : Lµ mét bé phËn cña chi phÝ lu th«ng ph¸t sinh díi h×nh th¸i tiÒn tÖ ®Ó thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô b¸n hµng ho¸ kinh doanh trong kú b¸o c¸o . Chi phÝ b¸n hµng bao gåm nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tiªu thô nh: chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng , vËn chuyÓn bao b× , hoa hång tr¶ cho ®¹i lý ....  Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: Lµ mét lo¹i chi phÝ thêi kú , ®îc tÝnh ®Õn khi h¹ch to¸n lîi tøc thuÇn cña kú b¸o c¸o. Chi phÝ doanh nghiÖp ph¶n ¸nh c¸c kho¶n chi phÝ cho qu¶n lý v¨n phßng vµ c¸c kho¶n chi phÝ kinh doanh kh«ng g¾n ®îc víi c¸c ®Þa chØ cô thÓ rong c¬ cÊu tæ chøc kinh doanh cña doanh nghiÖp nh: chi l¬ng nh©n viªn qu¶n lý , ®å dïng v¨n phßng , chi tiÕp kh¸ch , c«ng t¸c phÝ. 2. NhiÖm vô cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh 5 KÕ to¸n b¸n hµng lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ . Th«ng qua tiªu thô , doanh nghiÖp míi cã nguån ®Ó trang tr¶i chi phÝ bá ra . Trªn c¬ së ®ã më réng ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh . ViÖc doanh nghiÖp lùa chän c¸c kªnh tiªu thô hîp lý t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp thu håi vèn nhanh , t¨ng tèc ®é vßng quay cña vèn ...thùc hiÖn ®îc môc ®Ých kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn vµ lµm thÕ nµo ®Ó t¹o ra ®îc nhiÒu lîi nhuËn cµng tèt . Nã lµ mèi quan t©m cña c¸c doanh nghiÖp , ®iÒu ®ã l¹i phô thuéc vµo viÖc tæ chøc kiÓm so¸t c¸c kho¶n thu , c¸c kho¶n chi phÝ vµ x¸c ®Þnh , tÝnh to¸n kÕt qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh trong kú cña doanh nghiÖp . Nh vËy tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cã ý nghÜa sèng cßn ®èi víi sù tån t¹i cña doanh nghiÖp . V× vËy kÕ to¸n b¸n hµng lµ kh©u rÊt quan träng , nã liªn quan ®Õn nhiÒu kh©u cña c«ng t¸c kÕ to¸n, do ®ã nhiÖm vô cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh bao gåm: - Ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ kÞp thêi vµ chi tiÕt sù biÕn ®éng cña hµng ho¸ ë c¶ tr¹ng th¸i : hµng ®i ®êng , hµng trong kho , trong quÇy , hµng gia c«ng , hµng göi ®¹i lý....nh»m ®¶m b¶o hµng ho¶ c¶ hai chØ tiªu hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ. §Ó thùc hiÖn tèt nhiÖm vô trªn kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cÇn chó ý nh÷ng yªu cÇu sau: - X¸c ®Þnh ®óng thêi ®iÓm hµng ho¸ ®îc coi lµ tiªu thô ®Ó kÞp thêi lËp b¸o c¸o b¸n hµng vµ ph¶n ¸nh doanh thu . B¸o c¸o thêng xuyªn kÞp thêi t×nh h×nh b¸n hµng vµ thanh to¸n víi kh¸ch hµng chi tiÕt theo tõng loaÞ , tõng hîp ®ång kinh tÕ nh»m gi¸m s¸t chÆt chÏ hµng b¸n vÒ sè lîng , ch¸t lîng thêi gian .... ®«n ®èc thu tiÒn kh¸ch hµng nép tiÒn vÒ quü . - Tæ chøc hÖ thèng chøng tõ ban ®Çu vµ tr×nh tù lu©n chuyÓn chøng tõ hîp lý . C¸c chøng tõ ban ®Çu ph¶i ®Çy ®ñ hîp ph¸p , lu©n chuûÓn khoa häc hîp lý kh«ng qu¸ phøc t¹p mµ vÉn ®¶m b¶o yªu cÇu qu¶n lý , n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ to¸n . - X¸c ®Þnh ®óng vµ tËp hîp ®Çy ®ñ chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸ còng nh chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp , ph©n bæ hîp lý chi phÝ cho hµng cßn l¹i cuèi kú vµ kÕt chuyÓn chi phÝ cho hµng tiªu thô trong kú ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh chÝnh x¸c. III/ Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ë doanh nghiÖp th¬ng m¹i 1. KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng Trong qu¸ tr×nh b¸n hµng bao gåm : Mét lµ doanh nghiÖp xuÊt giao hµng cho ngêi mua vµ hai lµ ngêi mua tr¶ tiÒn hoÆc ch¸p nhËn thanh to¸n. 6 Trªn thùc tÕ hai giai ®o¹n nµy l¹i Ýt khi trïng nhau mµ nã tuú thuéc vµo c¸c quy ®Þnh trong hîp ®ång kinh tÕ , c¸c ph¬ng thøc b¸n hµng . Mµ ph¬ng thøc b¸n hµng lµ mét v¸n ®Ò hÕt søc quan träng trong kh©u b¸n hµng , ®Ó ®Èy nhanh ®îc tèc ®é tiªu thô , ngoµi c«ng viÖc n©ng cao chÊt lîng , c¶i tiÕn mÉu m· ... th× doanh nghiÖp ph¶i lùa chän cho m×nh nh÷ng ph¬ng ph¸p tiªu thô hµng ho¸ sao cho cã hiÖu qu¶ lµ ®iÒu tèi quan träng trong kh©u lu th«ng , hµng ho¸ ®Õn tay ngêi tiªu dïng mét c¸ch nhanh nhÊt , hiÖu qu¶ nhÊt .ViÖc ¸p dông linh ho¹t c¸c ph¬ng thøc tiªu thô gãp phÇn thùc hiÖn ®îc kÕ ho¹ch tiªu thô cña doanh nghiÖp Cã nhiÒu ph¬ng thøc b¸n hµng trong c¸c doanh nghiÖp cô thÓ :  §èi víi ph¬ng thøc giao b¸n trùc tiÕp thu tiÒn ngay : Qóa tr×nh tiªu thô kÕt thóc khi giao hµng xong , trêng hîp nµy giao hµng ®ång nhÊt víi thu tiÒn v× c¶ giao hµng vµ thu tiÒn cïng x¶y ra. KÕt thóc tiªu thô lµ khi ngêi mua øng tríctiÒn hµng cho doanh nghiÖp , lóc ®ã doanh nghiÖp giao hµng cho ngêi mua.  Trêng hîp xuÊt hµng göi ®i b¸n : doanh nghiÖp ph¶i chê sù chÊp nhËn cña ngêi mua , ®Ðn khi ngêi mua tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n , lóc ®ã míi ®îc coi lµ kÕt thóc b¸n hµng.  B¸n hµng theo ph¬ng thøc göi ®¹i lý , ký göi : Bªn b¸n xuÊt giao cho c¸c ®¬n vÞ , c¸ nh©n lµm ®¹i lý . Sè hµng göi giao cho ®¹i lý vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña ®¬n vÞ , chØ khi nµo nhËn th«ng b¸o cña c¸c ®¹i lý th× sè hµng göi b¸n ®¹i lý míi chÝnh thøc coi lµ tiªu thô.  Ph¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp : b¸n hµng tr¶ gãp lµ viÖc b¸n hµng thu tiÒn nhiÒu lÇn . S¶n phÈm hµng ho¸ khi giao cho ngêi mua th× ®îc coi lµ tiªu thô , ngêi mua sÏ thanh to¸n lÇn ®Çu ngay t¹i thêi ®iÓm mua mét phÇn , sè tiÒn thanh to¸n chËm ph¶i chÞu mét tû lÖ l·i nhÊt ®Þnh .  Ph¬ng thøc hµng ®æi hµng : §Ó thuËn lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh , ®ång thêi gi¶i quyÕt lîng hµng tån kho , c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®æi s¶n phÈm hµng ho¸ cña m×nh ®Ó nhËn c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c , s¶n phÈm khi bµn giao cho kh¸ch hµng chÝnh thøc gäi lµ tiªu thô Tãm l¹i khi mµ nÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn th× cµng xuÊt hiÖn nhiÒu ph¬ng thøc b¸n hµng kh¸c nhau , mçi ph¬ng thøc ®Òu cã u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm cña nã . Do ®ã , mçi doanh nghiÖp c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm hµng ho¸ , quy m« , vÞ trÝ cña doanh nghiÖp m×nh mµ lùa chän nh÷ng ph¬ng thøc b¸n hµng sao cho thÝch hîp , sao cho chi phÝ thÊp nhÊt mµ vÉn ®¹t hiÖu qu¶ tèi u 2.Chøng tõ kÕ to¸n vµ tµi kho¶n kÕ to¸n 7 a. Chøng tõ kÕ to¸n. Khi ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô vÒ b¸n hµng kÕ to¸n ph¶i lËp , thu thËp ®Çy ®ñ c¸c chøng tõ phï hîp theo ®óng néi dung quy ®Þnh cña nhµ níc nh»m ®¶m b¶o c¬ së ph¸p lý ®Ó ghi sæ kÕ to¸n (viÖc lËp , thu nhËn , lu©n chuyÓn chøng tõ kÕ to¸n ph¶i tu©n thñ theo quyÕt ®Þnh sè 1141TC/C§KT ngµy 01/11/1995 cña Bé Tµi ChÝnh) C¨n cø vµo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n , doanh nghiÖp x¸c ®Þnh nh÷ng chøng tõ sö dông phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp , ®¶m b¶o ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh , qu¶n lý qu¸ tr×nh b¸n hµng ,x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÕt qu¶ b¸n hµng ....§ång thêi doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng vµ quy ®Þnh tr×nh tù , lu©n chuyÓn , kiÓm tra , xö lý chøng tõ vµ lu tr÷ chøng tõ mét c¸ch khoa häc hîp lý . C¸c chøng tõ chñ yÕu ®îc sö dông trong kÕ to¸n b¸n hµng - Ho¸ ®¬n gtgt. - PhiÕu xuÊt kho . - PhiÕu thu tiÒn mÆt. - GiÊy b¸o cã cña ng©n hµng. - C¸c tµi liÖu , chøng tõ thanh to¸n kh¸c. - Chøng tõ tÝnh thuÕ. b. Tµi kho¶n kÕ to¸n b¸n hµng:  Tµi kho¶n 511-"Doanh thu b¸n hµng ":Dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng thùc tÕ cña doanh nghiÖp thùc hiÖn trong mét kú ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh .  Tµi kho¶n 512-"Doanh thu b¸n hµng néi bé":Ph¶n ¸nh doanh thu vÒ b¸n s¶n phÈm , hµng ho¸ ,lao vô dÞch vô gi÷a c¸c ®¬n vÞ trong cïng c«ng ty.  Tµi kho¶n 531-"Hµng bÊn bÞ tr¶ l¹i": Ph¶n ¸nh doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i do vi ph¹m cam kÕt hay vi ph¹m hîp ®ång ...  Tµi kho¶n 532-"Gi¶m gi¸ hµng b¸n":Ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n cho kh¸ch hµng trªn gi¸ b¸n ®· tho¶ thuËn .§¬c h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n nµy bao gåm c¸c kho¶n bít gi¸ , håi khÊu , gi¶m gi¸ ®Æc biÖt do nh÷ng nguyªn nh©n thuéc vÒ ngêi b¸n .  Tµi kho¶n 632-"GÝa vèn hµng b¸n ":Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn hµng ®· tiªu thô trong kú bao gåm trÞ gi¸ mua cña hµng tiªu thô vµ chi phÝ mua ph©n bæ cho hµng tiªu thô. 8  Tµi kho¶n 156-"hµng ho¸ ":Dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ t¹i kho t¹i quÇy , chi tiÕt theo tõng kho quÇy , tõng lo¹i , nhãm hµng ho¸ . - 1561-"GÝa mua hµng ho¸ " - 1562- "Ghi phÝ thu mua hµng ho¸"  Tµi kho¶n 157- " Hµng göi b¸n " dïng ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng b¸n , s¶n phÈm d· göi ®i hoÆc chuyÓn ®Õn cho kh¸ch hµng ; s¶n phÈm hµng ho¸ nhê b¸n ®¹i lý , ký göi cha ®îc chÊp nhËn thanh to¸n .  Tµi kho¶n 911 - " X¸c ®Þnh kÕt qu¶ " Dïng ®Ó x¸c dÞnh kÕt qu¶ tõng ho¹t ®éng ( ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh , ho¹t ®éng tµi chÝnh , ho¹t ®éng bÊt thêng). 2 . Tr×nh tù h¹ch to¸n (1)Gi¸ vèn hµng b¸n tiªu thô (2)ThuÕ vat, thuÕ tt®b, thuÕ xnk ph¶i nép nhµ níc (3)Doanh thu b¸n hµng (4)C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu (5)KÕt chuyÓn c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu (6)KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n (7)KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn TK156 TK632 TK511,512 TK111,112,131 (1) TK911 (6) (3) (7) 9 TK531,532 TK111,112 (4) TK333 (5) (2) II/kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng KÕt qu¶ kinh doanh th¬ng m¹i lµ chØ tiªu hiÖu qu¶ ho¹t ®éng lu chuyÓn hµng ho¸ , còng nh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh dÞch vô , kÕt qu¶ kinh doanh th¬ng m¹i còng ®îc x¸c ®Þnh lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a doanh thu thuÇn vµ trÞ gݸ vèn cña hµng b¸n ra , chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp .1. kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm hµng ho¸ tiªu thô , tøc lµ ph©n bæ (kÕt chuyÓn) cho sè s¶n phÈm hµng ho¸ tiªu thô trong kú g¸nh chÞu Do vËy khi kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®îc chi phÝ b¸n hµng , chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ bao nhiªu , tÝnh to¸n ph©n bæ ( kÕt chuyÓn )cho s¶n phÈm hµng ho¸ tiªu thô trong kú nh thÕ nµo ?  Chi phÝ b¸n hµng lµ chi phÝ lu th«ng vµ chi phÝ tiÕp thÞ , ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm , hµng ho¸ , lao vô dÞch vô ... Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh chi phÝ b¸n hµng bao gåm : chi phÝ nh©n viªn , chi phÝ vËt liÖu bao b× , chi phÝ dông cô ®å dïng , chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.  Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ nh÷ng chi phÝ chi cho viÖc qu¶n lý kinh doanh , qu¶n lý hµnh chÝnh vµ phôc vô chung kh¸c liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña c¶ doanh nghiÖp . Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh , chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®îc ph©n thµnh c¸c lo¹i sau:chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý , chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý , chi phÝ ®å dïng v¨n phßng , chi phÝ khÊu hao tsc® ,thuÕ phÝ vµ lÖ phÝ , chi phÝ dù phßng , chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ bµng tiÒn kh¸c . §Ó h¹ch to¸n hai tµi kho¶n chi phÝ nµy kÕ to¸n sö dông hai tµi kho¶n : - Tµi kho¶n 641-chi phÝ b¸n hµng . - Tµi kho¶n 642- chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp . 10 C¶ hai tµi kho¶n nµy ®Òu ®îc më chi tiÕt theo tõng néi dung chi phÝ . Cuèi kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng , chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµo bªn nî tµi kho¶n 911®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh 11  Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau. TK334,338 TK641,642 (1) TK111,112 (4) TK214 TK911 (2) (5) TK111,112,331 (3) TK333 (6) (1)TiÒn l¬ng , c¸c kho¶n phô cÊp (nÕu cã) trÝch BHXH, BHYT ,KPC§ ph¶i tr¶ cho cnv b¸n hµng , nh©n viªn ®ãng gãi... (2) TrÝch khÊu hao TSC§ cña bé phËn b¸n hµng vµ dïng chung cho doanh nghiÖp (3) Chi phÝ dÞch vô thuª ngoµi ( ®iÖn , níc , ®iÖn tho¹i ,fax..) phôc vô cho kh©u b¸n hµng... (4)C¸c kho¶n thu thùc tÕ ph¸t sinh lµm gi¶m chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp (nÕu cã ) (5)K/c chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp (6)C¸c kho¶n thuÕ (nhµ ®Êt , m«n bµi )ph¶i nép nhµ níc Nh vËy chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ chi phÝ chung liªn quan ®Õn nh÷ng ®èi tîng nªn ph¶i ph©n bæ cho nh÷ng ®èi tîng trong nh÷ng tr- 12 êng hùp cÇn thiÕt theo nh÷ng tiªu chuÈn hîp lý , tiªu chuÈn ®îc sö dông ®Ó ph©n bæ cã thÓ lµ gi¸ vèn hµng b¸n , doanh thu hµng b¸n ra . 2. KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh KÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp bao gåm : kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh , kÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ kÕt qu¶ bÊt thêng . Theo quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ sè chªnh lÖch gi÷a doanh thu thuÇn víi trÞ gi¸ vèn hµng b¸n cña s¶n phÈm , hµng ho¸ , lao vô dÞch vô , chi phÝ b¸n hµng ,chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp . HoÆc nã lµ phÇn chªnh lÖch giòa thu nhËp vµ chi phÝ cña ho¹t ®éng tµi chÝnh ,ho¹t ®éng kh¸c ... Trong mét thêi kú cña doanh nghiÖp . Nh vËy , kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp cÇn ®îc ph©n biÖt vµ tæ chøc theo dâi ,tÝnh to¸n ph¶n ¸nh riªng cho tõng lo¹i ho¹t ®éng , thËm chÝ riªng cho tõng lo¹i s¶n phÈm , tõng ngµnh hµng tõng lo¹i lao vô dÞch vô . a. Tæ chøc tµi kho¶n kÕ to¸n ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh . §Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh kÕ to¸n sö dông 2 tµi kho¶n , TK911 -"x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh", vµ TK421-"l·i cha ph©n phèi "®Ó ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c t¹i doanh nghiÖp trong mét kú h¹ch to¸n . b . Tr×nh tù h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh KÕ to¸n h¹ch to¸n trªn c¸c tµi kho¶n liªn quan .  Tµi kho¶n 511- "doanh thu b¸n hµng "  Tµi kho¶n 632-"gi¸ vèn hµng b¸n "  Tµi kho¶n 641 -'chi phÝ b¸n hµng "  Tµi kho¶n 642 -"chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp" 13 §Ó kÕt chuyÓn sang TK911 x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh theo s¬ ®å sau : TK632 TK911 (1) TK511 (3) TK641,642 TK711,721 (2) (4) TK811,821 TK421 (5) (6) (7) 1) KÕt chuyÓn gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ tiªu thô trong kú. 2) Ph©n bæ , kÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cho s¶n phÈm , hµng ho¸ tiªu thô . 3) KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn b¸n hµng. 4) KÕt chuyÓn thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng kh¸c . 5) KÕt chuyÓn chi phÝ vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng kh¸c . 6) KÕt chuyÓn lç . 7) KÕt chuyÓn l·i. III/ . Tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n b¸n hµng vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh. Tuú theo c¸ch ho¹t ®éng kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp ®ã mµ vËn dông h×nh thøc kÕ to¸n nµo cho phï hîp ®Ó x©y dùng nªn danh môc sæ kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Trong nÒn kinh tÕ quèc d©n hiÖn nay ®ang ¸p dông ba h×nh thøc kÕ to¸n chñ yÕu sau:  H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ.  H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung. H×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ. VÒ sæ kÕ to¸n tæng hîp : KÕ to¸n x©y dùng vµ sö dông c¸c sæ kÕ to¸n phï hîp cho h×nh thøc nh:  14 Doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc nhËt ký chøng tõ th× c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn hµng ho¸ ®îc ghi vµo c¸c b¶ng kª sè 8, 9, 10 sau ®ã ghi vµo nhËt ký chøng tõ sè 8 vµ cuèi cïng ghi vµo sæ c¸i c¸c tµi kho¶n. Nhng thùc tÕ c«ng ty TNHH Hoµng Gia ¸p dông hai h×nh thøc ghi sæ ®ã lµ nhËt ký chøng tõ ®Ó ghi sæ c¸i c¸c tµi kho¶n, cßn trong qu¸ tr×nh ghi c¸c sæ s¸ch kh¸c c«ng ty l¹i dïng h×nh thøc nhËt ký chung. Doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc vµo sæ nh thÕ lµ v× nã phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghÞÖp. Trong ®ã B¶ng kª sè 8 "nhËp- xuÊt kho hµng ho¸ "dïng ®Ó ph¶n ¸nh tæng hîp t×nh h×nh nhËp - xuÊt kho hµng ho¸ theo gi¸ thùc tÕ , gi¸ h¹ch to¸n vµ gi¸ t¹m tÝnh B¶ng kª sè 9-"TÝnh gi¸ vèn hµng b¸n "dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè liÖu liªn quan ®Õn gi¸ vèn hµng b¸n B¶ng kª sè 10-"hµng göi b¸n "c«ng ty kh«ng cã hµng göi b¸n B¶ng kª sè 11-"Ph¶i thu cña kh¸ch hµng "dïng ®Ó ph¶n ¸nh tæng hîp t×nh h×nh thanh to¸n tiÒn hµng víi ngêi mua vµ ngêi ®Æt hµng . NhËt ký chøng tõ sè 8 dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè ph¸t sinh bªn cã cña c¸c tµi kho¶n 156,131,511,641,642,911  Sæ kÕ to¸n chi tiÕt Theo yªu cÇu qu¶n lý cña tõng doanh nghiÖp mµ nghiÖp vô b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ®îc thiÕt kÕ më c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt t¬ng øng VÒ kÕ to¸n b¸n hµng cã thÓ më sæ chi tiÕt cho tµi kho¶n 156-"hµng ho¸ ", tµi kho¶n 131-"ph¶i thu cña kh¸ch",tµi kho¶n 632-"gi¸ vèn hµng b¸n ",tµi kho¶n 511-"doanh thu b¸n hµng " sau ®ã chi tiÕt cho tõng lo¹i hµng ho¸ , tõng ®Þa ®iÓm còng nh ho¹t ®éng kinh doanh ...  B¸o c¸o kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh B¸o c¸o kÕ to¸n b¸n hµng chñ yÕu cung cÊp th«ng tin cho qu¶n trÞ kinh doanh cña doanh nghiÖp .Nã xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lý hµng ho¸ , ®Ó cÊp trªn n¾m b¾t chÝnh x¸c ®îc nh÷ng th«ng tin vÒ nhËp -xu¸t hµng , tõng thø tõng lo¹i , råi sè lîng hµng vµ sè tiÒn hµng .B¸o c¸o nµy chÝnh lµ b¸o c¸o tæng hîp nhËp xuÊt hµng ho¸ Ngoµi viÖc lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh theo yªu cÇu chÕ ®é b¸o c¸o tµi chÝnh, tuú theo tõng doanh nghiÖp vµ theo yªu cÇu qu¶n lý cô thÓ mµ doanh nghiÖp ccã thÓ lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh riªng , chi tiÕt cho tõng lo¹i hµng, tõng ®èi tîng , tõng bé phËn ....ViÖc lËp b¸o c¸o doanh thu dùa vµo c¸c sæ kÕ 15 to¸n chi tiÐt cña c¸c tµi kho¶n ®· më ®Ó lËp hoÆc chØ lËp b¸o c¸o doanh thu tæng hîp chung cho toµn doanh nghiÖp nªn kh«ng cÇn qu¶n lý chi tiÕt .ViÖc lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh chi tiÕt ®îc ®a vµo sæ chi tiÕt tµi kho¶n 911 vµ c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt cã liªn quan ®Ó lËp . Tãm l¹i, trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay cã sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a hang ho¸ vµ tiªu thô hµng ho¸ , ®©y lµ kh©u cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ p¸t triÓn cña doanh nghiÖp - kÕ to¸n víi t c¸ch lµ mét c«ng cô qu¶n lý cã hiÖu lùc nhÊt ®· gãp phÇn quan träng vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp .Trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn vai trß cña kÕ to¸n ®èi víi viÖc qu¶n lý , h¹ch to¸n b¸n hµng , tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Tuy nhiªn gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn cßn cã kho¶ng c¸ch nhÊt ®Þnh . thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh cã ®¸p øng ®îc yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh , phï hîp víi c¬ chÕ thÞ trêng hay kh«ng lµ ®Òu kh«ng dÔ dµng , ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh moät c¸ch chÆt chÏ , khoa häc , ®óng chÕ ®é quy ®Þnh Trong thêi gian thùc tËp t¹i bé phËn XNK c«ng ty TNHH Hoµng Gia , nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong c«ng ty nªn t«i ®· ®i s©u nghiªn cøu ®Ò tµi : "Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ë c«ng ty TNHH Hoµng Gia ". §Ó qua phÇn lý luËn còng nh phÇn thùc tiÔn t«i ®· rót ra ®îc nh÷ng kÕt luËn x¸c thùc h¬n Sau ®©y t«i xin tr×nh bµy cô thÓ phÇn :"Thùc tr¹nh tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i bé phËn XNK cña c«ng ty TNHH Hoµng Gia " ®Ó chóng ta cã c¬ së so s¸nh vµ rót ra nh÷ng kÕt luËn ®óng ®¾n nhÊt . 16 PhÇn thø hai Thùc tr¹ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c«ng ty TNHH sx & dÞch vô Th¬ng M¹i Hoµng Gia I/ §Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña c«ng ty TNHH sx&dÞch vô Th¬ng M¹i Hoµng Gia 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty 1.1 Sù ra ®êi cña c«ng ty C«ng ty TNHH sx&dÞch vô Th¬ng M¹i Hoµng Gia lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ trùc thuéc Bé Th¬ng M¹i . Ngµy 26/06/1995 c«ng ty ra ®êi. Trô së c«ng ty n»m t¹i 23 Tr¬ng §Þnh-Q. Hai Bµ Trng- Hµ Néi , c«ng ty cã mét chi nh¸nh t¹i 142 Phan §¨ng Lu-Phêng 3- QuËn Phó NhuËn - TP Hå ChÝ Minh 1.2 Qóa tr×nh ph¸t triÓn cña c«ng ty. C«ng ty TNHH sx&dÞch vô Th¬ng M¹i Hoµng Gia lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ ®éc lËp víi chøc n¨ng chñ yÕu lµ kinh doanh hµng ho¸ xnk vµ may mÆc .Nh÷ng n¨m ®Çu míi thµnh lËp ho¹t ®éng xnk chñ yÕu cña c«ng ty lµ lµm xnk thñ c«ng mü nghÖ , thùc hiÖn nghÞ ®Þnh thñ xuÊt hµng ho¸ ®i c¸c níc . C¸c mÆt hµng chÝnh gåm cã : XuÊt khÈu hµng thªu ren, may mÆc hµng gia c«ng, may mÆc thñ c«ng mü nghÖ vµ c¸c mÆt hµng do liªn doanh liªn kÕt mµ cã , ®ång thêi nhËp khÈu m¸y mãc , thiÕt bÞ , nvl, vËt liÖu x©y dùng vµ hµng tiªu dïng phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Khi míi thµnh lËp c«ng ty lµ mét ®¬n vÞ võa s¶n xuÊt , võa kinh doanh , c«ng ty cã nhiÒu xëng s¶n xuÊt víi c¸c chuyªn m«n s¶n xuÊt hµng thªu ren , may mÆc, dÖt th¶m len, bao b× ®ãng gãi Nhng n¨m 1995-1998 ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty gÆp nhiÒu thuËn lîi vµ thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn N¨m 1997-30/06/1997 ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ c«ng ty l©m vµo t×nh tr¹ng lµm ¨n thua lç kÐo dµi .T×nh tr¹ng nµy do mét mÆt c«ng ty xuÊt hµng sang níc b¹n ®Ó ®ái hµng nhng bÞ lõa kh«ng giao hµng (tiªu biÓu lµ hîp ®ång ®æi hµng lescocommeicecuar Hungari n¨m 1997). MÆt kh¸c do triÖu gi¸ tiÒn thay ®æi , ®ång ®« la cã lóc bÞ mÊt gi¸ nghiªm träng , lµm cho c«ng ty thiÖt h¹i hµng tû ®ång . Trong khi ®ã c«ng t¸c qu¶n lý cña c«ng ty yÕu kÐm dÉn tíi t×nh tr¹ng sö dông chi phÝ mét c¸ch l·ng phÝ . VÝ dô : N¨m1999 tæng chi phÝ lµ 702triÖu VN§ vËy mµ l·i chØ cã 50 ttriÖu VN§ kinh doanh tuú tiÖn , gi¶ t¹o hå s¬ mua b¸n .... VÒ s¶n xuÊt tõ n¨m 1997 ho¹t ®éng s¶n xuÊt kh«ng cã hiÖu qu¶ .N¨m 1998 c«ng ty cho gi¶i thÓ c¸c xëng s¶n xuÊt , xëng may chuyÓn sang liªn doanh víi 17 c«ng ty Maruchi- Hång K«ng. TÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®ã thiÖt h¹i vÒ ®Çu t cho s¶n xuÊt kho¶ng 100triÖu , thiÖt h¹i do xo¸ c«ng nî cho c¸c xëng kho¶ng 10 triÖu ®ång . TÝnh ®Õn 30/06/1997 sè lç cña c«ng ty lµ 22.800.507. Tríc t×nh h×nh ®ã ngµy 16/06/1999 ®¹i diÖn c¸c thµnh viªn gãp vèn liªn doanh cïng c¸c phßng kÕ ho¹ch ®Çu t... ®· häp vµ ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó kh«i phôc c«ng ty . Tõ ngµy 01/07/1999 trrë l¹i ®©y , c«ng ty ®· ng¨n chÆn ®îc t×nh tr¹nh kinh doanh thua lç kÐo dµi vµ bíc ®Çu æn ®Þnh kinh doanh xnk tr¶ nî ng©n hµng , kh¸ch hµng, thuÕ nî nhµ níc ...T×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m 1999-2001nh sau.: B¶ng sè 1 ChØ tiªu 1Tæng hîp ng¹ch xk. 2. tæng hîp ng¹ch nk 3. tæng doanh thu 4 .lîi nhuËn thùc hiÖn 5 .nép nsnn ®vt 1998 1000® 1000® 3.438.679 2.916.444 9.359.234 5.078.234 94.821 55.426 -2.634 -2634 19.284 8.804 TriÖu vn® - 1999 2000 1.801.591 5.776.626 60.416 -26 10.970 2001 íctÝnh 2005 2.872.049 3.500.000 2.776.507 3.900.000 56.123 521.652 28 150 13.163 4.330 II/ Chøc n¨ng vµ nghiÖp vô cña c«ng ty 1. Chøc n¨ng C«ng ty trùc tiÕp xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ , c¸c s¶n phÈm do liªn doanh liªn kÕt t¹o ra vµ c¸c mÆt hµng kh¸c theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña bé th¬ng m¹i vµ nhµ níc . - C¸c mÆt hµng nhËp khÈu cña c«ng ty : vËt t m¸y mãc thiÕt bÞ, xe m¸y, vµ hµng tiªu dïng phôc vô cho s¶n xuÊt vµ kinh doanh theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña bé th¬ng m¹i vµ nhµ níc - C«ng ty ®îc uû th¸c vµ nhËn uû th¸c nhËp khÈu c¸c mÆt hµng nhµ níc cho phÐp . C«ng ty ®îc phÐp lµm c¸c dÞch vô th¬ng m¹i, nhËp khÈu theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña nhµ níc . - C«ng ty lµm ®¹i lý , më cöa hµng b¸n bu«n b¸n lÎ c¸c mÆt hµng s¶n xuÊt trong vµ ngoµi níc 2. NghiÖp vô Trùc tiÕp kinh doanh xnk tæng hîp , ®îc chñ ®éng trong giao dÞch , ®µm ph¸n ký kÕt vµ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng ,hîp ®ång kinh tÕ vµ c¸c v¨n b¶n vÒ hîp t¸c liªn doanh liªn kÕt vµ ký kÕt víi kh¸ch hµng trong vµ ngoµi níc , thuéc néi dung ho¹t ®éng cña c«ng ty. - Kinh doanh th¬ng m¹i trong c¸c lo¹i h×nh dÞch vô th¬ng m¹i 18 - Liªn doanh liªn kÕt trong níc ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ phôc vô cho nhu cÇu , cã nhiÖm vô trùc tiÕp kinh doanh xnk , mua b¸n trong vµ ngoµi níc , tiÕn tíi tæ chøc bé m¸y c«ng ty. III/ Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty 1. M« h×nh bé m¸y qu¶n lý C«ng ty thµnh lËp c¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý theo kiÓu trùc tiÕp t¹i trô së chÝnh ë Hµ Néi víi 3 phßng ban chøc n¨ng , 6 phßng kinh doanh ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau gi¸m ®èc Bé phËn qu¶n lý P.tæ chøc hµnh chÝnh phßng tc kÕ ho¹ch Phßng nghiÖp vô I phßng tæng hîp II Bé phËn kinh doanh Chi nh¸nh TP. HCM IV V VI Phßng nhËp khÈu 2. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng C¸c phßng ban vµ ®¬n vÞ phô thuéc vµo c«ng ty ®Òu chÞu sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña ban gi¸m ®èc c«ng ty vµ ®¶m b¶o mét sè nguyªn t¾c sau 19 - Gi¸m ®èc c«ng ty lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp tríc nhµ níc vµ Bé th¬ng m¹i vÒ toµn bé ho¹t®éng cña c«ng ty. - C¸c phßng kinh doanh vµ chi nh¸nh cña c«ng ty ®îc quyÒn chñ ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trªn c¬ së c¸c ph¬ng ¸n , ®îc phßng tµi chÝnh -kÕ ho¹ch vµ G§ duyÖt , ®ång thêi ph¶i ®¶m b¶o trang tr¶i c¸c chi phÝ vµ cã l·i - C«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n trong c«ng ty ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n võa tËp trung võa ph©n t¸n - C¸c trëng phßng chi nh¸nh lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm tríc G§ vÒ toµn bé ho¹t ®éng cña phßng vµ chi nh¸nh , trùc tiÕp chÞu tr¸ch nhiÖm tríc nhµ níc vÒ viÖc chÊp hµnh ph¸p luËt 3. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý Bé mÊy qu¶n lý cña c«ng ty bao gåm :Bé phËn qu¶n lý vµ kinh doanh a. Bé phËn qu¶n lý * Phßng tæ chøc hµnh chÝnh : 7 ngêi ®¶m b¶o chøc n¨ng kÕ ho¹ch tæng hîp hµnh chÝnh, tæ chøc bé m¸y qu¶n lý kinh doanh , xö lý vµ cung cÊp th«ng tin chung vÒ mäi mÆt ho¹t ®éng cña c«ng ty theo ®Þnh kú vµ ®ét xuÊt cña G§ - Lªn lÞch c«ng t¸c chung cho toµn bé c«ng ty - TiÕp nhËn vµo sæ , chuyÓn ®óng ®èi tîng , c¸c lo¹i c«ng v¨n giÊy tê , th tõ ®i ®Õn vµ gi÷ bÝ mËt tµi liÖu cña c«ng ty. - Gióp c¸c ®¬n vÞ tæ chøc s¾p xÕp vµ qu¶n lý lao ®éng cña c«ng ty * Phßng tµi chÝnh - kÕ ho¹ch gåm 6 ngêi - Tham mu cho G§ xÐt duyÖt c¸c ph¬ng ¸n kinh doanh vµ kiÓm tra qu¸ tr×nh , thùc hiÖn ph¬ng ¸n ®ã - Híng dÉn gióp ®ì c¸c phßng ban, më sæ s¸ch theo dâi ho¹t ®éng kinh doanh , ®ång thêi theo dâi vµ h¹ch to¸n tæng hîp vÒ c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh trong c«ng ty - LËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh hµng n¨m , kiÓm tra viÖc chÊp hµnh chÕ ®é tÇi chÝnh cña c«ng ty - Thùc hiÖn c¸c c«ng viÑc liªn quan ®Õn nghiÖp vô kÕ to¸n nh thanh lý tµi s¶n , ®èi chiÕu c«ng nî ... - Më sæ s¸ch theo dâi tõng phßng ban vµ kiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c cña sè liÖu , x¸c nhËn c¸c v¨n b¶n thanh lý vµ b¸o c¸o quyÕt ®Þnh x¸c ®Þnh l·i , lç hµng n¨m cña c«ng ty - TiÕn hµnh ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ, lµm quyÕt to¸n theo yªu cÇu cña bé chñ qu¶n , lËp b¸o c¸o theo ®Þnh kú göi lªn cÊp trªn 20