LỜI MỞ ĐẦU
Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay, víi sù
c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc, c¸c c«ng ty,...
chuyªn kinh doanh s¶n xuÊt c¸c lo¹i mÆt hµng t¬ng tù nhau
diÔn ra hÕt søc gay g¾t. V× vËy thÞ trêng lµ vÊn ®Ò sèng
cßn cña c¸c doanh nghiÖp, mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp ®Òu ph¶i g¾n liÒn víi thÞ trêng cho
nªn b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù t×m nguån mua vµ
tiªu thô hµng ho¸ cña hä ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn.
Kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ trêng g¾n trùc tiÕp víi môc
tiªu lîi nhuËn. V× vËy, trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh thùc hiÖn
chÝnh s¸ch b¸n hµng vµ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng
cã ¶nh hëng lín ®Õn doanh sè b¸n ra vµ lîi nhuËn cña doanh
nghiÖp. Nã cung cÊp th«ng tin kÞp thêi, chÝnh x¸c cho ho¹t
®éng b¸n hµng. Tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp cã ý nghÜa
rÊt quan träng.
Quan t©m tíi vÊn ®Ò nµy ®· ®îc sù gióp ®ì cña c«ng ty
DÞch vô B¶o vÖ Thùc vËt tØnh VÜnh Phóc - n¬i em thùc tËp,
em chän ®Ò tµi: “KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶
ho¹t ®éng kinh doanh ë C«ng ty B¶o vÖ Thùc vËt” lµm
chuyªn ®Ò thùc tËp cña m×nh.
Môc tiªu cña chuyªn ®Ò nµy lµ t×m hiÓu c«ng t¸c kÕ
to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh
cña c«ng ty. Trªn c¬ së ®ã ®èi chiÕu víi chÕ ®é kÕ to¸n
cña ViÖt nam vµ tõ ®ã rót ra nh÷ng u ®iÓm vµ h¹n chÕ
trong tæ chøc ho¹t ®éng kÕ to¸n b¸n hµng.
Bµi viÕt nµy cña em bao gåm 3 phÇn chÝnh:
Ch¬ng I:
Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng ë
doanh nghiÖp th¬ng m¹i.
Ch¬ng II:
T×nh h×nh thùc tÕ vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ
to¸n b¸n hµng ë c«ng ty.
1
Ch¬ng III:
Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng
t¸c kÕ to¸n b¸n hµng ë c«ng ty.
2
ch¬ng I
Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng
ë doanh nghiÖp th¬ng m¹i
I-/ B¸n hµng vµ ý nghÜa cña kÕ to¸n b¸n hµng trong c¸c doanh
nghiÖp th¬ng m¹i.
1-/ Qu¸ tr×nh b¸n hµng.
Qu¸ tr×nh b¸n hµng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ qu¸
tr×nh xuÊt giao hµng ho¸ cho ngêi mua vµ ngêi mua nhËn
®îc hµng, tr¶ tiÒn hay chÊp nhËn tr¶ tiÒn. Khi ®ã hµng ®îc
coi lµ tiªu thô.
Qu¸ tr×nh nµy hoµn tÊt khi hµng ho¸ ®· giao cho ngêi
mua vµ ®· thu ®îc tiÕn b¸n hµng. Qu¸ tr×nh nµy diÔn ra
®¬n gi¶n hay phøc t¹p, nhanh hay chËm cã quan hÖ chÆt
chÏ víi ph¬ng thøc b¸n hµng.
Mét sè trêng hîp ngo¹i lÖ coi lµ hµng b¸n nh:
- Hµng ho¸ xuÊt ®Ó ®æi lÊy hµng kh¸c.
- Hµng ho¸ xuÊt ®Ó thanh to¸n cho c«ng nh©n viªn.
- Hµng ho¸ hao hôt tæn thÊt trong kh©u b¸n.
2-/ C¸c ph¬ng thøc b¸n hµng cña doanh nghiÖp th¬ng
m¹i.
2.1.
B¸n bu«n.
- B¸n bu«n qua kho: lµ b¸n bu«n hµng ho¸ mµ hµng b¸n
®îc xuÊt tõ kho b¶o qu¶n cña doanh nghiÖp. Cã hai h×nh
thøc b¸n bu«n qua kho.
+ B¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc giao hµng trùc tiÕp:
lµ bªn mua cö ®¹i diÖn ®Õn kho cña doanh nghiÖp th¬ng
m¹i ®Ó nhËn hµng, doanh nghiÖp th¬ng m¹i xuÊt kho hµng
giao cho bªn mua vµ bªn mua thanh to¸n tiÒn hay chÊp nhËn
nî. Khi ®ã hµng ho¸ ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô.
3
+ B¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc chuyÓn th¼ng: lµ
doanh nghiÖp th¬ng m¹i khi mua hµng vµ nhËn hµng kh«ng
®a vÒ nhËp kho mµ vËn chuyÓn th¼ng giao cho bªn mua t¹i
kho ngêi b¸n. Sau khi giao, nhËn hµng ®¹i diÖn bªn mua ký
nhËn ®ñ hµng. Bªn mua thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh
to¸n hµng ho¸. Hµng ho¸ ®îc chÊp nhËn lµ tiªu thô.
2.2.
Ph¬ng thøc b¸n lÎ.
Cã 4 h×nh thøc:
- H×nh thøc b¸n hµng thu tiÒn tËp trung: lµ viÖc thu
tiÒn cña ngêi mua vµ giao cho ngêi mua t¸ch rêi nhau (kh¸ch
hµng nhËn giÊy thu tiÒn, ho¸ ®¬n hoÆc tÝch kª cña nh©n
viªn b¸n hµng råi ®Õn nhËn hµng ë quÇy hµng hoÆc kho).
Nh©n viªn b¸n hµng c¨n cø ho¸ ®¬n vµ tÝch kª ®Ó kiÓm kª
sè hµng b¸n ra trong ngµy.
- H×nh thøc b¸n hµng thu tiÒn trùc tiÕp: nh©n viªn b¸n
hµng trùc tiÕp b¸n hµng vµ thu tiÒn cña kh¸ch.
- H×nh thøc b¸n hµng tù phôc vô: kh¸ch hµng tù chän
hµng ho¸ vµ tr¶ tiÒn cho nh©n viªn b¸n hµng. HÕt ngµy
nh©n viªn b¸n hµng nép vµo quü.
- H×nh thøc b¸n hµng tr¶ gãp: ngêi mua tr¶ tiÒn mua
hµng thµnh nhiÒu lÇn. Doanh nghiÖp th¬ng m¹i ngoµi sè
tiÒn thu theo ho¸ ®¬n gi¸ b¸n hµng ho¸ cßn thu thªm
kho¶n l·i tiÒn tr¶ chËm cña kh¸ch.
2.3. Ph¬ng thøc göi ®¹i lý b¸n.
Doanh nghiÖp th¬ng m¹i giao hµng cho c¬ së nhËn ®¹i
lý. Hä nhËn hµng vµ thanh to¸n tiÒn cho doanh nghiÖp th¬ng m¹i råi ®îc hëng hoa hång ®¹i lý b¸n (hµng thuéc
quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i). Hµng ho¸ ®îc
x¸c nhËn lµ tiªu thô khi doanh nghiÖp nhËn ®îc tiÒn do bªn
nhËn ®¹i lý thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n.
3-/ ý nghÜa cña c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng.
4
3.1. ý nghÜa cña c«ng t¸c b¸n hµng.
Trong doanh nghiÖp, hµng ®em ®i tiªu thô cã thÓ lµ
h¸ng ho¸, vËt t, hay dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng. ViÖc
tiªu thô nµy nh»m ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña c¸c ®¬n vÞ
kinh doanh kh¸c, c¸ nh©n trong vµ ngoµi doanh nghiÖp,
còng cã thÓ lµ hµng ho¸ ®îc cung cÊp gi÷a c¸c ®¬n vÞ
trong cïng mét xÝ nghiÖp, mét tËp ®oµn.
Th«ng qua tiªu thô, doanh nghiÖp thùc hiÖn ®îc gi¸ trÞ
sö dông cña hµng ho¸, thu håi vèn bá ra, gãp phÇn t¨ng
nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn vèn.
§èi víi doanh nghiÖp (DN) th«ng qua tiªu thô mµ qu¸
tr×nh s¶n xuÊt ®îc thùc hiÖn tõ ®ã t¨ng vßng quay cña vèn
lu ®éng, më réng quy m« vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña qu¸
tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh.
§èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n, th«ng qua tiªu thô sÏ gãp
phÇn ®¸p øng ®îc nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi, gi÷ v÷ng
quan hÖ c©n ®èi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, gi÷a tiÒn vµ
hµng. Tõ nh÷ng vÊn ®Ò trªn viÖc tiªu thô hµng ho¸ vµ qu¶n
lý hµng ho¸ lµ rÊt cÇn thiÕt. Do vËy, DN ph¶i thùc hiÖn tèt
yªu cÇu qu¶n lý nh sau:
- Trong c«ng t¸c tiªu thô ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ tõng ph¬ng thøc b¸n, tõng lo¹i s¶n phÈm tiªu thô, theo dâi tõng
kh¸ch hµng, ®«n ®èc thu håi nhanh vµ ®Çy ®ñ tiÒn hµng.
§ång thêi trªn c¬ së ®ã x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶ tõng
ho¹t ®éng.
3.2. ý nghÜa cña c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng.
KÕ to¸n b¸n hµng phôc vô ®¾c lùc cho c«ng t¸c qu¶n lý
kinh doanh trong DN, trong ®ã cã c«ng t¸c tiªu thô hµng
ho¸. Th«ng qua sè liÖu cña kÕ to¸n hµng ho¸ vµ tiªu thô
hµng ho¸ mµ chñ DN biÕt ®îc møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch
kinh doanh vµ tiªu thô cña DN, ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng
thiÕu sãt mÊt c©n ®èi gi÷a c¸c kh©u ®Ó tõ ®ã cã biÖn
5
ph¸p xö lý kÞp thêi. Cßn c¸c c¬ quan qu¶n lý cña Nhµ níc
th«ng qua sè liÖu ®ã ®Ó biÕt ®îc møc ®é hoµn thµnh kÕ
ho¹ch nép thuÕ. §èi víi c¸c DN kh¸c cã thÓ xem vµ ®Çu t
liªn doanh víi DN.
§Ó ®¹t ®îc yªu cÇu ®ã, qu¶n lý hµng ho¸ vµ tiªu thô
hµng ho¸ ph¶i thùc sù khoa häc, hîp lý, phï hîp víi ®iÒu kiÖn
cô thÓ cña DN. Mçi kh©u cña qu¸ tr×nh tæ chøc qu¶n lý
thuéc bé phËn hµng ho¸ vµ tiªu thô hµng ho¸ ph¶i ®îc s¾p
xÕp phï hîp ®Æc ®iÓm kinh tÕ, kü thuËt cña DN, phï hîp víi
t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch trong thêi kú.
Tæ chøc, qu¶n lý tèt c«ng t¸c tiªu thô hµng ho¸ sÏ t¹o
®iÒu kiÖn thuËn lîi cho bé phËn kÕ to¸n thùc hiÖn nhiÖm vô
cña m×nh. Tõ ®ã t¹o ra hÖ thèng chÆt chÏ, khoa häc vµ cã
hiÖu qu¶.
II-/ NhiÖm vô vµ néi dung cña kÕ to¸n b¸n hµng trong doanh
nghiÖp th¬ng m¹i.
1-/ NhiÖm vô.
- Tæ chøc chÆt chÏ, theo dâi ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, ®Çy
®ñ kÞp thêi vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn
vµ sù biÕn ®éng cña tõng lo¹i hµng ho¸ trªn c¶ hai mÆt:
hiÖn vËt (sè lîng vµ kÕt cÊu chñng lo¹i) vµ gi¸ trÞ ghi chÐp
doanh thu b¸n hµng theo tõng nhãm mÆt hµng, theo tõng
®¬n vÞ trùc thuéc.
- TÝnh gi¸ mua thùc tÕ cña hµng ho¸ ®· tiªu thô nh»m
x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng.
- KiÓm tra t×nh h×nh thu tiÒn b¸n hµng vµ qu¶n lý t×nh
h×nh b¸n hµng. Víi hµng ho¸ b¸n chÞu cÇn ph¶i më sæ s¸ch
ghi chÐp theo tõng kh¸ch hµng, tõng l« hµng, sè tiÒn kh¸ch
nî vµ thêi h¹n, t×nh h×nh tiÒn nî.
- Ph¶i theo dâi ph¶n ¸nh chÝnh x¸c vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ
qu¸ tr×nh tiªu thô, ghi chÐp ®Çy ®ñ kÞp thêi c¸c kho¶n: chi
6
phÝ b¸n hµng, thu nhËp b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
- LËp b¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®óng chÕ
®é, cung cÊp kÞp thêi th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt vÒ t×nh
h×nh b¸n hµng, ph©n tÝch kinh tÕ víi c¸c ho¹t ®éng tiªu
thô.
2-/ Nguyªn t¾c tæ chøc h¹ch to¸n hµng ho¸.
Hµng ho¸ cña DN mua vµo bao gåm nhiÒu lo¹i. V× vËy,
®Ó qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chÆt chÏ hµng ho¸ cÇn qu¸n triÖt
c¸c nguyªn t¾c sau:
- Ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n hµng ho¸ theo tõng lo¹i, tõng
®¬n vÞ mua, tõng sè lîng, chÊt lîng hµng ho¸.
- Ph¶i kÕt hîp viÖc ghi chÐp gi÷a kÕ to¸n hµng ho¸ vµ
thñ kho ®¶m b¶o cho hµng ho¸ ®îc ph¶n ¸nh kÞp thêi,
chÝnh x¸c.
- C«ng t¸c ghi chÐp ban ®Çu ph¶i khoa häc hîp lý nh»m
ph¶n ¸nh ®óng t×nh h×nh biÕn ®éng hµng ho¸.
- Hµng ho¸ khi nhËp kho, xuÊt kho ph¶i ghi gi¸ thùc tÕ,
nÕu hµng ho¸ xuÊt kho ghi gi¸ h¹ch to¸n th× cuèi kú ph¶i
tÝnh ra gi¸ thùc tÕ.
3-/ Néi dung cña kÕ to¸n tæng hîp b¸n hµng.
* Tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n ban ®Çu:
- Chøng tõ sö dông: ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ biÕn ®éng cña
mäi nghiÖp vô xuÊt nhËp kho. C¸c chøng tõ chñ yÕu gåm:
- PhiÕu nhËp kho.
- PhiÕu xuÊt kho.
- PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé.
- Ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng.
- Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho.
7
- ThÎ kho.
* C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vèn hµng ho¸.
Hµng ho¸ khi xuÊt kho ®Ó tiªu thô hay göi ®i ®Ó tiªu
thô ®Òu ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng ho¸ nhËp kho vµ xuÊt
kho,... ®Ó phôc vô cho viÖc h¹ch to¸n kÞp thêi. KÕ to¸n tuú
thuéc vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña DN mµ ®¸nh gi¸ thùc tÕ
hay gi¸ h¹ch to¸n.
- §¸nh gi¸ theo gi¸ thùc tÕ:
TrÞ gi¸ hµng ho¸ ph¶n ¸nh trong kÕ to¸n tæng hîp ph¶i
®îc ®¸nh gi¸ theo nguyªn t¾c thùc tÕ.
§èi víi hµng ho¸ nhËp kho gi¸ thùc tÕ ®îc x¸c ®Þnh phï
hîp víi tõng nguån nhËp.
§èi víi hµng ho¸ xuÊt kho còng ph¶i ®¸nh gi¸ theo gi¸
thùc tÕ. V× hµng ho¸ nhËp kho cã thÓ gi¸ trÞ thùc tÕ kh¸c
nhau ë tõng thêi ®iÓm nhËp trong kú h¹ch to¸n nªn viÖc
tÝnh to¸n x¸c ®Þnh trÞ gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ xuÊt kho. Cã
thÓ ¸p dông mét trong c¸c h×nh thøc sau:
+ Ph¬ng ph¸p thùc tÕ ®Ých danh: theo ph¬ng ph¸p nµy
gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ xuÊt kho ®îc c¨n cø vµo ®¬n gi¸ thùc
tÕ hµng ho¸ nhËp tõng l«, tõng lÇn nhËp vµ sè lîng xuÊt kho
theo tõng lÇn.
+ Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn: theo
ph¬ng ph¸p nµy gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ xuÊt kho ®îc tÝnh
b×nh qu©n gi÷a c¸c gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ tån kho ®Çu kú
víi gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ nhËp kho trong tõng thêi kú.
=
x
Trong ®ã:
=
+ §¸nh gi¸ theo gi¸ h¹ch to¸n.
8
Gi¸ h¹ch to¸n lµ gi¸ æn ®Þnh trong kú. Cã thÓ lµ gi¸ kÕ
ho¹ch, gi¸ nhËp kho thèng nhÊt quy ®Þnh,...
§¸nh gi¸ hµng ho¸ theo gi¸ h¹ch to¸n ®Õn cuèi kú ph¶i
tÝnh chuyÓn gi¸ h¹ch to¸n sang gi¸ thùc tÕ c¨n cø vµo hÖ sè
gi¸.
=
x
Trong ®ã:
=
4-/ Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n b¸n hµng.
4.1. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n.
- Doanh thu b¸n hµng lµ toµn bé sè tiÒn hoÆc ®îc kh¸ch
chÊp nhËn thanh to¸n vÒ khèi lîng hµng ho¸ ®· tiªu thô.
§èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi tîng nép thuÕ GTGT
theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp trªn GTGT th× doanh thu b¸n
hµng lµ tæng gi¸ thanh to¸n bao gåm c¶ thuÕ.
§èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi tîng nép thuÕ GTGT
theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ th× doanh thu b¸n hµng lµ doanh
thu cha cã thuÕ GTGT.
- Doanh thu b¸n hµng thuÇn lµ phÇn doanh thu cßn l¹i
sau khi ®· trõ c¸c kho¶n chiÕt khÊu, gi¶m gi¸, hµng bÞ tr¶
l¹i, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu ph¶i nép ra khái
doanh thu b¸n hµng.
- Gi¸ vèn b¸n hµng: lµ gi¸ mua vµo cña hµng ho¸ tiªu
thô.
- ChiÕt khÊu b¸n hµng lµ sè tiÒn tÝnh trªn tæng doanh
thu mµ doanh nghiÖp tr¶ cho kh¸ch. ChiÕt khÊu b¸n hµng
bao gåm:
+ ChiÕt khÊu thanh to¸n lµ sè tiÒn thëng cho kh¸ch
hµng do ®· thanh to¸n tiÒn hµng tríc thêi h¹n quy ®Þnh.
9
+ ChiÕt khÊu th¬ng m¹i lµ kho¶n tiÒn gi¶m trõ cho
kh¸ch hµng do trong mét kháng thêi gian nhÊt ®Þnh ®· tiÕn
hµnh mua mét khèi lîng lín hµng ho¸ (tÝnh theo tæng sè
hµng ®· mua trong thêi gian ®ã) hoÆc gi¶m trõ trªn gi¸ b¸n
th«ng thêng v× mua khèi lîng lín hµng ho¸ trong mét ®ît.
- Gi¶m gi¸ hµng b¸n lµ sè tiÒn gi¶m trõ cho kh¸ch hµng
ngoµi ho¸ ®¬n do c¸c nguyªn nh©n ®Æc biÖt nh hµng kÐm
chÊt lîng, kh«ng ®óng qui c¸ch, giao hµng kh«ng ®óng thêi
h¹n ®Þa ®iÓm ®îc qui ®Þnh trong hîp ®ång,...
- Hµng bÞ tr¶ l¹i lµ sè hµng ®· ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô
nhng bÞ ngêi mua tõ chèi, tr¶ l¹i do kh«ng t«n träng hîp
®ång nh ®· kÝ kÕt.
- L·i gép lµ sè chªnh lÖch gi÷a doanh thu thuÇn víi gi¸
vèn b¸n hµng.
- KÕt qu¶ b¸n hµng lµ sè chªnh lÖch gi÷a doanh thu thuÇn
víi gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý
doanh nghiÖp. Cã thÓ kh¸i qu¸t mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a
doanh thu, chi phÝ vµ kÕt qu¶ b¸n hµng b»ng s¬ ®å sau:
KÕt qu¶
b¸n hµng
Chi phÝ b¸n
hµng
Chi phÝ qu¶n
lý
TrÞ gi¸ vèn
hµng b¸n
L·i gép
Doanh thu b¸n hµng thuÇn
Doanh thu b¸n hµng
10
ChiÕt khÊu b¸n
hµng, gi¶m gi¸,
hµng b¸n bÞ
tr¶ l¹i, thuÕ
xuÊt khÈu,
thuÕ tiªu thô
®Æc biÖt.
4.2.
KÕ to¸n b¸n hµng thêng sö dông c¸c tµi
kho¶n sau:
TK 511 : Doanh thu b¸n hµng
TK 512 : Doanh thu b¸n hµng néi bé
TK 521 : ChiÕt khÊu b¸n hµng
TK 531 : Hµng b¸n tr¶ l¹i
TK 532 : Gi¶m gi¸ hµng b¸n
TK 333 : ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ níc
TK 632 : Gi¸ vèn hµng b¸n
TK 911 : X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
4.3.
S¬ ®å h¹ch to¸n:
* S¬ ®å h¹ch to¸n tæng qu¸t doanh thu tiªu thô:
TK 333
TK
111,112,131
TK
TK 632
115,116
(1a)
TK
511,512
(5)
TK
521,532,531
(7)
(6)
TK
33311
(2)
TK 1331
TK 911
(8)
(4)
(10)
TK
155,156
TK 157
(1b)
TK
111,112,131,1368
(2)
(9)
TK
152,153
(3)
Ghi chó:
(1a)
Gi¸ trÞ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt b¸n
(1b)
Gi¸ trÞ thùc tÕ cña hµng göi b¸n
11
(2) Ngêi mua thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n
(3) Gi¸ vèn hµng göi b¸n
(4) ThuÕ VAT ®îc khÊu trõ khi ®em ®æi hµng
(5) ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ XNK ph¶i nép
(nÕu cã)
(7) KÕt chuyÓn chiÕt khÊu b¸n hµng, gi¶m gi¸ hµng
b¸n, doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i
(6) C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu
(8) KÕt chuyÓn gi¸ vèn
(9) Doanh thu trùc tiÕp b»ng vËt t, hµng ho¸
(10)
KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô
* S¬ ®å h¹ch to¸n hµng göi ®i b¸n:
TK
TK 157
TK 632
156,155
(1)
(4)
TK 333
TK 511
(5)
TK
33311
(2)
TK 911
(6)
TK
TK 641
111,112
(2)
(3)
(7)
(3)
Ghi chó:
(1) XuÊt hµng ho¸, thµnh phÈm göi b¸n
(2) Doanh thu tiÒn b¸n hµng göi b¸n
(3) Chi hoa hång cho ®¹i lý
(4) KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng göi b¸n
(5) ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ XNK ph¶i nép
(nÕu cã)
(6) KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n
12
(7) KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn
* S¬ ®å h¹ch to¸n hµng göi ®i b¸n:
TK 156
TK 632
(4)
TK 911
(5)
TK 511
(6)
(1)
TK
33311
(1a)
TK 131
(3)
TK 911
TK
111,112
(1b)
(1c)
TK 711
(7)
(2)
Ghi chó:
(1) Doanh thu theo gi¸ b¸n thu tiÒn ngay
(1a)
Sè tiÒn ngêi mua tr¶ lÇn ®Çu
(1b)
Tæng sè tiÒn ngêi mua ph¶i tr¶ nèt
(1c)
Thu tiÒn ë ngêi mua c¸c kú sau
(2) Lîi tøc tr¶ chËm
(3) ThuÕ VAT nép tÝnh trªn gi¸ b¸n thu tiÒn ngay
(4) KÕt chuyÓn t¹i gi¸ vèn hµng ho¸
(5) KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n tr¶ gãp
(6) KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn ®Ó x¸c ®Þnh kÕt
qu¶
(7) KÕt chuyÓn l·i ho¹t ®éng tµi chÝnh
III-/
KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh.
1-/ KÕ to¸n thuÕ vµ c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu.
13
* KÕ to¸n thuÕ:
ThuÕ g¾n liÒn víi kÕ to¸n b¸n hµng vµ cã nhiÒu lo¹i:
thuÕ VAT, thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt,... nhiÖm
vô cña kÕ to¸n lµ ph¶i tÝnh to¸n ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp
thêi sè thuÕ ph¶i nép, tiÕn hµnh h¹ch to¸n ®óng nh tr×nh tù
quy ®Þnh c¸c tµi kho¶n vµ sæ kÕ to¸n.
=
=
x
Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp:
ThuÕ GTGT = ThuÕ xuÊt x (Gi¸ b¸n - Gi¸ mua)
* KÕ to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ tõ doanh thu.
Trong qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm, ®Ó khuyÕn khÝch
kh¸ch hµng mua víi gi¸ trÞ lín, tr¶ tiÒn ngay, thanh to¸n tríc
thêi h¹n. C¸c DN thêng sö dông c¸c chÝnh s¸ch sau:
- ChiÕt khÊu b¸n hµng: lµ sè tiÒn DN gi¶m trõ cho kh¸ch
hµng trong trêng hîp hä thanh to¸n tríc h¹n ®Þnh hoÆc mua
thêng xuyªn víi khèi lîng lín.
- Gi¶m gi¸ hµng b¸n: lµ sè tiÒn DN ph¶i gi¶m cho kh¸ch
hµng, do kh«ng thùc hiÖn ®óng c¸c ®iÒu kho¶n ký kÕt
trong hîp ®ång nh: vÒ chÊt lîng, thêi h¹n, ®Þa ®iÓm,...
- Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: lµ sè hµng DN ®· tiªu thô nhng do
s¶n phÈm cña DN cung cÊp cho kh¸ch hµng kh«ng ®óng hîp
®ång vÒ chñng lo¹i, quy c¸ch, chÊt lîng mµ kh¸ch hµng
kh«ng chÊp nhËn.
C¸c kho¶n: chiÕt khÊu, gi¶m gi¸, doanh thu b¸n hµng bÞ
tr¶ l¹i ®îc phÐp trõ vµo doanh thu tríc thuÕ, do ®ã kÕ to¸n
cÇn ph¶i theo dâi ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vµ ph¶i h¹ch to¸n chi
tiÕt tõng kho¶n vµo c¸c sæ s¸ch kÕ to¸n lµm c¨n cø tÝnh
gi¶m doanh thu chÞu thuÕ ®èi víi c¸c c¬ quan thuÕ.
2-/ KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý DN.
14
* Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ
qu¶n lý DN thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
334,33
8
641,642
911
1
152,15
3
5
2
214
142,142.
2
3
6
7
111,33
1
4
3-/ KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh.
KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh lµ phÇn doanh thu cßn l¹i
sau khi ®· bï ®¾p ®îc c¸c kho¶n thuÕ doanh thu, thuÕ tiªu
thô ®Æc biÖt (nÕu cã) hoÆc thuÕ xuÊt nhËp khÈu vµ c¸c
kho¶n chi phÝ kinh doanh. §ã lµ lîi nhuËn cña DN.
=
-
-
Trong ®ã:
=
- ThuÕ -
X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh kÕ to¸n cßn sö dông c¸c
tµi kho¶n: 421,641,642, tr×nh tù ®îc tiÕn hµnh nh sau:
- Cuèi kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn doanh thu thuÇn:
15
Nî
511
(Doanh thu tõ b¸n hµng ho¸)
Cã 911 (X¸c ®Þnh kÕt qu¶)
- KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n:
Nî
911
(X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh)
Cã 632 (Gi¸ vèn cña hµng b¸n)
- KÕt chuyÓn c¸c kho¶n gi¶m gi¸, hµng bÞ tr¶ l¹i:
Nî
511
Cã 531,532,521 (C¸c kho¶n gi¶m gi¸, hµng b¸n
tr¶ l¹i)
- KÕt chuyÓn chi phÝ:
Nî
911
Cã 641,642 (KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng & chi
phÝ qu¶n lý DN).
- KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng.
NÕu l·i kÕ to¸n ghi: Nî 911
Cã 421 (L·i cha ph©n phèi)
NÕu lç: Nî
421
Cã 911
IV-/
Sæ s¸ch kÕ to¸n trong kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh.
Tuú theo h×nh thøc kÕ to¸n ¸p dông t¹i DN mµ sö dông
c¸c lo¹i sæ s¸ch kh¸c nhau. Theo h×nh thøc “NhËt ký chøng
tõ” kÕ to¸n hµng ho¸, b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh
doanh sö dông c¸c lo¹i sæ sau:
B¶ng kª sè 5: dïng ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ b¸n hµng vµ chi
phÝ qu¶n lý DN.
16
Sæ theo dâi nhËp xuÊt thµnh phÈm tån kho hµng ho¸:
dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp xuÊt tån kho thµnh
phÈm hµng ho¸ theo gi¸ h¹ch to¸n vµ gi¸ thùc tÕ.
B¶ng kª sè 10 - “Hµng göi b¸n”: dïng ®Ó theo dâi ph¶n
¸nh c¸c lo¹i hµng ho¸, thµnh phÈm lao vô ®· cung cÊp cho
kh¸ch hµng nhng cha ®îc thanh to¸n.
B¶ng kª sè 11 - “Ph¶i thu cña kh¸ch hµng”: dïng ®Ó
ph¶n ¸nh tæng hîp t×nh h×nh thanh to¸n tiÒn hµng víi ngêi
mua.
17
ch¬ng II
T×nh h×nh thùc tÕ vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n
b¸n hµng, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ë c«ng ty
b¶o vÖ thùc vËt tØnh vÜnh phóc
I-/ §Æc ®iÓm vµ t×nh h×nh chung cña c«ng ty.
1-/ Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty.
1.1.
LÞch sö ra ®êi:
C«ng ty B¶o vÖ Thùc vËt tØnh VÜnh Phóc lµ mét DN Nhµ
níc ®îc thµnh lËp chÝnh thøc tõ th¸ng 7/1993 do sù t¸ch rêi
cña Chi côc B¶o vÖ Thùc vËt tØnh VÜnh Phóc. C«ng ty ®îc
thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 727/Q§-UB ngµy 27-5-1993
cña UBND tØnh VÜnh Phóc (cò).
Th¸ng 2-1998 ®îc UBND tØnh VÜnh Phóc giao bæ sung
nhiÖm vô kh¸c lµ kinh doanh vËt t n«ng nghiÖp.
- §Þa ®iÓm: phêng Liªn B¶o - thÞ x· VÜnh Yªn - VÜnh
Phóc. C«ng ty cã chi nh¸nh ë Hµ Néi vµ cã nhiÒu ®¹i lý ë
kh¾p tØnh.
1.2. Mét sè chØ tiªu kinh tÕ chñ yÕu cña c«ng ty.
- ThÞ trêng cung øng vËt t b¶o vÖ thùc vËt vµ vËt t n«ng
nghiÖp rÊt ®a d¹ng vµ phong phó nªn cã rÊt nhiÒu c«ng ty
c¹nh tranh. C¸c c«ng ty nµy cã khèi lîng vèn lín vµ cã uy tÝn
trªn thÞ trêng nh: C«ng ty Thuèc s¸t trïng ViÖt Nam, C«ng ty
B¶o vÖ Thùc vËt TWI, c«ng ty Thuèc NICOTEC Bé Quèc
phßng,...
- §øng tríc t×nh h×nh thùc tÕ trªn C«ng ty DV BVTV
VÜnh Phóc vÉn chiÕm u thÕ trªn thÞ trêng vµ dÇn t¹o lßng
tin cho ngêi n«ng d©n ë kh¾p tØnh vµ c¸c tØnh b¹n. §¹t ®îc
®iÒu ®ã lµ do c«ng ty cã sù cam kÕt vÒ chÊt lîng, ®éi ngò
18
c¸n bé kü thuËt chuyªn ngµnh,... Tuy míi thµnh lËp vµ gÆp
nhiÒu khã kh¨n nhng sù nç lùc cè g¾ng cña c¸c nh©n viªn
vµ ban l·nh ®¹o c«ng ty ®· v¬n lªn vµ ®¹t ®îc nh÷ng kÕt
qu¶ kh¶ quan.
B¶ng kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty tõ 19961998 phÇn nµo ph¶n ¸nh ®îc sù v¬n lªn cña c«ng ty.
B¶ng 1:
STT
ChØ tiªu
KÕt
qu¶
®éng KD
1
§V
tÝn
h
TH
1996
TH
1997
Tr®
7.000
6.000
6.987
5.980
+13
3
4
KH
1999
TH
1999
+20
11.00
0
19.95
0
+50
12.00
0
11.93
0
+70
64
60
80
90
58
66
80
80
12.80
0
12.74
3
+57
88,82
0
80
280
270
350
400
380
ho¹t
Tæng doanh thu
- Tæng chi phÝ
2
TH
1998
- L·i (+), Lç (-)
Tæng nép ng©n
s¸ch
Tæng sè lao ®éng ngêi
Thu nhËp b×nh
qu©n
Nh×n vµo biÓu ta thÊy:
LN96/LN95 = 153%.
Tæng lîi nhuËn 98/Lîi nhuËn n¨m 97 = 250%.
Lîi nhuËn 99/Lîi nhuËn n¨m 98 = 114%.
KÕt qu¶ chøng tá r»ng t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh
cña c«ng ty mÊy n¨m gÇn ®©y liªn tôc t¨ng. §Æc biÖt n¨m
98 so víi n¨m 97 lµ 150% nhng ®Õn n¨m 1999 th× lîi nhuËn
chØ t¨ng 14% cho thÊy c¸c s¶n phÈm, hµng ho¸ cña c«ng ty
kh¸c c¹nh tranh m¹nh, ®Æc biÖt lµ do hµng ho¸ nhËp lËu tõ
Trung Quèc sang ViÖt Nam víi gi¸ rÎ do ®ã hµng cña c«ng ty
b¾t ®Çu gÆp khã kh¨n trong vÊn ®Ò tiªu thô.
19
2-/ §Æc ®iÓm kinh doanh cña c«ng ty.
2.1.
Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña c«ng ty.
Phßng trõ dÞch h¹i b¶o vÖ s¶n xuÊt vµ kinh doanh thuèc
b¶o vÖ thùc vËt, vËt t n«ng nghiÖp, ®ång thêi ph¶i b¶o toµn
vÒ vèn trong kinh doanh thuèc b¶o vÖ thùc vËt. ChÞu sù
qu¶n lý cña UBND tØnh VÜnh Phóc - Së N«ng nghiÖp vµ ph¸t
triÓn n«ng th«n díi sù chØ ®¹o cña Chi côc b¶o vÖ thùc vËt.
2.2.
Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty.
- DÞch vô kü thuËt vµ t vÊn kü thuËt vÒ BVTV, kiÓm
dÞch thùc vËt gièng c©y trång vµ ph©n bãn.
- S¶n xuÊt nhËp vµ kinh doanh c¸c lo¹i vËt t n«ng nghiÖp
bao gåm: thuèc BVTV, gièng c©y trång vµ ph©n bãn c¸c
lo¹i.
2.3.
HÖ thèng kinh doanh vµ tiÕp thÞ cña c«ng
ty BVTV.
- C«ng ty cã mét xëng s¶n xuÊt n«ng dîc c«ng suÊt 100150 tÊn/n¨m.
- HÖ thèng cöa hµng: cã 10 cöa hµng vµ 100 ®¹i lý n«ng
dîc trong vµ ngoµi tØnh.
- Cã 20 ®iÓm kh¶o nghiÖm tr×nh diÔn kü thuËt vµ c¸c lo¹i
vËt t n«ng nghiÖp.
- Cã mét phßng Marketing.
2.4.
ThÞ trêng cña c«ng ty.
ThÞ trêng tØnh VÜnh Phóc lµ thÞ trêng chÝnh phôc vô.
Ngoµi ra cßn cã thÞ trêng ë c¸c tØnh kh¸c nh: Phó Thä, H¶i
D¬ng, Hng Yªn, B¾c Giang, B¾c Ninh, Hµ T©y,...
2.5.
ChiÕn lîc kinh doanh cña c«ng ty.
Nh÷ng mÆt hµng mòi nhän gåm: thuèc BVTV, trong ®ã
thuèc diÖt cá vµ thuèc kÝch thÝch sinh trëng lôc diÖp tè lµ
chñ yÕu. Ngoµi ra cßn cã thuèc chuét BCS, ph©n bãn, gièng
20
- Xem thêm -
.DOC 
71 
32 
140 
