Tài liệu Luận văn hoàn thiện kiểm toán doanh thu trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính tại công ty tnhh dịch vụ tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán

Chuyên đề thực tập chuyên nghành Khoa Kế toán MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU...................................................................................... 1 ﾧ PHẦN I: ĐẶC ĐIỂM CỦA CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN DỊCH VỤ TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN....3 ﾧ 1.1 Đặc điểm hình thành và phát triển Công ty.........................................3 ﾧ 1.2 Đặc điểm ngành nghề kinh doanh của Công ty...................................6 ﾧ 1.3 Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý của Công ty ảnh hưởng tới kiểm toán doanh thu...................................................................................................9 ﾧ PHẦN II: THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN DOANH THU TRONG QUY TRÌNH KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN DỊCH VỤ TƯ VẤN KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN.................................................................................... 14 ﾧ 2.1 Kiểm toán doanh thu trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán cho khách hàng.........................................................................................................14 ﾧ 2.1.1 Giai đoạn khảo sát và đánh giá khách hàng..............................14 ﾧ 2.1.2 Giai đoạn thoả thuận cung cấp dịch vụ.....................................16 ﾧ 2.1.3 Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán.............................................16 ﾧ 2.2 Kiểm toán doanh thu trong giai đoạn thực hiện kiểm toán tại khách hàng.........................................................................................................26 ﾧ 2.2.1 Thực hiện các thử nghiệm kiểm soát..........................................26 ﾧ 2.2.2 Thực hiện các thủ tục phân tích.................................................31 ﾧ 2.2.3 Thực hiện các bước kiểm tra chi tiết..........................................36 ﾧ 2.3 Kiểm toán doanh thu trong giai đoạn kết thúc kiểm toán tại khách hàng...............................................................................................43 ﾧ 2.3.1 Soát xét chất lượng và giải thích các phát hiện.........................43 ﾧ 2.3.2 Phát hành báo cáo kiểm toán và thư quản lý.............................47 ﾧ Lê Trung Sơn Lớp Kiểm toán 47B Chuyên đề thực tập chuyên nghành Khoa Kế toán 2.4 Một số đánh giá về kiểm toán doanh thu tại Công ty........................47 ﾧ PHẦN III: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUY TRÌNH KIỂM TOÁN DOANH THU TẠI CÔNG TY TNHH DỊCH VỤ TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN. .53 ﾧ 3.1 Các giải pháp hoàn thiện kiểm toán doanh thu tại Công ty...............53 ﾧ 3.2 Một số kiến nghị để thực hiện giải pháp hoàn thiện kiểm toán doanh thu trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính......................................61 ﾧ KẾT LUẬN....................................................................................... 64 ﾧ DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................65 ﾧ Lê Trung Sơn Lớp Kiểm toán 47B Chuyên đề thực tập chuyên nghành Khoa Kế toán DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT 1 2 3 4 5 6 7 Lê Trung Sơn Ký hiệu viết tắt AASC Nội dung Công ty trách nhiệm hữu hạn Dịch vụ BCTC GTGT KSNB KTV TK TNHH Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán Báo cáo tài chính Giá trị gia tăng Kiểm soát nội bộ Kiểm toán viên Tài khoản Trách nhiệm hữu hạn Lớp Kiểm toán 47B Chuyên đề thực tập chuyên nghành Khoa Kế toán DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU Bảng 1.1: Kết quả kinh doanh trong 5 năm..............................................6 ﾧ Bảng 1.2 Trích tờ giấy làm việc của kiểm toán viên.........................21 ﾧ Bảng 1.3 Bảng phân bổ mức trọng yếu cho từng khoản mục ........22 ﾧ Bảng 1.4 Bảng tính mức trọng yếu tuyệt đối.....................................23 ﾧ Bảng 1.5 Trích tờ giấy làm việc của kiểm toán viên.........................30 ﾧ Bảng 1.6 Trích tờ giấy làm việc của kiểm toán viên.........................32 ﾧ Bảng 1.7 Trích tờ giấy làm việc của kiểm toán viên.........................34 ﾧ Bảng 1.8 Trích tờ giấy làm việc của kiểm toán viên.........................36 ﾧ Bảng 1.9 Trích tờ giấy làm việc của kiểm toán viên.........................38 ﾧ Bảng 1.10 Trích tờ giấy làm việc của kiểm toán viên.......................40 ﾧ Bảng 1.11 Trích tờ giấy làm việc của kiểm toán viên.......................41 ﾧ Bảng 1.12 Trích tờ giấy làm việc của kiểm toán viên.......................42 ﾧ Bảng 1.13 Trích tờ giấy làm việc của kiểm toán viên.......................44 ﾧ Bảng 1.14 Trích tờ giấy làm việc của kiểm toán viên.......................45 ﾧ Bảng 2.1 Các tỷ suất áp dụng trong phân tích doanh thu.....................56 ﾧ Lê Trung Sơn Lớp Kiểm toán 47B Chuyên đề thực tập chuyên nghành 1 Khoa Kế toán LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của chuyên đề Việt Nam đang trên đường hội nhập với những kết quả đạt được đáng tự hào, tạo đà phát triển cho tương lai. Đứng trước thách thức cũng như cơ hội mới trên thị trường, ngày càng có nhiều công ty kiểm toán ra đời. Các công ty kiểm toán đã và đang chuẩn bị những điều kiện cần thiết, cho tiến trình hội nhập với khu vực và thế giới. Doanh thu là một chỉ tiêu không thể thiếu để phản ánh tình hình tài chính và kết quả hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp, và doanh thu lại ảnh hưởng rất lớn đến các chỉ tiêu cũng không kém phần quan trọng, như lợi nhuận, thuế... Vì vậy, trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán khoản mục doanh thu là một phần rất quan trọng. Đặc biệt đối với Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán thì quy trình kiểm toán doanh thu đã được xây dựng khá hoàn thiện, tuy vậy, vẫn còn một số điểm còn hạn chế. Nhận thấy sự cần thiết trong kiểm toán doanh thu, em đã chọn Đề tài “Hoàn thiện kiểm toán doanh thu trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính tại Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán”. 2. Nội dung của chuyên đề thực tập chuyên nghành Ngoài Lời mở đầu và Kết luận, Đề tài gồm có ba phần: Phần I: Đặc điểm của Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán. Phần II: Thực trạng kiểm toán doanh thu trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính tại Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán. Lê Trung Sơn Lớp Kiểm toán 47B Chuyên đề thực tập chuyên nghành 2 Khoa Kế toán Phần III: Phương hướng và giải pháp hoàn thiện quy trình kiểm toán doanh thu tại Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán. Với lòng biết ơn sâu sắc, em xin chân thành cảm ơn Cô giáo - ThS. Bùi Minh Hải, người đã tận tình hướng dẫn cũng như giúp em giải đáp những vướng mắc trong thời gian qua. Em xin được cảm ơn Ban Lãnh đạo và các anh chị làm việc tại Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán đã tạo điều kiện thuận lợi cũng như giúp đỡ, chỉ bảo tận tình cho em trong suốt thời gian thực tập để em có thể hoàn thiện được chuyên đề này. Lê Trung Sơn Lớp Kiểm toán 47B Chuyên đề thực tập chuyên nghành 3 Khoa Kế toán PHẦN I: ĐẶC ĐIỂM CỦA CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN DỊCH VỤ TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN 1.1 Đặc điểm hình thành và phát triển Công ty Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán là một trong những doanh nghiệp tại Việt Nam, hoạt động trong lĩnh vực Kiểm toán, Kế toán, Tư vấn tài chính với tên giao dịch quốc tế là Auditing and Accounting Financial Consultancy Service Company Limitted (viết tắt là: AASC). Từ khi hình thành cho đến nay, Công ty đã trải qua các giai đoạn phát triển như sau: Giai đoạn thứ nhất: Ngày 13/05/1991, Công ty được thành lập theo Quyết định 164 TC/TCCB của Bộ trưởng Bộ Tài chính với tên gọi là Công ty Dịch vụ Kế toán (viết tắt là: ASC). Ngày 14/9/1991, Công ty chính thức đi vào hoạt động. Các dịch vụ cung cấp chủ yếu là: Thứ nhất: Cung cấp các dịch vụ cho khách hàng: Mở và ghi sổ kế toán, lập bảng cân đối kế toán, lập và phân tích báo cáo quyết toán theo quy định của Nhà nước, và phù hợp với từng loại hình doanh nghiệp. Thứ hai: Cung cấp thông tin kinh tế - tài chính, và biểu mẫu in sẵn về tài chính - kế toán theo quy định của Nhà nước, tổ chức công tác kế toán tại đơn vị. Tháng 3/1992, Công ty đã thành lập Chi nhánh tại Thành phố Hồ Chí Minh và tháng 3/1995, được phép của Bộ Tài chính, Chi nhánh này đã tách ra khỏi Công ty, và thành lập Công ty Kiểm toán Sài Gòn (viết tắt là: AFC). Tháng 4/1993 các chi nhánh của Công ty tại Vũng Tàu và Đà Nẵng đã ra đời. Sau này, Chi nhánh của Công ty tại Đà Nẵng kết hợp với Chi nhánh của Công ty Kiểm toán Việt Nam (viết tắt là: VACO) tại Đà Nẵng thành lập Công ty Tư vấn và Kiểm toán (viết tắt là: A&C). Lê Trung Sơn Lớp Kiểm toán 47B Chuyên đề thực tập chuyên nghành 4 Khoa Kế toán Giai đoạn thứ hai: Đến ngày 4/9/1993, Quyết định 639/TC/QĐ/TCCB đã giao cho Công ty triển khai thêm một dịch vụ mới là dịch vụ kiểm toán, và đã đổi tên Công ty thành Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (viết tắt là: AASC). Từ đó, kiểm toán BCTC là một trong những hoạt động chủ yếu của AASC. Kế hoạch kiểm toán doanh thu được AASC thiết lập theo trình tự cụ thể cho từng cuộc kiểm toán bởi mỗi khách hàng của AASC có đặc điểm hoạt động kinh doanh khác nhau. Ngày 14/4/1995, Chi nhánh của Công ty tại Thanh Hóa đã được thành lập, và đi vào hoạt động. Và ngày 2/2/1996, Văn phòng đại diện của Công ty tại Hải Phòng đã được thành lập. Ngày 13/3/1997, Công ty đã thành lập Văn phòng đại diện ở Thành phố Hồ Chí Minh, để thay thế cho Chi nhánh trước đây đã tách ra. Tháng 5/1998 Văn phòng đại diện này đã được phát triển thành Chi nhánh tại Thành phố Hồ Chí Minh – đây là Chi nhánh lớn nhất của Công ty. Cũng trong năm 1998, Công ty đã mở thêm một chi nhánh mới tại Quảng Ninh. Đến năm 2003 Văn phòng đại diện tại Hải Phòng đã được phát triển thành Chi nhánh Hải Phòng. Từ ngày 31/12/2004 cho đến nay Chi nhánh tại Hải Phòng đã ngừng hoạt động. Tháng 04/2005 AASC chính thức trở thành hội viên của Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA). Và tháng 07/2005, AASC đã trở thành thành viên của tổ chức kế toán kiểm toán quốc tế INPACT. Cũng trong năm 2005, vào tháng 11, AASC đã liên doanh kiểm toán với Hãng Tư vấn Anh Bannock, và Văn phòng Kiểm toán Nhà nước Vương quốc Anh để thực hiện dự án hỗ trợ, nâng cao năng lực cho Kiểm toán Nhà nước Việt Nam, hội nhập kiểm toán, kế toán với các nước trong khu vực và các nước thuộc khối Liên minh Châu Âu (EU). Lê Trung Sơn Lớp Kiểm toán 47B Chuyên đề thực tập chuyên nghành 5 Khoa Kế toán Ngày 30/11/2006, AASC được Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận là tổ chức kiểm toán độc lập tham gia kiểm toán các tổ chức phát hành niêm yết và kinh doanh chứng khoán theo Quyết định 718/QĐ-UBCK. Giai đoạn thứ ba: Tháng 7/2007 AASC chuyển đổi từ mô hình doanh nghiệp nhà nước sang công ty TNHH có hai thành viên trở lên. Hiện nay, AASC có trụ sở chính đặt tại số 1 Phố Lê Phụng Hiểu, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội và Chi nhánh tại Thành phố Hồ Chí Minh và Văn phòng đại diện ở Quảng Ninh. Mục tiêu hoạt động của AASC là cung cấp dịch vụ chuyên ngành và thông tin tin cậy, giúp khách hàng ra quyết định quản lý tài chính, kinh tế một cách có hiệu quả. Bên cạnh đó Công ty hỗ trợ khách hàng giải quyết tốt, kịp thời vấn đề phát sinh mà ít có một tổ chức dịch vụ chuyên ngành nào có thể thực hiện được. Hiện tại, AASC có hàng trăm khách hàng hoạt động trên mọi lĩnh vực của nền kinh tế, thuộc mọi thành phần kinh tế và quy mô hoạt động của Công ty ngày càng được mở rộng khách hàng của AASC ngày càng đông đảo. Trải qua hơn 17 năm hoạt động, Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán đã có khoảng 1600 khách hàng, trong đó, có khoảng 550 khách hàng thường xuyên trong mọi lĩnh vực trên khắp cả nước. Khi mở rộng thị trường, không chỉ kiểm toán doanh thu mà các phần hành kiểm toán khác luôn được AASC chứ trọng và hoàn thiện. Lê Trung Sơn Lớp Kiểm toán 47B Chuyên đề thực tập chuyên nghành 6 Khoa Kế toán Bảng 1.1: Kết quả kinh doanh trong 5 năm Đơn vị: Tỷ đồng STT Chỉ tiêu 1 Doanh thu Lợi nhuận 2 Năm Năm 2004 25,409 2005 31,165 2,643 1,420 sau thuế Năm Năm 38,026 2007 50,958 2008 71,568 1,845 1,554 1,429 Năm 2006 (Nguồn: Phòng Tổng hợp – AASC) Dựa vào bảng trên ta thấy rằng, doanh thu của Công ty tăng đều đặn trong các năm và tăng nhanh trong hai năm 2006 và năm 2007. Lợi nhuận của Công ty cũng đạt ở mức khá cao. Có được điều này là do Công ty đã không ngừng mở rộng quy mô và thị trường Kiểm toán BCTC là một trong những hoạt động mà AASC chú trọng, trong đó, kiểm toán doanh thu liên quan đến tất cả khách hàng nên được đánh giá là một trong những hoạt động kiểm toán chủ chốt. Các hợp đồng kiểm toán ngày càng tăng lên về số lượng, và về giá trị của hợp đồng. 1.2 Đặc điểm ngành nghề kinh doanh của Công ty Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực kế toán kiểm toán. Các loại hình dịch vụ mà Công ty cung cấp bao gồm: Thứ nhất: Dịch vụ kế toán: AASC cung cấp các dịch vụ kế toán hướng tới việc nâng cao chất lượng của hoạt động kế toán cho doanh nghiệp đơn vị hành chính sự nghiệp… Các dịch vụ kế toán cung cấp chủ yếu bao gồm: Lập ghi sổ kế toán; Lập báo cáo tài chính định kỳ theo yêu cầu cửa cơ quan nhà nước và cơ quan cấp trên; Lê Trung Sơn Lớp Kiểm toán 47B Chuyên đề thực tập chuyên nghành 7 Khoa Kế toán Xây dựng mô hình tổ chức bộ máy kế toán trợ giúp việc chuyển đổi hệ thống kế toán và báo cáo tài chính; Hướng dẫn khách hàng trong việc áp dụng chế độ kế toán - tài chính và tư vấn lựa chọn đăng ký chế độ kế toán phù hợp với yêu cầu quản lý của doanh nghiệp; Thứ hai: Dịch vụ kiểm toán: Đây là loại hình dịch vụ mang lại doanh thu cao nhất cho Công ty Với hơn 17 năm kinh nghiệm trong cung cấp dịch vụ kiểm toán cho doanh nghiệp, tổ chức kinh tế - xã hội và dự án hoạt động tại Việt Nam AASC đã và đang được khách hàng đánh giá cao về chất lượng và ý kiến tư vấn. Đối với bất kỳ một doanh nghiệp nào thì doanh thu luôn là yếu tố quan trọng hàng đầu, nên hoạt động kiểm toán doanh thu luôn được thực hiện chi tiết. Việc kiểm toán doanh thu phải được tổng hợp từ nhiều phần hành khác nhau, nên đòi hỏi phải do các KTV có kinh nghiệm thực hiện. Các dịch vụ kiểm toán chủ yếu bao gồm: Kiểm toán báo cáo tài chính thường niên của doanh nghiệp, đơn vị hành chính sự nghiệp, và tổ chức kinh tế - xã hội; Kiểm toán hoạt động của dự án; Kiểm toán báo cáo quyết toán của công trình xây dụng cơ bản; Kiểm toán việc tuân thủ luật định; Kiểm toán xác định vốn thành lập giải thể doanh nghiệp; Kiểm toán doanh nghiệp phát hành niêm yết và kinh doanh chứng khoán; Kiểm toán tỷ lệ nội địa hoá; Kiểm toán các doanh nghiệp nhà nước, phục vụ công tác cổ phần và giám định tài liệu tài chính kế toán; Thứ ba: Dịch vụ tư vấn tài chính kế toán, thuế: AASC cung cấp các dịch vụ tư vấn cho khách hàng giải pháp tốt nhất, giúp khách hàng cải tiến hệ Lê Trung Sơn Lớp Kiểm toán 47B Chuyên đề thực tập chuyên nghành 8 Khoa Kế toán thống KSNB, nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh, chất lượng sản phẩm, dịch vụ, giảm chi phí hoạt động, không ngừng tăng doanh thu… Những dịch vụ chủ yếu bao gồm: Tư vấn rà soát chuẩn đoán hoạt động của doanh nghiệp nhà nước; Tư vấn tái cơ cấu, và mô hình hoạt động của tổng công ty nhà nước; Tư vấn quản lý; Tư vấn thuế: Bao gồm, tư vấn lập kế hoạch thuế, đăng ký, tính toán và kê khai thuế phải nộp với cơ quan thuế rà soát đánh giá việc vận hành sắc lệnh, chính sách thuế hiện hành của Việt Nam... Thứ tư: Dịch vụ công nghệ thông tin: AASC có đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ thông tin để trợ giúp cho khách hàng trong thiết kế, phát triển, thử nghiệm, và vận hành hệ thống thông tin quản lý mới nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý, hoạt động của khách hàng. Các phần mềm công nghệ thông tin chủ yếu mà Công ty cung cấp là: Một là, Phần mềm kế toán, bao gồm, các phần mềm là kế toán doanh nghiệp (E-ASPlus 3.0), kế toán đơn vị hành chính sự nghiệp (A-ASPlus 3.0), kế toán đơn vị chủ đầu tư (P- ASPlus 2.0). Hai là, Phần mềm quản lý, bao gồm, các phần mềm là phần mềm quản lý công văn, phần mềm quản lý doanh nghiệp, phần mềm quản lý nhân sự, phần mềm quản lý tài sản cố định. Thứ năm: Dịch vụ đào tạo và hỗ trợ tuyển dụng: AASC luôn đặt vấn đề nguồn lực con người lên hàng đầu chú trọng chất lượng lao động. Do đó đào tạo nhân viên là chiến lược để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của doanh nghiệp. Dịch vụ này giúp cho khách hàng lựa chọn được nhân viên phù hợp với yêu cầu cửa công việc tuyển dụng, giúp đỡ khách hàng trong việc tìm kiếm nhân viên tốt nhất cho công việc. Lê Trung Sơn Lớp Kiểm toán 47B Chuyên đề thực tập chuyên nghành 9 Khoa Kế toán AASC có đội ngũ chuyên gia có nhiều kinh nghiệm trong đào tạo, để xây dựng chương trình đào tạo. Đặc biệt là, khoá học bồi dưỡng kế toán trưởng, bồi dưỡng nghiệp vụ kế toán, quản trị doanh nghiệp, kế toán nội bộ, ứng dụng tin học trong công tác kế toán… AASC phối hợp tổ chức thực hiện, hợp tác với trường đại học, ngành, địa phương ở trong nước, và với tổ chức quốc tế, mở khoá bồi dưỡng, đào tạo và nâng cao kiến thức về quản trị kinh doanh, tài chính kế toán và kiểm toán, phân tích đầu tư, chứng khoán, thuế và bảo hiểm… cho hàng nghìn kế toán viên, kế toán trưởng, và kiểm toán viên nội bộ, góp phần nâng cao chất lượng công tác kế toán, kiểm toán nội bộ trong các doanh nghiệp. AASC còn thực hiện dịch vụ giới thiệu, cung cấp nhân viên kế toán, kiểm toán cho doanh nghiệp trong nước, và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Thứ sáu: Dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp, và tư vấn cổ phần hoá: Đây là một dịch vụ khá mói mẻ tại Việt Nam. Điều này xuất phát từ nhu cầu thực tiễn chuyển đổi loại hình doanh nghiệp Nhà nước sang công ty cổ phần công ty TNHH. Năm 2003 và năm 2004 là hai năm đánh dấu bước phát triển quan trọng của AASC trong hoạt động cung cấp dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp, và tư vấn cổ phần hoá. 1.3 Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý của Công ty ảnh hưởng tới kiểm toán doanh thu Hiện nay, nhân sự của AASC tại trụ sở chính và chi nhánh, văn phòng đại diện là khoảng hơn 140 cán bộ, nhân viên được đào tạo đại học và trên đại học ngành Tài chính Ngân hàng, Kế toán và Kiểm toán ở trong và ở ngoài nước. Trong đó có 43 người được cấp chứng chỉ Kiểm toán viên cấp Nhà nước (CPA); 15 thạc sĩ cán bộ đang theo học cao học và ACCA; nhiều cộng tác viên, bao gồm các giáo sư, tiến sỹ, chuyên gia đầu ngành có kinh nghiệm và chuyên môn dầy dạn. Nhân viên của AASC được đào tạo chính quy tại các Lê Trung Sơn Lớp Kiểm toán 47B Chuyên đề thực tập chuyên nghành 10 Khoa Kế toán trường đại học lớn tại Việt Nam; được tuyển chọn vào làm việc thông qua các vòng thi nghiêm túc, chất lượng về trình độ chuyên môn, và khả năng tiếng Anh. AASC cũng chú trọng vào việc đào tạo nâng cao trình độ của nhân viên trong quá trình làm việc tại Công ty. AASC thường xuyên tổ chức khoá đào tạo cho nhân viên mới, để truyền đạt kinh nghiệm, giúp các nhân viên mới nhanh chóng làm quen với công việc; bên cạnh đó, Công ty cũng tổ chức khoá đào tạo nội bộ để phổ biến cập nhật thông tin và văn bản pháp lý mới ban hành liên quan đến hoạt động tài chính kế toán và kiểm toán. Đồng thời, hàng năm tất cả nhân viên của AASC trừ cấp lãnh đạo phòng trở lên đều phải trải qua các kỳ thi sát hạch định kỳ. AASC rất coi trọng công tác tổ chức cũng như chất lượng của các kỳ thi sát hạch này, bởi qua đó, giúp cho Ban Lãnh đạo thấy được trình độ chuyên môn và sự tiến bộ của nhân viên trong Công ty, đồng thời, là động lực cho nhân viên không ngừng phấn đấu học hỏi. Nhân viên có năng lực chuyên môn tốt sẽ được gửi đi đào tạo ở các tổ chức đào tạo trong và ngoài nước, dưới những hình thức khác nhau. Hàng năm Công ty luôn tổ chức các vòng thi nghiệp vụ bao gồm tài chính doanh nghiệp, kế toán, kiểm toán, ngoại ngữ, tin học nhằm đánh giá tay nghề của nhân viên. Vị trí cán bộ trong Công ty từ trên xuống dưới được phân cấp rõ ràng: Ban Giám đốc; Phụ trách phòng; Kiểm toán viên chính: Được phân nhỏ thành ba cấp, là kiểm toán viên cấp 1, cấp 2 và cấp 3 (Kiểm toán viên cao cấp); Trợ lý kiểm toán: Được phân nhỏ thành năm cấp, là trợ lý kiểm toán viên cấp 1, cấp 2, cấp 3, cấp 4 và cấp 5; Nhân viên hành chính; Lê Trung Sơn Lớp Kiểm toán 47B Chuyên đề thực tập chuyên nghành 11 Khoa Kế toán Công ty được tổ chức theo mô hình chức năng, và các bộ phận có mối liên hệ chặt chẽ với nhau, hỗ trợ nhau trong hoạt động. Bộ máy quản lý của Công ty được khái quát qua Sơ đồ 1.1. Tổng Giám đốc là người chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng Bộ Tài chính, và trước pháp luật về toàn bộ hoạt động của Công ty. Nhiệm vụ và quyền hạn của Tổng Giám đốc đuợc quy định trong Điều 16 - Điều lệ tổ chức và hoạt động của Công ty. Phó Tổng Giám đốc có nhiệm vụ tư vấn cho Tổng Giám đốc về việc điều hành hoạt động của Công ty, và điều hành trực tiếp một số lĩnh vực hoạt động của Công ty theo sự uỷ quyền của Tổng Giám đốc. Lê Trung Sơn Lớp Kiểm toán 47B 12 Chuyên đề thực tập chuyên nghành Khoa Kế toán Sơ đồ 1.1 Cơ cấu tổ chức bộ máy của Công ty Hội đồng Thành viên BanBan KiKiểm ểm soát soát Ban Thườngtrực trựHội c Ban Thường Hộđồng i đồThành ng thàviên nh viên TổTổng ng Giám Giám đố đốcc Phó Phó Tổng TGiám ổng đốc Giám đốc Phòng Kiểm toán 1 Phòng Dịch vụ Đầu tư Nước ngoài Phó ổng PhóTTổng Giám Giám đố đốcc Phòng Kiểm toán 2 Phòng Kiểm toán 5 Phó ổng PhóTTổng Giám Giám đố đốcc Phòng Kiểm toán 3 Văn phòng đại diện tại Quảng Ninh Phó ổng Phó T Tổng Giám Giám đốc đốc Chi nhánh tại Tp. Hồ Chí Minh Phòng Tổng hợp Phòng Tổng hợp: Phòng có chức năng quản lý về mặt hành chính, và nhân sự trong Công ty, đảm nhận lên kế hoạch hàng tháng về lao động, bảo vệ tài sản, cung cấp hậu cần, quản lý công văn, sắp xếp và đề bạt cán bộ… Đồng thời, phòng này có nhiệm vụ theo dõi, và hạch toán nghiệp vụ kinh tế phát sinh, cung cấp báo cáo kế toán … Lê Trung Sơn Lớp Kiểm toán 47B Phòng Kiểm toán Xây dựng cơ bản Chuyên đề thực tập chuyên nghành 13 Khoa Kế toán Mặt khác, Phòng còn có nhiệm vụ xây dựng, và cung cấp phần mềm về kế toán, quản lý theo nhu cầu của khách hàng. Bên cạnh đó, Phòng cũng thực hiện việc lắp đặt bảo trì mạng máy tính của Công ty, góp phần hỗ trợ hoạt động cho các phòng nghiệp vụ khác. Phòng thực hiện nhiệm vụ đào tạo nhân viên hàng năm, tổ chức thi sát hạch định kỳ, cập nhật thông tin mới về tài chính, kế toán và kiểm toán… và hướng dẫn cho phòng nghiệp vụ. Đồng thời, Phòng còn thực hiện nhiệm vụ kiểm soát chất luợng kiểm toán hàng năm theo yêu cầu của Ban Giám đốc. Phòng Kiểm toán 1, Phòng Kiểm toán 2, Phòng Kiểm toán 3: Các phòng nghiệp vụ này đều có cùng chức năng là, cung cấp dịch vụ tư vấn tài chính, kế toán và kiểm toán liên quan đến hoạt động thương mại và dịch vụ, doanh nghiệp sản xuất, cung cấp các dịch vụ tư vấn... Phòng Kiểm toán 5: Phòng có chức năng hỗ trợ các phòng nghiệp vụ trên, và cung cấp dịch vụ kiểm toán xây dựng cơ bản, dịch vụ liên quan tới dự án của tổ chức chính phủ và phi chính phủ… Phòng Dịch vụ Đầu tư Nước ngoài: Phòng có chức năng hỗ trợ cho các phòng nghiệp vụ khác, và kiểm toán doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Phòng Kiểm toán Xây dựng cơ bản: Đây là phòng chuyên thực hiện kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản, hoặc hạng mục công trình hoàn thành, được thực hiện bởi đội ngũ kiểm toán viên và kỹ thuật viên có trình độ cao, giàu kinh nghiệm. AASC là một trong hai công ty kiểm toán đầu tiên của Việt Nam với quá trình phát triển lâu dài, và bền vững. Sau hơn 17 năm xây dựng và phát triển, AASC đã đạt được nhiều thành tựu to lớn. AASC đã có được một số lượng khách hàng đông đảo, trong mọi lĩnh vực từ sản xuất, thương mại, xây dựng cho đến ngân hàng, tài chính, bảo hiểm… Lê Trung Sơn Lớp Kiểm toán 47B Chuyên đề thực tập chuyên nghành 14 Khoa Kế toán PHẦN II: THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN DOANH THU TRONG QUY TRÌNH KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN DỊCH VỤ TƯ VẤN KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN 2.1 Kiểm toán doanh thu trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán cho khách hàng 2.1.1 Giai đoạn khảo sát và đánh giá khách hàng Đối với khách hàng mới, Công ty cần có thông tin về loại hình doanh nghiệp, về lĩnh vục sản xuất kinh doanh... của khách hàng, khó khăn cũng như yêu cầu từ phía khách hàng đối với dịch vụ kiểm toán BCTC nói chung cũng như kiểm toán khoản mục doanh thu nói riêng. Từ đó, AASC sẽ ước lượng sơ bộ khối lượng công việc kiểm toán BCTC, kiểm toán doanh thu, và giá phí kiểm toán. Nếu như khách hàng chấp nhận dịch vụ, và giá phí dịch vụ do AASC đưa ra thì hai bên sẽ tiến hành ký kết hợp đồng kiểm toán. Đối với khách cũ, Công ty đã có những thông tin và những hiểu biết cần thiết về khách hàng, nên cuộc gặp gỡ chỉ mang tính chất xem xét và tổng kết những thay đổi trong chính sách, tình hình kinh doanh của khách hàng trong năm qua có ảnh hưởng tới việc kiểm toán, đồng thời, sẽ chốt lại những điều cần lưu ý cho cuộc kiểm toán năm nay. Sau đó, AASC sẽ tìm hiểu về hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng. Việc tìm hiểu này đặc biệt rất quan trọng đối với Công ty XYZ là khách hàng năm đầu tiên mà AASC tiến hành kiểm toán. Còn với Công ty ABC, để có được các thông tin trên, KTV chỉ cần xem xét lại hồ sơ kiểm toán năm trước, và đánh giá lại những biến động của công ty trong năm vừa qua. Qua tìm hiểu hoạt động sản xuất kinh doanh, KTV thu đuợc các thông tin như sau: Thứ nhất: Đối với Công ty ABC: Công ty ABC là một doanh nghiệp nhà nước, được thành lập theo Quyết định Số 165/2001/QĐ-UBND ngày 25/09/2001 của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh với tên gọi “Công ty ABC”. Lê Trung Sơn Lớp Kiểm toán 47B Chuyên đề thực tập chuyên nghành 15 Khoa Kế toán Hoạt động kinh doanh chủ yếu của Công ty là sản xuất và cung ứng các loại rau quả đóng hộp. Công ty ABC là khách hàng thuờng xuyên của AASC. Thứ hai: Đối với Công ty XYZ: Công ty XYZ là công ty liên doanh được thành lập tại Việt Nam, theo Giấy phép Đầu tư do Bộ Kế hoạch và Đầu tư cấp có trụ sở tại Hải Phòng. Là doanh nghiệp liên doanh giữa Việt Nam và Đài Loan, trong đó, bên Đài Loan góp 60% vốn pháp định còn bên Việt Nam góp 40% vốn pháp định. Hoạt động kinh doanh chủ yếu là, tư vấn thiết kế các công trình kiến trúc. Để phục vụ cho cuộc kiểm toán BCTC nói chung và kiểm toán doanh thu nói riêng, Công ty yêu cầu khách hàng cung cấp các tài liệu cần thiết, như BCTC trong năm tài chính và báo cáo, quy chế hoạt động sản xuất kinh doanh... của ban giám đốc, trong đó nêu đầy đủ thành phần của ban giám đốc, và những cam kết của ban giám đốc trong việc lập và trình bày BCTC của công ty tại thời điểm kết thúc niên độ kế toán và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của năm tài chính đó theo Chuẩn mực Kế toán Việt Nam, và các quy định kế toán hiện hành. Đối với Công ty ABC là khách hàng thường xuyên của Công ty, KTV còn xem xét lại hồ sơ kiểm toán của năm trước đó, và những biến động trong hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty ABC trong năm vừa qua. Sau đó, KTV tiến hành đánh giá kiểm soát và xử lý những rủi ro của cuộc kiểm toán. Mục đích của việc đánh giá những rủi ro kiểm toán là quyết định có nên thực hiện kiểm toán hay không, và sau đó, xây dựng chương trình kiểm toán phù hợp với mức rủi ro đã xác định. Có thể đưa ra đánh giá rủi ro của cuộc kiểm toán ở một trong các mức: Thấp, trung bình và cao. Sau khi đã thu thập được những thông tin cần thiết, cộng với kinh nghiệm thực tế của mình, KTV đã đánh giá rủi ro kiểm toán cho hai khách Lê Trung Sơn Lớp Kiểm toán 47B Chuyên đề thực tập chuyên nghành 16 Khoa Kế toán hàng ABC và XYZ của mình ở mức trung bình và quyết định tiếp tục kiểm toán cho hai khách hàng này. 2.1.2 Giai đoạn thoả thuận cung cấp dịch vụ Đại diện AASC và công ty khách hàng sẽ gặp gỡ, để cùng nhau ký kết một hợp đồng kiểm toán bao gồm các điều khoản như phạm vi cuộc kiểm toán, các chuẩn mực áp dụng, thời gian cuộc kiểm toán, trách nhiệm của KTV và của công ty khách hàng, giá phí kiểm toán... 2.1.3 Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán Bước một: Lập kế hoạch chiến lược: Sau khi hợp đồng kiểm toán trên đã được ký kết kế hoạch chiến lược được đưa ra bởi trưởng nhóm kiểm toán và được đưa lên Phó Tổng Giám đốc phụ trách trực tiếp phê duyệt. Quá trình lập kế hoach chiến lược sẽ kiểm toán giúp cho KTV: Tìm hiểu tình hình kinh doanh, ngành nghề mà đơn vị khách hàng đang được phép hoạt động mục tiêu kinh doanh và rủi ro tiềm tàng có thể xảy ra đối với ngành nghề kinh doanh đó; Xem xét quan điểm của đơn vị khách hàng vì thế, KTV có thể diễn đạt được phát hiện của mình mà khách hàng quan tâm; Tìm hiểu về tính hữu hiệu của hệ thống KSNB, và lập phương pháp tiếp cận kiểm toán đối với hệ thống KSNB của khách hàng; Thu thập bằng chứng kiểm toán có hiệu lực, bằng cách tập trung công việc kiểm toán vào mục tiêu kiểm toán với rủi ro sai sót trọng yếu; Bước hai: Lập kế hoạch tổng thể: KTV sẽ lập kế hoạch tổng thể: Thứ nhất: Đánh giá nhũng rủi ro mà khách hàng có thể gặp phải: Sau khi đã thu thập được những thông tin cơ bản về tình hình của khách hàng KTV sẽ xác định rủi ro tiềm tàng trong môi trường kinh doanh của khách hàng. Với Công ty ABC bằng kinh nghiệm qua các cuộc kiểm toán năm trước và bằng sự hiểu biết thực tế, KTV đánh giá được những bất lợi mà Công ty có Lê Trung Sơn Lớp Kiểm toán 47B