LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 1
PhÇn I: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt
liÖu víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt
liÖu trong doanh nghiÖp
I.Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong doanh
nghiÖp s¶n xuÊt
1.Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu
VËt liÖu lµ mét trong nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh, tham gia thêng xuyªn vµ trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, ¶nh
hëng trùc tiÕp ®Õn chÊt lîng cña s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt.
VËt liÖu lµ ®èi tîng lao ®éng nªn cã ®Æc ®iÓm lµ: tham gia vµo mét chu
kú s¶n xuÊt, thay ®æi h×nh d¸ng ban ®Çu sau qu¸ tr×nh sö dông vµ chuyÓn toµn
bé gi¸ trÞ vµo gi¸ trÞ cña s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ra. Th«ng thêng trong cÊu t¹o
cña gi¸ thµnh s¶n phÈm th× chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chiÕm tû träng kh¸ lín
nªn viÖc sö dông tiÕt kiÖm vËt liªu vµ sö dông ®óng môc ®Ých, ®óng kÕ ho¹ch
cã ý nghÜa quan träng trong viÖc h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ thùc hiÖn tèt
kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh.
2.TÇm quan träng cña nguyªn vËt liÖu vµ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu
trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt
§ãng vai trß lµ mét yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh,
nguyªn vËt liÖu lµ thµnh phÇn chÝnh ®Ó cÊu t¹o nªn s¶n phÈm. Nguyªn vËt liÖu
®îc nhËn diÖn dÔ dµng trong s¶n phÈm v× nã tîng trng cho ®Æc tÝnh dÔ thÊy lín
nhÊt cña c¸i g× ®· ®îc s¶n xuÊt. Do vËy muèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh ®îc ®Òu ®Æn, liªn tôc ph¶i thêng xuyªn
®¶m b¶o cho nã c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu, n¨ng lîng ®ñ vÒ sè lîng, kÞp vÒ thêi
gian, ®óng vÒ qui c¸ch, phÈm chÊt. §©y lµ mét vÊn ®Ò b¾t buéc mµ nÕu thiÕu
th× kh«ng thÓ cã qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®îc.
Doanh nghiÖp s¶n xuÊt cÇn ph¶i cã nguyªn vËt liÖu, n¨ng lîng míi tån
t¹i ®îc. V× vËy ®¶m b¶o nguyªn vËt liÖu, n¨ng lîng cho s¶n xuÊt lµ mét tÊt yÕu
kh¸ch quan, mét ®iÒu kiÖn chung cña mäi nÒn s¶n xuÊt x· héi. Tuy nhiªn sÏ lµ
mét thiÕu sãt nÕu chØ nh¾c tíi nguyªn vËt liÖu mµ l¹i kh«ng nh¾c tíi tÇm quan
träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu. Nguyªn nh©n cã thÓ tãm t¾t nh
sau:
-Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chiÕm tû träng lín nhÊt trong mét ®¬n vÞ s¶n
phÈm so víi c¸c kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c (lao ®éng trùc tiÕp vµ s¶n
xuÊt chung);
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 2
-Sè liÖu chÝnh x¸c vÒ nguyªn vËt liÖu cã trong tay ph¶i thêng xuyªn
ph¶n ¸nh ®Ó x¸c ®Þnh khi nµo cÇn ®Æt mua tiÕp víi ngêi b¸n v× nÕu kh«ng sÏ
lµm gi¸n ®o¹n s¶n xuÊt;
-Mét sè s¶n phÈm cÇn nhiÒu lo¹i nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt. §iÒu nµy
®ßi hái rÊt nhiÒu chøng tõ gèc vµ c¸c thñ tôc kiÓm tra ®Ó ®¶m b¶o viÖc cung
cÊp nhÞp nhµng vµ ®ång bé c¸c lo¹i nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt.
TÊt c¶ c¸c lý do nµy ®ßi hái sæ s¸ch ph¶i ®îc lËp mét c¸ch chÝnh x¸c v×
nÕu kh«ng c«ng ty sÏ rÊt khã mµ x¸c ®Þnh sè nguyªn vËt liÖu cÇn mua vµ lóc
nµo mua. Sæ s¸ch chÝnh x¸c vµ kiÓm tra néi bé tèt còng ®¶m b¶o tÊt c¶ nguyªn
vËt liÖu ®îc cung cÊp ®Çy ®ñ vµ ®óng cho ph©n xëng s¶n xuÊt khi cÇn thiÕt.
C«ng t¸c kiÓm tra néi bé qua hÖ thèng ghi sæ s¸ch nh»m ®¶m b¶o c¸c nguån
vèn cña c«ng ty ®îc sö dông theo ®óng kÕ ho¹ch.
3.Yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp
XuÊt ph¸t tõ tÇm quan träng cña nguyªn vËt liÖu ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh nh ®· nãi ë trªn, môc tiªu c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu
trong doanh nghiÖp chñ yÕu ®îc chó träng vµ tËp trung ë 3 kh©u chÝnh lµ cung
øng, dù tr÷ vµ sö dông tiÕt kiÖm c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu, víi c¸c yªu cÇu nh
sau:
-Cung øng, dù tr÷ ®ång bé, kÞp thêi vµ chÝnh x¸c nguyªn vËt liÖu: §©y lµ
®iÒu kiÖn cã tÝnh chÊt tiÒn ®Ò cho sù liªn tôc cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh
cña doanh nghiÖp.
-§¶m b¶o cung øng nguyªn vËt liÖu cã chÊt lîng tèt: §©y lµ ®iÒu kiÖn
n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, gãp phÇn sö dông tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, t¨ng
n¨ng suÊt lao ®éng.
Bªn c¹nh ®ã viÖc ®¶m b¶o cung øng, sö dông tiÕt kiÖm, dù tr÷ ®Çy ®ñ sÏ
¶nh hëng tÝch cùc ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, ¶nh hëng ®Õn viÖc
gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng lîi nhuËn, t¨ng tÝch luü cho doanh nghiÖp.
4.Yªu cÇu vµ nhiÖm vô kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu
Víi yªu cÇu chung lµ qu¶n lý chÆt chÏ t×nh h×nh cung cÊp, b¶o qu¶n, dù
tr÷ vµ sö dông vËt liÖu nh»m ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
tiÕn hµnh ®îc liªn tôc ®Òu ®Æn theo ®óng kÕ ho¹ch vµ thóc ®Èy qu¸ tr×nh lu©n
chuyÓn nhanh vËt t, sö dông vèn hîp lý, cã hiÖu qu¶ vµ tiÕt kiÖm, kÕ to¸n vËt
liÖu cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau:
(+)Ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ kiÓm tra chÆt chÏ t×nh h×nh cung cÊp
vËt liÖu trªn c¸c mÆt: sè lîng, chÊt lîng, chñng lo¹i, gi¸ trÞ vµ thêi gian cung
cÊp;
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 3
(+)TÝnh to¸n vµ ph©n bæ chÝnh x¸c, kÞp thêi trÞ gi¸ vËt liÖu xuÊt dïng
cho c¸c ®èi tîng kh¸c nhau, kiÓm tra chÆt chÏ viÖc thùc hiÖn ®Þnh møc tiªu hao
vËt liÖu, ph¸t hiÖn vµ ng¨n chÆn kÞp thêi nh÷ng trêng hîp sö dông vËt liÖu sai
môc ®Ých, l·ng phÝ;
(+)Thêng xuyªn kiÓm tra viÖc thùc hiÖn ®Þnh møc dù tr÷ vËt liÖu, ph¸t
hiÖn kÞp thêi c¸c lo¹i vËt liÖu ø ®äng, kÐm phÈm chÊt, cha cÇn dïng vµ cã biÖn
ph¸p gi¶i phãng ®Ó thu håi vèn nhanh chãng, h¹n chÕ c¸c thiÖt h¹i;
(+)Thùc hiÖn viÖc kiÓm kª vËt liÖu theo yªu cÇu qu¶n lý, lËp c¸c b¸o c¸o
vÒ vËt liÖu, tham gia c«ng t¸c ph©n tÝch vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu mua, dù tr÷,
sö dông vËt liÖu.
II.Ph©n lo¹i vµ tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu
1.Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu
VËt liÖu sö dông trong doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i cã c«ng dông
kh¸c nhau, ®îc sö dông ë nhiÒu bé phËn kh¸c nhau, cã thÓ ®îc b¶o qu¶n, dù
tr÷ trªn nhiÒu ®Þa bµn kh¸c nhau. Do vËy ®Ó thèng nhÊt c«ng t¸c qu¶n lý vËt
liÖu gi÷a c¸c bé phËn cã liªn quan, phôc vô cho yªu cÇu ph©n tÝch, ®¸nh gi¸
t×nh h×nh cung cÊp, sö dông vËt liÖu cÇn ph¶i cã c¸c c¸ch ph©n lo¹i thÝch øng.
a.C¨n cø vµo c«ng dông chñ yÕu cña vËt liÖu th× vËt liÖu ®îc chia thµnh
c¸c lo¹i nh sau:
-Nguyªn vËt liÖu chÝnh: bao gåm c¸c lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu tham gia
trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó cÊu t¹o nªn thùc thÓ b¶n th©n cña s¶n phÈm
(vÝ dô: gç dïng ®Ó ®ãng bµn, ghÕ; giÊy dïng ®Ó in s¸ch; v¶i dïng ®Ó may quÇn
¸o...)
-VËt liÖu phô: bao gåm c¸c lo¹i vËt liÖu ®îc sö dông kÕt hîp víi vËt
liÖu chÝnh ®Ó n©ng cao chÊt lîng còng nh tÝnh n¨ng, t¸c dông cña s¶n phÈm vµ
c¸c lo¹i vËt liÖu phôc vô cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ b¶o qu¶n c¸c lo¹i t liÖu lao
®éng, phôc vô cho c«ng viÖc lao ®éng cña c«ng nh©n (vÝ dô: thuèc nhuém,
thuèc tÈy, thuèc chèng rØ, h¬ng liÖu xµ phßng, giÎ lau, dÇu nhên, hå keo...)
-Nhiªn liÖu:bao gåm c¸c lo¹i vËt liÖu ®îc dïng ®Ó t¹o ra n¨ng lîng phôc
vô cho sù ho¹t ®éng cña c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ vµ dïng trùc tiÕp cho s¶n
xuÊt. Nhiªn liÖu tån t¹i chñ yÕu ë 3 d¹ng lµ: thÓ r¾n (than, cñi, chÊt phãng
x¹...), thÓ láng (x¨ng, dÇu...), thÓ khÝ (ga, khÝ ®èt...). §Ó qu¶n lý tèt nhiªn liÖu
cÇn ph¶i thèng nhÊt ®¬n vÞ ®o lêng.
-Phô tïng thay thÕ: bao gåm c¸c lo¹i vËt liÖu ®îc sö dông cho viÖc thay
thÕ, söa ch÷a c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn vËn t¶i, truyÒn dÉn...
-VËt liÖu vµ thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n: bao gåm c¸c vËt liÖu vµ thiÕt bÞ
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 4
(cÇn l¾p, kh«ng cÇn l¾p, vËt kÕt cÊu, c«ng cô, khÝ cô...) mµ doanh nghiÖp mua
vµo nh»m môc ®Ých ®Çu t cho x©y dùng c¬ b¶n.
-PhÕ liÖu: lµ c¸c lo¹i vËt liÖu thu ®îc trong qua tr×nh s¶n xuÊt hay thanh
lý tµi s¶n, cã thÓ sö dông hoÆc b¸n ra ngoµi (ph«i bµo, v¶i vôn, g¹ch, s¾t...)
-VËt liÖu kh¸c: bao gåm c¸c lo¹i vËt liÖu cßn l¹i ngoµi c¸c thø cha kÓ
trªn nh bao b×, vËt ®ãng gãi, c¸c lo¹i vËt t ®Æc chñng...
ý nghi· cña c¸ch ph©n lo¹i nµy:
• BiÕt ®îc vÞ trÝ-vai trß cña vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
• Dïng ®Ó ph©n lo¹i vËt liÖu trong doanh nghiÖp ®Ó thèng nhÊt m· sè,
qui c¸ch cña vËt liÖu
• §Ó sö dông tµi kho¶n cÊp 1,2,3 cho phï hîp
b.C¨n cø vµo nguån cung cÊp vËt liÖu th× vËt liÖu ®îc chia thµnh:
-VËt liÖu mua ngoµi: §©y lµ ph¬ng thøc cung øng vËt liÖu phæ biÕn ë
c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, gi¸ c¶ cña vËt liÖu mua ngoµi phô thuéc vµo gi¸ c¶
thÞ trêng.
-VËt liÖu tù s¶n xuÊt: lµ vËt liÖu doanh nghiÖp tù s¶n xuÊt hoÆc thuª
ngoµi gia c«ng, vÝ dô: khu«n mÉu, khu«n ®óc, vËt kÕt cÊu hoÆc nh÷ng vËt liÖu
tù s¶n xuÊt kh¸c.
-VËt liÖu cã tõ nguån kh¸c, ch¼ng h¹n ®îc Nhµ níc hoÆc cÊp trªn cÊp,
nhËn vèn liªn doanh b»ng vËt liÖu, vay b»ng vËt liÖu...
ý nghÜa cña viÖc ph©n lo¹i theo tiªu thøc nµy:
• BiÕt ®îc c¬ cÊu nguån nhËp trong doanh nghiÖp
• TÝnh gi¸ ®óng vËt liÖu nhËp.
Tuy nhiªn ®Ó qu¶n lý tèt vËt liÖu cÇn kÕt hîp c¸c c¸ch ph©n lo¹i vËt liÖu
víi lËp sæ danh ®iÓm vËt liÖu. §©y còng lµ yªu cÇu tÊt yÕu nÕu doanh nghiÖp
¸p dông c«ng t¸c xö lý th«ng tin trªn m¸y tÝnh. T¸c dông cña sæ danh ®iÓm vËt
liÖu lµ nh»m thèng nhÊt tªn gäi, ®¬n vÞ tÝnh, m· sè, qui c¸ch, phÈm chÊt, gi¸
ghi sæ vËt liÖu. Tõ ®ã thèng nhÊt më thÎ kho vµ sæ chi tiÕt vËt liÖu trong doanh
nghiÖp.
2.TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu
TÝnh gi¸ vËt liÖu lµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ vËt liÖu ®Ó ghi sæ kÕ to¸n, do ®ã nã
cã ý nghÜa quan träng trong viÖc h¹ch to¸n ®óng t×nh h×nh tµi s¶n còng nh chi
phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.
TÝnh gi¸ vËt liÖu phô thuéc vµo ph¬ng ph¸p qu¶n lý vµ h¹ch to¸n vËt liÖu
lµ ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn hay kiÓm kª ®Þnh kú.
-Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn lµ ph¬ng ph¸p ®îc ¸p dông phæ biÕn
hiÖn nay. §Æc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ mäi nghiÖp vô nhËp, xuÊt vËt liÖu
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 5
®Òu ®îc kÕ to¸n theo dâi, tÝnh to¸n mét c¸ch thêng xuyªn theo qu¸ tr×nh ph¸t
sinh
-Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú cã ®Æc ®iÓm lµ trong kú kÕ to¸n chØ theo
dâi, tÝnh to¸n vµ ghi chÐp c¸c nghiÖp vô nhËp vËt liÖu, cßn gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt
chØ ®îc x¸c ®Þnh mét lÇn vµo cuèi kú khi cã kÕt qu¶ kiÓm kª vËt liÖu hiÖn cßn
cuèi kú.
TrÞ gi¸ vËt liÖu = TrÞ gi¸ vËt liÖu + TrÞ gi¸ vËt liÖu - TrÞ gi¸ vËt liÖu
xuÊt trong kú
hiÖn cßn ®Çu kú nhËp trong kú hiÖn cßn cuèi kú
2.1TÝnh gi¸ nhËp nguyªn vËt liÖu:
-VËt liÖu mua ngoµi:
Gi¸ vËt liÖu = Gi¸ mua ghi + Chi phÝ - ChiÕt khÊu th¬ng m¹i,
nhËp kho
trªn ho¸ ®¬n
thu mua
gi¶m gi¸ ®îc hëng
Trong ®ã:
Gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n:
• §èi víi c¸c ®¬n vÞ tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ
th× ®ã chÝnh lµ gi¸ cha tÝnh thuÕ VAT
• §èi víi c¸c ®¬n vÞ ¸p dông ph¬ng ph¸p trùc tiÕp khi tÝnh thuÕ gi¸ trÞ
gia t¨ng hoÆc vËt liÖu mua vµo sö dông cho phóc lîi, hµnh chÝnh sù nghiÖp ®ã
lµ gi¸ cã tÝnh thuÕ VAT.
Ngoµi ra ®èi víi vËt liÖu mua tõ níc ngoµi th× thuÕ nhËp khÈu ®îc tÝnh
vµo gi¸ thùc tÕ vËt liÖu nhËp.
Chi phÝ thu mua bao gåm: Chi phÝ vËn chuyÓn,b¶o qu¶n tõ n¬i mua vÒ
doanh nghiÖp; chi phÝ thuª kho b·i; chi phÝ b¶o hiÓm hµng ho¸ khi mua;hao
hôt trong ®Þnh møc khi mua vËt liÖu; tiÒn c«ng t¸c phÝ cña ngêi ®i mua...
ChiÕt khÊu th¬ng m¹i, gi¶m gi¸ ®îc hëng: Khi doanh nghiÖp mua
nguyªn vËt liÖu mét lÇn víi sè lîng lín hoÆc mua hµng nhiÒu lÇn trong kho¶ng
thêi gian nhÊt ®Þnh hoÆc vËt liÖu ®· mua nhng kh«ng ®¶m b¶o qui c¸ch phÈm
chÊt nªn ngêi b¸n ®ång ý gi¶m gi¸.
-VËt liÖu do doanh nghiÖp tù s¶n xuÊt: Gi¸ nhËp kho lµ gi¸ thµnh thùc tÕ
s¶n xuÊt vËt liÖu
Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu = Gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt + Chi phÝ chÕ biÕn
nhËp kho
®Ó chÕ biÕn
kh¸c
-VËt liÖu ®îc cÊp hoÆc nhËn vèn liªn doanh b»ng vËt liÖu hay c¸c c¸
nh©n cæ ®«ng gãp vèn b»ng vËt liÖu: Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu lµ gi¸ ghi trªn biªn
b¶n bµn giao hoÆc gi¸ do héi ®ång ®Þnh gi¸ thÈm ®Þnh céng thªm c¸c chi phÝ
kh¸c (nÕu cã)
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 6
-VËt liÖu ®îc biÕu tÆng, ®îc thëng: Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu lµ gi¸ trÞ vËt liÖu
®îc biÕu, tÆng, thëng hoÆc tham kh¶o gi¸ trÞ cña lo¹i vËt liÖu t¬ng ®¬ng trªn thÞ
trêng.
-VËt liÖu lµ phÕ liÖu: cã hai c¸ch tÝnh gi¸:
TÝnh theo gi¸ kÕ ho¹ch hoÆc gi¸ íc tÝnh kh«ng ®iÒu chØnh, cã u ®iÓm lµ
®¬n gi¶n nhng kh«ng chÝnh x¸c. HoÆc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ b¸n trªn thÞ trêng,
cã u ®iÓm lµ tÝnh ®óng gi¸ phÕ liÖu nhng nhîc ®iÓm lµ phøc t¹p.
2.2 TÝnh gi¸ xuÊt vËt liÖu
Doanh nghiÖp cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ sau.
Tuy nhiªn khi sö dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ ph¶i tu©n thñ nguyªn t¾c nhÊt
qu¸n.
* TÝnh gi¸ xuÊt kho vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n:
Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng trong kú ®îc tÝnh
theo c«ng thøc:
Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu = Sè lîng vËt liÖu x Gi¸ ®¬n vÞ
xuÊt dïng
xuÊt dïng
b×nh qu©n
Trong ®ã, gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cã thÓ tÝnh theo 1 trong 3 c¸ch sau:
(+) Gi¸ ®¬n vÞ b×nh
Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú
qu©n c¶ kú dù tr÷
Lîng thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú
C¸ch tÝnh nµy cã u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, dÔ lµm, tÝnh gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt sö
dông trong kú t¬ng ®èi chÝnh x¸c nhng nhîc ®iÓm lµ c«ng viÖc tÝnh to¸n dån
vµo cuèi th¸ng, g©y ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c quyÕt to¸n nãi chung.
(+) Gi¸ ®¬n vÞ
Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån kho ®Çu kú (hoÆc cuèi kú tríc)
b×nh qu©n cuèi
Lîng thùc tÕ vËt liÖu tån kho ®Çu kú (hoÆc cuèi
kú tríc
kú tríc)
C¸ch nµy mÆc dÇu kh¸ ®¬n gi¶n vµ ph¶n ¸nh kÞp thêi t×nh h×nh biÕn
®éng vËt liÖu trong kú tuy nhiªn kh«ng chÝnh x¸c v× kh«ng tÝnh ®Õn sù biÕn
®éng cña gi¸ c¶ vËt liÖu kú nµy.
(+) Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n
Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån kho sau mçi lÇn nhËp
sau mçi lÇn nhËp
Lîng thùc tÕ vËt liÖu tån kho sau mçi lÇn nhËp
C¸ch tÝnh nµy kh¾c phôc ®îc nhîc ®iÓm cña 2 ph¬ng ph¸p trªn, võa
chÝnh x¸c võa cËp nhËt. Tuy nhiªn ph¬ng ph¸p nµy tèn nhiÒu c«ng søc, tÝnh
to¸n nhiÒu lÇn, thêng chØ ¸p dông cho doanh nghiÖp sö dông Ýt lo¹i vËt liÖu, sè
lÇn nhËp vËt liÖu trong th¸ng Ýt.
* TÝnh gi¸ xuÊt kho theo ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ nhËp tríc,xuÊt tríc
(FIFO):
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 7
Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¶ thiÕt r»ng sè vËt liÖu nµo nhËp tríc th× xuÊt tríc, xuÊt hÕt sè nhËp tríc th× míi ®Õn sè nhËp sau theo gi¸ thùc tÕ cña tõng sè
hµng xuÊt. Nãi c¸ch kh¸c, c¬ së cña ph¬ng ph¸p nµy lµ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu
mua tríc sÏ ®îc dïng lµm gi¸ ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt tríc vµ do vËy
gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu tån kho cuèi kú sÏ lµ gi¸ thùc tÕ cña sè vËt liÖu mua vµo
sau cïng. Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp trong trêng hîp gi¸ c¶ æn ®Þnh hoÆc cã xu
híng gi¶m.
* Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ nhËp sau , xuÊt tríc (LIFO):
Ph¬ng ph¸p nµy gi¶ ®Þnh nh÷ng vËt liÖu mua sau cïng sÏ ®îc xuÊt tríc
tiªn, ngîc víi ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc ë trªn. Ph¬ng ph¸p nhËp sau,
xuÊt tríc thÝch hîp trong trêng hîp l¹m ph¸t.
* Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh:
Theo ph¬ng ph¸p nµy vËt liÖu ®îc x¸c ®Þnh theo ®¬n chiÕc hoÆc tõng l«
vµ gi÷ nguyªn tõ lóc nhËp vµo cho ®Õn lóc xuÊt dïng (trõ trêng hîp ®iÒu
chØnh). Khi xuÊt vËt liÖu nµo sÏ tÝnh theo gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu ®ã. Do vËy
ph¬ng ph¸p nµy cßn cã tªn gäi lµ ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc ph¬ng ph¸p ®Æc
®iÓm riªng. ¦u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p lµ vËt liÖu xuÊt ®îc tÝnh chÝnh x¸c theo
gi¸ nhËp nhng nhîc ®iÓm lµ kh«ng phï hîp víi gi¸ thùc tÕ thÞ trêng, sæ s¸ch
theo dâi vÊt v¶.
* Ph¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n:
Trong trêng hîp doanh nghiÖp sö dông nhiÒu lo¹i vËt liÖu, mçi lÇn nhËp
vËt liÖu víi gi¸ thùc tÕ kh¸c nhau. Do ®ã ®Ó ph¶n ¸nh kÞp thêi doanh nghiÖp cã
thÓ sö dông gi¸ h¹ch to¸n. Gi¸ h¹ch to¸n cã thÓ lµ gi¸ t¹m tÝnh, gi¸ kÕ ho¹ch
hoÆc gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú. Cuèi kú sau khi biÕt ®îc gi¸ thùc tÕ vËt
liÖu nhËp trong kú, kÕ to¸n ®iÒu chØnh gi¸ xuÊt vËt liÖu ®Çu kú tõ gi¸ h¹ch to¸n
vÒ gi¸ thùc tÕ. Ph¬ng ph¸p:
-§èi víi vËt liÖu nhËp trong kú: ghi ®ång thêi theo 2 lo¹i gi¸: gi¸ h¹ch
to¸n vµ gi¸ thùc tÕ.
-§èi víi vËt liÖu xuÊt trong kú: ghi theo gi¸ h¹ch to¸n
-Cuèi kú tiÕn hµnh ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu xuÊt trong kú vÒ gi¸
thùc tÕ th«ng qua hÖ sè gi¸ vËt liÖu
Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu + Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu
HÖ sè gi¸
tån ®Çu kú
nhËp trong kú
vËt liÖu (K)
Gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu + Gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu
tån ®Çu kú
nhËp trong kú
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 8
HÖ sè gi¸ vËt liÖu cã thÓ tÝnh cho tõng lo¹i vËt liÖu hoÆc tõng nhãm vËt
liÖu. Cuèi kú kÕ to¸n vµo B¶ng tÝnh gi¸ thùc tÕ vËt liÖu theo hÖ sè gi¸ (B¶ng kª
sè 3 nÕu doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc sæ NhËt ký chøng tõ)
Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm lµ khèi lîng c«ng viÖc tÝnh to¸n vµ h¹ch to¸n
chi tiÕt ®¬n gi¶n song nhîc ®iÓm lµ c«ng viÖc tÝnh to¸n thêng dån vµo cuèi kú.
III.H¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu
H¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu lµ viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng nhËp,
xuÊt, tån cho tõng lo¹i vËt liÖu c¶ vÒ hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ cña tõng kho vµ toµn
doanh nghiÖp. C«ng viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu ®îc theo dâi ë c¶ hai n¬i: ë
kho vµ phßng kÕ to¸n vµ thêng lµ c«ng viÖc tèn nhiÒu c«ng søc nhÊt.
1.Chøng tõ h¹ch to¸n:
KÕ to¸n t×nh h×nh nhËp, xuÊt vËt liÖu thêng liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i
chøng tõ kÕ to¸n kh¸c nhau, bao gåm nh÷ng chøng tõ cã tÝnh chÊt b¾t buéc lÉn
nh÷ng chøng tõ cã tÝnh chÊt híng dÉn hoÆc tù lËp. Tuy nhiªn dï lµ lo¹i chøng
tõ g× còng ph¶i ®¶m b¶o cã ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè c¬ b¶n, tu©n thñ chÆt chÏ tr×nh tù
lËp, phª duyÖt vµ lu©n chuyÓn chøng tõ ®Ó phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý ë c¸c
bé phËn cã liªn quan vµ yªu cÇu ghi sæ kiÓm tra cña kÕ to¸n. Chøng tõ kÕ to¸n
liªn quan ®Õn nhËp, xuÊt vµ sö dông vËt liÖu bao gåm c¸c lo¹i sau:
-C¸c chøng tõ gèc:
+Chøng tõ ph¶n ¸nh nguån nhËp nh do thu mua, tù s¶n xuÊt, nhËn vèn
gãp hoÆc cÊp ph¸t..., ch¼ng h¹n nh Ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng (nÕu tÝnh thuÕ theo
ph¬ng ph¸p khÊu trõ) hay Ho¸ ®¬n b¸n hµng (nÕu tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p
trùc tiÕp) trong trêng hîp doanh nghiÖp tù thu mua
+Chøng tõ ph¶n ¸nh môc ®Ých xuÊt kho bao gåm chøng tõ mÖnh lÖnh
(lÖnh xuÊt) vµ chøng tõ thùc hiÖn
-Biªn b¶n kiÓm nhËn vËt t, s¶n phÈm, hµng ho¸ (MÉu sè 05-VT): §©y lµ
chøng tõ ®Ó chøng minh nghiÖp vô giao nhËn hµng tån kho gi÷a ngêi cung cÊp,
ngêi qu¶n lý tµi s¶n vµ c¸n bé nghiÖp vô qu¶n lý vÒ sè lîng, chñng lo¹i, chÊt lîng.
-PhiÕu nhËp kho (MÉu sè 01-VT): lµ chøng tõ ph¶n ¸nh lîng hµng ®îc
nhËp qua kho tríc khi xuÊt dïng hoÆc xuÊt b¸n. PhiÕu nhËp kho cã thÓ do c¸n
bé cung øng hoÆc kÕ to¸n vËt t lËp. Thêng ®îc lËp thµnh 3 liªn: liªn 1: ®Ó lu,
liªn 2: ngêi nhËp hµng gi÷, liªn 3: thñ kho, kÕ to¸n lu©n chuyÓn gi÷.
-PhiÕu xuÊt kho (MÉu sè 02-VT):®îc dïng ®Ó theo dâi chÆt chÏ sè
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 9
lîng vËt t, s¶n phÈm hµng ho¸ xuÊt kho cho s¶n xuÊt hoÆc tiªu thô. PhiÕu xuÊt
kho lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®Þnh møc
tiªu hao, gi¸ vèn hµng tiªu thô.
Ngoµi ra cßn cã mét sè chøng tõ sau:
-ThÎ kho (MÉu sè 06-VT)
-PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé (MÉu sè 03-VT)
-PhiÕu xuÊt vËt t theo h¹n møc (MÉu sè 04-VT)
-PhiÕu b¸o vËt t cßn l¹i cuèi kú (MÉu sè 07-VT)
-B¶ng ph©n bæ vËt liÖu sö dông
2.Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu
ViÖc h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu cã thÓ ®îc thùc hiÖn theo 3 ph¬ng ph¸p
sau tuú theo ®iÒu kiÖn cña tõng doanh nghiÖp
2.1.Ph¬ng ph¸p thÎ song song
*Nguyªn t¾c h¹ch to¸n:
-ë kho: Thñ kho ghi chÐp sù biÕn ®éng nhËp, xuÊt, tån cña tõng lo¹i vËt
liÖu vÒ sè lîng trªn ThÎ kho (MÉu sè 06-VT)
-ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n vËt liÖu ghi chÐp sù biÕn ®éng nhËp, xuÊt,
tån cña tõng lo¹i vËt liÖu c¶ vÒ hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ trªn sæ chi tiÕt vËt liÖu. Cã
bao nhiªu lo¹i vËt liÖu th× cã bÊy nhiªu trang sæ chi tiÕt vËt liÖu.
*§iÒu kiÖn ¸p dông: Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông ë nh÷ng doanh nghiÖp cã
Ýt chñng lo¹i vËt t, tµi s¶n, hµng hãa, gi¸ trÞ hµng ho¸ lín cÇn ph¶i thêng xuyªn
kiÓm tra theo dâi vµ ¸p dông víi kÕ to¸n ®îc chuyªn m«n ho¸.
*Tr×nh tù h¹ch to¸n: (S¬ ®å sè 1)
*¦u, nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p:
-¦u ®iÓm: §¬n gi¶n, dÔ lµm, dÔ ®èi chiÕu kiÓm tra. Cung cÊp th«ng tin
thêng xuyªn vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng tõng lo¹i vËt liÖu trªn c¶ hai mÆt gi¸ trÞ vµ
hiÖn vËt. ThÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã Ýt lo¹i vËt liÖu vµ cã ¸p dông kÕ
to¸n m¸y.
-Nhîc ®iÓm: Ghi chÐp trïng l¾p, kh«ng thÝch hîp víi doanh nghiÖp cã
nhiÒu lo¹i vËt liÖu vµ c«ng t¸c kÕ to¸n thñ c«ng.
2.2 Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
*Nguyªn t¾c h¹ch to¸n:
-ë kho: Thñ kho dïng thÎ kho ghi chÐp t×nh h×nh nhËp, xuÊt vËt liÖu vÒ
mÆt sè lîng
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 10
-ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n vËt liÖu ghi chÐp sù biÕn ®éng nhËp, xuÊt,
tån cña vËt liÖu cho tõng lo¹i vËt liÖu c¶ vÒ hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ ghi trªn Sæ ®èi
chiÕu lu©n chuyÓn.
*Tr×nh tù h¹ch to¸n: (S¬ ®å sè 2)
*¦u nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p:
-¦u ®iÓm: §¬n gi¶n, dÔ thùc hiÖn
-Nhîc ®iÓm: Khèi lîng ghi chÐp cña kÕ to¸n dån qu¸ nhiÒu vµo cuèi
th¸ng nªn ¶nh hëng ®Õn tÝnh kÞp thêi cña viÖc cung cÊp th«ng tin kÕ to¸n cho
c¸c ®èi tîng kh¸c nhau
2.3. Ph¬ng ph¸p sæ sè d
*Nguyªn t¾c h¹ch to¸n:
- ë kho: Thñ kho ghi chÐp gièng nh ph¬ng ph¸p thÎ song song nhng
cuèi kú trªn c¬ së sè liÖu tån kho trªn thÎ kho thñ kho vµo sæ sè d (phÇn theo
dâi vÒ sè lîng). Sæ nµy do kÕ to¸n lËp vµ chuyÓn cho thñ kho vµo ngµy cuèi
th¸ng ®Ó ghi sæ.
C¸c chøng tõ nhËp, xuÊt sau khi ®· ghi vµo thÎ kho ph¶i ®îc thñ kho
ph©n lo¹i theo chøng tõ nhËp, xuÊt cña tõng lo¹i vËt liÖu ®Ó lËp phiÕu giao
nhËn chøng tõ vµ chuyÓn giao cho phßng kÕ to¸n kÌm theo c¸c chøng tõ nhËp,
xuÊt.
-ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n vËt liÖu chØ theo dâi sù biÕn ®éng nhËp, xuÊt,
tån cho tõng lo¹i vËt liÖu vÒ gi¸ trÞ trªn b¶ng kª luü kÕ nhËp, xuÊt, tån
*Tr×nh tù h¹ch to¸n: (S¬ ®å sè 3)
*¦u, nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p:
-¦u ®iÓm: Tr¸nh ®îc viÖc ghi chÐp trïng l½p gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n.
Cung cÊp th«ng tin kÞp thêi cho ngêi qu¶n lý vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng cña
nguyªn vËt liÖu.
-Nhîc ®iÓm: Khã kiÓm tra ®èi víi c¸c sai sãt, nhÇm lÉn.
IV. H¹ch to¸n tæng hîp vËt liÖu
H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu lµ qu¸ tr×nh theo dâi t×nh h×nh nhËp,
xuÊt, tån kho vËt liÖu theo gi¸ trÞ. Nhê ®ã qu¸ tr×nh theo dâi mang tÝnh kh¸i
qu¸t ho¸ cao h¬n vµ cã thÓ so s¸nh ®îc. Cã hai ph¬ng ph¸p thêng ®îc dïng ®Ó
h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu lµ:
-Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn
-Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
1.H¹ch to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn
1.1 Néi dung cña ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 11
Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn lµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tæng hîp
hµng tån kho dïng ®Ó ph¶n ¸nh mét c¸ch thêng xuyªn, liªn tôc t×nh h×nh biÕn
®éng nhËp, xuÊt, tån cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô, thµnh phÈm, hµng ho¸. Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm lµ cung cÊp th«ng tin thêng xuyªn biÕn ®éng hµng tån
kho do kÕ to¸n ph¶i më sæ chi tiÕt theo dâi sù biÕn ®éng nhËp, xuÊt, tån. Tuy
nhiªn ph¬ng ph¸p nµy còng cã nhîc ®iÓm lµ nÕu doanh nghiÖp sö dông qu¸
nhiÒu vËt liÖu, c«ng cô dông cô hoÆc s¶n xuÊt ra qu¸ nhiÒu lo¹i thµnh phÈm
hay kinh doanh qu¸ nhiÒu lo¹i hµng ho¸ th× viÖc ghi chÐp tèn nhiÒu c«ng søc.
1.2 H¹ch to¸n tæng hîp nhËp vËt liÖu
a.Thñ tôc vµ chøng tõ:
C¨n cø vµo yªu cÇu cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, c«ng ty thùc hiÖn
ký kÕt hîp ®ång kinh tÕ víi nhµ cung cÊp. Tuú theo h×nh thøc hîp ®ång kinh tÕ
®· ®îc ký kÕt, nhµ cung cÊp sÏ vËn chuyÓn hµng ®Õn cho doanh nghiÖp hoÆc
doanh nghiÖp ®Õn kho cña nhµ cung cÊp ®Ó nhËn. Nhµ cung cÊp sÏ giao cho
doanh nghiÖp ho¸ ®¬n giao hµng lµ Ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng hay Ho¸ ®¬n b¸n
hµng. §èi víi nh÷ng vËt t quan träng th× doanh nghiÖp ph¶i lËp biªn b¶n kiÓm
nghiÖm ®Ó x¸c ®Þnh sè vËt t thõa thiÕu, ®óng hay sai qui c¸ch vËt chÊt ®Ó nhËp
kho vµ tr¸ch nhiÖm vËt chÊt cña nh÷ng ngêi liªn quan. PhiÕu nhËp kho ®îc lËp
thµnh 3 liªn ®Æt giÊy than viÕt 1 lÇn.
b.Tµi kho¶n sö dông:
-Tµi kho¶n 152 “ Nguyªn liÖu, vËt liÖu “:Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n
¸nh sù biÕn ®éng nhËp, xuÊt, tån vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ. KÕt cÊu:
Bªn Nî: Ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ vËt liÖu nhËp kho
Bªn Cã: Ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho
D Nî: ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån kho (®Çu kú hoÆc cuèi kú)
-Tµi kho¶n 151 “ Hµng mua ®ang ®i trªn ®êng “: ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng
t¨ng, gi¶m vËt liÖu ®· mua cã ho¸ ®¬n nhng cuèi kú cha vÒ nhËp kho hoÆc ®·
vÒ kho nhng cha lµm thñ tôc kiÓm nghiÖm ®Ó nhËp kho. KÕt cÊu:
Bªn Nî: gi¸ thùc tÕ hµng mua ®ang ®i ®êng
Bªn Cã: gi¸ thùc tÕ hµng ®ang ®i ®êng ®· vÒ nhËp kho
D Nî: gi¸ thùc tÕ hµng ®ang ®i ®êng (®Çu kú hoÆc cuèi kú)
-Ngoµi ra cßn cã c¸c tµi kho¶n: TK 133,331,311,111,112... ph¶n ¸nh t×nh
h×nh thanh to¸n víi nhµ cung cÊp vµ sè thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®îc khÊu trõ (nÕu
doanh nghiÖp ¸p dông tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ)
c.Tr×nh tù h¹ch to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu: (S¬ ®å sè 4)
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 12
§èi víi nghiÖp vô nhËp nguyªn vËt liÖu (vËt liÖu t¨ng) th× nguyªn t¾c
chung ®Ó h¹ch to¸n lµ ghi Nî TK 152 vµ ®èi øng víi nã sÏ lµ Cã c¸c TK cã
liªn quan kh¸c tuú theo nguån gèc cña vËt liÖu nhËp kho.
-§èi víi vËt liÖu t¨ng do mua ngoµi th× khi vËt liÖu vÒ nhËp kho cã
chøng tõ kÌm theo, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 152
Nî TK 133 (nÕu cã)
Cã TK 111,112,331,311...
Trêng hîp doanh nghiÖp mua vËt liÖu sö dông ®Ó s¶n xuÊt mÆt hµng
kh«ng chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng hoÆc sö dông cho hµnh chÝnh phóc lîi sù
nghiÖp th× gi¸ mua nguyªn vËt liÖu nhËp lµ gi¸ cã tÝnh c¶ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng.
-Trêng hîp vËt liÖu vÒ cha cã chøng tõ kÌm theo, doanh nghiÖp vÉn lµm
thñ tôc nhËp kho vËt liÖu nhng cha ghi sæ kÕ to¸n mµ ®îi ®Õn cuèi th¸ng nÕu
chøng tõ vÒ ghi sæ gièng trêng hîp vËt liÖu vÒ cã chøng tõ kÌm theo. NÕu
chøng tõ vÉn cha vÒ th× ghi sæ theo gi¸ t¹m tÝnh vµ sang th¸ng sau nÕu chøng
tõ vÒ kÕ to¸n so s¸nh gi÷a gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ t¹m tÝnh ®Ó ®iÒu chØnh
-Chøng tõ vÒ tríc, vËt liÖu cha vÒ th× kÕ to¸n cha ghi sæ mµ ®îi ®Õn cuèi
th¸ng nÕu vËt liÖu vÒ th× lµm thñ tôc kiÓm nghiÖm nhËp kho vµ ghi gièng trêng
hîp vËt liÖu vÒ cã chøng tõ kÌm theo, cßn nÕu cuèi th¸ng vËt liÖu vÉn cha vÒ
th× kÕ to¸n ghi:
Nî TK 151
Nî TK 133 (nÕu cã)
Cã TK 111,112,331...
Sang th¸ng sau nÕu vËt liÖu vÒ th× doanh nghiÖp lµm thñ tôc kiÓm
nghiÖm nhËp kho:
Nî TK 152
Cã TK 151
-Trêng hîp doanh nghiÖp mua hµng ®îc hëng chiÕt khÊu do tr¶ tiÒn tríc
thêi gian qui ®Þnh th× chiÕt khÊu thu ®îc ®îc coi lµ thu nhËp ho¹t ®éng tµi
chÝnh vµ ®îc h¹ch to¸n nh sau:
Nî TK 111,112,331
Cã TK 515 “ Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh “
-Trêng hîp khi kiÓm nghiÖm nhËp kho ph¸t hiÖn vËt liÖu sai qui c¸ch
phÈm chÊt ®îc ngêi b¸n gi¶m gi¸ hoÆc tr¶ l¹i hµng cho ngêi b¸n th× kÕ to¸n
ghi gi¶m vËt liÖu, ®ång thêi gi¶m thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®îc khÊu trõ (nÕu lµ
doanh nghiÖp tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ):
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 13
Nî TK 111,112,331...
Cã TK 152
Cã TK 133
1.3 H¹ch to¸n tæng hîp xuÊt vËt liÖu
a.Thñ tôc vµ chøng tõ
C¨n cø vµ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp sÏ lËp chøng tõ
xuÊt vËt liÖu sö dông cho c¸c môc ®Ých kh¸c nhau:
-Sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh: PhiÕu xuÊt kho hoÆc PhiÕu xuÊt kho vËt t
theo h¹n møc
-Sö dông ®Ó liªn doanh: PhiÕu xuÊt kho kÌm theo Hîp ®ång liªn doanh
-Thuª ngoµi chÕ biÕn: PhiÕu xuÊt kho kÌm theo Hîp ®ång gia c«ng chÕ biÕn
-XuÊt tõ kho nµy sang kho kh¸c: PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé
b.Tµi kho¶n sö dông:
-TK 621 “ Chi phi nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp “
-TK 627 “ Chi phÝ s¶n xuÊt chung “
-TK 641 “ Chi phÝ b¸n hµng “
-TK 642 “ Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp “
-TK 241 “ X©y dùng c¬ b¶n dë dang “ ...
c.Tr×nh tù h¹ch to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu: (S¬ ®å sè 4)
§èi víi nghiÖp vô xuÊt kho nguyªn vËt liÖu (vËt liÖu gi¶m) th× nguyªn
t¾c chung ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp lµ ghi Cã TK 152 ®èi øng Nî víi c¸c tµi
kho¶n kh¸c cã liªn quan tuú theo môc ®Ých xuÊt kho vµ ®èi tîng sö dông vËt
liÖu
-C¨n cø vµo chøng tõ xuÊt vËt liÖu sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh vµ
n¬i sö dông, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 621,627,641,642,241....
Cã TK 152
-Khi xuÊt vËt liÖu ®Ó thuª ngoµi chÕ biÕn hoÆc tù chÕ biÕn, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 154
Cã TK 152
-Khi xuÊt vËt liÖu ®Ó gãp vèn liªn doanh, nÕu x¶y ra mét trong c¸c trêng
hîp sau th× kÕ to¸n sÏ ghi sæ nh sau:
+ Sè vèn gãp liªn doanh lµ vËt liÖu b»ng gi¸ trÞ vËt liÖu ghi trªn sæ kÕ
to¸n, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 222,228,128
Cã TK 152
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 14
+ Sè vèn gãp liªn doanh lµ vËt liÖu kh¸c gi¸ trÞ vËt liÖu ghi trªn sæ kÕ
to¸n, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 222,228,128
Nî/Cã TK 412
Cã TK 152
-NÕu kiÓm kª ph¸t hiÖn thiÕu vËt liÖu, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 1381
Cã TK 152
Khi cã quyÕt ®Þnh xö lý sè vËt liÖu thiÕu, tuú theo néi dung quyÕt ®Þnh,
kÕ to¸n ghi:
Nî TK 111,334: PhÇn tæ chøc, c¸ nh©n ph¶i båi thêng
Nî TK 632: Gi¸ trÞ phÇn hao hôt mÊt m¸t sau khi ®· trõ ®i phÇn båi
thêng cña tæ chøc, c¸ nh©n
Cã TK 1381
-NÕu ®¸nh gi¸ l¹i vËt liÖu mµ gi¶m gi¸, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 412 : PhÇn gi¸ trÞ chªnh lÖch gi¶m
Cã TK 152 : PhÇn gi¸ trÞ chªnh lÖch gi¶m
2. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
2.1 Néi dung cña ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
KiÓm kª ®Þnh kú lµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tæng hîp hµng tån kho kh«ng
theo dâi mét c¸ch thêng xuyªn, liªn tôc t×nh h×nh biÕn ®éng nhËp, xuÊt mµ chØ
theo dâi sè tån cuèi kú th«ng qua kiÓm kª cuèi kú. Theo ph¬ng ph¸p nµy ®Ó
tÝnh gi¸ trÞ hµng tån kho xuÊt trong kú ph¶i dùa vµo c«ng thøc:
Gi¸ trÞ hµng tån kho = Gi¸ trÞ hµng + Gi¸ trÞ hµng tån - Gi¸ trÞ hµng tån
xuÊt trong kú
mua vµo
kho ®Çu kú
kho cuèi kú
trong ®ã : Gi¸ trÞ hµng tån kho cuèi kú ®îc x¸c ®Þnh vµo cuèi kú, cuèi th¸ng
hoÆc cuèi quý th«ng qua kiÓm kª.
Theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú th× nh÷ng tµi kho¶n tån kho chØ ph¶n
¸nh gi¸ trÞ tån cuèi kú mµ kh«ng ph¶n ¸nh gi¸ trÞ nhËp, xuÊt trong kú.
Ph¬ng ph¸p cã u ®iÓm lµ ghi chÐp ®¬n gi¶n, x¸c ®Þnh nhanh sè lîng hµng xuÊt
kho trong kú nhng nhîc ®iÓm lµ c«ng viÖc kÕ to¸n thêng dån vµo cuèi kú. Do
vËy ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc ¸p dông ë nh÷ng doanh nghiÖp sö dông qu¸
nhiÒu lo¹i hµng tån kho ®¬n gi¸ thÊp.
2.2 Tµi kho¶n sö dông
-TK 152 “ Nguyªn liÖu, vËt liÖu “: Tµi kho¶n nµy chØ ph¶n ¸nh gi¸ thùc
tÕ vËt liÖu tån cuèi kú. KÕt cÊu:
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 15
Bªn Nî: kÕt chuyÓn gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån cuèi kú
Bªn Cã: kÕt chuyÓn gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú
D Nî: gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån cuèi kú
-TK 151 “ Hµng mua ®ang ®i ®êng “: Tµi kho¶n nµy chØ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ
thùc tÕ hµng ®ang ®i ®êng cuèi kú hoÆc ®· vÒ kho nhng cha lµm thñ tôc nhËp.
KÕt cÊu:
Bªn Nî: kÕt chuyÓn gi¸ thùc tÕ hµng ®ang ®i ®êng cuèi kú
Bªn Cã: kÕt chuyÓn gi¸ thùc tÕ hµng ®ang ®i ®êng tån ®Çu kú
D Cã: gi¸ thùc tÕ hµng ®ang ®i ®êng tån cuèi kú
-TK 611 “ Mua hµng “: ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ hµng mua vµo vµ xuÊt sö
dông trong kú. KÕt cÊu:
Bªn Nî:
+) kÕt chuyÓn gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu tån ®Çu kú vµ gi¸ thùc tÕ hµng
®ang ®i ®êng ®Çu kú
+) gi¸ thùc tÕ vËt liÖu mua vµo trong kú vµ nh÷ng trêng hîp nhËp kh¸c
Bªn Cã:
+) kÕt chuyÓn gi¸ thùc tÕ vËt liÖu cã tån cuèi kú
+) gi¸ thùc tÕ hµng mua bÞ tr¶ l¹i
+) gi¸ trÞ hµng mua ®îc gi¶m gi¸
+) gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt sö dông trong kú
Tµi kho¶n nµy cuèi kú kh«ng cã sè d v× nã lµ tµi kho¶n chi phÝ.
-Ngoµi ra kÕ to¸n vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p nµy cßn sö dông mét sè tµi
kho¶n kh¸c nh: TK 133, 331,411,222,111,112...
2.3Tr×nh tù h¹ch to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu: (S¬ ®å sè 5)
-Theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú th× c«ng viÖc h¹ch to¸n nguyªn vËt
liÖu chñ yÕu ®îc h¹ch to¸n qua tµi kho¶n trung gian lµ TK 611. §Çu kú, kÕ
to¸n kÕt chuyÓn gi¸ thùc tÕ vËt liÖu, hµng mua ®ang ®i ®êng vÒ tµi kho¶n 611.
C¸c nghiÖp vô ghi t¨ng nguyªn vËt liÖu ®îc ph¶n ¸nh bªn Nî tµi kho¶n 611,
ghi gi¶m nguyªn vËt liÖu ®îc ph¶n ¸nh bªn Cã tµi kho¶n 611. Cuèi kú, c¨n cø
vµo biªn b¶n kiÓm kª, ®¬n gi¸ nguyªn vËt liÖu,hµng mua ®· cã ho¸ ®¬n nhng
cha vÒ nhËp kho..., kÕ to¸n kÕt chuyÓn gi¸ trÞ vËt liÖu tån kho cuèi kú vÒ tµi
kho¶n 152, 151.
-C¸c trêng hîp h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh
kú: t¬ng tù theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
V. H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu tån kho
1.Kh¸i niÖm:
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 16
Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho lµ viÖc trÝch lËp tríc mét kho¶n tiÒn
tÝnh vµo chi phÝ do cã sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ gèc cña hµng tån kho lín h¬n gi¸
trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc cña chóng t¹i thêi ®iÓm cuèi kú kÕ to¸n n¨m
nh»m t¹o nguån tµi chÝnh bï ®¾p cho nh÷ng thiÖt h¹i cã thÓ xÈy ra cho kú kÕ
to¸n sau do nguyªn nh©n gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu.
2.§iÒu kiÖn ¸p dông: ViÖc trÝch lËp hay hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng
gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o tµi chÝnh cuèi n¨m ph¶i tu©n
thñ c¸c yªu cÇu sau:
-Ph¶i cã ®Çy ®ñ tµi liÖu, chøng tõ chøng minh gi¸ vèn cña nguyªn vËt
liÖu t¹i thêi ®iÓm lËp dù phßng cao h¬n gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ® îc cña
chóng trªn thÞ trêng;
-ViÖc íc tÝnh gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc cña hµng tån kho ph¶i
dùa trªn b»ng chøng tin cËy thu thËp ®îc t¹i thêi ®iÓm íc tÝnh;
-Lµ nguyªn vËt liÖu thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp, tån kho t¹i
thêi ®iÓm lËp dù phßng.
ViÖc lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së tõng
mÆt hµng tån kho. Tuy nhiªn ®èi víi nh÷ng nguyªn vËt liÖu tån kho cã gi¸ gèc
cao h¬n gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc nhng gi¸ b¸n s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt
ra tõ nguyªn vËt liÖu nµy kh«ng gi¶m hoÆc thËm chÝ cao h¬n gi¸ hiÖn t¹i th×
kh«ng ®îc lËp dù phßng gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu.
3.Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n
-X¸c ®Þnh møc dù phßng ph¶i trÝch lËp:
Møc dù phßng
Lîng nguyªn vËt
§¬n gi¸
§¬n gi¸ thùc
ph¶i trÝch cho n¨m = liÖu tån kho
x h¹ch to¸n - tÕ thêi ®iÓm
kÕ ho¹ch
gi¶m gi¸
trªn sæ
lËp dù phßng
-Tµi kho¶n sö dông:
TK 159 “ Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho “. KÕt cÊu:
Bªn Nî: Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho vµo cuèi niªn ®é
kÕ to¸n
Bªn Cã: TrÝch lËp dù phßng cÇn lËp vµo cuèi niªn ®é
D Cã: Sè dù phßng ®· trÝch
-Tr×nh tù h¹ch to¸n:
+) Cuèi n¨m c¨n cø vµo møc dù phßng cÇn lËp, kÕ to¸n ghi sæ:
Nî TK 642
Cã TK 159
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 17
+) Sang cuèi n¨m sau, nÕu sè cÇn lËp cho n¨m kÕ ho¹ch ®óng b»ng sè
®· trÝch lËp cña n¨m tríc th× kÕ to¸n kh«ng ph¶i trÝch lËp dù phßng n÷a
+) NÕu sè cÇn lËp cho n¨m kÕ ho¹ch cao h¬n sè ®· lËp th× kÕ to¸n trÝch
lËp thªm phÇn chªnh lÖch t¨ng thªm vµ h¹ch to¸n nh sau:
Nî TK 632 “ Gi¸ vèn hµng b¸n “ (chi tiÕt dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån
kho)
Cã TK 159 “Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho “
+) NÕu sè cÇn lËp cho n¨m kÕ ho¹ch thÊp h¬n sè ®· lËp th× kÕ to¸n hoµn
nhËp phÇn chªnh lÖch gi¶m vµ h¹ch to¸n nh sau:
Nî TK 159 “Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho “
Cã TK 632 “ Gi¸ vèn hµng b¸n “ (chi tiÕt dù phßng gi¶m gi¸ hµng
tån kho)
VI. ChuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu
Theo ph¹m vi ¸p dông trong chuÈn mùc th× nguyªn vËt liÖu n»m trong
nhãm chuÈn mùc vÒ hµng tån kho (IAS 2) vµ do vËy ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n
nguyªn vËt liÖu ph¶i tu©n thñ theo qui ®Þnh cña nhãm hµng tån kho. Tøc lµ
hµng tån kho ph¶i ®îc ghi nhËn theo gi¸ thÊp h¬n gi÷a gi¸ gèc vµ gi¸ trÞ thuÇn
cã thÓ thùc hiÖn ®îc theo nguyªn t¾c thËn träng.
1.TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu nhËp kho:
Khi nguyªn vËt liÖu ®îc mua vÒ nhËp kho th× tuú tõng thø, tõng lo¹i cô
thÓ mµ nã cã thÓ sö dông ngay vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm hay tr¶i qua giai ®o¹n
chÕ biÕn tríc khi ®a vµo s¶n xuÊt hoÆc nhËp kho, ®em b¸n....øng víi mçi lo¹i
nh vËy, chuÈn mùc kÕ to¸n Quèc tÕ sè 2 (IAS) l¹i cã qui ®Þnh gi¸ phÝ víi c¬
cÊu vµ c¸ch tÝnh riªng nhng ph¶i tu©n thñ nguyªn t¾c gi¸ gèc hµng ho¸ ph¶i
bao gåm tÊt c¶ chi phÝ mua (vÝ dô gÝa mua vµ chi phÝ nhËp khÈu, chi phÝ vËn
chuyÓn bèc dì...), chi phÝ chÕ biÕn (chi phÝ nh©n c«ng chÕ biÕn, khÊu hao m¸y
mãc dïng ®Ó gia c«ng chÕ biÕn...) vµ c¸c chi phÝ kh¸c ph¸t sinh ®Ó cã ®îc hµng
tån kho ë ®Þa ®iÓm vµ tr¹ng th¸i hiÖn t¹i.
2.TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho
Theo IAS ®Ó tÝnh gi¸ vËt liÖu xuÊt kho tríc hÕt kÕ to¸n cÇn ph©n biÖt hai
lo¹i nguyªn vËt liÖu lµ nguyªn vËt liÖu nhËn diÖn ®îc vµ nguyªn vËt liÖu
kh«ng nhËn diÖn ®îc v× c¸ch tÝnh gi¸ sÏ kh¸c nhau.
-Nguyªn vËt liÖu nhËn diÖn ®îc: Gi¸ xuÊt kho bao gåm tÊt c¶ c¸c gi¸ phÝ
®Ých thùc cña nã (Gi¸ ®Ých danh).
-Nguyªn vËt liÖu gièng nhau, kh«ng nhËn diÖn ®îc: cã 3 c«ng thøc tÝnh
+B×nh qu©n gia quyÒn (CMP)
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 18
+NhËp tríc, xuÊt tríc (FIFO)
+NhËp sau, xuÊt tríc (LIFO)
Khi sö dông ph¬ng ph¸p LIFO cÇn tr×nh bµy sù kh¸c biÖt gi÷a sè trªn
b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ sè thÊp h¬n gi÷a gi¸ trÞ tÝnh theo ph¬ng ph¸p FIFO
hoÆc b×nh qu©n gia quyÒn vµ gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc hoÆc sè thÊp
h¬n gi÷a gi¸ trÞ hiÖn hµnh vµo cuèi n¨m vµ gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc.
3.Dù phßng gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu
C¸c nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng ®îc gi¶m gi¸ nÕu
thµnh phÈm ®îc s¶n xuÊt tõ nguyªn vËt liÖu ®ã ®îc b¸n víi gi¸ b»ng hoÆc cao
h¬n gi¸ thµnh cña nã.
Trong trêng hîp gi¶m sót gi¸ mua trªn thÞ trêng lµm cho gi¸ phÝ thµnh
phÈm cao h¬n gi¸ thµnh cã thÓ b¸n ®îc thuÇn th× gi¸ trÞ ghi sæ kÕ to¸n nguyªn
vËt liÖu nµy ph¶i ®îc gi¶m xuèng b»ng gi¸ cã thÓ b¸n ®îc thuÇn cña nã. Dù
phßng gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu tån kho ®îc lËp ngay khi cÊp qu¶n lý nhËn
thÊy gi¸ trÞ bÞ gi¶m.
VII. §Æc ®iÓm kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë mét sè níc (Mü vµ Ph¸p)
NÕu xÐt vÒ b¶n chÊt th× c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu theo hÖ thèng
kÕ to¸n Mü, Ph¸p hay ViÖt nam kh«ng kh¸c nhau lµ mÊy. Tuy nhiªn tuú thuéc
theo ®Æc ®iÓm kinh tÕ vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña mçi níc mµ h×nh thøc biÓu
hiÖn cña kÕ to¸n vËt liÖu cã thÓ kh¸c nhau. Trong ph¹m vi bµi viÕt nµy em chØ
xin giíi thiÖu qua vÒ mét sè ®iÓm chÝnh trong c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu
theo hÖ thèng kÕ to¸n B¾c Mü (Mü) vµ Ph¸p.
1.KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong hÖ thèng kÕ to¸n B¾c Mü
HÖ thèng kÕ to¸n B¾c Mü kh«ng qui ®Þnh tªn gäi vµ sè hiÖu tµi kho¶n
b¾t buéc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp mµ cho phÐp c¸c doanh nghiÖp tù lùa chän
c¸c tµi kho¶n sö dông riªng vµ ®îc phÐp ®Æt tªn, sè hiÖu cho chóng.
a.Ph¬ng ph¸p qu¶n lý nguyªn vËt liÖu:
-Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn: §iÓm ®¸ng chó ý trong viÖc ¸p dông
ph¬ng ph¸p nµy lµ c¸c chi phÝ vËn chuyÓn bèc dì, hµng mua tr¶ l¹i, gi¶m gi¸
vµ chiÕt khÊu hµng mua ®îc ghi trªn c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh hµng tån kho chø
kh«ng ph¶i tµi kho¶n riªng biÖt. Ngoµi ra ®Ó theo dâi chi tiÕt tõng lo¹i nguyªn
vËt liÖu kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n chi tiÕt trong ®ã c¸c ®èi tîng kh«ng
nh÷ng ®îc theo dâi chi tiÕt vÒ mÆt gi¸ trÞ mµ c¶ vÒ mÆt hiÖn vËt.
-Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
Ngoµi ra ®Ó cã ®îc th«ng tin cËp nhËt vÒ hµng tån kho (nguyªn vËt liÖu)
c¸c c«ng ty cßn hay sö dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn söa ®æi. Theo
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 19
c¸ch nµy kÕ to¸n doanh nghiÖp tiÕn hµnh ghi chÐp sè lîng hµng tån kho t¨ng,
gi¶m trong kú theo sè lîng trªn sæ chi tiÕt cho tõng lo¹i hµng tån kho, tõ ®ã
cho phÐp doanh nghiÖp cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc møc ®é tån kho t¹i bÊt cø thêi
®iÓm nµo cña qu¸ tr×nh kinh doanh.
b. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu
-Gi¸ nhËp mua nguyªn vËt liÖu chuÈn bÞ cho s¶n xuÊt s¶n phÈm bao
gåm: gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n cña ngêi b¸n céng víi c¸c chi phÝ thu mua ph¸t
sinh trõ ®i c¸c kho¶n chiÕt khÊu, gi¶m gi¸ ®îc hëng (nÕu cã).
-Gi¸ xuÊt nguyªn vËt liÖu: ¸p dông theo mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau
theo nguyªn t¾c nhÊt qu¸n trong kú
+Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh
+Ph¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n
+ Ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc (FIFO)
+ Ph¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tríc (LIFO)
c.§¸nh gi¸ hµng tån kho (nguyªn vËt liÖu) theo møc gi¸ thÊp h¬n gi¸
thùc tÕ hoÆc gi¸ thÞ trêng
XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ lµ gi¸ trÞ hµng tån kho cã thÓ thÊp h¬n gi¸ trÞ ban
®Çu cña chóng nªn ®Ó ®¶m b¶o nguyªn t¾c thËn träng kÕ to¸n buéc ph¶i ghi
gi¶m gi¸ trÞ hµng tån kho cho dï nguyªn nh©n gi¶m cña chóng lµ g×. §©y lµ
mét tr×nh tù vµ thñ tôc cÇn thiÕt ®îc ¸p dông ®Ó ghi nhËn c¸c trêng hîp lç hoÆc
mÊt cã thÓ x¶y ra khi chóng cã kh¶ n¨ng xuÊt hiÖn. Mét sè ph¬ng ph¸p ®îc
dïng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ ghi sæ cña hµng tån kho nh sau:
-Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hµng tån kho theo tõng mÆt hµng
-Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hµng tån kho theo nhãm hµng chñ yÕu
-Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p íc tÝnh
+Ph¬ng ph¸p íc tÝnh theo gi¸ b¸n lÎ
+ Ph¬ng ph¸p íc tÝnh theo l·i gép.
2.KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu theo hÖ thèng kÕ to¸n Ph¸p
Tr¸i víi kÕ to¸n B¾c Mü, kÕ to¸n Ph¸p ®a ra mét hÖ thèng c¸c tµi kho¶n
sö dông t¬ng ®èi ®a d¹ng, chi tiÕt vµ ®Çy ®ñ. §©y lµ mét hÖ thèng tµi kho¶n
chung b¾t buéc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, ®îc chia lµm 9 nhãm kh¸c nhau.
ChÝnh v× sù phong phó ®a d¹ng cña hÖ thèng tµi kho¶n nh vËy nªn viÖc h¹ch
to¸n nguyªn vËt liÖu theo hÖ thèng kÕ to¸n Ph¸p còng chi tiÕt vµ cô thÓ h¬n so
víi c¸c hÖ thèng kÕ to¸n kh¸c.
a.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trang 20
-Gi¸ nhËp kho: §èi víi vËt t mua ngoµi th× gi¸ nhËp kho lµ gi¸ thùc tÕ
bao gåm gi¸ tho¶ thuËn vµ phô phÝ mua (kh«ng kÓ thuÕ di chuyÓn tµi s¶n, thï
lao hay tiÒn hoa hång, chi phÝ chøng th) trong ®ã phô phÝ mua chÝnh lµ chi phÝ
chuyªn chë, chi phÝ b¶o hiÓm, tiÒn thuª kho b·i ®Ó hµng, l¬ng nh©n viªn mua
hµng...
-Gi¸ xuÊt kho vµ gi¸ tån kho cuèi kú: doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän 1
trong 3 ph¬ng ph¸p sau:
+Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷
+Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp
+Ph¬ng ph¸p gi¸ nhËp tríc, xuÊt tríc.
b.Ph¬ng ph¸p qu¶n lý nguyªn vËt liÖu: cã 2 ph¬ng ph¸p
-Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
-Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn
T¹i Ph¸p, c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu sö dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh
kú ®Ó h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu. Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn chØ sö dông
trong kÕ to¸n ph©n tÝch ®Ó tÝnh gi¸ phÝ, gi¸ thµnh cña c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu,
vËt t, hµng ho¸...
c.KÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu
T¬ng tù nh kÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu cña ViÖt nam.
Tøc lµ cuèi niªn ®é kÕ to¸n c¨n cø vµo t×nh tr¹ng nguyªn vËt liÖu ®ang ghi sæ
bÞ gi¶m gi¸ so víi gi¸ thÞ trêng, kÕ to¸n c¨n cø vµo gi¸ b¸n hiÖn hµnh vµ ®èi
chiÕu víi gi¸ vèn cña tõng mÆt hµng ®Ó lËp dù phßng. Sang cuèi niªn ®é kÕ
to¸n sau, c¨n cø vµo gi¸ c¶ thÞ trêng vµ gi¸ ghi sæ kÕ to¸n ®Ó tiÕn hµnh x¸c
®Þnh møc dù phßng míi vµ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh møc gi¸ ®· lËp dù phßng n¨m
tríc vÒ møc ph¶i lËp n¨m nay: nÕu møc dù phßng míi lín h¬n møc ®· lËp th×
tiÕn hµnh lËp bæ sung sè chªnh lÖch, ngîc l¹i th× hoµn nhËp.
VIII. C«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguyªn
vËt liÖu trong doanh nghiÖp
1.T×nh h×nh dù tr÷ nguyªn vËt liÖu
§Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn, liªn tôc th×
®ßi hái yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt còng ph¶i lu«n ë vÞ trÝ s½n sµng. ChÝnh v×
vËy ®½ n¶y sinh ra nhu cÇu dù tr÷ nguyªn vËt liÖu. Nguyªn vËt liÖu ®îc dù tr÷
trong doanh nghiÖp cã thÓ lµ nguyªn vËt liÖu chÝnh, phô, nhiªn liÖu, ®éng lùc,
c«ng cô dông cô...
ViÖc dù tr÷ nguyªn vËt liÖu cã thÓ cho nhiÒu môc ®Ých sö dông kh¸c
nhau nhng cã thÓ tãm t¾t trong 3 lo¹i dù tr÷ chÝnh sau:
NguyÔn ThÞ Xu©n Hµ
KÕ to¸n 41A
- Xem thêm -
.DOC 
175 
42 
50 
