lêi më ®Çu
H¬n bao giê hÕt, b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n
hµng lµ vÊn ®Ò thêng xuyªn ®îc ®Æt ra ®èi víi c¸c Doanh
nghiÖp Th¬ng M¹i, ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay khi
mµ nÒn kinh tÕ níc ta sang mét giai ®o¹n míi: xo¸ bá c¬ chÕ
tËp trung bao cÊp ®Ó chuyÓn sang nÒn kinh tÕ më cöa vËn
hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc. Sù
chuyÓn ®æi nµy ®· ¶nh hëng râ rÖt ®Õn ho¹t ®éng kinh tÕ
còng nh c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña X· héi v× trong c¬ chÕ míi
c¸c Doanh nghiÖp ®Òu ®îc b×nh ®¼ng c¹nh tranh trong
khu«n khæ ph¸p luËt. §Ó cã thÓ tån t¹i ®îc trong thÕ giíi c¹nh
tranh phøc t¹p nµy c¸c Doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc tèt nghiÖp
vô b¸n hµng, b¸n hµng lµ kh©u quyÕt ®Þnh trùc tiÕp ®Õn
ho¹t ®éng kinh doanh cña Doanh nghiÖp. Cã b¸n ®îc hµng
Doanh nghiÖp míi ®¶m b¶o thu håi vèn bï ®¾p c¸c chi phÝ bá
ra vµ x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶ b¸n hµng sÏ lµ ®iÒu kiÖn
tån t¹i, ph¸t triÓn ®Ó Doanh nghiÖp tù kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ
trÝ cña m×nh trªn th¬ng trêng. Thùc tÕ nÒn kinh tÕ quèc d©n
®· vµ ®ang cho thÊy râ ®iÒu ®ã.
NhËn thøc ®îc vai trß, ý nghÜa cña c«ng t¸c b¸n hµng ®ßi
hái c¸c Doanh nghiÖp Th¬ng M¹i kh«ng ngõng cñng cè, n©ng
cao, hoµn thiÖn kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n
hµng ®Ó theo kÞp tèc ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ hiÖn
nay.
§îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña thÇy Vò §øc ChÝnh, c¸c c« chó
phßng KÕ to¸n Tµi vô c«ng ty XuÊt- nhËp khÈu Kho¸ng S¶n
cïng víi nh÷ng kiÕn thøc ®îc häc t¹i trêng §¹i häc d©n lËp Ph¬ng §«ng em ®· thùc hiÖn luËn v¨n cña m×nh víi ®Ò tµi:
1
"Hoµn thiÖn kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng
ë c«ng ty XuÊt, nhËp khÈu Kho¸ng S¶n".
LuËn v¨n gåm 3 ch¬ng:
Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n
hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trong Doanh nghiÖp Th¬ng m¹i.
Ch¬ng 2: T×nh h×nh thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng
vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ë c«ng ty XuÊt nhËp khÈu
Kho¸ng S¶n.
Ch¬ng 3:
Ph¬ng híng hoµn thiÖn kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c
®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ë c«ng ty XuÊt nhËp khÈu Kho¸ng
S¶n.
Ch¬ng I
Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n
hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trong
doanh nghiÖp Th¬ng m¹i.
1.Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶
b¸n hµng
1.1.Kh¸i niÖm b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n
hµng
1.1.1.Kh¸i niÖm b¸n hµng
B¸n hµng lµ qu¸ tr×nh trao ®æi th«ng qua c¸c ph¬ng tiÖn
thanh to¸n ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ cña hµng ho¸, dÞch vô. Trong
qu¸ tr×nh ®ã Doanh nghiÖp chuyÓn giao s¶n phÈm, hµng
ho¸, dÞch vô cho kh¸ch hµng cßn kh¸ch hµng ph¶i tr¶ cho
Doanh nghiÖp kho¶n tiÒn t¬ng øng víi gi¸ b¸n cu¶ s¶n phÈm,
hµng ho¸, dÞch vô theo gi¸ qui ®Þnh hoÆc gi¸ tho¶ thuËn.
2
Hµng ho¸ trong c¸c Doanh nghiÖp Th¬ng M¹i lµ hµng ho¸ mua
vµo ®Ó b¸n ra nh»m ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt, tiªu dïng vµ
xuÊt khÈu. Qu¸ tr×nh b¸n hµng lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng cña
vèn kinh doanh tõ vèn hµng ho¸ sang vèn b»ng tiÒn vµ h×nh
thµnh kÕt qu¶ kinh doanh. Qu¸ tr×nh b¸n hµng hoµn tÊt khi
hµng ho¸ ®îc chuyÓn giao cho ngêi mua vµ Doanh nghiÖp ®·
thu ®îc tiÒn b¸n hµng hoÆc kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n
.
Qua ®ã, ta cã thÓ kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm chñ yÕu cña qu¸
tr×nh b¸n hµng nh sau:
- VÒ mÆt hµnh vi: Cã sù tho¶ thuËn trao ®æi diÔn ra gi÷a
ngêi mua vµ ngêi b¸n. Ngêi b¸n ®ång ý b¸n, ngêi mua ®ång ý
mua, ngêi b¸n xuÊt giao hµng cho ngêi mua, ngêi mua tr¶ tiÒn
hoÆc chÊp nhËn tr¶ tiÒn .
-VÒ b¶n chÊt kinh tÕ: B¸n hµng lµ qu¸ tr×nh thay ®æi
quyÒn së h÷u hµng ho¸. Sau khi b¸n hµng quyÒn së h÷u hµng
ho¸ chyÓn cho ngêi mua, ngêi b¸n kh«ng cßn quyÒn së h÷u
vÒ sè hµng ®· b¸n .
Thùc hiÖn qu¸ tr×nh b¸n hµng, ®¬n vÞ b¸n xuÊt giao cho
kh¸ch hµng mét khèi lîng hµng ho¸ nhÊt ®Þnh theo tho¶ thuËn
hoÆc hîp ®ång ®· ký kÕt vµ sÏ nhËn l¹i tõ kh¸ch hµng mét
kho¶n tiÒn t¬ng øng víi gi¸ b¸n sè hµng ho¸ ®ã. Doanh thu
b¸n hµng ®îc h×nh thµnh ®ã chÝnh lµ nguån bï ®¾p chi phÝ
vµ h×nh thµnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña Doanh
nghiÖp .
VÒ nguyªn t¾c chØ khi nµo chuyÓn quyÒn së h÷u hµng ho¸
tõ ®¬n vÞ b¸n sang kh¸ch hµng vµ kh¸ch hµng thanh to¸n
3
tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n th× hµng míi ®îc coi lµ b¸n,
lóc ®ã míi ph¶n ¸nh doanh thu. Do ®ã t¹i thêi ®iÓm x¸c nhËn
lµ b¸n hµng vµ ghi nhËn doanh thu cã thÓ Doanh nghiÖp thu
®îc tiÒn hµng hoÆc còng cã thÓ cha thu ®îc v× ngêi mua míi
chÊp nhËn tr¶ .
1.1.2.Kh¸i niÖm kÕt qu¶ b¸n hµng
KÕt qu¶ b¸n hµng lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a doanh thu thuÇn
víi trÞ gi¸ vèn cña hµng b¸n ra (bao gåm gi¸ vèn hµng b¸n, chi
phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý Doanh nghiÖp)
KÕt qu¶ b¸n hµng cña Doanh nghiÖp cã thÓ l·i hoÆc lç .
NÕu chªnh lÖch thu nhËp > chi phÝ th× kÕt qu¶ b¸n hµng cã
l·i
NÕu chªnh lÖch thu nhËp < chi phÝ th× kÕt qu¶ b¸n hµng lç
Trêng hîp thu nhËp = chi phÝ th× kÕt qu¶ b¸n hµng lµ hoµ
vèn .
ViÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ®îc x¸c ®Þnh vµo cuèi kú
kinh doanh thêng lµ cuèi th¸ng, cuèi n¨m, cuèi quý tuú thuéc
vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh vµ yªu cÇu qu¶n lý cña mçi Doanh
nghiÖp .
1.2.Mèi quan hÖ gi÷a b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶
b¸n hµng
KÕt qu¶ b¸n hµng lµ môc ®Ých cuèi cïng cña mçi ®¬n vÞ
kinh doanh. KÕt qu¶ b¸n hµng phô thuéc vµo qu¸ tr×nh ho¹t
®éng kinh doanh cña Doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng cña Doanh
nghiÖp tèt th× míi dÉn ®Õn kÕt qu¶ tèt vµ ngîc l¹i. MÆt kh¸c,
kÕt qu¶ b¸n hµng còng cã t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh kinh
doanh cña Doanh nghiÖp, kÕt qu¶ b¸n hµng tèt sÏ thóc ®Èy
4
c¸c ho¹t ®éng cña Doanh nghiÖp ®i lªn, kÕt qu¶ b¸n hµng
xÊu th× ho¹t ®éng cña Doanh nghiÖp sÏ bÞ ¶nh hëng nhng
ngõng ho¹t ®éng kinh doanh thËm chÝ cã thÓ ®i tíi chç ph¸
s¶n .
B¸n hµng lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh, x¸c
®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng lµ c¨n cø quan träng ®Ó Doanh
nghiÖp quyÕt ®Þnh cã tiªu thô hµng ho¸ n÷a hay kh«ng, b¸n
lo¹i hµng nµo vµ ngõng b¸n lo¹i hµng nµo, trÞ gi¸ b¸n cña tõng
lo¹i hµng ho¸ ra sao.
Cã thÓ nãi gi÷a b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng lµ
mèi quan hÖ mËt thiÕt. KÕt qu¶ b¸n hµng lµ môc ®Ých cuèi
cïng cña Doanh nghiÖp, cßn b¸n hµng lµ "ph¬ng tiÖn" trùc tiÕp
®Ó ®¹t ®îc môc ®Ých ®ã .
1.3.Vai trß cña b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n
hµng
B¸n hµng lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña qu¸ tr×nh tuÇn hoµn
vèn vµ nã lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng .
Víi c¸c Doanh nghiÖp, b¸n ®îc hµng th× míi cã thu nhËp ®Ó
bï ®¾p chi phÝ ®· bá ra vµ cã l·i. X¸c ®Þnh chÝnh x¸c doanh
thu b¸n hµng lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu Kinh tÕ- Tµi
chÝnh, tr×nh ®é ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ vµ thùc hiÖn nghÜa
vô ®èi víi ng©n s¸ch Nhµ níc .
§èi víi ngêi tiªu dïng c«ng t¸c b¸n hµng ®¸p øng ®îc nhu
cÇu tiªu dïng cña kh¸ch hµng. ChØ cã th«ng qua b¸n hµng th×
tÝnh h÷u Ých cña hµng ho¸ míi ®îc thùc hiÖn vµ ®îc x¸c ®Þnh
vÒ mÆt sè lîng, chÊt lîng, chñng lo¹i, thêi gian, sù phï hîp víi
thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng míi ®îc x¸c ®Þnh râ. Nh vËy b¸n hµng
5
lµ ®iÒu kiÖn ®Ó t¸i s¶n xuÊt X· héi .
Qu¸ tr×nh b¸n hµng cßn ¶nh hëng ®Õn quan hÖ c©n ®èi
gi÷a c¸c ngµnh, gi÷a c¸c Doanh nghiÖp víi nhau, t¸c ®éng
®Õn quan hÖ cung cÇu trªn thÞ trêng. C«ng t¸c b¸n hµng cña
Doanh nghiÖp mµ tæ chøc tèt, th«ng suèt sÏ t¸c ®éng ®Õn
ho¹t ®éng mua hµng, s¶n xuÊt, dù tr÷, t¹o ®iÒu kiÖn thóc
®Èy qu¸ tr×nh kinh doanh tiÕn hµnh mét c¸ch nhanh chãng,
®ång vèn ®îc lu©n chuyÓn nhanh. Kinh doanh cã l·i th×
Doanh nghiÖp míi cã ®iÒu kiÖn më réng thÞ trêng, n©ng cao
nghiÖp vô, tr×nh ®é qu¶n lý vµ ®êi sèng cña c¸n bé c«ng
nh©n viªn trong Doanh nghiÖp, t¹o nguån tÝch luü quan träng
trong nÒn Kinh tÕ quèc d©n. Mét Doanh nghiÖp ®îc coi lµ kinh
doanh cã hiÖu qu¶ nÕu cã tÝch luü vµ toµn bé chi phÝ bá ra
trong qu¸ tr×nh kinh doanh ®Òu ®îc bï ®¾p l¹i b»ng thu
nhËp vÒ b¸n hµng .
B¸n hµng lµ ®iÒu kiÖn v« cïng quan träng ®Ó Doanh
nghiÖp ®øng v÷ng trªn thÞ trêng. Do ®ã c«ng t¸c b¸n hµng
cÇn ph¶i ®îc n¾m b¾t, theo dâi chÆt chÏ, thêng xuyªn qu¸
tr×nh b¸n hµng tõ kh©u mua hµng, dù tr÷, b¸n hµng, thanh
to¸n thu nép kÞp thêi ®¶m b¶o x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
®óng tr¸nh hiÖn tîng l·i gi¶, lç thËt.
6
1.4.Ph©n lo¹i b¸n hµng :
1.4.1.C¨n cø vµo ®èi tîng mua hµng ngêi ta ph©n thµnh b¸n
bu«n vµ b¸n lÎ
- B¸n bu«n: §©y lµ qu¸ tr×nh b¸n hµng cho c¸c ®¬n vÞ s¶n
xuÊt, chÕ biÕn t¹o ra s¶n phÈm ®Ó b¸n .
§Æc trng cña ph¬ng thøc b¸n bu«n lµ hµng ho¸ vÉn n»m
trong lÜnh vùc lu th«ng.
KÕt thóc qu¸ tr×nh b¸n hµng th× hµng ho¸ vÉn cha ra khái
qu¸ tr×nh lu th«ng mµ nã vÉn ®îc tiÕp tôc chuyÓn b¸n hoÆc
gia c«ng chÕ biÕn ®Ó b¸n. B¸n hµng theo ph¬ng thøc nµy thêng b¸n víi khèi lîng lín vµ cã thÓ thanh to¸n trùc tiÕp qua
trung gian Ng©n hµng, b»ng ®æi hµng hoÆc dïng h×nh thøc
mua b¸n chÞu.
Ph¬ng thøc b¸n lÎ: Lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña vËn ®éng
hµng ho¸ tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu dïng. B¸n lÎ lµ b¸n
hµng trùc tiÕp cho ngêi tiªu dïng cã thÓ lµ c¸ nh©n hay tËp
thÓ, nã phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t kh«ng mang tÝnh chÊt s¶n
xuÊt kinh doanh. Ph¬ng thøc b¸n hµng nµy cã ®Æc ®iÓm lµ
hµng ho¸ ®· ra khái lÜnh vùc lu th«ng vµ b¾t ®Çu ®i vµo tiªu
dïng, hµng ho¸ b¸n ra víi sè lîng Ýt, thanh to¸n ngay vµ thêng
lµ tiÒn mÆt. NghiÖp vô b¸n hµng hoµn thµnh trùc diÖn víi ngêi
mua
1.4.2.C¨n cø vµo ph¹m vi b¸n hµng ngêi ta chia thµnh b¸n
hµng xuÊt khÈu vµ b¸n hµng néi ®Þa .
- B¸n hµng xuÊt khÈu: Lµ viÖc c¸c Doanh nghiÖp níc ta b¸n
hµng cho níc ngoµi theo c¸c hîp ®ång ®· ký kÕt hoÆc theo
c¸c hiÖp ®Þnh cña Nhµ níc .
7
- B¸n hµng néi ®Þa : Lµ viÖc b¸n hµng ë trong níc thuéc
ph¹m vi Quèc gia .
1.5.C¸c ph¬ng thøc vÒ b¸n hµng vµ thñ tôc chøng tõ
vÒ b¸n hµng .
1.5.1.Ph¬ng thøc b¸n bu«n
1.5.1.1.B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng : Lµ trêng hîp hµng ho¸
b¸n cho bªn mua ®îc giao th¼ng tõ kho cña bªn cung cÊp
hoÆc giao th¼ng tõ bÕn c¶ng nhµ ga chø kh«ng qua kho cña
c«ng ty. B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng lµ ph¬ng thøc b¸n hµng
tiÕt kiÖm nhÊt v× nã gi¶m ®îc chi phÝ lu th«ng, t¨ng nhanh sù
vËn ®éng cña hµng ho¸. Nhng ph¬ng thøc nµy chØ ¸p dông
trong trêng hîp cung øng hµng ho¸ cã kÕ ho¹ch, khèi lîng hµng
ho¸ lín, hµng b¸n ra kh«ng cÇn ph©n lo¹i, chän läc, bao gãi .
1.5.1.2.B¸n bu«n hµng qua kho : Lµ h×nh thøc b¸n hµng mµ
hµng ho¸ ®îc ®a vÒ kho cña ®¬n vÞ råi míi tiÕp tôc chuyÓn
b¸n .
B¸n bu«n qua kho ®îc tiÕn hµnh díi hai h×nh thøc :
- B¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc chuyÓn hµng: Theo
h×nh thøc nµy bªn b¸n xuÊt kho ®Ó giao hµng cho bªn mua
t¹i ®Þa ®iÓm ngêi mua ®· qui ®Þnh trong hîp ®ång kinh tÕ
gi÷a hai bªn b»ng ph¬ng tiÖn vËn t¶i tù cã hoÆc thuª ngoµi.
Khi hµng ho¸ vËn chuyÓn th× vÉn thuéc bªn b¸n. Chøng tõ göi
hµng ®i lµ phiÕu göi hµng, vËn ®¬n vËn chuyÓn. Chøng tõ
b¸n hµng còng lµ ho¸ ®¬n hoÆc phiÕu xuÊt kho kiªm ho¸
®¬n. Hµng ho¸ göi ®i cha ph¶i lµ b¸n mµ vÉn thuéc quyÒn së
h÷u Doanh nghiÖp . Hµng göi ®i ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô khi
bªn mua tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn tr¶ tiÒn. H×nh thøc b¸n
8
hµng nµy ®îc ¸p dông phæ biÕn ë ®¬n vÞ b¸n bu«n cã uy
tÝn, cã kh¶ n¨ng chñ ®éng chuyÓn hµng, tæ chøc vËn chuyÓn
hîp lý, tiÕt kiÖm . Chøng tõ ®îc lËp víi nhiÒu liªn göi cho c¸c bé
phËn liªn quan vµ göi kÌm hµng ho¸.
- B¸n hµng theo ph¬ng thøc giao hµng trùc tiÕp :
Theo h×nh thøc nµy bªn mua cö c¸n bé nghiÖp vô trùc tiÕp
®Õn mua hµng vµ nhËn hµng trùc tiÕp t¹i kho cña bªn b¸n, sè
hµng ®îc coi lµ tiªu thô v× ®· chuyÓn quyÒn së h÷u. ViÖc
thanh to¸n tiÒn b¸n hµng theo h×nh thøc nµo tuú thuéc vµo
hîp ®ång kinh tÕ gi÷a hai bªn .
1.5.2.Ph¬ng thøc b¸n lÎ hµng ho¸
Trong b¸n lÎ hiÖn nay ¸p dông hai biÖn ph¸p b¸n hµng chñ
yÕu sau :
1.5.2.1.Ph¬ng thøc b¸n hµng thu tiÒn tËp trung: Lµ ph¬ng
thøc b¸n hµng mµ nghiÖp vô b¸n hµng vµ thu tiÒn t¸ch rêi
nhau, mçi quÇy hµng cã nh©n viªn thu ng©n lµm nhiÖm vô
viÕt ho¸ ®¬n
hoÆc tÝch kª thu tiÒn cña kh¸ch mua hµng.
Kh¸ch hµng sÏ cÇm ho¸ ®¬n hoÆc tÝch kª ®Õn nhËn hµng ë
quÇy do mËu dÞch viªn giao vµ tr¶ ho¸ ®¬n, tÝch kª cho mËu
dÞch viªn. Cuèi ca, cuèi ngµy nh©n viªn thu ng©n kiÓm tiÒn
lµm giÊy nép tiÒn b¸n hµng, cßn mËu dÞch viªn c¨n cø vµo sè
hµng ®· giao theo c¸c ho¸ ®¬n vµ tÝch kª thu l¹i hoÆc kiÓm
kª hµng ho¸ cßn l¹i cuèi ca, cuèi ngµy ®Ó x¸c ®Þnh hµng ho¸
®· giao, lËp b¸o c¸o b¸n hµng trong ca (ngµy). §èi chiÕu sè
tiÒn nép theo giÊy nép tiÒn víi doanh thu b¸n hµng theo c¸c
b¸o c¸o b¸n hµng ®Ó x¸c ®Þnh thõa vµ thiÕu tiÒn hµng. Do
cã viÖc t¸ch rêi gi÷a ngêi b¸n vµ ngêi thu tiÒn nh vËy sÏ tr¸nh
9
®îc sai sãt, mÊt m¸t hµng ho¸ vµ tiÒn. Ngêi b¸n chØ giao
hµng nªn tr¸nh ®îc nhÇm lÉn vÒ tiÒn hµng trong qu¸ tr×nh
b¸n, mÆt kh¸c hä sÏ cã nhiÒu thêi gian ®Ó chuÈn bÞ hµng ho¸
phôc vô kh¸ch hµng tèt h¬n .
Tuy vËy h×nh thøc nµy cã nhîc ®iÓm lµ g©y phiÒn hµ cho
kh¸ch hµng, v× thÕ Ýt ®îc ¸p dông víi nh÷ng mÆt hµng cã gi¸
trÞ cao .
1.5.2.2.Ph¬ng thøc b¸n hµng thu tiÒn trùc tiÕp :
§©y lµ ph¬ng thøc b¸n hµng mµ ngêi mËu dÞch viªn trùc
tiÕp thu tiÒn cña kh¸ch hµng vµ giao hµng cho kh¸ch. Trong
ph¬ng thøc nµy mËu dÞch viªn lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm vËt
chÊt vÒ sè hµng ®· nhËn ra quÇy ®Ó b¸n lÎ. §Ó ph¶n ¸nh râ
sè lîng hµng nhËn ra vµ ®· b¸n th× mËu dÞch viªn ph¶i tiÕn
hµnh h¹ch to¸n nghiÖp vô trªn c¸c thÎ hµng ë quÇy hµng. ThÎ
hµng ®îc më cho tõng mÆt hµng ®Ó ghi chÐp sù biÕn ®éng
cña hµng ho¸ trong tõng ca, tõng ngµy. Cuèi ca, ngµy mËu
dÞch viªn ph¶i kiÓm tiÒn, lµm giÊy nép tiÒn b¸n hµng trong
ca, cuèi ngµy ®Ó ghi chÐp vµo thÎ vµ x¸c ®Þnh sè lîng hµng
b¸n ra trong ca, ngµy cña tõng mÆt hµng b»ng c«ng thøc tÝnh
:
Lîng hµng b¸n ra = Lîng hµng cßn ë + Lîng hµng nhËn Lîng hµng
cßn
trong ca, ngµy
trong ca , ngµy
®Çu ca , ngµy
cuèi ca, ngµy Vµ lËp b¸o c¸o b¸n hµng
Tæng doanh sè b¸n ra = Tæng lîng b¸n
* Gi¸ b¸n
Chøng tõ lµ giÊy nép tiÒn vµ b¸o c¸o b¸n hµng do mËu dÞch
viªn lËp. Ph¬ng thøc nµy ¸p dông phæ biÕn ë nh÷ng c«ng ty
Th¬ng m¹i b¸n lÎ v× tiÕt kiÖm ®îc lao ®éng, kh¸ch mua hµng
10
thuËn tiÖn nhng nÕu kh«ng qu¶n lý chÆt chÏ dÔ x¶y ra tiªu
cùc, mÊt tiÒn .......
1.5.3.B¸n hµng theo ph¬ng thøc göi hµng ®¹i lý, ký göi :
B¸n hµng ®¹i lý, ký göi lµ ph¬ng thøc mµ bªn chñ hµng xuÊt
hµng giao cho bªn nhËn ®¹i lý, ký göi ®Ó b¸n. Bªn ®¹i lý sÏ
®îc hëng hoa hång. KÕ to¸n c¨n cø biªn b¶n giao hµng ®¹i lý
vµ quyÕt to¸n sè hµng ®· b¸n.
1.5.4.B¸n hµng tr¶ gãp : Lµ ph¬ng thøc b¸n hµng thu tiÒn
nhiÒu lÇn. Ngêi mua sÏ thanh to¸n lÇn ®Çu t¹i thêi ®iÓm mua.
Sè tiÒn cßn l¹i ngêi mua chÊp nhËn tr¶ dÇn ë c¸c kú tiÕp theo
vµ ph¶i tr¶ l·i do tr¶ chËm .
Theo ph¬ng thøc tr¶ gãp, vÒ mÆt h¹ch to¸n khi giao hµng
cho ngêi mua th× lîng hµng chuyÓn giao ®îc coi lµ tiªu thô.
1.5.5.B¸n hµng theo ph¬ng thøc ®Æt hµng: Ph¬ng thøc b¸n
hµng nµy ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ do nhu cÇu tiªu dïng
ngµy cµng phong phó. Theo ph¬ng thøc nµy th× Doanh nghiÖp
cö ngêi mang hµng ®Õn tËn nhµ
kh¸ch vµ chi phÝ ®ã do
kh¸ch hµng tù chi tr¶ .
1.6.Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng :
1.6.1.C¸c yÕu tè cÊu thµnh viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n
hµng
a. Doanh thu b¸n hµng : Lµ tæng gi¸ trÞ thùc hiÖn do viÖc
b¸n hµng ho¸, cung cÊp lao vô, dÞch vô cho kh¸ch hµng .
+ §èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi tîng nép thuÕ GTGT
tÝnh theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ : Doanh thu b¸n hµng lµ
toµn bé tiÒn b¸n hµng, tiÒn cung øng dÞch vô (cha cã thuÕ
GTGT) bao gåm phô thu, phÝ thu thªm ngoµi gi¸ b¸n (nÕu cã)
11
mµ c¬ së kinh doanh ®îc hëng .
+ §èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi tîng nép thuÕ GTGT
tÝnh theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp : Doanh thu b¸n hµng lµ toµn
bé tiÒn hµng, tiÒn cung øng dÞch vô bao gåm c¶ phô thu vµ
phÝ thu thªm ngoµi gi¸ b¸n (nÕu cã) mµ c¬ së kinh doanh ®îc
hëng.
+ Doanh thu thuÇn : Lµ sè chªnh lÖch gi÷a tæng doanh thu
víi c¸c kho¶n gi¶m trõ (gi¶m gi¸, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ), thuÕ
xuÊt khÈu hoÆc thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt.
b. C¸c kho¶n gi¶m trõ
- Gi¶m gi¸ hµng b¸n : Ph¸t sinh trong trêng hîp ®· lËp ho¸
®¬n b¸n hµng cho ngêi mua nhng bÞ ngêi mua khiÕu n¹i vÒ
hµng kÐm phÈm chÊt, kh«ng ®óng qui c¸ch, giao hµng kh«ng
®óng thêi h¹n vµ ®îc ngêi b¸n cho gi¶m gi¸.
- Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i : Lµ toµn bé sè hµng ho¸, thµnh phÈm,
dÞch vô ®· tiªu thô nhng bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i hoÆc tõ chèi
thanh to¸n do kÐm phÈm chÊt kh«ng ®óng qui c¸ch, mÉu m·,
giao hµng kh«ng ®óng ®iÒu kiÖn hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt.
c. Gi¸ vèn hµng b¸n : Ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ cÇn thiÕt
®Ó mua sè hµng b¸n hoÆc ®Ó s¶n xuÊt sè hµng b¸n ®ã .
§èi víi ho¹t ®éng Th¬ng M¹i, gi¸ vèn hµng b¸n lµ gi¸ thanh
to¸n hµng mua vµ toµn bé chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc mua
hµng. TrÞ gi¸ hµng xuÊt b¸n dîc x¸c ®Þnh theo mét trong c¸c
ph¬ng ph¸p sau :
* Ph¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n :
Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ xuÊt trong kú
®îc tÝnh theo gi¸ trÞ b×nh qu©n ( b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷,
b×nh qu©n cuèi kú tríc hay b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp )
TrÞ gi¸ mua thùc tÕ =
sè lîng hµng
12
*
gi¸ ®¬n vÞ
b×nh qu©n
hµng xuÊt kho
xuÊt kho
Trong ®ã :
Gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ tån ®Çu kú vµ nhËp
Gi¸ ®¬n vÞ
b×nh qu©n= trong kú
c¶ kú dù tr÷
Lîng thùc tÕ hµng ho¸ tån ®Çu kú vµ nhËp
trong kú
Ph¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷ tuy ®¬n
gi¶n, dÔ lµm nhng ®é chÝnh x¸c kh«ng cao. H¬n n÷a, c«ng
viÖc tÝnh to¸n dån vµo cuèi th¸ng, g©y ¶nh hëng®Õn c«ng
t¸c quyÕt to¸n nãi chung
Gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ tån kho ®Çu kú (cuèi
Gi¸ ®¬n
kú tríc )
vÞb×nh =
Lîng thùc tÕ hµng ho¸ tån kho ®Çu kú
qu©n cuèi
(cuèi kú tríc)
kú tríc
Ph¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¶n vµ ph¶n ¸nh kÞp thêi t×nh h×nh
biÕn ®éng hµng ho¸ trong kú. Tuy nhiªn kh«ng chÝnh x¸c v×
kh«ng tÝnh ®Õn sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ hµng ho¸ kú nµy .
Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n = Gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ tån tríc khi
nhËp céng sè nhËp
sau mçi lÇn nhËp
Lîng thùc tÕ tån tríc khi nhËp céng
lîng nhËp
Ph¬ng ph¸p nµy kh¾c phôc ®îc nhîc ®iÓm cña c¶ 2 ph¬ng
ph¸p trªn, võa chÝnh x¸c, võa cËp nhËt. Nhîc ®iÓm cña ph¬ng
ph¸p nµy lµ tèn nhiÒu c«ng søc, tÝnh to¸n nhiÒu lÇn.
* Ph¬ng ph¸p nhËp tríc-xuÊt tríc : Theo ph¬ng ph¸p nµy gi¶
thiÕt sè hµng nµo nhËp tríc th× xuÊt kho tríc, xuÊt hÕt sè nhËp
tríc míi ®Õn sè nhËp sau theo gi¸ thùc tÕ cña tõng sè hµng
13
xuÊt .
Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp trong trêng hîp gi¸ c¶ gi¶m hoÆc
cã xu híng gi¶m.
* TÝnh theo ph¬ng ph¸p nhËp sau- xuÊt tríc : Theo ph¬ng
ph¸p nµy gi¶ thiÕt l« hµng nµo nhËp sau th× xuÊt tríc.
Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp trong trêng hîp l¹m ph¸t.
* Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp ( ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých
danh ): Theo ph¬ng ph¸p nµy, hµng ho¸ ®îc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ
theo ®¬n chiÕc hay tõng l« vµ gi÷ nguyªn tõ lóc nhËp vµo cho
®Õn lóc xuÊt dïng ( trõ trêng hîp ®iÒu chØnh ). Khi xuÊt hµng
ho¸ nµo sÏ tÝnh theo gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸ ®ã. Ph¬ng
ph¸p nµy thêng sö dông víi c¸c lo¹i hµng ho¸ cã gi¸ trÞ cao vµ
cã tÝnh t¸ch biÖt .
* Ph¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n : Theo ph¬ng ph¬ng ph¸p nµy,
toµn bé hµng ho¸ biÕn ®éng trong kú ®îc tÝnh theo gi¸ h¹ch
to¸n . Gi¸ h¹ch to¸n lµ gi¸ æn ®Þnh do Doanh nghiÖp tù x©y
dùng, gi¸ nµy kh«ng cã t¸c dông giao dÞch víi bªn ngoµi, viÖc
xuÊt nhËp hµng ngµy ®îc thùc hiÖn theo gi¸ h¹ch to¸n. Cuèi
kú kÕ to¸n ph¶i tÝnh ra gi¸ thùc tÕ theo c«ng thøc :
TrÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng = TrÞ gi¸ h¹ch to¸n cña
hµng * H
xuÊt trong kú
xuÊt trong kú
( H ) : HÖ sè gi¸
HÖ sè gi¸ cã thÓ tÝnh cho tõng lo¹i, tõng nhãm hoÆc tõng
thø hµng chñ yÕu tuú thuéc vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý .
d. C¸c kho¶n thuÕ ph¶i nép liªn quan ®Õn b¸n hµng
+ ThuÕ GTGT : Lµ lo¹i thuÕ gi¸n thu, tÝnh trªn phÇn gi¸ trÞ
14
t¨ng thªm cña hµng ho¸, dÞch vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tõ
s¶n xuÊt, lu th«ng ®Õn tiªu dïng vµ do ngêi tiªu dïng cuèi cïng
chÞu .
+ ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt : Lµ lo¹i thuÕ gi¸n thu tÝnh trªn
doanh thu cña mét sè mÆt hµng do Nhµ níc qui ®Þnh nh»m
thùc hiÖn sù ®iÒu chØnh cña Nhµ níc ®èi víi ngêi tiªu dïng .
+ ThuÕ xuÊt khÈu : Lµ lo¹i thuÕ tÝnh trªn doanh thu cña
hµng ho¸ b¸n ra ngoµi l·nh thæ ViÖt Nam .
e. Chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý Doanh nghiÖp
+ Chi phÝ b¸n hµng : Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao
phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cÇn thiÕt phôc vô
trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸, lao vô, dÞch vô
trong kú: chi phÝ nh©n viªn, chi phÝ vËt liÖu bao b×, chi phÝ
dông cô ®å dïng, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ
b¶o hµnh, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
+ Chi phÝ qu¶n lý Doanh nghiÖp : Lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ
ph¸t sinh cã liªn quan chung ®Õn toµn bé ho¹t ®éng cña c¶
Doanh nghiÖp mµ kh«ng t¸ch riªng ra ®îc cho bÊt kú mét ho¹t
®éng nµo. Chi phÝ qu¶n lý Doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i
nh: chi phÝ qu¶n lý kinh doanh, qu¶n lý hµnh chÝnh vµ chi phÝ
chung kh¸c.
1.6.2 Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng
Doanh thu
=
Tæng doanh thu
-
C¸c kho¶n
-
ThuÕ
tiªu thô ®Æc biÖt
thuÇn
b¸n hµng
ThuÕ xuÊt khÈu(nÕu cã)
15
gi¶m trõ
L·i thuÇn tõ ho¹t ®éng
=
Doanh thu - Gi¸ vèn
-
Chi
phÝ b¸n hµng
B¸n hµng
thuÇn
hµng b¸n
CPQL Doanh nghiÖp
2. KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng .
2.1. NhiÖm vô cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ b¸n hµng
§èi víi Doanh nghiÖp Th¬ng M¹i tµi s¶n chñ yÕu lµ hµng ho¸,
lµ yÕu tè biÕn ®éng nhÊt vµ ®îc quan t©m nhiÒu nhÊt. Vèn
hµng ho¸ chiÕm tû träng lín trong toµn bé vèn lu ®éng còng
nh tæng sè vèn kinh doanh cña Doanh nghiÖp. KÕ to¸n hµng
ho¸ lµ kh©u chñ yÕu quan träng nhÊt.
NhiÖm vô cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ bao
gåm :
- Ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi chi tiÕt sù biÕn ®éng cña
hµng b¸n ë tÊt c¶ c¸c tr¹ng th¸i, hµng ®i ®êng, hµng trong
kho, trong quÇy, hµng gia c«ng chÕ biÕn, hµng göi ®¹i lý
nh»m ®¶m b¶o qu¶n lý hµng ho¸ ë c¶ hai chØ tiªu hiÖn vËt vµ
gi¸ trÞ .
- Ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu
kÕ ho¹ch b¸n hµng vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña Doanh nghiÖp :
møc b¸n ra, doanh thu b¸n hµng vÒ thêi gian vµ ®Þa ®iÓm
theo tæng sè vµ theo nhãm hµng. Quan träng nhÊt lµ chØ tiªu
lîi nhuËn thuÇn vÒ ho¹t ®éng kinh doanh Th¬ng m¹i, kiÓm tra
viÖc thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ.
- Ph¶n ¸nh chÝnh x¸c vµ kÞp thêi doanh thu tiªu thô ®Ó x¸c
®Þnh kÕt qu¶, ®«n ®èc kiÓm tra ®Ó ®¶m b¶o viÖc thu ®ñ
16
vµ kÞp thêi tiÒn b¸n hµng, tr¸nh bÞ chiÕm dông vèn bÊt hîp lý
.
- Ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn kÕt qu¶ kinh
doanh cung cÊp sè liÖu lËp quyÕt to¸n ®Çy ®ñ, kÞp thêi ®Ó
®¸nh gi¸ ®óng hiÖu qu¶ kinh doanh còng nh t×nh h×nh thùc
hiÖn nghÜa vô ®èi víi ng©n s¸ch Nhµ níc.....
2.2.KÕ to¸n tæng hîp nghiÖp vô bµn hµng vµ x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ b¸n hµng
2.2.1. Chøng tõ vµ tµi kho¶n sö dông
a. Chøng tõ : +PhiÕu thu, phiÕu chi
+ Ho¸ ®¬n GTGT
+ Ho¸ ®¬n b¸n hµng
+ GiÊy b¸o nî, cã cña Ng©n hµng
+ C¸c chøng tõ kh¸c cã liªn quan ®Õn
nghiÖp vô b¸n hµng
b. Tµi kho¶n sö dông
* Tµi kho¶n 511 "doanh thu b¸n hµng" : Tµi kho¶n nµy dïng
®Ó ph¶n ¸nh tæng doanh thu b¸n hµng thùc tÕ cña Doanh
nghiÖp trong kú h¹ch to¸n
Tµi kho¶n nµy gåm 4 tµi kho¶n cÊp 2 :
+ TK 5111" doanh thu b¸n hµng ho¸ "
+ TK 5112"doanh thu b¸n thµnh phÈm"
+ TK 5113"doanh thu cung cÊp dÞch vô"
+ TK 5114 "doanh thu trî cÊp trî gi¸"
KÕt cÊu vµ néi dung TK 511"doanh thu b¸n hµng"
Bªn nî :
Gi¶m gi¸ hµng b¸n, doanh thu cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i
17
K/c
trõ
vµo
doanh thu b¸n hµng .
Sè thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu ph¶i nép
Nhµ níc.
KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vµo TK 911 ®Ó x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ kinh doanh Bªn cã :
Tæng sè doanh thu b¸n hµng thùc tÕ ph¸t sinh trong
kú.
* TK 512 " Doanh thu b¸n hµng néi bé ": TK nµy dïng ®Ó
ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng cho c¸c ®¬n vÞ néi bé Doanh
nghiÖp.
TK nµy gåm 3 TK cÊp 2 : + TK 512 " doanh thu b¸n hµng
ho¸ "
+ TK 5122 "doanh thu b¸n s¶n
phÈm"
+ TK 5123 "doanh thu cung
cÊp dÞch vô"
KÕt cÊu vµ néi dung TK 512 : T¬ng tù nh TK 511
* TK 531 " H µng b¸n bÞ tr¶ l¹i ": TK nµy dïng ®Ó theo dâi
doanh thu cña sè hµng ho¸, thµnh phÈm, lao vô, dÞch vô ®·
tiªu thô nhng bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i.
KÕt cÊu vµ néi dung TK 531
Bªn nî :
TËp hîp c¸c kho¶n doanh thu cña sè hµng ®· tiªu
thô bÞ tr¶ l¹i
Bªn cã :
KÕt chuyÓn doanh thu cña sè hµng bÞ tr¶ l¹i
18
TK nµy cuèi kú kh«ng cã sè d
* TK 532 " gi¶m gi¸ hµng b¸n " : TK nµy dïng ®Ó theo dâi
doanh thu cña sè hµng ho¸, thµnh phÈm, lao vô, dÞch vô ®·
tiªu thô nhng bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i.
- §îc sö dông ®Ó theo dâi toµn bé c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng
b¸n cho kh¸ch hµng trªn gi¸ b¸n ®· tho¶ thuËn.
KÕt cÊu vµ néi dung TK 532
Bªn nî :
TËp hîp c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n chÊp thuËn cho ngêi
mua trong kú.
Bªn cã :
KÕt chuyÓn toµn bé sè gi¶m gi¸ hµng b¸n
TK 532 cuèi kú kh«ng cã sè d
* TK 632 "gi¸ vèn hµng b¸n": Dïng ®Ó theo dâi trÞ gi¸ vèn
cña hµng ho¸, s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô, xuÊt b¸n trong kú
KÕt cÊu vµ néi dung TK 632
Bªn nî :
TrÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm, lao vô, dÞch vô ®· cung
cÊp
Bªn cã :
KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn hµng ho¸ tiªu thô trong kú
TK 632 cuèi kú kh«ng cã sè d.
* TK 157 " Hµng göi ®i b¸n ": §îc sö dông ®Ó theo dâi gi¸
trÞ cña hµng ho¸, s¶n phÈm tiªu thô theo ph¬ng thøc chuyÓn
hµng hoÆc gi¸ trÞ s¶n phÈm hµng ho¸ nhê b¸n ®¹i lý, ký göi
hay gi¸ trÞ lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh bµn giao cho ngêi
®Æt hµng, ngêi mua nhng cha ®îc chÊp nhËn thanh to¸n
19
KÕt cÊu vµ néi dung TK 157
Bªn nî :
Gi¸ trÞ s¶n phÈm hµng ho¸, lao vô, dÞch vô göi b¸n, göi
®¹i lý hoÆc ®· thùc hiÖn víi kh¸ch hµng nhng cha ®îc chÊp
nhËn
Bªn cã :
Gi¸ trÞ s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô, dÞch vô ®· ®îc
kh¸ch hµng thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n
Gi¸ trÞ hµng göi b¸n bÞ tõ chèi, tr¶ l¹i
D nî : Gi¸ trÞ hµng göi b¸n cha ®îc chÊp nhËn .
* TK 641 " Chi phÝ b¸n hµng ": Dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n
chi phÝ b¸n hµng thùc tÕ ph¸t sinh.
TK nµy gåm 7 TK cÊp 2: + TK 6411" chi phÝ nh©n viªn "
+ TK 6412 " chi phÝ vËt liÖu,
bao b× "
+ TK 6413 " chi phÝ dông cô
®å dïng "
+ TK 6414" chi phÝ khÊu hao
TSC§"
+ TK 6415" chi phÝ b¶o hµnh "
+ TK 6417" chi phÝ dÞch vô
mua ngoµi "
+ TK 6418" chi phÝ b»ng tiÒn
kh¸c "
KÕt cÊu vµ néi dung TK 641
20
- Xem thêm -
.DOC 
92 
121 
57 
