B¸o c¸o chuyªn ®Ò
Lêi nãi ®Çu
C¬ chÕ thÞ trêng t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
vµ mäi mÆt cña nÒn kinh tÕ x· héi, do ®ã c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i tù
chñ vÒ mäi mÆt, ®Æc biÖt lµ h¹ch to¸n kÕ to¸n tù lÊy thu bï chi vµ ®¶m b¶o cã l·i
tÝch luü nguån vèn, n©ng cao s¶n xuÊt kinh doanh cho doanh nghiÖp nãi riªng vµ
nhµ níc nãi chung.
§Ó thùc hiÖn ®îc yªu cÇu ®ã, c¸c doanh nghiÖp lu«n ph¶i chó träng ®Õn
c«ng t¸c qu¶n lý tèt c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tõ khi doanh nghiÖp bá
vèn ra ®Õn khi thu håi vèn lµ c¶ mét qu¸ tr×nh. Qua ®ã ph¶i ®¶m b¶o cho thu
nhËp cña doanh nghiÖp ®îc æn ®Þnh ph¸t triÓn vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nghÜa vô
cña nhµ níc, ®ång thêi ph¶i c¶i thiÖn, n©ng cao ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n
viªn còng nh viÖc thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt më réng.
§Ó thùc hiÖn ®îc ®iÒu ®ã, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i
thùc hiÖn tæng hîp ho¸ mäi biÖn ph¸p quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®ã lµ: viÖc
thùc hiÖn qu¶n lý kinh tÕ trong mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mµ h¹ch to¸n
kÕ to¸n lµ mét trong nh÷ng c«ng cô ®Ó ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý, tÝnh
to¸n kÕ to¸n, viÖc kiÓm tra, sö dông b¶o vÖ tµi s¶n, vËt t, tiÒn vèn nh»m ®¶m b¶o
quyÒn chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ tù chñ vÒ tµi chÝnh cña doanh
nghiÖp.
§èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè
c¬ b¶n ®Ó t¹o nªn s¶n phÈm vµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu thêng chiÕm tû träng lín
trong toµn bé gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do thÊy ®îc vai trß cña nguyªn vËt liÖu nªn
qu¶n lý c¸c chi phÝ thùc chÊt lµ träng t©m cña vÊn ®Ò qu¶n lý chi phÝ nguyªn vËt
liÖu. Trong t×nh h×nh hiÖn nay víi nguån lùc cã h¹n vµ sù khai th¸c tiÒm n¨ng
s¶n xuÊt cña ®Êt níc cha cã hiÖu qu¶, nhiÒu nguyªn vËt liÖu ph¶i nhËp tõ níc
ngoµi do vËy chØ cÇn mét sù biÕn ®éng nhá còng ®ñ lµm ¶nh hëng rÊt lín gi¸
thµnh s¶n phÈm tøc lµ ¶nh hëng ®Õn thu nhËp, sù sèng cña doanh nghiÖp. ChÝnh
v× vËy viÖc ghi chÐp t×nh h×nh thu mua, nhËp xuÊt vµ dù tr÷ nguyªn vËt liÖu gi÷
mét vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc cung cÊp th«ng tin vµ ®Ò ra c¸c biÖn
ph¸p qu¶n lý nguyªn vËt liÖu nãi riªng, qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
trong toµn doanh nghiÖp nãi chung mét c¸ch khoa häc, hîp lý, ®óng ®¾n vµ sö
dông sao cho cã hiÖu qu¶ cao nhÊt, tr¸nh l·ng phÝ tµi nguyªn, t¨ng nguån lùc s¶n
xuÊt. §©y lµ biÖn ph¸p ®óng ®¾n nhÊt, h÷u hiÖu nhÊt ®Ó gãp phÇn n©ng cao hiÖu
1
B¸o c¸o chuyªn ®Ò
qña sö dông vèn, qua ®ã lµm lîi nhuËn cho doanh nghiÖp vµ c¶i thiÖn ®êi sèng
cho c¸n bé c«ng nh©n viªn.
Sau mét thêi gian thùc tËp t¹i nhµ m¸y thuèc l¸ Th¨ng long, do thÊy ®îc
vÞ trÝ , vai trß còng nh nhiÖm vô cña kÕ to¸n ®Æc biÖt lµ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu,
c«ng cô dông cô. Em thÊy râ nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè v« cïng quan träng cña
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®ång thêi thÊy ®îc sù cÇn thiÕt cña qu¶n lý
nguyªn vËt liÖu ®Ó ®¸p øng kÞp thêi yªu cÇu cña s¶n xuÊt. Nh vËy h¹ch to¸n kÕ
to¸n ®· ®îc x¸c ®Þnh lµ mét c«ng cô ®¾c lùc kh«ng thÓ thiÕu ®îc víi c«ng viÖc
qu¶n lý nguyªn vËt liÖu t¹i nhµ m¸y v× nã ®¶m b¶o ba yªu cÇu c¬ b¶n: chÝnh x¸c,
kÞp thêi, toµn diÖn.
Qua qu¸ tr×nh t×m hiÓu thùc tÕ kÕt hîp víi kiÕn thøc ®· häc, em cè g¾ng
®i s©u t×m hiÓu nghiªn cøu viÖc h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ë
nhµ m¸y mong t×m ra nh÷ng mÆt m¹nh, yÕu cïng nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc
nh»m gãp phÇn n©ng cao, hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu
c«ng cô dông cô.
Trong qu¸ tr×nh t×m hiÓu s¶n xuÊt t¹i nhµ m¸y, ®îc sù gióp ®ì tËn t×nh
cña c¸c c« chó c¸n bé phßng kÕ to¸n vµ sù híng dÉn tËn t×nh cña thÇy c« gi¸o ®·
gióp em hoµn thµnh B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp víi ®Ò tµi :” C«ng t¸c h¹ch
to¸n kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô t¹i nhµ m¸y thuèc l¸ Th¨ng
long“.
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, b¸o c¸o chuyªn ®Ò ®îc kÕt cÊu lµm 3 ch¬ng:
Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n Nguyªn vËt liÖu, C«ng cô
dông cô trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng vÒ kÕ to¸n Nguyªn vËt liÖu, C«ng cô dông cô ë nhµ
m¸y thuèc l¸ Th¨ng Long.
Ch¬ng III: Ph¬ng híng hoµn thiÖn tæ chøc h¹ch to¸n vËt liÖu vµ n©ng coa
hiÖu qu¶ sö dông Nguyªn vËt liÖu t¹i nhµ m¸y thuèc l¸ Th¨ng Long.
2
B¸o c¸o chuyªn ®Ò
Néi dung
Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng
cô dông cô ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt
A . Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu,
c«ng cô dông cô trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt
I.
Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu
1. §Æc ®iÓm, vai trß cña nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt
Nguyªn vËt liÖu lµ ®èi tîng lao ®éng nhng kh«ng ph¶i bÊt cø ®èi tîng lao
®éng nµo còng lµ nguyªn vËt liÖu. ChØ trong ®iÒu kiÖn ®èi tîng lao ®éng ®ã ®îc
sö dông ®Ó phôc vô qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hay t¸i s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm vµ ®èi tîng lao ®éng ®ã do lao ®éng míi trë thµnh nguyªn vËt liÖu.
3
B¸o c¸o chuyªn ®Ò
Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè chiÕm tû träng lín
trong tæng sè s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra s¶n phÈm. Nªn qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm,
nguyªn vËt liÖu bÞ tiªu dïng hoµn toµn vµ thay ®æi h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu
h×nh thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm hay gi¸ trÞ cña nguyªn vËt liÖu ®îc dÞch
chuyÓn toµn bé mét lÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm míi t¹o ra.
Do vËt liÖu gi÷ mét vai trß quan träng nh vËy trong s¶n xuÊt vµ gi¸ trÞ vËt
liÖu chiÕm 70% gi¸ trÞ s¶n phÈm. V× vËy, ®iÒu tÊt yÕu lµ doanh nghiÖp ph¶i tËp
trung qu¶n lý chÆt chÏ vËt liÖu ë tÊt c¶ c¸c kh©u: thu mua, b¶o qu¶n, dù tr÷, sö
dông mét c¸ch khoa häc nh»m h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm. ChØ cÇn 1 %
gi¸ thµnh h¹ do gi¶m møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu th× doanh nghiÖp ®· tiÕt kiÖm
®îc mét khèi lîng lín nguyªn vËt liÖu. H¬n thÕ n÷a víi mét khèi lîng nguyªn
vËt liÖu nh cò nÕu qu¶n lý tèt cã thÓ lµm ra khèi lîng s¶n phÈm vÉn ®¹t tiªu
chuÈn quy ®Þnh tõ ®ã dÉn ®Õn doanh thu t¨ng, lîi nhuËn cña doanh nghiÖp t¨ng,
c¶i thiÖn ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn toµn doanh nghiÖp.
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu lµ tµi s¶n dù tr÷ s¶n xuÊt
thuéc tµi s¶n lu ®éng. XÐt trªn gãc ®é vèn cña doanh nghiÖp th× nguyªn vËt liÖu
lµ thµnh phÇn chñ yÕu trong vèn lu ®éng ®Þnh møc c¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ
vèn dù tr÷ s¶n xuÊt khi t¨ng nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn cña vèn lu ®éng kh«ng
thÓ t¸ch rêi víi viÖc ®¶m b¶o dù tr÷ nguyªn vËt liÖu hîp lý ®Ó duy tr× s¶n xuÊt thêng xuyªn, liªn tôc ®ång thêi tiÕt kiÖm vèn lu ®éng. T×nh h×nh dù tr÷ nguyªn vËt
liÖu cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn vßng quay cña vèn lu ®éng v× vËy ph¸t triÓn nhanh
cña vèn lu©n chuyÓn kh«ng thÓ t¸ch rêi víi viÖc dù tr÷, sö dông hîp lý vµ tiÕt
kiÖm nguyªn vËt liÖu. Kh¸c víi tµi s¶n cè ®Þnh, khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt ®Ó t¹o ra s¶n phÈm míi, vËt liÖu ®îc tiªu dïng toµn bé vµ thay ®æi h×nh th¸i
vËt chÊt ban ®Çu h×nh thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm hay gi¸ trÞ cña nguyªn vËt
liÖu ®îc dÞch chuyÓn toµn bé mét lÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm míi t¹o ra. §Æc ®iÓm
nµy cña nguyªn vËt liÖu chi phèi ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nguyªn vËt
liÖu. Nªn doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc tèt c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nguyªn
vËt liÖu lµ ®iÒu kh«ng thÓ thiÕu ®îc nh»m thóc ®Èy viÖc cung øng kÞp thêi ®ång
bé nh÷ng nguyªn vËt liÖu cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt vµ kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc chÊp
hµnh c¸c quy ®Þnh møc dù tr÷, ng¨n ngõa c¸c hiÖn tîng h hao, mÊt m¸t l·ng phÝ
nguyªn vËt liÖu qua c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó t¹o ®µ t¨ng nhanh vßng
quay cña vèn lu ®éng trªn c¬ së gi¶m møc lu©n chuyÓn b×nh qu©n vµ gi¶m
kho¶ng c¸ch gi÷a hai kú cung øng nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông vèn
lu ®éng.
4
B¸o c¸o chuyªn ®Ò
2. Vai trß cña kÕ to¸n víi qu¶n lý vµ sö dông nguyªn vËt liÖu :
H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ viÖc ghi chÐp tÝnh to¸n víi mäi ho¹t ®éng kinh tÕ tµi
chÝnh ph¸t sinh ë ®« thÞ, cung cÊp th«ng tin cho qu¶n lý kinh tÕ ®Ó ®Ò ra c¸c biÖn
ph¸p lý ®óng ®¾n. H¹ch to¸n kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu lµ viÖc ghi chÐp ®Çy ®ñ,
®óng t×nh h×nh thu mua nhËp xuÊt, dù tr÷ nguyªn vËt liÖu. MÆt kh¸c th«ng qua
tµi liÖu kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu cßn biÕt ®îc chÊt lîng chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu
cã ®¶m b¶o kh«ng, sè lîng thiÕu hay thõa ®èi víi s¶n xuÊt. §Ó tõ ®ã ngêi qu¶n
lý ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý thiÕt thùc nÕu thiÕu nguyªn vËt liÖu, tæ chøc thu
mua cè g¾ng lµm gi¶m tiªu hao, qu¶n lý ®îc gi¸ c¶ chÊt lîng. KÕ to¸n nguyªn
vËt liÖu cã vai trß quan träng trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông nguyªn vËt liÖu. §Ó
ph¸t huy ®îc vai trß ®ã ®ßi hái c«ng t¸c qu¶n lý kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ph¶i
®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu vÒ qu¶n lý nhÊt ®Þnh.
3. Yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu
Nguyªn vËt liÖu lµ tµi s¶n dù tr÷ s¶n xuÊt kinh doanh thêng xuyªn biÕn
®éng vµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu chiÕm tØ träng lín nªn xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm, vÞ
trÝ cña nguyªn vËt liÖu mµ c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu lµ mét yªu cÇu kh¸ch
quan cña mäi nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn do tr×nh ®é qu¶n lý cña c¸c ph¬ng thøc
c«ng ty kh¸c nhau, mçi quèc gia mµ ®èi tîng, ph¹m vi, møc ®é, ph¬ng ph¸p
qu¶n lý nguyªn vËt liÖu cã sù kh¸c nhau. NÒn kinh tÕ dí x· héi chñ nghÜa cã
khèi lîng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ c¸c nghµnh kinh tÕ quèc d©n ngµy cµng ph¸t
triÓn, ®ßi hái ph¶i cã nhiÒu nguyªn vËt liÖu ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn cña
nÒn s¶n xuÊt hµng hãa x· héi song nguån nguyªn vËt liÖu kh«ng ph¶i lµ v« tËn,
do ®ã ®Ó qu¶n lý nguyªn vËt liÖu trªn tinh thÇn qu¸n triÖt, nguyªn t¾c qu¸n triÖt
cÇn ®îc coi träng ®óng møc. ë níc ta hiÖn nay cïng víi viÖc ®æi míi c¬ chÕ
qu¶n lý kinh tÕ, t¨ng cêng quyÒn tù chñ trong s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp.
LÜnh vùc qu¶n lý nguyªn vËt liÖu ®· kh¾c phôc ®îc nh÷ng nhîc ®iÓm cña c¬ chÕ
qu¶n lý tËp trung quan liªu bao cÊp. N©ng cao tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña m×nh
trong s¶n xuÊt kinh doanh. Nh vËy, doanh nghiÖp ®· kh¼ng ®Þnh ®îc m×nh b»ng
c¸ch t¨ng cêng t×m nguån nguyªn vËt liÖu phôc vô cung cÊp kÞp thêi cho nhu cËu
s¶n xuÊt më réng liªn doanh liªn kÕt, kÕ to¸n ®óng theo ph¸p luËt ®Ó sù c©n ®èi
nguyªn vËt liÖu, ®Ó tù sö dông tèt nguyªn vËt liÖu trong níc cÇn ph¶i khai th¸c
nguån nguyªn vËt liÖu ®Þa ph¬ng.
5
B¸o c¸o chuyªn ®Ò
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, khi cÇn tæ chøc tèt c«ng t¸c h¹ch
to¸n nguyªn vËt liÖu t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó sö dông tèt c«ng suÊt m¸y mãc, thiÕt bÞ
n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, thóc ®Èy viÖc sö dông nguyªn vËt liÖu tiÕt kiÖm,
tr¸nh h háng mÊt m¸t, l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu, kh«ng ngõng phÊn ®Êu gi¶m
®Þnh møc hao phÝ nguyªn vËt liÖu cho mçi gi¸ trÞ s¶n phÈm trªn tinh thÇn ®¶m
b¶o chÊt lîng s¶n phÈm, gãp phÇn vµo viÖc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
4. NhiÖm vô cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu
XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu, xuÊt ph¸t tõ vÞ trÝ
kÕ to¸n trong hÖ thèng qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý doanh nghiÖp, nhµ níc ®· x¸c
®Þnh nhiÖm vô cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
Tæ chøc ghi chÐp tæng hîp vµ ph¶n ¸nh sè liÖu t×nh h×nh thu mua, vËn chuyÓn b¶o
qu¶n t×nh h×nh nhËp – xuÊt - tån kho nguyªn vËt liÖu. TÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña
nguyªn vËt liÖu ®· thu muavµ nhËp kho cho doanh nghiÖp kiÓm tra ®Þnh kú thu
mua nguyªn vËt liÖu vÒ chÊt lîng, chñng lo¹i gi¸ c¶, thêi h¹n nh»m ®¶m b¶o ®Çy
®ñ nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt kinh doanh.
¸p dông ®óng ®¾n c¸c ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu, híng dÉn
kiÓm tra c¸c bé phËn cña doanh nghiÖp, thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÕ ®é h¹ch to¸n ban
®Çu vÒ nguyªn vËt liÖu nh»m ®¶m b¶o sù thèng nhÊt trong toµn bé nÒn kinh tÕ
quèc d©n.
Quan s¸t kiÓm tra viÖc chÊp hµnh chÕ ®é b¶o qu¶n dù tr÷ vµ sö dông
nguyªn vËt liÖu, ph¸t hiÖn ng¨n ngõa vµ ®Ò xuÊt nh÷ng biÖn ph¸p xö lý nguyªn
vËt liÖu ø ®äng hoÆc mÊt phÈm chÊt. Tinh to¸n x¸c ®Þnh chÝnh x¸c gi¸ trÞ, sè lîng
nguyªn vËt liÖu thùc tÕ ®a vµo sö dông. Tham gia kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ nguyªn
vËt liÖu theo chÕ ®é qui ®Þnh, lËp b¸o c¸o vÒ nguyªn vËt liÖu phôc vô c«ng t¸c
l·nh ®¹o vµ qu¶n lý, ph©n tÝch t×nh h×nh thu mua b¶o qu¶n, dù tr÷ vµ sö dông
nguyªn vËt liÖu nh»m h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm. V× vËy, cã thÓ nãi, h¹ch to¸n
nguyªn vËt liÖu lµ mét c«ng cô ®¾c lùc vµ s¾c bÐn, gãp phÇn qu¶n lý tèt nguyªn
vËt liÖu trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. H¬n
n÷a h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu tèt cßn lµ c¨n cø gióp cho l·nh ®¹o doanh nghiÖp
n¾m ®îc t×nh h×nh nguyªn vËt liÖu ®Ó chØ ®¹o s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh thu mua
nhËp xuÊt vµ dù tr÷ nguyªn vËt liÖu. Tõ nh÷ng sè liÖu cô thÓ gióp cho l·nh ®¹o
doanh nghiÖp cã biÖn ph¸p thiÕt thùc cho s¶n xuÊt nh»m ®¸p øng phï hîp víi
yªu cÇu tiªu dïng cña x· héi. ViÖc nµy ®ßi hái c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n ph¶i
ph¶n ¸nh chÝnh x¸c kÞp thêi ®Çy ®ñ.
6
B¸o c¸o chuyªn ®Ò
7
B¸o c¸o chuyªn ®Ò
II. Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu
1. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu bao gåm rÊt nhiÒu lo¹i
víi néi dung kinh tÕ, c«ng cô vµ tÝnh n¨ng lý ho¸ kh¸c, ®Ó cã thÓ qu¶n lý mét
c¸ch chÆt chÏ vµ tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt c¨n cø vµo néi dung kinh tÕ. Vai trß
cña nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ yªu cÇu qu¶n lý cña
doanh nghiÖp nguyªn vËt liÖu ®îc chia thµnh c¸c lo¹i sau:
Nguyªn vËt liÖu chÝnh (bao gåm c¶ nöa thµnh phÈm mua ngoµi) lµ ®èi tîng lu ®éng chñ yÕu cÊu thµnh nªn thùc thÓ chÝnh cña s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. VÝ
dô l¸ thuèc l¸ trong nhµ m¸y thuèc l¸, s¾t trong c¸c doanh nghiÖp chÕ t¹o m¸y,
b«ng cña nhµ m¸y sîi, v¶i trong c¸c xÝ nghiÖp may.
§èi víi nöa thµnh phÈm mua ngoµi vÝ dô sîi thuèc l¸ còng ®îc coi lµ
nguyªn vËt liÖu chÝnh.
Nguyªn vËt liÖu phô lµ vËt liÖu kÕt hîp víi nguyªn vËt liÖu chÝnh khi tham
gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm nh t¹o ra mµu s¾c, mïi vÞ, h×nh d¸ng bªn
ngoµi v.v... gãp phÇn lµm t¨ng chÊt lîng mÉu m· ®¸p øng thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng.
Nhiªn liÖu thay thÕ bao gåm c¸c lo¹i dïng ®Ó cung cÊp nhiÖt lîng cho qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt nh than, x¨ng dÇu v.v...
Phô tïng thay thÕ bao gåm c¸c phô tïng chi tiÕt dïng ®Ó thay thÕ, söa
ch÷a thiÕt bÞ, m¸y mãc s¶n xuÊt , ph¬ng tiÖn vËn t¶i.
ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n gåm c¸c thiÕt bÞ ph¬ng tiÖn l¾p ®Æt vµo c«ng
tr×nh x©y dùng c¬ b¶n cña doanh nghiÖp.
PhÕ liÖu lµ c¸c lo¹i vËt liÖu lo¹i ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm nh
gç, s¾t, thÐp vôn hoÆc phÕ liÖu trong qu¸ tr×nh thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh v.v... tuú
thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý vµ kÕ to¸n chi tiÕt cña tõng doanh nghiÖp mµ trong
tõng lo¹i vËt liÖu nªu trªn l¹i ®îc chia thµnh tõng nhãm, tõng thø mét c¸ch chi
tiÕt h¬n trªn c¬ së ®ã x©y dùng vµ lËp sæ danh ®iÓm vËt liÖu.
2.§¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu
Lµ dïng thíc ®o tiÒn tÖ ®Ó biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña nguyªn vËt liÖu. NhËp xuÊt - tån kho lµ mét viÖc hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó tÝnh ®óng, ®ñ vµ gi¸ thµnh s¶n
phÈm.
8
B¸o c¸o chuyªn ®Ò
2.1. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ
VÒ nguyªn t¾c kÕ to¸n nhËp - xuÊt – tån nguyªn vËt liÖu ph¶n ¸nh theo
gi¸ trÞ thùc tÕ. Song do ®Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu nhiÒu lo¹i, nhiÒu thø thêng
xuyªn biÕn ®éng trong qu¸ trÝnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ do yªu cÇu cña c«ng t¸c
kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu cßn cã thÓ ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ h¹ch to¸n. Gi¸ thùc tÕ
cña nguyªn vËt liÖu gåm gi¸ b¶n th©n nguyªn vËt liÖu (gi¸ mua + chi phÝ thu
mua vËn chuyÓn, gia c«ng chÕ biÕn)
a. §èi víi nguyªn vËt liÖu nhËp kho
- Gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho trong c¸c trêng hîp kh¸c nhau
th× kh¸c nhau.
- §èi vËt liÖu mua ngoµi gi¸ thùc tÕ lµ gi¸ mua trªn ho¸ ®¬n (Bao gåm c¶
thuÕ nhËp khÈu, thuÕ kh¸c nÕu cã) + chi phÝ thu mua thùc tÕ (gåm chi phÝ
vËn chuyÓn, bèc xÕp, b¶o qu¶n, b¶o hiÓm...) – c¸c kho¶n chiÕt khÊu
gi¶m gi¸ (nÕu cã).
- §èi víi nguyªn vËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn: gi¸ thùc tÕ lµ gi¸
nguyªn vËt liÖu xuÊt thuª chÕ biÕn + c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan (vËn
chuyÓn, bèc xÕp).
- §èi víi vËt liÖu tù chÕ: gi¸ thùc tÕ gåm gi¸ vËt liÖu xuÊt chÕ biÕn vµ c¸c
chi phÝ chÕ biÕn. Trêng hîp ®èi tîng kh¸c gãp vèn liªn doanh b»ng
nguyªn vËt liÖu th× gi¸ nguyªn vËt liÖu thùc tÕ lµ do héi ®ång liªn doanh
x¸c ®Þnh.
- VËt liÖu lµ phÕ liÖu thu håi: gi¸ thùc tÕ ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ trÞ thu håi
cßn sö dông ®îc.
b. §èi víi vËt liÖu xuÊt kho
Khi xuÊt dïng nguyªn vËt liÖu kÕ to¸n ph¶i tÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ trÞ theo
gi¸ thùc tÕ theo mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau.
-
Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n tån ®Çu kú vµ nhËp cuèi kú
§¬n gi¸ b×nh qu©n
=
Gi¸ thùc tÕ tån ®Çu kú + sè lîng nhËp trong kú
Sè lîng tån ®Çu kú + sè lîng nhËp trong kú
9
B¸o c¸o chuyªn ®Ò
Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho = sè lîng xuÊt kho x ®¬n gi¸ b×nh qu©n
-
TÝnh theo gi¸ trÞ thùc tÕ ®Ých danh: ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông ®èi víi
c¸c lo¹i vËt liÖu cã gÝa trÞ cao, c¸c lo¹i vËt liÖu ®Æc trng.
-
Gi¸ vËt liÖu thùc tÕ xuÊt kho ®îc c¨n cø vµo ®¬n gi¸ thùc tÕ vËt liÖu nhËp
kho theo tõng lÇn vµ sè lîng xuÊt kho theo tõng lÇn.
-
TÝnh theo gi¸ nhËp tríc xuÊt tríc, ph¬ng ph¸p nµy ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ®¬n
gi¸ nhËp kho cña tõng lÇn nhËp. Sau ®ã c¨n cø vµo sè lîng xuÊt tÝnh ra sè
thùc tÕ xuÊt kho theo nguyªn t¾c: tÝnh ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp tríc ®èi víi lîng xuÊt kho thuéc lÇn nhËp tríc ®îc tÝnh theo ®¬n gÝa thùc tÕ lÇn nhËp
sau. Nh vËy, gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu tån cuèi kú chÝnh lµ gi¸ thùc
tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho thuéc c¸c lÇn mua vµo sau cïng.
-
TÝnh theo gi¸ nhËp sau xuÊt tríc ta x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho lÇn
cuèi sau ®ã míi ®Õn lÇn nhËp tríc ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho. Nh vËy
gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu tån kho cuèi kú l¹i lµ gi¸ thùc tÕ cña
nguyªn vËt liÖu tÝnh theo ®¬n gi¸ cña c¸c lÇn nhËp ®Çu kú.
-
Th«ng qua gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu biÕt ®îc chi phÝ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu
s¶n xuÊt, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trong gi¸ thµnh s¶n
phÈm, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n c¸c chi phÝ ®Çu vµo, biÕt ®îc t×nh h×nh thùc
hiÖn ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu th«ng qua ®ã biÕt ®îc hao phÝ lao
®éng qu¸ khø trong gi¸ thµnh s¶n phÈm.
2.2. TÝnh gi¸ vËt liÖu theo gi¸ h¹ch to¸n
§¸nh gi¸ vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ sÏ ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c nhng trong
thùc tÕ th× viÖc theo dâi biÕn ®éng cña vËt liÖu hµng ngµy theo gi¸ thùc tÕ rÊt
phøc t¹p vµ khã kh¨n. Do vËy, ®Ó ®¬ngi¶n ho¸ trong c«ng viÖc h¹ch to¸n vµ
nh»m ®¸p øng kÞp thêi sö dông biÕn ®éng cña vËt liÖu, ngêi ta sö dông gi¸ h¹ch
to¸n ®Ó ghi sæ. Gi¸ h¹ch to¸n th«ng thêng ®îc gäi lµ gi¸ kÕ ho¹ch vµ kh«ng thay
®æi ®Õn thêi ®iÓm cuèi kú h¹ch to¸n. Gi¸ h¹ch to¸n cã thÓ lÊy gi¸ mua (gi¸ mua
trªn ho¸ ®¬n) + chi phÝ thu mua, vËn chuyÓn hoÆc cã thÓ lÊy gi¸ kÕ ho¹ch cña vËt
liÖu do doanh nghiÖp x©y dùng. Sau khi ®· tÝnh ®îc gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu th× kÕ
to¸n míi tiÕn hµnh ®iÒu chØnh gi¸ trÞ vËt liÖu kho trong kú tõ gi¸ h¹ch to¸n sang
gi¸ thùc tÕ dùa vµo hÖ sè gi¸ thùc tÕ.
10
B¸o c¸o chuyªn ®Ò
Gi¸ TT vËt liÖu tån kho ®Çu kú + Gi¸ TT vËt liÖu nhËp trong kú
HÖ sè gi¸
=
Gi¸ HT vËt liÖu tån ®Çu kú + Gi¸ HT vËt liÖu nhËp trong kú
Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho = Gi¸ h¹ch to¸n x HÖ sè gi¸
ViÖc ®¸nh gi¸ vËt liÖu theo 2 gi¸: gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n ®¶m b¶o
tÝnh kÞp thêi cña c«ng t¸c kÕ to¸n tõ ®ã t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu. Tuy
nhiªn mçi ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu xuÊt kho nªu trªn cã néi dung
u nhîc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông phï hîp nhÊt ®Þnh. Doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø
vµo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kinh doanh, kh¶ n¨ng tr×nh ®é cña c¸n bé kÕ
to¸n còng nh yªu cÇu qu¶n lý ®Ó ®¨ng ký ph¬ng ph¸p tÝnh b¶o ®¶m nguyªn t¾c
nhÊt qu¸n trong c¸c niªn ®é kÕ to¸n.
11
B¸o c¸o chuyªn ®Ò
B. Néi dung cña tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu
I H¹ch to¸n chi tiÕt nhËp xuÊt nguyªn vËt liÖu
1 Chøng tõ kÕ to¸n
§Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n trÞ doanh nghiÖp, kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu ph¶i ®îc
thùc hiÖn theo tõng kho, tõng lo¹i, nhãm thø vËt liÖu vµ ph¶i ®îc tiÕn hµnh ®ång
thêi ë kho vµ phßng kÕ to¸n trªn cïng c¬ së chøng tõ.
Theo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n quy ®Þnh ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 1141TC/Q§/C§KT ngµy 01/11/1995 cña Bé trëng Bé Tµi chÝnh c¸c chøng tõ kÕ to¸n
vÒ vËt liÖu bao gåm:
PhiÕu nhËp kho (mÉu sè 01 – VT)
PhiÕu xuÊt kho (mÉu sè 02 – VT)
PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé (mÉu sè 02 – VT)
Biªn b¶n kiÓm kª vËt t, s¶n phÈm, hµng ho¸ (mÉu sè 02 – VT)
Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho (mÉu sè 02 – VT)
Ho¸ ®¬n cíc phÝ vËn chuyÓn (mÉu sè 02 – VT)
Ngoµi c¸c chøng tõ mang tÝnh b¾t buéc sö dông, sö dông thªm c¸c chøng
tõ híng dÉn kÕ to¸n nh: PhiÕu vËt t theo h¹n møc (mÉu sè 02 – VT) Biªn
b¶n kiÓm nghiÖm vËt t (mÉu sè 02 – VT)
PhiÕu b¸o vËt t cßn l¹i cuèi kú
C¸c chøng tõ kh¸c phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm t×nh h×nh cô thÓ cña doanh
nghiÖp thuéc c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng, thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau. §èi víi c¸c
chøng tõ kÕ to¸n thèng nhÊt ph¶i lËp kÞp thêi, ®Çy ®ñ theo ®óng quy ®Þnh vÒ mÉu
biÓu, néi dung ph¬ng ph¸p lËp. Nh÷ng ngêi lËp chøng tõ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm
vÒ viÖc ghi chÐp, tÝnh chÝnh x¸c vÒ sè liÖu cña nghiÖp vô kinh tÕ.
Mäi chøng tõ kÕ to¸n cña vËt liÖu ph¶i ®îc tæ chøc lu©n chuyÓn theo tr×nh
tù vµ thêi gian do kÕ to¸n trëng quy ®Þnh, phôc vô cho viÖc ph¶n ¸nh, ghi chÐp
tæng hîp kÞp thêi cña c¸c bé phËn c¸ nh©n cã liªn quan.
12
B¸o c¸o chuyªn ®Ò
2 Sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu
§Ó kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu tuú thuéc vµo ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt vËt
liÖu tuú thuéc vµo ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n ¸p dông trong doanh nghiÖp vµ sö dông
sæ kÕ to¸n chi tiÕt sau:
Sæ (thÎ) kho
Sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu
Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
Sæ sè d
- Sæ (thÎ) kho theo mÉu (06-VT) ®îc sö dông ®Ó theo dâi nhËp – xuÊt – tån
kho cña tõng thø vËt liÖu theo tõng kho.
- Sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt, sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, sæ sè d ®îc sö dông ®Ó h¹ch
to¸n tõng hµng xuÊt – nhËp – tån vËt liÖu vÒ mÆt gi¸ trÞ hoÆc c¶ lîng c¶ gi¸ trÞ.
Ngoµi c¸c sè kÕ to¸n chi tiÕt nªu trªn, cßn cã thÓ sö dông b¶ng kª NhËp – xuÊt
– tån, c¸c b¶ng luü kÕ tæng hîp NhËp – xuÊt – tån kho vËt liÖu phôc vô cho
viÖc ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt ®îc nhanh chãng, ®¬n gi¶n vµ kÞp thêi.
3. H¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu
H¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu lµ sù chi tiÕt ho¸ c¸c th«ng tin tæng qu¸t ®îc
h×nh thµnh bëi h¹ch to¸n tæng hîp nh»m thu thËp th«ng tin réng r·i h¬n cho viÖc
qu¶n lý vµ kiÓm tra c¸c ho¹t ®éng kinh doanh.
H¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu ®îc tiÕn hµnh ®ång thêi ë kho vµ phßng kÕ to¸n
cña doanh nghiÖp nh»m ®¶m b¶o khíp ®óng sè liÖu gi÷a sæ s¸ch vµ hiÖn vËt theo
tõng lo¹i, tõng nhãm vËt liÖu trªn c¬ së chøng tõ hîp ph¸p, hîp lÖ. Yªu cÇu cña
h¹ch to¸n chi tiÕt lµ ph¶n ¸nh kÞp thêi, chÝnh x¸c vÒ t×nh h×nh NhËp – xuÊt –
tån cña tõng vËt liÖu c¶ vÒ sè lîng, chÊt lîng vµ gi¸ trÞ. §Ó thùc hiÖn tèt h¹ch
to¸n chi tiÕt vËt liÖu, ®ßi hái doanh nghiÖp, c¸n bé kÕ to¸n vµ thñ kho ph¶i ¸p
dông mét trong ba ph¬ng ph¸p sau:
3.1. Ph¬ng ph¸p thÎ song song
13
B¸o c¸o chuyªn ®Ò
Theo ph¬ng ph¸p nµy ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng vËt liÖu ë kho, ph¶i
më thÎ kho ®Ó ghi chÐp vÒ sè lîng, cßn ë phßng kÕ to¸n ph¶i më thÎ kÕ to¸n vËt
liÖu ®Ó ghi chÐp vÒ mÆt sè lîng vµ gi¸ trÞ.
ë kho hµng ngµy c¨n cø vµo c¸c chøng tõ NhËp – xuÊt – tån , thñ kho
ghi vµo sau ®ã tËp hîp vµ ph©n lo¹i c¸c chøng tõ råi giao cho phßng kÕ to¸n
th«ng qua phiÕu giao nhËn chøng tõ.
ë phßng kÕ to¸n sö dông sæ chi tiÕt vËt liÖu ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh NhËp –
xuÊt – tån hµng ngµy theo chØ tiªu sè lîng vµ gi¸ trÞ cña tõng lo¹i vËt liÖu; sæ
chi tiÕt vËt liÖu t¬ng tù nh thÎ kho nhng cã thªm cét ®¬n gi¸ vµ ph¶n ¸nh riªng
theo sè lîng, gi¸ trÞ cho tõng danh ®iÓm vËt liÖu , hµng ngµy sau khi nhËn ®îc
c¸c chøng tõ ë thÎ kho kÕ to¸n ph¶i kiÓm tra vµ hoµn thµnh chøng tõ råi ghi chÐp
trªn thÎ chi tiÕt. §Þnh kú tiÕn hµnh kiÓm sè liÖu trªn thÎ kho vµ sæ chi tiÕt. Cuèi
th¸ng tÝnh ra sè tiÒn kho vµ ®èi chiÕu sè liÖu víi kÕ to¸n tæng hîp.
¦u ®iÓm: ghi chÐp ®¬n gi¶n, dÔ kiÓm tra, ®èi chiÕu.
Nhîc ®iÓm: ViÖc ghi chÐp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n cßn trïng lÆp vÒ chØ
tiªu, sè lîng. C«ng viÖc kiÓm tra thêng dån vµo cuèi th¸ng do ®ã cung cÊp th«ng
tin lµm h¹n chÕ chøc n¨ng cña kÕ to¸n .
§iÒu kiÖn ¸p dông: víi nh÷ng doanh nghiÖp cã khèi lîng chñng lo¹i vËt
liÖu Ýt, sè lîng vËt liÖu , vËt t kh«ng thêng xuyªn vµ nghiÖp vô chuyªn m«n cña
c¸n bé kÕ to¸n cßn h¹n chÕ.
S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p thÎ song song
thÎ kho
Sæ (thÎ) kÕ
to¸n chi
tiÕt vËt
liÖu , c«ng
cô, dông
cô
chøng tõ
nhËp
chøng tõ
xuÊt
14
B¸o c¸o chuyªn ®Ò
b¸o c¸o
tæng hîp
NhËp –
xuÊt – tån
vËt liÖu,
c«ng cô,
dông cô
Ghi chó:
hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú
Ghi cuèi th¸ng
§èi chiÕu kiÓm tra
3.2. Ph¬ng ph¸p ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
ë kho: thñ kho sö dông thÎ kho ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh NhËp – xuÊt – tån
kho vËt liÖu gièng nh ph¬ng ph¸p thÎ song song.
ë phßng kÕ to¸n : Më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó h¹ch to¸n sè l¬ng vµ gi¸
trÞ cña tõng thø vËt liÖu theo tõng kho. Sæ nµy ®îc më cho c¶ n¨m, ghi mét th¸ng
mét vµo cuèi th¸ng, mçi lo¹i vËt liÖu ®îc ghi mét dßng trong sæ cuèi kú sau khi
nhËn ®îc c¸c chøng tõ, ph©n lo¹i c¸c chøng tõ theo tõng thø vËt liÖu råi lËp ra
b¶ng kª nhËp, b¶ng kª xuÊt theo tõng thø vËt liÖu ®Ó ghi vµo sæ ®èi chiÕu lu©n
chuyÓn. Cuèi th¸ng tÝnh ra sè tån kho b»ng chØ tiªu sè lîng vµ gi¸ trÞ.
¦u ®iÓm: §¬n gi¶n, dÔ lµm, gi¶m nhÑ c«ng viÖc
Nhîc ®iÓm: ViÖc ghi chÐp vÉn trïng lÆp, c«ng viÖc dån vÒ cuèi th¸ng nªn sè
liÖu cung cÊp kh«ng kÞp thêi.
§iÒu kiÖn ¸p dông: ThÝch hîp víi doanh nghiÖp cã khèi lîng nhËp khÈu
kh«ng nhiÒu.
S¬ ®å h¹ch to¸n vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
thÎ kho
chøng tõ xuÊt
chøng tõ nhËp
15
B¸o c¸o chuyªn ®Ò
sæ ®èi chiÕu
lu©n chuyÓn
b¸o c¸o
nhËp
b¸o c¸o
xuÊt
3.3. Ph¬ng ph¸p sæ sè d
ë kho hµng ngµy hoÆc ®Þnh sau khi ghinthÎ kho xong, thñ kho giao chøng
tõ, cuèi th¸ng thñ kho c¨n cø vµo thÎ kho ghi sè vËt liÖu tån kho cña tõng danh
®iÓm vËt liÖu vµo sæ sè d råi chuyÓn cho kÕ to¸n vËt liÖu .
ë phßng kÕ to¸n khi nhËn ®îc chøng tõ do thñ kho giao, kÕ to¸n ph©n lo¹i
chøng tõ ®ång thêi c¨n cø vµo gi¸ h¹ch to¸n cña tõng vËt liÖu tÝnh ra tæng sè tiÒn
vµ ghi vµo sæ cét tiÒn giao nhËn trªn chøng tõ. Cuèi th¸ng sau khi nhËn do thñ
kho göi lªn kÕ to¸n c¨n cø vµo gi¸ h¹ch to¸n ®Ó tÝnh thµnh tiÒn. Sau ®ã ®èi chiÓu
trªn b¶ng quü NhËp – xuÊt – tån kho vËt liÖu .
¦u ®iÓm: Gi¶m ®îc khèi lîng ghi chÐp, c«ng viÖc kÕ to¸n ®îc tiÕn hµnh
®Òu trong tr¸ng dÉn ®Õn cung cÊp kÞp thêi sè liÖu kÕ to¸n phôc vô c«ng t¸c l·nh
®¹o vµ qu¶n lý doanh nghiÖp .
Nhîc ®iÓm: Khã kiÓm tra nÕu sai sãt, nhÇm lÉn
§iÒu kiÖn ¸p dông: Phï hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã khèi lîng c¸c nghiÖp
vô kinh tÕ ( chøng tõ nhËp xuÊt) vÒ vËt liÖu diÔn ra thêng xuyªn, nhiÒu chñng
lo¹i vËt liÖu, tr×nh ®é qu¶n lý chuyªn m«n ph¶i cao.
S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p sè d
16
B¸o c¸o chuyªn ®Ò
thÎ kho
chøng tõ
nhËp
b¸o c¸o nhËp
chøng tõ
xuÊt
sæ sè d
b¶ng liªn
kÕt nhËp
b¸o c¸o xuÊt
b¶ng liªn
kÕt xuÊt
b¸o c¸o
tæng hîp
nhËp xuÊt
17
B¸o c¸o chuyªn ®Ò
II. H¹ch to¸n tæng hîp NhËp “ xuÊt vËt liÖu
VËt liÖu lµ tµi s¶n lu ®éng thuéc nhãm hµng tån kho cña doanh nghiÖp.
ViÖc më c¸c tµi kho¶n tæng hîp ghi chÐp sæ kÕ to¸n vµ x¸c ®Þnh hµng tån kho
theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn hoÆc ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn hµng tån kho lµ ph¬ng ph¸p ghi chÐp
ph¶n ¸nh c¸c lo¹i vËt liÖu thµnh phÈm trªn c¸c tµi kho¶n vµ sæ kÕ to¸n cã c¸c
chøng tõ tõ nhËp xuÊt hµng tån kho. ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ vËt liÖu dïng ®îc c¨n
cø trùc tiÕp vµo c¸c chøng tõ xuÊt kho sau khi ®· tËp hîp ph©n lo¹i theo c¸c ®èi
tîng sö dông ®Ó ghi vµo tµi kho¶n vµ sæ kÕ to¸n .
Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú hµng tån kho lµ ph¬ng ph¸p kh«ng theo dâi
thêng xuyªn liªn tôc t×nh h×nh NhËp – xuÊt hµng tån kho trªn c¸c tµi kho¶n
hµng tån kho mµ chØ theo dâi ph¬ng ¸n gi¸ trÞ hµng tån kho ®Þnh kú vµ cuèi
th¸ng c¨n cø vµo sè liÖu kiÓm kª ®Þnh kú hµng tån kho.
* KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn
1. Tµi kho¶n sö dông:
+ Tµi kho¶n 152 – Nguyªn vËt liÖu : Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh ghi chÐp
sè liÖu hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ.
Tµi kho¶n 152: cã thÓ ®îc më thµnh tµi kho¶n cÊp 2,3 ®Ó kÕ to¸n chi tiÕt
theo tõng nhãm, lo¹i, thø vËt liÖu dïng tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh
nghiÖp .
KÕt cÊu:
Bªn nî: Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh lµm gi¶m nguyªn vËt liÖu trong
kú (mua ngoµi, tù s¶n xuÊt, ph¸t hiÖn thõa...) Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh thõa
ph¸t hiÖn khi kiÓm kª.
Bªn cã: Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh lµm gi¶m nguyªn vËt liÖu trong
kú (xuÊt dïng, xuÊt b¸n, thiÕu hôt...) Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh thiÕu ph¸t
hiÖn khi kiÓm kª.
D nî: Gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu tån kho (cuèi kú hoÆc ®Çu kú)
+ Tµi kho¶n 331: Ph¶i tr¶ ngêi b¸n
18
B¸o c¸o chuyªn ®Ò
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh quan hÖ thanh to¸n gi÷a doanh nghiÖp
víi ngêi b¸n, ngêi nhËn thÇu vÒ kho¶n vËt t hµng ho¸, lao vô, dÞch vô theo hîp
®ång kinh tÕ ®· ký kÕt.
+ Tµi kho¶n 131: Ph¶i thu cña kh¸ch hµng ®îc më sæ theo dâi chi tiÕt cho tõng
®èi tîng cô thÓ. Khi lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n sè d chi tiÕt bªn nî ®îc ghi vµo chØ
tiªu tr¶ tríc cho ngêi b¸n, sè d chi tiÕt bªn cã ®îc ghi vµo chØ tiªu ph¶i tr¶ cho
ngêi b¸n.
+ Tµi kho¶n 151: Hµng mua ®ang ®i ®êng: dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c lo¹i vËt t hµng
ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· mua vµ chÊp nhËn thanh to¸n víi ngêi b¸n nhng cha vÒ
nhËp kho doanh nghiÖp.
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng qu¸t vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn
(tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp)
TK 331, 111, 112
141, 311
TK 152
XXX
T¨ng do mua ngoµi
TK 621
XuÊt ®Ó chÕ t¹o s¶n phÈm
(Tæng gi¸ thanh to¸n)
TK 627, 641,
642
TK 151
Hµng ®i ®êng kú tríc
XuÊt kho chi phÝ s¶n xuÊt
chung b¸n hµng, qu¶n lý
TK 411
NhËn cÊp ph¸t, tÆng thëng
TK 128, 222
xuÊt gãp vèn liªn doanh
vèn gãp liªn doanh
19
B¸o c¸o chuyªn ®Ò
TK 642, 3381
Thõa ph¸t hiÖn khi kiÓm kª
TK 154
XuÊt thuª ngoµi gia c«ng
chÕ biÕn
TK 128, 222
NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh
1381, 642…
ThiÕu ph¸t hiÖn qua kiÓm kª
412
§¸nh gi¸ gi¶m
§¸nh gi¸ t¨ng
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng qu¸t vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn (tÝnh
thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ)
TK 331, 111, 112
141, 311
TK 152
XXX
T¨ng do mua ngoµi
TK 621
XuÊt ®Ó chÕ t¹o s¶n phÈm
1331
VAT ®îc
.
khÊu trõ
TK 627, 641,
642
TK 151
Hµng mua ®ang ®i
XuÊt chi phÝ s¶n xuÊt
trªn ®êng kú tríc
b¸n hµng, qu¶n lý
TK 441
NhËn cÊp ph¸t, tÆng thëng
TK 128, 222
xuÊt gãp vèn liªn doanh
20
- Xem thêm -
.DOC 
98 
39 
51 
