PhÇn më ®Çu
Ph©n c«ng lao ®éng x· héi ph¸t triÓn ®· quyÕt ®Þnh mét bé phËn lao ®éng
x· héi ®îc t¸ch ra khái qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chuyªn lµm nhiÖm vô lu th«ng hµng
hãa, h×nh thµnh mét ngµnh kinh tÕ riªng biÖt - kinh tÕ th¬ng m¹i. Nh vËy th¬ng
m¹i lµ mét ngµnh kinh tÕ ®éc lËp cã chøc n¨ng quan träng lµ thùc hiÖn qu¸ tr×nh
lu th«ng hµng hãa ®a hµng hãa tõ lÜnh vùc s¶n xuÊt ®Õn lÜnh vùc tiªu dïng do
vËy gãp phÇn g¾n s¶n xuÊt víi thÞ trêng, thóc ®Èy s¶n xuÊt ngµy cµng ph¸t triÓn.
Còng nh c¸c doanh nghiÖp kh¸c tån t¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù
c¹nh tranh gay g¾t, doanh nghiÖp th¬ng m¹i còng lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh, do
vËy còng ph¶i h¹ch to¸n kinh tÕ, lÊy thu bï ®¾p chi phÝ sao cho cã l·i. Muèn
qu¶n lý kinh tÕ tèt vµ kinh doanh cã hiÖu qu¶ c¸c doanh nghiÖp ph¶i thêng
xuyªn ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn doanh thu cña m×nh qua mçi kú kinh doanh
®Ó t×m ra c¸c biÖn ph¸p nh»m t¨ng doanh thu b¸n hµng. Doanh thu lµ mét chØ
tiªu quan träng v× doanh thu chÝnh lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh sè thuÕ ph¶i nép cho
ng©n s¸ch Nhµ níc, lµ kho¶n ®Ó bï ®¾p vèn kinh doanh vµ chi phÝ ph¸t sinh
trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, lîi nhuËn cña doanh nghiÖp còng ®îc x¸c ®Þnh tõ doanh thu... ChØ tiªu doanh thu nãi lªn t×nh h×nh kinh doanh cña
doanh nghiÖp, qua ®ã ®Þnh híng sù ph¸t triÓn kinh doanh trong t¬ng lai. Ngoµi
ra, doanh thu lµ yÕu tè kh¼ng ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp trªn
th¬ng trêng. Do ®ã viÖc ph©n tÝch ®Ó t×m ra nguyªn nh©n cña sù t¨ng, gi¶m
doanh thu trong c¸c kú kinh doanh lµ rÊt quan träng.
Víi tÇm quan träng cña viÖc ph©n tÝch nh»m t×m ra c¸c biÖn ph¸p ®Ó kh«ng
ngõng t¨ng doanh thu b¸n hµng ®èi víi doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng,
nhê ®îc nghiªn cøu vÒ t×nh h×nh doanh thu b¸n hµng t¹i C«ng ty TNHH B«ng
Mai, ®îc sù híng dÉn chØ b¶o nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o, t«i ®· m¹nh d¹n ®i vµo
nghiªn cøu ®Ò tµi: “Ph©n tÝch t×nh h×nh doanh thu b¸n hµng ë C«ng ty
TNHH B«ng Mai” lµm ®Ò tµi chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cuèi khãa.
KÕt cÊu chuyªn ®Ò gåm ba phÇn chÝnh:
PhÇn I -
Nh÷ng c¬ së lý luËn vÒ ph©n tÝch doanh thu b¸n hµng ë
mét doanh nghiÖp.
PhÇn II -
Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn doanh thu b¸n hµng cña
C«ng ty TNHH B«ng Mai.
1
PhÇn III -
Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m kh«ng ngõng t¨ng doanh thu
b¸n hµng ë C«ng ty TNHH B«ng Mai.
2
PhÇn I
Nh÷ng c¬ së lý luËn vÒ ph©n tÝch doanh thu b¸n hµng
ë mét doanh nghiÖp
I-/
Kh¸i niÖm doanh thu b¸n hµng vµ ý nghÜa cña viÖc ph©n tÝch
doanh thu b¸n hµng ë mét doanh nghiÖp.
1-/ Kh¸i niÖm doanh thu b¸n hµng.
- Doanh thu b¸n hµng lµ tæng gi¸ trÞ thùc hiÖn ®îc do viÖc b¸n hµng hãa,
s¶n phÈm, cung cÊp lao vô, dÞch vô cho kh¸ch hµng mang l¹i.
- C¸c s¶n phÈm hµng hãa, dÞch vô ®em biÕu, tÆng, cho hoÆc tiªu dïng ngay
trong néi bé, dïng ®Ó thanh to¸n tiÒn l¬ng, tiÒn thëng cho c¸n bé c«ng nh©n
viªn, trao ®æi hµng hãa, lµm ph¬ng tiÖn thanh to¸n c«ng nî cña doanh nghiÖp
còng ph¶i ®îc h¹ch to¸n ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng.
- HiÓu theo mét nghÜa kh¸c th× doanh thu b¸n hµng cña mét doanh nghiÖp
lµ bao gåm toµn bé sè tiÒn ®· thu ®îc hoÆc cã quyÒn ®ßi vÒ do viÖc b¸n hµng hãa
vµ dÞch vô trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh.
- Thêi ®iÓm x¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng lµ khi ngêi mua ®· chÊp nhËn
thanh to¸n kh«ng phô thuéc vµo sè tiÒn ®· thu ®îc hay cha, ë ®©y ta cÇn ph©n
biÖt hai thuËt ng÷: Doanh thu tæng thÓ vµ doanh thu thuÇn.
+ Doanh thu tæng thÓ hay cßn gäi lµ tæng doanh thu lµ sè tiÒn ghi trong hãa
®¬n b¸n hµng, hîp ®ång cung cÊp lao vô kÓ c¶ sè doanh thu bÞ chiÕt khÊu, hµng
b¸n bÞ tr¶ l¹i vµ gi¶m gi¸ hµng b¸n chÊp thuËn cho ngêi mua nhng cha ®îc ghi
trªn hãa ®¬n.
+ Doanh thu thuÇn hay cßn gäi lµ doanh thu thùc ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng
thøc sau:
Doanh thu thuÇn = Doanh thu tæng thÓ - ChiÕt khÊu b¸n hµng - Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i - gi¶m gi¸ hµng b¸n - ThuÕ gi¸n thu
* ChiÕt khÊu hµng b¸n bao gåm:
ChiÕt khÊu thanh to¸n lµ kho¶n tiÒn thëng chÊp thuËn cho kh¸ch hµng
®· thanh to¸n tríc thêi h¹n cho phÐp.
ChiÕt khÊu th¬ng m¹i lµ kho¶n tiÒn gi¶m trõ cho kh¸ch hµng tÝnh trªn
tæng sè c¸c nghiÖp vô ®· thùc hiÖn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, kho¶n gi¶m trõ
trªn gi¸ b¸n th«ng thêng v× lý do mua hµng víi sè lîng lín.
C¸c kho¶n chiÕt khÊu b¸n hµng ®îc coi nhu mét kho¶n chi phÝ lµm gi¶m
lîi nhuËn cña doanh nghiÖp.
3
Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i lµ sè hµng hãa, thµnh phÈm, dÞch vô ®· tiªu thô bÞ
kh¸ch hµng tr¶ l¹i do kh«ng phï hîp víi yªu cÇu cña ngêi mua, do vi ph¹m hîp
®ång kinh tÕ, vi ph¹m cam kÕt, kÐm phÈm chÊt kh«ng ®óng chñng lo¹i quy c¸ch.
Gi¶m gi¸ hµng b¸n lµ kho¶n gi¶m trõ ®îc chÊp nhËn mét c¸ch ®Æc biÖt
trªn gi¸ ®· tháa thuËn v× lý do hµng kÐm phÈm chÊt hay kh«ng ®óng quy c¸ch
theo hîp ®ång, kh«ng ®óng thêi h¹n ghi trong hîp ®ång nhng cha ®Õn møc ®é bÞ
tr¶ l¹i do bªn mua ®ång ý chÊp nhËn gi¶m gi¸.
ThuÕ gi¸n thu: tríc kia lµ thuÕ doanh thu hoÆc thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt,
hiÖn nay thuÕ doanh thu ®îc thay b»ng thuÕ VAT.
- ThuÕ doanh thu: TiÒn thuÕ ®îc cÊu thµnh trong gi¸ b¸n cña s¶n phÈm
nh»m gãp mét phÇn thu nhËp cña ngêi tiªu dïng vµo ng©n s¸ch Nhµ níc. ThuÕ
suÊt thuÕ doanh thu ®îc Nhµ níc quy ®Þnh theo tõng ngµnh nghÒ tõng nhãm
hµng vµ mÆt hµng.
- ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt: chØ thu vµo mét sè mÆt hµng, s¶n phÈm cÇn
thuéc diÖn cÇn híng dÉn s¶n xuÊt hoÆc ®iÒu tiÕt tiªu dïng x· héi nh»m ®iÒu tiÕt
thu nhËp cña ngêi tiªu dïng cho ng©n s¸ch Nhµ níc.
- ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (VAT): ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (GTGT) lµ lo¹i thuÕ
gi¸n thu ®¸nh vµo gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng hãa, dÞch vô qua qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
vµ lu th«ng.
ThuÕ GTGT c¬ së kinh doanh ph¶i nép ®îc tÝnh theo mét trong hai ph¬ng ph¸p: ph¬ng ph¸p thuÕ khÊu trõ vµ ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ trùc tiÕp.
2-/ ý nghÜa cña viÖc t¨ng doanh thu ¸n hµng ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t
triÓn cña mét doanh nghiÖp th¬ng m¹i.
- Doanh thu b¸n hµng lµ nguån tµi chÝnh quan träng gióp doanh nghiÖp
trang tr¶i c¸c kho¶n chi phÝ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh gãp
phÇn ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh kinh doanh tiÕp theo ®îc tiÕn hµnh liªn tôc do vËy
nÕu doanh nghiÖp kh«ng tiªu thô ®îc hµng hãa hoÆc tiªu thô chËm sÏ dÉn ®Õn
t×nh tr¹ng c¨ng th¼ng vÒ mÆt tµi chÝnh.
- NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn doanh thu b¸n hµng mét c¸ch ®Çy ®ñ, lËp thêi
sÏ lµm cho tèc ®é chu chuyÓn vèn lu ®éng t¨ng nhanh, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi
cho doanh nghiÖp tæ chøc vèn, gi¶m bít sè vèn ph¶i huy ®éng tõ bªn ngoµi do
®ã sÏ gi¶m ®îc chi phÝ vÒ vèn.
- Doanh thu b¸n hµng lµ c¬ sè quan träng ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi chÝnh cuèi
cïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn cho
doanh nghiÖp hoµn thµnh nghÜa vô cña m×nh ®èi víi Nhµ níc.
Doanh thu b¸n hµng cã vÞ trÝ rÊt quan träng ®èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i
nªn viÖc t¨ng doanh thu cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi c¶ doanh nghiÖp vµ x· héi.
VËy chóng ta h·y cïng nhau xem xÐt nh÷ng vÊn ®Ò nµy.
4
T¨ng doanh thu lµ t¨ng lîng tiÒn cña doanh nghiÖp ®ång thêi t¨ng lîng
hµng b¸n ra thÞ trêng khi ®îc thÞ trêng chÊp nhËn. Tæng doanh thu cã quan hÖ tû
lÖ thuËn víi tæng møc lîi nhuËn. VÒ mét khÝa c¹nh nµo ®ã nÕu doanh thu t¨ng
lªn th× lîi nhuËn cña doanh nghiÖp còng t¨ng lªn mét c¸ch t¬ng øng. Bëi vËy
doanh nghiÖp cÇn ph¶i t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh»m t¨ng doanh thu
b¸n hµng.
Doanh thu b¸n hµng = lîng hµng b¸n x §¬n gi¸ b¸n
Doanh nghiÖp muèn t¨ng doanh thu th× cã thÓ b»ng c¸ch t¨ng khèi lîng
hµng b¸n hoÆc t¨ng gi¸ b¸n.
+ ChiÕt khÊu b¸n hµng lµ mét biÖn ph¸p ®Ó tiªu thô nhanh khèi lîng s¶n
phÈm, kÝch thÝch thu håi vèn nhanh chãng. Song chiÕt khÊu b¸n hµng cµng lín
lµm cho tæng møc lîi nhuËn cña doanh nghiÖp cµng gi¶m.
Bëi vËy doanh nghiÖp ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p nh»m kÕt hîp hµi hßa võa
khuyÕn khÝch tiªu thô nhng vÉn ®¶m b¶o tæng møc lîi nhuËn cña doanh nghiÖp
kh«ng gi¶m vÒ quy m«.
T¨ng gi¸ hµng b¸n sÏ lµm t¨ng doanh thu nÕu nh lîng hµng hãa b¸n ra
kh«ng ®æi hoÆc t¨ng lªn. Nhng trªn thùc tÕ khi gi¸ c¶ t¨ng lªn th× cÇu vÒ mÆt
hµng ®ã sÏ gi¶m ®i, dÉn ®Õn khèi lîng hµng hãa tiªu thô sÏ gi¶m theo. Nh vËy
doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh cho phï hîp víi t×nh h×nh s¶n
xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ m×nh.
ViÖc t¨ng doanh thu ¶nh hëng mét c¸ch gi¸n tiÕp ®Õn x· héi th«ng qua thÞ
trêng tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Mét doanh nghiÖp muèn tiªu thô ®îc
s¶n phÈm th× ph¶i ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu kh¾t khe cña kh¸ch hµng vÒ chÊt lîng
hµng hãa còng nh vÒ kiÓu d¸ng, mµu s¾c, bao b×... v× vËy ®Ó thÞ trêng chÊp nhËn
s¶n phÈm cña m×nh ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng c¶i tiÕn kü thuËt vµ
ngµy cµng hoµn thiÖn s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ kinh doanh trªn thÞ trêng.
Trong c¬ chÕ thÞ trêng ®Ó ®øng v÷ng doanh nghiÖp tån t¹i vµ pt lµ mét ®iÒu
kh«ng dÔ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i. Song khi ®· s¶n xuÊt vµ kinh
doanh cã hiÖu qu¶ th× doanh nghiÖp sÏ cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ ®èi víi sù
ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc. Khi doanh thu cña doanh nghiÖp t¨ng lªn cã nghÜa
lµ doanh nghiÖp ®· gãp phÇn tháa m·n cung cÇu vÒ hµng hãa trªn thÞ trêng, æn
®Þnh gi¸ c¶ vµ thÞ trêng, khuyÕn khÝch tiªu dïng. Doanh thu t¨ng lªn tøc lµ doanh
nghiÖp ®· ®¸p øng c¸c nhu cÇu vËt chÊt cho x· héi lµm cho ®êi sèng nh©n d©n
ngµy cµng ®îc c¶i thiÖn. Ngoµi ra viÖc t¨ng doanh thu cßn cã t¸c dông thóc ®Èy
s¶n xuÊt, lµm cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh mÏ, thùc hiÖn tèt chu kú t¸i s¶n
xuÊt x· héi.
ViÖc t¨ng doanh thu b¸n hµng ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn quy m« s¶n xuÊt kinh
doanh còng nh sù tån tµi vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp. T¨ng doanh thu cã
ý nghÜa lµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn tèt chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña m×nh.
5
Doanh thu t¨ng nãi lªn doanh nghiÖp ®ang lµm ¨n cã hiÖu qu¶ vµ tháa m·n mét
c¸ch tèi u nhu cÇu tiªu dïng cña kh¸ch hµng. T¨ng doanh thu sÏ lµm t¨ng lîng
vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp, doanh nghiÖp sÏ gi¶m bít ®îc kho¶n vay bªn
ngoµi ®Ó kinh doanh.
Doanh thu t¨ng lªn lµ ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp thu håi vèn, bï ®¾p c¸c
kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Lîi nhuËn biÓu hiÖn kÕt qu¶
kinh doanh cña doanh nghiÖp, khi tiÕn hµnh kinh doanh tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp
®Òu cïng cã chung mét môc ®Ých lµ tèi ®a hãa lîi nhuËn. Muèn cã lîi nhuËn cao
th× c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i t×m ra c¸c biÖn ph¸p t¨ng doanh thu b¸n hµng mét
c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt.
§Ó thùc hiÖn tèt nghÜa vô ®èi víi Nhµ níc vµ c¸c ngµnh, tríc hÕt doanh
nghiÖp ph¶i cã nguån thu vµ t¨ng doanh thu lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó doanh
nghiÖp hoµn thµnh tèt c¸c nghÜa vô trªn.
3-/ ý nghÜa cña viÖc ph©n tÝch doanh thu b¸n hµng.
Ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ lµ c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ cã hiÖu qu¶. Tuy
nhiªn trong c¬ chÕ bao cÊp cò, ph©n tÝch doanh thu nãi riªng vµ ph©n tÝch ho¹t
®éng kinh doanh nãi chung cha ph¸t huy ®îc ®Çy ®ñ t¸c dông cña nã bëi v× c¸c
doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong sù bao cÊp cña Nhµ níc. Nhµ níc quyÕt ®Þnh tõ
kh©u s¶n xuÊt, ®¶m b¶o nguyªn vËt liÖu, gi¸ c¶ ®Õn ®Þa chØ tiªu thô s¶n phÈm.
NÕu ho¹t ®éng thua lç ®· cã Nhµ níc lo, doanh nghiÖp kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch
nhiÖm vµ vÉn ung dung tån t¹i. Trong ®iÒu kiÖn ®ã kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh
cha ®îc ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n, hiÖn tîng l·i gi¶ lç thËt thêng xuyªn x¶y ra... Gi¸m
®èc còng nh nh©n viªn kh«ng ph¶i ®éng n·o nhiÒu, kh«ng cÇn t×m tßi s¸ng t¹o
kh«ng quan t©m ®Çy ®ñ ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh.
Ngµy nay nÒn kinh tÕ ViÖt Nam chuyÓn sang kinh tÕ thÞ trêng vÊn ®Ò ®Æt
lªn hµng ®Çu ®èi víi mäi doanh nghiÖp lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ lµm thÕ nµo ®Ó doanh
thu b¸n hµng ngµy cµng t¨ng lªn. Doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶ th× míi cã
thÓ ®øng v÷ng trªn thÞ trêng, ®ñ søc c¹nh tranh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c,
võa cã ®iÒu kiÖn tÝch lòy vµ më réng s¶n xuÊt, kinh doanh võa ®¶m b¶o ®êi sèng
cho ngêi lao ®éng vµ lµm trßn nghÜa vô ®èi víi Nhµ níc. §Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã
doanh nghiÖp ph¶i thêng xuyªn kiÓm tra, ®¸nh gi¸ ®Çy ®ñ chÝnh x¸c mäi diÔn
biÕn vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, nh÷ng mÆt m¹nh, mÆt yÕu cña
doanh nghiÖp trong mèi quan hÖ víi m«i trêng xung quanh vµ t×m ra nh÷ng biÖn
ph¸p ®Ó kh«ng ngõng t¨ng doanh thu cña doanh nghiÖp.
Ph©n tÝch doanh thu b¸n hµng nh»m ®¸nh gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c, toµn diÖn
kh¸ch quan t×nh h×nh thùc hiÖn doanh thu cña doanh nghiÖp trªn c¸c mÆt tæng trÞ
gi¸ còng nh kÕt cÊu thêi gian, kh«ng gian, ®¬n vÞ trùc thuéc ®Ó tõ ®ã ®¸nh gi¸
viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña doanh nghiÖp.
Ph©n tÝch doanh thu nh»m xem xÐt môc tiªu doanh nghiÖp ®Æt ra ®¹t ®îc
®Õn ®©u, rót ra nh÷ng tån t¹i x¸c ®Þnh nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan vµ kh¸ch
6
quan ¶nh hëng ®Õn doanh thu vµ ®Ò ra biÖn ph¸p kh¾c phôc ®Ó tËn dông triÖt ®Ó
thÕ m¹nh cña doanh nghiÖp.
Ph©n tÝch nh»m cung cÊp c¸c tµi liÖu cÇn thiÕt lµm c¬ së cho viÖc ph©n tÝch
vµ c¸c chØ tiªu tµi chÝnh kinh tÕ tµi chÝnh lµm c¬ së cho viÖc ®Ò ra c¸c quyÕt ®Þnh
trong qu¶n lý vµ chØ ®¹o kinh doanh.
Tãm l¹i, môc tiªu duy nhÊt cña ph©n tÝch doanh thu lµ gióp doanh nghiÖp
s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng cã hiÖu qu¶ thÓ hiÖn qua viÖc doanh thu cña
doanh nghiÖp kh«ng ngõng t¨ng lªn.
II-/ Néi dung ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn doanh thu b¸n hµng
ë mét doanh nghiÖp.
1-/ Ph©n tÝch kh¸i qu¸t sù t¨ng gi¶m doanh thu qua c¸c n¨m.
Ph©n tÝch kh¸i qu¸t sù t¨ng gi¶m cña tæng doanh thu qua c¸c n¨m víi môc
®Ých ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh quy luËt vÒ sù biÕn ®éng cña tæng doanh thu qua c¸c n¨m
nh»m lµm c¬ së cho viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch dµi h¹n hoÆc trung h¹n, ®ång thêi
®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh thÞ trêng cña doanh nghiÖp. Trong trêng hîp nµy
ngêi ta sö dông ph¬ng ph¸p so s¸nh th«ng qua so s¸nh ®Þnh gèc, so s¸nh liªn
hoµn ®Ó ph©n tÝch.
2-/ Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn doanh thu b¸n hµng theo ®¬n vÞ trùc thuéc.
KÕt qu¶ doanh thu b¸n hµng ®îc thùc hiÖn bëi c¸c cöa hµng, tr¹m tr¹i, xÝ
nghiÖp trùc thuéc doanh nghiÖp. Ph©n tÝch chi tiÕt theo ®¬n vÞ trùc thuéc gióp ta
®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn doanh thu cña tõng ®¬n vÞ qua ®ã ph¸t hiÖn ra c¸c
®¬n vÞ cã kh¶ n¨ng më réng doanh thu b¸n hµng vµ c¸c ®¬n vÞ yÕu kh«ng cã
®iÒu kiÖn më réng doanh thu b¸n hµng ®Ó tõ ®ã t×m ra biÖn ph¸p ®iÒu chØnh cho
phï hîp nh thu hÑp, s¸t nhËp hoÆc kinh doanh mÆt hµng kh¸c nh»m tiÕt kiÖm chi
phÝ kinh doanh vµ t¨ng doanh thu b¸n hµng.
3-/ Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn doanh thu b¸n hµng theo ph¬ng thøc b¸n.
Môc ®Ých cña d¹ng ph©n tÝch nµy lµ nh»m xem xÐt doanh thu theo c¸c ph¬ng thøc b¸n hµng cña doanh nghiÖp tõ ®ã rót ra nhËn xÐt doanh nghiÖp cÇn ®Èy
m¹nh tiªu thô hµng hãa theo ph¬ng thøc g× cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh
cña m×nh.
4-/ Ph©n tÝch doanh thu b¸n hµng theo mÆt hµng.
D¹ng ph©n tÝch nµy gióp chóng ta thÊy ®îc doanh nghiÖp kinh doanh mÆt
hµng nµo lµ chñ yÕu, mÆt hµng nµo b¸n ra ®îc Ýt ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh
sao cho doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶ nhÊt.
5-/ Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn doanh thu b¸n hµng theo thêi gian.
KÕt qu¶ doanh thu b¸n hµng bao giê còng lµ kÕt qu¶ mét qu¸ tr×nh. Do
nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, tiÕn ®é thùc hiÖn qu¸ tr×nh ®ã trong tõng thêi gian
thêng kh«ng ®ång ®Òu nhau. ViÖc ph©n tÝch doanh thu theo thêi gian gióp chóng
7
ta ®¸nh gi¸ ®îc nhÞp ®iÖu, tèc ®é ph¸t triÓn cña doanh thu b¸n hµng qua c¸c thêi
kú kh¸c nhau, tõ ®ã t×m ra nguyªn nh©n vµ gi¶i ph¸p hiÖu qu¶ cho c«ng viÖc
kinh doanh.
6-/ Ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn viÖc t¨ng doanh thu cña doanh
nghiÖp.
Cã rÊt nhiÒu nh©n tè ¶nh hëng ®Õn doanh thu cña doanh nghiÖp vµ chóng
t¸c ®éng ®Õn doanh thu theo nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau. §Ó thÊy ®îc mét c¸ch
râ nÐt sù t¸c ®éng ®ã ngêi ta chia c¸c nh©n tè trªn thµnh hai nhãm ®ã lµ:
- Nhãm c¸c nh©n tè lîng hãa ®îc.
- Nhãm c¸c nh©n tè kh«ng lîng hãa ®îc.
6.1- Nhãm c¸c nh©n tè lîng hãa ®îc.
Nh©n tè lîng hãa ®îc ®ã lµ c¸c nh©n tè cã thÓ ®o lêng ®îc sù ¶nh hëng cña
nã b»ng c¸c sè liÖu cô thÓ.
6.1.1 - Sù ¶nh hëng cña lîng hµng b¸n vµ ®¬n gi¸ b¸n ®Õn doanh thu b¸n
hµng.
Doanh thu b¸n hµng ®îc tÝnh b»ng tiÒn vµ x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc.
Doanh thu b¸n hµng = Lîng hµng b¸n x §¬n gi¸ b¸n
=q*p
Do vËy khi lîng hµng b¸n (q) hoÆc ®¬n gi¸ b¸n (p) thay ®æi hoÆc c¶ hai
cïng thay ®æi ®Òu lµm cho doanh thu thay ®æi theo. Tuy nhiªn sù ¶nh hëng cña lîng hµng b¸n vµ ®¬n gi¸ b¸n ®Õn doanh thu lµ rÊt kh¸c nhau thÓ hiÖn:
Sù thay ®æi cña lîng hµng b¸n tû lÖ thuËn víi sù thay ®æi cña doanh thu.
Khi lîng hµng b¸n t¨ng lªn th× doanh thu còng t¨ng lªn vµ ngîc l¹i khi lîng hµng
b¸n gi¶m xuèng th× doanh thu còng gi¶m theo. Sù thay ®æi cña lîng hµng b¸n ®îc coi lµ chñ quan v× lîng hµng b¸n ra thÞ trêng lµ do b¶n th©n doanh nghiÖp
quyÕt ®Þnh, lµ yÕu tè doanh nghiÖp cã thÓ kiÓm so¸t ®îc. Nh vËy tïy theo môc
®Ých cña chiÕn lîc kinh doanh trong tõng thêi kú mµ doanh nghiÖp chñ ®éng
®iÒu chØnh lîng hµng hãa b¸n ra thÞ trêng.
Còng nh lîng hµng b¸n ®¬n gi¸ b¸n lµ nh©n tè ¶nh hëng ®Õn do doanh thu
theo tû lÖ thuËn cã nghÜa lµ víi mét lîng hµng hãa b¸n ra thÞ trêng nhÊt ®Þnh khi
gi¸ b¸n t¨ng lªn th× doanh thu còng t¨ng lªn vµ ngîc l¹i. Tuy nhiªn sù thay ®æi
cña gi¸ b¸n ®îc coi lµ kh¸ch quan, lµ nh©n tè n»m ngoµi tÇm kiÓm so¸t cña
doanh nghiÖp bëi v× gi¸ b¸n cña hµng hãa trªn thÞ trêng bÞ ¶nh hëng bëi rÊt nhiÒu
nh©n tè ®ã lµ:
- Gi¸ b¸n cña hµng hãa: yÕu tè nµy phô thuéc vµo lîng lao ®éng hao phÝ kÕt
tinh trong hµng hãa do ®ã nã ®îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
8
- Cung cÇu hµng hãa trªn thÞ trêng: ®©y lµ yÕu tè t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn gi¸
c¶ hµng hãa. Khi cung lín h¬n cÇu th× gi¸ c¶ sÏ gi¶m xuèng nhng khi cung nhá
h¬n cÇu th× gi¸ c¶ sÏ t¨ng lªn vµ gi¸ c¶ chØ t¬ng ®èi æn ®Þnh khi cung vµ cÇu c©n
b»ng.
- C¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ níc nh chÝnh s¸ch tµi khãa, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ¶nh
hëng rÊt lín ®Õn søc mua cña ®ång tiÒn vµ cã thÓ dÉn ®Õn l¹m ph¸t lµm cho ®ång
tiÒn mÊt gi¸ khi ®ã gi¸ c¶ hµng hãa sÏ t¨ng rÊt nhanh.
- C¹nh tranh: trong c¬ chÕ thÞ trêng c¹nh tranh ngµy cµng trë lªn gay g¾t, khèc
liÖt, quyÕt ®Þnh sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Møc ®é c¹nh tranh sÏ ¶nh hëng ®Õn gi¸ c¶ thÞ trêng cña ngêi mua. Th«ng thêng c¹nh tranh lµm gi¶m gi¸ thÞ trêng nhng gi¸ c¶ hµng hãa còng cã giíi h¹n bëi gi¸ trÇn vµ gi¸ sµn.
§Ó tÝnh ®îc ¶nh hëng cña hai nh©n tè nµy ®Õn sù thay ®æi cña doanh thu ta
dùa vµo c«ng thøc: = q * p råi ¸p dông ph¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn ®Ó tÝnh
sù ¶nh hëng trªn c¶ vÒ sè tiÒn vµ tØ lÖ.
6.1.2 - Sù ¶nh hëng cña lao ®éng vµ n¨ng suÊt lao ®éng t¸c ®éng ®Õn sù
thay ®æi cña doanh thu.
Nhãm nh©n tè nµy thêng ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp b¸n lÎ lµ chñ yÕu:
- NÕu ®iÒu kiÖn cho biÕt sè liÖu doanh thu vµ lao ®éng ë hai kú th× c¸c nh©n
tè ¶nh hëng ®Õn doanh thu cã thÓ tÝnh ®îc gåm 2 nh©n tè. Sè lîng lao ®éng (T)
vµ n¨ng suÊt lao ®éng (W) ®îc ph¶n ¸nh qua c«ng thøc sau:
Doanh thu b¸n hµng = Sè lîng lao ®éng * N¨ng suÊt lao ®éng
=
T*W
Nh vËy khi sè lîng lao ®éng (T) hoÆc n¨ng suÊt lao dodäng (W) thay ®æi
hoÆc c¶ hai cïng thay ®æi ®Òu lµm cho doanh thu thay ®æi theo. Sè lîng lao ®éng
®îc coi lµ yÕu tè kh¸ch quan cßn n¨ng suÊt lao ®éng lµ yÕu tè chñ quan.
§Ó tÝnh ®îc ¶nh hëng cña hai nh©n tè nµy tíi doanh thu ta dùa vµo c«ng
thøc = T * W råi ¸p dông ph¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn ®Ó tÝnh ¶nh hëng c¸c
nh©n tè t¸c ®éng ®Õn sù thay ®æi cña doanh thu vÒ c¶ sè tiÒn vµ tû lÖ.
- NÕu ®iÒu kiÖn cho biÕt doanh thu, sè lao ®éng vµ sè ngµy lµm viÖc ë hai
kú th× c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn doanh thu cã thÓ tÝnh gåm ba nh©n tè: Sè lîng
lao ®éng, sè ngµy lao ®éng vµ n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n ngµy ®îc ph¶n ¸nh
qua c«ng thøc sau:
= * *
=
T
*
Sn
*
9
ngµy
Nh vËy khi mét trong ba nh©n tè trªn thay ®æi hoÆc c¶ ba nh©n tè trªn cïng
thay ®æi th× doanh thu còng thay ®æi theo. §Ó tÝnh ®îc ¶nh hëng cña ba nh©n tè
trªn ®Õn sù t¨ng gi¶m cña doanh thu ta dùa vµo c«ng thøc:
= T * Sn * ngµy råi dïng ph¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn ®Ó tÝnh ¶nh hëng theo
thø tù tõ tr¸i sang ph¶i.
6.1.3 - Sù ¶nh hëng cña kh©u lu chuyÓn hµng hãa t¸c ®éng ®Õn sù thay ®æi
cña doanh thu.
§Ó nghiªn cøu sù ¶nh hëng cña c¸c kh©u lu chuyÓn hµng hãa ngêi ta dùa
vµo c«ng thøc lu chuyÓn hµng hãa råi ¸p dông ph¬ng ph¸p c©n ®èi ®Ó tõ ®ã x¸c
®Þnh sù ¶nh hëng cña c¸c nh©n tè trªn t¸c ®éng ®Õn sù thay ®æi cña doanh thu
b¸n hµng. C«ng thøc lu chuyÓn hµng hãa nh sau:
Tån ®Çu kú + NhËp trong kú = B¸n trong kú + Hao hôt + Tån cuèi kú
D1 + N
Tõ c«ng thøc trªn ta cã:
=
B + H + D2
B = D1 + N - H - D2
B = D1 + ( N) - ( H) - ( D2)
6.1.4 - Sù ¶nh hëng cña sè lîng ®iÓm b¸n hµng, sè ngµy b¸n hµng vµ n¨ng suÊt
b¸n hµng cña mçi ®iÓm t¸c ®éng ®Õn sù thay ®æi cña doanh thu b¸n hµng.
Nhãm nh©n tè nµy thêng ®îc ¸p dông chñ yÕu ®èi víi ho¹t ®éng b¸n lÎ. §Ó
tÝnh ®îc ¶nh hëng cña tõng nh©n tè t¸c ®éng ®Õn doanh thu b¸n hµng mçi ngµy
ta ¸p dông ph¬ng ph¸p liªn hoµn råi dùa vµo c«ng thøc sau ®Ó tÝnh tõ tr¸i sang
ph¶i.
= * * *
Nh vËy nÕu mét trong 4 yÕu tè thay ®æi hoÆc c¶ bèn nh©n tè thay ®æi th×
doanh sè b¸n ngµy còng thay ®æi theo.
6.2 - Nhãm nh©n tè kh«ng lîng hãa ®îc.
Nh©n tè kh«ng lîng hãa ®îc lµ c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn sù t¨ng gi¶m cña
doanh thu b¸n hµng nhng viÖc x¸c ®Þnh ¶nh hëng cña nã th× kh«ng tÝnh ®îc b»ng
con sè cô thÓ. Nhãm nµy gåm c¸c nh©n tè:
- T×nh h×nh s¶n xuÊt trong vµ ngoµi níc.
NÕu trong níc vµ ngoµi níc cã Ýt h·ng s¶n xuÊt mÆt hµng mµ doanh nghiÖp
®ang tiÕn hµnh s¶n xuÊt vµ kinh doanh th× sÏ t¹o ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi ®Ó doanh
nghiÖp tiªu thô mÆt hµng cña m×nh, dÉn ®Õn tíi doanh thu cña doanh nghiÖp sÏ
æn ®Þnh hoÆc t¨ng lªn. Ngîc l¹i nÕu cã nhiÒu h·ng s¶n xuÊt chñng lo¹i mÆt hµng
®ã th× doanh nghiÖp sÏ ph¶i ®¬ng ®Çu víi sù c¹nh tranh gay g¾t, ph¶i t×m ra biÖn
10
ph¸p ®Ó mÆt hµng cña doanh nghiÖp m×nh ®îc thÞ trêng chÊp nhËn vÒ chÊt lîng
vµ gi¸ c¶. §iÒu nµy cã ¶nh hëng xÊu ®èi víi doanh thu cña doanh nghiÖp.
- T×nh h×nh thay ®æi vÒ thu nhËp vµ thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng.
Khi thu nhËp t¨ng lªn th× nhu cÇu vÒ tiªu dïng còng t¨ng lªn, mÆt kh¸c nÕu
hµng hãa b¸n ra sÏ t¨ng lªn vµ doanh thu b¸n hµng còng t¨ng lªn t¬ng øng. Nhng
khi thu nhËp gi¶m ®i th× lËp tøc cÇu vÒ hµng hãa sÏ gi¶m theo vµ doanh thu cña
doanh nghiÖp sÏ bÞ ¶nh hëng theo chiÒu híng xÊu.
- C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña Nhµ níc, cña c¸c ngµnh.
C¸c chÝnh s¸ch nµy thay ®æi trong tõng giai ®o¹n tõng thêi kú, cã nh÷ng
chÝnh s¸ch t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc kinh doanh cña doanh nghiÖp nhng
trªn thùc tÕ kh«ng Ýt nh÷ng chñ tr¬ng chÝnh s¸ch ®· c¶n trë, g©y nhiÒu khã kh¨n
lín cho doanh nghiÖp ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn doanh thu còng nh kÕt qu¶ kinh
doanh cña doanh nghiÖp.
- Sù biÕn ®æi vÒ cung cÇu, gi¸ c¶ thÞ trêng trong vµ ngoµi níc.
NÕu nh cung lín h¬n cÇu th× hµng hãa trªn thÞ trêng sÏ d thõa lµm cho gi¸
c¶ cã xu híng gi¶m xuèng. NÕu nh cung nhá h¬n cÇu hµng hãa sÏ trë lªn khan
hiÕm dÉn ®Õn gi¸ c¶ t¨ng lªn. Nh vËy khi cung lín h¬n cÇu th× hµng hãa doanh
nghiÖp b¸n ra sÏ tiªu thô chËm dÉn ®Õn t×nh tr¹ng d thõa, ø ®äng kÕt hîp víi gi¸
c¶ gi¶m sÏ lµm cho doanh thu cña doanh nghiÖp gi¶m ®i vµ ngîc l¹i.
- Tr×nh ®é tæ chøc vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp.
§©y lµ yÕu tè chñ ®¹o, ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh
doanh cña doanh nghiÖp. Víi mét ®éi ngò l·nh ®¹o cã tr×nh ®é chuyªn m«n
v÷ng vµng, cã kinh nghiÖm trªn th¬ng trêng, cã kh¶ n¨ng ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh
®óng ®Õn vÒ c¸c vÊn ®Ò nh: lùa chän ngµnh hµng kinh doanh, thÞ trêng mua b¸n,
thêi ®iÓm kinh doanh, tæ chøc s¾p xÕp mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp... ®ã sÏ
lµ tiÒn ®Ò lµ c¬ së v÷ng ch¾c ®Ó cho mét doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶.
- Lîi thÕ kinh doanh cña doanh nghiÖp nh ®Þa ®iÓm b¸n hµng, ngµnh hµng
kinh doanh thuéc ngµnh hµng ®éc quyÒn kinh doanh, uy tÝn cña tËp thÓ hoÆc c¸
nh©n l·nh ®¹o... tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn trªn ®Òu t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh
nghiÖp t¨ng doanh thu b¸n hµng vµ thu lîi nhuËn cao h¬n.
- Nh÷ng biÕn ®æi, thay ®æi vÒ ho¹t ®éng chÝnh trÞ còng ¶nh hëng gi¸n tiÕp
®Õn viÖc t¨ng gi¶m doanh thu cña doanh nghiÖp.
7-/ Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn doanh thu b¸n hµng theo nghiÖp vô kinh
doanh.
HiÖn nay trong ho¹t ®éng kinh doanh ë níc ta ngoµi ho¹t ®éng kinh doanh
th¬ng m¹i cßn cã c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c nh kinh doanh dÞch vô, s¶n
xuÊt, kinh doanh xuÊt nhËp khÈu... Ph©n tÝch doanh thu b¸n hµng theo nghiÖp vô
kinh doanh ®Ó tõ ®ã. Doanh nghiÖp cã c¸c biÖn ph¸p ®iÒu chØnh c¸c nghiÖp vô
11
kinh doanh hoÆc thóc ®Èy c¸c nghiÖp vô kinh doanh cã hiÖu qu¶ cho viÖc kinh
doanh cña C«ng ty lµ cã lîi nhÊt.
8-/ Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn doanh thu b¸n hµng theo ph¬ng thøc
thanh to¸n.
Do viÖc thanh to¸n tiÒn hµng trong doanh nghiÖp ®îc thùc hiÖn theo nhiÒu
ph¬ng thøc cho nªn viÖc ph©n tÝch doanh thu theo ph¬ng thøc thanh to¸n ®Ó nh»m
môc ®Ých thÊy ®îc t×nh h×nh thanh to¸n tiÒn hµng cña doanh nghiÖp ®Ó cã nh÷ng
biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh vµ thu håi nhanh c¸c c«ng nî ®Ó tõ ®ã lùa chän
ph¬ng thøc thanh to¸n cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh cña c«ng ty.
III-/ C¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch doanh thu b¸n hµng.
1-/ Ph¬ng ph¸p so s¸nh.
Ph¬ng ph¸p so s¸nh lµ ph¬ng ph¸p ®îc sö dông l©u ®êi vµ phæ biÕn nhÊt. So
s¸nh trong ph©n tÝch doanh thu lµ ®èi chiÕu c¸c chØ tiªu doanh thu gi÷a c¸c kú ®Ó
x¸c ®Þnh xu híng, møc ®é biÕn ®éng cña doanh thu. Nã cho phÐp ta tæng hîp ®îc nh÷ng nÐt chung vµ t¸ch ra ®îc nh÷ng nÐt riªng vÒ sù biÕn ®æi cña doanh thu
trªn c¬ së ®ã ®¸nh gi¸ ®îc c¸c mÆt ph¸t triÓn hay kÐm ph¸t triÓn, hiÖu qu¶ hay
kÐm hiÖu qu¶ ®Ó t×m ra c¸c gi¶i ph¸p tèi u trong mçi trêng hîp cô thÓ. V× vËy ®Ó
tiÕn hµnh so s¸nh b¾t buéc ph¶i gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n nh x¸c ®Þnh sè gèc
®Ó so s¸nh, x¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn so s¸nh, môc tiªu so s¸nh.
- Sè gèc ®Ó so s¸nh (so s¸nh ®Þnh gèc): Tïy thuéc vµo môc ®Ých cô thÓ cña
ph©n tÝch mµ ta x¸c ®Þnh sè gèc ®Ó so s¸nh vµ do ®ã cã nhiÒu d¹ng so s¸nh kh¸c
nhau.
+ So s¸nh doanh thu thùc hiÖn víi doanh thu ®Þnh møc hay kÕ ho¹ch gióp ta
®¸nh gi¸ møc ®é biÕn ®éng cña doanh thu so víi môc tiªu ®· ®Æt ra.
+ So s¸nh doanh thu kú nµy víi doanh thu kú tríc (n¨m tríc, qóy tríc, th¸ng tríc) gióp ta nghiªn cøu nhÞp ®é biÕn ®éng, tèc ®é t¨ng trëng cña doanh thu.
+ So s¸nh doanh thu cña thêi gian nµy víi doanh thu cïng kú cña thêi gian tríc
gióp ta nghiªn cøu nhÞp ®iÖu thùc hiÖn doanh thu trong tõng kho¶ng thêi gian.
+ So s¸nh doanh thu cña doanh nghiÖp m×nh víi doanh nghiÖp t¬ng ®¬ng
®iÓn h×nh hoÆc doanh nghiÖp thuéc ®èi thñ c¹nh tranh gióp ta ®¸nh gi¸ ®îc mÆt
m¹nh, mÆt yÕu cña doanh nghiÖp.
+ So s¸nh doanh thu thùc tÕ víi møc hîp ®ång ®· ký gióp ta biÕt ®îc kh¶
n¨ng ®¸p øng nhu cÇu kh¸ch hµng cña doanh nghiÖp.
2-/ Ph¬ng ph¸p lo¹i trõ (hay cßn gäi lµ ph¬ng ph¸p thay thÕ)
Ph¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn lµ ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh hëng
cña c¸c nh©n tè lªn doanh thu b¸n hµng b»ng c¸ch thay thÕ lÇn lît vµ liªn tiÕp
c¸c nh©n tè tõ gi¸ trÞ gèc sang kú ph©n tÝch ®Ó x¸c ®Þnh trÞ sè cña c¸c chØ tiªu khi
nh©n tè ®ã thay ®æi. Sau ®ã so s¸nh trÞ sè cña doanh thu b¸n hµng võa tÝnh ®îc
12
víi trÞ sè cña doanh thu b¸n hµng khi cha cã biÕn ®æi cña nh©n tè cÇn x¸c ®Þnh sÏ
tÝnh ®îc møc ®é ¶nh hëng cña nh©n tè ®ã.
Sau ®©y lµ nguyªn t¾c sö dông ph¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn trong ph©n
tÝch doanh thu b¸n hµng.
- X¸c ®Þnh ®Çy ®ñ c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn doanh thu b¸n hµng vµ thÓ hiÖn
mèi quan hÖ cña c¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi doanh thu b¸n hµng b»ng mét c«ng
thøc nhÊt ®Þnh.
- S¾p xÕp c¸c nh©n tè ¶nh hëng trong c«ng thøc theo tr×nh tù nhÊt ®Þnh vµ
chó ý.
+ Nh©n tè lîng thay thÕ tríc, nh©n tè chÊt thay thÕ sau.
+ Nh©n tè khèi lîng thay thÕ tríc, nh©n tè träng lîng thay thÕ sau.
+ Nh©n tè ban ®Çu thay thÕ tríc, nh©n tè thø ph¸t thay thÕ sau.
+ Lu ý vÒ ý nghÜa kinh kÕ khi thay thÕ.
- X¸c ®Þnh ¶nh hëng cña nh©n tè nµo th× lÊy kÕt qu¶ tÝnh to¸n cña bíc tríc
®Ó tÝnh møc ®é ¶nh hëng vµ cè ®Þnh c¸c nh©n tè cßn l¹i.
Chóng ta cã thÓ minh häa phÐp thay thÕ liªn hoµn b»ng vÝ dô sau:
=q*p
thay ®æi do q: = q1p0 - q0p0
thay ®æi do p: = q1p1 - q1p0
Tæng hai nh©n tè ¶nh hëng = do q + M do p.
* Ph¬ng ph¸p sè chªnh lÖch: §©y lµ ph¬ng ph¸p biÕn d¹ng cña ph¬ng ph¸p
thay thÕ liªn hoµn. Nhng c¸ch tÝnh ®¬n gi¶n h¬n vf cho phÐp t×m ngay ®îc kÕt
qu¶ cuèi cïng b»ng c¸ch x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh hëng cña nh©n tè nµo th× trùc tiÕp
dïng sè chªnh lÖch vÒ gi¸ trÞ kú ph©n tÝch so víi kú kÕ ho¹ch cña nh©n tè ®ã.
Chóng ta cã thÓ minh häa:
= T * Sn *
thay ®æi do T: = (T1 - T0) * Sn0 *
thay ®æi do Sn: = (Sn1 - Sn0) * T1 *
thay ®æi do : = (-)* T1 * Sn1
Tæng ¶nh hëng ba nh©n tè b»ng do T + do Sn + do
13
¦u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p sè chªnh lÖch lµ kh¾c phôc h¹n chÕ cña ph¬ng
ph¸p liªn hoµn. Cã thÓ tÝnh ®îc sù ¶nh hëng cô thÓ tõng nh©n tè nh vËy viÖc ®Ò
xuÊt biÖn ph¸p ®Ó ph¸t huy ®iÓm m¹nh, kh¾c phôc ®iÓm yÕu lµ rÊt cô thÓ. Sè liÖu
gi÷a c¸c lÇn thay thÕ kh«ng phô thuéc nhau v× vËy nÕu tÝnh sai hoÆc kh«ng tÝnh ®îc mét lÇn thay thÕ nµo ®ã th× kh«ng lµm ¶nh hëng ®Õn c¸c lÇn thay thÕ kh¸c.
Tuy nhiªn ph¬ng ph¸p nµy còng cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh nh ph¹m vi ¸p
dông hÑp, ®iÒu kiÖn ¸p dông nghiªm ngÆt, tr×nh tù tÝnh to¸n phøc t¹p mÊt nhiÒu
thêi gian trong viÖc tÝnh to¸n vµ khã ¸p dông ®èi víi trêng hîp c¸c nh©n tè ¶nh
hëng díi d¹ng th¬ng sè, sè liÖu nhiÒu ch÷ sè, sè phÇn tr¨m, ph©n sè hoÆc cã
nhiÒu nh©n tè ¶nh hëng.
3-/ Ph¬ng ph¸p liªn hÖ c©n ®èi.
Trong ph©n tÝch doanh thu b¸n hµng cã nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn doanh
thu mµ gi÷a chóng tån t¹i mèi quan hÖ c©n ®èi nh c¸c nh©n tè vÒ hµng hãa nhËp,
xuÊt, tån... Cho nªn ®Ó ph©n tÝch tØ mØ t×nh h×nh doanh thu b¸n hµng cña doanh
nghiÖp ngêi ta ¸p dông ph¬ng ph¸p liªn hÖ c©n ®èi, thùc chÊt cña ph¬ng ph¸p
nµy lµ ngêi ta x¸c ®Þnh ¶nh hëng cña nh©n tè nµy ®èi víi nh©n tè kh¸c trong mèi
quan hÖ kinh tÕ rµng buéc.
Ngoµi nh÷ng ph¬ng ph¸p ph©n tÝch doanh thu trªn ®©y trong thùc tÕ ngêi ta
cßn sö dông c¸c ph¬ng ph¸p nh ph¬ng ph¸p ®å thÞ, ph¬ng ph¸p to¸n kinh tÕ...
4-/ Nguån tµi liÖu ph©n tÝch doanh thu b¸n hµng
§Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch doanh thu b¸n hµng ta cã thÓ sö dông nguån tµi liÖu
bªn ngoµi hoÆc bªn trong doanh nghiÖp cung cÊp.
- Nguån tµi liÖu bªn ngoµi ®ã lµ c¸c tµi liÖu ph¶n ¸nh chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch
cña §¶ng, Nhµ níc vµ c¸c ngµnh vÒ viÖc chØ ®¹o ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh
hoÆc lu th«ng trong vµ ngoµi níc, chÝnh s¸ch kinh tÕ tµi chÝnh do Nhµ níc quy
®Þnh trong tõng thêi kú.
- Nguån tµi liÖu bªn trong lµ c¸c tµi liÖu liªn quan ®Õn viÖc ph¶n ¸nh qu¸
tr×nh vËn ®éng vµ kÕt qu¶ thùc hiÖn doanh thu b¸n hµng gåm: tµi liÖu vÒ kÕ
ho¹ch doanh thu b¸n hµng, tµi liÖu h¹ch to¸n t×nh h×nh thùc hiÖn doanh thu b¸n
hµng nh b¸o c¸o b¸n hµng, b¸o c¸o vÒ lu chuyÓn hµng ho¸ ... vµ tµi liÖu ngoµi
h¹ch to¸n doanh thu b¸n hµng. Trong ®ã tµi liÖu vÒ kÕ ho¹ch vµ h¹ch to¸n t×nh
h×nh thùc hiÖn doanh thu b¸n hµng cã tÝnh ph¸p lý cao, ®ång thêi nã ®îc sö dông
thêng xuyªn trong ph©n tÝch doanh thu b¸n hµng. Tµi liÖu bªn ngoµi h¹ch to¸n
doanh thu b¸n hµng cã tÝnh ph¸p lý thÊp vµ nã ®îc sö dông ®Ó bæ xung cho c¸c
nhËn xÐt tõ kÕt luËn tõ c¸c tµi liÖu kÕ ho¹ch vµ h¹ch to¸n doanh thu b¸n hµng ®a
ra.
14
PhÇn II
Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn doanh thu b¸n hµng ë
c«ng ty tnhh b«ng mai
I-/
Kh¸i qu¸t chung t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ tæ chøc qu¶n lý kinh
doanh cña C«ng ty TNHH B«ng Mai.
1-/ Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ ®Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý kinh doanh cña
C«ng ty.
Víi chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ cïng ph¸t triÓn tù do
vµ b×nh ®¼ng trong kinh doanh ®ång thêi Nhµ níc còng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi
cho sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp. Trong mét vµi n¨m gÇn
®©y, nhiÒu C«ng ty ®· ra ®êi ®Æc biÖt lµ c¸c C«ng ty TNHH.
C«ng ty TNHH B«ng Mai (tªn giao dÞch viÕt t¾t lµ B«ng Mai C 0, ltd) ®îc
thµnh lËp ngµy 27/12/1993 theo quyÕt ®Þnh 3010/Q§ - VB cña UBND thµnh phè
Hµ Néi, giÊy phÐp kinh doanh sè 046201 do träng tµi kinh tÕ Hµ Néi cÊp ngµy
1/1/1994 vµ giÊy phÐp nhËp khÈu sè 10102 TM/XK do Bé Th¬ng m¹i cÊp ngµy
2/2/1994. C«ng ty ®îc thµnh lËp bëi bèn s¸ng lËp viªn víi sè vèn ®iÒu lÖ ban ®Çu
lµ 1.210.353.000® vµ thêi gian ho¹t ®éng lµ 20 n¨m.
- Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña C«ng ty.
C«ng ty TNHH B«ng Mai cã c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô sau:
+ TriÓn khai vµ ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt c¸c s¶n
phÈm phôc vô nÒn kinh tÕ.
+ T vÊn, ®Çu t vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ s¶n xuÊt g¹ch kh«ng nung cho c¸c
thµnh phÇn kinh tÕ trong níc víi nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn.
+ Kinh doanh vµ nhËp khÈu c¸c thiÕt bÞ, vËt t, d©y chuyÒn c«ng nghÖ phôc
vô cho c¸c nhµ m¸y g¹ch kh«ng nung.
+ Cung øng c¸c s¶n phÈm g¹ch kh«ng nung, tÊm trÇn sîi kho¸ng, thiÕt bÞ
xö lý m«i trêng cho c¸c kh¸ch hµng cã nhu cÇu.
- §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý kinh doanh cña C«ng ty.
§Ó ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh, qu¶n lý tèt hµng ho¸ vµ con ngêi C«ng ty tæ
chøc bé m¸y qu¶n lý theo kiÓu trùc tuyÕn. §øng ®Çu lµ Gi¸m ®èc c«ng ty, ngêi cã
quyÒn ®iÒu hµnh cao nhÊt, cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty vµ
chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ vèn, tµi s¶n ®îc giao vµ mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña
c«ng ty, lµ ngêi v¹ch ra c¸c chiÕn lîc kinh doanh vµ cuèi cïng lµ ngêi chÞu tr¸ch
nhiÖm tríc ph¸p luËt vÒ mäi ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty.
15
§Ó thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm trªn, gi¸m ®èc c«ng ty cã quyÒn quyÕt ®Þnh tæ
chøc bé m¸y qu¶n lý trong c«ng ty, lùa chän, ®Ò b¹t, b·i miÔn, khen thëng vµ kû
luËt ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn theo chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhµ níc.
S¬ ®å bé m¸y qu¶n lý kinh doanh cña c«ng ty.
gi¸m ®èc
Phã gi¸m ®èc
®iÒu hµnh
Phã gi¸m ®èc
Marketing
Phßng
Phßng kinh
Phßng kÕ
Phßng nghiªn
hµnh chÝnh
doanh
to¸n
cøu vµ chuyÓn
giao
c«ng
nghÖ
§©y lµ s¬ ®å bé m¸y theo cÊu tróc trùc tuyÕn chøc n¨ng. C¸c l·nh ®¹o cã
thÓ giao nhiÖm vô vµ kiÓm tra trùc tiÕp ®Õn tõng nh©n viªn trong c«ng ty vÒ c¸c
chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña hä. §©y lµ bé m¸y qu¶n lý gän nhÑ vµ ®¬n gi¶n, ®i
theo mét trËt tù nhÊt ®Þnh. Song chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña mçi ngêi lu«n g¾n
liÒn víi tr¸ch nhiÖm sèng cßn cña C«ng ty. C«ng viÖc ®ßi hái nhµ qu¶n lý ph¶i
trang bÞ cho m×nh mét n¨ng lùc, trÝ tuÖ, kinh nghiÖm vµ kh¶ n¨ng ph¸n ®o¸n tèt
®Ó ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n gióp cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty
ngµy cµng ph¸t triÓn.
Gióp viÖc cho Gi¸m ®èc cßn cã hai phã gi¸m ®èc vµ c¸c phßng ban.
- Phã gi¸m ®èc ®iÒu hµnh: cã chøc n¨ng tham mu cho gi¸m ®èc vÒ ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh, tµi chÝnh cña C«ng ty ®ång thêi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ
c«ng t¸c kü thuËt s¶n xuÊt, ®Çu t.
- Phã gi¸m ®èc Marketing: lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c ho¹t ®éng
Marketing vµ lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c¸c giao dÞch vµ c¸c ho¹t ®éng
s¶n xuÊt trong vµ ngoµi níc.
- Phßng hµnh chÝnh: cã chøc n¨ng nhiÖm vô thu n¹p c¸c v¨n b¶n ph¸p quy,
chØ thÞ c«ng v¨n... cña c«ng ty ®Ó chuyÓn ®i, lu tr÷, so¹n th¶o c¸c v¨n b¶n, c¸c
hîp ®ång kinh tÕ cña c«ng ty, lu gi÷a toµn bé hå s¬ giÊy tê vÒ doanh nghiÖp,
qu¶n lý viÖc ®ãng dÊu ký tªn vµ qu¶n lý tµi s¶n n»m trong phÇn phôc vô s¶n xuÊt
kinh doanh cña c«ng ty.
16
- Phßng kinh doanh cã chøc n¨ng vµ nhiÖm vô thu thËp th«ng tin trªn thÞ trêng vÒ c¸c mÆt hµng kinh doanh cña C«ng ty, nghiªn cøu nhu cÇu thÞ trêng vµ
b¸n hµng.
- Phßng nghiªn cøu vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ cã nhiÖm vô nghiªn cøu vµ
t×m kiÕm c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn cã ®Æc ®iÓm phï hîp víi thÞ trêng ViÖt Nam.
§ång thêi t vÊn, chuyÓn giao l¹i c¸c c«ng nghÖ ®ã cho c¸c ®¬n vÞ kinh doanh cã
nhu cÇu.
- Phßng kÕ to¸n: cã nhiÖm vô qu¶n lý c¸c lo¹i vèn, thùc hiÖn viÖc gi¸m s¸t
mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, tæ chøc c«ng t¸c thèng kª h¹ch
to¸n chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, kÞp thêi. X¸c ®Þnh lç l·i cña ho¹t ®éng kinh doanh, tæ
chøc vay vèn vµ thanh to¸n c¸c kho¶n víi ng©n s¸ch Nhµ níc, ng©n hµng, kh¸ch
hµng vµ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong boµn bé c«ng ty.
Nhê cã bé m¸y qu¶n lý phï hîp víi t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña
c«ng ty, nhê cã sù nç lùc cña toµn bé c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty nªn
kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong hai n¨m 1997 - 1998 cã chiÒu híng ®i lªn
thÓ hiÖn qua b¶ng sau.
17
BiÓu 1 - KÕt qu¶ doanh thu b¸n hµng trong hai n¨m 1997 - 1998
§¬n vÞ: VN§
ChØ tiªu
1. Tæng doanh thu
2. C¸c kho¶n gi¶m trõ
3. Doanh thu thuÇn
4. Gi¸ vèn hµng b¸n
5. Lîi tøc gép.
6. Chi phÝ b¸n hµng
7. Chi phÝ qu¶n lý DN
8. Lîi tøc thuÇn
9. ThuÕ lîi tøc ph¶i nép
10. Lîi tøc sau thuÕ
N¨m 1997
N¨m 1998
2.578.560.000
103.900.000
2.474.660.000
2.015.146.000
459.514.000
78.570.000
257.456.000
123.488.000
17.958.000
105.530.000
5.949.600.000
173.805.000
5.775.795.000
5.041.791.000
734.004.000
201.747.000
329.440.000
202.815.000
23.464.000
197.353.000
So s¸nh 97/98
ST
TL (%)
3.371.040.000
130,73
69.905.000
67,28
3.301.135.000
133,4
3.026.645.000
150,19
274.490.000
59,73
123.177.000
156,77
71.984.000
27,96
79.329.000
64,24
5.506.000
30,66
91.823.000
87,01
C¨n cø vµo c¸c sè liÖu ë b¶ng trªn ta thÊy.
- KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty n¨m 1998 so víi n¨m 1997
t¨ng lªn râ rÖt.
- Doanh thu b¸n hµng cña c«ng ty n¨m 1998 so víi n¨m 1997 t¨ng lªn t¬ng
®èi cao 130,73% t¬ng øng víi sè tuyÖt ®èi lµ 3.371.040.000 ®ång dÉn ®Õn doanh
thu thuÇn cña c«ng ty t¨ng lªn 133,4% t¬ng øng víi 3.301.135.000 ®
2-/ Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ë C«ng ty.
C«ng ty tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n theo m« h×nh kÕ to¸n tËp trung.
KÕ to¸n trëng
KÕ to¸n
KÕ to¸n TSC§
KÕ to¸n
KÕ to¸n tÝnh
thanh to¸n
kiªm thñ quü
tæng hîp
gi¸ thµnh
Bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty còng t¬ng ®èi gän nhÑ víi mét ®éi ngò trÎ
n¨ng ®éng gåm 5 ngêi.
- Chøc n¨ng nhiÖm vô cña tõng bé phËn kÕ to¸n nh sau:
+ Bé phËn kÕ to¸n thanh to¸n: theo dâi viÖc thanh to¸n víi ngêi b¸n vµ ngêi
mua. Theo dâi viÖc thùc hiÖn chÕ ®é c«ng nî kinh doanh cña C«ng ty. Thanh
to¸n l¬ng vµ b¶o hiÓm.
+ Bé phËn kÕ to¸n TSC§ kiªm thñ qòy: Theo dâi t×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§
vµ tæng hîp c¸c phiÕu thu, chi, lÖnh chi vµo sæ quÜ.
18
+ Bé phËn kÕ to¸n tæng hîp: C¨n cø vµo c¸c sæ kÕ to¸n vµ c¸c chøng tõ vµo
b¶ng tæng hîp c©n ®èi kÕ to¸n vµ c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n.
+ Bé phËn kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh: Hµng th¸ng nhËn c¸c b¸o c¸o tõ c¸c kÕ
to¸n ph©n xëng göi lªn sæ tæng hîp ®a vµo sæ chi tiÕt. H×nh thøc kÕ to¸n ¸p dông
trong C«ng ty lµ h×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ.
3-/ C¸c h×nh thøc b¸n hµng t¹i c«ng ty, thñ tôc vµ chøng tõ.
Víi chÝnh s¸ch ®æi míi më cöa vµ thu hót vèn ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi;
nh÷ng ®« thÞ míi ®· vµ ®ang h×nh thµnh víi quy m« lín ®ang ®îc hiÖn ®¹i hãa.
Nhu cÇu kinh tÕ ph¸t triÓn víi nhÞp ®é cao ®ßi hái ngµnh x©y dùng vµ c«ng nghÖ
hoµn thiÖn nãi riªng ph¶i ph¸t triÓn t¬ng øng. Nh÷ng tiÕn bé vÒ c«ng nghÖ vµ
nh÷ng c¶i tiÕn thiÕt kÕ ®ang xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu trong ngµnh x©y dùng.
C¸c tßa nhµ ngµy cµng trë lªn phøc t¹p, ®å sé cao lín víi h×nh th¸i kiÕn tróc
mu«n mµu mu«n vÎ ®îc x©y dùng b»ng nhiÒu lo¹i vËt liÖu kh¸c nhau, sö dông
nhiÒu ph¬ng ph¸p x©y dùng míi vµ tinh vi h¬n. §©y lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho
c«ng ty b¸n hµng vµ ph¸t triÓn réng r·i c¸c s¶n phÈm cña c«ng ty trªn thÞ tr êng.
HiÖn nay c«ng ty b¸n hµng theo ph¬ng thøc b¸n bu«n lµ chñ yÕu. Tuy c«ng ty
còng cã b¸n lÎ nhng chØ chiÕm mét tû lÖ rÊt nhá kh«ng ®¸ng kÓ trong doanh thu
cña c«ng ty.
3.1- B¸n bu«n qua kho.
Dùa vµo hîp ®ång cña c«ng ty, ®iÒu hµnh tiÕn hµnh ®iÒu ®éng xe, bèc xÕp
hµng lªn xe råi vËn chuyÓn ®Õn ®Þa ®iÓm giao hµng, ghi trong hîp ®ång. Bªn
mua cö c¸n bé ®Õn theo dâi viÖc kiÓm tra chÊt lîng hµng hãa, sau khi hai bªn
cïng x¸c nhËn vÒ sè lîng vµ chñng lo¹i kÝch cì g¹ch, thñ kho viÕt phiÕu giao
hµng cho tõng xe. Cuèi ngµy c¨n cø vµo c¸c phiÕu giao hµng kÕ to¸n lËp mét hãa
®¬n tµi chÝnh vµ göi hãa ®¬n tµi chÝnh cïng c¸c phiÕu giao hµng vÒ phßng kÕ
to¸n cña c«ng ty. Theo dâi t×nh h×nh xuÊt nhËp tån kho lµ thñ kho (lËp thÎ kho).
Hãa ®¬n b¸n hµng lµ “hãa ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho” ®îc viÕt lµm ba biªn: mét
biªn giao cho kh¸ch, mét liªn göi l¹i kho, mét liªn göi vÒ phßng kÕ to¸n cña
c«ng ty. PhiÕu giao hµng còng ®îc lËp thµnh ba liªn, mét liªn giao cho l¸i xe lµm
chøng tõ ®i trªn ®êng, mét liªn göi l¹i kho, mét liªn cïng hãa ®¬n vÒ phßng kÕ
to¸n cña c«ng ty. Trong hãa ®¬n b¸n hµng ph¶i t¸ch riªng, tiÒn vËn chuyÓn ra v×
chi phÝ vËn chuyÓn do c«ng ty tr¶.
3.2 - B¸n giao tay ba.
VËt liÖu x©y dùng ®îc vËn chuyÓn vÒ c¶ng, c«ng ty kh«ng tiÕn hµnh nhËp
kho mµ tiÕn hµnh b¸n trùc tiÕp cho kh¸ch (bªn mua cø ngêi ®Õn tËn n¬i trùc tiÕp
nhËn hµng) ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn do bªn mua tù chÞu tr¸ch nhiÖm, kÕ to¸n viÕt
phiÕu b¸n hµng nh b×nh thêng nhng trªn hãa ®¬n ghi thªm ®iÒu kiÖn lµ hµng
nhËp xuÊt th¼ng.
3.3 - B¸n lÎ hµng hãa.
19
Khi kh¸ch hµng ®Õn mua hµng cña c«ng ty, sau khi xem hµng kh¸ch vµo
phßng kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp hãa ®¬n b¸n hµng vµ nép tiÒn. Trªn hãa ®¬n b¸n hµng
kÕ to¸n ghi ®Çy ®ñ vÒ sè lîng, mÆt hµng theo yªu cÇu cña kh¸ch, kh¸ch cÇm hãa
®¬n xuèng kho ®Ó tiÕn hµnh bèc xÕp lªn xe (ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn do kh¸ch tù
do) vµ kiÓm hµng. Hµng hãa ph¶i ®óng, ®ñ so víi hãa ®¬n b¸n hµng. ViÖc xuÊt
hµng tïy thuéc vµo yªu cÇu cña kh¸ch lµ nhËn mét lÇn hoÆc lµ nhiÒu lÇn.
S¬ ®å h×nh thøc nhËt ký chøng tõ cña c«ng ty TNHH B«ng Mai.
Sæ quü
Chøng tõ gèc
B¶ng kª
NhËt ký
chøng tõ
Sæ chi tiÕt
Sæ c¸i
Ghi chó:
Ghi hµng th¸ng
Ghi ®Þnh kú
Quan hÖ ®èi chiÕu
B¶ng tæng
hîp chi tiÕt
B¸o c¸o kÕ to¸n
II-/ Ph©n tÝch doanh thu b¸n hµng t¹i c«ng ty TNHH B«ng Mai
§Ó ®¸nh gi¸ toµn diÖn, chÝnh x¸c, kh¸ch quan t×nh h×nh thùc hiÖn doanh thu
b¸n hµng cña c«ng ty TNHH B«ng Mai trªn c¸c mÆt ¶nh hëng ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng
nhËn xÐt kh¸ch quan vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn doanh thu b¸n hµng cña c«ng ty.
Do ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty nªn chóng ta chØ ph©n tÝch
mét sè khÝa c¹nh sau.
1-/ Ph©n tÝch kh¸i qu¸t sù t¨ng gi¶m cña tæng doanh thu b¸n hµng qua
mét sè n¨m t¹i c«ng ty TNHH B«ng Mai
BiÓu ph©n tÝch kh¸i qu¸t doanh thu b¸n hµng trong 4 n¨m
§¬n vÞ tÝnh: 1000 VN§
C¸c chØ tiªu
Tæng doanh thu
1994
542.786
1995
764.315
20
1996
1.297.850
1997
2.578.560
1998
5.949.600
- Xem thêm -
.DOC 
33 
52208 
163 
