Tài liệu Kt097 kt nvl tại các dn sx

Lêi nãi ®Çu Tõ n¨m 1986, ®Êt níc ta chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng vµ ®ang dÇn ®i vµo quü ®¹o cña trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y-mét quü ®¹o ®Çy thö th¸ch vµ còng ®Çy ch«ng gai ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh doanh dÞch vô. NÒn kinh tÕ thÞ trêng víi nh÷ng quy luËt ®Æc trng cña nã nh cung cÇu, c¹nh tranh ®ang ngµy cµng thÓ hiÖn râ nÐt trong mäi ho¹t ®éng cña ®êi sèng kinh tÕ. Sù c¹nh tranh quyÕt liÖt tÊt yÕu sÏ dÉn ®Õn hÖ qu¶ lµ cã nh÷ng doanh nghiÖp kinh doanh lµm ¨n ph¸t ®¹t, thÞ trêng lu«n më réng. Bªn c¹nh ®ã còng cã nh÷ng doanh nghiÖp ph¶i thu hÑp s¶n xuÊt thËm chÝ ph¶i tuyªn bè gi¶i thÓ, ph¸ s¶n. Do ®ã, ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh trong t×nh h×nh c¹nh tranh gay g¾t cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù m×nh tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh “ Lêi ¨n, lç chÞu ”. Doanh nghiÖp nµo tæ chøc tèt th× sÏ thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn h¬n. Muèn vËy, doanh nghiÖp ph¶i ¸p dông tæng hîp c¸c biÖn ph¸p, trong ®ã quan träng hµng ®Çu kh«ng thÓ thiÕu ®îc lµ qu¶n lý mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu nãi riªng. §èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chiÕm mét tû träng lín trong gi¸ thµnh. ChØ cÇn mét sù biÕn ®éng nhá vÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu còng lµm ¶nh hëng tíi gi¸ thµnh s¶n phÈm, ¶nh hëng tíi lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. Do vËy, mét trong nh÷ng yÕu tè nh»m ®¹t lîi nhuËn cao lµ: æn ®Þnh nguån nguyªn liÖu, tÝnh to¸n ®óng ®¾n, võa ®ñ lîng nguyªn liÖu cÇn dïng, tr¸nh l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu, kh«ng ngõng gi¶m ®¬n gi¸ nguyªn liÖu, vËt liÖu (gi¸ mua, cíc phÝ vËn chuyÓn,bèc dì...), gi¶m c¸c chi phÝ ®Ó b¶o qu¶n sÏ gi¶i phãng ®îc mét sè vèn lu ®éng ®¸ng kÓ. §ã còng lµ yªu cÇu vµ môc tiªu phÊn ®Êu cña mäi doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù c¹nh tranh gay g¾t. KÕ to¸n vËt liÖu cã vai trß quan träng trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiÖu nãi trªn. Tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu sÏ gióp cho ngêi qu¶n lý lËp dù to¸n nguyªn vËt liÖu ®¶m b¶o ®îc viÖc cung cÊp ®Çy ®ñ, ®óng chÊt lîng vµ ®óng lóc cho s¶n xuÊt, gióp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra nhÞp nhµng, ®óng kÕ ho¹ch, tr¸nh lµm ø ®äng vèn vµ ph¸t sinh c¸c chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt, t¨ng søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng... Víi ý nghÜa ®ã, coi träng c¶i tiÕn n©ng cao vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt, kh¸ch quan. XuÊt ph¸t tõ vÞ trÝ vµ tÇm quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n vËt liÖu kÕt hîp víi viÖc t×m hiÓu thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu t¹i C«ng ty VËt liÖu ®iÖn vµ dông cô c¬ khÝ-XÝ nghiÖp s¶n xuÊt thiÕt bÞ ®iÖn, trªn c¬ së nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vµ tÝch luü trong nhµ trêng cïng víi sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o NguyÔn Quèc CÈn vµ c¸c c« chó c¸n bé phßng kÕ to¸n, em ®· chän vµ ®i s©u nghiªn cøu ®Ò tµi: “Tæ 1 chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i XÝ nghiÖp s¶n xuÊt thiÕt bÞ ®iÖn” lµm luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh. Môc ®Ých cña ®Ò tµi nµy lµ: Dùa trªn c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn ®Ó cã thªm sù hiÓu biÕt, th«ng qua sù so s¸nh lý luËn víi thùc tiÔn ®Ó ®¸nh gi¸ nh÷ng mÆt ®· lµm ®îc vµ nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ. Tõ ®ã,®a ra ph¬ng híng nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n,n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ,phôc vô cho viÖc qu¶n lý doanh nghiÖp ®îc tèt h¬n. Trong bµi luËn v¨n nµy, em ®· sö dông kÕt hîp c¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu nh: ph¬ng ph¸p hÖ thèng, ph¬ng ph¸p thèng kª, ph¬ng ph¸p so s¸nh, ph¬ng ph¸p kÕ to¸n...cïng phÐp duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö. Ngoµi phÇn më ®Çu vµ phÇn kÕt luËn , luËn v¨n nµy gåm 3 ch¬ng: Ch¬ng 1: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu t¹i C«ng ty VËt liÖu ®iÖn vµ dông cô c¬ khÝ - XÝ nghiÖp s¶n xuÊt thiÕt bÞ ®iÖn . Ch¬ng 3: Mét sè ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i XÝ nghiÖp s¶n xuÊt thiÕt bÞ ®iÖn. Trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh luËn v¨n tèt nghiÖp, mÆc dï ®· cã sù cè g¾ng nç lùc nhng do thêi gian vµ kinh nghiÖm nghiªn cøu còng nh thùc tiÔn cßn h¹n chÕ nªn luËn v¨n nµy khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. RÊt mong c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c c¸n bé l·nh ®¹o, c¸n bé nghiÖp vô ë c«ng ty th«ng c¶m vµ gãp ý chØ b¶o ®Ó luËn v¨n nµy ® îc hoµn chØnh h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Ch¬ng 1: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1.1.Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ nguyªn vËt liÖu 1.1.1.Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm nguyªn vËt liÖu: HiÖn nay,cã thÓ thÊy doanh nghiÖp võa lµ nh÷ng ®¬n vÞ kinh tÕ c¬ së, võa lµ tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ lµ n¬i trùc tiÕp diÔn ra c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh s¶n phÈm, thùc hiÖn cung cÊp c¸c lo¹i lao vô dÞch vô cho nhu cÇu tiªu dïng x· héi.Do ®ã, ®Ó qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc tiÕn hµnh b×nh thêng th× c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ®èi tîng lao ®éng. §èi tîng lao ®éng ®îc hiÓu kh«ng nh÷ng lµ tÊt c¶ vËt liÖu thiªn nhiªn, sù vËt...ë xung quanh ta mµ cßn lµ c¸c nguån t¸c ®éng ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm phôc vô lîi Ých cña con ngêi. Nh vËy, trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vËt 2 liÖu lµ ®èi tîng lao ®éng-mét trong ba yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ( t liÖu s¶n xuÊt, ®èi tîng lao ®éng, søc lao ®éng ),lµ c¬ së cÊu thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o s¶n phÈm, kh¸c víi t liÖu lao ®éng kh¸c, vËt liÖu chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt ®Þnh vµ khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, díi t¸c ®éng cña søc lao ®éng vµ m¸y mãc thiÕt bÞ chóng bÞ tiªu hao toµn bé hoÆc bÞ thay ®æi h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu ®Ó t¹o ra mét h×nh th¸i vËt chÊt cña s¶n phÈm. Do vËy, nguyªn vËt liÖu ®îc coi lµ c¬ së vËt chÊt, lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña bÊt cø qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt nµo, ®Æc biÖt lµ ®èi víi qu¸ tr×nh h×nh thµnh s¶n phÈm míi trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. §©y lµ ®Æc ®iÓm ®Æc trng cña nguyªn vËt liÖu ®Ó ph©n biÖt víi c«ng cô dông cô, v× c«ng cô dông cô vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i ban ®Çu trong qu¸ tr×nh sö dông. VÒ mÆt gi¸ trÞ khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, vËt liÖu chuyÓn dÞch mét lÇn toµn bé gi¸ trÞ cña chóng vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú vµ h×nh thµnh nªn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. §Æc ®iÓm nµy còng lµ mét ®Æc ®iÓm dïng ®Ó nhËn biÕt nguyªn vËt liÖu víi c¸c t liÖu lao ®éng kh¸c.Chi phÝ vÒ c¸c lo¹i vËt liÖu thêng chiÕm tû träng lín trong toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. VÝ dô nh: trong gi¸ thµnh s¶n phÈm c«ng nghiÖp c¬ khÝ, chi phÝ vËt liÖu chiÕm tõ 50%-60%; trong gi¸ thµnh s¶n phÈm c«ng nghiÖp chÕ biÕn, nguyªn vËt liÖu chiÕm kho¶ng 70%; trong gi¸ thµnh s¶n phÈm c«ng nghiÖp nhÑ, nguyªn vËt liÖu chiÕm 60%. MÆt kh¸c, xÐt vÒ mÆt vèn th× vËt liÖu lµ thµnh phÇn quan träng cña vèn lu ®éng trong doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ vèn dù tr÷. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, cÇn ph¶i t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn cña vèn lu ®éng vµ ®iÒu ®ã kh«ng thÓ t¸ch rêi viÖc dù tr÷ vµ sö dông vËt liÖu mét c¸ch hîp lý vµ hiÖu qu¶. Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn cho ta thÊy nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu, lµ c¬ së vËt chÊt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm phôc vô cho nhu cÇu x· héi. V× vËy, nguyªn vËt liÖu ®èi víi s¶n xuÊt kinh doanh lµ hÕt søc quan träng. 1.1.2.NhiÖm vô kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu: Qu¶n lý chÆt chÏ t×nh h×nh cung cÊp, b¶o qu¶n, dù tr÷ vµ sö dông nguyªn vËt liÖu lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ qu¶n lý nguyªn vËt liÖu, kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: - Ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ kiÓm tra chÆt chÏ t×nh h×nh cung cÊp nguyªn vËt liÖu trªn c¸c mÆt: sè lîng, chÊt lîng, chñng lo¹i, gi¸ trÞ vµ thêi gian cung cÊp. 3 - TÝnh to¸n vµ ph©n bæ chÝnh x¸c, kÞp thêi gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng cho c¸c ®èi tîng kh¸c nhau, kiÓm tra chÆt chÏ viÖc thùc hiÖn ®Þnh møc tiªu hao, ph¸t hiÖn vµ ng¨n chÆn kÞp thêi viÖc sö dông nguyªn vËt liÖu l·ng phÝ hoÆc sai môc ®Ých. - Thêng xuyªn kiÓm tra vµ thùc hiÖn ®Þnh møc dù tr÷ nguyªn vËt liÖu, ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c vËt liÖu ø ®äng, kÐm phÈm chÊt, cha cÇn dïng vµ cã biÖn ph¸p gi¶i phãng ®Ó thu håi vèn nhanh chãng, h¹n chÕ c¸c thiÖt h¹i. - Thùc hiÖn kiÓm kª vËt kiÖu theo yªu cÇu qu¶n lý, lËp c¸c b¸o c¸o vÒ vËt liÖu, tham gia c«ng t¸c ph©n tÝch viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu mua, dù tr÷, sö dông nguyªn vËt liÖu. 1.1.3.Yªu cÇu trong c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu: 1.1.3.1.TÝnh kh¸ch quan cña c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu: Qu¶n lý vËt liÖu lµ yÕu tè kh¸ch quan cña mäi nÒn s¶n xuÊt x· héi. Tuy nhiªn do tr×nh ®é s¶n xuÊt kh¸c nhau nªn ph¹m vi, møc ®é vµ ph¬ng ph¸p qu¶n lý còng kh¸c nhau. X· héi ngµy cµng ph¸t triÓn th× c¸c ph¬ng ph¸p qu¶n lý còng ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn h¬n. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay kh«ng kÓ lµ x· héi chñ nghÜa hay t b¶n chñ nghÜa nhu cÇu vËt chÊt, tinh thÇn ngµy cµng t¨ng. §Ó ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu ®ã, b¾t buéc s¶n xuÊt ngµy cµng ph¶i ®îc më réng mµ lîi nhuËn lµ môc ®Ých cuèi cïng cña s¶n xuÊt kinh doanh.§Ó s¶n xuÊt cã lîi nhuËn, nhÊt thiÕt ph¶i gi¶m chi phÝ nguyªn vËt liÖu. NghÜa lµ ph¶i sö dông nguyªn vËt liÖu mét c¸ch tiÕt kiÖm hîp lý, cã kÕ ho¹ch. V× vËy c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu lµ nhiÖm vô cña mäi ngêi, lµ yªu cÇu cña ph¬ng thøc kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng nh»m víi sù hao phÝ vËt t Ýt nhÊt nhng mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. 1.1.3.2.Sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu: Trong c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý vµ ®iÒu tiÕt cña nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa víi sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c ®¬n vÞ, bªn c¹nh viÖc ®Èy m¹nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt doanh nghiÖp cÇn t×m mäi biÖn ph¸p sö dông nguyªn vËt liÖu hîp lý, tiÕt kiÖm. Muèn vËy cÇn qu¶n lý tèt vËt liÖu. Yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu lµ ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ ë mäi kh©u, tõ kh©u thu mua, b¶o qu¶n, dù tr÷ vµ sö dông. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi, c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ngµy cµng më réng vµ ph¸t triÓn kh«ng ngõng vÒ quy m«, chÊt lîng trªn c¬ së tho¶ m·n vËt chÊt, v¨n ho¸ cña céng ®ång x· héi. Theo ®ã, ph¬ng ph¸p qu¶n lý, c¬ chÕ qu¶n lý vµ c¸ch thøc h¹ch to¸n vËt liÖu còng hoµn thiÖn h¬n. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay, viÖc sö dông hîp lý vµ tiÕt kiÖm vËt liÖu cã hiÖu qu¶ cµng ®îc coi träng, lµm sao ®Ó cïng mét khèi lîng vËt liÖu cã thÓ s¶n xuÊt ra nhiÒu s¶n phÈm nhÊt, gi¸ thµnh h¹ mµ vÉn ®¶m b¶o chÊt lîng. Do vËy, viÖc qu¶n lý nguyªn vËt liÖu phô thuéc 4 vµo kh¶ n¨ng vµ sù nhiÖt thµnh cña c¸c c¸n bé qu¶n lý. Qu¶n lý vËt liÖu ®îc xem xÐt trªn c¸c khÝa c¹nh sau: - Kh©u thu mua: Nguyªn vËt liÖu lµ tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp, nã thêng xuyªn biÕn ®éng trªn thÞ trêng. Do vËy, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch sao cho cã thÓ liªn tôc cung øng ®Çy ®ñ nh»m ®¸p øng kÞp thêi cho s¶n xuÊt. Cho nªn khi qu¶n lý khèi lîng, quy c¸ch, chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu ph¶i theo ®óng yªu cÇu, gi¸ mua ph¶i hîp lý ®Ó h¹ thÊp ®îc gi¸ thµnh s¶n phÈm. - Kh©u b¶o qu¶n: ViÖc b¶o qu¶n vËt liÖu t¹i kho, b·i cÇn thùc hiÖn theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh cho tõng lo¹i vËt liÖu, phï hîp víi tÝnh chÊt lý ho¸ cña mçi lo¹i, víi quy m« tæ chøc cña doanh nghiÖp, tr¸nh t×nh tr¹ng thÊt tho¸t, l·ng phÝ vËt liÖu, ®¶m b¶o an toµn lµ mét trong c¸c yªu cÇu qu¶n lý ®èi víi vËt liÖu. - Kh©u dù tr÷: §ßi hái doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®îc møc dù tr÷ tèi ®a, tèi thiÓu ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc b×nh thêng, kh«ng dù tr÷ vËt liÖu qu¸ nhiÒu g©y ø ®äng vèn vµ còng kh«ng qu¸ Ýt lµm ngng trÖ, gi¸n ®o¹n cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. - Kh©u sö dông: Yªu cÇu ph¶i tiÕt kiÖm hîp lý trªn c¬ së x¸c ®Þnh c¸c ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu vµ dù to¸n chi phÝ, qu¸n triÖt theo nguyªn t¾c sö dông ®óng ®Þnh møc quy ®Þnh, ®óng quy tr×nh s¶n xuÊt, ®¶m b¶o tiÕt kiÖm chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu trong tæng gi¸ thµnh. Nh vËy, qu¶n lý nguyªn vËt liÖu lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng vµ cÇn thiÕt cña c«ng t¸c qu¶n lý nãi chung vµ qu¶n lý s¶n xuÊt, qu¶n lý gi¸ thµnh nãi riªng. Muèn qu¶n lý vËt liÖu ®îc chÆt chÏ, doanh nghiÖp cÇn c¶i tiÕn vµ t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý cho phï hîp víi thùc tÕ. 1.1.4.Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu: Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®ßi hái ph¶i cã nhiÒu lo¹i nguyªn vËt liÖu, mçi lo¹i vËt liÖu cã c«ng dông kinh tÕ vµ tÝnh n¨ng lý ho¸ kh¸c nhau. §Ó thuËn tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n ®ßi hái ph¶i ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu lµ viÖc nghiªn cøu, s¾p xÕp chóng theo tõng tiªu thøc nhÊt ®Þnh nh»m phôc vô cho nhu cÇu qu¶n trÞ doanh nghiÖp. - C¨n cø vµo néi dung kinh tÕ vµ yªu cÇu kÕ to¸n qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, vËt liÖu ®îc chia thµnh c¸c lo¹i sau: + Nguyªn vËt liÖu chÝnh (Bao gåm c¶ nöa thµnh phÈm mua ngoµi):§èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ ®èi tîng chñ yÕu cÊu thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm nh: t«n, ®ång, s¾t, thÐp trong c¸c doanh nghiÖp chÕ t¹o m¸y, c¬ khÝ, x©y dùng c¬ b¶n; b«ng, sîi trong c¸c doanh nghiÖp dÖt v¶i, trong c¸c xÝ nghiÖp may... §èi 5 víi nöa thµnh phÈm mua ngoµi víi môc ®Ých tiÕp tôc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm , vÝ dô nh: sîi mua ngoµi trong c¸c doanh nghiÖp dÖt còng ®îc coi lµ nguyªn vËt liÖu chÝnh. + Nguyªn vËt liÖu phô: Lµ c¸c lo¹i vËt liÖu ®îc sö dông ®Ó lµm t¨ng chÊt lîng s¶n phÈm, hoµn chØnh s¶n phÈm hoÆc phôc vô cho c«ng viÖc qu¶n lý s¶n xuÊt, bao gãi s¶n phÈm... + Nhiªn liÖu: lµ c¸c chÊt dïng ®Ó t¹o ra n¨ng lîng cung cÊp nhiÖt lîng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh h¬i ®èt, dÇu, khÝ nÐn, x¨ng,... Nhiªn liÖu thùc chÊt lµ mét lo¹i vËt liÖu phô ®îc t¸ch ra thµnh mét nhãm riªng do vai trß quan träng cña nã vµ ®Ó nh»m môc ®Ých dÔ qu¶n lý vµ h¹ch to¸n h¬n. Dùa vµo t¸c dông cña nhiªn liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã thÓ chia nhiªn liÖu thµnh nh÷ng nhãm sau: . Nhiªn liÖu dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt. . Nhiªn liÖu sö dông cho m¸y mãc thiÕt bÞ. + Phô tïng thay thÕ: Bao gåm c¸c lo¹i phô tïng, chi tiÕt ®Ó thay thÕ söa ch÷a m¸y mãc, thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph¬ng tiÖn vËn t¶i... + ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n: Bao gåm c¸c lo¹i thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn sö dông cho c«ng viÖc x©y dùng c¬ b¶n (c¶ thiÕt bÞ cÇn l¾p, kh«ng cÇn l¾p, c«ng cô, khÝ cô vµ vËt kÕt cÊu dïng ®Ó l¾p ®Æt vµo c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n). + VËt liÖu kh¸c: lµ nh÷ng vËt liÖu trong doanh nghiÖp ngoµi nh÷ng vËt liÖu kÓ trªn nh: v¶i vôn, ph«i c¾t,... Tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi tiÕt, cô thÓ cña tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp mµ trong tõng lo¹i vËt liÖu nªu trªn l¹i ®îc chia thµnh tõng nhãm, tõng thø, quy c¸ch... ViÖc ph©n lo¹i cÇn thµnh lËp sæ danh ®iÓm cho tõng thø vËt liÖu trong ®ã mçi nhãm vËt liÖu ®îc sö dông mét ký hiÖu riªng thay tªn gäi, nh·n hiÖu, quy c¸ch. - C¨n cø vµo nguån nhËp, nguyªn vËt liÖu ®îc chia thµnh: + Nguyªn vËt liÖu mua ngoµi:thu mua tõ thÞ trêng trong níc, hoÆc nhËp khÈu. + Nguyªn vËt liÖu tù gia c«ng chÕ biÕn. + Nguyªn vËt liÖu nhËn gãp vèn liªn doanh... - C¨n cø vµo môc ®Ých vµ n¬i sö dông nguyªn vËt liÖu th× toµn bé nguyªn vËt liÖu cña doanh nghiÖp ®îc chia thµnh : + Nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp dïng cho s¶n xuÊt. + Nguyªn vËt liÖu dïng cho c¸c nhu cÇu kh¸c nh qu¶n lý ph©n xëng, qu¶n lý doanh nghiÖp, tiªu thô s¶n phÈm... 1.1.5.§¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu §¸nh gi¸ vËt liÖu lµ dïng thíc ®o tiÒn tÖ ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña chóng theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh kÕ to¸n nhËp, xuÊt, tån kho vËt liÖu trong doanh nghiÖp ph¶i ®îc ph¶n ¸nh theo gi¸ thùc tÕ (bao gåm gi¸ mua céng víi 6 chi phÝ thu mua, vËn chuyÓn). Song do ®Æc ®iÓm cña vËt liÖu cã nhiÒu chñng lo¹i, nhiÒu thø mµ l¹i thêng xuyªn biÕn ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®Ó ®¬n gi¶n vµ gi¶m bít khèi lîng tÝnh to¸n, ghi chÐp hµng ngµy th× kÕ to¸n vËt liÖu trong mét sè doanh nghiÖp cã thÓ sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n vËt liÖu. 1.1.5.1.§¸nh gi¸ vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ: a) Gi¸ thùc tÕ nhËp kho: Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vËt liÖu ®îc nhËp tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau nªn gi¸ thùc tÕ cña chóng còng kh¸c nhau. VÒ nguyªn t¾c, gi¸ vËt liÖu nhËp kho ®îc x¸c ®Þnh theo gi¸ thùc tÕ bao gåm toµn bé chi phÝ h×nh thµnh vËt liÖu ®ã cho ®Õn lóc nhËp kho. Tuú theo tõng nguån nhËp mµ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu ®îc x¸c ®Þnh cô thÓ nh sau : - §èi víi nguyªn vËt liÖu mua ngoµi: Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp kho = Gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n + ThuÕ nhËp khÈu (nÕu cã) Chi phÝ + thu mua C¸c kho¶n - gi¶m trõ (nÕu cã) Trong ®ã gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n cña ngêi b¸n lµ gi¸ cha tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng nÕu doanh nghiÖp tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ. NÕu doanh nghiÖp tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp th× gi¸ mua lµ gi¸ ®· tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. - §èi víi nguyªn vËt liÖu do doanh nghiÖp tù gia c«ng chÕ biÕn: Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp kho = Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt gia c«ng chÕ biÕn Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp kho = Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt chÕ biÕn Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp kho = Gi¸ do c¸c bªn tham gia x¸c ®Þnh Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp kho = + Chi phÝ cã liªn quan + + Gi¸ thÞ trêng t¬ng ®¬ng (hoÆc gi¸ NVL ghi trªn biªn b¶n bµn giao) Chi phÝ cã liªn quan Chi phÝ tiÕp nhËn (nÕu cã) + Chi phÝ tiÕp nhËn (nÕu cã) 7 - §èi víi phÕ liÖu thu håi: Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp kho = Gi¸ íc tÝnh b) Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho: VËt liÖu trong doanh nghiÖp ®îc thu mua nhËp kho tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, do vËy gi¸ thùc tÕ cña tõng ®ît nhËp kho còng kh«ng hoµn toµn gièng nhau. Nªn khi xuÊt kho kÕ to¸n ph¶i tÝnh to¸n chÝnh x¸c, x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thùc tÕ xuÊt kho cho tõng ®èi tîng sö dông theo ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho ®· ®¨ng ký ¸p dông cho c¶ niªn ®é kÕ to¸n. §Ó tÝnh trÞ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt kho, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau:  Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn: Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trong kú dîc tÝnh theo gi¸ trÞ b×nh qu©n. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc chia thµnh ba lo¹i: + Gi¸ b×nh qu©n tån ®Çu kú. +Gi¸ b×nh qu©n tõng lÇn nhËp. +Gi¸ b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷. TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng = Sè lîng nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng X §¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n Trong ®ã: §¬n gi¸ b×nh qu©n tån ®Çu kú §¬n gi¸ b×nh qu©n tõng lÇn nhËp §¬n gi¸ b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷ = = = Gi¸ trÞ thùc tÕ tån ®Çu kú Gi¸ trÞ thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú Sè lîng vËt liÖu tån ®Çu kú Gi¸ trÞ thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú Sè lîng vËt liÖu tån ®Çu kú Sè lîng tån ®Çu kú + + + + Gi¸ trÞ thùc tÕ lÇn nhËp kÕ tiÕp Sè lîng vËt liÖu nhËp kÕ tiÕp Gi¸ trÞ thùc tÕ vËt liÖu nhËp trong kú Sè lîng vËt liÖu nhËp trong kú 8 Ph¬ng ph¸p gi¸ b×nh qu©n tån ®Çu kú tuy ®¬n gi¶n, ph¶n ¸nh kÞp thêi t×nh h×nh biÕn ®éng nguyªn vËt liÖu trong kú. Tuy nhiªn ph¬ng ph¸p nµy kh«ng chÝnh x¸c v× kh«ng tÝnh ®Õn sù biÕn ®éng gi¸ c¶ nguyªn vËt liÖu trong kú. Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷ cã u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, dÔ lµm nhng møc ®é chÝnh x¸c kh«ng cao. H¬n n÷a c«ng viÖc tÝnh to¸n tËp trung vµo cuèi th¸ng, g©y ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c quyÕt to¸n. Ph¬ng ph¸p gi¸ b×nh qu©n tõng lÇn nhËp kh¾c phôc ®îc nhîc ®iÓm cña hai ph¬ng ph¸p trªn, võa chÝnh x¸c võa cËp nhËt. Nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ tèn nhiÒu c«ng søc, tÝnh to¸n phøc t¹p.  Ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc (FiFo): Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¶ thiÕt r»ng sè vËt liÖu nµo nhËp tríc th× xuÊt tríc, xuÊt hÕt sè nhËp tríc míi xuÊt ®Õn sè nhËp sau theo gi¸ thùc tÕ cña tõng sè hµng xuÊt. Nãi c¸ch kh¸c, c¬ së cña ph¬ng ph¸p nµy lµ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu mua tríc sÏ ®îc dïng lµm gi¸ ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt tríc vµ nh vËy gi¸ trÞ vËt liÖu tån kho cuèi kú sÏ lµ gi¸ thùc tÕ cña sè vËt liÖu mua vµo sau cïng.  Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc (LiFo): Ngîc l¹i víi ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc, ph¬ng ph¸p nµy gi¶ ®Þnh vËt t hµng ho¸ xuÊt kho lµ nh÷ng vËt t hµng ho¸ míi mua vµo. Do ®ã vËt t hµng ho¸ tån kho ®Çu kú lµ vËt t hµng ho¸ cò nhÊt. Nh vËy nÕu gi¸ c¶ cã xu híng gi¶m th× vËt liÖu xuÊt tÝnh theo gi¸ míi sÏ thÊp, gi¸ thµnh s¶n phÈm h¹, tù gi¸ vËt liÖu tån kho cao, møc l·i trong kú sÏ cao, hµng tån kho cã gi¸ trÞ thÊp, lîi nhuËn trong kú sÏ gi¶m.  Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh: Theo ph¬ng ph¸p nµy, c¨n cø vµo sè lîng xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ vËt liÖu nhËp kho cña tõng lÇn nhËp xuÊt. Cã nghÜa lµ vaatj liÖu nhËp kho theo ®¬n gi¸ nµo th× xuÊt kho theo ®¬n gi¸ ®ã,kh«ng quan t©m ®Õn nhËp, xuÊt. Ph¬ng ph¸p nµy thêng ¸p dông ®èi víi c¸c lo¹i vËt liÖu cã gi¸ trÞ cao, c¸c lo¹i vËt t ®Æc trng. 1.1.5.2.§¸nh gi¸ vËt liÖu theo gi¸ h¹ch to¸n: ViÖc dïng gi¸ thùc tÕ ®Ó h¹ch to¸n vËt liÖu thêng ®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp mµ viÖc xuÊt kho vËt liÖu kh«ng thêng xuyªn hµng ngµy, chñng lo¹i vËt t kh«ng nhiÒu. §èi víi doanh nghiÖp cã quy m« lín, khèi lîng chñng lo¹i vËt t nhiÒu, gi¸ cña tõng nguyªn vËt liÖu cã nhiÒu gi¸ kh¸c nhau nªn nÕu ghi chÐp theo gi¸ thùc tÕ th× c«ng viÖc cña kÕ to¸n rÊt nhiÒu vµ phøc t¹p. Do ®ã, ®Ó ®¬n gi¶n trong c«ng t¸c h¹ch to¸n ngêi ta quy ®Þnh trªn tµi kho¶n hµng tån kho ®îc h¹ch to¸n theo gi¸ cè ®Þnh (gi¸ h¹ch to¸n). 9 Gi¸ h¹ch to¸n lµ gi¸ mµ doanh nghiÖp tù x©y dùng ®Ó h¹ch to¸n trong suèt mét kú kÕ to¸n trªn tµi kho¶n tån kho. Nhng v× gi¸ h¹ch to¸n chØ lµ gi¸ dïng ®Ó ghi chÐp trªn sæ kÕ to¸n nªn nã kh«ng cã t¸c dông ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ vËt liÖu tån kho cuèi kú vµ nã còng kh«ng cã t¸c dông dïng ®Ó x©y dùng gi¸ trÞ vËt liÖu thùc tÕ ®îc sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Do ®ã trong kú, doanh nghiÖp cã thÓ h¹ch to¸n theo gi¸ cè ®Þnh nhng cuèi kú ph¶i ®iÒu chØnh theo gi¸ thùc tÕ. Cã thÓ ®¸nh gi¸ vËt liÖu xuÊt dïng theo gi¸ h¹ch to¸n qua c¸c bíc sau: - Hµng ngµy sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ghi sæ chi tiÕt gi¸ vËt liÖu nhËp xuÊt. - Cuèi kú, ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n theo trÞ gi¸ thùc tÕ ®Ó cã sè liÖu ghi vµo tµi kho¶n, sæ tµi kho¶n tæng hîp vµ b¸o c¸o h¹ch to¸n theo c«ng thøc sau: HÖ sè gi¸ vËt liÖu Khi ®ã: = Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú Gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu tån ®Çu kú Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng trong kú = + + Gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu xuÊt trong kú Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu nhËp trong kú Gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu nhËp trong kú X HÖ sè gi¸ vËt liÖu Nh vËy, mçi ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ xuÊt kho vËt liÖu nªu trªn ®Òu cã néi dung, nhîc ®iÓm vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn phï hîp nhÊt ®Þnh. Do vËy doanh nghiÖp cÇn c¨n cø vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é nghiÖp vô kÕ to¸n cña c¸c c¸n bé kÕ to¸n ®Ó lùa chän vµ ®©ng ký mét trong nh÷ng ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tÝnh gi¸ phï hîp. 1.2.C¸c h×nh thøc sæ kÕ to¸n §Ó tiÕn hµnh ghi chÐp sæ s¸ch vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ vËt liÖu nhËp, xuÊt, tån kho,kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c h×nh thøc ghi sæ kÕ to¸n. Mçi h×nh thøc cã mét hÖ thèng sæ s¸ch riªng, c¸ch thøc h¹ch to¸n riªng. §Ó vËn dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶, doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vµo tr×nh ®é cña nh©n viªn kÕ to¸n ®Ó lùa chän vµ ¸p dông mét h×nh thøc sæ kÕ to¸n cho phï hîp. Cã bèn h×nh thøc ghi sæ kÕ to¸n sau: 1.2.1.H×nh thøc NhËt ký- Sæ c¸i H×nh thøc nµy thÝch hîp víi c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp vµ ë nh÷ng doanh nghiÖp nhá sö dông Ýt tµi kho¶n kÕ to¸n. Theo h×nh thøc nµy, c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®îc ph¶n ¸nh vµo mét quyÓn sæ gäi lµ NhËt ký-Sæ c¸i. Sæ nµy lµ sæ h¹ch to¸n tæng hîp duy nhÊt, trong ®ã kÕt hîp ph¶n ¸nh theo thêi gian vµ theo hÖ thèng. TÊt c¶ c¸c tµi kho¶n mµ doanh nghiÖp sö 10 dông ®îc ph¶n ¸nh c¶ hai bªn nî vµ cã tren cïng mét vµi trang sæ. C¨n cø ghi vµo sæ lµ ghi mét dßng vµo nhËt ký sæ c¸i. S¬ ®å sè 1.1: S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ theo h×nh thøc nhËt ký sæ c¸i Chøng tõ gèc Sæ quü B¶ng tæng hîp chøng tõ gèc Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt NhËt ký Sæ c¸i B¶ng tæng hîp chi tiÕt B¸o c¸o tµi chÝnh Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu, kiÓm tra. 1.2.2.H×nh thøc chøng tõ ghi sæ H×nh thøc nµy thÝch hîp víi mäi lo¹i h×nh ®¬n vÞ, thuËn tiÖn cho viÖc ¸p dông m¸y tÝnh. Tuy nhiªn, viÖc ghi chÐp bÞ trïng lÆp nhiÒu nªn viÖc lËp b¸o c¸o dÔ bÞ chËm trÔ nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn thñ c«ng. Theo h×nh thøc nµy, c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®· ®îc ph¶n ¸nh ë c¸c chøng tõ gèc ®îc ph©n lo¹i, tæng hîp lËp chøng tõ ghi sæ, sau ®ã sö dông chøng tõ ghi sæ ®Ó ghi sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ vµ sæ c¸i c¸c tµi kho¶n. S¬ ®å sè 1.2: S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ theo h×nh thøc chøng tõ ghi sæ Chøng tõ gèc Sæ quü Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ B¶ng tæng hîp chøng tõ gèc Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt Chøng tõ ghi sæ B¶ngSæ c©nc¸i®èi sè B¸oph¸t c¸o sinh tµi chÝnh 11 B¶ng tæng hîp chi tiÕt Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu, kiÓm tra 1.2.3.H×nh thøc nhËt ký chøng tõ H×nh thøc nµy thÝch hîp víi doanh nghiÖp lín, sè lîng nghiÖp vô nhiÒu vµ ®iÒu kiÖn kÕ to¸n thñ c«ng, dÔ chuyªn m«n ho¸ c¸n bé kÕ to¸n tuy nhiªn ®ßi hái tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé kÕ to¸n ph¶i cao. MÆt kh¸c, nã kh«ng phï hîp víi viÖc sö dông kÕ to¸n m¸y. Theo h×nh thøc nµy, c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n ph¸t sinh dîc ph¶n ¸nh ë chøng tõ gèc ®Òu ®îc ph©n lo¹i ®Ó ghi vµo nhËt ký chøng tõ, cuèi th¸ng tæng hîp sè liÖu tõ c¸c sæ nhËt ký chøng tõ vµo sæ c¸i tµi kho¶n. S¬ ®å sè 1.3: S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ theo h×nh thøc nhËt ký chøng tõ Chøng tõ gèc vµ b¶ng ph©n bæ B¶ng kª NhËt ký chøng tõ ThÎ vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt Sæ c¸i B¶ng tæng hîp chi tiÕt Ghi hµng ngµy B¸o c¸o tµi chÝnh Ghi cuèi th¸ng 12 §èi chiÕu, kiÓm tra 1.2.4.H×nh thøc nhËt ký chung H×nh thøc nhËt ký chung ®îc sö dông réng r·i ë c¸c doanh nghiÖp, c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã quy m« lín, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp sö dông m¸y vi tinhsvaof trong c«ng t¸c kÕ to¸n. Sö dông nhËt ký chung ®Ó ghi chÐp tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh theo thêi gian vµ theo quan hÖ ®èi øng tµi kho¶n,sau ®ã sö dông sè liÖu ë sæ nhËt ký chung ®Ó ghi sæ c¸i c¸c tµi kho¶n liªn quan. S¬ ®å sè 1.4: S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ theo h×nh thøc nhËt ký chung Chøngvtõ gèc NhËt ký chuyªn dïng NhËt ký chung Sæ c¸i Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt B¶ng tæng hîp chi tiÕt B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n B¸o c¸o kÕ to¸n Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu, kiÓm tra. 1.3.KÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu KÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu lµ viÖc kÕ to¸n chi tiÕt theo tõng nhãm, lo¹i vËt liÖu c¶ vÒ mÆt gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt, ®îc tiÕn hµnh ë c¶ kho vµ bé phËn kÕ to¸n theo tõng kho vµ tõng ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm b¶o qu¶n. H¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu lµ mét c«ng viÖc cã khèi lîng lín vµ lµ kh©u h¹ch to¸n kh¸ phøc t¹p cña doanh nghiÖp.CÇn xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm kinh doanh vµ quy m« ho¹t ®éng, khèi lîng vËt t, hµng ho¸,yªu cÇu vÒ tr×nh ®é qu¶n lý ®Ó lùa chän ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu mét c¸ch phï hîp.Thùc tÕ cã 3 ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu, tuú theo ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét trong ba ph¬ng ph¸p sau: 1.3.1.Ph¬ng ph¸p thÎ song song: 13 Theo ph¬ng ph¸p nµy, ë kho, hµng ngµy thñ kho c¨n cø vµo c¸c phiÕu nhËp, xuÊt kho ®Ó ghi vµo c¸c thÎ kho theo sè lîng, cuèi ngµy tÝnh sè tån kho ®îc trªn thÎ kho. §Þnh kú tÝnh vµ gi÷ phiÕu nhËp, xuÊt kho cho kÕ to¸n. ThÎ kho ®îc më cho tõng mÆt hµng vµ ®îc ®¨ng ký t¹i phßng kÕ to¸n. ThÎ kho ®îc sö dông ®Ó theo dâi, ghi chÐp sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña tõng vËt liÖu theo tõng kho hµng vÒ sè lîng. ë phßng kÕ to¸n hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú, c¨n cø vµo phiÕu nhËp xuÊt kho do thñ kho göi ®Õn, kÕ to¸n kiÓm tra vµ ghi sæ chi tiÕt hµng ho¸ vËt t theo tõng mÆt hµng vÒ sè lîng, gi¸ trÞ tiÒn. - ¦u ®iÓm: ViÖc ghi chÐp ®¬n gi¶n, dÔ kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu. Nhîc ®iÓm: ViÖc ghi chÐp gi÷a thñ kho vµ kÕ to¸n cßn trïng lÆp vÒ chØ tiªu sè lîng. H¬n n÷a, viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu chñ yÕu tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng lµm h¹n chÕ chøc n¨ng kiÓm tra kÞp thêi cña kÕ to¸n. - Ph¹m vi ¸p dông: Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp trong c¸c doanh nghiÖp cã Ýt chñng lo¹i vËt liÖu, sè lîng c¸c nghiÖp vô nhËp-xuÊt Ýt, kh«ng thêng xuyªn vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸n bé kÕ to¸n cßn h¹n chÕ. S¬ ®å sè 1.5: S¬ ®å kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p thÎ song song: (1) Chøng tõ nhËp ThÎ kho (1) Chøng tõ xuÊt (3) (2) Sæ kÕ to¸n chi tiÕt (2) (4) B¶ng kª tæng hîp nhËp-xuÊt-tån Sæ kÕ to¸n tæng hîp Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu, kiÓm tra. 1.3.2.Ph¬ng ph¸p sæ sè d Theo ph¬ng ph¸p nµy, viÖc ghi chÐp cña thñ kho gièng nh ph¬ng ph¸p thÎ song song. Cuèi th¸ng thñ kho c¨n cø vµo sè lîng tån kho cña tõng mÆt hµng trªn thÎ kho ®Ó ghi vµo sæ sè d råi chuyÓn cho kÕ to¸n. Sæ sè d do kÕ to¸n më cho tõng kho, dïng cho c¶ n¨m, cuèi mçi th¸ng giao cho thñ kho ghi mét lÇn. 14 ë phßng kÕ to¸n, hµng ngµy c¨n cø vµo c¸c phiÕu nhËp, xuÊt kho do thñ kho chuyÓn ®Õn, kÕ to¸n ghi vµo b¶ng kª nhËp- xuÊt- tån cña tõng kho theo chØ tiªu gi¸ trÞ. Cuèi th¸ng c¨n cø vµo ®¬n gi¸ ®Ó ghi vµo cét sè tiÒn trªn sæ sè d. §èi chiÕu sè liÖu ë cét sè tiÒn trªn sæ sè d víi sè liÖu ë cét tån cuèi kú trªn b¶ng kª tæng hîp nhËpxuÊt- tån ®Ó cã c¬ së ®èi chiÕu víi kÕ to¸n tæng hîp. S¬ ®å sè 1.6: S¬ ®å kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p sæ sè d (1) (1) ThÎ kho Chøng tõ nhËp Chøng tõ xuÊt (5) (2) (2) B¶ng kª nhËp (3) Sæ sè d B¶ng (3) kª xuÊt (6) (4) B¶ng luü kÕ nhËp B¶ng luü kÕ xuÊt (4) B¶ng luü kÕ nhËp-xuÊt-tån Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng Sæ kÕ to¸n tæng hîp §èi chiÕu, kiÓm tra - ¦u ®iÓm: HiÖu suÊt c«ng t¸c cao, tr¸nh ®îc sù ghi chÐp trïng lÆp gi÷a thñ kho vµ phßng kÕ to¸n, gi¶m bít khèi lîng ghi chÐp kÕ to¸n, viÖc kiÓm tra ghi chÐp cña thñ kho ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn, ®¶m b¶o sè liÖu kÕ to¸n ®îc chÝnh x¸c vµ kÞp thêi. - Nhîc ®iÓm: Do kÕ to¸n chØ theo dâi vÒ mÆt gi¸ trÞ nªn muèn biÕt sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m cña tõng lo¹i vËt liÖu vÒ mÆt hiÖn vËt, nhiÒu khi ph¶i xem sè liÖu trªn thÎ kho. H¬n n÷a viÖc kiÓm tra, ph¸t hiÖn sai sãt nhÇm lÉn gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n gÆp khã kh¨n. - Ph¹m vi ¸p dông: Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã khèi lîng c¸c nghiÖp vô xuÊt- nhËp (chøng tõ nhËp xuÊt) nhiÒu, thêng xuyªn, nhiÒu chñng lo¹i vËt liÖu vµ víi ®iÒu kiÖn doanh nghiÖp sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n nhËp xuÊt, tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸n bé kÕ to¸n lµ t¬ng ®èi cao. 1.3.3.Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn: Theo ph¬ng ph¸p nµy, viÖc ghi chÐp ë kho cña thñ kho còng ®îc tiÕn hµnh gièng nh ph¬ng ph¸p thÎ song song. 15 T¹i phßng kÕ to¸n, kÕ to¸n më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp-xuÊt-tån kho cña tõng thø nguyªn vËt liÖu ë tõng kho dïng cho c¶ n¨m, nhng mçi th¸ng chØ ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng. §Ó cã sè liÖu ghi vµo sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, kÕ to¸n lËp b¶ng kª nhËp-xuÊt vËt liÖu trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp-xuÊt ®Þnh kú do thñ kho göi. Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn còng ®îc theo dâi c¶ vÒ chØ tiªu sè lîng vµ chØ tiªu gi¸ trÞ. Cuèi th¸ng tiÕn hµnh kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn víi thÎ kho vµ sè liÖu kÕ to¸n tæng hîp. - ¦u ®iÓm: Ph¬ng ph¸p nµy dÔ lµm, do chØ ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng nªn gi¶m bít ®îc khèi lîng ghi chÐp cho kÕ to¸n. - Nhîc ®iÓm: ViÖc ghi chÐp cßn trïng lÆp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n vÒ chØ tiªu hiÖn vËt, viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n còng tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng nªn h¹n chÕ t¸c dông kiÓm tra. - Ph¹m vi ¸p dông: Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp trong c¸c doanh nghiÖp cã khèi lîng nghiÖp vô nhËp xuÊt kh«ng nhiÒu, kh«ng bè trÝ riªng nh©n viªn kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu nªn kh«ng cã ®iÒu kiÖn ghi chÐp theo dâi hµng ngµy. S¬ ®å sè 1.7: S¬ ®å kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. (1) (1) ThÎ kho (4) Chøng tõ nhËp (2) (3) B¶ng kª nhËp Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn Chøng tõ xuÊt (2) (3) B¶ng kª xuÊt Sæ kÕ to¸n tæng hîp Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu, kiÓm tra 1.4.KÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu H¹ch to¸n tæng hîp vËt liÖu lµ viÖc ghi chÐp sù biÕn ®éng vÒ mÆt gi¸ trÞ cña nguyªn vËt liÖu trªn c¸c sæ kÕ to¸n tæng hîp. Trong hÖ thèng kÕ to¸n hiÖn hµnh, nguyªn vËt liÖu thuéc nhãm hµng tån kho nªn h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu cã thÓ tiÕn hµnh theo mét trong hai ph¬ng ph¸p sau: Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn, ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. 1.4.1.KÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn: 16 Kª khai thêng xuyªn lµ ph¬ng ph¸p ghi chÐp, ph¶n ¸nh thêng xuyªn liªn tôc, cã hÖ thèng t×nh h×nh nhËp-xuÊt-tån kho c¸c lo¹i vËt liÖu trªn c¸c tµi kho¶n vµ sæ kÕ to¸n tæng hîp trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp xuÊt. Nh vËy, viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng ®îc c¨n cø trùc tiÕp vµo c¸c chøng tõ xuÊt kho sau khi ®· ®îc tËp hîp, ph©n lo¹i theo ®èi tîng sö dông ®Ó ghi vµo c¸c tµi kho¶n vµ sæ kÕ to¸n. Ph¬ng ph¸p nµy tuy kh¸ phøc t¹p, mÊt nhiÒu thêi gian vµ ghi chÐp nhiÒu sæ s¸ch nhng l¹i ph¶n ¸nh chÝnh x¸c gi¸ trÞ vËt liÖu sau mçi lÇn xuÊt. H¬n n÷a, gi¸ trÞ vËt liÖu tån kho trªn tµi kho¶n vµ sæ kÕ to¸n cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc ë bÊt cø thêi ®iÓm nµo trong kú kÕ to¸n. 1.4.1.1.Chøng tõ sö dông: Theo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n qui ®Þnh (Q§ 1141/TC/Q§/C§KT ngµy 1/11/1995 cña Bé trëng Bé tµi chÝnh ), c¸c chøng tõ kÕ to¸n vÒ vËt liÖu gåm cã: - PhiÕu nhËp kho (MÉu sè 01 - VT) - PhiÕu xuÊt kho (MÉu sè 02 - VT) - PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé (MÉu sè 03 - VT) - Biªn b¶n kiÓm kª s¶n phÈm, vËt t, hµng ho¸ (MÉu sè 08 - VT) - Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho (MÉu sè 02 - BH) - Ho¸ ®¬n cíc phÝ vËn chuyÓn (MÉu sè 03 - BH) Ngoµi c¸c chøng tõ b¾t buéc ë trªn, doanh nghiÖp cßn sö dông c¸c chøng tõ híng dÉn sau: - Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t (MÉu sè 05 - VT) - PhiÕu xuÊt vËt t theo h¹n møc (MÉu sè 04 - VT) - PhiÕu b¸o vËt t cßn l¹i cuèi kú (MÉu sè 07 - VT) C¸c chøng tõ b¾t buéc ph¶i ®îc lËp kÞp thêi ®óng mÉu quy ®Þnh vµ ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè nh»m ®¶m b¶o tÝnh ph¸p lý khi ghi sæ kÕ to¸n. Mäi chøng tõ kÕ to¸n vÒ vËt liÖu ph¶i ®îc tæ chøc lu©n chuyÓn theo tr×nh tù vµ thêi gian hîp lý, do kÕ to¸n trëng qui ®Þnh ®Ó phôc vô cho viÖc ph¶n ¸nh, ghi chÐp vµ tæng hîp sè liÖu kÞp thêi cña c¸c bé phËn, c¸ nh©n cã liªn quan. 1.4.1.2.Tµi kho¶n sö dông: §Ó tiÕn hµnh kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn cã ¸p dông luËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau: - Tµi kho¶n 152 “ Nguyªn liÖu, vËt liÖu ” . Néi dung: Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m nguyªn vËt liÖu trong kho cña doanh nghiÖp theo trÞ gi¸ vèn thùc tÕ. 17 . KÕt cÊu: Bªn nî: + TrÞ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho do mua ngoµi, tù chÕ biÕn, thuª ngoµi gia c«ng, nhËn vèn gãp liªn doanh, ®îc cÊp trªn trªn cÊp hoÆc tõ c¸c nguån kh¸c. + TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu thõa ph¸t hiÖn khi kiÓm kª. Bªn cã: + TrÞ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt kho dïng cho s¶n xuÊt, thuª ngoµi gia c«ng, gãp vèn liªn doanh hoÆc nhîng b¸n. + ChiÕt khÊu, gi¶m gi¸ hµng mua ®îc hëng hoÆc gi¸ trÞ hµng mua tr¶ l¹i cho ngêi b¸n. + TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu ph¸t hiÖn thiÕu khi kiÓm kª. Sè d nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu tån kho. . Tµi kho¶n 152 “ Nguyªn liÖu vËt liÖu ” cã 6 tµi kho¶n cÊp 2: TK 1521- Nguyªn vËt liÖu chÝnh TK 1522- Nguyªn vËt liÖu phô TK 1523- Nhiªn liÖu TK 1524- Phô tïng thay thÕ TK 1526- ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n TK 1528- VËt liÖu kh¸c - Tµi kho¶n 151 “ Hµng mua ®ang ®i ®êng ” . Néi dung: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu ®· thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp nhng cha vÒ nhËp kho. . KÕt cÊu cña tµi kho¶n 151 nh sau: Bªn nî: + Gi¸ trÞ hµng ®ang ®i ®êng. + KÕt chuyÓn gi¸ trÞ thùc tÕ hµng ®ang ®i ®êng ®Çu kú (Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú) Bªn cã: + Gi¸ trÞ hµng ®i ®êng ®· vÒ nhËp kho hoÆc chuyÓn giao cho c¸c ®èi tîng sö dông hay kh¸ch hµng. + KÕt chuyÓn gi¸ trÞ hµng ®i ®êng ®Çu kú (Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú). Sè d nî: Gi¸ trÞ hµng ®ang ®i ®êng cha vÒ nhËp kho. Ngoµi c¸c tµi kho¶n chñ yÕu ë trªn, kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu cßn sö dông mét sè tµi kho¶n kh¸c nh: TK 331,111,112,133,141,128,411... 1.4.1.3.Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n: 18 Theo quyÕt ®Þnh sè 149/2001/Q§-BTC ngµy 31-12-2001 cña Bé trëng Bé tµi chÝnh vÒ viÖc ban hµnh vµ c«ng bè bèn (04) chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam trong ®ã cã : - §æi tªn vµ sè hiÖu Tµi kho¶n 721-“ C¸c kho¶n thu nhËp bÊt thêng ” thµnh Tµi kho¶n 711 “ Thu nhËp kh¸c ”. - §æi tªn vµ sè hiÖu Tµi kho¶n 821 “ Chi phÝ bÊt thêng ” thµnh Tµi kho¶n 811 “ Chi phÝ kh¸c ”. a) KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu ®èi víi doanh nghiÖp ¸p dông tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ:  KÕ to¸n tæng hîp t¨ng vËt liÖu +) T¨ng do mua ngoµi: + Trêng hîp hµng vµ ho¸ ®¬n cïng vÒ: C¨n cø vµo ho¸ ®¬n (GTGT), phiÕu nhËp kho kÕ to¸n ghi: Nî TK 152(chi tiÕt): gi¸ mua cha cã thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng Nî TK 133(1331): thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo ®îc khÊu trõ Cã TK 111,112,331,311...: tæng gi¸ thanh to¸n. + Trêng hîp hµng vÒ cha cã ho¸ ®¬n: NÕu trong th¸ng hµng vÒ nhËp kho nhng ®Õn cuèi th¸ng vÉn cha nhËn ®îc ho¸ ®¬n, kÕ to¸n sÏ ghi gi¸ trÞ vËt liÖu theo gi¸ t¹m tÝnh. Khi nhËn ®îc ho¸ ®¬n sÏ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh gi¸ t¹m tÝnh theo gi¸ thùc tÕ , theo sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ ho¸ ®¬n vµ gi¸ t¹m tÝnh. NÕu chªnh lÖch t¨ng th× ghi ®en, nÕu chªnh lÖch gi¶m th× ghi ®á cho sè chªnh lÖch. Nî TK 152(chi tiÕt): Gi¸ cha cã thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng Nî TK 133 (1331) : ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo ®îc khÊu trõ Cã TK 331: Tæng gi¸ thanh to¸n + Trêng hîp hµng ®ang ®i trªn ®êng: nÕu trong th¸ng ®· nhËn ®îc ho¸ ®¬n mµ cuèi th¸ng hµng vÉn cha vÒ nhËp kho, kÕ to¸n ph¶n ¸nh : Nî TK 151 : Gi¸ mua cha cã thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng Nî TK 133(1331): ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo ®îc khÊu trõ Cã TK 111,112,331,311...Tæng gi¸ thanh to¸n. KÕ to¸n ph¶i më sæ theo dâi sè hµng ®ang ®i ®êng khi hµng vÒ. Sang th¸ng, khi hµng vÒ nhËp kho hoÆc giao cho bé phËn s¶n xuÊt, b¸n hµng...kÕ to¸n ghi: Nî TK 152: NhËp kho Nî TK 621: ChuyÓn th¼ng xuèng bé phËn s¶n xuÊt Nî TK 641: Chi phÝ b¸n hµng Nî TK 642 : Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Nî TK 632 : Giao b¸n ngay Cã TK 151: Gi¸ trÞ hµng mua ®ang ®i ®êng theo gi¸ cha thuÕ 19 - §èi víi vËt liÖu nhËp khÈu, kÕ to¸n cßn ph¶i ph¶n ¸nh sè thuÕ nhËp khÈu vµ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng cña hµng nhËp khÈu. Nî TK 152: Nguyªn vËt liÖu Cã TK 333(3333): ThuÕ nhËp khÈu. ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng hµng nhËp khÈu: + NÕu vËt liÖu mua vÒ ®îc dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chän thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ th× thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng cña vËt liÖu ®îc khÊu trõ , kÕ to¸n ghi: Nî TK 133 (1331) : ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®îc khÊu trõ Cã TK 333(33312): ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ph¶i nép cña hµng nhËp khÈu. + NÕu vËt liÖu nhËp vÒ ®îc dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hay dÞch vô kh«ng chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng th× thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ph¶i nép cña hµng nhËp khÈu ®îc tÝnh vµo gi¸ trÞ hµng mua. KÕ to¸n ghi: Nî TK 152 : Nguyªn vËt liÖu Cã TK 333(33312): ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ph¶i nép + Khi mua nguyªn vËt liÖu dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô kh«ng chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, kÕ to¸n ph¶n ¸nh gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu mua ngoµi bao gåm tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n cho ngêi b¸n (bao gåm c¶ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo) Nî TK 152 : Nguyªn liÖu, vËt liÖu. Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 111,112,331... C¸c chi phÝ thu mua,chi phÝ vËn chuyÓn,bèc dì,tiÒn thuª kho b·i...kÕ to¸n ghi Nî TK 152,151:Chi phÝ mua cha cã thuÕ Nî TK 133 (1331): ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng Cã TK 111,112,331: Tæng gi¸ thanh to¸n. - §èi víi nguyªn vËt liÖu mua vÒ dïng ®ång thêi cho s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ vµ kh«ng chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng nhng kh«ng t¸ch riªng ®îc, kÕ to¸n ghi: Nî TK 152: Nguyªn liÖu, vËt liÖu Nî TK 133: ThuÕ gÝ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo ®îc khÊu trõ Cã TK 111, 112, 331... Cuèi kú kÕ to¸n t¸ch vµ x¸c ®Þnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo ®îc khÊu trõ trªn c¬ së ph©n bæ theo tû lÖ % sè doanh thu. Sè thuÕ ®Çu vµo ®îc tÝnh khÊu trõ theo tû lÖ (%) gi÷a doanh thu chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng so víi doanh thu trong kú. +) T¨ng do nhËp kho vËt liÖu tù chÕ hoÆc thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn, kÕ to¸n ghi: Nî TK 152: Nguyªn vËt liÖu 20