Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
lêi më ®Çu
Cïng víi sù ph¸t triÓn nh- vò b·o cña khoa häc vµ c«ng nghÖ ngµy nay,
nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang chuyÓn m×nh tõng b-íc ®i lªn m¹nh mÏ. Sù biÕn
chuyÓn cña nÒn kinh tÕ g¾n liÒn víi sù thay ®æi m¹nh mÏ cña tõng quèc gia
trong tõng khu vùc trªn thÕ giíi. Song cïng víi sù thay ®æi ®ã, b-íc vµo
nh÷ng n¨m ®Çu thËp kØ 90 cña thÕ kØ XX xu h-íng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ
cña ViÖt Nam ®· ph¸t triÓn m¹nh. NÒn kinh tÕ ViÖt Nam cã sù biÕn chuyÓn
m¹nh mÏ, b-íc chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp
sang c¬ chÕ thÞ tr-êng ®· lµm thay ®æi bé mÆt nÒn kinh tÕ quèc d©n. NÒn kinh
tÕ më ®Æt ra nhiÒu yªu cÇu míi. Tr-íc sù ®ßi hái cña nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng
kiÓm to¸n ®· ®-îc c«ng nhËn ë ViÖt Nam víi sù ra ®êi cña c¸c tæ chøc ®éc
lËp vÒ kÕ to¸n kiÓm to¸n nh»m gióp c¸ nh©n, tæ chøc n¾m râ kiÕn thøc, t¨ng
c-êng hiÓu biÕt vÒ tµi chÝnh, kÕ to¸n trong bèi c¶nh míi. Sù ra ®êi cña c¸c
c«ng ty kiÓm to¸n ®éc lËp quèc tÕ vµ néi ®Þa ë ViÖt Nam ®¸nh dÊu mét b-íc
ngoÆt quan träng trong viÖc cung cÊp dÞch vô kiÓm to¸n vµ t- vÊn cho nh÷ng
ng-êi quan t©m ®Õn c¸c sè liÖu tµi chÝnh ë ViÖt Nam. KiÓm to¸n ®· trë thµnh
mét ho¹t ®éng chuyªn s©u, mét khoa häc chuyªn ngµnh. Theo ier - Khan Sere: KiÓm to²n cã ý nghÜa lín trªn nhiÒu mÆt: ®ã l¯ “Quan to¯ c«ng minh cña
qu² khø”, l¯ “Ngêi dÉn d¾t cho hiÖn t³i” v¯ “ Ngêi cè vÊn s²ng suèt cho
t¬ng lai”.
B¸o c¸o tµi chÝnh ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp nãi chung trªn mäi khÝa c¹nh cña qu¸ tr×nh kinh doanh. Mét tËp hîp
c¸c th«ng tin cã ®-îc tõ viÖc xö lý c¸c giao dÞch cuèi cïng sÏ ®-îc ph¶n ¸nh
thµnh c¸c bé phËn, c¸c kho¶n môc trªn b¸o c¸o tµi chÝnh. V× vËy, ®Ó ®¹t ®-îc
môc ®Ých kiÓm to¸n toµn diÖn b¸o c¸o tµi chÝnh kiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i xem
xÐt kiÓm tra riªng biÖt c¸c bé phËn cña chóng.
Tµi s¶n cè ®Þnh vµ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ®ãng mét vai trß rÊt quan
träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña mét doanh nghiÖp. V× vËy viÖc
h¹ch to¸nTSC§ cung nh- viÖc trÝch lËp chi phÝ khÊu hao cÇn ph¶i ®-îc ghi
chÐp ®óng ®¾n vµ tÝnh to¸n chÝnh x¸c. H¬n n÷a kho¶n môc TSC§ trªn b¶ng
c©n ®èi kÕ to¸n th-êng chiÕm mét tû träng lín nªn sai sãt ®èi víi kho¶n môc
nµy th-êng g©y ¶nh h-ëng träng yÕu tíi b¸o c¸o tµi chÝnhcña doanh nghiÖp.
Do ®ã kiÓm to¸n TSC§ vµ khÊu hao TSC§ ®ãng mét vai trß quan träng trong
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
kÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh. Nh©n thøc ®-îc ®iÒu nµy nªn trong qu¸ tr×nh thùc
tËp t¹i c«ng ty TNHH KiÓm to¸n vµ T- vÊn tµi chÝnh quèc tÕ (IFC) em ®· lùa
chän ®Ò tµi:
“Thùc tr¹ng kiÓm to¸n kho¶n môc TSC§ trong kiÓm to¸n b¸o c¸o
tµi chÝnh do c«ng ty TNHH KiÓm to¸n vµ T- vÊn tµi chÝnh quèc tÕ (IFC)
thùc hiÖn“
Néi dung cña chuyªn ®Ò bao gåm c¸c phÇn sau:
Ch-¬ng I: Lý luËn chung vÒ KiÓm to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh
trong KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh
CH¦¥NG II: THùC TR¹NG KIÓM TO¸N KHO¶N MôC Tµi S¶N Cè
§ÞNH TRONG KIÓM TO¸N B¸O C¸O Tµi CHÝNH DO C«NG TY KIÓM TO¸N
Vµ T¦ VÊN Tµi CHÝNH QUèC TÕ (ifc) THùC HIÖN
Ch-¬ng III: Mét sè nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ quy tr×nh KiÓm
to¸n kho¶n môc TSC§ trong KiÓm to¸n BCTC do IFC thùc hiÖn
Tuy nhiªn kiÓm to¸n lµ mét lÜnh vùc cßn rÊt míi mÎ ë ViÖt Nam, do
cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ kinh nghiÖm vµ chuyªn m«n nªn bµi viÕt cña em cßn cã
nhiÒu thiÕu sãt do vËy em mong ®-îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« ®Ó bµi viÕt cña
em ®-îc hoµn thiÖn h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o h-íng dÉn, PGS.TS. Lª ThÞ Hoµ, c¸c
thÇy c« trong khoa cïng ban gi¸m ®èc c«ng ty TNHH KiÓm to¸n vµ T- vÊn tµi
chÝnh quèc tÕ ®· gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Ch-¬ng I
Lý luËn chung vÒ KiÓm to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh
trong KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh
I – Tæng quan vÒ KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh
1. Kh¸i niÖm vÒ KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh
ThuËt ng÷ vÒ KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh thùc sù xuÊt hiÖn vµ ®-îc sö
dông ë ViÖt Nam tõ nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp kû 90, nªn trong c¸ch hiÓu vµ
c¸ch dïng kh¸i niÖm vÒ KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh viªn ch-a ®-îc thèng
nhÊt. Tuy nhiªn, nÕu nãi theo c¸ch hiÓu chung nhÊt th× KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi
chÝnh ®-îc hiÓu nh- sau:
KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh lµ ho¹t ®éng x¸c minh vµ bÇy tá ý kiÕn vÒ
c¸c B¶ng khai tµi chÝnh b»ng hÖ thèng ph-¬ng ph¸p kü thuËt cña KiÓm to¸n
chøng tõ vµ KiÓm to¸n ngoµi chøng tõ do c¸c KiÓm to¸n viªn cã tr×nh ®é
nghiÖp vô t-¬ng xøng thùc hiÖn dùa trªn hÖ thèng ph¸p lý ®ang cã hiÖu lùc.
Chøc n¨ng x¸c minh cña KiÓm to¸n nh»m kh¼ng ®Þnh møc ®é trung
thùc cña tµi liÖu, tÝnh ph¸p lý cña viÖc thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô hay viÖc lËp
c¸c B¸o c¸o tµi chÝnh. Do quan hÖ kinh tÕ ngµy cµng phøc t¹p vµ yªu cÇu ph¸p
lý ngµy cµng cao nªn viÖc x¸c minh B¸o c¸o tµi chÝnh h-íng theo hai mÆt:
- TÝnh trung thùc cña c¸c con sè.
- TÝnh hîp thøc cña c¸c biÓu mÉu ph¶n ¸nh t×nh h×nh tµi chÝnh.
Chøc n¨ng bÇy tá ý kiÕn cã thÓ ®-îc hiÓu víi ý nghÜa lµ kÕt luËn vÒ
chÊt l-îng th«ng tin, tÝnh ph¸p lý vµ c¶ t- vÊn th«ng qua x¸c minh. §iÒu nµy
®-îc thÓ hiÖn qua B¸o c¸o KiÓm to¸n cña KiÓm to¸n viªn.
2. §èi t-îng KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh vµ c¸c c¸ch tiÕp cËn
2.1. §èi t-îng cña KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh
§èi t-îng cña KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh lµ c¸c B¶ng khai tµi chÝnh.
§ã l¯ “HÖ thèng B²o c²o ®îc lËp theo chuÈn mùc v¯ chÕ ®é kÕ to²n hiÖn
hµnh ph¶n ¸nh c¸c th«ng tin kinh tÕ, tµi chÝnh chñ yÕu cña ®¬n vÞ” (ChuÈn
mùc KiÓm to¸n ViÖt Nam sè 200 ®o¹n 4) gåm B¶ng tæng hîp c©n ®èi kÕ to¸n,
B¸o c¸c kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, B¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ, ThuyÕt
minh B¸o c¸o tµi chÝnh. Bªn c¹nh ®ã B¸o c¸o tµi chÝnh cßn bao gåm nh÷ng
b¶ng kª khai cã tÝnh ph¸p lý nh-: B¶ng kª khai tµi s¶n c¸ nh©n, B¶ng kª khai
tµi s¶n ®Æc biÖt, B¶ng kª khai theo yªu cÇu ®Æc biÖt cña chñ ®Çu t-. §ã lµ c¸c
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
b¶ng tæng hîp vµ ®Òu chøa ®ùng nh÷ng th«ng tin ®-îc lËp ra t¹i mét thêi ®iÓm
cô thÓ trªn c¬ së c¸c tµi liÖu kÕ to¸n tæng hîp vµ chi tiÕt theo nh÷ng quy t¾c
x¸c ®Þnh.
2.2 C¸c c¸ch tiÕp cËn KiÓm to¸n
Trong mèi quan hÖ víi c¸c ®èi t-îng cña m×nh KiÓm to¸n tµi chÝnh cã
quan hÖ trùc tiÕp víi c¸c B¶ng khai tµi chÝnh nh-ng ®Ó kiÓm tra ®-îc tÝnh hîp
lý chung trªn c¸c B¶ng khai tµi chÝnh, KiÓm to¸n tµi chÝnh kh«ng thÓ t¸ch rêi
c¸c tµi liÖu kÕ to¸n, c¸c ho¹t ®éng kinh doanh vµ tæ chøc qu¶n lý cña ®¬n vÞ
nh»m x¸c minh cô thÓ ®é tin cËy cña tõng kho¶n môc còng nh- mèi quan hÖ
kinh tÕ chøa ®ùng trong sè d- vµ c¸c chØ tiªu tµi chÝnh. V× vËy, KiÓm to¸n tµi
chÝnh cã hai c¸ch c¬ b¶n ®Ó ph©n chia c¸c B¶ng khai tµi chÝnh thµnh c¸c phÇn
hµnh KiÓm to¸n: ®ã lµ KiÓm to¸n theo kho¶n môc vµ KiÓm to¸n theo chu
tr×nh. §èi víi KiÓm to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh KiÓm to¸n
theo kho¶n môc.
KiÓm to¸n theo kho¶n môc: tøc lµ tiÕn hµnh KiÓm to¸n theo kho¶n
môc hoÆc tõng nhãm c¸c kho¶n môc theo thø tù trªn B¶ng khai tµi chÝnh.
C¸ch ph©n chia nµy ®¬n gi¶n, phï hîp víi c¸c C«ng ty KiÓm to¸n quy m«
nhá, sè l-îng KiÓm to¸n viªn cßn h¹n chÕ.
KiÓm to¸n theo chu tr×nh: C¨n cø vµo mèi liªn hÖ gi÷a c¸c kho¶n môc,
c¸c qu¸ tr×nh cÊu thµnh trong mét chu tr×nh chung cña ho¹t ®éng tµi chÝnh
chia thµnh:
- KiÓm to¸n chu tr×nh b¸n hµng vµ thu tiÒn;
- KiÓm to¸n chu tr×nh mua hµng vµ thanh to¸n;
- KiÓm to¸n chu tr×nh tiÒn l-¬ng vµ nh©n viªn;
- KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho;
- KiÓm to¸n chu tr×nh vèn b»ng tiÒn;
- KiÓm to¸n chu tr×nh huy ®éng vµ hoµn tr¶.
KiÓm to¸n chu tr×nh phøc t¹p vµ phï hîp víi c¸c C«ng ty KiÓm to¸n lín
víi sè l-îng còng nh- chÊt l-îng cña ®éi ngò KiÓm to¸n viªn ®«ng ®¶o.
3. KiÓm to¸n kho¶n môc Tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) trong KiÓm to¸n B¸o
c¸o tµi chÝnh
3.1. Kh¸i niÖm TSC§:
Tµi s¶n cè ®Þnh theo chuÈn mùc KÕ To¸n ViÖt Nam sè 03 lµ nh÷ng tµi
s¶n cã h×nh th¸i vËt chÊt do doanh nghiÖp n¾m gi÷ ®Ó sö dông cho ho¹t ®éng
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp víi tiªu chuÈn ghi nhËn lµ Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u
h×nh. Cô thÓ c¸c tµi s¶n ®-îc ghi nhËn lµm Tµi s¶n cè ®Þnh h÷- h×nh ph¶i tho¶
m·n ®ång thêi bèn tiªu chuÈn sau:
- Ch¾c ch¾n thu ®-îc lîi Ých kinh tÕ trong t-¬ng lai tõ viÖc sö dông tµi
s¶n ®ã.
- Nguyªn gi¸ tµi s¶n ph¶i ®-îc x¸c ®Þnh mét c¸ch ®¸ng tin cËy.
- Thêi gian sö dông trªn mét n¨m.
- Cã ®ñ tiªu chuÈn theo quy ®Þnh hiÖn hµnh.
Theo ®iÒu 3 quyÕt ®Þnh 206/2003/Q§-BTC ban hµnh ngµy 12/12/2003
cña Bé tµi chÝnh quy ®Þnh tiªu chuÈn cña Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh ph¶i cã gi¸
trÞ tõ 10 triÖu ®ång trë lªn (b¾t ®Çu ¸p dông cho n¨m tµi chÝnh 2004)
Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh, theo chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam sè 04, lµ tµi
s¶n kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt nh-ng x¸c ®Þnh ®-îc gi¸ trÞ vµ do doanh
nghiÖp n¾m gi÷, sö dông trong s¶n xuÊt, kinh doanh,cung cÊp dÞch vô hoÆc
cho ®èi t-îng kh¸c thuª phï hîp víi tiªu chuÈn ghi nhËn Tµi s¶n cè ®Þnh v«
h×nh.
Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh, theo chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam sè
06 “Thuª t¯i s°n”, ban h¯nh v¯ c«ng bè theo quyÕt ®Þnh sè 165/2002
ngµy31/12/2002 cña Bé tr-ëng Bé tµi chÝnh lµ sù tho¶ thuËn gi÷a hai bªn cho
thuª vµ bªn thuª vÒ viÖc bªn cho thuª chuyÓn giao quyÒn sö dông tµi s¶n cho
bªn thuª trong mét kho¶n thêi gian nhÊt ®Þnh ®Ó ®-îc nhËn tiÒn cho thuª mét
lÇn hay nhiÒu lÇn.
Thuª tµi chÝnh lµ thuª tµi s¶n mµ bªn cho thuª cã sù chuyÓn giao phÇn
lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒnvíi quyÒn së h÷u tµi s¶n cho bªn thuª. QuyÒn së
h÷u tµi s¶n cã thÓ ®-îc chuyÓn giao vµo cuèi thêi h¹n thuª.
Thuª ho¹t ®éng lµ thuª tµi s¶n kh«ng ph¶i lµ thuª tµi chÝnh.
Theo th«ng t- sè 105/2003/TT-BTC (B¾t ®Çu ¸p dông cho n¨m tµi chÝnh
2004), thuª tµi chÝnh lµ thuª tµi s¶n mµ bªn cho thuª cã sù chuyÓn giao phÇn
lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u tµi s¶n cho thuª. QuyÒn së h÷u
tµi s¶n cã thÓ chuyÓn giao vµo cuèi thêi h¹n thuª.
* C¸c tr-êng hîp thuª tµi s¶n sau ®©y th-êng dÉn ®Õn hîp ®ång thuª tµi chÝnh:
- Bªn cho thuª chuyÓn giao quyÒn së h÷u tµi s¶n cho thuª khi kÕ thóc thêi
h¹n thuª.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
- T¹i thêi ®iÓm khëi ®Çu thuª tµi s¶n, bªn thuª cã quyÒn lùa chon mua l¹i
tµi s¶n thuª víi møc gi¸ -íc tÝnh thÊp h¬n gi¸ trÞ hîp lý vµo cuèi thêi h¹n
thuª.
- Thêi h¹n thuª tèi thiÓu ph¶i chiÕm phÇn lín thêi gian sö dông kinh tÕ
cña tµi s¶n cho dï kh«ng cã sù chuyÓn giao vÒ quyÒn së h÷u.
- T¹i thêi ®iÓm khëi ®Çu thuª tµi s¶n, gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña kho¶n thanh to¸n
tiÒn thuª tèi thiÓu chiÕm phÇn lín (t-¬ng ®-¬ng) gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n.
-Tµi s¶n thuª thuéc lo¹i chuyªn dïng mµ chØ cã bªn thuª cã kh¶ n¨ng sö
dông kh«ng cÇn cã sù thay ®æi, söa ch÷a lín nµo.
* Hîp ®ång thuª tµi s¶n còng ®-ice coi lµ hîp ®ång thuª tµi chÝnh nÕu hîp
®ång thuª tho¶ m·n Ýt nhÊt mét trong ba tr-êng hîp sau:
- NÕu bªn thuª huû hîp ®ång vµ ®Òn bï tæn thÊt ph¸t sinh liªn quan ®Õn
viÖc huû hîp ®ång cho bªn cho thuª.
- Thu nhËp hoÆc sù tæn thÊt do sù thay ®æi gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n cßn l¹i cña
bªn thuª g¾n víi bªn thuª.
- Bªn thuª cã kh¶ n¨ng tiÕp tôc thuª l¹i tµi s¶n sau khi hÕt h¹n hîp ®ång Thuª
víi tiÒn thuª thÊp h¬n gi¸ thÞ tr-êng.
KhÊu hao Tµi s¶n cè ®Þnh lµ viÖc tÝnh to¸n vµ ph©n bæ mét c¸ch cã hÖ
thèng nguyªn gi¸ cña Tµi s¶n cè ®Þnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong
thêi gian sö dông cña Tµi s¶n cè ®Þnh.
3.2. §Æc ®iÓm cña tµi s¶n cè ®Þnh
Tµi s¶n cè ®Þnh lµ nh÷ng tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín vµ thêi gian sö dông l©u
dµi, tham gia vµo nhiÒu chu k× s¶n xuÊt kinh doanh. Kho¶n môc Tµi s¶n cè
®Þnh lµ mét kho¶n môc chiÕm tû träng ®¸ng kÓ trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n.
Tµi s¶n cè ®Þnh lµ c¬ së vËt chÊt cña ®¬n vÞ. Nã ph¶n ¸nh n¨ng lùc s¶n
xuÊt hiÖn cã vµ tr×nh ®é øng dông khoa häc kÜ thuËt vµo ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ.
Tµi s¶n cè ®Þnh lµ mét trong c¸c yÕu tè quan träng t¹o kh¶ n¨ng t¨ng tr-ëng
bÒn v÷ng, t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng, tõ ®ã gi¶m chi phÝ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm
dÞch vô.
Tµi s¶n cè ®Þnh lµ nh÷ng tµi s¶n sö dông cho môc ®Ých s¶n suÊtt kinh
doanh chø kh«ng ph¶i ®Ó b¸n vµ trong qu¸ tr×nh sö dông Tµi s¶n cè ®Þnh bÞ
hao mßn dÇn. Gi¸ trÞ cña chóng ®-îc chuyÓn dÇn vµo chi phÝ ho¹t ®éng vµ sÏ
®-îc thu håi sau khi b¸n hµng ho¸, dÞch vô (®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh).
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
§Ó sö dông Tµi s¶n cè ®Þnh ®-îc tèt, ngoµi viÖc sö dông hîp lý c«ng
suÊt ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh b¶o d-ìng, söa ch÷a
Tµi s¶n cè ®Þnh. Tuú theo quy m« söa ch÷a vµ theo lo¹i Tµi s¶n cè ®Þnh, chi
phÝ söa ch÷a ®-îc bï ®¾p kh¸c nhau.
3.3. C«ng t¸c qu¶n lý Tµi s¶n cè ®Þnh
Tµi s¶n cè ®Þnh lµ cë së vËt chÊt chñ yÕu gióp cho doanh nghiÖp ®¹t
®-îc c¸c môc tiªu vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ tµi chÝnh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh. NhiÖm vô ®Æt ra ®èi víi mçi doanh nghiÖp lµ ph¶i t¨ng c-êng
c«ng t¸c qu¶n lý TSC§ nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao. H¬n n÷a, trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh, TSC§ vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu nh-ng gi¸
trÞ cña nã gi¶m dÇn sau mçi chu kú s¶n xuÊt kinh doanh nªn trong c«ng t¸c
qu¶n lý TSC§, c¸c doanh nghiÖp cÇn theo dâi c¶ vÒ mÆt hiÖn vËt vµ mÆt gi¸ trÞ
cña TSC§.
3.3.1. Qu¶n lý vÒ mÆt hiÖn vËt: bao gåm c¶ qu¶n lý vÒ sè l-îng vµ chÊt l-îng
cña TSC§
- VÒ mÆt sè l-îng: bé phËn qu¶n lý TSC§ ph¶i b¶o ®¶m cung cÊp ®Çy ®ñ
vÒ c«ng suÊt, ®¸p øng yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
- VÒ mÆt chÊt l-îng: c«ng t¸c b¶o qu¶n ph¶i ®¶m b¶o tr¸nh háng hãc, mÊt
m¸t c¸c bé phËn chi tiÕt lµm gi¶m gi¸ trÞ TSC§.
§Ó thùc hiÖn tèt vÊn ®Ò nµy, mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i x©y dùng néi quy
b¶o qu¶n TSC§ vµ sö dông mét c¸ch hîp lý, phï hîp víi ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng
cña m×nh. §ång thêi ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶ TSC§, c¸c ®¬n vÞ cÇn x©y dùng
c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt ®èi víi tõng lo¹i, tõng nhãm TSC§. Th«ng qua
®ã gióp ®¬n vÞ lªn kÕ ho¹ch vµ cã biÖn ph¸p söa ch÷a, n©ng cÊp còng nh- ®Çu
t- míi TSC§ phôc vô kÞp thêi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i doanh
nghiÖp.
3.3.2. Qu¶n lý vÒ mÆt gi¸ trÞ: lµ x¸c ®Þnh ®óng nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i
cña TSC§ ®Çu t-, mua s¾m, ®iÒu chuyÓn vµ gi¸ trÞ hao mßn
Qu¶n lý TSC§ vÒ mÆt gi¸ trÞ lµ c«ng viÖc chñ yÕu trong c«ng t¸c h¹ch
to¸n kÕ to¸n. C«ng viÖc nµy ®¶m b¶o cho ban qu¶n lý cã thÓ biÕt chÝnh x¸c,
kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ nh÷ng th«ng tin vÒ mÆt gi¸ trÞ (Nguyªn gi¸, Gi¸ trÞ hao mßn
vµ Gi¸ trÞ cßn l¹i) cña tõng lo¹i TSC§ (TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh, TSC§
thuª tµi chÝnh) trong doanh nghiÖp t¹i tõng thêi ®iÓm x¸c ®Þnh.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh:
- §èi víi TSC§ h÷u h×nh:
VÒ nguyªn gi¸ cña TSC§ h÷u h×nh ®-îc x¸c ®Þnh trong tõng tr-êng hîp
nh- sau:
+ TSC§ h÷u h×nh lo¹i mua s¾m: Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh mua s¾m (kÓ
c¶ mua míi), bao gåm gi¸ mua (trõ c¸c kho¶n ®-îc chiÕt khÊu th-¬ng m¹i,
gi¶m gi¸); c¸c kho¶n thuÕ (kh«ng bao gåm c¸c kho¶n thuÕ ®-îc hoµn l¹i) vµ
c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc ®-a tµi s¶n vµo tr¹ng th¸i s½n
sµng sö dông nh- chi phÝ chuÈn bÞ mÆt b»ng, c¸c chi phÝ vËn chuyÓn vµ bèc
dì ban ®Çu; c¸c chi phÝ l¾p ®Æt, ch¹y thö (trõ (-) c¸c kho¶n thu håi vÒ s¶n
phÈm, phÕ liÖu do l¾p ®Æt ch¹y thö), chi phÝ chuyªn gia vµ c¸c chi phÝ liªn
quan trùc tiÕp kh¸c.
+ TSC§ h÷u h×nh lo¹i ®Çu t- x©y dùng c¬ b¶n theo ph-¬ng thøc giao
thÇu: Nguyªn gi¸ (c¶ tù lµm vµ thuª ngoµi) lµ gi¸ quyÕt to¸n c«ng tr×nh ®Çu
t- x©y dùng, c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp kh¸c vµ lÖ phÝ tr-íc b¹ (nÕu cã).
+ TSC§ h÷u h×nh mua tr¶ chËm: Nguyªn gi¸ ®-îc ph¶n ¸nh theo gi¸ mua
tr¶ ngay t¹i thêi ®iÓm mua. Kho¶n chªnh lÖch gi÷a gi¸ mua tr¶ chËm vµ gi¸
mua tr¶ tiÒn ngay ®-îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ theo kú h¹n thanh to¸n, trõ ®i sè
chªnh lÖch ®ã ®-îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh (vèn ho¸) theo quy
®Þnh trong ChuÈn mùc kÕ to²n “Chi phÝ ®i vay”.
+ TSC§ h÷u h×nh tù x©y hoÆc tù chÕ: Nguyªn gi¸ lµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña
TSC§ tù x©y hoÆc tù chÕ céng (+) chi phÝ l¾p ®Æt, ch¹y thö. Mäi kho¶n l·i
néi bé vµ c¸c kho¶n chi phÝ kh«ng hîp lý (nh- nguyªn vËt liÖu l·ng phÝ, lao
®éng kh¸c sö dông v-ît qu¸ ®Þnh møc b×nh th-êng trong qu¸ tr×nh x©y dùng
hoÆc tù chÕ kh«ng ®-îc tÝnh vµo nguyªn gi¸.
+ TSC§ h÷u h×nh mua d-íi h×nh thøc trao ®æi: Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u
h×nh mua d-íi h×nh thøc trao ®æi víi mét TSC§ h÷u h×nh kh«ng t-¬ng tù
hoÆc tµi s¶n kh¸c ®-îc x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ h÷u h×nh nhËn
vÒ, hoÆc gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n ®em trao ®æi, sau khi ®iÒu chØnh c¸c kho¶n
tiÒn hoÆc t-¬ng ®-¬ng tiÒn tr¶ thªm hoÆc thu vÒ.
Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh mua d-íi h×nh thøc trao ®æi víi mét TSC§
h÷u h×nh t-¬ng tù, hoÆc cã thÓ h×nh thµnh do ®-îc b¸n ®Ó ®æi lÊy quyÒn së
h÷u mét tµi s¶n t-¬ng tù (tµi s¶n t-¬ng tù lµ tµi s¶n cã c«ng dông t-¬ng tù,
trong cïng lÜnh vùc kinh doanh vµ cã gi¸ trÞ t-¬ng ®-¬ng). Trong c¶ hai
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
tr-êng hîp kh«ng cã bÊt kú kho¶n l·i hay lç nµo ®-îc ghi nhËn trong qu¸
tr×nh trao ®æi. Nguyªn gi¸ TSC§ nhËn vÒ ®-îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ cßn l¹i cña
TSC§ ®em trao ®æi.
+ TSC§ t¨ng tõ c¸c nguån kh¸c: Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh ®-îc tµi trî,
®-îc biÕu tÆng, ®-îc ghi nhËn theo gi¸ trÞ hîp lý ban ®Çu th× doanh nghiÖp
ghi nhËn theo gi¸ trÞ danh nghÜa céng (+) c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn
viÖc ®-a tµi s¶n vµo tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông.
- §èi víi TSC§ thuª tµi chÝnh:
Nguyªn gi¸ lµ gi¸ trÞ hîp lý (nÕu gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n thanh to¸n
tiÒn thuª tèi thiÓu nhá h¬n gi¸ trÞ hîp lý th× nguyªn gi¸ ghi theo gi¸ trÞ hiÖn t¹i
cña c¸c kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª tèi thiÓu.
PhÇn chªnh lÖch gi÷a tiÒn thuª TSC§ ph¶i tr¶ cho ®¬n vÞ cho thuª vµ
Nguyªn gi¸ TSC§ ®ã ®-îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ kinh doanh phï hîp víi thêi
h¹n cña hîp ®ång thuª tµi chÝnh.
* §èi víi TSC§ v« h×nh:
TSC§ v« h×nh lµ tµi s¶n kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt nh-ng x¸c ®Þnh ®-îc
gi¸ trÞ vµ do doanh nghiÖp n¾m gi÷, sö dông trong s¶n xuÊt, kinh doanh, cung
øng dÞch vô hoÆc cho c¸c ®èi t-îng kh¸c thuª phï hîp víi tiªu chuÈn ghi nhËn
lµ TSC§ v« h×nh. VÒ mÆt nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:
- QuyÒn sö dông ®Êt: Nguyªn gi¸ lµ toµn bé c¸c chi phÝ thùc tÕ ®· chi ra cã
liªn quan trùc tiÕp tíi ®Êt sö dông bao gåm tiÒn chi ra ®Ó cã quyÒn sö dông
®Êt, chi phÝ cho ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng, san lÊp mÆt b»ng, lÖ phÝ tr-íc b¹
(nÕu cã) kh«ng bao gåm chi phÝ chi ra ®Ó x©y dùng c¸c c«ng tr×nh trªn mÆt
®Êt.
- QuyÒn ph¸t hµnh: Nguyªn gi¸ lµ toµn bé c¸c chi phÝ thùc tÕ doanh nghiÖp
®· chi ra ®Ó cã quyÒn ph¸t hµnh.
- B¶n quyÒn, b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ: Nguyªn gi¸ lµ c¸c chi phÝ thùc tÕ
chi ra ®Ó cã b¶n quyÒn t¸c gi¶, b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ.
- Nh·n hiÖu hµng ho¸: Nguyªn gi¸ lµ c¸c chi phÝ thùc tÕ liªn quan trùc
tiÕp tíi viÖc mua nh·n hiÖu hµng ho¸.
- PhÇn mÒm m¸y tÝnh: Nguyªn gi¸ lµ toµn bé c¸c chi phÝ thùc tÕ doanh
nghiÖp ®· chi ra ®Ó cã phÇn mÒm m¸y tÝnh.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
- GiÊy phÐp vµ GiÊy nh-îng quyÒn: Nguyªn gi¸ lµ c¸c kh¶n doanh nghiÖp
chi ra ®Ó doanh nghiÖp cã ®-îc giÊy phÐp vµ giÊy nh-îng quyÒn thùc hiÖn
c«ng viÖc ®ã, nh- giÊy phÐp khai th¸c, giÊy phÐp s¶n xuÊt lo¹i s¶n phÈm míi.
- TSC§ v« h×nh kh¸c: Nguyªn gi¸ lµ c¸c chi phÝ thùc tÕ chi ra ®Ó cã ®-îc
c¸c TSC§ lo¹i nµy.
Nguyªn gi¸ TSC§ trong doang nghiÖp chØ ®-îc thay ®æi trong c¸c
tr-êng hîp sau:
- §¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ TSC§ theo QuyÕt ®Þnh kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ l¹i tµi
s¶n cña Nhµ n-íc.
- N©ng cÊp TSC§.
- Th¸o dì mét hay mét sè bé phËn cña TSC§.
- Chi phÝ ph¸t sinh sau ghi nhËn ban ®Çu tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn ghi
t¨ng nguyªn gi¸ TSC§.
Khi thay ®æi nguyªn gi¸ TSC§, doanh nghiÖp ph¶i lËp biªn b¶n ghi râ
c¸c c¨n cø thay ®æi vµ x¸c ®Þnh l¹i c¸c chØ tiªu nguyªn gi¸, gi¸ trÞ cßn l¹i trªn
sæ kÕ to¸n, sæ khÊu hao luü kÕ cña TSC§ vµ tiÕn hµnh h¹ch to¸n theo c¸c quy
®Þnh hiÖn hµnh.
* Gi¸ trÞ hao mßn:
Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt gi¸ trÞ cña TSC§ bÞ hao mßn dÇn.
§Ó ®¶m b¶o t¸i ®Çu t- vµ môc ®Ých thu håi vèn, bé phËn kÕ to¸n cã nhiÖm vô
ph¶i tÝnh vµ ph©n bæ gi¸ trÞ hao mßn vµo chi phÝ s¶n xuÊt trong kú kÕ to¸n
t-¬ng øng. §©y thùc chÊt lµ viÖc tÝnh vµ trÝch khÊu hao TSC§.
- C¨n cø x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hao mßn TSC§ ®ã lµ:
Nguyªn gi¸ cña TSC§ (®· ®-îc tr×nh bµy ë trªn).
Thêi gian h÷u Ých cña TSC§ (hoÆc tû lÖ % quy ®Þnh cho tõng lo¹i
TSC§)
Theo ChuÈn mùc KÕ to¸n ViÖt Nam vÒ TSC§, thêi gi¼n dông h÷u Ých
cña TSC§ lµ thêi gian mµ TSC§ h÷u h×nh ph¸t huy ®-îc t¸c dông cho s¶n
xuÊt kinh doanh ®-îc tÝnh b»ng:
Thêi gian mµ doanh nghiÖp dù tÝnh sö dông TSC§ h÷u h×nh, hoÆc
Sè l-îng s¶n phÈm, hoÆc c¸c ®¬n vÞ tÝnh t-¬ng tù mµ doanh nghiÖp dù
tÝnh thu ®-îc tõ viÖc sö dông tµi s¶n.
Khi tiÕn hµnh x¸c ®Þnh thêi gian sö dông TSC§ yªu cÇu ®¶m b¶o r»ng:
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Thêi gian sö dông cña TSC§ ®-îc x¸c ®Þnh thèng nhÊt trong n¨m tµi
chÝnh.
Tr-êng hîp cã c¸c yÕu tè t¸c ®éng (nh- viÖc n©ng cÊp hay th¸o dì mét sè
bé phËn cña TSC§) nh»m kÐo dµi hoÆc rót ng¾n thêi gian sö dông cña TSC§,
doanh nghiÖp tiÕn hµnh x¸c ®Þnh l¹i thêi gian sö dông cña TSC§ theo c¸c quy
®Þnh trªn t¹i thêi ®iÓm hoµn thµnh nghiÖp vô ph¸t sinh, ®ång thêi ph¶i lËp biªn
b¶n nªu râ c¸c c¨n cø lµm thay ®æi thêi gian sö dông.
ViÖc x¸c ®Þnh thêi gian ho¹t ®éng cña tõng lo¹i TSC§ ®· ®-îc ghi râ
trong Phô lôc 1 - Khung thêi gian sö dông c¸c lo¹i TSC§ theo QuyÕt ®Þnh sè
206/2003/Q§ - BTC.
* Ph-¬ng ph¸p trÝch khÊu hao:
Theo QuyÕt ®Þnh sè 206/2003/Q§ - BTC th× doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh
trÝch khÊu hao TSC§ theo 3 ph-¬ng ph¸p khÊu hao chñ yÕu: ph-¬ng ph¸p
khÊu hao theo ®-êng th¼ng; ph-¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d- gi¶m dÇn;
ph-¬ng ph¸p khÊu hao theo sè l-îng s¶n phÈm. Tuú thuéc vµo môc ®Ých sö
dông tõng lo¹i TSC§ dïng vµo ho¹t ®éng SXKD mµ doanh nghiÖp thùc hiÖn
trÝch khÊu hao theo ph-¬ng ph¸p thÝch hîp.
Mäi TSC§ cña doanh nghiÖp liªn quan ®Õn ho¹t ®éng SXKD cña tõng
doanh nghiÖp ®Òu ph¶i trÝch khÊu hao ®-îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ kinh doanh
trong kú.
NÕu doanh nghiÖp trÝch khÊu hao cho tõng th¸ng th× lÊy sè khÊu hao ph¶i
trÝch c¶ n¨m chia cho 12 th¸ng.
ViÖc trÝch hoÆc th«i khÊu hao TSC§ ®-îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c trßn
th¸ng.
Khi cã sù thay ®æi nguyªn gi¸ hoÆc vÒ thêi gian sö dông cña TSC§ th×
doanh nghiÖp sÏ x¸c ®Þnh l¹i møc khÊu hao trung b×nh cho hµng n¨m.
Doanh nghiÖp còng kh«ng ®-îc tÝnh vµ trÝch khÊu hao cho c¸c TSC§ ®·
khÊu hao hÕt vµ ®ang chê quyÕt ®Þnh nh-îng b¸n, thanh lý, nh÷ng TSC§ dïng
vµo ho¹t ®éng phóc lîi, ho¹t ®éng sù nghiÖp.
Gi¸ trÞ cßn l¹i:
Sau khi x¸c ®Þnh ®-îc chÝnh x¸c c¸c yÕu tè vÒ nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ hao
mßn (hay sè khÊu hao luü kÕ), th× vÒ gi¸ trÞ cßn l¹i ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:
Gi¸ trÞ cßn l¹i = Nguyªn gi¸ TSC§ - Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
3.4. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh.
3.4.1. HÖ thèng chøng tõ sæ s¸ch kÕ to¸n
VÒ chøng tõ: Tæ chøc chøng tõ kÕ to¸n lµ thiÕt kÕ khèi l-îng c«ng t¸c
h¹ch to¸n ban ®Çu trªn hÖ thèng c¸c v¨n b¶n chøng tõ hîp lý, hîp ph¸p theo
mét quy tr×nh lu«n chuyÓn chøng tõ nhÊt ®Þnh.
C¸c chøng tõ ®-îc sö dông trong h¹ch to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh bao gåm:
- Hîp ®ång mua Tµi s¶n cè ®Þnh.
- Ho¸ ®¬n b¸n hµng, ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho cña ng-êi b¸n.
- Biªn b¶n bµn giao Tµi s¶n cè ®Þnh.
- Biªn b¶n thanh lý Tµi s¶n cè ®Þnh.
- Biªn b¶n nghiÖm thu khèi l-îng söa ch÷a lín hoµn thµnh.
- Biªn b¶n ®¸nh gi¸ l¹i Tµi s¶n cè ®Þnh.
- Biªn b¶n kiÓm kª Tµi s¶n cè ®Þnh.
- Biªn b¶n quyÕt to¸n, thanh lý hîp ®ång mua tµi s¶n.
- B¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao Tµi s¶n cè ®Þnh.
Quy tr×nh h¹ch t¸n tµi s¶n cè ®Þnh ®-îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
X©y dùng, mua
s¾m, hoÆc nh-îng
b¸n TSC§
QuyÕt ®Þnh t¨ng
hoÆc gi¶m TSC§
Héi ®ång giao nhËn,
thanh lý TSC§
Chøng tõ t¨ng
gi¶m tµi s¶n
(c¸c lo¹i)
KÕ to¸n TSC§
LËp (huû) thÎ
TSC§, ghi sæ
TSC§
S¬ ®å 1.1: Quy tr×nh tæ chøc chøng tõ Tµi s¶n cè ®Þnh
VÒ sæ s¸ch: §Ó theo dâi kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin vÒ Tµi s¶n cè
®Þnh, c¸c doanh nghiÖp th-êng sö dông hÖ thèng chøng tõ sæ s¸ch nh-:
- ThÎ Tµi s¶n cè ®Þnh.
- Sæ chi tiÕt Tµi s¶n cè ®Þnhtheo tong bé phËn sö dông vµ theo lo¹i Tµi s¶n
cè ®Þnh theo dâi.
- Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 211, 212, 213, 214.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
3.4.2. HÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n
Theo chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam hiÖn hµnh, trong h¹ch to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh,
TSC§ ®-îc ph©n thµnh nh÷ng nhãm kh¸c nhau vµ sö dông nh÷ng tµi kho¶n vµ
tiÓu kho¶n kh¸c nhau.
TK 211: “Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh“
2112: Nhµ cöa,vËt kiÕn tróc.
2113: m¸y mãc thiÕt bÞ.
2114: Ph-¬ng tiÖn vËn t¶i, truyÒn thèng.
2115: ThiÕt bÞ, dông cô qu¶n lý.
2116: C©y l©u n¨m, sóc vËt lµm viÖc vµ cho s¶n phÈm.
2118: TSC§ kh¸c.
TK212: “Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh“
TK 213: Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh“
2131: QuyÒn sö dông ®Êt.
2132: QuyÒn ph¸t hµnh.
2133: B¶n quyÒn, b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ.
2134: Nh·n hiÖu hµng ho¸.
2135: PhÇn mÒm m¸y vi tÝnh.
2136: GiÊy phÐp vµ giÊy nh-îng quyÒn.
2138: TSC§ v« h×nh kh¸c.
TK214: khÊu hao Tµi s¶n cè ®Þnh
2141: KhÊu hao Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh.
2142: KhÊu hao Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh.
2143: KhÊu hao Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh.
TK009: Nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n.
3.4.3.H¹ch to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh vµ khÊu hao Tµi s¶n cè ®Þnh
Khi h¹ch to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh, kÕ to¸n c¨n cø vµo hÖ thèng tµi kho¶n
t-¬ng øng vµ t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña Tµi s¶n cè ®Þnh.
3.4.4. Ph©n lo¹i Tµi s¶n cè ®Þnh
C¨n cø vµo nh÷ng tiªu thøc nhÊt ®Þnh, ng-êi ta chia Tµi s¶n cè ®Þnh ra
thµnh nhiÒu nhãm ®Ó qu¶n lýTµi s¶n cè ®Þnh cho cã hiÖu qu¶.
Theo c«ng dông kinh tÕ, Tµi s¶n cè ®Þnh bao gåm nh÷ng lo¹i sau:
- TSC§ dïng trong s¶n xuÊt kinh doanh.
- TSC§ hµnh chÝnh sù nghiÖp.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
- TSC§ phóc lîi.
- TSC§ chê xö lý.
Theo nguån h×nh thµnh, Tµi s¶n cè ®Þnh bao gåm:
- TSC§ ®-îc mua s¾m, x©y dùng b»ng nguån vèn Nhµ n-íc cÊp;
- TSC§ ®-îc mua s¾m, x©y dùng b»ng nguån vèn vay;
- TSC§ ®-îc mua s¾m, x©y dùng b»ng nguån vèn tù bæ sung;
- TSC§ nhËn liªn doanh, liªn kÕt víi ®¬n vÞ kh¸c.
Theo tÝnh chÊt së h÷u, TSC§ ®-îc chia thµnh 2 lo¹i:
- TSC§ thuéc quyÒn së h÷u cña ®¬n vÞ.
- TSC§ thuª ngoµi.
Bªn c¹nh ®ã c¸ch ph©n lo¹i ®-îc sö dông phæ biÕn hiÖn nay trong c«ng t¸c
h¹ch to¸n vµ qu¶n lý Tµi s¶n cè ®Þnh ë c¸c ®oanh nghiÖp lµ c¸ch ph©n lo¹i
theo tÝnh chÊt vµ ®Æc tr-ng kü thuËt cña tµi s¶n. theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, Tµi
s¶n cè ®Þnh ®-îc chia thµnh 3 lo¹i:
- Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh.
- Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh.
- Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh.
3.5. VÞ trÝ cña KiÓm to¸n kho¶n môc Tµi s¶n cè ®Þnh trong KiÓm to¸n B¸o
c¸o tµi chÝnh
3.5.1. Môc tiªu KiÓm to¸n ®èi víi kho¶n môc Tµi s¶n cè ®Þnh
Tµi s¶n cè ®Þnh lu«n chiÕm tû träng lín trong tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cña ®¬n vÞ
vµ tuú thuéc vµo tõng ngµnh nghÒ, theo tõng lo¹i h×nh kinh doanh cña ®¬n vÞ.
V× thÕ, trong mäi tr-êng hîp, kho¶n môc TSC§ ph¶n ¸nh t×nh tr¹ng trang thiÕt
bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña doanh nghiÖp. §iÒu nµy khiÕn cho kho¶n môc
TSC§ trë thµnh mét kho¶n môc quan träng khi tiÕn hµnh KiÓm to¸n B¸o c¸o
tµi chÝnh. MÆt kh¸c, do chi phÝ h×nh thµnh TSC§ rÊt lín vµ kh¶ n¨ng quay
vßng vèn chËm nªn viÖc KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§ sÏ gióp cho KiÓm to¸n
viªn ®¸nh gi¸ ®-îc tÝnh kinh tÕ vµ tÝnh hiÖu qu¶ cña viÖc ®Çu t- cho TSC§ tõ
®ã ®-a ra ®-îc ®Þnh h-íng ®Çu t- vµ nguån sö dông ®Ó ®Çu t- vµo TSC§ mét
c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt.
§ång thêi KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§ sÏ gãp phÇn ph¸t hiÖn ra c¸c sai
sãt trong viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ cÊu thµnh nguyªn gi¸ TSC§, chi phÝ söa ch÷a,
chi phÝ khÊu hao tµi s¶n. Nh÷ng sai sãt trong viÖc tÝnh chi phÝ nµy th-êng dÉn
®Õn nh÷ng sai sãt träng yÕu trªn B¸o c¸o tµi chÝnh. Ch¼ng h¹n nh- viÖc trÝch
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
khÊu hao TSC§ vµo chi phÝ th-êng bÞ trÝch cao h¬n (hoÆc thÊp h¬n) thùc tÕ, tõ
®ã ¶nh h-ëng ®Õn chØ tiªu chi phÝ vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. ViÖc kh«ng
ph©n biÖt lo¹i chi phÝ söa ch÷a ®-îc ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ víi chi phÝ söa
ch÷a ®-îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú còng dÉn ®Õn nh÷ng
sai lÖch trong kho¶n môc TSC§, còng nh- kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh.
C¸c kho¶n ®Çu t- cho TSC§ v« h×nh nh- quyÒn sö dông ®Êt, gi¸ trÞ b»ng
ph¸t minh s¸ng chÕ, chi phÝ nghiªn cøu khoa häc th-êng cã nhiÒu sai sãt còng
nh- gian lËn vµ rÊt khã tËp hîp chi phÝ còng nh- ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c gi¸ trÞ.
ChÝnh v× thÕ mµ kho¶n môc TSC§ th-êng ®-îc quan t©m ®Õn trong c¸c cuéc
KiÓm to¸n.
KiÓm to¸n TSC§ lµ viÖc thùc hiÖn kiÓm tra, kiÓm so¸t nh÷ng vÊn ®Ò liªn
quan ®Õn thùc tr¹ng tµi s¶n còng nh- t×nh h×nh t¨ng gi¶m trong kú cña ®¬n vÞ.
Víi sù tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt, TSC§ kh«ng chØ ph¸t hiÖn c¸c sai sãt
trong nghiÖp vô liªn quan ®Õn TSC§ mµ cßn gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng
t¸c qu¶n lý TSC§.
3.5.2. NhiÖm vô KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§
Do tÇm quan träng cña kho¶n môc TSC§ trªn B¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh
nghiÖp nªn khi thùc hiÖn KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§ ph¶i thùc hiÖn nh÷ng
nhiÖm vô sau:
Thø nhÊt: CÇn hiÓu ®-îc HTKSNB ®èi víi viÖc qu¶n lý, b¶o qu¶n, h¹ch
to¸n c¸c biÕn ®éng vÒ TSC§ cña doanh nghiÖp ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh ®-îc néi
dung, ph¹m vi vµ c¸c thñ tôc KiÓm to¸n ¸p dông ®Ó t×m ra c¸c b»ng chøng vµ
®-a ra ý kiÕn vÒ sù trung thùc hîp lý cña c¸c gi¸ trÞ TSC§ ph¶n ¸nh trªn B¸o
c¸o. Theo ChuÈn mùc thùc hµnh sè 2 trong ChuÈn mùc KiÓm to¸n ®-îc thõa
nhËn réng r·i th× KiÓm to¸n viªn ph¶i hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ HTKSNB cña kh¸ch
hµng ®Ó lËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n. KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§ còng kh«ng
n»m ngoµi chuÈn mùc chung ®ã. V× thÕ, tr-íc khi tiÕn hµnh KiÓm to¸n chi tiÕt
kho¶n môc TSC§, nhiÖm vô cña KiÓm to¸n viªn lµ ph¶i thu thËp c¸c th«ng tin
vÒ HTKSNB cña kh¸ch hµng ¸p dông cho TSC§. Tøc lµ KiÓm to¸n viªn ph¶i
t×m hiÓu m«i tr-êng kiÓm so¸t nãi chung vµ phong c¸ch lµm viÖc cña Ban
qu¶n lý nãi riªng ®èi víi viÖc kiÓm so¸t, qu¶n lý, ghi sæ vµ thùc hiÖn c¸c
nghiÖp vô TSC§. Vµ cÇn n¾m râ ®-îc c¸c thñ tôc, chÝnh s¸ch mµ C«ng ty
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
®ang ¸p dông ®Ó h¹ch to¸n TSC§, lµm c¬ së ®Ó ®-a ra c¸c ý kiÕn KiÓm to¸n
sau nµy.
Thø hai: kiÓm tra chi tiÕt nghiÖp vô TSC§ dùa trªn kÕ ho¹ch ®· lËp sau
khi ®¸nh gi¸ vÒ HTKSNB. Trong qu¸ tr×nh kiÓm tra chi tiÕt, KiÓm to¸n viªn
ph¶i xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ ®-îc tÝnh hîp lý, hiÖu qu¶ trong c«ng viÖc ®Çu t-,
qu¶n lý vµ sö dông TSC§ tõ ®ã ®Ò xuÊt c¸c ý kiÕn nh»m n©ng cao chÊt l-îng
c«ng t¸c qu¶n lý TSC§ t¹i C«ng ty kh¸c hµng.
Thø ba: KiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i lËp B¶ng ph©n tÝch vÒ t×nh h×nh biÕn
®éng TSC§ t¹i doanh nghiÖp.
Tãm l¹i, KiÓm to¸n TSC§ chÝnh lµ mét kho¶n môc quan träng trong KiÓm
to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh. Qua ®ã gióp KiÓm to¸n viªn thu thËp b»ng chøng hîp
lý vµ ®Çy ®ñ t¹o c¬ së ®-a ra ý kiÕn cña m×nh vÒ viÖc tr×nh bµy B¸o c¸o tµi
chÝnh cã trung thùc vµ hîp lý trªn c¸c khÝa c¹nh träng yÕu hay kh«ng, vµ còng
gióp cho KiÓm to¸n viªn ®¸nh gi¸ ®-îc tÝnh hîp lý cña doanh nghiÖp trong
viÖc ®Çu t- kinh doanh tõ ®ã t- vÊn cho doanh nghiÖp mét c¸ch khoa häc nhÊt.
II. Néi dung vµ tr×nh tù KiÓm to¸n kho¶n môc Tµi s¶n cè ®Þnh
§Ó thùc hiÖn cuéc KiÓm to¸n cã hiÖu qu¶ th× cÇn ph¶i x©y dung mét quy
tr×nh KiÓm to¸ncô thÓ vµ phï hîp víi môc tiªu ®Ò ra. Th«ng th-êng mét cuéc
KiÓm to¸n gåm 3 giai ®o¹n:
- ChuÈn bÞ KiÓm to¸n
- Thùc hiÖn KiÓm to¸n.
- KÕt thóc KiÓm to¸n.
1. LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n
1.1. LËp kÕ ho¹ch tæng qu¸t
LËp kÕ ho¹ch tæng qu¸t lµ ho¹t ®éng ®Çu tiªn vµ nã cã thÓ ®-îc coi lµ qu¸
tr×nh lËp ra ph-¬ng h-íng KiÓm to¸n vµ g¾n liÒn víi sù hiÓu biÕt vÒ t×nh h×nh
kinh doanh cña kh¸ch hµng víi träng tm cña c«ng viÖc KiÓm to¸n.
KÕ ho¹ch tæng qu¸t bao gåm c¸c vÊn ®Ò sau:
1.1.1. Thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng
KiÓm to¸n viªn thùc hiÖn thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng nh»m cã ®-îc
nh÷ng hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ, hÖ thèng kÕ to¸n vµ hÖ thèng
kiÓm so¸t néi bé còng nh- c¸c vÊn ®Ò tiÒm Èn, tõ ®ã x¸c ®Þnh ®-îc träng t©m
cña cuéc KiÓm to¸n vµ tõng phÇn hµnh KiÓm to¸n.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Thø nhÊt:thu thÖp th«ng tin vÒ nghÜa vô ph¸p lý cña kh¸ch hµng. §èi víi
qu¸ tr×nh KiÓm to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh th× cÇn ph¶i thu thËp ®-îc chøng tõ ph¸p
lý vµ sæ s¸ch nh-: Biªn b¶n gãp vèn, bµn giao vèn, c¸c chøng tõ liªn quan ®Õn
viÖc gãp vèn b»ng Tµi s¶n cè ®Þnh...
Thø hai: T×m hiÒu vÒ t×nh h×nh kinh doanh cña kh¸ch hµng. Theo chuÈn
mùc KiÓm to²n ViÖt Nam sè 310 “HiÓu biÕt vÒ t×nh h×nh kinh doanh”, ®o³n
hai ®± dÉn: “§Ó thùc hiÖn KiÓm to²n B²o c²o t¯i chÝnh, KiÓm to²n viªn ph°i
cã hiÓu biÕt cÇn thiÕt, ®Çy ®ñ vÒ t×nh h×nh kinh doanh nh»m ®¸nh gi¸ vµ ph©n
tÝch ®-îc c¸c sù kiÖn, nghiÖp vô vµ thùc tiÔn ho¹t ®éng cña c¸c ®¬n vÞ ®-îc
KiÓm to¸n mµ theo KiÓm to¸n viªn th× cã ¶nh h-ëng träng yÕu ®Õn B¸o c¸o tµi
chÝnh, ®ÕnviÖc kiÓm tra cña KiÓm to²n viªnhoÆc ®Õn B²o c²o KiÓm to²n”
Nh÷ng hiÓu biÕt vÒ ng¸nh nghÒ kinh doanh bao gåm nh÷ng hiÓu biÕt chung vÒ
nÒn kinh tÕ, lÜnh vùc ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ vµ nh÷ng hiÓu biÕt vÒ khÝa c¹nh ®Æc
thï cña mét tæ chøc c¬ cÊu nh- c¬ cÊu tæ chøc, d©y chuyÒn s¶n xuÊt, c¬ cÊu
vèn... Víi phÇn hµnh KiÓm to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh C«ng ty KiÓm to¸n cÇn quan
t©m ®Õn c¸c th«ng tin:
- Ho¹t ®éng kinh doanh vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña kh¸ch hµng: viÖc t×m
hiÓu nh÷ng th«ng tin nµy sÏ gióp KiÓm to¸n viªn x¸c ®Þnh ®-îc liÖu kh¸ch
hµng cã nhiÒu Tµi s¶n cè ®Þnhhay kh«ng vµ Tµi s¶n cè ®Þnh cã ¶nh h-ëng
träng yÕu tíi B¸o c¸o tµi chÝnh cña kh¸ch hµng hay kh«ng.
- M«i tr-êng kinh doanh vµ c¸c yÕu tè ngoµi s¶n xuÊt kinh doanh cã t¸c
®éng ®Õn kh¸ch hµng nh- kinh tÕ - x· héi, ph¸p luËt...
- Nh÷ng môc tiªu cña kh¸ch hµng vµ chiÕn l-îc mµ ban l·nh ®¹o doanh
nghiÖp ®Æt ra ®Ó ®¹t tíi môc tiªu nµy. C¸c môc tiªu chiÕn l-îc ®ã sÏ cho biÕt
trong t-¬ng lai doanh nghiÖp cã ®Çu t- mua s¾m hay thanh lý, nh-îng b¸n Tµi
s¶n cè ®Þnh hay kh«ng.
1.1.2. Thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch
Thñ tôc ph©n tÝch ®-îc KiÓm to¸n viªn ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c cuéc KiÓm
to¸n vµ nã ®-îc thùc hiÖn trong tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n KiÓm to¸n.
Thñ tôc ph©n tÝch, theo ®Þnh nghÜa cña ChuÈn mùc KiÓm to¸n ViÖt Nam
sè 520, “l¯ viÖc ph©n tÝch c²c sè liÖu, th«ng tin, c²c tû suÊt quan träng, qua
®ã t×m ra nh÷ng xu h-íng biÕn ®éng vµ t×m ra nh÷ng mèi quan hÖ cã m©u
thuÉn víi c¸c th«ng tin liªn quan kh¸c hoÆc cã sù chªnh lÖch lín so víi gi¸ trÞ
®± dù kiÕn“.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
ë trong giai ®o¹n nµy, sau khi ®· thu thËp ®-îc th«ng tin c¬ së vµ c¸c
th«ng tin vÒ nghÜa vô ph¸p lý cña kh¸ch hµng, KTV tiÕn hµnh thùc hiÖn c¸c
thñ tôc ph©n tÝch. C¸c thñ tôc ph©n tÝch ®-îc KiÓm to¸n viªn sö dông gåm hai
lo¹i c¬ b¶n sau:
- Ph©n tÝch ngang: §èi víi kho¶n môc TSC§, KTV cã thÓ so s¸nh sè liÖu
n¨m tr-íc víi n¨m nay, qua ®ã thÊy ®-îc nh÷ng biÕn ®éng bÊt th-êng vµ ph¶i
x¸c ®Þnh nguyªn nh©n. §ång thêi KTV cã thÓ so s¸nh d÷ kiÖn cña kh¸ch hµng
víi sè liÖu cña ngµnh.
- Ph©n tÝch däc: lµ viÖc ph©n tÝch dùa trªn c¬ së so s¸nh c¸c tû lÖ t-¬ng
quan cña c¸c chØ tiªu vµ kho¶n môc trªn BCTC. §èi víi TSC§, KTV cã thÓ
tÝnh to¸n mét sè tû suÊt nh- tû suÊt tù tµi trî, tû suÊt ®Çu t-...
c) T×m hiÓu vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé
ViÖc nghiªn cøu HTKSNB cña kh¸ch hµng vµ ®¸nh gi¸ ®-îc rñi ro kiÓm
so¸t gióp cho KiÓm to¸n viªn thiÕt kÕ ®-îc nh÷ng thñ tôc KiÓm to¸n thÝch hîp
cho kho¶n môc TSC§, ®¸nh gi¸ ®-îc khèi l-îng vµ ®é phøc t¹p cña cuéc
KiÓm to¸n, tõ ®ã -íc tÝnh ®-îc khèi l-îng vµ ®é phøc t¹p cña cuéc KiÓm
to¸n, tõ ®ã -íc tÝnh ®-îc thêi gian vµ x¸c ®Þnh ®-îc träng t©m cuéc KiÓm
to¸n. ChuÈn mùc thùc hµnh KiÓm to¸n sè 2 cã nªu: “KiÓm to²n viªn ph°i cã
®ñ hiÓu biÕt vÒ HTKT vµ HTKSNB cña kh¸ch hµng ®Ó lËp kÕ ho¹ch vµ x©y
dùng c¸ch tiÕp cËn cã hiÖu qu¶. KTV ph¶i sö dông ®Õn xÐt ®o¸n chuyªn m«n
®Ó ®¸nh gi¸ vÒ rñi ro KiÓm to¸n vµ x¸c ®Þnh c¸c thñ tôc KiÓm to¸n nh»m gi¶m
c¸c rñi ro nµy xuèng mét møc chÊp nhËn ®îc“.
HTKSNB cµng h÷u hiÖu th× rñi ro kiÓm so¸t cµng nhá vµ ng-îc l¹i, rñi ro
kiÓm so¸t cµng cao khi HTKSNB yÕu kÐm.
KiÓm to¸n viªn kh¶o s¸t HTKSNB trªn 2 ph-¬ng diÖn chñ yÕu sau:
- KSNB ®èi víi kho¶n môc TSC§ ®-îc thiÕt kÕ nh- thÕ nµo?
- KSNB ®èi víi kho¶n môc TSC§ ®-îc ®¬n vÞ thùc hiÖn nh- thÕ nµo?
KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh kh¶o s¸t HTKSNB cña kh¸ch hµng b»ng c¸c h×nh
thøc sau:
- Pháng vÊn c¸c nh©n viªn cña C«ng ty.
- Tham quan thùc tÕ TSC§.
- KiÓm tra chøng tõ sæ s¸ch liªn quan ®Õn TSC§.
- LÊy x¸c nhËn b»ng v¨n b¶n cña bªn thø ba (nÕu cÇn).
- Quan s¸t c¸c thñ tôc KSNB ®èi víi TSC§.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
- Lµm l¹i c¸c thñ tôc kiÓm so¸t.
Sau khi tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc trªn, KiÓm to¸n viªn cÇn ®¸nh gi¸ rñi ro
kiÓm so¸t vµ thiÕt kÕ c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t. B-íc c«ng viÖc nµy ®-îc thùc
hiÖn nh- sau:
- X¸c ®Þnh lo¹i gian lËn vµ sai sãt cã thÓ x¶y ra trong kho¶n môc TSC§.
- §¸nh gi¸ tÝnh hiÖn h÷u cña HTKSNB trong viÖc ph¸t hiÖn vµ ng¨n chÆn
c¸c gian lËn vµ sai sãt ®ã.
- NÕu møc rñi ro kiÓm so¸t ®-îc ®¸nh gi¸ lµ kh«ng cao ë møc tèi ®a vµ
KiÓm to¸n viªn xÐt thÊy cã kh¶ n¨ng gi¶m bít ®-îc rñi ro kiÓm so¸t ®· ®¸nh
gi¸ xuèng mét møc thÊp h¬n, KTV sÏ x¸c ®Þnh c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t cÇn
thiÕt. Ng-îc l¹i, nÕu møc rñi ro kiÓm so¸t ®-îc ®¸nh gi¸ ë møc cao vµ xÐt
thÊy kh«ng cã kha n¨ng gi¶m ®-îc trong thùc tÕ, KiÓm to¸n viªn kh«ng cÇn
thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t mµ ph¶i tiÕn hµnh ngay c¸c thö nghiÖm c¬
b¶n ë møc ®é hîp lý.
§èi víi kho¶n môc TSC§ th× KTV cÇn cã c¸c th«ng tin cña kh¸ch hµng
vÒ HTKSNB ®èi víi kho¶n môc nµy. HÖ thèng KSNB ®-îc coi lµ h÷u hiÖu
®-îc thÓ hiÖn qua viÖc b¶o vÖ vµ qu¶n lý tèt TSC§. Khi t×m hiÓu hÖ thèng
KSNB ®èi víi TSC§, KTV cÇn quan t©m ®Õn c¸c vÇn ®Ò sau ®©y:
- Doanh nghiÖp cã thiÕt lËp kÕ ho¹ch vµ dù to¸n ng©n s¸ch cho viÖc mua
s¾m TSC§ hay kh«ng?
- Doanh nghiÖp cã ®èi chiÕu th-êng xuyªn gi÷a sæ chi tiÕt vµ sæ tæng hîp
hay kh«ng?
- Cã kiÓm kª ®Þnh kú vµ ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n hay kh«ng?
- C¸c chªnh lÖch gi÷a gi¸ dù to¸n vµ gi¸ thùc tÕ cã ®-îc xÐt duyÖt th-êng
xuyªn vµ phª chuÈn hay kh«ng?
- Khi nh-îng b¸n, thanh lý TSC§ cã lËp Héi ®ång thanh lý, nh-îng b¸n
bao gåm c¸c thµnh viªn theo quy ®Þnh hay kh«ng?
- Cã chÝnh s¸ch ph©n biÖt gi÷a chi phÝ ph¸t sinh sau ghi nhËn ban ®Çu ghi
t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ vµ x¸c ®Þnh thêi gian sö dông h÷u Ých hoÆc tÝnh vµo chi
phÝ SXKD trong kú hay kh«ng?
- ChÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp ®ang ¸p dông, ph-¬ng ph¸p khÊu hao TSC§
cã phï hîp kh«ng?
Bªn c¹nh ®ã KTV còng xem xÐt ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý tèt TSC§ còng nhviÖc x©y dùng c¸c quy ®Þnh, c¸c nguyªn t¾c vµ thñ tôc vÒ b¶o qu¶n TSC§.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
1.2. X¸c ®Þnh môc tiªu KiÓm to¸n ®èi víi KiÓm to¸n kho¶n môc Tµi s¶n cè
®Þnh
Trong mçi mét c«ng viÖc còng lu«n cÇn cã môc tiªu ®Ó h-íng tíi, vµ víi
ho¹t ®éng KiÓm to¸n còng vËy. Môc tiªu KiÓm to¸n lµ c¸i ®Ých cÇn ®¹t tíi
®ång thêi còng lµ th-íc ®o kÕt qu¶ KiÓm to¸n cho tõng cuéc KiÓm to¸n. Ngay
trong ChuÈn mùc KiÓm to¸n ViÖt Nam sè 200 ®· nªu râ: “Môc tiªu KiÓm
to¸n BCTC lµ gióp cho KiÓm to¸n viªn vµ C«ng ty KiÓm to¸n ®-a ra ý kiÕn
x¸c nhËn r»ng BCTC cã ®-îc lËp trªn c¬ së chuÈn mùc vµ chÕ ®é kÕ to¸n
hiÖn hµnh (hoÆc ®-îc chÊp nhËn), cã tu©n thñ ph¸p luËt liªn quan vµ cã ph¶n
²nh trung thùc v¯ hîp lý trªn c²c khÝa c³nh träng yÕu hay kh«ng?“ Trong
KiÓm to¸n kho¶n môc TSC§, KiÓm to¸n viªn còng h-íng tíi c¸c môc tiªu
sau:
Môc tiªu KiÓm
to¸n chung
1. TÝnh hîp lý
chung
2. HiÖn h÷u vµ
cã thËt
Môc tiªu KiÓm to¸n ®èi víi TSC§
C¸c nghiÖp vô t¨ng, gi¶m, khÊu hao TSC§ ®Òu ®-îc ghi chÐp
hîp lý.
- C¸c TSC§ ®-îc ghi chÐp lµ cã thËt.
- C¸c nghiÖp vô t¨ng, gi¶m, khÊu hao TSC§ trong n¨m ®Òu cã
thËt.
3. TÝnh ®Çy ®ñ
C¸c nghiÖp vô vµ sè tiÒn ph¸t sinh ®-îc ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chi
phÝ vµ thu nhËp do thanh lý nh-îng b¸n TSC§ ®Òu ®-îc h¹ch
to¸n ®Çy ®ñ.
4. QuyÒn së h÷u C¸c TSC§ mua vµ c¸c TSC§ trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®Òu
thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp hoÆc doanh nghiÖp cã
quyÒn kiÓm so¸t l©u dµi.
5. §¸nh gi¸ vµ - Nguyªn gi¸ TSC§, gi¸ trÞ cßn l¹i ®-îc ®¸nh gi¸ ®óng theo
ph©n bæ
nguyªn t¾c kÕ to¸n.
- KhÊu hao TSC§ ®-îc tÝnh theo ®óng, nhÊt qu¸n gi÷a c¸c kú
vµ ph©n bæ hîp lý vµo c¸c chi phÝ trong kú, vµ ph¶i phï hîp víi
c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh.
6. ChÝnh x¸c KhÊu hao TSC§ ®-îc tÝnh to¸n theo ®óng tû lÖ. C¸c kho¶n
m¸y mãc
mua vµo n¨m hiÖn hµnh trªn B¶ng liÖt kª mua vµo thèng nhÊt
vèn Sæ phô vµ Sæ tæng hîp; t¨ng, gi¶m, khÊu hao TSC§ ®-îc
ghi chÐp ®óng ®¾n vµ céng dån phï hîp víi tµi kho¶n tæng hîp
trªn sæ.
7. Tr×nh bÇy vµ - C«ng bè ph-¬ng ph¸p khÊu hao.
c«ng bè
- TSC§ ®-îc tr×nh bµy theo tõng nhãm tµi s¶n cã tû lÖ khÊu
hao gièng nhau.
B¶ng 1: C¸c môc tiªu KiÓm to¸n trong KiÓm to¸n TSC§
- Xem thêm -
.PDF 
90 
135 
55 
