Tài liệu Kc194 quản lý nhà nước về kt

bµi kiÓm tra M¤N : QU¶N Lý NHµ N¦íC VÒ KINH TÕ §Ò bµi : Qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ lµ g× ? V× sao nãi qu¶n lý Nhµ níc võa lµ mét khoa häc võa lµ nghÖ thuËt, nghÒ nghiÖp ? §Ó qu¶n lý Nhµ níc ph¶i dïng ph¬ng ph¸p nµo, c¸c ph¬ng ph¸p nµy trong c¸c chÕ ®é x· héi kh¸c nhau cã g× gièng vµ kh¸c nhau ? V× sao ? Bµi lµm 1. Kh¸i niÖm qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ : Qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ lµ sù t¸c ®éng cã tæ chøc vµ b»ng ph¸p quyÒn cña Nhµ níc lªn nÒn kinh tÕ quèc d©n nh»m sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt c¸c nguån lùc kinh tÕ trong vµ ngoµi níc, c¸c c¬ héi cã thÓ cã, ®Ó ®¹t ®îc c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc ®Æt ra trong ®iÒu kiÖn héi nhËp vµ më réng giao lu quèc tÕ. Theo nghÜa réng, qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ dîc thùc hiÖn th«ng qua c¶ ba lo¹i c¬ quan lËp ph¸p, hµnh ph¸p vµ t ph¸p cña Nhµ níc. Theo nghÜa hÑp, qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ ®îc hiÓu nh ho¹t ®éng qu¶n lý cã tÝnh chÊt Nhµ níc nh»m ®iÒu hµnh nÒn kinh tÕ, ®îc thùc hiÖn bëi c¬ quan hµnh ph¸p (ChÝnh phñ). 2. Qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ võa lµ mét khoa häc võa lµ nghÖ thuËt, nghÒ nghiÖp : a) Qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ lµ mét khoa häc v× nã cã ®èi tîng nghiªn cøu riªng vµ cã nhiÖm vô ph¶i thùc hiÖn riªng. §ã lµ c¸c quy luËt vµ c¸c vÊn ®Ò mang tÝnh quy luËt cña c¸c mèi quan hÖ trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp gi· c¸c chñ thÓ tham gia c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña x· héi. TÝnh khoa häc cña qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ cã nghÜa lµ ho¹t ®éng qu¶n lý cña Nhµ níc trªn thùc tÕ kh«ng thÓ phô thuéc vµo ý chÝ chñ quan hay së thÝch cña mét c¬ quan Nhµ níc hay c¸ nh©n nµo mµ ph¶i dùa vµo c¸c nguyªn t¾c, c¸c ph¬ng ph¸p, xuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn vµ ®îc thùc tiÔn kiÓm nghiÖm, tøc lµ xuÊt ph¸t tõ c¸c quy luËt kh¸ch quan vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mçi quèc gia trong tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn. §Ó qu¶n lý Nhµ níc mang tÝnh khoa häc cÇn : - TÝch cùc nhËn thøc c¸c quy luËt kh¸ch quan, tæng kÕt thùc tiÔn ®Ó ®Ò ra nguyªn lý cho lÜnh vùc ho¹t ®éng qu¶n lý cña Nhµ níc vÒ kinh tÕ. - Tæng kÕt kinh nghiÖm, nh÷ng m« h×nh qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc trªn thÕ giíi. - ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p ®o lêng ®Þnh lîng hiÖn ®¹i, sù ®¸nh gi¸ kh¸ch quan c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ. - Nghiªn cøu toµn diÖn ®ång bé c¸c ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ, kh«ng chØ giíi h¹n ë mÆt kinh tÕ - kü thuËt mµ cßn ph¶i suy tÝnh ®Õn c¸c mÆt x· héi vµ t©m lý tøc lµ ph¶i gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò thùc chÊt vµ b¶n chÊt cña qu¶n lý. b) Qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ cßn lµ mét nghÖ thuËt vµ lµ mét nghÒ v× nã lÖ thuéc kh«ng nhá vµo tr×nh ®é nghÒ nghiÖp, nh©n c¸ch, b¶n lÜnh cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ, phong c¸ch lµm viÖc, ph¬ng ph¸p vµ h×nh thøc tæ chøc qu¶n lý; kh¶ n¨ng thÝch nghi cao hay thÊp v.v... cña bé m¸y qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc. TÝnh nghÖ thuËt cña qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ thÓ hiÖn ë viÖc xö lý linh ho¹t c¸c t×nh huèng phong phó trong thùc tiÔn kinh tÕ trªn c¬ së c¸c nguyªn lý khoa häc. B¶n th©n khoa häc kh«ng thÓ ®ua ra c©u tr¶ lêi cho mäi t×nh huèng trong ho¹t ®éng thùc tiÔn. Nã chØ cã thÓ ®a ra c¸c nguyªn lý khoa häc lµ c¬ së cho c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý thùc tÕ. Cßn vËn dông nh÷ng nguyªn lý nµy vµo thùc tiÔn cuéc sèng phô thuéc nhiÒu vµo kiÕn thøc, ý chÝ vµ tµi n¨ng cña c¸c nhµ qu¶n lý kinh tÕ. KÕt qu¶ cña nghÖ thuËt qu¶n lý lµ ®a ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý hîp lý tèi u nhÊt cho mét t×nh huèng qu¶n lsy. Qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ lµ mét nghÒ nghiÖp víi bé m¸y lµ hÖ thèng tæ chøc bao gåm nhiÒu ngêi, nhiÒu c¬ quan, nhiÒu bé phËn cã nh÷ng chøc n¨ng quyÒn h¹n kh¸c nhau nh»m ®¶m b¶o tæ chøc vµ qu¶n lý cã hiÖu qu¶ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ cña Nhµ níc. Nh÷ng ngêi lµm viÖc trong c¸c c¬ quan ®ã ®Òu ph¶i ®îc qua ®µo t¹o nh mét nghÒ nghiÖp ®Ó cã ®ñ tri thøc, kü n¨ng n¨ng lùc lµm c«ng t¸c qu¶n lý c¸c lÜnh vùc kinh tÕ cña Nhµ níc. 3. C¸c ph¬ng ph¸p qu¶n lý cña Nhµ níc vÒ kinh tÕ : Ph¬ng ph¸p qu¶n lý cña Nhµ níc vÒ kinh tÕ lµ tæng thÓ nh÷ng c¸ch thøc t¸c ®éng cã chñ ®Ých vµ cã thÓ cã cña Nhµ níc lªn nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ c¸c bé phËn hîp thµnh cña nã ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu qu¶n lý kinh tÕ quèc d©n ( t¨ng trëng kinh tÕ, æn ®Þnh kinh tÕ vµ c«ng b»ng kinh tÕ ...). Qóa tr×nh qu¶n lý lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng qu¶n lý theo ®óng nh÷ng nguyªn t¾c ®· ®Þnh. Nh÷ng nguyªn t¾c ®ã chØ ®îc vËn dông vµ ®îc thÓ hiÖn th«ng qua c¸c ph¬ng ph¸p qu¶n lý nhÊt ®Þnh. V× vËy, vËn dông c¸c ph¬ng ph¸p qu¶n lý lµ mét néi dung c¬ b¶n cña qu¶n lý kinh tÕ. C¸c ph¬ng ph¸p qu¶n lý kinh tÕ mang tÝnh chÊt ®a d¹ng vµ phong phó, ®ã lµ vÊn ®Ò cÇn ph¶i ®Æc biÖt lu ý trong qu¶n lý kinh tÕ v× nã chÝnh lµ bé phËn n¨ng ®éng nhÊt cña hÖ thèng qu¶n lý kinh tÕ. Ph¬ng ph¸p qu¶n lý kinh tÕ thêng xuyªn thay ®æi trong tõng t×nh huèng cô thÓ, tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña tõng ®èi tîng còng nh n¨ng lùc vµ kinh nghiÖm cña Nhµ níc vµ ®éi ngò c¸n bé, viªn chøc Nhµ níc. C¸c ph¬ng ph¸p qu¶n lý chñ yÕu cña Nhµ níc vÒ kinh tÕ bao gåm : 3.1 C¸c ph¬ng ph¸p hµnh chÝnh : C¸c ph¬ng ph¸p hµnh chÝnh trong qu¶n lý kinh tÕ lµ c¸c c¸ch t¸c ®éng trùc tiÕp b»ng c¸c quyÕt ®inhj døt kho¸t mang tÝnh b¾t buéc cña Nhµ níc lªn ®èi tîng vµ kh¸ch thÓ trong qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc nh»m ®¹t môc tiªu ®Æt ra trong nh÷ng t×nh huèng nhÊt ®Þnh. Ph¬ng ph¸p nµy cã hai ®Æc ®iÓm c¬ b¶n lµ : - TÝnh b¾t buéc : c¸c ®èi tîng qu¶n lý ph¶i chÊp hµnh nghiªm chØnh c¸c tacs ®éng hµnh chÝnh, nÕu vi ph¹m sÏ bÞ xö lý kÞp thêi thÝch ®¸ng. - TÝnh quyÒn lùc : c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc chØ ®îc phÐp ®a ra c¸c t¸c ®éng hµnh chÝnh ®óng víi thÈm quyÒn cña m×nh. Vai trß cña c¸c ph¬ng ph¸p hµnh chÝnh lµ x¸c lËp trËt tù kû c¬ng lµm viÖc trong hÖ thèng; kh©u nèi c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c l¹i thµnh mét hÖ thèng; cã thÓ giÊu ®îc ý ®å ho¹t ®éng vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®Æt ra trong qu¶n lý rÊt nhanh chãng. Sö dông c¸c ph¬ng ph¸p hµnh chÝnh ®ßi hái c¸c cÊp qu¶n lý ph¶i n»m v÷ng nh÷ng yªu cÇu chÆt chÏ sau : - QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh chØ cã hiÖu qu¶ cao khi quyÕt ®Þnh ®ã cã c¨n cø khoa häc, ®îc luËn chøng ®Çy ®ñ vÒ mÆt kinh tÕ. - Khi sö dông c¸c ph¬ng ph¸p hµnh chÝnh ph¶i g¾n chÆt quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña cÊp ra quyÕt ®Þnh, chèng viÖc l¹m dông quyÒn hµnh nhng kh«ng cã tr¸ch nhiÖm còng nh chèng hiÖn tîng trèn tr¸nh tr¸ch nhiÖm, kh«ng sö dông nh÷ng quyÒn h¹n ®îc phÐp. 3.2. C¸c ph¬ng ph¸p kinh tÕ : Lµ ph¬ng ph¸p t¸c ®éng vµo ®èi tîng qu¶n lý th«ng qua c¸c lîi Ých kinh tÕ ®Ó cho ®èi tîng bÞ qu¶n lý lùa chän ph¬ng ¸n ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ nhÊt trong ph¹m vi ho¹t ®éng. C¸c ph¬ng ph¸p kinh tÕ chÝnh lµ c¸c ph¬ng ph¸p t¸c ®éng cña Nhµ níc th«ng qua sô vËn dông c¸c ph¹m trï kinh tÕ, c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ, c¸c ®Þnh møc kinh tÕ - kü thuËt; tøc lµ vÒ thùc chÊt c¸c ph¬ng ph¸p kinh tÕ lµ mét biÖn ph¸p ®Ó sö dông c¸c quy luËt kinh tÕ. §Æc ®iÓm cña c¸c ph¬ng ph¸p kinh tÕ lµ nã t¸c ®éng lªn ®èi tîng qu¶n lý kh«ng b»ng cìng bøc hµnh chÝnh mµ b»ng lîi Ých, tøc lµ chØ ®Ò ra môc tiªu, nhiÖm vô ph¶i ®¹t, ®a ra nh÷ng ®iÒu kiÖn khuyÕn khÝch vÒ kinh tÕ, nh÷ng ph¬ng tiÖn vËt chÊt cã thÓ sö dông ®Ó hä tù tæ chøc viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô. ViÖc sö dông c¸c ph¬ng ph¸p kinh tÕ lu«n lu«n ®îc Nhµ níc ®Þnh híng, nh»m thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kÕ ho¹ch, c¸c môc tiªu kinh tÕ tõng thêi kú cña ®¸t níc. Nhng ®©y kh«ng ph¶i lµ nh÷ng nhiÖm vô gß Ðp, mÖnh lÖnh chñ quan mµ lµ nh÷ng môc tiªu, nhiÖm vô cã c¨n cø khoa häc vµ c¬ së chñ ®éng. Nhµ níc t¸c ®éng lªn ®èi tîng qu¶n lý b»ng c¸c ph¬ng ph¸p kinh tÕ theo nh÷ng híng sau : - §Þnh híng ph¸t triÓn chung b»ng c¸c môc tiªu, nhiÖm vô phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña hÖ thèng, b»ng nh÷ng chØ tiªu cô thÓ cho tõng thêi gian, tõng ph©n hÖ, tõng c¸ nh©n cña hÖ thèng. - Sö dông c¸c ®Þnh møc kinh tÕ ( møc thuÕ, møc l·i suÊt ng©n hµng v.v...), c¸c biÖn ph¸p ®ßn bÈy, kÝch thÝch kinh tÕ ®Ó l«i cuèn, thu hót, khuyÕn khÝch c¸c c¸ nh©n vµ doanh nghiÖp ph¸t triÓn s¶n xuÊt theo híng võa lîi nhµ, võa Ých níc. - B»ng chÝnh s¸ch u ®·i kinh tÕ ®Ó ®iÒu chØnh ho¹t ®éng kinh tÕ trong c¶ níc vµ thu hót ®îc tiÒm n¨ng cña ViÖt kiÒu còng nh c¸c tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi. Xu híng chung ngµy nay cña c¸c quèc gia lµ më réng viÖc ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p kinh tÕ. §Ó thùc hiÖn hiÖu qu¶ ph¬ng ph¸p nµy cÇn chó ý ®Õn : - Hoµn thiÖn hÖ thèng c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ, n©ng cao n¨ng lùc vËn dông c¸c quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ, quan hÖ thÞ trêng. - Thùc hiÖn sù ph©n cÊp ®óng ®¾n gi÷a c¸c cÊp qu¶n lý theo híng më réng quyÒn h¹n cho c¸c cÊp díi. - C¸c c¸n bé qu¶n lý ph¶i lµ nh÷ng ngêi cã tr×nh ®é vµ n¨ng lùc vÒ nhiÒu mÆt. Bëi v× sö dông ph¬ng ph¸p kinh tÕ ®ßi hái c¸n bé qu¶n lý ph¶i hiÓu biÕt vµ th«ng th¹o nhiÒu lo¹i kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm qu¶n lý ®ång thêi ph¶i cã b¶n lÜnh tù chñ v÷ng vµng. 3.3. Ph¬ng ph¸p gi¸o dôc : Ph¬ng ph¸p gi¸o dôc trong qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ lµ c¸ch thøc t¸c ®éng cña Nhµ níc vµo nhËn thøc vµ t×nh c¶m cña nh÷ng con ngêi thuéc ®èi tîng qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ, nh»m n©ng cao tÝnh tù gi¸c, tÝch cùc vµ nhiÖt t×nh lao ®éng cña hä trong viÖc thùc hiÖn tèt nhiÖm vô ®îc giao. Ph¬ng ph¸p gi¸o dôc cã ý nghÜa to lín trong qu¶n lý kinh tÕ v× ®èi tîng cña qu¶n lý lµ con ngêi - mét thùc thÓ n¨ng ®éng vµ lµ tæng hoµ cña nhiÒu mèi quan hÖ x· héi. Ph¬ng ph¸p gi¸o dôc dùa trªn c¬ së vËn dông c¸c quy luËt t©m lý. §Æc trng cña ph¬ng ph¸p nµy lµ tÝnh thuyÕt phôc, tøc lµ lµm cho ngêi lao ®éng ph©n biÖt ph¶i - tr¸i, ®óng - sai, lîi - h¹i, ®Ñp - xÊu, thiÖn - ¸c, tõ ®ã n©ng cao tÝnh tù gi¸c lµm viÖc vµ sù g¾n bã víi doanh nghiÖp. Ph¬ng ph¸p gi¸o dôc thêng ®îc sö dông kÕt hîp víi c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c mét c¸ch uyÓn chuyÓn, linh ho¹t, võa nhÑ nhµng võa s©u s¸t ®Õn tõng ngêi lao ®éng, cã t¸c ®«ng gi¸o dôc réng r·i trong x· héi. Néi dung cña ph¬ng ph¸p gi¸o dôc bao gåm : - Gi¸o dôc ®êng lèi, chñ tr¬ng cña §¶ng vµ Nhµ níc ®Ó mäi ngêi d©n ®Òu hiÓu, ®Òu ñng hé vµ ®Òu quyÕt t©m x©y dùng ®Êt níc, cã ý chÝ lµm giµu. - Gi¸o dôc ý thøc lao ®éng s¸ng t¹o, cã n¨ng suÊt, cã hiÖu qu¶, cã tæ chøc. - Xo¸ bá t©m lý vµ phong c¸ch cña ngêi s¶n xuÊt nhá mµ biÓu hiÖn lµ chñ nghÜa c¸ nh©n, thu vÐn nhá män, t©m lý Ých kû gia ®×nh, ®Çu ãc thiÓn cËn, hÑp hßi, t tëng ®Þa ph¬ng, côc bé, b¶n vÞ, phêng héi, b×nh qu©n chñ nghÜa, kh«ng chÞu ®Ó ai h¬n m×nh, ghen ghÐt, ®è kÞ nhau, t¸c phong lµm viÖc luém thuém, tuú tiÖn, cöa quyÒn, kh«ng biÕt tiÕt kiÖm thêi giê, thÝch héi häp. - Xo¸ bá tµn d t tëng phong kiÕn, thãi ®¹o ®øc gi¶, nãi mét ®»ng lµm mét nÎo, thÝch ®Æc quyÒn ®Æc lîi, thÝch hëng thô, k×m h·m thanh niªn, coi thêng phô n÷. - Xo¸ bá tµn d t tëng t s¶n, víi c¸c biÓu hiÖn xÊu nh chñ nghÜa thùc dông v« ®¹o ®øc, chñ nghÜa tù do v« ChÝnh phñ "c¸ lín nuèt c¸ bÐ". - X©y dùng t¸c phong ®¹i c«ng nghiÖp; tÝnh hiÖu qu¶, hiÖn thùc, tÝnh tæ chøc, tÝnh kû luËt, ®¶m nhËn tr¸ch nhiÖm, khÈn tr¬ng, tiÕt kiÖm. C¸c h×nh thøc gi¸o dôc bao gåm : sö dông c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ( s¸ch, b¸o, ®µi ph¸t thanh, truyÒn h×nh...), sö dông c¸c ®oµn thÓ, c¸c ho¹t ®éng cã tÝnh x· héi. TiÕn hµnh gi¸o dôc c¸ biÖt, sö dông c¸c héi nghÞ tæng kÕt, héi thi tay nghÒ, héi chî triÓn l·m v.v... sö dông c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc lµm ¨n cã hiÖu qu¶ v.v... Nh vËy viÖc sö dông c¸c ph¬ng ph¸p qu¶n lý kinh tÕ võa lµ khoa häc, võa lµ nghÖ thuËt. TÝnh khoa häc ®ßi hái ph¶i n¾m v÷ng ®èi tîng víi nh÷ng ®Æc ®iÓm vèn cã cña nã ®Ó t¸c ®éng trªn c¬ së nhËn thøc vµ vËn dông c¸c quy luËt kh¸ch quan, phï hîp víi ®èi tîng. TÝnh nghÖ thuËt biÓu hiÖn ë chç biÕt lùa chän vµ kÕt hîp c¸c ph¬ng ph¸p trong thùc tiÔn ®Ó sö dông tèt tiÒm n¨ng vµ c¬ héi cña ®Êt níc, ®¹t môc tiªu qu¶n lý ®Ò ra. Qu¶n lý kinh tÕ cã hiÖu qu¶ nhÊt khi biÕt lùa chän ®óng ®¾n vµ kÕt hîp linh ho¹t c¸c ph¬ng ph¸p qu¶n lý. §ã chÝnh lµ tµi nghÖ thuËt qu¶n lý, cña Nhµ níc nãi riªng, cña c¸c viªn chøc qu¶n lý nãi chung. 4. Sù gièng nhau vµ kh¸c nhau cña c¸c ph¬ng ph¸p qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ trong c¸c chÕ ®é x· héi kh¸c nhau : VÒ b¶n chÊt, qu¶n lý kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa vµ x· héi chñ nghÜa lµ kh¸c nhau. Qu¶n lý kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa v× mét nhãm nhá nh÷ng ngêi giÇu, nh÷ng ngêi nµy n¾m quyÒn lùc kinh tÕ, ®ång thêi n¾m quyÒn lùc chÝnh trÞ - Nhµ níc cña giai cÊp t s¶n. Qu¶n lý kinh tÕ x· héi chñ nghÜa v× ®¹i bé phËn ngêi d©n lao ®éng v× xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, v× môc tiªu ph¸t triÓn - Nhµ níc cña d©n, do d©n vµ v× d©n. Tuy nhiªn, Nhµ níc x· héi chñ nghÜa víi chÕ ®é c«ng h÷u vµ chÝnh quyÒn n»m trong tay nh©n d©n kh«ng cã nghÜa lµ Nhµ níc ®ã sÏ ®em l¹i cuéc sèng tèt ®Ñp cho mäi ngêi b»ng bÊt kú c¸ch qu¶n lý nµo cña m×nh. Trong nÒn kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa mang tÝnh thÞ trêng thuÇn tuý : Trong nÒn kinh tÕ, c¸c nguån lùc s¶n xuÊt còng nh c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô kinh tÕ ®îc ph©n bè cho c¸c ho¹t ®éng vµ c¸c môc ®Ých sö dông kh¸c nhau th«ng qua c¸i mµ ngêi ta gäi lµ "c¬ chÕ thÞ trêng". ViÖc quyÕt ®Þnh xem s¶n xuÊt vµ tiªu thô c¸i g× bao nhiªu ®Òu ®îc c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ c¸ thÓ ®a ra. Nh÷ng ®¬n vÞ kinh tÕ ®a ra quyÕt ®Þnh dùa trªn c¸c gi¶i ph¸p mµ hä cã trong ®ã cã yÕu tè gi¸ thÞ trêng cña c¸c lo¹i hµng ho¸, dÞch vô vµ nguån lùc mµ hä ph¶i chÊp nhËn, kh«ng ®îc t¸c ®éng ®Õn. M« h×nh kinh tÕ nµy nhÊn m¹nh ®Õn c¹nh tranh hoµn h¶o vµ bµn tay v« h×nh. Vai trß qu¶n lý cña Nhµ níc kh«ng ®îc nhÊn m¹nh, Nhµ níc sö dông c¸c ph¬ng ph¸p hµnh chÝnh vµ ph¬ng ph¸p kinh tÕ ®Ó qu¶n lý nÒn kinh tÕ song chñ yÕu phôc vô cho lîi Ých cña giai cÊp t s¶n vµ bÞ giai cÊp t s¶n chi phèi, kh«ng chó träng tíi nh÷ng vÊn ®Ò x· héi. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn : ChÝnh phñ ngµy cµng n¾m nhiÒu quyÒn kiÓm so¸t h¬n ®èi víi toµn bé ho¹t ®éng kinh tÕ, kh«ng chØ th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« nh c¸c chÝnh s¸ch tµi kho¸ vµ tiÒn tÖ mµ cßn th«ng qua viÖc : - Tham gia trùc tiÕp ngµy cµng nhiÒu vµo c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ díi h×nh thøc c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®îc quèc h÷u hãa, c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc vµ c¸c ch¬ng tr×nh ®Çu t c«ng céng. - KÕ ho¹ch ho¸ kinh tÕ, ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty t nh©n, ®¸nh thuÕ c¸c nhµ t doanh vµ c¸c doanh nghiÖp. - TiÕn hµnh vµ ®iÒu tiÕt c¸c ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng... Trªn nhiÒu ph¬ng diÖn, "bµn tay v« h×nh " cña c¬ chÕ thÞ trêng ®· ®îc thay bëi "bµn tay h÷u hinh" chØ ®¹o cña ChÝnh phñ trung ¬ng nh mét lùc lîng kinh tÕ chñ yÕu trong nh÷ng x· héi t b¶n chñ nghÜa nµy. Nhµ níc sö dông c¶ ph¬ng ph¸p hµnh chÝnh vµ ph¬ng ph¸p kinh tÕ ®Ó qu¶n lý nÒn kinh tÕ. Trong nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa "mÖnh lÖnh" §©y lµ nÒn kinh tÕ kh«ng chØ dùa trªn chÕ ®é së h÷u c«ng céng ®èi víi toµn bé c¸c nguån lùc cña sanr xuÊt mµ cßn dùa trªn viÖc thay thÕ hoµn toµn c¬ chÕ gi¸ thÞ trêng b»ng viÖc kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung toµn bé c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. TÊt c¶ c¸c lo¹i gi¸ c¶ ®Òu do Nhµ níc quyÕt ®Þnh. C¸c kÕ ho¹ch tæng thÓ cho toµn quèc còng nh cho tõng vïng ®îc Nhµ níc t¹o lËp ra hµng n¨m. Nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng s½n cã vÒ nguån lùc ®îc c©n ®èi bëi nh÷ng quyÕt ®Þnh ph©n bæ cña Trung ¬ng chø kh«ng ph¶i bëi nh÷ng tÝn hiÖu cña gi¸ c¶ trong hÖ thèng thÞ trêng. Trong nÒn kinh tÕ nµy, Nhµ níc chØ sö dông ph¬ng ph¸p qu¶n lý hµnh chÝnh vµ cßn rÊt nhiÒu h¹n chÕ lµm cho nÒn kinh tÕ bÞ k×m h·m kh«ng ph¸t triÓn ®îc. Trong nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa ®Þnh híng "thÞ trêng" : C¸c hÖ thèng kinh tÕ x· héi chñ nghÜa ®Þnh híng thÞ trêng cè g¾ng héi tô nh÷ng tinh hoa cña c¶ hai chÕ ®é : tÝnh ®¬n gi¶n cña c¬ chÕ gi¸ tù ®éng vµ hiÖu qu¶ cña chñ nghÜa t b¶n thÞ trêng cïng víi chñ nghÜa b×nh qu©n cña h×nh thøc x· héi chñ nghÜa ®èi víi c¸c t liÖu s¶n xuÊt vµ ph©n phèi. C«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ cña Trung - ¬ng ®ãng vai trß kiÓm so¸t trùc tiÕp. Nhµ níc sö dông kÕt hîp c¶ c¸c ph¬ng ph¸p kinh tÕ vµ ph¬ng ph¸p hµnh chÝnh. Trong nÒn kinh tÕ hçn hîp gi÷a thÞ trêng vµ kÕ ho¹ch ho¸ : ë ®©y, nh÷ng møc ®é kh¸c nhau vÒ së h÷u t nh©n ®èi víi c¸c nguån lùc tån t¹i song song víi quy m« ®¸ng kÓ cña së h÷u Nhµ níc vµ sù tham gia cña Nhµ níc vµo c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. Cã sù tån t¹i song song cña h×nh thøc ph©n bæ nguån lùc vµ s¶n phÈm bëi thÞ trêng vµ gi¸ c¶ do Nhµ níc quy ®Þnh, cïng víi h×nh thøc kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung vµ chØ ®¹o toµn bé ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ bëi Nhµ níc. NÒn kinh tÕ ViÖt nam lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Tõ ®¹i héi §¶ng lÇn thø VI, nÒn kinh tÕ tõ m« h×nh kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u t liÖu s¶n xuÊt víi hai h×nh thøc Nhµ níc vµ tËp thÓ lµ chñ yÕu, ®· chuyÓn sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Hµng lo¹t c¸c biÖn ph¸p c¶i c¸ch chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« ®· ®îc thùc hiÖn, t¹o lËp ®îc ®ång bé c¸c yÕu tè thÞ trêng, hoµn chØnh hÖ thèng ph¸p luËt, ®æi míi c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸, c«ng t¸c tµi chÝnh, tiÒn tÖ vµ gi¸ c¶. Nhµ níc tham gia vµo qu¸ tr×nh qu¶n lý kinh tÕ víi t c¸ch lµ nhµ qu¶n lý vÜ m«, Nhµ níc ®iÒu tiÕt c¸c ho¹t ®éng thÞ trêng, gi÷ cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn æn ®Þnh ®i theo ®óng ®Þnh híng do §¶ng, Nhµ níc ®· v¹ch ra. Nhµ níc sö dông tæng hîp c¸c ph¬ng ph¸p ®· nªu ë trªn ®Ó qu¶n lý nÒn kinh tÕ quèc gia, trong ®ã ph¬ng ph¸p kinh tÕ gi÷ vai trß quan träng nhÊt ( kh¸c h¼n víi tríc ®©y trong c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp th× ph¬ng ph¸p hµnh chÝnh ®îc sö dông chñ yÕu ). Nhê vËy trong nh÷ng n¨m qua nÒn kinh tÕ ViÖt nam ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn vît bËc, theo ®óng ®Þnh híng XHCN. Trong nh÷ng n¨m tíi ®©y, ®Ó n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc,chóng ta cÇn tiÕp tôc thùc hiÖn ®æi míi, s¾p xÕp vµ kiÖn toµn bé m¸y Nhµ níc vµ ®Æc biÖt lµ cñng cè vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o. Cã nh vËy Nhµ níc míi ®ñ thùc lùc vµ søc m¹nh kinh tÕ vµ qu¶n lý ®Ó thùc hiÖn tèt vai trß lµ bµ ®ì cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, thùc hiÖn tèt chøc n¨ng ngêi qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ.