Tài liệu Hoàn thiện hạch toán tài sản cố định hữu hình tại công ty xuất nhập khẩu tổng hợp ngành muối

Lêi më ®Çu NÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn, cïng víi sù ®æi míi cña c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ t¹o cho c¸c doanh nghiÖp nhiÒu c¬ héi míi ®Ó t«n t¹i vµ ®i lªn nhng còng ®Æt ra kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n, thö th¸ch ph¶i vît qua. §Ó t¹o ®îc chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ trêng c¸c doanh nghiÖp ®· ph¶i kh«ng ngõng phÊn ®Êu ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, gi¶m gi¸ thµnh chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó cã thÓ c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c.Muèn vËy c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã sè vèn chung nhÊt ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt ®îc liªn tôc trong ®ã cã tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh (TSC§ h÷u h×nh) TSC§ h÷u h×nh lµ mét bé phËn c¬ b¶n t¹o nªn c¬ së vËt chÊt kü thuËt cu¶ nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®ång thêi lµ bé phËn, lµ yÕu tè quan träng trong nguån vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, TSC§ h÷u h×nh cßn lµ t liÖu lao ®éng cã gi¸ trÞ lín, thêi gian sö dông dµi nªn nã gi÷ mét vai trß ®Æc biÖt quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn cÇn ph¶i biÕt kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ sö dông TSC§ h÷u h×nh mét c¸ch hîp lý. HiÖu qu¶ sö dông TSC§ h÷u h×nh sÏ quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ sö dông nguån vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp. V× vËy, cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng ®îc chu tr×nh qu¶n lý TSC§ h÷u h×nh mét c¸ch khoa häc gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông TSC§ h÷u h×nh. C«ng t¸c kÕ to¸n víi chøc n¨ng vµ nhiÖm vô lµ c«ng cô ®¾c lùc cña qu¶n lý, cung cÊp c¸c th«ng tin x¸c ®¸ng cho qu¶n lý th× tæ chøc h¸ch to¸n TSC§ h÷u h×nh sÏ lµ yÕu tè quan träng gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ hiÖu qu¶ sö dông TSC§ h÷u h×nh. Sau thêi gian thùc tËp, t×m hiÓu thùc tÕ c«ng t¸c kÐ to¸n t¹i C«ng ty XuÊt – NhËp khÈu Tæng hîp ngµnh muèi, ®îc sù gióp ®ì cña c¸c anh, chÞ, c¸c Trang : 1 c¸n bé trong c¬ quan vµ ®îc sù híng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o, em ®· tiÕp cËn víi thù tÕ kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ ®Æc biÖt ®i s©u t×m hiÓu c«ng t¸c h¹ch to¸n TSC§ h÷u h×nh cña c«ng ty. Do vËy, em m¹nh d¹n nghiªn cøu ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn h¹ch to¸n TSC§ h÷u h×nh t¹i C«ng ty XuÊt – NhËp khÈu Tæng hîp ngµnh muèi ”. Néi dung chuyªn ®Ò ®îc chia thµnh ba phÇn chÝnh sau: PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n TSC§ h÷u h×nh trong c¸c doanh nghiÖp. PhÇn II: Thùc tr¹ng vÒ h¹ch to¸n TSC§ h÷u h×nh t¹i C«ng ty XuÊt – NhËp khÈu Tæng hîp ngµnh muèi. PhÇn III: Hoµn thiÖn h¹ch to¸n TSC§ h÷u h×nh t¹i C«ng ty XuÊt – NhËp khÈu Tæng hîp ngµnh muèi. Trang : 2 phÇn i nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh trong c¸c doanh nghiÖp i. vÞ trÝ cña tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh vµ nhiÖm vô h¹ch to¸n. 1. Kh¸i niÖm, vai trß vµ ®Æc ®iÓm cña TSC§ h÷u h×nh. Chóng ta ®· biÕt, doanh nghiÖp lµ ®¬n vÞ kinh tÕ c¬ së, lµ tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, n¬i trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm, cung øng c¸c hµng ho¸, dÞch vô tho¶ m·n nhu cÇu ngêi tiªu dïng. Do vËy, ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh b×nh thêng liªn tôc vµ cã hiÖu qu¶ th× c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã mét nguån lùc nhÊt ®Þnh vÒ ®éi ngò c¸n bé vµ c¸c ph¬ng tiÖn phôc vô qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c ph¬ng tiÖn ®Ó cã thÓ phôc vô trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp vµ ngµy nay c¸c nhµ kinh tÕ dïng thuËt ng÷ “tµi s¶n” ®Ó nãi chung vÒ chóng. §øng ë gãc ®é kinh tÕ, tµi s¶n ®îc hiÓu lµ toµn bé nh÷ng nguån lùc kinh tÕ h÷u h×nh biÓu hiÖn díi d¹ng tiÒn, hµng ho¸, TSC§, nguyªn vËt liÖu,... V× vËy, tµi s¶n trong doanh nghiÖp cã mét ®Æc ®iÓm lµ nh÷ng nguån lùc cã h¹n. §Ó qu¶n lý mét c¸ch cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc h¹n chÕ cña m×nh, kh«ng ph©n biÖt doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn, lo¹i h×nh kinh tÕ, lÜnh vùc ho¹t ®éng hay h×nh thøc së h÷u nµo, ®Òu ph¶i sö dông ®ång thêi hµng lo¹t c¸c c«ng cô qu¶n lý kh¸c nhau, trong ®ã kÕ to¸n ®îc coi nh mét c«ng cô rÊt h÷u hiÖu. Cã lÞch sö tån t¹i vµ ph¸t triÓn rÊt l©u dµi, kÕ to¸n ®îc coi lµ mét m«n khoa häc thu nhËn, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó Trang : 3 tõ ®ã gióp cho nhµ qu¶n lý ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n. Theo quan ®iÓm cña kÕ to¸n, c¸c ph¬ng tiÖn ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh ®îc coi lµ tµi s¶n nÕu nã tho¶ m·n ba ®iÒu kiÖn sau: Thø nhÊt, c¸c ph¬ng tiÖn vËt chÊt h÷u h×nh thuéc quyÒn së h÷u hay thuéc quyÒn kiÓm so¸t l©u dµi cña doanh nghiÖp. Nh vËy, c¸c tµi s¶n hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp nhng kh«ng thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp th× kh«ng ®îc ghi chÐp lªn b¸o c¸o lµ tµi s¶n, trõ trêng hîp tµi s¶n thuª tµi chÝnh tuy kh«ng thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nhng ®îc xem nh tµi s¶n v× nã thuéc quyÒn kiÓm so¸t l©u dµi cña doanh nghiÖp. Thø hai, ®Ó ®îc coi lµ tµi s¶n th× c¸c ph¬ng tiÖn nµy ph¶i cã gi¸ trÞ ®èi víi doanh nghiÖp. Kh¸i niÖm gi¸ trÞ ë ®©y ®îc hiÓu lµ sù h÷u Ých cña tµi s¶n ®èi víi doanh nghiÖp. Thø ba, c¸c ph¬ng tiÖn phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i cã gi¸ phÝ tÝnh ®îc. Gi¸ phÝ ë ®©y ®îc hiÓu lµ tæng chi phÝ ®Ó cã ®îc tµi s¶n ®ã. Nh vËy, c¸c vËt h÷u h×nh ®Ó ®îc kÕ to¸n tµi s¶n theo dâi th× ph¶i ®ång thêi tho¶ m·n ba ®iÒu kiÖn trªn. Tuy nhiªn, ®Ó qu¶n lý mét c¸ch chi tiÕt, chÆt chÏ vµ chÝnh x¸c, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n lo¹i tµi s¶n theo mét tiªu thøc phæ biÕn lµ c¨n cø vµo thêi gian chu chuyÓn cña tµi s¶n. Theo c¸ch nµy, tµi s¶n trong ®¬n vÞ gåm hai lo¹i : tµi s¶n lu ®éng vµ TSC§. Trong ®ã, tµi s¶n lu ®éng lµ tiÒn vµ c¸c kho¶n tµi s¶n kh¸c cã thÓ chuyÓn ®æi thµnh tiÒn hoÆc chuyÓn vµo chi phÝ trong thêi h¹n mét n¨m hay trong mét chu kú ho¹t ®éng, TSC§ ®îc hiÓu lµ toµn bé tµi s¶n h÷u h×nh cã gi¸ trÞ lín, ®îc dïng cho nhiÒu chu kú kinh doanh cña doanh nghiÖp. Theo chuÈn mùc vµ th«ng lÖ kÕ to¸n Quèc tÕ quan niÖm TSC§ h÷u h×nh ph¶i cã thêi gian sö dông tõ 1 n¨m trë lªn vµ ph¶i cã gi¸ trÞ lín. Gi¸ trÞ lín bao nhiªu lµ tuú thuéc vµo tõng doanh nghiÖp, tõng níc kh¸c nhau. Tuy nhiªn, theo HÖ thèng chÕ ®é kÕ to¸n míi ban hµnh th¸ng 11 n¨m Trang : 4 1996 cña Bé Tµi chÝnh, cïng víi viÖc sö dông thíc ®o lµ tiÒn tÖ, tiªu chuÈn x¸c ®Þnh TSC§ h÷u h×nh ®îc quy ®Þnh chÆt chÏ nh sau: • VÒ mÆt thêi gian : ph¶i cã thêi gian h÷u dông tõ 1n¨m trë lªn. • VÒ mÆt gi¸ trÞ : ph¶i cã gi¸ trÞ tõ 5 triÖu ®ång trë lªn. V× vËy, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n TSC§ h÷u h×nh, c¸c tµi s¶n cña doanh nghiÖp kh«ng ®ång thêi tho¶ m·n c¶ hai tiªu chuÈn vÒ thêi gian vµ gi¸ trÞ nh trªn th× kÕ to¸n kh«ng ®îc phÐp ph¶n ¸nh lµ TSC§ h÷u h×nh. Tuy nhiªn, ®Ó x¸c ®Þnh mét tµi s¶n lµ TSC§ h÷u h×nh, hai chØ tiªu gi¸ trÞ vµ thêi gian kh«ng gi÷ nguyªn mµ nã thay ®æi theo ®iÒu kiÖn kinh tÕ, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh. Khi tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, TSC§ h÷u h×nh cña doanh nghiÖp cã ®Æc ®iÓm nh sau:  VÒ mÆt hiÖn vËt : TSC§ h÷u h×nh tham gia hoµn toµn vµ nhiÒu lÇn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt víi h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu gi÷ nguyªn cho ®Õn khi bÞ lo¹i bá khái qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. VÒ mÆt gi¸ trÞ : gi¸ trÞ TSC§ h÷u h×nh ®îc biÓu hiÖn díi hai h×nh th¸i: + Mét bé phËn gi¸ trÞ tån t¹i díi h×nh th¸i ban ®Çu g¾n víi hiÖn vËt TSC§ h÷u h×nh. Bé phËn gi¸ trÞ nµy bÞ hao mßn dÇn hay gi¸ trÞ sö dông cña TSC§ h÷u h×nh gi¶m dÇn. + Mét bé phËn gi¸ trÞ chuyÓn dÞch tõng phÇn vµo gi¸ trÞ cña s¶n phÈm, dÞch vô míi t¹o ra (gi¸ trÞ hao mßn). Khi s¶n phÈm ®îc tiªu thô th× bé phËn nµy ®îc chuyÓn thµnh vèn tiÒn tÖ. Bé phËn gi¸ trÞ nµy t¨ng theo thêi gian sö dông TSC§ h÷u h×nh. Tõ kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña TSC§ h÷u h×nh, ta thÊy vai trß næi bËt cña TSC§ h÷u h×nh lµ c¬ së vËt chÊt kü thuËt, lµ yÕu tè ®Ó thùc hiÖn n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. C¸c TSC§ h÷u h×nh ®îc b¶o qu¶n, sö Trang : 5 dông tèt vµ trang bÞ phï hîp víi quy m« cña doanh nghiÖp sÏ lµ c¬ së ®Ó quyÕt ®Þnh cho viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng chÊt lîng kinh doanh, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh tõ ®ã dÉn ®Õn t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. Do ®ã, sö dông TSC§ h÷u h×nh hîp lý cã ý nghÜa hÕt søc quan träng. 2. Ph©n lo¹i TSC§. Theo chuÈn mùc kÕ to¸n Quèc tÕ IAS 16 quy ®Þnh ph©n lo¹i nhµ xëng, m¸y mãc thiÕt bÞ lµ mét nhãm c¸c tµi s¶n cã cïng tÝnh chÊt vµ môc ®Ých sö dông trong ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, kÕ to¸n ViÖt Nam quy ®Þnh nh sau: TSC§ h÷u h×nh gåm nhiÒu lo¹i kh¸c nhau nªn thêng ®îc chia thµnh nhiÒu nhãm theo nh÷ng ®Æc trng nhÊt ®Þnh ®Ó dÔ dµng cho viÖc qu¶n lý. Th«ng qua viÖc ph©n lo¹i, TSC§ h÷u h×nh sÏ ®îc x¸c ®Þnh vÒ chÊt lîng, c¬ cÊu cña tõng lo¹i hiÖn cã trong tõng doanh nghiÖp. Tµi liÖu cña ph©n lo¹i TSC§ h÷u h×nh ®îc dïng ®Ó lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, nhËp khÈu, söa ch÷a lín vµ hiÖn ®¹i ho¸ TSC§ h÷u h×nh, lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cßn l¹i vµ møc khÊu hao TSC§. ViÖc ph©n lo¹i chÝnh x¸c sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t huy hÕt t¸c dông cña TSC§ h÷u h×nh trong qu¸ tr×nh sö dông, ®ång thêi phôc vô tèt cho c«ng t¸c thèng kª, kÕ to¸n TSC§ h÷u h×nh ë c¸c ®¬n vÞ c¬ së. Tuú theo môc ®Ých sö dông cña mçi lo¹i h×nh doanh nghiÖp mµ cã nh÷ng c¸ch ph©n lo¹i sau: C¸ch 1 : Ph©n lo¹i TSC§ theo kÕt cÊu (§©y lµ c¸ch ph©n lo¹i TSC§ h÷u h×nh ®îc sö dông phæ biÕn nhÊt).Theo c¸ch nµy toµn bé TSC§ h÷u h×nh cña doanh nghiÖp ®îc chia lµm c¸c lo¹i sau: - Nhµ cña, vËt kiÕn tróc Nhµ cña, vËt kiÕn tróc: Bao gåm toµn bé nh÷ng TSC§ ®îc h×nh thµnh sau qu¸ tr×nh thi c«ng, x©y dùng nh trô së lµm viÖc, nhµ kho, hµng rµo, th¸p níc, bÕn c¶ng, ®êng s¸, cÇu cèng… phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Trang : 6 - M¸y mãc, thiÕt bÞ: Gåm toµn bé m¸y mãc, thiÕt bÞ dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh nh m¸y mãc, thiÕt bÞ chuyªn dïng; m¸y mãc, thiÕt bÞ c«ng t¸c; d©y truyÒn c«ng nghÖ, thiÕt bÞ ®éng lùc… - Ph¬ng tiÖn, thiÕt bÞ vËn t¶i, truyÒn dÉn: Gåm c¸c lo¹i ph- ¬ng tiÖn vËn t¶i ®êng s¾t, ®êng thuû, ®êng bé, ®êng kh«ng, ®êng èng… vµ c¸c thiÕt bÞ truyÒn dÉn nh hÖ thèng ®iÖn, níc, b¨ng t¶i… - ThiÕt bÞ dông cô qu¶n lý: Gåm c¸c thiÕt bÞ, dông cô qu¶n lý nh thiÕt bÞ ®iÖn tö, m¸y vi tÝnh, fax,… - C©y l©u n¨m, sóc vËt lµm viÖc vµ cho s¶n phÈm: Gåm c¸c lo¹i c©y l©u n¨m (chÌ, cao su, cµ phª, cam…), sóc vËt lµm viÖc (tr©u, bß, ngùa, voi…cµy kÐo) vµ sóc vËt cho s¶n phÈm (tr©u, bß s÷a, sinh s¶n…). - Tµi s¶n cè ®Þnh phóc lîi: Gåm tÊt c¶ c¸c tµi s¶n cè ®Þnh sö dông cho nhu cÇu phóc lîi c«ng céng (nhµ ¨n, nhµ nghØ, nhµ v¨n ho¸,s©n bãng, thiÕt bÞ thÓ thao…). - Tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c: Gåm nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh cha ph¶n ¸nh vµo c¸c lo¹i trªn nh tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng cÇn dïng, cha cÇn dïng, tµi s¶n cè ®Þnh chê thanh lý, nhîng b¸n, c¸c t¸c phÈm nghÖ thuËt, s¸ch chuyªn m«n, tranh ¶nh… C¸ch 2 : Ph©n lo¹i TSC§ h÷u h×nh theo tÝnh chÊt së h÷u. + TSC§ tù cã: lµ nh÷ng TSC§ ®îc x©y dùng, mua s¾m hoÆc chÕ t¹o b»ng nguån vèn chñ së h÷u, nguån vèn liªn doanh, vay dµi h¹n... + TSC§ thuª ngoµi : lµ nh÷ng TSC§ thuéc quyÒn së h÷u cña c¸c ®¬n vÞ hoÆc c¸ nh©n kh¸c ngoµi doanh nghiÖp, qua quan hÖ thuª vµ cho thuª mµ doanh nghiÖp cã quyÒn sö dông chóng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh trong thêi gian thuª quy ®Þnh trong hîp ®ång. TSC§ thuª ngoµi ®îc chia Trang : 7 thµnh: . TSC§ thuª tµi chÝnh (TSC§ thuª dµi h¹n). . TSC§ thuª ho¹t ®éng (TSC§ thuª ng¾n h¹n ). C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho ngêi sö dông TSC§ ph©n biÖt ®îc TSC§ nµo cña ®¬n vÞ m×nh ®Ó tÝnh trÝch khÊu hao, TSC§ nµo ®i thuª ngoµi ®Ó cã kÕ ho¹ch thanh to¸n hoµn tr¶ c¸c kho¶n nî ®Çy ®ñ theo ®óng hîp ®ång. C¸ch 3 : Ph©n lo¹i TSC§ h÷u h×nh theo c«ng dông vµ t×nh h×nh sö dông. Theo c¸ch nµy, TSC§ ®îc ph©n thµnh c¸c lo¹i sau: + TSC§ dïng trong s¶n xuÊt kinh doanh. + TSC§ hµnh chÝnh sù nghiÖp. + TSC§ phóc lîi. + TSC§ chê xö lý. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã u ®iÓm lµ cã thÓ tiÕn hµnh ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ cña doanh nghiÖp th«ng qua viÖc ph©n tÝch kÕt cÊu TSC§ h÷u h×nh ë doanh nghiÖp. KÕt qu¶ ph©n tÝch thÓ hiÖn kÕt cÊu TSC§ h÷u h×nh cña doanh nghiÖp cã hîp lý hay kh«ng, ph¬ng híng ®Çu t trong t¬ng lai vµ träng ®iÓm qu¶n lý TSC§ h÷u h×nh cña doanh nghiÖp nh thÕ nµo. ViÖc tr¶ lêi c¸c c©u hái ®Æt ra cã thÓ gióp doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c hiÖu qu¶ do sö dông TSC§ h÷u h×nh mang l¹i. C¸ch 4: Ph©n lo¹i TSC§ h÷u h×nh theo nguån h×nh thµnh. Theo c¸ch nµy, TSC§ h÷u h×nh ®îc chia thµnh c¸c lo¹i sau: + TSC§ h×nh thµnh tõ nguån vèn ®îc cÊp (Ng©n s¸ch hoÆc cÊp trªn cÊp). + TSC§ mua s¾m, x©y dùng b»ng vèn vay. Trang : 8 + TSC§ h×nh thµnh tõ nguån vèn bæ sung cña ®¬n vÞ (quü ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, quü phóc lîi...). + TSC§ nhËn gãp vèn liªn doanh b»ng hiÖn vËt. C¸ch ph©n lo¹i nµy chØ râ nguån h×nh thµnh c¸c tµi s¶n, tõ ®ã cã kÕ ho¹ch bï ®¾p b¶o toµn c¸c nguån vèn b»ng c¸c ph¬ng ph¸p thÝch hîp, ®ång thêi lµ c¨n cø ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp v÷ng ch¾c hay mang tÝnh phô thuéc vµo c¸c ®¬n vÞ kh¸c. Ngoµi c¸c c¸ch ph©n lo¹i trªn, doanh nghiÖp cã thÓ sö dông c¸c tiªu thøc ph©n lo¹i kh¸c ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ho¹t ®éng qu¶n lý ë doanh nghiÖp m×nh. Tuy nhiªn, dï sö dông tiªu thøc ph©n lo¹i nµo th× môc tiªu duy nhÊt lµ kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng lùc phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c TSC§ hiÖn cã nh»m ®em l¹i lîi Ých tèi ®a. 3. TÝnh gi¸ TSC§. ChuÈn mùc Quèc tÕ IAS 16 quy ®Þnh nhµ xëng, m¸y mãc vµ thiÕt bÞ cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ghi nhËn lµ mét tµi s¶n tríc tiªn cÇn ®¸nh gi¸ theo nguyªn gi¸ cña nã. Tuy nhiªn ë ViÖt Nam, xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña TSC§ h÷u h×nh, khi tÝnh gi¸ TSC§ h÷u h×nh kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ba chØ tiªu lµ nguyªn gi¸, gi¸ trÞ hao mßn vµ gi¸ trÞ cßn l¹i. 3.1. X¸c ®Þnh nguyªn gi¸ (NG) cña TSC§. NG cña TSC§ h÷u h×nh lµ gi¸ thùc tÕ cña TSC§ h÷u h×nh khi ®a vµo sö dông t¹i doanh nghiÖp. Khi ®a TSC§ h÷u h×nh vµo sö dông, kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh NG cña tµi s¶n dùa trªn nh÷ng chøng tõ hîp ph¸p, hîp lÖ (trõ nh÷ng TSC§ thuª ho¹t ®éng) vµ ph¶i tu©n thñ quy ®Þnh cña Nhµ níc vÒ c¸c yÕu tè cÊu thµnh NG. Trang : 9  TSC§ h÷u h×nh. + TSC§ h÷u h×nh lo¹i mua s¾m (kh«ng ph©n biÖt mua míi hay cò) th× NG ®îc x¸c ®Þnh dùa vµo c¸c yÕu tè sau:  Gi¸ mua thùc tÕ ph¶i tr¶ (bao gåm gi¸ mua ghi trªn chøng tõ trõ ®i c¸c kho¶n gi¶m gi¸ ®îc chÊp nhËn tríc khi hoµn thµnh thñ tôc ®a TSC§ vµo sö dông, kh«ng kÓ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng tÝnh theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ ).  L·i tiÒn vay ®Çu t cho TSC§ khi ®a TSC§ vµo sö dông.  LÖ phÝ tríc b¹ (nÕu cã).  C¸c phÝ tæn trùc tiÕp tríc khi ®a TSC§ vµo sö dông nh chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, l¾p ®Æt, chØnh lý, ch¹y thö,... mµ bªn mua ph¶i chÞu. + TSC§ h÷u h×nh lo¹i ®Çu t x©y dùng th× NG ®îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ thùc tÕ c«ng tr×nh, c¸c chi phÝ cã liªn quan vµ lÖ phÝ tríc b¹ (nÕu cã). + TSC§ lo¹i ®îc cÊp, ®îc ®iÒu chuyÓn ®Õn bao gåm gi¸ trÞ cßn l¹i ghi trªn sæ cña ®¬n vÞ cÊp, ®¬n vÞ ®iÒu chuyÓn, hoÆc gi¸ trÞ theo ®¸nh gi¸ thùc tÕ cña héi ®ång giao nhËn vµ c¸c phÝ tæn trùc tiÕp mµ bªn nhËn tµi s¶n ph¶i chi ra tríc khi ®a TSC§ vµo sö dông. Riªng TSC§ ®iÒu chuyÓn gi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n phô thuéc trong doanh nghiÖp th× NG ®îc tÝnh b»ng NG ghi trªn sæ cña ®¬n vÞ giao. C¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc ®iÒu chuyÓn nµy ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. + TSC§ lo¹i ®îc biÕu tÆng, nhËn vèn gãp liªn doanh, nhËn l¹i vèn gãp liªn doanh, ph¸t hiÖn thõa th× NG ®îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ thùc tÕ theo ®¸nh gi¸ cña héi ®ång giao nhËn vµ c¸c chi phÝ bªn nhËn ph¶i chi ra tríc khi ®a TSC§ vµo sö dông.  TSC§ thuª tµi chÝnh. NG cña TSC§ thuª tµi chÝnh ph¶n ¸nh ë ®¬n vÞ thuª nh ®¬n vÞ chñ tµi s¶n Trang : 10 bao gåm: gi¸ mua thùc tÕ, c¸c chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, chi phÝ söa ch÷a, t©n trang tríc khi ®a TSC§ vµo sö dông, chi phÝ l¾p ®Æt, ch¹y thö, thuÕ vµ lÖ phÝ tríc b¹ (nÕu cã)... PhÇn chªnh lÖch gi÷a tiÒn thuª TSC§ ph¶i tr¶ cho ®¬n vÞ cho thuª vµ NG TSC§ ®ã ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp víi thêi h¹n cña hîp ®ång thuª tµi chÝnh. Gi¸ trÞ cña TSC§ cßn ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ bëi h¹n chÕ cña NG lµ kh«ng ph¶n ¸nh ®îc gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ do ®ã kh«ng x¸c ®Þnh ®îc tr¹ng th¸i kü thuËt cña tµi s¶n. §Ó x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ th× kÕ to¸n ph¶i tÝnh gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§. 3.2. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ hao mßn (Ghm) cña TSC§. Ghm TSC§ h÷u h×nh lµ kho¶n chi phÝ ®îc trÝch ®Þnh kú (hµng th¸ng, hµng quý) vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú ®Ó h×nh thµnh nguån vèn nh»m t¸i ®Çu t l¹i TSC§ h÷u h×nh do qu¸ tr×nh sö dông nã bÞ hao mßn v« h×nh vµ hao mßn h÷u h×nh. Ghm tÝch luü qua thêi gian lµ toµn bé Ghm céng dån cña TSC§ , nã thÓ hiÖn phÇn gi¸ trÞ TSC§ ®· chuyÓn vµo gi¸ trÞ cña s¶n phÈm trong c¸c kú kinh doanh. Khi x¸c ®Þnh ®îc NG vµ Ghm cña TSC§, kÕ to¸n sÏ x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§. 3.3. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cßn l¹i (Gcl) cña TSC§. Gcl cña TSC§ ®îc x¸c ®Þnh b»ng NG trõ Ghm, nhê ®ã nã cã thÓ ph¶n ¸nh ®óng tr¹ng th¸i kü thuËt cña TSC§. Sè tiÒn cßn l¹i sÏ ®îc thu håi díi h×nh thøc khÊu hao vµ lµ c¨n cø ®Ó lËp kÕ ho¹ch t¨ng cêng ®æi míi TSC§. Gcl ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: Trang : 11 Gcl = NG - Ghm Qua ph©n tÝch ë trªn ta thÊy, mçi lo¹i “gi¸ trÞ“ cã t¸c dông ph¶n ¸nh nhÊt ®Þnh nhng kÌm theo cßn cã nh÷ng mÆt h¹n chÕ. Do ®ã, kÕ to¸n TSC§ ph¶i theo dâi c¶ ba lo¹i: NG, Ghm, Gcl vµ ®Þnh kú ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ kh«ng chØ lµ cÇn thiÕt mµ cßn lµ b¾t buéc phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý TSC§ ®Ó t¹o c¬ së cho viÖc trÝch khÊu hao chÝnh x¸c, b¶o ®¶m hoµn l¹i ®Çy ®ñ vèn ®Çu t vµ ph©n tÝch ®îc hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh trong doanh nghiÖp. 4. Yªu cÇu vµ nhiÖm vô h¹ch to¸n TSC§. Víi chøc n¨ng th«ng tin, kiÓm tra vµ víi t c¸ch lµ c«ng cô ®¾c lùc cña qu¶n lý, ®Ó ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu trªn, kÕ to¸n TSC§ ph¶i thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau: • Tæ chøc ghi chÐp ph¶n ¸nh tæng hîp sè liÖu mét c¸ch ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi vÒ sè lîng, hiÖn tr¹ng vµ gi¸ trÞ TSC§ hiÖn cã, t×nh h×nh t¨ng gi¶m vµ di chuyÓn TSC§ trong toµn doanh nghiÖp vµ ë tõng bé phËn sö dông nh»m t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó kiÓm tra, gi¸m s¸t thêng xuyªn viÖc gi÷ g×n b¶o qu¶n, b¶o dìng TSC§; ®ång thêi gióp doanh nghiÖp bè trÝ sö dông vµ ®Çu t ®æi míi TSC§ trong ®¬n vÞ m×nh. • Ghi chÐp ph¶n ¸nh t×nh h×nh sö dông theo tõng ®èi tîng,tõng lo¹i còng nh toµn bé TSC§ trong toµn doanh nghiÖp vµ ë toµn bé phËn sö dông. KÕ to¸n TSC§ dùa trªn c¸c sè liÖu ghi chÐp tiÕn hµnh tÝnh to¸n hiÖu qu¶ sö dông TSC§ trong toµn bé doanh nghiÖp còng nh ë tõng bé phËn sö dông ®Ó ®a ra c¸c kÕt luËn cho nhµ qu¶n lý : tiÕn hµnh kiÓm kª, kiÓm tra ®Þnh kú hay kiÓm tra bÊt thêng TSC§ vµ tham gia vµo héi ®ång ®¸nh gi¸ l¹i TSC§. NhiÖm vô nµy gióp cho kÕ to¸n TSC§ cã kh¶ n¨ng cung cÊp c¸c sè liÖu cho chñ doanh nghiÖp ®Ó ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p huy ®éng sö dông triÖt ®Ó vµ cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao víi sè lîng vµ n¨ng lùc TSC§ hiÖn cã. Trang : 12 • Ph¶n ¸nh kÞp thêi gi¸ trÞ hao mßn TSC§ trong qu¸ tr×nh sö dông, tÝnh to¸n vµ ph©n bæ còng nh ph¶n ¸nh chÝnh x¸c sè khÊu hao TSC§ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo tõng ®Þa ®iÓm ®èi tîng sö dông TSC§ nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thu håi ®îc vèn ®Çu t mét c¸ch hîp lý trong qu¸ tr×nh sö dông TSC§. • X¸c ®Þnh ®óng ®¾n vµ h¹ch to¸n mét c¸ch kÞp thêi chi phÝ, c¸c kho¶n thu nhËp trong qu¸ tr×nh thanh lý, nhîng b¸n, söa ch÷a TSC§, lËp b¸o c¸o vÒ TSC§ vµ tham gia ph©n tÝch t×nh h×nh trang bÞ huy ®éng, b¶o qu¶n vµ sö dông TSC§ trong doanh nghiÖp. Nh vËy,víi nhiÖm vô kÕ to¸n ®· tr×nh bµy ë trªn ®ßi hái trong qu¸ tr×nh kÕ to¸n mét mÆt ph¶i tæ chøc ghi chÐp TSC§ trªn gãc ®é toµn ®¬n vÞ còng nh theo tõng ®Þa ®iÓm, tõng bé phËn b¶o qu¶n vµ sö dông tµi s¶n, ®ång thêi kÕ to¸n còng ph¶i thêng xuyªn ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông TSC§ ®Ó cã biÖn ph¸p khai th¸c n¨ng lùc TSC§ vµ cã kÕ ho¹ch ®Çu t hîp lý. ii. h¹ch to¸n chi tiÕt tsc® h÷u h×nh. Nh chóng ta ®· biÕt, yªu cÇu qu¶n lý TSC§ ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt TSC§. Th«ng qua tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt TSC§, kÕ to¸n cung cÊp nh÷ng chØ tiªu quan träng lµm c¨n cø ®Ó doanh nghiÖp c¶i tiÕn ®æi míi TSC§, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông TSC§, ph©n bæ chÝnh x¸c sè khÊu hao TSC§, n©ng cao tr¸ch nhiÖm vËt chÊt trong viÖc b¶o qu¶n vµ sö dông TSC§. T¬ng tù nh h¹ch to¸n c¸c yÕu tè kh¸c, h¹ch to¸n TSC§ còng ph¶i dùa trªn c¬ së c¸c chøng tõ gèc thÝch hîp, chøng minh c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh, hÖ thèng chøng tõ nµy bao gåm :  Biªn b¶n giao nhËn TSC§ : ®îc dïng lµm thñ tôc giao Trang : 13 nhËn TSC§ gi÷a c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ khi cã tµi s¶n míi ®a vµo sö dông hoÆc ®iÒu chuyÓn tµi s¶n cho ®¬n vÞ kh¸c. Biªn b¶n giao nhËn TSC§ lµ c¨n cø ®Ó lËp thÎ TSC§, vµo sæ kÕ to¸n chi tiÕt TSC§ vµ qui ®Þnh tr¸ch nhiÖm b¶o qu¶n, sö dông gi÷a bªn giao vµ bªn nhËn. Biªn b¶n nµy ®îc lËp cho tõng ®èi tîng ghi TSC§ vµ ®îc lËp thµnh 2 b¶n, hai bªn ký x¸c nhËn, mçi bªn gi÷ mét b¶n, sau ®ã chuyÓn cho phßng kÕ to¸n ghi sæ kÕ to¸n vµ h¹ch to¸n t¨ng gi¶m TSC§.  ThÎ TSC§ : dïng ®Ó ghi chÐp kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ tõng TSC§ cña ®¬n vÞ, t×nh h×nh thay ®æi NG vµ Ghm ®· trÝch hµng n¨m cña TSC§, thÎ TSC§ dïng chung cho mäi TSC§ vµ riªng tõng ®èi tîng ghi TSC§ do kÕ to¸n TSC§ lËp, kÕ to¸n trëng ký x¸c nhËn. C¨n cø lËp thÎ lµ “Biªn b¶n giao nhËn TSC§” vµ c¸c tµi liÖu cã liªn quan. ThÎ ®îc lu ë phßng ban kÕ to¸n trong suèt qu¸ tr×nh sö dông TSC§. C¨n cø vµo c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh, kÕ to¸n TSC§ ph¶i ghi kÞp thêi c¸c biÕn ®éng vµo thÎ. ThÎ TSC§ lËp thµnh 1 b¶n ®Ó t¹i phßng kÕ to¸n cña doanh nghiÖp, lËp xong thÎ TSC§ ®îc ®¨ng ký vµo sæ TSC§. Sæ TSC§ lËp chung cho toµn doanh nghiÖp mét quyÓn vµ cho tõng ®¬n vÞ sö dông TSC§ mét quyÓn. Toµn bé thÎ TSC§ ®îc b¶o qu¶n tËp trung nhng chia lµm nhiÒu ng¨n theo yªu cÇu ph©n lo¹i TSC§. Mçi ng¨n TSC§ ®îc chia chi tiÕt theo ®¬n vÞ sö dông vµ sè hiÖu tµi s¶n. C¨n cø vµo c¸c ng¨n thÎ TSC§ ®Ó tæng hîp gi¸ trÞ TSC§, sè khÊu hao t¨ng, gi¶m hµng th¸ng trong n¨m.  Biªn b¶n thanh lý TSC§ : dïng lµm thñ tôc x¸c nhËn viÖc thanh lý c¸c TSC§ h háng mét phÇn, toµn bé hoÆc kh«ng cÇn dïng vµ lµ c¨n cø ®Ó ghi gi¶m TSC§ trªn sæ kÕ to¸n. Khi cã quyÕt ®Þnh thanh lý TSC§, ®¬n vÞ ph¶i thµnh lËp ban thanh lý gåm : ®¹i diÖn ban Gi¸m ®èc, kÕ to¸n trëng, ®¹i diÖn kü thuËt, ®¹i diÖn kÕ to¸n tµi vô, bé phËn sö dông TSC§. Biªn b¶n do Ban thanh lý lËp vµ giao cho ®¬n vÞ sö dông gi÷ mét b¶n gåm ®Çy ®ñ ch÷ ký cña c¸c thµnh phÇn cã liªn quan. Trang : 14  Biªn b¶n giao nhËn TSC§ söa ch÷a lín hoµn thµnh : lµ chøng tõ x¸c nhËn viÖc giao nhËn TSC§ sau khi hoµn thµnh söa ch÷a lín gi÷a bªn cã TSC§ söa ch÷a vµ bªn thùc hiÖn söa ch÷a, ®îc bªn giao lËp thµnh 3 b¶n cã ch÷ ký cña ®¹i diÖn bªn giao, bªn nhËn, phßng Kü thuËt råi chuyÓn cho trëng phßng KÕ to¸n, KÕ to¸n trëng ký tríc khi chuyÓn cho thñ trëng ®¬n vÞ duyÖt.  Biªn b¶n di chuyÓn TSC§ : dïng trong néi bé ®Ó theo dâi t×nh h×nh di chuyÓn TSC§ tõ bé phËn nµy sang bé phËn kh¸c.  Biªn b¶n ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ : dïng ®Ó x¸c nhËn viÖc ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ lµm c¨n cø ghi sæ kÕ to¸n. Biªn b¶n nµy do Héi ®ång ®¸nh gi¸ TSC§ lËp thµnh 2 b¶n, mét b¶n lu t¹i phßng KÕ to¸n vµ mét b¶n lu cïng hå s¬ kü thuËt cña TSC§. iii. H¹ch to¸n tæng hîp t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng, gi¶m tsc® h÷u h×nh. 1. Tµi kho¶n sö dông. Môc ®Ých cña h¹ch to¸n tæng hîp TSC§ lµ ghi chÐp, ph¶n ¸nh sè lîng, gi¸ trÞ TSC§ hiÖn cã, t×nh h×nh t¨ng gi¶m vµ hiÖn tr¹ng cña TSC§, kiÓm tra viÖc gi÷ g×n, sö dông b¶o dìng TSC§ vµ kÕ ho¹ch ®Çu t ®æi míi trong doanh nghiÖp, tÝnh to¸n ph©n bæ chÝnh x¸c sè khÊu hao TSC§ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Tham gia viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch söa ch÷a TSC§ vµ lËp dù to¸n chi phÝ söa ch÷a. Qua ®ã, cung cÊp th«ng tin vÒ vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp, t×nh h×nh sö dông vèn vµ TSC§, thÓ hiÖn c¸c c©n ®èi còng nh lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ quèc d©n. Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp th× viÖc h¹ch to¸n TSC§ ®îc theo dâi trªn c¸c tµi kho¶n chñ yÕu sau : Trang : 15  Tµi kho¶n (TK) 211 - TSC§ h÷u h×nh. TK nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña toµn bé TSC§ h÷u h×nh cña doanh nghiÖp theo NG. + Bªn Nî : ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng TSC§ h÷u h×nh theo NG (mua s¾m, x©y dùng, cÊp ph¸t...). + Bªn Cã : ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm gi¶m TSC§ h÷u h×nh theo NG (thanh lý, nhîng b¸n, ®iÒu chuyÓn,...). + D Nî : ph¶n ¸nh NG TSC§ h÷u h×nh hiÖn cã. TK 211 ®îc chi tiÕt thµnh 6 tiÓu kho¶n : 2112 - Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc. 2116 - C©y l©u n¨m, sóc vËt lµm viÖc vµ cho s¶n 2113 - M¸y mãc thiÕt bÞ 2114 - Ph¬ng tiÖn vËn t¶i, phÈm 2118 - TSC§ h÷u h×nh kh¸c. truyÒn dÉn 2115 - ThiÕt bÞ, dông cô qu¶n lý  TK 214 - Hao mßn TSC§. TK nµy ®îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng, gi¶m khÊu hao TSC§ t¹i doanh nghiÖp. + Bªn Nî : ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm gi¶m gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§. + Bªn Cã : ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§. Trang : 16 + D Cã : ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ hiÖn cã. TK 214 chi tiÕt thµnh 3 tiÓu kho¶n : 2141 - Hao mßn TSC§ h÷u h×nh 2142 - Hao mßn TSC§ ®i 2143 - Hao mßn TSC§ v« h×nh. thuª dµi h¹n 2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n. Trong ho¹t ®éng kinh doanh, tµi s¶n cña doanh nghiÖp thêng xuyªn biÕn ®éng (t¨ng hoÆc gi¶m). §Ó qu¶n lý chÆt chÏ TSC§, kÕ to¸n cÇn ph¶i theo dâi vµ ph¶n ¸nh thêng xuyªn mäi trêng hîp biÕn ®éng.  H¹ch to¸n t¨ng TSC§. Trong mét doanh nghiÖp, TSC§ cã thÓ t¨ng theo nhiÒu nguyªn nh©n : do ®îc cÊp ph¸t, biÕu tÆng, mua s¾m, x©y dùng c¬ b¶n bµn giao, do c¸c ®¬n vÞ tham gia liªn doanh gãp vèn, do nhËn l¹i vèn gãp liªn doanh dµi h¹n víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c, do chuyÓn tõ c«ng cô, dông cô, do ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n, do ph¸t hiÖn thõa trong kiÓm kª, .... Ta cã thÓ kh¸i qu¸t c¸c nghiÖp vô t¨ng TSC§ theo hai s¬ ®å sau : Chó thÝch s¬ ®å 1 vµ s¬ ®å 2 : (1) T¨ng TSC§ do doanh nghiÖp mua s¾m kh«ng ph¶i qua l¾p ®Æt, doanh nghiÖp bá tiÒn mua b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ, quyÒn sö dông ®Êt, chi phÝ vÒ lîi thÕ th¬ng m¹i. (2) T¨ng TSC§ do doanh nghiÖp mua s¾m ph¶i qua l¾p ®Æt trong mét thêi gian dµi. (3) T¨ng TSC§ do ho¹t ®éng x©y dùng c¬ b¶n, t¨ng trong qu¸ tr×nh Trang : 17 thµnh lËp doanh nghiÖp, t¨ng do ®Çu t nghiªn cøu, ph¸t triÓn nh»m phôc vô lîi Ých l©u dµi cña doanh nghiÖp. (4) T¨ng TSC§ do chñ së h÷u cÊp vèn hay doanh nghiÖp nhËn viÖn trî, biÕu tÆng kh«ng hoµn l¹i, c¸c ®¬n vÞ gãp liªn doanh b»ng TSC§, ®iÒu chuyÓn tõ ®¬n vÞ kh¸c ®Õn. (5) NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh b»ng TSC§. (6) T¨ng TSC§ do chuyÓn tõ c«ng cô, dông thµnh TSC§. (7) T¨ng TSC§ do nhËp khÈu. (8) T¨ng TSC§ do ®¸nh gi¸ l¹i. S¬ ®å 1 : Tr×nh tù h¹ch to¸n t¨ng TSC§ Trang : 18 Doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ TK : 211,213 TK : 111,112,331,341... (1) TK : 1332 TK : 111,112,331,341 (2) TK : 2411 (2) TK : 1332 TK : 111,112,331 TK : 2412 (3) (3) TK : 411 (4) TK : 128,222 (5) TK : 1531 TK : 111,112,331 (6) TK : 1421 (6) TK : 2141 TK : 3333 (7) TK : 412 (8) Trang : 19 S¬ ®å 2 : Tr×nh tù h¹ch to¸n t¨ng tµi s¶n cè ®Þnh Doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp TK: 111,112,331,341,... (2) TK: 111,112,331 (1) TK: 2411 TK: 211,213 (2) TK: 2412 (3) (3) TK: 411 (4) TK: 128,222 (5) TK: 1531 (6) TK: 111,112,331 TK: 1421 (6) TK: 2141 TK: 3333 (7) TK: 412 (8)  H¹ch to¸n gi¶m TSC§. Song song víi t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng TSC§ cã biÕn ®éng gi¶m TSC§ do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau nhng chñ yÕu lµ do nhîng b¸n, thanh lý, .... Tuú theo tõng trêng hîp cô thÓ kÕ to¸n sÏ ph¶n ¸nh vµo sæ s¸ch c¸c bót to¸n Trang : 20