Tài liệu Hoàn thiện công tác xây dựng dự án tại công ty cổ phần phát triển khoa học và công nghệ việt nam

Khóa luận tốt nghiệp i GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh TÓM LƢỢC 1. Tên đề tài: “Hoàn thiện công tác xây dựng dự án tại công ty Cổ phần phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Nam.” 2. Giảng viên hƣớng dẫn: Thạc sĩ Vũ Thị Như Quỳnh 3. Sinh viên thực hiện: Hoàng Thị Trang – Lớp K47A2 – Trường Đại học Thương Mại 4. Thời gian thực hiện: Từ ngày 26/02/2015 đến ngày 29/04/2015 5. Mục tiêu nghiên cứu đề tài: - Hệ thống hóa kiến thức về dự án và công tác xây dựng dự án. - Phân tích và đánh giá tình hình công tác xây dựng dự án tại công ty Cổ phần phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Nam. - Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện công tác xây dựng dự án tại công ty Cổ phần phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Nam. 6. Nội dung chính: Đề tài được chia làm 3 chương như sau: Chương 1: Một số lý luận cơ bản về công tác xây dựng dự án Chương 2: Đánh giá và phân tích thực trạng công tác xây dựng dự án tại công ty Cổ phần phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Nam Chương 3: Đề xuất và kiến nghị để hoàn thiện công tác xây dựng dự án tại công ty Cổ phần phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Nam. 7. Kết quả chính đạt đƣợc:  Báo cáo tóm tắt đề tài  Báo cáo chính thức khóa luận tốt nghiệp  Hiểu biết thêm về công tác xây dựng dự án SVTH: Hoàng Thị Trang Lớp: K47A2 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực tập và thực hiện đề tài của mình em xin chân thành cảm ơn tới: Thầy cô trong khoa quản trị kinh doanh và nhà trường đã tạo điều kiện cho em có cơ hội cọ sát với thực tế và hiểu hơn về chuyên môn của mình. Ban giám đốc công ty, các cô, chú, anh chị cán bộ công nhân viên công ty Cổ phần phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã tận tình giúp đỡ em rất nhiều để em có thể hiểu rõ hơn những khó khăn trong công tác xây dựng dự án Đặc biệt em xin chân thành cảm ơn tới ThS Vũ Thị Nhƣ Quỳnh, người đã tận tình hướng dẫn em hoàn thành bài viết này. Mặc dù em đã có nhiều cố gắng nghiên cứu và tìm hiểu để hoàn thành tốt đề tài của mình. Tuy nhiên, vì trình độ hiểu biết và thời gian có hạn, chắc chắn sẽ không tránh khỏi những khuyết điểm thiếu sót. Chính vì vậy, em mong nhận được sự đánh giá quan tâm và những lời phê bình, đóng góp chân thành của các thầy cô giáo và những người quan tâm đến đề tài này nhằm góp phần làm cho nội dung đề tài hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn ! Hà Nội, ngày 04 tháng 05 năm 2015 Sinh viên Hoàng Thị Trang SVTH: Hoàng Thị Trang Lớp: K47A2 Khóa luận tốt nghiệp iii GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh MỤC LỤC TÓM LƢỢC ....................................................................................................................i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... ii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU ............................................................................vi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ..................................................................................... vii PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................1 1.Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................................. 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài ...................................................................2 3. Mục đích nghiên cứu .................................................................................................3 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................3 5. Phƣơng pháp nghiên cứu .......................................................................................... 3 6. Kết cấu đề tài: ............................................................................................................4 CHƢƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CÔNG TÁC XÂY DỰNG DỰ ÁN TRONG DOANH NGHIỆP ...................................................................................5 1.1. Các khái niệm có liên quan ....................................................................................5 1.1.1. Khái niệm dự án ..................................................................................................5 1.1.2. Quản trị dự án......................................................................................................5 1.1.3. Soạn thảo dự án ...................................................................................................6 1.1.4. Các căn cứ trong việc xây dựng dự án .............................................................. 6 1.2. Nội dung của công tác xây dựng dự án.................................................................6 1.2.2. Căn cứ xây dựng dự án .......................................................................................7 1.2.3. Trình tự xây dựng dự án .....................................................................................9 1.2.3.1. Công tác chuẩn bị xây dựng dự án .................................................................9 1.2.3.2. Triển khai dự án: ............................................................................................ 10 1.2.3.3. Trình duyệt dự án: ......................................................................................... 11 1.3. Các nhân tố ảnh hƣởng ........................................................................................ 12 1.3.1. Bên trong doanh nghiệp:...................................................................................12 1.3.2. Bên ngoài doanh nghiệp ....................................................................................13 CHƢƠNG 2: PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VỀ CÔNG TÁC XÂY DỰNG DỰ ÁN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN PHÁT TRIỂN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM ..................................................................................15 2.1. Khái quát về công ty ............................................................................................. 15 SVTH: Hoàng Thị Trang Lớp: K47A2 Khóa luận tốt nghiệp iv GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của công ty cổ phần và phát triển Khoa học và công nghệ Việt Nam......................................................................................... 15 2.1.2. Chức năng và nhiệm vụ của công ty ................................................................ 15 2.1.3. Cơ cấu tổ chức....................................................................................................16 2.1.4. Đặc điểm ngành kinh doanh .............................................................................17 2.1.5. Kết quả kinh doanh ........................................................................................... 17 2.2. Phân tích và đánh giá thực trạng công tác xây dựng dự án của công ty Cổ phần và phát triển Khoa học và công nghệ Việt Nam .............................................18 2.2.1. Một số dự án tiêu biểu của công ty Cổ phần và phát triển Khoa học và công nghệ Việt Nam ..............................................................................................................18 2.2.2. Thực trạng công tác xác định mục tiêu, yêu cầu trong xây dựng dự án của công ty Cổ phần phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Nam. ............................. 19 2.2.3. Thực trạng về căn cứ xây dựng dự án của công ty.........................................21 2.2.3.1. Căn cứ lý luận .................................................................................................21 2.2.3.2. Căn cứ thực tiễn .............................................................................................. 22 2.2.3.3. Căn cứ pháp lý ................................................................................................ 24 2.2.4. Thực trạng về trình tự xây dựng dự án tại công ty ........................................25 2.3. Các kết luận về công tác xây dựng dự án của công ty Cổ phần phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Nam .............................................................................26 2.3.1. Thành công và nguyên nhân ............................................................................26 2.3.2. Tồn tại và nguyên nhân .....................................................................................27 CHƢƠNG 3: ĐỀ XUẤT VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC XÂY DỰNG DỰ ÁN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN PHÁT TRIỂN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM ..................................................................................29 3.1. Phƣơng hƣớng hoạt động của công ty cổ phần phát triển khoa học và công nghệ Việt Nam trong thời gian tới .............................................................................29 3.1.1.Định hƣớng chung của công ty Cổ phần phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Nam ....................................................................................................................... 29 3.1.2. Mục tiêu cụ thể của công ty trong năm tới......................................................29 3.2. Quan điểm giải quyết vấn đề còn tồn đọng trong quá trình xây dựng dự án cuả Công ty Cổ phần phát triển Khoa học và công nghệ Việt Nam ....................... 30 SVTH: Hoàng Thị Trang Lớp: K47A2 Khóa luận tốt nghiệp v GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh 3.3. Các giải pháp , kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác xây dựng dự án của Công ty cổ phần phát triển Khoa học và công nghệ Việt Nam. ........................................31 3.3.1. Đối với công tác xây dựng mục tiêu, yêu cầu của dự án ................................ 31 3.3.2. Đối với các căn cứ khi xây dựng dự án ............................................................ 32 3.3.3. Đối với trình tự xây dựng dự án của công ty ..................................................33 3.3.2 Kiến nghị nhà nƣớc ............................................................................................ 34 KẾT LUẬN ..................................................................................................................35 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Phụ lục 1 SVTH: Hoàng Thị Trang Lớp: K47A2 Khóa luận tốt nghiệp vi GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức của công ty Cổ phần phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Nam ............................................................................................................................... 16 Bảng 2.1. Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty Cổ phần phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Nam từ 2012-2014 .............................................................................17 SVTH: Hoàng Thị Trang Lớp: K47A2 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh vii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Giải nghĩa Từ viết tắt 1 BKHCN Bộ Khoa học và Công nghệ 2 BTC Bộ tài chính 3 Ha Hécta 4 HTTV Hệ thống thư viện 5 M Mét 6 QĐ Quyết định 7 TB Thông báo 8 TTLT Thông tư liên tịch 9 TTg Thủ tướng 10 TNHH Trách nhiệm hữu hạn 11 SHTT Sở hữu trí tuệ 12 SKHCN Sở Khoa học và Công nghệ 13 UBND Ủỷ ban nhân dân 14 VIETTSD 15 WTO SVTH: Hoàng Thị Trang Công ty Cổ phần phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Nam Tổ chức thương mại thế giới (World Trade Organization) Lớp: K47A2 Khóa luận tốt nghiệp 1 GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Việc gia nhập tổ chức thương mại quốc tế WTO đã đem lại cho Việt Nam một làn sóng đầu tư từ khắp các nước trên thế giới. Kéo theo đó, Việt Nam phải điều chỉnh lại các quan điểm chính trị, xã hội để phù hợp với sự phát triển của thế giới. Trong đó vấn đề phát triển khoa học kỹ thuật trong nước và vấn đề sở hữu trí tuệ ngày càng trở nên quan trọng và thiết yếu. Vì vậy, nhà nước đã có những chính sách, chiến lược tạo điều kiện để phát triển những máy móc, kỹ thuật mới ở trong nước và bảo hộ các nhãn hiệu tại địa phương trên cả nước bằng cách xây dựng và thực hiện các dự án đầu tư. Tuy nhiên, đây là những dự án thuộc một lĩnh vực mới nên những dự án này đang gặp nhiều những khó khăn, bất cập cần phải tìm ra phương hướng để giải quyết. Trong phạm vi một doanh nghiệp, công tác quản trị dự án có vai trò quan trọng. Nó quyết định tới hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Mỗi dự án có không gian và thời gian xây dựng và thực hiện khác nhau, tuy nhiên chúng đều có một bước rất quan trọng để khởi nguồn cho sự thành công, đó là bước xây dựng dự án. Công tác xây dựng dự án tốt sẽ mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp, cũng là nền tảng để doanh nghiệp xây dựng và phát triển thêm các dự án khác giúp doanh nghiệp mở rộng hoạt động của mình trên thị trường. Do vậy, các doanh nghiệp phải có một quy trình xây dựng dự án chuẩn, tạo tiền đề cho sự phát triển thành công của dự án và làm cơ sở cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Công ty Cổ phần phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Nam được thành lập năm 2012 và hoạt động kinh doanh chủ yếu là thực hiện các dự án liên quan tới bảo hộ, phát triển thương hiệu cho những nhãn hiệu tập thể tại các địa phương, ứng dụng những sản phẩm công nghệ mới do Việt Nam sản xuất vào thực tế. Vậy nên, sự phát triển của công ty Cổ phần phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Nam gắn chặt với việc xây dựng và thực hiện các dự án. Tuy nhiên, công tác xây dựng dự án ở công ty chưa được quan tâm đúng mức. Thể hiện rõ qua việc công ty chưa có một quy trình chuẩn cho việc xây dựng dự án và công tác xây dựng dự án thường bị chậm tiến độ. Vấn đề hoàn thiện công tác xây dựng dự án là rất cần thiết, nó giúp công ty nâng cao lợi thế của mình trước các đối thủ cạnh tranh trên thị trường. Xây dựng dự án tốt còn giúp công ty thúc đẩy hiệu quả kinh doanh, tăng thị phần, mở rộng quy mô, quảng bá thương hiệu, tăng lợi nhuận đồng thời tăng cường lòng tin đối với khách hàng. Đó là lý do em chọn đề tài nghiên cứu: “Hoàn thiện công tác xây dựng dựán tại công ty Cổ phần phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Nam”. SVTH: Hoàng Thị Trang Lớp: K47A2 Khóa luận tốt nghiệp 2 GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài Qua quá trình tìm hiểu đề tài, em đã tìm được một số luận văn nghiên cứu về công tác xây dựng dự án. - Luận văn “Hoàn thiện công tác xây dựng dự án đầu tư xây dựng tại công ty tư vấn - xây dựng công trình văn hóa và đô thị” của Nguyễn Trần Thanh, năm 2006, trường đại học Thương Mại. Luận văn tập trung nghiên cứu, phân tích, đánh giá về thực trạng công tác xây dựng dự án đầu tư tại công ty tư vấn – xây dựng công trình văn hóa đô thị, qua đó thấy được thành tích và hạn chế của công tác xây dựng dự án tại công ty. Từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác tổ chức xây dựng dự án đầu tư xây dựng tại công ty. - Luận văn “Hoàn thiện công tác xây dựng dự án ứng dụng thương mại điện tử tại công ty TNHH Sông Hồng 2 trong lĩnh vực khách sạn du lịch” của Nguyễn Văn Đoàn, năm 2009, trường đại học Thương Mại. Luận văn đã đánh giá tổng quan thực trạng công tác xây dựng dự án ứng dụng thương mại điện tử tại công ty TNHH Sông Hồng 2, từ đó chỉ ra những thành tựu đạt được cũng như những hạn chế về công tác xây dựng dự án. Qua đó, đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện và phương hướng phát triển công tác xây dựng dự án tại công ty. - Luận văn “Hoàn thiện công tác lập dự án tại công ty Cổ phần dịch vụ cơ điện lạnh công trình TSC” của Đặng Thị Ngọc Anh, năm 2012, trường đại học Thương Mại. Luận văn đã phân tích và đánh giá thực trạng công tác lập dự án tại công ty cổ phần dịch vụ cơ điện lạnh công trình TSC, tác giả đã chỉ ra được những ưu điểm và nhược điểm của dự án, từ đó đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm hoàn thiện công tác lập dự án tại công ty. - Luận văn “Hoàn thiện công tác xây dựng dự án tại công ty cổ phần Xuất nhập khẩu và xây dựng Việt Đức” của Vũ Thị Huế, năm 2013, trường đại học Thương Mại. Luận văn đã đưa ra được những vấn đề còn tồn tại của công ty xuất nhập khẩu và xây dựng Việt Đức. Từ đó, đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện và phương hướng phát triển công tác xây dựng dự án tại công ty. - Luận văn “Hoàn thiện công tác xây dựng dự án tại công ty TNHH Toyota Thanh Hóa” của Hà Mạnh Hùng, năm 2014, trường đại học Thương Mại. Luận văn đã nghiên cứu, phân tích và đánh giá công tác xây dựng dự án của công ty TNHH Toyota Thanh Hóa. Từ đó chỉ ra những thành tựu đạt được, những bất SVTH: Hoàng Thị Trang Lớp: K47A2 Khóa luận tốt nghiệp 3 GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh cập và qua đó đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác xây dựng dự án của công ty. Như vậy, đã có nhiều đề tài liên quan đến dự án và công tác xây dựng dự án nhưng ở mỗi công ty, mỗi lĩnh vực nhưng công tác xây dựng dự án ở mỗi công ty lại có những nét riêng. Những công trình nghiên cứu này đã cho thấy cái nhìn cơ bản về những lý luận liên quan đến việc xây dựng dự án, từ đó tìm ra những tồn tại của vấn đề nghiên cứu để đưa ra những giải pháp phù hợp. Tuy nhiên chưa có đề tài nào làm về “Hoàn thiện công tác xây dựng dự án tại công ty Cổ phần phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Nam”. 3. Mục đích nghiên cứu Qua quá trình thực tập tại công ty Cổ phần phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Nam em thấy việc xây dựng dự án của công ty còn nhiều bất cập và hiện chưa có đề tài về hoàn thiện công tác xây dựng dự án của công ty. Vì vậy, mục đích nghiên cứu đề tài là: - Hệ thống hóa những lý luận cơ bản về công tác xây dựng dự án - Phân tích và đánh giá thực trạng công tác xây dựng dự án tại công ty Cổ phần phát triển Khoa học và công nghệ Việt Nam trong thời gian từ 2013 – 2015, nhằm làm rõ những vấn đề tồn tại và nguyên nhân tồn tại những vấn đề đó. - Đề xuất một số hướng, giải pháp, kiến nghị góp phần hoàn thiện công tác xây dựng dự án tại công ty Cổ phần phát triển Khoa học và công nghệ Việt Nam 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng: Công tác xây dựng dự án của công ty Cổ phần phát triển Khoa học và công nghệ Việt Nam. - Phạm vi nghiên cứu Không gian: Tất cả các dự án được công ty Cổ phần Khoa học và Công nghệ Việt Nam xây dựng trong phạm vi nước Việt Nam. Thời gian: các dự án thực hiện từ năm 2013 đến 2015 5. Phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Các phƣơng pháp thu thập dữ liệu 5.1.1. Phƣơng pháp thu thập dữ liệu sơ cấp Phương pháp nghiên cứu thu thập dữ liệu sơ cấp là phương pháp thu thập dữ liệu chưa qua xử lý, được thu thập lần đầu và thu thập trực tiếp từ các đơn vị của tổng thể SVTH: Hoàng Thị Trang Lớp: K47A2 Khóa luận tốt nghiệp 4 GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh nghiên cứu thông qua các cuộc điều tra thống kê. Phương pháp nghiên cứu thu thập dữ liệu sơ cấp nhằm thu thập và phân tích thông tin liên quan đến công tác xây dựng dự án của công ty, đáp ứng tốt yêu cầu nghiên cứu bổ sung những thông tin còn thiếu của nghiên cứu thứ cấp Để hoàn thành bài khóa luận em đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu quan sát thực tế tại phòng kinh doanh, phòng dự án và phòng kế toán của công ty. Qua đó em đã tìm hiểu được tình hình hoạt động, thực tế quá trình xây dựng dự án của công ty. 5.1.2. Phƣơng pháp thu thập dữ liệu thứ cấp Em đã tiến hành thu thập thông tin từ nhiều nguồn (xin số liệu từ phòng kế toán, phòng nhân sự, phòng dự án) ngoài ra em còn thu thập dữ liệu trên trang web của công ty để đảm bảo khối lượng thông tin đầy đủ đáp ứng tốt đề tài báo cáo. Mục đích: Phương pháp nghiên cứu dữ liệu thứ cấp được sử dụng nhằm thu thập số liệu, dữ liệu từ các phòng, ban của công ty phục vụ cho việc tìm hiểu, đánh giá thực trạng công tác xây dựng dự án của công ty. Phương pháp này có ưu điểm là chi phí thấp, dựa trên các số liệu thu thập được mà các nhà quản trị có cách nhìn nhận để phân tích và làm cơ sở cho việc lập mục tiêu xây dựng dự án của công ty. 5.2. Các phƣơng pháp phân tích dữ liệu - Phương pháp thống kê: Các số liệu thu thập được cần phải có sự chọn lọc, thống kê theo các chỉ tiêu nhằm phục vụ các phần khác nhau trong luận văn. - Phương pháp so sánh: Dựa vào các số liệu về doanh thu, lợi nhuận, chi phí…của các năm 2012, 2013, 2014 để so sánh số liệu giữa các năm bao gồm so sánh tương đối và tuyệt đối. 6. Kết cấu đề tài: Ngoài phần tóm lược, lời cảm ơn, phần mục lục, danh mục bảng biểu, sơ đồ, tài liệu tham khảo thì nội dung của bài khóa luận gồm: Chương 1: Một số lý luận cơ bản về công tác xây dựng dự án trong doanh nghiệp. Chương 2: Phân tích và đánh giá về thực trạng về công tác xây dựng dự án của công ty Cổ phần phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Nam Chương 3: Đề xuất và kiến nghị để giải quyết các vấn đề còn hạn chế trong công tác xây dựng dự án của công ty Cổ phần phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Nam. SVTH: Hoàng Thị Trang Lớp: K47A2 Khóa luận tốt nghiệp 5 GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh CHƢƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CÔNG TÁC XÂY DỰNG DỰ ÁN TRONG DOANH NGHIỆP 1. 1. Các khái niệm có liên quan 1.1. 1. Khái niệm dự án: a. Khái niệm về dự án: - Về hình thức: Dự án là một tập hồ sơ gồm tài liệu, trong đó trình bày một cách chi tiết và hệ thống với các nguồn lực và chi phí theo một kế hoạch nhằm thực hiện mục tiêu xác định trong một thời hạn nhất định. - Về nội dung Theo nghĩa “tĩnh”, dự án được hiểu là một hình tượng về một tình huống (một trạng thái) mà ta muốn đạt tới trong tương lai. Theo nghĩa “động”, dự án là một hoạt động đặc thù được thực hiện có mục đích, có phương pháp và định tiến với các phương tiện và nguồn lực đã cho nhằm tạo nên một thực tế mới. b. Khái niệm dự án kinh doanh Dự án kinh doanh trước hết là một dự án được hình thành và thực hiện trong lĩnh vực kinh doanh, theo đuổi mục tiêu lợi nhuận và các hoạt động dự án gắn liền với môi trường kinh doanh và thị trường mà dự án sẽ cung ứng sản phẩm, dịch vụ. c. Khái niệm xây dựng dự án Xây dựng dự án là một trong những nội dung đầu tiên của hoạt động quản trị dự án, đây là nền tảng và là cơ sở để có thể triển khai các bước tiếp theo. Nội dung phải xác định một cách đầy đủ, chi tiết, có căn cứ lý luận, thực tiễn và pháp lý, làm chỗ dựa cho việc thẩm định, đánh giá, lựa chọn và phê duyệt dự án của các cấp có thẩm quyền. Đồng thời, làm cơ sở cho việc ra quyết định đầu tư của các chủ đầu tư, hạn chế những rủi ro, nguy cơ trong quá trình triển khai thực hiện. 1.1.2. Quản trị dự án: Quản trị dự án là tổng hợp những hoạt động quản trị liên quan đến việc xác định dự án, phân tích và lập dự án, triển khai dự án, nghiệm thu và tổng kết dự án nhằm đáp ứng một mục tiêu chuyên biệt, và qua đó góp phần thực hiện mục tiêu chung của doanh nghiệp. SVTH: Hoàng Thị Trang Lớp: K47A2 Khóa luận tốt nghiệp 6 GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh 1.1.3. Soạn thảo dự án Công tác soạn thảo dự án là phương tiện hỗ trợ cho quản lý hoạt động đầu tư. Giúp cho nhà đầu tư ra quyết định đầu tư hay không? Giúp cho các nhà tài chính ra quyết định có nên tài trợ, cho vay và các cấp quản lý nhà nước ra quyết định cấp giấy chứng nhận đầu tư hay từ chối. 1.1.4. Các căn cứ trong việc xây dựng dự án: - Căn cứ lý luận: Việc xây dựng toàn bộ dự án cũng như nội dung cụ thể của nó phải luôn hướng tới phạm vi yêu cầu nghiên cứu cần đạt tới của mỗi nội dung. Giữa các nội dung dự án cần phải có mối quan hệ biện chứng logic và hữu cơ, không mâu thuẫn lẫn nhau. Toàn bộ dự án cũng như từng nội dung cụ thể luôn có căn cứ, nguyên tắc và phương pháp xây dựng nhất định để đảm bảo cho hoạt động dự án tuân theo các yếu tố khách quan. - Căn cứ pháp lý là pháp luật và thể chế trong nước có liên quan đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và dự án. - Căn cứ thực tiễn là những nghiên cứu, phân tích và dự báo về xu hướng biến động của một ngành kĩ nghệ mà dự án dự định tham gia, nhu cầu thực tế của dự án về vốn kinh doanh và khả năng đáp ứng của doanh nghiệp, nhu cầu thực tế của dự án và khả năng tổ chức, quản lý dự án của doanh nghiệp nói chung và trình độ của đội ngũ quản trị nói riêng. Căn cứ thực tiễn dựa trên các mục tiêu chung và cụ thể của doanh nghiệp trong thời kì thực hiện dự án, kết quả hoạt đông kinh doanh trong quá khứ cũng như trong hiện tại, kết quả của việc phân tích môi trường kinh doanh của doanh nghiệp. 1.2. Nội dung của công tác xây dựng dự án 1.2.1. Mục đích, yêu cầu của xây dựng dự án: - Mục đích: Xây dựng được một dự án khả thi với các nội dung cần thiết. Các nội dung này phải được xác định một cách đầy đủ, chi tiết , có căn cứ lý luận, thực tiễn và pháp lý, làm chỗ dựa cho việc thẩm định, đánh giá, lựa chọn và phê duyệt dự án của các cấp có thẩm quyền. Đồng thời, làm cơ sở cho việc ra quyết định đầu tư cho các chủ đầu tư, cho việc triển khai thực hiện dự án của nhà quản trị dự án. - Yêu cầu:  Dự án phải đảm bảo cho việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp. Dù là nội dung nào của dự án SVTH: Hoàng Thị Trang Lớp: K47A2 Khóa luận tốt nghiệp 7 GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh thì việc giải quyết mọi vấn đề đặt ra phải hướng tới các mục tiêu là làm thế nào để thực hiện mục tiêu đó.  Đảm bảo đầy đủ, toàn diện, rõ ràng các nội dung của dự án có tính khoa học thực tiễn pháp lý.  Dự án phải đảm bảo kết hợp hài hòa tính khả thi và tính hiệu quả. Thông thường nếu dự án kinh doanh đạt tính khả thi cao thì tính hiệu quả sẽ thấp và ngược lại, tùy theo mục tiêu cần đạt tới mà có thể nhấn mạnh mặt này hoặc mặt kia song không thể xây dựng một dự án kinh doanh mà chỉ đạt tính khả thi hay tính hiệu quả.  Dự án phải đảm bảo huy động mọi nguồn lực sẵn có của doanh nghiệp để nâng cao hiệu quả của hoạt động kinh doanh. Khi xác định nguồn lực, cần phải ưu tiên việc xây dựng các nguồn lực chưa được khai thác triệt để hoặc hoàn toàn chưa được khai thác mà doanh nghiệp chưa có. Hạn chế đến mức thấp nhất các rủi ro và bất trắc có thể xảy ra. Phải nghiên cứu, phân tích và lựa chọn giải pháp hay phương án tối ưu để giả quyết một vấn đề nào đó trong từng nội dung. Tất nhiên phải chấp nhận một sự mạo hiểm nếu muốn đạt hiệu quả cao. 1.2.2. Căn cứ xây dựng dự án: a. Các căn cứ lý luận: - Trên phương diện tổng thể, dự án phải được xây dựng trên cơ sở các mục tiêu, yêu cầu và nội dung…của một dự án đầu tư, có thể xem xét đến tính đặc thù của một dự án, nghĩa là các nội dung của dự án hướng vào việc thực hiện mục tiêu chung là tìm kiếm lợi nhuận cho doanh nghiệp (chủ dự án). Phải đảm bảo có đầy đủ các nội dung chủ yếu, phản ánh các mặt hoạt động khác nhau trong mỗi dự án. Trong mỗi nội dung cụ thể, phải dựa vào các mục tiêu cần đạt tới, các yêu cầu và phạm vi nghiên cứu… - Việc xây dựng các nội dung của dự án và trong từng nội dung cụ thể phải căn cứ vào mối quan hệ biện chứng, thống nhất và hệ thống giữa các vấn đề cần giải quyết. Nghĩa là các nội dung phải có quan hệ chặt chẽ, logic và hữu cơ, không mâu thuẫn và phủ định lẫn nhau - Việc xây dựng dự án nói chung và từng nội dung của dự án nói riêng , phải có phương pháp, công cụ và nguyên tắc nhất định nhằm đảm bảo cho hoạt động của dự án được vận hành theo đúng các quy luật khách quan, tránh tình trạng chủ quan, duy ý chí… SVTH: Hoàng Thị Trang Lớp: K47A2 Khóa luận tốt nghiệp 8 GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh b. Các căn cứ thực tiễn - Các mục tiêu bao gồm mục tiêu chung và mục tiêu cụ thể (trước mắt và lâu dài) của doanh nghiệp trong thời kỳ dự án, các mục tiêu tổng quát và chi tiết (định lượng và định tính) của từng nội dung trong dự án. - Các số liệu, dữ liệu và kết quả của việc phân tích đánh giá tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp: Những khó khăn, thuận lợi, thành công của doanh nghiệp trong quá khứ cũng như hiện tại. Kết của quả kinh doanh nghiệp và của dự án nhất là các yếu tố nguồn lực vật chất (vốn, đất đai, nhân lực, công nghệ và kĩ thuật …) và nguồn lực tinh thần (triết lý kinh doanh, truyền thống tập quán, bầu không khí làm việc, uy tín của doanh nghiệp…). Cần phải đặc biệt chú ý đến sự ảnh hưởng của các yếu tố như: nhà cung cấp, đối thủ cạnh tranh, khách hàng … trong quá khứ và hiện tại. - Những nghiên cứu, phân tích và dự báo về xu hướng biến động của thị trường sản phẩm, dịch vụ, của nghành kỹ nghệ mà dự án sẽ tham gia. - Nhu cầu thực tế của dự án vốn kinh doanh và khả năng đáp ứng của các nguồn vốn, trước hết là nguồn vốn tự có của doanh nghiệp trong thời kỳ dự án. Nhu cầu thực tế và khả năng đáp ứng của doanh nghiệp về xây dựng cơ bản và thiết lập hạ tầng cơ sở phục vụ cho hoạt động dự án qua các thời kỳ khác nhau. - Khả năng tổ chức quản lý dự án của doanh nghiệp nói chung và của đội ngũ quản trị nói riêng, kể cả khả năng và trình độ lập dự án và thuyết trình dự án… c. Căn cứ pháp lý - Pháp luật và các thể chế của Nhà nước có liên quan (trực tiếp hặc gián tiếp) đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nói chung và hoạt động của dự án nói riêng. Phải đặc biệt quan tâm đến luật về thuế, quản lý tài chính, sử dụng lao động, quản lý thị trường và bảo vệ môi trường… - Chủ trương, đường lối, chính sách và các quy định của Nhà nước, trên các lĩnh vực như: chính trị, kinh tế , xã hội, khoa học – kỹ thuật… - Các chính sách, chế độ, thủ tục và các quy tắc làm việc do cấp trên và doanh nghiệp ban hành. - Luật pháp và các thể chế mang tính quốc tế có liên quan đến hoạt động đối ngoại của doanh nghiệp, dự án, nhất là trong các lĩnh vực hoạt động thương mại, đàm phán, ký kết hợp đồng, thanh toán và chuyển giao công nghệ… SVTH: Hoàng Thị Trang Lớp: K47A2 Khóa luận tốt nghiệp 9 GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh - Các thông lệ xã hội như: các quy phạm tư tưởng, đạo đức, các truyền thống tập quán, thói quen, nghệ thuật ứng xử… của mỗi quốc gia, mỗi địa phương, mỗi dân tộc. Tóm lại, việc xây dựng dự án nói chung và xây dựng từng nội dung cụ thể của nó nói riêng nhất thiết phải dựa trên những căn cứ lý luận, căn cứ thực tiễn và căn cứ pháp lý. Chúng tạo điều kiện để dự án đảm bảo được tính khả thi, hiệu quả và hợp lý, hạn chế được những rủi ro, nguy cơ trong quá trình triển khai và thực hiện, hơn nữa, còn đảm bảo cho dự án có tình thuyết phục cao trong các giai đoạn thẩm định, lựa chọn và phê duyệt. 1.2.3. Trình tự xây dựng dự án 1.2.3.1. Công tác chuẩn bị xây dựng dự án: - Xác định mục tiêu, yêu cầu việc xây dựng dự án  Mục tiêu: Xây dựng được một dự án khả thi với nội dung cần thiết. Các nội dung này phải được xác định một cách đầy đủ, chi tiết, có căn cứ lý luận, thực tiễn và pháp lý, làm chỗ dựa cho việc thẩm định , đánh giá và lựa chọn, phê duyệt dự án của các cấp có thẩm quyền. Đồng thời, làm cơ sở cho việc ra quyết định đầu tư của các chủ đầu tư, cho việc triển khai dự án của nhà quản trị dự án.  Yêu cầu: Dự án phải đảm bảo cho việc thực hiện các mục tiêu của dự án và của doanh nghiệp. Dự án phải đảm bảo kết hợp tình khả thi và tính hiệu quả. Dự án phải đảm bảo huy động đầy đủ mọi nguồn lực sẵn có của doanh nghiệp để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh. Từng nội dung của dự án phải được trình bày rõ ràng, đầy đủ, đảm bảo một sự thống nhất về ngôn ngữ và cách diễn đạt để tránh sự nhầm lẫn, sai lệch trong trao đổi và truyền đạt thông tin. - Thành lập nhóm soạn thảo dự án: Nhóm soạn thảo dự án sẽ bao gồm nhóm trưởng và các thành viên. Thông thường, nhóm trưởng chính là chủ nhiệm dự án, là người chịu trách nhiệm tổ chức, lãnh đạo, điều hành và theo dõi kiểm tra việc xây dựng dự án, phải là người có năng lực tổ chức quản lý và điều hành công việc, có trình độ chuyên môn nhất định, có uy tín cá nhân đối với các thành viên trong nhóm. Các thành viên còn lại là người có trình độ chuyên môn cần thiết phù hợp với nội dung và yêu cầu cụ thể của việc soạn SVTH: Hoàng Thị Trang Lớp: K47A2 Khóa luận tốt nghiệp 10 GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh thảo dự án, đúng với nhiệm vụ được phân công. Số lượng các thành viên tùy thuộc vào nội dung và quy mô của dự án. Nếu doanh nghiệp không có đủ điều kiện, nhất là về nhân sự thì có thể thuê soạn thảo một số nội dung hay phương án của dự án hoặc thuê tư vấn đối với nội dung hay phương án đó. - Chuẩn bị các điều kiện cần thiết khác cho việc soạn thảo dự án: Bao gồm các văn bản pháp quy, các quy định hướng dẫn của Nhà nước, cấp trên và doanh nghiệp có liên quan đến nội dung của dự án, các điều kiện vật chất cho nhóm soạn thảo. 1.2.3.2. Triển khai dự án: Chủ nhiệm dự án (nhóm trưởng) chịu trách nhiệm tiến hành lập quy trình và lịch trình soạn thảo dự án. Quy trình, lịch trình gồm: (1) Khái quát hóa dự án (dự án thuộc loại nào? Mục đích cụ thể là gì? Chủ dự án là ai? Sự cần thiết và mức độ ưu tiên của dự án?...) (2) Lập đề cương sơ bộ với lời giới thiệu về dự án. Trình bày khái quát nội dung, phương án cơ bản với phương hướng và cách giải quyết các vấn đề cụ thể trong mỗi nội dung hay phương án đó. (3) Dự trù kinh phí sọan thảo dự án, bao gồm chi phí cho việc thu thập hay mua các thông tin, tư liệu cần thiết chi phí cho khảo sát, chi phí hành chính văn phòng và in ấn,chi phí bồi dưỡng thù lao cho người soạn thảo… (4) Lập đề cương chi tiết (sau khi đã thông qua đề cương sơ bộ). Đề cương chi tiết nên được thảo luận trong nhóm soạn thảo để tranh thủ ý kiến của các thành viên, cũng như làm cho họ nhận thức đúng đắn, đầy đủ về toàn bộ dự án kinh doanh, qua đó giúp họ hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao sau này. Phân bổ công việc và giao nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên trong nhóm soạn thảo theo đúng chuyên môn. Nhắc nhở và khích lệ tinh thần, thái độ và ý thức trách nhiệm của các thành viên. Các thành viên trong nhóm soạn thảo (tùy theo nhiệm vụ được giao) tiến hành thu thập các thông tin, tư liệu cần thiết cho việc soạn thảo dự án. Phân tích xử lý thông tin tư liệu theo yêu cầu của nội dung soạn thảo dự án. Xác định nội dung cụ thể và kết quả nghiên cứu, sau đó tổng hợp lại theo từng nhóm nghiên cứu. SVTH: Hoàng Thị Trang Lớp: K47A2 Khóa luận tốt nghiệp 11 GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh Nhóm trưởng tổng hợp lại các kết quả nghiên cứu của các nhóm để hình thành nên toàn bộ nội dung của dự án (bản mộc). (5) Hoàn chỉnh dự án: Dự án được soạn thảo xong cần phải được tổ chức và phản biện, trao đổi, hoàn chỉnh và thống nhất ý kiến trong nhóm soạn thảo dưới sự chủ trì của nhóm trưởng (chủ nhiệm dự án) trước khi được mô tả bằng văn bản (báo cáo chính thức) để trình bày với chủ đầu tư hoặc cơ quan có thẩm quyền xem xét. Nhóm soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi và điều chỉnh dự án cả về nội dung và hình thức, sau đó dự án được in ấn và kết thúc công việc soạn thảo. Một dự án hoàn chỉnh thường được trình bày theo kết cấu như sau: - Tên dự án, mục lục và lời mở đầu. - Sự cần thiết của việc tiến hành dự án đối với doanh nghiệp thông qua những lợi ích mà dự án mang lại. - Tóm tắt dự án: nhằm cung cấp toàn bộ các nội dung của dự án nhưng không cần trình bày chi tiết các vấn đề cụ thể trong mỗi nội dung. - Phần thuyết minh chính: trình bày chi tiết nội dung và kết quả nghiên cứu trên các phương diện công nghệ kỹ thuật, tổ chức quản lý dự án… Các nội dung được thuyết minh phải đảm bảo logic, chặt chẽ. - Trình bày những kết luận và kiến nghị. - Phần phụ lục của dự án (nếu có): bao gồm các bảng biểu, số liệu, phân tích thống kê, các sơ đồ minh họa, các bản thiết kế và mô hình, tranh ảnh… Trình bày những kết luận và kiến nghị: trong đó phải khẳng định những ưu điểm của dự án (tính khả thi và tính hiệu quả) nêu rõ những thuận lợi và khó khăn trong việc thực hiện dự án. Những kiến nghị đối với nhà nước hay doanh nghiệp phải ngắn gọn, rõ ràng, súc tích và mang tính thuyết phục cao. 1.2.3.3. Trình duyệt dự án: - Chuẩn bị hồ sơ dự án Các nhà quản trị dự án đặc biệt là chủ nhiệm dự án có nhiệm vụ chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ, thủ tục theo quy định của dự án để trình bày và bảo về dự án trước hội đồng thẩm định. Thông thường, cần chuẩn bị một số vấn đề sau:  Các văn bản pháp quy liên quan đến dự án  Dự án đã được trình bày rõ ràng, mạch lạc  Các khâu chuẩn bị khác (nếu có) SVTH: Hoàng Thị Trang Lớp: K47A2 Khóa luận tốt nghiệp 12 GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh - Trình bày báo cáo chính thức dự án khả thi Trước hội đồng thẩm định, chủ nhiệm dự án cần làm rõ được các vấn đề cơ bản cua dự án như:  Dự án được hoàn thành trong phạm vi giới hạn của ngân sách dự án  Đảm bảo được tiến độ thời gian của dự án  Chất lượng thực hiện của dự án  Mức độ tiên tiến của công nghệ sử dụng trong dự án  Hiệu quả mà dự án đem lại - Thuyết trình dự án Đây là quá trình đại diện cho dự án đứng ra trình bày và đưa các thông tin cần thiết tới hội đồng thẩm định. Bên cạnh đó, đây cũng là quá trình thuyết phục hội đồng thẩm định. 1.3. Các nhân tố ảnh hƣởng 1.3.1. Bên trong doanh nghiệp: 1.3.1.1. Nguồn lực tài chính Xác định và tổ chức các nguồn vốn nhằm đảm bảo nhu cầu sử dụng vốn cho quá trình hoàn thiện công tác xây dựng dự án. Phải xác định nhu cầu vốn (vốn cố định và vốn lưu động) cần thiết cho quá trình xây dựng dự án. Khi xây dựng dự án cần rất nhiều loại chi phí khác nhau như chi phí khảo sát, tìm hiểu thông tin, chi phí duy trì nhóm soạn thảo dự án,… Ngoài ra còn có nhiều chi phí phát sinh trong quá trình xây dựng dự án như mua tài liệu, đi thăm dò thị trường,… Nếu công ty không có đủ nguồn lực tài chính thì quá trình xây dựng dự án rất dễ gặp phải khó khăn do không đủ kinh phí để thực hiện các hoạt động cần thiết. Nên các doanh nghiệp khi xây dựng dự án luôn phải tính đến các chi phí tối thiểu và phải cân đối nguồn lực tài chính sao cho phù hợp để công tác xây dựng dự án được diễn ra thông suốt. Các khoản tiền đầu tư của dự án thường sẽ không được lưu chuyển đều vì thường các dự án được quyết toán theo đợt và đôi khi chỉ quyết toán khi đã hoàn thành dự án. Đặc biệt, khi xây dựng dự án, đa số các doanh nghiệp phải tự bỏ vốn đầu tư ra trước và thu hồi vốn sau. Vì vậy, các doanh nghiệp phải xác định được thời gian thu hồi vốn và dự toán được chi phí bỏ ra trong quá trình xây dựng dự án là bao nhiêu tránh tình trạng ứ đọng vốn và thiếu vốn lưu chuyển. Công tác xây dựng dự án đôi khi thiếu vốn để duy trì các hoạt động, doanh nghiệp phải có những biện pháp xử lý kịp thời. Hay khi nguồn tài chính của doanh SVTH: Hoàng Thị Trang Lớp: K47A2 Khóa luận tốt nghiệp 13 GVHD: Th.S Vũ Thị Như Quỳnh nghiệp đang ổn định và số tiền vốn chưa được sử dụng đến thì các doanh nghiệp luôn xem xét đầu tư vào một dự án khả thi mới. 1.3.1.2. Nguồn nhân lực Con người là yếu tố quyết định sự thành bại của mỗi dự án đặc biệt là trong công tác xây dựng dự án. Họ đưa ra ý tưởng về dự án, phân tích các yếu tố cần thiết để cấu thành lên một dự án, là những người xây dựng nên cả một quy trình và chính họ thực hiện và triển khai dự án đó... Khi xây dựng dự án, doanh nghiệp luôn quan tâm tới: - Số lượng nhân lực: doanh nghiệp xác định số lượng người hoạt động vào công tác xây dựng dự án cũng như khả năng biến động nguồn nhân lực, để đưa ra các phương án thích hợp - Chất lượng nhân lực: chất lượng nhân lực là yếu tố tổng hợp của nhiều yếu tố như trí tuệ, trình độ, sự hiểu biết, đạo đức, kỹ năng, sức khỏe, thẩm mỹ….của người lao động. Công việc xây dựng dự án là một công việc khó, đòi hỏi những người có kinh nghiệm, có trình độ chuyên môn trong lĩnh vực tương ứng. Sự tác động của con người trong từng giai đoạn xây dựng dự án, đặc biệt là các chuyên gia giỏi sẽ công tác xây dựng dự án diễn ra nhanh hơn và đưa ra những quy trình, hướng đi của dự án sát với thực tế và mang lại hiệu quả cao hơn. Chính vì vậy, doanh nghiệp muốn có được những dự án thiết thực, khả thi, mang lại hiệu quả cao thì phải thực hiện quản trị nguồn nhân lực cho tốt - Cơ cấu nhân lực: cơ cấu nhân lực là yếu tố không thể thiếu khi xem xét đánh giá về nguồn nhân lực. Cơ cấu nhân lực thể hiện ở các phương diện khác nhau như: cơ cấu trình độ đào tạo, giới tính, độ tuổi. Như đối với người trẻ thì họ nhanh nhẹn, ham học hỏi.linh hoạt nhưng lại thiếu kinh nghiệm. Đối với người đi làm lâu năm thì họ có kinh nghiệm nhưng lại cứng nhắc, ít sáng tạo. 1.3.1.3. Điều kiện về kỹ thuật và công nghệ Các điều kiện về kỹ thuật và công nghệ là yếu tố không thể thiếu trong quá trình xây dựng dự án. Có thể có những doanh nghiệp chỉ cung cấp dịch vụ nên không cần nhiều máy móc thiết bị nhưng các máy móc để phân tích số liệu, các công cụ là thông tin liên lạc hay những máy móc thiết bị khác như máy in, máy ghi âm,… vẫn là điều kiện cần để có thể xây dựng được dự án. Thiếu những máy móc thiết bị này thì quá trình xây dựng dự án gặp nhiều khó khăn và có khi không thực hiện được. 1.3.2. Bên ngoài doanh nghiệp 1.3.2.1. Các nhân tố về pháp luật Các nhân tố chính trị pháp luật có ảnh hưởng mạnh mẽ tới công tác xây dựng dự án của các doanh nghiệp. Ngay từ khi xây dựng dự án công ty phải tìm hiểu và áp SVTH: Hoàng Thị Trang Lớp: K47A2