Tài liệu Hạn chế rủi ro tín dụng tại nh nn & ptnt hn

LuËn v¨n tèt nghiÖp §µo Hång H¹nh Lêi më ®Çu HÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam cÇn cã nh÷ng bíc ®æi míi m¹nh mÏ trªn tÊt c¶ c¸c mÆt, trong ®ã nhiÖm vô hµng ®Çu lµ ph¶i tËp trung vµo vÊn ®Ò phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông, v× ho¹t ®éng tÝn dông lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng c¬ b¶n vµ ®Æc thï trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng th¬ng m¹i. Ng©n hµng No&PTNT Hµ Néi lµ mét trong nh÷ng ng©n hµng th¬ng m¹i hµng ®Çu trªn ®Þa bµn Thñ §«, lµ mét trong nh÷ng chi nh¸nh ®Çu ®µn trong hÖ thèng ng©n hµng n«ng nghiÖp, vÊn ®Ò t¨ng trëng bÒn v÷ng ®· vµ ®ang ®îc ®Æt ra hµng ®Çu trong c«ng cuéc ®æi míi vµ héi nhËp, ®Æc biÖt lµ trong viÖc phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông. Víi tØ lÖ chiÕm 80-85% trªn tæng thu nhËp cho thÊy c¸c s¶n phÈm tÝn dông cã vÞ trÝ quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh, cã ¶nh hëng lín ®Õn c¸c lÜnh vùc kinh doanh kh¸c cña NHNo&PTNT Hµ Néi. Víi tÇm quan träng cña ho¹t ®éng tÝn dông vµ mèi t¬ng quan cña ho¹t ®éng nµy víi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi, viÖc nghiªn cøu ®o lêng vµ ®a ra c¸c gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông lµ viÖc hÕt søc cÇn thiÕt vµ cã ý nghÜa thiÕt thùc cho c«ng cuéc x©y dùng ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña NHNo&PTNT Hµ Néi. NhËn thøc ®îc tÇm quan träng trªn cña vÊn ®Ò trªn, em ®· chän ®Ò tµi “Mét sè gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi” lµm ®Ò tµi cho luËn v¨n tèt nghiÖp. Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, luËn v¨n ®îc kÕt cÊu thµnh 3 ch¬ng: Ch¬ng 1:Ng©n hµng th¬ng m¹i vµ rñi ro tÝn dông trong ho¹t ®éng cña NHTM. Ch¬ng 2:Thùc tr¹ng rñi ro tÝn dông t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi. Ch¬ng 3:Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi. Do thêi gian thùc tËp còng nh tr×nh ®é nghiªn cøu cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn luËn v¨n kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em rÊt mong muèn nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña thÇy c« ®Ó luËn v¨n cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n vµ cã chÊt lîng tèt h¬n. Ch¬ng 1 Ng©n hµng th¬ng m¹i vµ rñi ro tÝn dông trong ho¹t ®éng cña ng©n hµng th¬ng m¹i I. Ho¹t ®éng cña NHTM 1. NHTM vµ ho¹t ®éng cña NHTM trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. 1.1. Kh¸i niÖm vÒ NHTM. LuËn v¨n tèt nghiÖp §µo Hång H¹nh Ng©n hµng lµ mét lo¹i h×nh tæ chøc quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ. C¸c ng©n hµng cã thÓ ®îc ®Þnh nghÜa qua chøc n¨ng, c¸c dÞch vô hoÆc vai trß mµ chóng thùc hiÖn trong nÒn kinh tÕ. Theo luËt Mü: NHTM lµ lo¹i h×nh tæ chøc tµi chÝnh cung cÊp mét danh môc c¸c dÞch vô tµi chÝnh ®a d¹ng nhÊt ®Æc biÖt lµ tÝn dông, tiÕt kiÖm vµ dÞch vô thanh to¸n. Theo luËt Ng©n hµng vµ tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam: Ng©n hµng lµ lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông ®îc thùc hiÖn toµn bé ho¹t ®éng ng©n hµng vµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c cã liªn quan nh nhËn tiÒn göi, sö dông tiÒn göi ®Ó cung cÊp c¸c dÞch vô thanh to¸n. 1.2. Ho¹t ®éng cña NHTM. 1.2.1. Ho¹t ®éng huy ®éng vèn. TiÒn göi cña kh¸ch hµng (gåm c¸ nh©n vµ tæ chøc) lµ nguån vèn quan träng nhÊt cña NHTM, chiÕm tû träng lín trong tæng nguån tiÒn cña ng©n hµng.§Ó huy ®éng ®îc nhiÒu tiÒn cã chÊt lîng æn ®Þnh, c¸c ng©n hµng ph¶i ®a ra ®îc nhiÒu s¶n phÈm dÞch vô phôc vô ®îc mäi ®èi tîng vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn nh: tiÒn göi thanh to¸n, tiÒn göi cã kú h¹n cña c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc x· héi, c¬ quan, tiÕt kiÖm cña d©n c...,linh ho¹t vÒ l·i suÊt. Lµ ®èi tîng ph¶i dù tr÷ b¾t buéc víi NHNN, nªn chi phÝ tiÒn göi cña NHTM tr¶ cho kh¸ch hµng cao h¬n thùc tÕ.Ngoµi ra tiÒn göi ng¾n h¹n hoÆc kh«ng kú h¹n thêng rÊt nh¹y c¶m víi biÕn ®éng cña l·i suÊt vµ nh÷ng yÕu tè kinh tÕ kh¸c nh l¹m ph¸t. Ngoµi tiÒn göi cña kh¸ch hµng, NHTM cßn huy ®éng vèn tõ nguån ®i vay cña NHNN hay cña c¸c NHTM kh¸c vµ quèc tÕ.Tuy nhiªn tû träng cña nguån vèn nµy thÊp h¬n nguån tiÒn göi. 1.2.2. Ho¹t ®éng sö dông vèn. Ho¹t ®éng quan träng cña NHTM lµ t×m c¸ch sö dông nguån vèn cña m×nh ®Ó thu lîi nhuËn.ViÖc sö dông vèn lµ qu¸ tr×nh biÕn tµi s¶n nî thµnh tµi s¶n cã kh¸c nhau, trong ®ã cho vay vµ ®Çu t lµ tµi s¶n quan träng nhÊt.Do vËy qu¶n lý tµi s¶n lµ nhiÖm vô quan träng cña NHTM ®Ó tr¸nh rñi ro, ®¶m b¶o an toµn vèn. 1.2.3. Ho¹t ®éng trung gian. NHTM lµ mét tæ chøc trung gian tµi chÝnh víi ho¹t ®éng chñ yÕu lµ chuyÓn tiÕt kiÖm thµnh ®Çu t,tøc chuyÓn vèn tõ n¬i thõa sang n¬i cã nhu cÇu sö dông.Víi chøc n¨ng nµy NHTM lµm cÇu nèi gi÷a c¸ nh©n vµ tæ chøc cã thu nhËp LuËn v¨n tèt nghiÖp §µo Hång H¹nh lín h¬n chi dïng víi nh÷ng c¸ nh©n vµ tæ chøc t¹m thêi th©m hôt trong chi tiªu, hay thu nhËp kh«ng bï ®¾p næi nhu cÇu chi tiªu nªn hä cÇn bæ xung vèn. Ngoµi trung gian tµi chÝnh,NHTM cßn lµ trung gian thanh to¸n.Ng©n hµng thay mÆt kh¸ch hµng chi tr¶ gi¸ trÞ hµng ho¸ vµ dÞch vô trong vµ ngoµi níc.§Ó thanh to¸n ®îc nhanh chãng, thuËn tiÖn, an toµn vµ tiÕt kiÖm, ng©n hµng dïng nhiÒu h×nh thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt nh:sÐc chuyÓn tiÒn, uû nhiÖm chi, bï trõ qua NHNN hoÆc qua trung t©m thanh to¸n, nhê thu v..v... b»ng c¸c biÖn ph¸p kü thuËt nh:th, ®iÖn tÝn, hÖ thèng m¸y tÝnh ®iÖn tö v..v... 2. Vai trß cña NHTM trong nÒn kinh tÕ. 2.1. §èi víi s¶n xuÊt lu th«ng hµng ho¸. NHTM lµ trung gian tµi chÝnh thóc ®Èy s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ ph¸t triÓn.Nã kh«ng chØ ®¸p øng ®Çy ®ñ vèn cho c¸c doanh nghiÖp mµ cßn th«ng qua c¸c dÞch vô thanh to¸n, t vÊn hç trî kinh doanh cña doanh nghiÖp.Bªn c¹nh ®ã nã cßn t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc lu th«ng hµng ho¸ nh»m ®¸p øng nhu cÇu ®Çu t, tiªu dïng cho toµn x· héi mét c¸ch nhanh chãng vµ hiÖu qu¶. 2.2. §èi víi ®iÒu hoµ lu th«ng tiÒn tÖ. NHTM lµ n¬i chñ yÕu nhÊt vµ tèt nhÊt ®Ó lÜnh tiÒn vµo lu th«ng.B»ng con ®êng tÝn dông NHTM ®· ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn cho nÒn kinh tÕ,thóc ®Èy s¶n xuÊt t¹o thªm hµng ho¸, cña c¶i vËt chÊt cho x· héi lµm c¬ së æn ®Þnh tiÒn tÖ. Ho¹t ®éng tÝn dông gãp phÇn thóc ®Èy nhanh viÖc thanh to¸n qua ng©n hµng lµm gi¶m luîng tiÒn mÆt trong lu th«ng lµm t¨ng hiÖu qu¶ viÖc ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµm t¨ng hoÆc gi¶m luîng tiÒn cung øng trong lu th«ng.NÕu NHTW t¨ng l·i suÊt t¸i cÊp vèn th× c¸c ng©n hµng sÏ t¨ng l·i suÊt cho vay khi ®ã nhu cÇu vay vèn cña doanh nghiÖp gi¶m xuèng vµ lîng tiÒn cung øng trong lu th«ng sÏ gi¶m.Ngîc l¹i víi l·i suÊt t¸i cÊp vèn gi¶m sÏ lµm cho lîng tiÒn cung øng sÏ t¨ng lªn. 3. Rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh cña NHTM. 3.1. Kh¸i niÖm vµ tÝnh chÊt kh¸ch quan cña rñi ro. Côm tõ “rñi ro” ®îc nhiÒu nhµ kinh tÕ ®Þnh nghÜa theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau, nhng kh¸i qu¸t l¹i ta cã thÓ hiÓu rñi ro lµ xuÊt hiÖn mét biÕn cè kh«ng mong ®îi g©y thiÖt h¹i cho mét c«ng viÖc cô thÓ rñi ro cã thÓ x¶y ra trong mäi ho¹t ®éng, mäi lÜnh vùc mµ kh«ng phô thuéc vµo ý muèn con ngêi. Ho¹t ®éng kinh doanh trong lÜnh vùc ng©n hµng còng lu«n g¾n liÒn víi rñi ro.Rñi ro t¸c ®éng trùc tiÕp tíi kÕt qu¶ doanh lîi, nguy c¬ ph¸ s¶n cña c¸c ng©n LuËn v¨n tèt nghiÖp §µo Hång H¹nh hµng.Do vËy viÖc thõa nhËn rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng vµ tõ ®ã t×m kiÕm nhiÒu ph¬ng ph¸p chèng ®ì c¸c rñi ro lµ ®ßi hái cña sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng.Rñi ro trong kinh doanh ng©n hµng lµ mét tÊt yÕu, mµ c¸c nhµ qu¶n lý ng©n hµng chØ cã thÓ cã chÝnh s¸ch gi¶m bít chø kh«ng thÓ g¹t bá ®îc chóng. 3.2. C¸c lo¹i rñi ro cña NHTM. - Rñi ro tÝn dông:lµ kh¶ n¨ng x¶y ra nh÷ng tæn thÊt mµ ng©n hµng ph¶i chÞu do kh¸ch hµng vay kh«ng tr¶ ®óng h¹n, kh«ng tr¶, hoÆc kh«ng tr¶ ®Çy ®ñ vèn vµ l·i. - Rñi ro l·i suÊt:lµ nh÷ng tæn thÊt tiÒm tµng mµ ng©n hµng ph¶i g¸nh chÞu khi l·i suÊt thÞ trêng cã sù biÕn ®æi. - Rñi ro hèi ®o¸i:lµ lo¹i rñi ro do sù biÕn ®éng cña tû gi¸ hèi ®o¸i g©y tæn thÊt trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ. - Rñi ro thanh kho¶n:Rñi ro thanh kho¶n ph¸t sinh khi nh÷ng ngêi göi tiÒn ®ång thêi cã nhu cÇu rót tiÒn göi ë ng©n hµng ngay lËp tøc.Khi gÆp ph¶i trêng hîp nµy c¸c ng©n hµng ph¶i b¸n c¸c tµi s¶n cã tÝnh láng thÊp víi gi¸ rÎ hay vay tõ NHTW. - Rñi ro tån ®äng vèn:Rñi ro tån ®äng vèn x¶y ra khi vèn bÞ ®äng lín kh«ng cho vay vµ ®Çu t ®îc lµm cho thu nhËp cña ng©n hµng gi¶m sót. - Rñi ro kh¸c:C¸c lo¹i rñi ro kh¸c lµ rñi ro c«ng nghÖ,rñi ro quèc gia g¾n liÒn víi c¸c ho¹t ®éng ®Çu t còng nh kh¶ n¨ng x¶y ra cíp ng©n hµng, nhÇm lÉn trong thanh to¸n, ho¶ ho¹n... II. Rñi ro tÝn dông trong ho¹t ®éng kinh doanh cña NHTM. 1. Kh¸i niÖm. Cã nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ rñi ro, ®èi víi ng©n hµng th¬ng m¹i, rñi ro lµ mét biÕn cè kh«ng mong ®îi g©y thiÖt h¹i cho ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng. Rñi ro tÝn dông lµ nh÷ng rñi ro do kh¸ch hµng vay kh«ng thùc hiÖn ®óng c¸c ®iÒu kho¶n cña Hîp ®ång tÝn dông, víi biÓu hiÖn cô thÓ lµ kh¸ch hµng chËm tr¶ nî, tr¶ nî kh«ng ®Çy ®ñ hoÆc kh«ng tr¶ nî khi ®Õn h¹n c¸c kho¶n gèc vµ l·i vay, g©y ra nh÷ng tæn thÊt vÒ tµi chÝnh vµ khã kh¨n trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng th¬ng m¹i. Trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng th¬ng m¹i, rñi ro tÝn dông ¶nh hëng rÊt lín ®Õn mäi ho¹t ®éng cña Ng©n hµng. NÕu mãn vay cña Ng©n hµng bÞ thÊt tho¸t, d©n chóng sÏ thiÕu lßng tin vµ t×m c¸ch rót tiÒn khái Ng©n hµng, tõ ®ã ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng thanh kho¶n cña Ng©n hµng th¬ng m¹i. Khi rñi ro tÝn LuËn v¨n tèt nghiÖp §µo Hång H¹nh dông ph¸t sinh, Ng©n hµng th¬ng m¹i kh«ng thùc hiÖn ®îc kÕ ho¹ch ®Çu t còng nh kÕ ho¹ch thanh to¸n c¸c kho¶n tiÒn göi ®Õn h¹n. Rñi ro tÝn dông lín sÏ dÉn ®Õn khã kh¨n trong viÖc huy ®éng vèn vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm dÞch vô, khã më réng quan hÖ víi c¸c b¹n hµng vµ c¸c Ng©n hµng kh¸c, buéc Ng©n hµng ph¶i thu hÑp ho¹t ®éng, tÊt c¶ thÓ hiÖn ë lîi nhuËn gi¶m, ng©n hµng ph¶i sö dông vèn tù cã ®Ó bï ®¾p sù gi¶m sót ®ã, uy tÝn cña Ng©n hµng gi¶m sót, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng khã kh¨n, ph¸ s¶n. 2. Sù cÇn thiÕt ph¶i phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông. *§èi víi b¶n th©n ng©n hµng. Khi rñi ro tÝn dông x¶y ra sÏ lµm gi¶m lîi nhuËn kinh doanh tøc lµ thu nhËp gi¶m.Thu nhËp gi¶m lµm cho viÖc më réng tÝn dông sÏ gÆp khã kh¨n..Rñi ro tÝn dông lµm gi¶m kh¶ n¨ng thanh to¸n,rñi ro tÝn dông khiÕn cho viÖc hoµn tr¶ tiÒn göi cña ng©n hµng gÆp nhiÒu khã kh¨n.C¸c kho¶n cho vay cã thÓ mÊt hoÆc khã ®ßi trong khi tiÒn göi kh¸ch hµng vÉn ph¶i tr¶ l·i, lµm mÊt ®i nh÷ng c¬ héi kinh doanh tèt cña ng©n hµng.NÕu rñi ro x¶y ra møc ®é qu¸ lín,nguån vèn cña ng©n hµng kh«ng ®ñ bï ®¾p, vèn kh¶ dông bÞ thiÕu, lßng tin cña kh¸ch hµng gi¶m tÊt yÕu sÏ dÉn tíi ph¸ s¶n ng©n hµng. *§èi víi nÒn kinh tÕ. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng liªn quan ®Õn rÊt nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tõ c¸ nh©n, hé gia ®×nh, c¸c tæ chøc kinh tÕ cho tíi c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c.V× vËy,kÕt qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng ph¶n ¸nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña nÒn kinh tÕ vµ ®¬ng nhiªn nã phô thuéc rÊt lín vµo t×nh h×nh tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp vµ kh¸ch hµng.Ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng kh«ng thÓ cã kÕt qu¶ tèt khi ho¹t ®éng kinh doanh cña nÒn kinh tÕ cha tèt hay nãi c¸ch kh¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng sÏ cã nhiÒu rñi ro khi ho¹t ®éng kinh tÕ cã nhiÒu rñi ro.Rñi ro x¶y ra dÉn tíi t×nh tr¹ng mÊt æn ®Þnh trªn thÞ trêng tiÒn tÖ, g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh,lµm ¶nh hëng tiªu cùc ®èi víi nÒn kinh tÕ vµ ®êi sèng x· héi.Do ®ã, phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông kh«ng nh÷ng lµ vÊn ®Ò sèng cßn ®èi víi ng©n hµng mµ cßn lµ yªu cÇu cÊp thiÕt cña nÒn kinh tÕ gãp phÇn vµo sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cña toµn x· héi. 3. C¸c chØ tiªu ®o lêng rñi ro tÝn dông. 3.1. Ph©n lo¹i nî. - Nhãm 1:Nî ®ñ tiªu chuÈn + C¸c kho¶n nî trong h¹n mµ tæ chøc tÝn dông ®¸nh gi¸ lµ cã ®ñ kh¶ n¨ng thu håi ®Çy ®ñ c¶ gèc vµ l·i ®óng thêi h¹n... LuËn v¨n tèt nghiÖp §µo Hång H¹nh - Nhãm 2:Nî cÇn chó ý + C¸c kho¶n nî qu¸ h¹n díi 90 ngµy. + C¸c kho¶n nî c¬ cÊu l¹i thêi h¹n tr¶ nî trong h¹n theo thêi h¹n nî ®· c¬ cÊu l¹i. - Nhãm 3:Nî díi tiªu chuÈn + C¸c kho¶n nî qu¸ h¹n tõ 90-180 ngµy. + C¸c kho¶n nî c¬ cÊu l¹i thêi h¹n tr¶ nî qu¸ h¹n díi 90 ngµy theo thêi h¹n ®· c¬ cÊu l¹i. - Nhãm 4:Nî nghi ngê + C¸c kho¶n nî qu¸ h¹n tõ 180-360 ngµy. + C¸c kho¶n nî c¬ cÊu l¹i thêi h¹n tr¶ nî qu¸ h¹n tõ 90-180 ngµy theo thêi h¹n ®· c¬ cÊu l¹i. - Nhãm 5:Nî cã kh¶ n¨ng mÊt vèn + C¸c kho¶n nî qu¸ h¹n trªn 360 ngµy. + C¸c kho¶n nî khoanh chê chÝnh phñ xö lý. + C¸c kho¶n nî ®· c¬ cÊu l¹i thêi h¹n tr¶ nî qu¸ h¹n trªn 180 ngµy theo thêi h¹n ®· ®îc c¬ cÊu l¹i. 3.2 C¸c chØ tiªu ®o lêng. - ChØ tiªu x¸c suÊt rñi ro - ChØ tiªu tû lÖ nî qu¸ h¹n/Tæng d nî - ChØ tiªu tû lÖ nî qu¸ h¹n vµ gia h¹n/Tæng d î - Tû lÖ nî qu¸ h¹n vµ gia h¹n so víi tæng tµi s¶n - Tû lÖ nî xÊu/Tæng d nî - Tû lÖ rñi ro theo thêi gian - Tû lÖ tæng l·i treo ph¸t sinh so víi thu nhËp tõ cho vay - Tû lÖ miÔn, gi¶m l·i so víi thu nhËp tõ cho vay - …vv 4. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông. 4.1. Nguyªn nh©n tõ phÝa ng©n hµng. - ViÖc më réng ho¹t ®éng tÝn dông qu¸ møc thêng t¹o ®iÒu kiÖn cho rñi ro tÝn dông cña ng©n hµng t¨ng lªn.Më réng tÝn dông qu¸ møc ®ång nghÜa víi viÖc lùa chän kh¸ch hµng kÐm kü cµng,kh¶ n¨ng gi¸m s¸t cña c¸n bé tÝn dông ®èi víi viÖc sö dông kho¶n vay gi¶m xuèng ®ång thêi còng lµm cho viÖc tu©n thñ chÆt chÏ theo quy tr×nh tÝn dông bÞ l¬i láng. - Tr×nh ®é c¸n bé h¹n chÕ,nhÊt lµ c¸n bé tÝn dông ngêi trùc tiÕp nhËn hå s¬ kh¸ch hµng, ph©n tÝch vµ thÈm ®Þnh kh¸ch hµng còng nh dù ¸n vay vèn.V× vËy LuËn v¨n tèt nghiÖp §µo Hång H¹nh nÕu tr×nh ®é c¸n bé tÝn dông kh«ng cao, thÈm ®Þnh kh«ng tèt, cã thÓ chÊp nhËn cho vay nh÷ng kho¶n vay kh«ng kh¶ thi hoÆc bÞ kh¸ch hµng lõa g¹t. - Quy chÕ cho vay cha chÆt chÏ, qu¸ cô thÓ hoÆc qu¸ linh ho¹t ®Òu khiÕn cho NHTM gÆp ph¶i rñi ro tÝn dông.ViÖc ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè còng lµ vÊn ®Ò rÊt lín, hiÖn nay ®ang lµ vÊn ®Ò næi cém trong quy chÕ tÝn dông t¹i c¸c NHTM. - Sù c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh nh»m thu hót kh¸ch hµng gi÷a c¸c NHTM khiÕn cho viÖc thÈm ®Þnh kh¸ch hµng trë nªn s¬ sµi,qua loa h¬n. H¬n n÷a, nhiÒu NHTM do qu¸ chó träng ®Õn lîi nhuËn nªn ®· chÊp nhËn rñi ro cao, bÊt chÊp nh÷ng kho¶n vay kh«ng lµnh m¹nh, thiÕu an toµn. - Ngoµi ra, cßn rÊt nhiÒu nh©n tè kh¸c thuéc vÒ NHTM g©y ra rñi ro tÝn dông nh: chÊt lîng th«ng tin vµ xö lý th«ng tin trong NHTM, c¬ cÊu tæ chøc vµ qu¶n lý ®éi ngò c¸n bé, n¨ng lùc c«ng nghÖ... 4.2. Nguyªn nh©n do kh¸ch hµng. - §èi víi c¸c doanh nghiÖp, kinh nghiÖm vµ n¨ng lùc ho¹t ®éng kinh doanh cßn ®ang ë tr×nh ®é thÊp, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp nµy ®Òu kh«ng n¾m b¾t ®îc th«ng tin kÞp thêi, thiÕu thÝch nghi víi c¹nh tranh. V× vËy, khi dù ¸n vay vèn gÆp khã kh¨n, kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng gÆp vÊn ®Ò, rñi ro tÝn dông lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. - Lîi dông ®iÓm yÕu cña NHTM, nhiÒu kh¸ch hµng ®· t×m c¸ch lõa ®¶o ®Ó ®îc vay vèn. Hä lËp ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh gi¶, giÊy tê thÕ chÊp cÇm cè gi¶ m¹o, hoÆc ®i vay ë nhiÒu ng©n hµng víi cïng bé hå s¬. - Sö dông sai môc ®Ých so víi hîp ®ång tÝn dông khiÕn cho nguån tr¶ nî trë nªn bÊp bªnh. V× vËy, khi kh¸ch hµng ®· sö dông vèn sai môc ®Ých, viÖc thanh to¸n gèc vµ l·i ®óng h¹n rÊt khã x¶y ra,rñi ro tÝn dông xuÊt hiÖn. - ViÖc trèn tr¸nh tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô ®· uû quyÒn vµ b¶o l·nh còng lµ mét nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro cho NHTM. Mét sè c«ng ty, tæng c«ng ty ®øng ra b¶o l·nh hoÆc uû quyÒn cho c¸c chi nh¸nh trùc thuéc thùc hiÖn vay vèn cña NHTM ®Ó tr¸nh sù kiÓm tra gi¸m s¸t cña ng©n hµng cho vay chÝnh.Khi ®¬n vÞ vay vèn mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n, bªn b¶o l·nh vµ uû quyÒn kh«ng chÞu thùc hiÖn viÖc tr¶ nî thay. 4.3. Nguyªn nh©n kh¸c. - Do m«i trêng ph¸p lý cha hoµn thiÖn vµ ®ång bé, hoÆc thay ®æi theo híng bÊt lîi cho doanh nghiÖp th× còng khiÕn c¸c kho¶n vay NHTM gÆp khã kh¨n. - Do sù biÕn ®éng cña kinh tÕ nh suy tho¸i kinh tÕ, biÕn ®éng tû gi¸, l¹m ph¸t gia t¨ng ¶nh hëng tíi doanh nghiÖp còng nh ng©n hµng. LuËn v¨n tèt nghiÖp §µo Hång H¹nh - Ng©n hµng kh«ng theo kÞp ®µ ph¸t triÓn cña x· héi, nhÊt lµ sù bÊt cËp trong tr×nh ®é chuyªn m«n còng nh c«ng nghÖ ng©n hµng. - Ngoµi ra, nh÷ng rñi ro tõ m«i trêng thiªn nhiªn nh ®éng ®Êt, b·o lôt, h¹n h¸n,.. t¸c ®éng xÊu tíi ph¬ng ¸n ®Çu t cña kh¸ch hµng, lµm cho kh¸ch hµng khã cã nguån tr¶ nî ng©n hµng, tõ ®ã còng g©y ra rñi ro tÝn dông. 5. Quy tr×nh qu¶n lý rñi ro tÝn dông. Bíc 1: Ph©n h¹ng danh môc rñi ro tÝn dông Bíc 2: Rµ so¸t, xÕp h¹ng rñi ro Bíc3: Danh môc rñi ro rÝn dông cÇn gi¸m s¸t, néi dung gi¸m s¸t Bíc 4: LËp ph¬ng ph¸p gi¸m s¸t hîp lý Bíc 5: Qu¸ tr×nh kiÓm tra, ®¸nh gi¸ Bíc 6: C¸c dÊu hiÖu c¶nh b¸o vÒ nh÷ng kho¶n tÝn dông cã kh¶ n¨ng cã vÊn ®Ò. 6. Ho¹t ®éng xö lý rñi ro tÝn dông cña NHTM. - Xö lý c¸c nguyªn nh©n chñ quan vÒ phÝa NHTM + Tæ chøc hîp lý vµ khoa häc quy tr×nh tÝn dông theo híng chÆt chÏ vµ cã hiÖu qu¶, tËp trung vµo ba giai ®o¹n: nghiªn cøu kh¸ch hµng, gi¸m s¸t kh¸ch hµng vay vµ thu nî. + Thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ kh¸ch hµng vµ ph¬ng thøc cho vay nh»m ph©n t¸n rñi ro. + N©ng cao tr×nh ®é n¨ng lùc ®éi ngò c¸n bé, nhÊt lµ n¨ng lùc thÈm ®Þnh dù ¸n, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng. + X©y dùng chiÕn lîc kh¸ch hµng. - Xö lý nî qu¸ h¹n:Khi mét kho¶n cho vay cã vÊn ®Ò th× kh«ng ph¶i NHTM sÏ mÊt tr¾ng. NHTM cÇn ph¶i t×m c¸ch thu håi toµn bé hoÆc mét phÇn kho¶n vay. Cã hai sù lùa chän ®èi víi xö lý nî qu¸ h¹n: khai th¸c hoÆc thanh lý. Tuy vËy cÇn nhÊn m¹nh ë ®©y ba nguyªn t¾c xö lý nî qu¸ h¹n lµ: chèng xo¸ nî, h¹n chÕ gia nî, chèng ®¶o nî. + Khai th¸c lµ mét qu¸ tr×nh lµm viÖc víi ngêi vay cho ®Õn khi kho¶n nî ®îc tr¶ mét phÇn hay toµn bé mµ kh«ng dùa vµo c¸c c«ng cô ph¸p lý ®Ó Ðp buéc thu nî. + Thanh lý ®èi víi c¸c kho¶n nî cã vÊn ®Ò,nî khã ®ßi ®îc thùc hiÖn khi viÖc tæ chøc khai th¸c tá ra kh«ng hiÖu qu¶. C¸c c«ng cô ®Ó thùc hiÖn thanh lý bao gåm: ph¸t m¹i tµi s¶n thÕ chÊp, kÕt hîp víi c¬ quan phap lý ®Ó Ðp buéc thu håi nî, sö dông nghiÖp vô mua b¸n nî trªn thÞ trêng. - TrÝch lËp dù phßng tæn thÊt:ViÖc trÝch lËp dù phßng tæn thÊt ®îc thùc hiÖn ®èi víi c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n,chia theo 5 nhãm, tû lÖ trÝch lËp kh¸c nhau: LuËn v¨n tèt nghiÖp §µo Hång H¹nh + Nhãm 1: 0% + Nhãm 2: 5% + Nhãm 3: 20% + Nhãm 4: 50% + Nhãm 5: 100% Ch¬ng 2 Thùc Tr¹ng rñi ro tÝn dông t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi I. Kh¸i qu¸t vÒ NHNo&PTNT Hµ Néi. 1.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña NHNo&PTNT Hµ Néi. NHNo&PTNT Hµ Néi (Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Hµ Néi) thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 51-Q§/NH/Q§ ngµy 27/6/1988 cña Tæng Gi¸m ®èc Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt nam (nay lµ Thèng ®èc NHNN ViÖt Nam) Chi nh¸nh Nhno&PTNT Thµnh phè Hµ Néi (nay lµ NHNo&PTNT Hµ Néi) trªn c¬ së 28 c¸n bé cïng víi 21 c«ng ty, xÝ nghiÖp thuéc lÜnh vùc N«ng, L©m, Ng nghiÖp ®îc ®iÒu ®éng tõ Ng©n hµng C«ng-N«ng-Th¬ng Thµnh phè Hµ Néi vµ 12 chi nh¸nh Ng©n hµng ph¸t triÓn N«ng nghiÖp huyÖn ®îc ®æi tªn tõ c¸c chi nh¸nh Ng©n hµng Nhµ níc huyÖn ®· héi tô vÒ trô së chÝnh t¹i 77 L¹c Trung, QuËn Hai Bµ Trnng, Hµ Néi. NhËn râ tr¸ch nhiÖm cña m×nh trong sù nghiÖp x©y dùng vµ ®æi míi ®Êt níc, mµ träng t©m lµ ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp, gãp phÇn ®æi míi n«ng th«n ngo¹i thµnh Hµ Néi.NHNo&PTNT Hµ Néi ®· nhanh chãng khai th¸c nguån vèn ®Ó ®Çu t cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ mµ tríc hÕt lµ ®Çu t cho n«ng nghiÖp. Nhê cã nh÷ng quyÕt s¸ch tèt, ®æi míi nhËn thøc, kiªn quyÕt kh¾c phôc ®iÓm yÕu lµ thiÕu vèn, thiÕu tiÒn mÆt, nhê vËy chØ sau h¬n hai n¨m ho¹t ®éng tõ n¨m 1990 trë ®i NHNo&PTNT Hµ Néi ®· cã ®ñ tiÒn mÆt vµ nguån vèn tho¶ m·n c¬ b¶n c¸c nhu cÇu tÝn dông vµ tiÒn mÆt cho kh¸ch hµng. §Ó ®øng v÷ng, tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong c¬ chÕ thÞ trêng, NHNo&PTNT Hµ Néi ®· chñ ®éng më réng m¹ng líi ®Ó huy ®éng vµ ®¸p øng nhu cÇu vay vèn tÝn dông cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trªn ®Þa bµn néi thµnh. §Õn cuèi n¨m 2004 NHNo&PTNT Hµ Néi cã tæng céng 12 chi nh¸nh vµ 39 phßng giao dÞch huy ®éng nguån vèn vµ dÞch vô Ng©n hµng. Sau 16 n¨m phÊn ®Êu, x©y dùng vµ tõng bíc trëng thµnh, NHNo&PTNT Hµ Néi ®· ®i nh÷ng bíc v÷ng ch¾c víi sù ph¸t triÓn toµn diÖn trªn c¸c mÆt huy LuËn v¨n tèt nghiÖp §µo Hång H¹nh ®éng nguån vèn, t¨ng trëng ®Çu t vµ n©ng cao chÊt lîng tÝn dông, thu chi tiÒn mÆt, më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c. Chi nh¸nh ®îc giao vµ thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau: - Huy ®éng vèn b»ng néi tÖ vµ ngo¹i tÖ tõ d©n c vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ víi nhiÒu h×nh thøc:TiÒn göi tiÕt kiÖm kh«ng kú h¹n vµ cã kú h¹n, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, kú phiÕu, chøng chØ tiÒn göi, tiÒn göi cña c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c tæ chøc kinh tÕ... - Cho vay ng¾n h¹n, trung h¹n vµ dµi h¹n (Trong ®ã: cho vay theo h×nh thøc cho vay tõng lÇn, cho vay theo h¹n møc tÝn dông, cho vay theo dù ¸n ®Çu t, cho vay hîp vèn, cho vay tr¶ gãp...) - Thùc hiÖn c«ng t¸c ng©n quü:Thu chi tiÒn mÆt t¹i Ng©n hµng. - Thùc hiÖn nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ. - Kinh doanh ngo¹i tÖ. - Thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô b¶o l·nh. - Thanh to¸n trong hÖ thèng NHNo&PTNT víi c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c. - Cho vay vèn tµi trî, ñy th¸c. - C¸c dÞch vô Ng©n hµng kh¸c. 2. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y, chøc n¨ng nhiÖm vô c¸c phßng ban - NHNo&PTNT Hµ Néi lµ ®¬n vÞ trùc thuéc NHNo&PTNT ViÖt Nam nªn còng ho¹t ®éng theo m« h×nh tæng c«ng ty 90, ho¹t ®éng theo luËt c¸c tæ chøc tÝn dông, cã t c¸ch ph¸p nh©n,thêi h¹n ho¹t ®éng lµ 99 n¨m, cã quyÒn tù chñ vÒ tµi chÝnh, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ho¹t ®éng kinh doanh. - NHNo&PTNT Hµ Néi cã 10 phßng ban vµ 12 chi nh¸nh trùc thuéc. Toµn hÖ thèng NHNo&PTNT Hµ Néi cã trªn 460 c¸n bé, trong ®ã n÷ chiÕm 70%.Lao ®éng lµm chuyªn m«n nghiÖp vô:TÝn dông 32%,kÕ to¸n 30%, gi¸m ®Þnh viªn 5%, ng©n quü 11%, tin häc 3%, hµnh chÝnh, l¸i xe, b¶o vÖ, lao c«ng 14%, nghiÖp vô kh¸c 5%. - VÒ tr×nh ®é chuyªn m«n: TiÕn sü,Th¹c sü:3%; §¹i häc,Cao ®¼ng 62%; Trung häc 10%, chøng chØ: 13%, s¬ cÊp 12%. (Sè liÖu ®Õn 31/12/2004-TrÝch b¸o c¸o c«ng ®oµn NHNo&PTNT Hµ Néi) S¬ ®å tæ chøc vµ ®iÒu hµnh cña NHNo&PTNT Hµ Néi: LuËn v¨n tèt nghiÖp §µo Hång H¹nh NHNo&PTNT ViÖt Nam NHNo&PTNTViÖt Hµ NHNo&PTNT Néi Nam Ban l·nh l·nh ®¹o Ban ®¹o C¸c CNPhßng kinh Phßng kÕ to¸n Phßng thanh Phßng hµnh Phßng tæ chøc Phßng kiÓm Phßng kÕ PhßngPhßng thÈm Phßng tin häc NHNo QuËndoanh ng©n quü to¸n quèc tÕ chÝnh so¸t néi bé ho¹ch marketing ®Þnh Trong ®ã: *Ban l·nh ®¹o: gåm 1 Gi¸m ®èc vµ 3 Phã Gi¸m ®èc cã chøc n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh mäi kinh doanh cña ng©n hµng. *Phßng kinh doanh: Víi nhiÖm vô lµ cho vay c¸c doanh nghiÖp quèc doanh, doanh nghiÖp t nh©n vµ cho vay kinh tÕ hé gia ®×nh.Huy ®éng vèn, thùc hiÖn c¸c dÞch vô cÇm cè b¶o l·nh cho c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ, x©y dùng ®Ò ¸n vµ chiÕn lîc kinh doanh hµng n¨m phï hîp.Thêng xuyªn ph©n lo¹i d nî, ph©n tÝch nî qu¸ h¹n, t×m nguyªn nh©n vµ ®Ò xuÊt híng kh¾c phôc.ThÈm ®Þnh vµ ®Ò xuÊt cho vay c¸c dù ¸n tÝn dông theo ph©n cÊp uû quyÒn. *Phßng kÕ to¸n – ng©n quü: Lµm nhiÖm vô trùc tiÕp h¹ch to¸n kÕ to¸n, h¹ch to¸n thèng kª vµ thanh to¸n theo quy ®Þnh cña NHNN,NHNo&PTNT ViÖt Nam.X©y dùng chØ tiªu kÕ ho¹ch tµi chÝnh, quyÕt to¸n kÕ ho¹ch thu chi tµi chÝnh, quü tiÒn l¬ng ®èi víi c¸c chi nh¸nh NHNo&PTNT trªn ®Þa bµn tr×nh NHNo&PTNT cÊp trªn phª duyÖt.Thùc hiÖn nhiÖm vô thanh to¸n trong vµ ngoµi níc.Qu¶n lý vµ sö dông c¸c quü chuyªn dïng ®ång thêi chÊp hµnh quy ®Þnh vÒ an toµn kho quü. *Phßng thanh to¸n quèc tÕ: Lµm nhiÖm vô kinh doanh ngo¹i tÖ b»ng c¸c h×nh thøc më L/C, lËp c¸c bé chøng tõ víi c¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu, mua b¸n kinh doanh thu ®æi ngo¹i tÖ. LuËn v¨n tèt nghiÖp §µo Hång H¹nh *Phßng kÕ ho¹ch: X©y dùng kÕ ho¹ch kinh doanh, tæng hîp theo dâi c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch kinh doanh vµ quyÕt to¸n kÕ ho¹ch ®Õn c¸c chi nh¸nh NHNo&PTNT trªn ®Þa bµn.C©n ®èi nguån vèn,sö dông vèn vµ ®iÒu hoµ vèn kinh doanh ®èi víi c¸c chi nh¸nh trªn ®Þa bµn. *Phßng kiÓm tra kiÓm so¸t néi bé: Lµm nhiÖm vô kiÓm tra, kiÓm so¸t mäi ho¹t ®éng cña chi nh¸nh vÒ thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh, quy chÕ cña Nhµ níc, cña NHNo&PTNT ViÖt Nam. *Phßng marketing: Nghiªn cøu ph©n lo¹i thÞ trêng, ph©n lo¹i kh¸ch hµng hiÖn t¹i, kh¸ch hµng tiÒm n¨ng vÒ nguån vèn, ph©n lo¹i thÞ trêng ®Çu t vèn vµ thÞ trêng tÝn dông.Nghiªn cøu thÞ trêng ®Ó ®a ra c¸c s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng. *Phßng tæ chøc: Cã nhiÖm vô theo dâi nh©n sù, tiÕp nhËn vµ tæ chøc ®µo t¹o c¸n bé. *Phßng vi tÝnh: §a ra mét sè ch¬ng tr×nh phÇn mÒm, qu¶n lý kinh doanh chÆt chÏ ®¶m b¶o cËp nhËt th«ng tin chÝnh x¸c. *Phßng thÈm ®Þnh: NhiÖm vô lµ thÈm ®Þnh dù ¸n xin vay, t c¸ch ph¸p nh©n cña kh¸ch hµng, gi¸m s¸t qu¸ tr×nh sö dông vèn vay cña kh¸ch hµng... *Phßng hµnh chÝnh: Lµm c«ng t¸c v¨n phßng,hµnh chÝnh v¨n th lu tr÷ vµ phôc vô hËu cÇn. 3. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT Hµ Néi. 3.1. Ho¹t ®éng huy ®éng vèn. Huy ®éng vèn lµ mét yÕu tè quan träng cña ho¹t ®éng ng©n hµng.Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y Ng©n hµng ®· lu«n chñ ®éng tÝch cùc quan t©m ph¸t triÓn c«ng t¸c huy ®éng vèn.C¸c h×nh thøc huy ®éng còng ®îc phong phó ®a d¹ng h¬n gãp phÇn t¨ng trëng nguån vèn, t¹o ®îc c¬ cÊu ®Çu vµo hîp lý. B¶ng 1: KÕt qu¶ huy ®éng vèn §¬n vÞ :tû ®ång ChØ tiªu N¨m2003 N¨m2004 So s¸nh 2004/2003 -TG c¸c TCKT SètiÒn 862 %/NV 20,2 Sè tiÒn 898 %/NV 14,6 SètiÒn +36 %/NV +1,9 -TG c¸c TCTD 1.454 34,2 1.931 31,4 +477 25,2 -TiÒn tiÕt kiÖm 640 15 972 15,8 +332 +17,5 LuËn v¨n tèt nghiÖp -Kú phiÕu -TG vµ vay kh¸c Tæng vèn huy ®éng §µo Hång H¹nh 1.141 26,8 2.055 33,4 +914 +48,3 161 3,8 296 4,8 +135 +7,1 4.258 6.152 +1.894 (Nguån sè liÖu: B¸o c¸o ho¹t ®éng kinh doanh 2003-2004) Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy vèn huy ®éng cña NHNo&PTNT Hµ Néi qua hai n¨m 2003 vµ 2004 cã sù biÕn ®éng kh¸ lín vÒ c¬ cÊu nguån vèn.Nh×n chung vÒ mÆt tuyÖt ®èi, c¸c nguån h×nh thµnh vèn ®Òu t¨ng, cô thÓ n¨m 2003 tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ lµ 862 tû ®ång chiÕm tû träng 20,2% tæng nguån vèn huy ®éng, n¨m 2004 lµ 898 tû ®ång t¨ng 1,9% so víi n¨m 2003 víi con sè tuyÖt ®èi lµ 36 tû ®ång. ViÖc tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ t¨ng 36 tû ®ång thÓ hiÖn uy tÝn còng nh chÝnh s¸ch chØ ®¹o l·i suÊt phï hîp cña NHNo&PTNT Hµ Néi vµ c¸c NH quËn, tõ ®ã thu hót kh¸ch hµng ngµy cµng ®«ng vµ æn ®Þnh. Ngoµi ra tiÒn göi cña c¸c tæ chøc tÝn dông vµ tiÒn göi tiÕt kiÖm còng t¨ng lªn ®¸ng kÓ, cô thÓ n¨m 2004 tiÒn göi cña c¸c tæ chøc tÝn dông t¨ng 25,2% cßn tiÒn tiÕt kiÖm t¨ng 17,5% so víi n¨m 2003. Tuy nhiªn vÒ mÆt c¬ cÊu th× tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ tæ chøc tÝn dông ®Òu gi¶m tõ 20,2% vµ 34,2% xuèng cßn 14,6 %vµ 31,4%.Trong khi ®ã tiÒn tiÕt kiÖm vµ kú phiÕu l¹i t¨ng tõ 15% vµ 26,8% lªn ®Õn 15,8% vµ 33,4%.TiÒn göi vµ vay kh¸c còng t¨ng tõ 3,8% ®Õn 4,8% vµ chiÕm 7,1% tæng nguån vèn huy ®éng. Ñieàu naøy cho thaáy Ngaân haøng ñaõ coù söï ñieàu chænh veà khaùch haøng. Thay vì taäp trung vaøo caùc toå chöùc kinh teá vaø toå chöùc tín duïng thì nay ñaõ chuyeån qua ñoái töôïng khaùch haøng laø tín duïng tieâu duøng caù nhaân. Coù ñöôïc nhö vaäy v× Ngaân haøng ñaõ chuù troïng ñeán coâng taùc huy ñoäng voán cuûa mình, thu huùt ñöôïc khaù maïnh löôïng tieàn nhaøn roãi trong daân cö vµøthöïc hieän caùc nghieäp vuï thanh toaùn lieân Ngaân haøng moät caùch linh hoaït taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc caù nhaân, toå chöùc, thêng xuyªn tuyªn truyÒn vËn ®éng kh¸ch hµng ®Õn göi tiÒn t¹i Ng©n hµng. 3.2 Ho¹t ®éng cho vay. N¨m 2004 nhê cã nhiÒu chÝnh s¸ch ¸p dông thóc ®Èy ho¹t ®éng cho vay nªn tæng doanh sè cho vay ®· t¨ng nhiÒu so víi n¨m 2003 ®îc thÓ hiÖn qua b¶ng sè liÖu díi ®©y. LuËn v¨n tèt nghiÖp §µo Hång H¹nh B¶ng 2: KÕt qu¶ cho vay cña NHNo&PTNT Hµ Néi. ChØ tiªu Doanh sè cho vay + Néi tÖ + Ngo¹i tÖ Doanh sè thu nî +Néi tÖ + Ngo¹i tÖ Tæng d nî +Néi tÖ + Ngo¹i tÖ D nî ng¾n h¹n + DNNN + DNNQD + Hé s¶n xuÊt + D nî kh¸c D nî trung dµi h¹n + DNNN + DNNQD + Hé s¶n xuÊt + D nî kh¸c §¬n vÞ: TriÖu ®ång N¨m 2003 N¨m 2004 So s¸nh 2004/2003 Sè tiÒn Tû lÖ% Sè tiÒn Tû lÖ% Sè tiÒn Tû lÖ% 3.424.007 4.193.504 +769.497 +22,47 2.646.498 77,3 3.175.125 75,7 +528.627 +19,86 777.509 22,7 1.018.379 24,3 +240.870 +30,98 3.668.286 3.761.945 +93.659 +2,55 2.770.775 75,5 2.774.618 73,8 +3.843 +0,14 897.511 2,5 987.327 26,2 +89.816 +10,01 1571151 2.002.709 +431.558 +27,47 1.480.024 94,2 1.628.202 81,3 +148.178 +10,01 91.127 5,8 374.507 18,7 +282.930 +310,48 1.109.233 70,6 1.257.701 62,8 +148.468 +13,38 949.725 85,6 845.175 67,2 -104.550 -11,01 80.308 7,2 241.479 19,2 +161.171 +200,7 31.059 2,8 83.008 6,6 +51.949 +167,25 48.141 4,3 88.039 7 +39.898 +82,88 461.918 29,4 745.008 37,2 +283.090 +61,29 357.293 77,3 554.286 74,4 +196.993 +55,13 58.710 12,7 109.516 14,7 +50.806 +86,54 9.885 2,1 26.075 3,5 +16.190 +163,78 36.030 7,9 55.131 7,4 +19.101 +53,01 (Nguån sè liÖu:B¸o c¸o kÕt qu¶ tæng kÕt kinh doanh n¨m 2003-2004) Qua soá lieäu cuûa b¶ng 2 ta coù theå thaáy doanh soá cho vay cuûa NHNo & PTNT Haø Noäi naêm 2004 taêng 22,47% so vôùi naêm 2003 vôùi con soá tuyeät ñoái laø 769.497 trieäu ñoàng.Doanh soá thu nôï naêm 2004 laø 3.761.945 trieäu ñoàng taêng 2,55% so vôùi naêm 2003 vôùi con soá tuyeät ñoái laø 93.656 trieäu ñoàng. Toång dö nôï cuõng taêng vôùi toác ñoä nhanh (27,47%) vôùi möùc taêng tuyeät ñoái laø 431.558 trieäu ñoàng. Trong naêm 2004 Ngaân haøng ñaõ thu huùt theâm 18 doanh nghieäp vay voán tín dông taïi Ngaân haøng neân toång dö nôï cuûa naêm 2004 taêng leân so vôùi naêm 2003, ñieàu naøy theå hieän söï tín nhieän cuûa khaùch haøng ñoái vôùi NHNo & PTNT Haø Noäi. LuËn v¨n tèt nghiÖp §µo Hång H¹nh Tuy nhieân nhìn vaøo cô caáu doanh soá cho vay, thu nôï vaø toång dö nôï ta thaáy tyû troïng ngoaïi teä ñöôïc giao dòch naêm 2004 laïi taêng so vôùi naêm 2003, nguyeân nhaân chính laø do trong naêm 2004 hoaït ñoäng xuaát nhaäp khaåu cuûa caùc doanh nghieäp phaùt trieån maïnh meõ, vì vaäy ñeå ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu veà ngoaïi teä taêng leân cho caùc doanh nghieäp thanh toaùn nhaäp khaåu thì löôïng giao dòch ngoaïi teä phaûi taêng leân. Trong cô caáu toång dö nôï, dö nôï ngaén haïn luoân chieám moät tyû troïng raát lôùn. Naêm 2003 dö nôï ngaén haïn laø 70,6%, naêm 2004 laø 62,8%.Tuy naêm 2004 coù xu höôùng giaûm hôn so vôùi naêm 2003 nhöng toång dö nôï cuûa Ngaân haøng taêng chuû yeáu vaãn do tyû leä dö nôï ngaén haïn taêng. Lyù do coù tyû leä d nî ngaén haïn cao nhö vaäy laø do caùc doanh nghieäp khoâng coù döï aùn vay trung haïn khaû thi, töùc laø döï aùn khoâng coù tính thöïc teá, khoâng ñaûm baûo traû nôï Ngaân haøng. Bôûi vì moät döï aùn vay trung haïn ñoøi hoûi raát cao caû veà vi moâ vaø vó moâ vaø phaûi traûi moät quaù trình thaåm ñònh khaét khe veà nhieàu maët. Xeùt veà cô caáu dö nôï ngaén haïn, khu vöïc quoác doanh (caùc khaùch haøng chính cuûa Ngaân haøng) chieám tuyeät ñaïi ña soá. Naêm 2003 chieám tyû troïng 85,6% dö nôï ngaén haïn vaø sang naêm 2004 giaûm xuoáng coøn 67,2%. Trong khi ñoù, dö nôï ngaén haïn cuûa khu vöïc ngoaøi quoác doanh laïi taêng. Naêm 2003 laø 80.308 trieäu ñoàng chieám 7,2% dö nôï ngaén haïn nhöng sang naêm 2004 laø 241.479 trieäu ñoàng chieám 19,2% dö nôï ngaén haïn, taêng so vôùi naêm 2003 vôùi con soá tuyeät ñoái laø 161.171 trieäu ñoàng. Tyû troïng dö nôï ngaén haïn cuûa hoä saûn xuaát vaø caùc ñoái töôïng khaùc cuõng khaù lôùn trong toång dö nôï ngaén haïn vaø ñeàu taêng so vôùi naêm 2003 vôùi con soá laø 91.847 trieäu ñoàng. LuËn v¨n tèt nghiÖp §µo Hång H¹nh Veà cô caáu dö nôï trung-daøi haïn, tyû troïng cuûa doanh nghieäp quoác doanh, doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh, hoä saûn xuaát vaø dö nôï khaùc ñeàu taêng leân ñaùng keå. Coù söï taêng leân nhö vaäy laø vì NHNo & PTNT Haø Noäi ñaõ môû roäng ñaàu tö tín duïng cho caùc thaønh phaàn kinh teá, chuù troïng môû roäng trung vaø daøi haïn ñeå hoã trôï cho caùc doanh nghieäp ñoåi môùi thieát bò, môû roäng quy moâ saûn xuaát. 3.3. C¸c ho¹t ®éng kh¸c. *C«ng t¸c kÕ to¸n Ng©n hµng ®· øng dông mét sè phÇn mÒm vµo c«ng t¸c kÕ to¸n.Qu¶n lý chÆt chÏ vµ ®¶m b¶o cËp nhËt th«ng tin nªn mäi nghiÖp vô kÕ to¸n ph¸t sinh ®îc h¹ch to¸n kÞp thêi vµ chÝnh x¸c.Doanh sè dÞch vô chuyÓn tiÒn ®iÖn tö n¨m sau lín h¬n n¨m tríc c¶ vÒ sè mãn vµ sè tiÒn t¹o thªm cho Ng©n hµng cã mét nguån thu nhËp t¬ng ®èi ch¾c ch¾n vµ æn ®Þnh. *C«ng t¸c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. NghiÖp vô thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô c¬ b¶n cña Ng©n hµng, cho ®Õn nay nghiÖp vô thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ®· chøng tá ®îc nhiÒu u ®iÓm.Do ®ã thÓ thøc thanh to¸n nµy cµng ®îc më réng vµ chiÕm mét vÞ trÝ quan träng kh«ng thÓ thiÕu trong nghiÖp vô ng©n hµng. II. Thùc tr¹ng rñi ro tÝn dông t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi 1.NhËn d¹ng rñi ro tÝn dông t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi Rñi ro tÝn dông lu«n lµ mét vÊn ®Ò ®îc quan t©m ®Æc biÖt ®èi víi mäi ng©n hµng.Trªn thùc tÕ, hÇu hÕt c¸c ng©n hµng ®Òu ®· ¸p dông c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro nhng do rÊt nhiÒu nguyªn nh©n,cã nguyªn nh©n chñ quan vµ kh¸ch quan, rñi ro tÝn dông vÉn ph¸t sinh g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i ®èi víi ng©n hµng. Rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi ®îc thÓ hiÖn díi c¸c d¹ng:Nî qu¸ h¹n, gi·n nî vµ khoanh nî. Nî qu¸ h¹n Lµ kho¶n vay ®· ®Õn h¹n tr¶ nî mµ kh¸ch hµng cha tr¶ ®îc ®óng thêi h¹n nh tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông, còng kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng ®Ó xin LuËn v¨n tèt nghiÖp §µo Hång H¹nh gia h¹n nî, do ®ã ph¶i chuyÓn sang nî qu¸ h¹n.§ã lµ 1 trong 3 lo¹i rñi ro tÝn dông nhng ë møc ®é rñi ro thÊp, cã nhiÒu kh¶ n¨ng thu håi. Nî qu¸ h¹n v× nhiÒu lý do kh¸c nhau nh hµng ho¸ s¶n xuÊt ra nhng v× nhiÒu lý do kh¸c nhau nªn tiªu thô chËm, hµng tån kho l©u ngµy víi sè lîng lín, hµng ®· b¸n ra nhng cha thu ®îc tiÒn.v..v..do ®ã cha tr¶ nî ®óng h¹n cho ng©n hµng. §©y lµ lo¹i rñi ro tÝn dông thêng gÆp vµ hÇu hÕt c¸c ng©n hµng kh¸c ®Òu cã nî qu¸ h¹n. Nî ®îc gi·n Lµ kho¶n vay ®· ®Õn h¹n tr¶ nî nhng kh¸ch hµng cha tr¶ ®îc.Ng©n hµng ®· gia h¹n nî nhng kh¸ch hµng vÉn kh«ng tr¶ ®îc v× nh÷ng ly do kh¸ch quan; NHNo&PTNT Hµ Néi ®· b¸o c¸o lªn ng©n hµng cÊp trªn vµ cÊp trªn dïng quyÒn h¹n cña m×nh xem xÐt vµ cho phÐp gi·n nî. Nî ®îc khoanh Lµ mét d¹ng rñi ro tÝn dông cã nh÷ng lý do kh¸ch quan nªn ®îc phÐp cña cÊp trªn cho khoanh l¹i, t¸ch ra, theo dâi riªng, t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng ®îc tiÕp tôc vay vèn ng©n hµng ®Ó duy tr× vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. PhÇn lín c¸c kho¶n nî ®îc khoanh ë NHNo&PTNT Hµ Néi lµ nî cña mét sè doanh nghiÖp nhµ níc hoÆc doanh nghiÖp thuéc c¸c diÖn chÝnh s¸ch... LuËn v¨n tèt nghiÖp §µo Hång H¹nh 2. T×nh h×nh chung vÒ nî qu¸ h¹n B¶ng 3: T×nh h×nh nî qu¸ h¹n t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi §¬n vÞ : TriÖu ®ång N¨m 2003 N¨m 2004 So s¸nh 2004/2003 ChØ tiªu Sè tiÒn Tû lÖ% Sè tiÒn Tû lÖ% Sè tiÒn Tû lÖ% Tæng d nî 1.571.151 2.002.709 + 431.558 +27,46 Nî qu¸ h¹n 40.665 2,59 57.187 2,86 + 16.522 + 40,6 (Nguån sè liÖu: B¸o c¸o ho¹t ®éng kinh doanh 2003-2004) Qua b¶ng 3 ta thÊy,nî qu¸ h¹n n¨m 2004 lµ 57.187 triÖu ®ång, chiÕm 2,86% tæng d nî, t¨ng 40,6% so víi n¨m 2003 víi sè tiÒn lµ 16.522 triÖu ®ång.Nî qu¸ h¹n n¨m 2004 ®· t¨ng so víi n¨m 2003 v× vËy cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro ®Ó gi¶m nhanh tû lÖ nî qu¸ h¹n. 3. Ph©n tÝch nî qu¸ h¹n 3.1 Tû lÖ nî qu¸ h¹n theo thµnh phÇn kinh tÕ vµ theo thêi h¹n. B¶ng 4:Ph©n tÝch nî qu¸ h¹n theo thµnh phÇn kinh tÕ vµ theo thêi h¹n (so víi tæng d nî) §¬n vÞ: TriÖu ®ång N¨m 2003 N¨m 2004 So s¸nh 2004/2003 ChØ tiªu Tû lÖ Tû lÖ Sè tiÒn Sè tiÒn Sè tiÒn Tû lÖ% % % 1.571.151 2.002.709 + 431.558 Tæng d nî 40.665 2,59 57.187 2,86 + 16.522 + 40,6 Tæng nî qu¸ h¹n 1.Theo thµnh phÇn kinh tÕ KTQD 27.059 2,07 46.656 3,33 +19.579 KTNQD 13.606 5,15 10.531 1,74 - 3.075 2.Theo thêi h¹n Ng¾n h¹n 35.429 3,19 45.723 3,64 + 10.294 Trung h¹n vµ dµi 5.226 1,13 11.464 1,54 + 6.238 h¹n (Nguån sè liÖu: B¸o c¸o ho¹t ®éng kinh doanh n¨m 2003-2004) +72,42 - 22,6 + 29,06 + 119,4 Qua baûng toång hôïp treân ta coù theå thaáy toång dö nôï quaù haïn cuoái naêm 2004 laø 57.187 trieäu ñoàng, chieám 2,86% toång dö nôï, taêng 40,6% so vôùi naêm 2003 vôùi soá tieàn laø 16.522 trieäu ñoàng. Tyû leä nôï ngaén haïn cuûa khu vöïc kinh teá quoác doanh aån chöùa nhieàu ruûi ro vaø lieân tuïc taêng trong 2 naêm. Cuï theå, naêm 2003 laø 27.059 trieäu ñoàng, chieám 2,07% toång dö nôï kinh teá quoác doanh, sang naêm 2004 laø 44.656 trieäu ñoàng, LuËn v¨n tèt nghiÖp §µo Hång H¹nh chieám 3,33% toång dö nôï kinh teá quoác doanh taêng 19.597 trieäu ñoàng so víi n¨m 2003. Trong khi ñoù,nôï quaù haïn cuûa kinh teá ngoaøi quoác doanh laïi coù xu höôùng giaûm. Cuï theå, naêm 2003 laø 13.606 trieäu ñoàng chieám 5,15% toång dö nôï kinh teá ngoaøi quoác doanh, ñeán naêm 2004 laø 10.521 trieäu ñoàng chieám 1,74% toång dö nôï kinh teá ngoaøi quoác doanh vaø giaûm 3.075 trieäu ñoàng. Ñieàu naøy raát coù lôïi cho Ngaân haøng trong vieäc kinh doanh. XÐt theo lo¹i thêi h¹n cho vay thÊy sù biÕn ®éng nî qu¸ h¹n ng¾n h¹n gi÷a 2 n¨m ®· t¨ng ®¸ng kÓ víi sè tiÒn lµ 10.294 triÖu ®ång.Nî qu¸ h¹n trung vµ dµi h¹n t¨ng 119,4% so víi n¨m 2003 víi sè tiÒn lµ 6.238 triÖu ®ång nh vËy cho vay trung vµ dµi h¹n hiÖn nay cha ®¹t hiÖu qu¶ cao, chøa ®ùng nhiÒu rñi ro. 3.2. Tû lÖ nî qu¸ h¹n theo kh¶ n¨ng thu håi. T×nh h×nh cô thÓ ®îc ph¶n ¸nh qua b¶ng díi ®©y: LuËn v¨n tèt nghiÖp §µo Hång H¹nh B¶ng 5: Ph©n tÝch nî qu¸ h¹n theo kh¶ n¨ng thu håi §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2003 N¨m 2004 Sè tiÒn Tû lÖ% Sè tiÒn Tû lÖ% Tæng sè nî qu¸ h¹n 40.665 100 57.187 100 Nî qu¸ h¹n díi 180 ngµy (NQH b×nh thêng) 35.426 87,12 Nî qu¸ h¹n tõ 180-360 ngµy (NQH cã vÊn ®Ò) 4.892 344 Nî qu¸ h¹n trªn 360 ngµy (NQH khã ®ßi) So s¸nh 2004/2003 Sè tiÒn Tû lÖ% +/_ t¨ng gi¶m +16,522 +40,6 45.723 79,94 +10.297 +29,06 12,03 4.980 8,71 +88 +1,8 0,85 6.484 11,34 +6.140 +1.784,4 (Nguån sè liÖu:B¸o c¸o ho¹t ®éng kinh doanh n¨m 2003-2004) Nhìn chung nôï quaù haïn cuûa Ngaân haøng chuû yeáu laø nôï quaù haïn bình thöôøng (<180 ngaøy). So saùnh caùc chæ tieâu veà nôï quaù haïn trong 2 naêm 2003 vaø 2004 qua baûng 5 ta thaáy, tyû troïng nôï quaù haïn bình thöôøng vaø nôï quaù haïn khoù ñoøi taêng, nôï kheâ ñoïng giaûm. Toác ñoä taêng cuûa nôï bình thöôøng vaø nôï khoù ñoøi cho thaáy xu höông xaáu ñi cuûa caùc khoaûn nôï naøy. Nôï khoù ñoøi cao nhö vaäy moät phaàn laø do trong c¬ chÕ thÞ trêng kh¸ch haøng vay voán gaëp ruûi ro, nhöng moät phaàn khoâng nhoû laø do traùch nhieäm cuûa caùn boä tín duïng töø khaâu naém baét thò tröôøng, nghieân cöùu vaø thaåm ñònh döï aùn hôøi hôït, thieáu kieåm tra, kieåm soaùt ñeå xöû lyù kòp thôøi khi khaùch haøng vay voán coù daáu hieäu khoù traû nôï. Ñaây laø moät khoù khaên raát lôùn cuûa ngaønh Ngaân haøng vì vaäy Ngaân haøng caàn sôùm coù bieän phaùp xöû lyù. 3.3. Tû lÖ nî qu¸ h¹n theo nguyªn nh©n. Thöïc traïng ruûi ro tín duïng cuûa NHNo & PTNT Haø Noäi nhö xem xeùt ôû phaàn treân theå hieän nôï quaù haïn dieãn bieán theo chieàu höôùng xaáu vaø khoù khaên trong vieäc xöû lyù nôï quaù haïn, vaäy nguyeân nhaân cuûa tình traïng naøy laø do ñaâu?