Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
Më ®Çu
ë n-íc ta tõ khi chuyÓn dÞch c¬ chÕ quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ
thÞ tr-êng, nÒn kinh tÕ chung cña c¶ n-íc ®· cã nh÷ng b-íc nh¶y vät ®¸ng
kÓ. Cïng víi sù chuyÓn ®æi cña nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc, ®êi sèng nh©n d©n
ngµy cµng ®-îc n©ng cao, mét tÊt yÕu kh¸ch quan lµ sù ph¸t triÓn ®a d¹ng
ho¸ vÒ mÆt chÊt vµ l-îng cña x· héi t¹o ra nhiÒu c¬ héi kinh doanh cho c¸c
doanh nghiÖp, tuy nhiªn ®©y còng lµ th¸ch thøc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp,
buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã g¾ng nç lùc, ®æi míi c¸ch nh×n vµ ph-¬ng
thøc tiÕn hµnh kinh doanh. Mét vµi n¨m trë l¹i ®©y, kinh doanh theo triÕt lÝ
Marketing tuy cßn míi mÎ ë n-íc ta song ®· vµ ®ang ngµy cµng ph¸t triÓn,
trë thµnh mét ph-¬ng ph¸p ®ãng vai trß quan träng trong qu¶n trÞ kinh
doanh.
Tuy thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty Cæ phÇn chÌ ®-êng hoa ch-a ®-îc
nhiÒu nh-ng víi ®iÒu kiÖn t×m hiÓu vµ lµm quen vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh
doanh cña C«ng ty ®Ó viÕt chuyªn ®Ò nµy.
§Ó viÕt ®-îc chuyªn ®Ò nµy em ®· ®-îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña Ban
qu¶n trÞ C«ng ty vµ c« gi¸o: NguyÔn ThÞ Minh QuÕ.
MÆc dï cã nhiÒu cè g¾ng xong do n¨ng lùc cßn h¹n chÕ vµ thêi gian
®Ó viÕt chuyªn ®Ò ch-a nhiÒu nªn bµi viÕt kh«ng thÓ thiÕu tr¸nh khái nh÷ng
thiÕu sãt. KÝnh mong Ban qu¶n trÞ C«ng ty vµ c« gi¸o h-íng dÉn gióp ®ì
em ®Ó em hoµn thµnh tèt chuyªn ®Ò thùc tËp nµy.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
1
Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
PhÇn I
Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ h¹ch to¸n
kÕ to¸n cña doanh nghiÖp
A. §Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña doanh nghiÖp
1- Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, chøc n¨ng nhiÖm vô cña
doanh nghiÖp
+ Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn:
- N¨m 1961 víi chñ tr-¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n-íc lµ "cñng cè hîp
t¸c x· tiÕn tíi thµnh lËp hîp t¸c x·". "Hîp t¸c x·" cao cÊp thµnh nh÷ng
n«ng - l©m tr-êng cña nhµ n-íc ®Ó lµm nhiÖm vô s¶n xuÊt cña c¸c vËt chÊt
cho ®Êt n-íc. Mçi mét n«ng - l©m tr-êng lµ mét vïng kinh tÕ cña Nhµ n-íc
- Ho¹t ®éng theo kÕ ho¹ch cña nhµ n-íc giao cho. §Ó thùc hiÖn chñ tr-¬ng
®ã tØnh H¶i Ninh (nay thuéc thuéc tØnh Qu¶ng Ninh) cïng víi sù gióp ®ì
cña tØnh H-ng Yªn ®· nhËn gióp x©y dùng mét n«ng tr-êng t¹i khu vùc
§-êng Hoa.
- Sau khi thèng nhÊt ngµy 01/8/1961 UBND tØnh H¶i Ninh ®· quyÕt
®Þnh thµnh lËp n«ng tr-êng "§-êng hoa c-¬ng" víi nhiÖm vô lµ kinh doanh
tæng hîp song chñ yÕu lµ trång c©y ng¾n ngµy phôc vô ch¨n nu«i.
- N¨m 1963, sau khi chuyÓn sang Bé n«ng tr-êng qu¶n lý. Bé ®· cö
mét ®oµn kh¶o s¸t ra kh¶o s¸t chÊt l-îng ®Êt vïng nµy. KÕt qu¶ lµ ®Êt rÊt
phï hîp víi viÖc trång c©y chÌ. Vµ ®· cã quyÕt ®Þnh giao cho giao cho n«ng
tr-êng chuyÓn sang trång c©y chÌ lµ chñ yÕu.
- N¨m 1978, do ph©n cÊp qu¶n lý n«ng tr-êng "§-êng hoa c-¬ng"
trùc thuéc Së c«ng nghiÖp qu¶n lý vµ ®æi tªn thµnh "n«ng tr-êng ®-êng hoa".
- N¨m 1984 n«ng tr-êng ®-îc chuyÓn giao cho cÊp huyÖn qu¶n lý,
song vÒ chuyªn m«n vÉn do Bé c«ng nghiÖp qu¶n lý.
- N¨m 1993 n«ng tr-êng ®-êng hoa ®-îc ®æi tªn thµnh "XÝ nghiÖp
chÌ ®-êng hoa" theo quyÕt ®Þnh sè 342 Q§/UB cña UBND tØnh Qu¶ng
Ninh ®Ó phï hîp víi t×nh h×nh kinh tÕ lóc ®ã, tøc lµ s¶n xuÊt kinh doanh chÌ
®-êng trong c¬ chÕ thÞ tr-êng.
2
Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
Theo chñ tr-¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n-íc vÒ s¾p xÕp l¹i c¸c doanh
nghiÖp nhµ n-íc, ®Æc biÖt lµ chñ tr-¬ng vÒ ch-¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh
nghiÖp nnscho c¸c doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn cæ phÇn ho¸.
- N¨m 1999 nh»m môc ®Ýcn thu hót c¸c m¹nh c¸c nguån ®Çu t- vèn,
®Çu t- cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ, c¶ vèn ®Çu t- cña doanh nghiÖp trong vµ
ngoµi n-íc, t¹o ®iÒu kiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸.
Tõ chñ tr-¬ng trªn, ngµy 19/3/1999 UBND tØnh Qu¶ng Ninh ra quyÕt
®Þnh sèp 341 Q§/UB ®æi tªn thµnh "C«ng ty cæ phÇn chÌ §-êng Hoa".
Do ®ã lÞch sö x©y dùng n«ng tr-êng l¹i ®-îc sang trang míi, t¹o ®iÒu
kiÖn më réng vïng NVL b»ng gièng míi, x©y dùng x-ëng chÕ biÕn vµ c¸c
c¬ së h¹ tÇng.
+ Chøc n¨ng nhiÖm vô cña doanh nghiÖp:
C«ng ty cæ phÇn chÌ ®-êng hoa chuyªn s¶n xuÊt kinh doanh mÆt
hµng chÌ lµ chñ yÕu, v× thÕ C«ng ty ph¶i x©y dùng ®-îc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt
vµ kinh doanh cña m×nh, ®Ó ®a ph-¬ng ho¸ thùc hiÖn. §¶m b¶o vµ t¨ng
tr-ëng vèn trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. Thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ n-íc
qua h×nh nép thuÕ: thuÕ GTGT thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp vµ c¸c lo¹i phÝ
vµ lÖ phÝ.
Th-êng xuyªn ®æi míi, n©ng cÊp TSC§, nh»m ngµy cµng hoµn thiÖn
vÒ kü thuËt, n©ng cao chÊt l-îng cña s¶n phÈm ®Ó ®¸p øng ngµy cµng tèt
nhu cÇu cña thÞ tr-êng.
2- §Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vµ tæ chøc s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp (c¸c ®¬n vÞ phßng ban)
a) §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh:
- Lµ C«ng ty chuyªn s¶n xuÊt chÌ nªn ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh
doanh cña C«ng ty lµ C«ng ty giao cho c¸c ®éi thu mua cña n«ng d©n vµ do
chÝnh C«ng ty trång. Sau khi thu songchÌ ®-îc vËn chuyÓn vÒ x-ëng chÕ biÕn.
b) §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý:
- C«ng ty cæ phÇn chÌ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý theo h×nh thøc tËp
trung do Gi¸m ®èc trùc tiÕp qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh c«ng viÖc t¹i C«ng ty,
mäi ho¹t ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh còng nh- kÕ ho¹ch tµi chÝnh ®Òu
do Gi¸m ®èc quyÕt ®Þnh th«ng qua phßng kÕ to¸n hµnh chÝnh duy tr× do ®ã
C«ng ty ph¶i cã c¬ cÊu tæ chøc khoa häc vµ hîp lý.
3
Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
Bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty ®-îc xÕp nh- sau:
Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ
Héi ®ång qu¶n trÞ
Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh
Phã gi¸m ®èc
Kü thuËt
Phã gi¸m ®èc
Kinh doanh
Phßng KÕ to¸n
B¸n hµng
Phßng
Phßng
Kinh doanh
Kü thuËt
TiÒn thu
s¶n phÈm
X-ëng
s¶n xuÊt
S¬ ®å 1: S¬ ®å bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty cæ phÇn chÌ §-êng Hoa
- Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ: Lµ ng-êi ®-îc bÇu ra tõ Héi ®ång qu¶n
trÞ cã quyÒn cao nhÊt.
- Héi ®ång qu¶n trÞ: Lµ nh÷ng ng-êi cã vèn cæ phÇn cao nhÊt trong C«ng ty.
- Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh: Lµ ng-êi cã thÈm quyÒn cao nhÊt thay mÆt
c¸c cæ ®«ng ®Ó quyÕt ®Þnh mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty.
Vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc c¬ quan nhµ n-íc vÒ ho¹t ®éng cña C«ng ty.
4
Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
- Phã gi¸m ®èc kinh doanh: gióp viÖc cho gi¸m ®èc vµ chÞu tr¸ch
nhiÖm båi d-ìng n©ng cao tr×nh ®é c«ng nh©n.
- Phã gi¸m ®èc kü thuËt: Gióp viÖc cho gi¸m ®èc vµ phô tr¸ch c«ng
viÖc kinh doanh nh-: x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch ng¾n, trung vµ dµi h¹n.
- Phßng kÕ to¸n: Cã nhiÖm vô tham vÊn cho gi¸m ®èc vÒ c¸c chÝnh
s¸ch, chÕ ®é tµi chÝnh, qu¶n lý thu chi vµ ph¶n ¸nh kÞp thêi t×nh h×nh tµi
chÝnh cña C«ng ty. Tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh
tÕ ph¸t sinh.
- Phßng kinh doanh: X©y dùng kÕ ho¹ch, tham m-u cho gi¸m ®èc vÒ
c¸c biÖn ph¸p tiªu thô s¶n phÈm.
- Phßng kü thuËt: Cã tæ chøc theo dâi c¸c m¸y mãc cña C«ng ty,
nghiªn cøu vµ øng dông c¸c c«ng nghÖ míi vµ kiÓm tra chÊt l-îng, ®¸nh
gi¸ thµnh phÈm ….
- X-ëng s¶n xuÊt: Cã nhiÖm vô s¶n xuÊt gia c«ng vµ b¶o qu¶n, xuÊt
nhËp hµng b¸n.
c) Quy tr×nh tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh:
- Sau khi nguyªn liÖu ®-îc ®-a vµo x-ëng s¶n xuÊt chØ ®-îc ®¶nh gi¸
vµ ph©n lo¹i vµ ®-îc ®-a vµo chÕ biÕn. Khi ®· xong th× ®-îc ®-a vµo kho vµ
chê nghiÖm thu thµnh phÈm.
d) Trang bÞ c¬ së vËt chÊt phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh
- C«ng ty cæ phÈn chÌ ®-êng hoa ®-îc h×nh thµnh sau nhiÒu n¨m nªn
®-îc trang bÞ kh¸ ®Çy ®ñ. C«ng ty cã nhµ vµ x-ëng s¶n xuÊt ®éc lËp, cã nhµ
giíi thiÖu s¶n phÈm vµ xe « t« chuyªn dïng ®Ó thu mua nguyªn liÖu, m¸y
mãc ®-îc trang bÞ tèt ®Ó s¶n xuÊt.
3- §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n
a) Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n:
- XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt quy m« ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña C«ng ty, c¨n cø vµo khèi l-îng lµm viÖc vµ t×nh chÊt cña c«ng
viÖc kÕ to¸n, C«ng ty cæ phÇn ChÌ ®-êng hoa ®· x©y dùng bé m¸y kÕ to¸n
theo m« h×nh tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n tËp trung.
- Theo m« h×nh nµy, phßng KÕ to¸n lµm nhiÖm vô h¹ch to¸n tæng
hîp vµ h¹ch to¸n chi tiÕt, lËp b¸o c¸o kÕ to¸n ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ.
5
Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
S¬ ®å 2: S¬ ®å tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n
KÕ to¸n tr-ëng
KÕ to¸n
kho
KÕ to¸n
thanh to¸n
KÕ to¸n
TSC§
KÕ to¸n
TSC§
KÕ to¸n
gi¸ thµnh
KÕ to¸n
gi¸ thµnh
b) H×nh thøc kÕ to¸n sö dông:
- HiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông kÕ to¸n theo ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n
th-êng xuyªn ®èi víi hµng tån kho vµ ¸p dông thuÕ GTGT theo ph-¬ng
ph¸p khÊu trõ: ViÖc ghi chÐp kÕ to¸n ®-îc thùc hiÖn b»ng h×nh thøc chøng
tõ ghi sæ v× nã phï hîp víi quy m« s¶n xuÊt cña C«ng ty.
c) Nh÷ng thuËn lîi, khã kh¨n chñ yÕu ¶nh h-ëng ®Õn t×nh h×nh
s¶n xuÊt kinh doanh vµ thanh to¸n cña doanh nghiÖp.
- Nh÷ng thuËn lîi: C«ng ty ®· biÕt ¸p dông quy chÕ cña kho¸n s¶n
phÈm cho c«ng nh©n tøc lµ C«ng ty giµnh cho c«ng nh©n trång chÌ vµ ch¨m
sãc chÌ khi ®Õn vô thu ho¹ch, C«ng ty cho thu mua chÌ cña c«ng nh©n ®Ó
®-a vµo s¶n xuÊt.
+ VÒ thanh to¸n: C«ng ty thanh to¸n tiÒn b¸n chÌ cho c«ng nh©n vµ
kh«ng ®Ó nî l¹i.
- VÒ khã kh¨n: Do C«ng ty cho c«ng nh©n trång chÌ vµ ch¨m sãc nªn
mét sè c«ng nh©n tù mua m¸y vÒ s¶n xuÊt vµ kh«ng b¸n l¹i cho C«ng ty, v×
vËy C«ng ty còng thÊt tho¸t mét sè l-îng chÌ kh¸ lín.
B- C¸c h×nh thøc kÕ to¸n t¹i doanh nghiÖp
1. KÕ to¸n vån b»ng tiÒn:
- LËp phiÕu thu, phiÕu chi.
6
Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
- Theo dâi vµ h¹ch to¸n (më sæ chi tiÕt), toµn bé c¸c nghiÖp vô liªn
quan ®Õn quü tiÒn mÆt vµ c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn ng©n hµng nh-: TiÒn
göi, tiÒn vay, ký quü…
- Theo dâi vµ kiÓm tra c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶, nh-: Ph¶i thu cña
kh¸ch hµng, ph¶i tr¶ ng-êi b¸n, t¹m øng, thanh to¸n víi ng©n s¸ch, ph¶i tr¶,
ph¶i nép kh¸c…
- Lµm c«ng t¸c giao dÞch víi ng©n hµng.
C¸c sæ kÕ to¸n sö dông:
- Sæ chi tiÕt c¸c tµi kho¶n: 111, 111, 131, 331, 333.
2. KÕ to¸n TSC§:
- Theo dâi t×nh h×nh t¨ng, gi¶m TSC§ cña C«ng ty, cña tõng bé phËn
trong C«ng ty.
- Lµm thñ tôc cÇn thiÕt khi t¨ng gi¶m TSC§.
- Gi¸m s¸t viÖc söa ch÷a TSC§.
- Tham gia nhiÖm thu nh÷ng TSC§ do XDCB hoµn thµnh, bµn giao.
- Hµng th¸ng tÝnh khÊu hao vµ lËp b¶ng ph©n bè khÊu hao.
Sæ kÕ to¸n sö dông bao gåm:
- ThÎ TSC§: Theo dâi tõng TSC§.
- Sæ chi tiÕt TSC§ theo bé phËn söt dông.
- Sæ chi tiÕt c¸c tµi kho¶n: 211, 214, 241.
3. KÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n tÝnh l-¬ng.
- H¹ch to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n liªn quan ®Õn l-¬ng
vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng (BHXH, BHYT, KPC§).
- Cuèi th¸ng lËp b¶ng thanh to¸n l-¬ng
- Hµng th¸ng lËp b¶ng ph©n bè l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng.
- Sæ kÕ to¸n chi tiÕt tµi kho¶n: 334, 338.
- B¶ng ph©n bè l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng.
4. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ gi¸ thµnh.
C¨n cø vµ c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh ®-îc tËp hîp (c¸c b¶ng ph©n
bæ, b¶ng tÝnh khÊu hao, phiÕu xuÊt kho, nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, b¶ng
7
Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
tÝnh l-¬ng cña kÕ to¸n tiÒn l-¬ng…), c¸c phiÕu nhËp kho s¶n xuÊt cuèi
th¸ng, kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh cho tõng s¶n phÈm theo tõng hîp ®ång s¶n xuÊt.
Sæ kÕ to¸n sö dông:
- Sæ chi tiÕt tµi kho¶n: 154, 155
- Sæ chi tiÕt tµi kho¶n: 621, 622, 627
- ThÎ tÝnh gi¸ thµnh.
5. KÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô s¶n phÈm:
- Ph¶i ph©n biÖt ®-îc chi phÝ thu nhËp vµ x¸c ®Þnh ®-îc kÕt qu¶ cho
tõng lo¹i ho¹t ®éng kinh doanh cña tõng lo¹i s¶n phÈm riªng biÖt.
- Trong kÕ to¸n tiªu thô ph¶i x¸c ®Þnh ®é chÝnh x¸c thêi ®iÓm ghi
nhËn doanh thu. Vµo thêi ®iÓm chuyÓn giao së h÷u hµng ho¸ cho ng-êi
b¸n, t¹i thêi ®iÓm nµy. KÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh chi tiªu th«ng th-êng bao
gåm: Gi¸ xuÊt kho, gi¸ vèn, gi¸ thanh to¸n, doanh thu vµo thuÕ GTGT.
KÕ to¸n sö dông:
- Sæ chi tiÕt thanh to¸n TK: 155
- Sæ chi tiÕt c¸c TK: 531, 532
8
Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
PhÇn II
Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu
1- §Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ¶nh h-ëng
®Õn kÕ to¸n nguyªn liÖu:
- Do C«ng ty s¶n xuÊt chÌ lµ chñ yÕu, do ®ã nh÷ng chøng tõ vµ
nguyªn liÖu ph¶i ®-îc kiÓm tra chÆt chÏ vµ ®-îc ph©n lo¹i theo tõng nhãm
chÌ 1, 2, 3… ®Ô s¶n xuÊt ra vµ ®-a vµo lµm s¶n phÈm. V× vËy, nã lµm ¶nh
h-ëng ®Õn ng-êi ghi sæ vµ viÕt ho¸ ®¬n.
2- Ph©n lo¹i nguyªn liÖu trong doanh nghiÖp:
- Nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp cã nhiÒu lo¹i, nhiÒu thø, cã vai
trß c«ng dông kh¸c nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Trong ®iÒu
kiÖn ®ã, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu th× míi tæ
chøc tèt ®-îc c«ng viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu.
- Trong thùc tÕ cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n ë c¸c doanh ghiÖp
®Æc tr-ng l¹i ®Ó ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh. Theo ®Æc tr-ng nµy, nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp ®-îc ph©n
ra c¸c lo¹i sau ®©y:
+ Nguyªn liÖu vµ vËt liÖu chÝnh:
Lµ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu kgi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nã t¹o
nªn thùc thÓ chÝnh thøc cña s¶n phÈm. Nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh bao gåm
c¶ nöa thµnh phÈm mua ngoµi víi môc ®Ých tiÕp tôc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ
to¹ s¶n phÈm, hµng ho¸ vÝ dô: Nh- sîi mua ngoµi trong c¸c doanh nghiÖp
dÖt còng nh- ®-îc coi lµ nguyªn vËt liÖu chÝnh.
+ VËt liÖu phô:
Lµ nh÷ng vËt liÖu khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng cÊu
thµnh thùc thÓ chÝnh cña s¶n phÈm mµ cã thÓ kÕt hîp víi vËt liÖu chÝnh lµm
thay ®èi mµu s¾c, mïi vÞ, h×nh d¸ng bÒ ngoµi cña s¶n phÈm ®Ó hoµn thiÖn
vµ n©ng cao tÝnh n¨ng vµ chÊt l-îng cña s¶n phÈm t¹o ®iÒu kiÑn cho qu¸
tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm ®-îc thùc hiÖn b×nh th-êng hoÆc phôc vô nhu cÇu,
kü thuËt, phôc vô cho lao ®éng cña c«ng nh©n viªn chøc (dÇu nhít, hå keo,
thuèc nhuém, thuèc tÈy, h-¬ng liÖu xµ phßng…).
9
Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
+ Nhiªn liÖu:
VÒ thùc thÓ lµ lo¹i vËt liÖu phô, nh-ng nã ®-îc t¸ch vµ thµnh mét lo¹i
bÞ riªng cho viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. Nhiªn liÖu chiÕm mét tû träng lín
trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, nhiªn liÖu còng cã yªu cÇu vµ qu¶n lý kü thuËt
hoµn toµn kh¸c víi vËt liÖu phô th«ng th-êng. Nhiªn liÖu cã t¸c dông cung
cÊp nhiÖt l-îng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸
tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm cã thÓ diÔn ra b×nh th-êng. Nhiªn liÖu cã thÓ tån t¹i
ë thÓ láng, r¾n hoÆc thÓ khÝ.
+ Phô tïng thay thÕ:
Lµ nh÷ng lo¹i vËt lØÖu s¶n phÈm ®-îc thay thÕ, söa ch÷a m¸y mãc
thiÕt bÞ, ph-¬ng tiÖn vËn t¶i c«ng cô dông cô s¶n xuÊt.
VËt liÖu vµ thiÕt bÞ XDCB bao gåm c¸c vËt liÖu vµ thiÕt bÞ (cÇm lÆp
vµ kh«ng cÇm lÆp bËt kÕt cÊu c«ng cô, khÝ cô) mµ doanh nghiÖp mua vµo
nh»m môc ®Ých ®Çu t- cho XDCB.
+ PhÕ liÖu:
Lµ c¸c lo¹i vËt liÖu thu ®-îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hay thanh lý tµi
s¶n cã thÓ sö dông hay b¸n ra ngoµi (ph«i bµo, v¶i vôn, g¹ch, s¾t).
+ VËt liÖu kh¸c:
Bao gåm c¸c lo¹i vËt liÖu cßn l¹i ngoµi c¸c thø ch-a kÓ trªn nh-: Bao
b× vËt ®ãng gãi c¸c lo¹i vËt 't- ®Æc tr-ng.
H¹ch to¸n theo c¸ch ph©n lo¹i trªn, ®¸p øng ®-îc nhu cÇu ph¶n ¸nh
tæng qu¸t vÒ mÆt gi¸ trÞ ®èi víi mçi lo¹i vËt liÖu. §Ó ®¶m b¶o thuËn tiÖn
tr¸nh nhÇm lÉn trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch toµn vÒ sè l-îng vµ gi¸ trÞ
®èi v¬Ý tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu trªn c¬ së ph©n lo¹i theo vai trß vµ c«ng
dông cña nguyªn vËt liÖu, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tiÕp tôc chi tiÕt vµ h×nh
thµnh nªn "Sæ danh ®iÓm vËt liÖu", sæ nµy th-êng thèng nhÊt tªn gäi, ký,
m· hiÖu, quy c¸ch, sè hiÖu, ®¬n vÞ tÝnh, gi¸ h¹ch to¾n cñ¨ tõng danh ®iÓm
nguyªn vËt liÖu.
3- TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu:
TÝnh gi¸ vËt liÖu lµ mét c«ng t¸c quan träng trong c«ng viÖc tæ chøc
h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu lµ dïng tiÒn ®Ó biÓu thÞ
10
Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
gi¸ trÞ cña chóng, lùa chän ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ trong kú hîp lý ®Ó ®¶m
b¶o ph¶n ¸nh chÝnh x¸c chi phÝ vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm
míi vµ ®é lín cña d÷ liÖu, vËt liÖu ngµy cuèi kú, v× vËy, ®¸nh gi¸ vËt liÖu lµ
nhiÖm vô kh«ng thÓ thiÕu cña tè chøc h¹ch to¸n. Lµ tiÒn ®Ò h×nh thµnh hÖ
thèng th«ng tin chÝnh x¸c vÒ vËt liÖu tiªu dïng vµ dù tr÷.
Trong ho¹ch to¸n vËt liÖu ®-îc tÝnh gi¸ theo gi¸ thùc tÕ (gi¸ gèc).
Tuú theo doanh nghiÖp tÝnh thuÕ VAT theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp hay khÊu
trõ mµ trong gi¸ thùc tÕ cã thuÕ VAT (nÕu tÝnh thuÕ VAT theo ph-¬ng ph¸p
trùc tiÕp) hay kh«ng cã thuÕ VAT (nÕu tÝnh thuÕ theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ).
a) Gi¸ thùc tÕ nhËp kho:
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt gi¸ thùc tÕ nhËp kho vËt liÖu ®-îc
x¸c nhËn theo tõng nguån thu nhËp:
+ Gi¸ thùc tÕ nhËp kho:
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt gi¸ thùc tÕ nhËp kho vËt liÖu ®-îc
x¸c ®Þnh theo tõng nguån nhËp.
Đã định dạng: Dấu và số đầu dòng
§èi víi vËt liÖu mua ngoµi:
Gi¸ thùc tÕ gåm gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n cña ng-êi b¸n hµng (nÕu lµ
vËt liÖu tù nhËp b»ng ngo¹i tÖ th× quy ®æi ra VN§ theo tû gi¸ thùc tÕ hoÆc tû
gi¸ giao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ tr-êng ngo¹i tÖ cña liªn ng©n hµng do ng©n
hµng Nhµ n-íc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh, céng thuÕ nhËp
khÈu vµ c¸c kho¶n phô thu nÕu cã) c«ng víi chi phÝ vËn chuyÓn, chi phÝ bèc
xÕp, chi phÝ b¶o qu¶n, chi phÝ b¶o hiÓm, chi phÝ hao hôt hîp lý trªn ®-êng
®i, tiÒn thuÕ kho b·i, phÝ gia c«ng tr-íc khi nhËp kho (nÕu cã phÝ chän läc,
t¸i chÕ trõ ®i c¸c kho¶n gi¶m gi¾ hµng mua ®-îc h-ëng).
§èi víi vËt liÖu gia c«ng xong nhËp kho:
Gi¸ thùc tÕ bao gåm gi¸ xuÊt vµ chi phÝ gia c«ng chÕ biÕn víi vËt liÖu
doanh nghiÖp tù chÕ biÕn. TÝnh theo gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ, víi vËt liÖu
thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn gåm: gi¸ vËt liÖu thùc tÕ xuÊt kho víi chi phÝ
gia c«ng nh- chi phÝ vËn chuyÓn, chi phÝ bèc xÕp, chi phÝ b¶o hiÓm v¶ tiÒn
tr¶ cho ng-êi gia c«ng.
§èi víi vËt liÖu nhËn gèc vån liªn doanh vµ cæ phÇn
11
Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
Gi¸ thùc tÕ vËt
liÖu nhËp kho
Gi¸ trÞ vèn gãp
=
tho¶ thuËn
+
Chi phÝ liªn quan ®Õn
tiÒn nhËp (nÕu cã)
§èi víi vËt liÖu nhËp tÆng th-ëng, viÖn trî:
Gi¸ do héi ®ång bµn
Gi¸ thùc tÕ vËt
=
liÖu nhËp kho
giao x¸c ®Þnh trªn c¬ së +
gi¸ thÞ tr-êng
Chi phÝ liªn
quan (nÕu cã)
§èi víi phÕ liÖu thu håi:
Gi¸ thùc tÕ lµ gi¸ -íc tÝnh, gi¸ thùc tÕ cã thÓ sö dông ®-îc hay gi¸
b¸n thu håi. Gi¸ c¸c lo¹i vËt liÖu vµ c¸c chi phÝ gia c«ng chÕ biÕn, v¹n
chuyÓn, b¶o qu¶n, thu mua nãi trªn ph¶i ghi trªn ho¸ ®¬n, chøng tõ theo
quy ®Þnh cña Bé Tµi ChÝnh. Tr-êng hîp vËt liÖu lµ s¶n phÈm n«ng, l©m,
thuû s¶n mua do ng-êi trùc tiÕp s¶n xuÊt, kh«ng cã ho¸ ®¬n th× ng-êi mua
ph¶i lËp b¶ng kª mua hµng ghi râ tªn ®Þa chØ ng-êi b¸n, sè l-îng, hµng ho¸,
®¬n gi¸, thµnh tiÒn, ch÷ ký cïa ng-êi b¸n hµng ®-îc Gi¸m ®èc doanh
nghiÖp duyÖt.
b) Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho:
§èi víi vËt liÖu dïng trong kú tïy theo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña tõng
doanh nghiÖp, vµ yªu cÇu qu¶n lý vµ tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé kÕ to¸n,
cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph-¬ng ph¸p sau theo nguyªn t¾c nhÊt qu¸n
trong h¹ch to¸n, nÕu cã thay ®æi, ph¶i gi¶i thÝch râ rµng.
Ph-¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn:
Theo ph-¬ng ph¸p nµy, c¨n cø vµo gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu tån kho
®Çu kú vµ nhËp trong kú, kÕ to¸n x¸c ®Þnh ®-îc gi¸ b×nh qu©n cñ¨ mét ®¬n
vÞ vËt liÖu c¨n cø vµo l-îng vËt liÖu xuÊt trong kú vµ gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n
®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ trong kú.
Gi¸ thùc tÕ
xuÊt kho
=
L-îng vËt liÖu
xuÊt kho
x
Gi¸ b×nh qu©n ®¬n vÞ
vËt liÖu
12
Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
Gi¸ b×nh qu©n
®¬n vÞ vËt liÖu
=
Gi¸ thùc tÕ ®Çu kú + Gi¸ thùc tÕ nhËp kho trong kú
Sè l-îng tån kho ®Çu kú + Sè l-îng nhËp trong kú
Ph-¬ng ph¸p nµy gi¶m nhÑ ®-îc viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu vµ
viÖc tÝnh gi¸ vËt liÖu xuÊt kho kh«ng phô thuéc vµo tÇn suÊt nhËp xuÊt trong kú.
Tuy nhiªn, chØ tiÕn hµnh ph-¬ng ph¸p nµy vµo cuèi kú h¹ch to¸n,
dån c«ng viÖc tÝnh gi¸ vµo cuèi kú, lµm chËm tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c kh©u kÕ
to¸n kh¸c, ®ång thêi ph-¬ng ph¸p nµy còng ph¶i tiÕn hµnh theo tõng danh
®iÓm thùc hiÖn.
Ph-¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cuèi kú tr-íc:
Theo ph-¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n x¸c ®Þnh gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n dùa
trªn gi¸ thùc tÕ vµ l-îng vËt liÖu tån kho cuèi kú tr-íc. Dùa vµo gi¸ ®¬n vÞ
b×nh qu©n trªn vµ l-îng vËt liÖu xuÊt kho trong kú ®Ó kÕ to¸n x¸c ®Þnh gi¸
thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho theo tõng danh ®iÓm.
Ph-¬ng ph¸p nµy cho phÐp gi¶m nhÑ khèi l-îng tÝnh to¸n cña kÕ
to¸n ®¬n gi¸ ph¶n ¶nh kÞp thêi t×nh h×nh biÕn ®éng cña vËt liÖu trong kú.
Nh÷ng ®é chÝnh x¸c nµy cña c«ng viÖc tÝnh gi¸ phô thuéc vµo t×nh
h×nh biÕn ®éng gi¸ c¶ vËt liÖu, tr-êng hîp gi¸ c¶ thÞ tr-êng vËt liÖu cã sù
biÕn ®éng lín th× viÖc x¸c ®Þnh tÝnh gi¸ vËt liÖu xuÊt kho theo ph-¬ng ph¸p
nµy trë nªn thiÕu chÝnh x¸c vµ cã tr-êng hîp g©y ra bÊt hîp lý (tån kho)
Ph-¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tr-íc (LIFO):
Ph-¬ng ph¸p nµy tÝnh gÝa vËt liÖu xuÊt kho trªn c¬ së gi¶ ®Þnh l« vËt liÖu
nµo nhËp kho sau th× xuÊt tr-íc, xuÊt hÕt thø nhËp sau råi míi ®Õn thø nhËp tr-íc.
VÒ c¬ b¶n, -u nh-îc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn vËn dông cña ph-¬ng ph¸p
nµy còng gièng nh- ph-¬ng ph¸p nhËp tr-íc xuÊt tr-íc.
- Ph-¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh:
Theo ph-¬ng ph¸p nµy, khi xuÊt kho l« vËt liÖu nµo th× tÝnh theo gi¸
thùc tÕ nhËp kho ®Ých danh cña l« ®ã.
Nh- vËy, c«ng t¸c tÝnh gi¸ vËt liÖu ®-îc thùc hiÖn kÞp thêi vµ th«ng
qua viÖc tÝnh gi¸ vËt liÖu xuÊt kho, kÕ to¸n cã thÓ theo dâi ®-îc thêi h¹n
b¶o qu¶n cña tõng l« vËt liÖu.
13
Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
Ph-¬ng ph¸p nµy ®ßi hái c«ng t¸c qu¶n lý b¶o qu¶n vµ h¹ch to¸n chi
tiÕt, tØ mØ.
Ph-¬ng ph¸p nµy chØ thÝch hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn
b¶o qu¶n riªng tõng l« vËt liÖu nhËp kho.
Ph-¬ng ph¸p trÞ gi¸ hµng tån cuèi kú:
Víi c¸c ph-¬ng ph¸p trªn, ®Ó tÝnh ®-îc gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho
®ßi hái kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc l-îng vËt liÖu xuÊt kho c¨n cø vµo c¸c
chøng tõ xuÊt. Tuy nhiªn trong thùc tÕ cã nh÷ng doanh nghiÖp cã nhiÒu
chñng lo¹i vË liÖu víi mÉu m· kh¸c nhau, gi¸ trÞ thÊp, l¹i ®-îc xuÊt dïng
th-êng xuyªn th× sÏ kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó kiÓm kª tõng nghiÖp vô xuÊt
kho.Trong ®iÒu kiÖn ®ã,doanh nghiÖp ph¶i tÝnh gi¸ cho sè l-îng vËt liÖu tån
kho cuèi kú , sau dã míi x¸c dÞnh d-îc gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu xuÊt kho
trong kú:
Gi¸ thùc tÕ vËt
liÖu tån kho
cuèi kú
Gi¸ thùc tÕ vËt
liÖu xuÊt kho
=
=
Sè l-îng tån kho
cuèi kú
Gi¸ thùc tÕ vËt
liÖu nhËp kho
+
x
Gi¸ thùc tÕ vËt
liÖu tån ®Çu kú
§¬n gi¸ vËt liÖu
nhËp kho lÇn cuèi
–
Gi¸ thùc tÕ vËt
liÖu tån cuèi k×
Ph-¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n:
§èi víi c¸c doanh nghiªp cã nhiÒu lo¹i vËt liÖu, gi¸ c¶ th-êng xuyªn
biÕn ®éng, nghiÖp vô nhËp xuÊt vËt liÖu diÔn ra th-êng xuyªn th× viÖc h¹ch
to¸n theo gi¸ thùc tÕ trë nªn phøc t¹p, tèn nhiÒu c«ng søc vµ nhiÒu khi
kh«ng thùc hiÖn d-îc. Do ®ã, viÖc h¹ch to¸n hµng ngµy nªn sö dông gi¸
h¹ch to¸n.
Gi¸ h¹ch to¸n lµ lo¹i gi¸ æn ®Þnh, doanh nghiÖp cã thÓ sö dông trong
thêi gian dµi ®Ó h¹ch to¸n nhËp, xuÊt, tån kho vËt liÖu trong khi ch-a tÝnh
®-îc gi¸ thùc tÕ cña nã.Doanh nghiÖp cã thÓ sö dông gi¸ kÕ ho¹ch gi¸ mua
vËt liÖu ë mét thêi ®iÓm nµo ®ã, hay gi¸ vËt liÖu b×nh qu©n th¸ng tr-íc ®Ó
lµm gi¸ h¹ch to¸n. Sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó gi¶m bít khèi l-îng trong
c«ng t¸c kÕ to¸n nhËp, xuÊt vËt liÖu hµng ngµy nh-ng cuèi th¸ng ph¶i tÝnh
chuyÓn gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu xuÊt, tån kho theo gi¸ thùc tÕ. ViÖc
chuyÓn dùa trªn c¬ së hÖ sè gi÷a gi¸ thuùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n.
14
Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
HÖ sè gi¸ vËt liÖu=
Gtt vËt liÖu tån ®Çu kú + Gtt vËt liÖu nhËp trong kú
Gtt vËt liÖu tån ®Çu kú + Gtt vËt liÖu nhËp trong kú
Gtt vËt liÖu xuÊt kho = HÖ sè gi¸ vËt liÖu * Gtt vËt liÖu xuÊt kho.
Ph-¬ng ph¸p nµy kÕt hîp d-îc h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu vµ h¹ch
to¸n tæng hîp ®Ó tÝnh gi¸ vËt liÖu, kh«ng phô thuéc c¬ cÊu vËt liÖu sö dông
nhiÒu hay Ýt.
Tuy nhiªn, kÕ to¸n ph¶i tæ chøc h¹ch toÝan tØ mØ, khèi l-îng c«ng viÖc dån
nhiÒu vµo cuèi kú h¹ch to¸n, ph¶i x©y dùng d-îc gi¸ h¹ch to¸n khoa häc.
Ph-¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp cã nhiÒu danh
®iÓm vËt liÖu, vµ ®éi ngò kÕ to¸n cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao.
4- KÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu
+ Tr×nh tù ph-¬ng ph¸p thÎ song song.
Theo ph-¬ng ph¸p thÎ song song, ®Ó h¹ch to¸n nghiÖp vô nhËp, xuÊt
vµ tån kho vËt liÖu, ë kho ph¶i më thÎ kho ®Ó ghi chÐp vÒ mÆt khèi l-îng vµ
ë phßng kÕ to¸n ph¶i më thÎ kÕ to¸n chi tiªt vËt liÖu ghi chÐp vÒ m¨ sè
l-îng vµ gi¸ trÞ.
ThÎ kho do kÕ h¹ch to¸n lËp theo mÉu quy dÞnh thèng nhÊt.
Cho tõng danh ®iÓm vËt liÖu vµ ph¸t cho thñ kho sau khi ®· ®¨ng ký
vµo sæ ®ang ký thÎ kho.
T¹i kho:
Hµng ngµy, khi nhËn c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt vËt liÖu, thñ kho ph¶i kiÓm
tra tÝnh hîp lý, hîp ph¸p cña chøng tõ råi tiÕn hµnh ghi sè l-îng thùc nhËp vµ
thùc xuÊt vµo chøng tõ vµ thÎ kho. Cuèi ngµy thñ kho tiÕn hµnh tæng céng sè
nhËp, xuÊt tÝnh ra sè tån kho trªn thÎ kho. Mçi chøng tõ ghi mét dßng vµo thÎ kho.
§èi víi phiÕu xuÊt vËt t- theo h¹n møc, sau mçi lÇn xuÊt thñ kho
ph¶i ghi sè thùc xuÊt vµo thÎ kho mµ kh«ng ®îi ®Õn khi kÕt thóc chøng tõ
míi ghi mét lÇn.
Thñ kho ph¶i th-êng xuyªn ®èi chiÕu sè tån kho ghi trªn thÎ kho víi
sè liÖu thùc tÕ cßn l¹i ë kho ®Ó d¶m b¶o sæ s¸ch vµ hiÖn vËt lu«n khíp nhau.
Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú 3, 5 ngµy mét lÇn thñ kho chuyÓn toµn bé chøng tõ
nhËp, xuÊt ®· ®-îc ph©n lo¹i theo tõng thø vËt liÖu cho phßng kÕ to¸n.
15
Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
T¹i phßng kÕ to¸n:
KÕ to¸n ph¶i më thÎ kÕ to¸n chi tiÕt cho tõng danh ®iÓm vËt liÖu
t-¬ng øng víi thñ kho më ë kho. KÕ to¸n sö dông sæ( thÎ ) kÕ to¸n chi tiÕt
vËt liÖu ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho theo chØ tiªu hiÖn vËt vµ
gi¸ trÞ.
ThÎ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu cßn cã néi dung gièng nh- thÎ kho, chØ kh¸c
lµ theo dâi c¶ vÒ gi¸ trÞ cña vËt liÖu. Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú 3, 5 ngµy mét lÇn,
khi nhËn ®-îc c¸c chøng tõ nhËp xuÊt kho do thñ kho chuyÓn lªn, nh©n viªn kÕ
to¸n vËt liÖu ph¶i kiÓm tra chøng tõ, ®èi chiÕu c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt kho víi
c¸c chøng tõ cã liªn quan (nh- c¸c ho¸ ®¬n mua hµng, phiÕu mua hµng, hîp
®ång vËn chuyÓn) ghi ®¬n gi¸ vµo phiÕu vµ tÝnh thµnh tiÒn trªn tõng chøng tõ
nhËp xuÊt. C¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt kho ®· kiÓm tra vµ tÝnh thµnh
tiÒn, kÕ to¸n lÇn l-ît ghi c¸c nghiÖp vô nhËp xuÊt kho vµo c¸c thÎ kÕ to¸n chi
tiÕt nguyªn vËt liÖu liªn quan gièng nh- tr×nh tù ghi thÎ thñ kho.
Cuèi th¸ng, kÕ to¸n céng sè chi tiÕt vËt liÖu vµ kiÓm tra, ®èi chiÕu víi thÎ
kho. Ngoµi ra ®Ó cã sè liÖu ®èi chiÕu, kiÓm tra víi kÕ to¸n tæng hîp cÇn ph¶i
tæng hîp sè liÖu kÕ to¸n chi tiÕt tõ c¸c sè kÕ to¸n chi tiÕt vµo b¶ng tæng hîp
nhËp - xuÊt - tån kho vËt liÖu c¶ vÒ gi¸ trÞ sè l-îng theo tõng nhãm lo¹i vËt liÖu .
Cã thÓ kh¸i qu¸t néi dung tr×nh tù kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph-¬ng
ph¸p thÎ song song theo s¬ ®å sau :
ThÎ kho
Ghi chó :
PhiÕu nhËp kho
PhiÕu xuÊt kho
Sæ kÕ to¸n tæng hîp vÒ
vËt liÖu (b¶ng kª tÝnh gi¸)
ThÎ kÕ to¸n chi
tiÕt vËt liÖu
B¶ng tæng hîp nhËp xuÊt - tån kho vËt liÖu
Ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng
Quan hÖ ®èi chiÕu
S¬ ®å 1 : S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu theo ph-¬ng ph¸p thÎ song song
16
Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
Ph-¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¶n, dÔ lµm, dÔ kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu ®¶m
b¶o cho sù chÝnh x¸c cña th«ng tin vµ cã kh¶ n¨ng cung cÊp th«ng tin
nhanh cho qu¶n trÞ hµng tån kho.
Tuy nhiªn, viÖc ghi chÐp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n cßn trïng lÆp vÒ
chØ tiªu sè l-îng. Ngoµi ra, viÖc kiÓm tra, ®èi chiÕu chñ yÕu tiÕn hµnh vµo
cuèi th¸ng, do vËy h¹n chÕ chøc n¨ng kiÓm tra kÞp thêi cña kÕ to¸n.
Ph-¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp cã Ýt chñng lo¹i
vËt liÖu. Khèi l-îng c¸c nghiÖp vô nhËp, xuÊt Ýt, ph¸t sinh kh«ng th-êng
xuyªn vµ tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n cña nh©n viªn kÕ to¸n ch-a cao.
5- Chøng tõ tr×nh tù lu©n chuyÓn trong c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn
vËt liÖu t¹i doanh nghiÖp
a) HÖ thèng chøng tõ kÕ to¸n ®ang sö dông
HiÖn nay, C«ng ty cæ phÇn chÌ ®-êng hoa ®ang sö dông c¸c lo¹i
chøng tõ ®-îc liÖt kª ë b¶ng d-íi ®©y:
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
Tªn chøng tõ
B¶ng chÊm c«ng
B¶ng thanh to¸n tiÒn l-¬ng
PhiÕu nghØ h-ëng BHXH
B¶ng thanh to¸n BHXH
PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh
PhiÕu nhËp kho
PhiÕu xuÊt kho
ThÎ kho
Biªn b¶n kiÓm kª vËt t- s¶n phÈm hµng ho¸
Ho¸ ®¬n GTGT
PhiÕu thu
PhiÕu chi
FiÊy ®Ò nghÞ t¹m øng
GiÊy thanh to¸n tiÒn t¹m øng
B¶ng kiÓm kª quü
Biªn b¶n bµn giao TSC§
ThÎ TSC§
Biªn b¶n thanh lý TSC§
Biªn b¶n giao nhËn TSC§ söa ch÷a lín hoµn thµnh
17
Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
b) C¸ch lËp vµ lu©n chuyÓn chøng tõ:
ViÖc lu©n chuyÓn chøng tõ t¹i C«ng ty cæ phÇn chÌ ®-êng hoa gåm
c¸c giai ®o¹n sau:
+ LËp chøng tõ theo c¸c yÕu tè cña chøng tõ:
ViÖc lËp chøng tõ ban ®Çu cña C«ng ty ®-îc tiÕn hµnh th-êng xuyªn
®Çy ®ñ theo sè liÖu quy ®Þnh. TÊt c¶ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®Òu
®-îc ph¶n ¸nh râ rµng vµo chøng tõ mét c¸ch trung thùc kh¸ch quan, theo
thêi ®iÓm, thêi gian ph¸t sinh. Trong mçi chøng tõ ®Òu ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè
theo ®óng nguyªn t¾c cña chøng tõ kÕ to¸n.
+ KiÓm tra chøng tõ:
Khi chøng tõ ban ®Çu ®-îc lËp vµ chuyÓn ®Õn phßng kÕ to¸n, kÕ
to¸n tæng hîp tiÕn hµnh kiÓm tra vµ ph©n lo¹i chøng tõ sau khi ®-îc kiÓm
tra míi ®-îc dïng lµm c¨n cø ®Ó ghi sæ.
+ Ghi sæ kÕ to¸n:
Chøng tõ sau khi kiÓm tra sÏ ®-îc ghi vµo sæ kÕ to¸n theo quy ®Þnh.
Trong kú h¹ch to¸n, chøng tõ sau khi ghi sæ ph¶i ®-îc b¶o qu¶n vµ sö dông
l¹i ®Ó kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a kÕ to¸n sæ tæng hîp vµ kÕ to¸n chi tiÕt.
6- KÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu:
- TK sö dông:
+ TK: 152 nguyªn vËt liÖu.
+ TK: 1521 nguyªn vËt lØÖu chÝnh.
+ TK: 1525 phÕ liÖu.
C¸c nghiÖp vô vËt t- kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n:
- TK: 111 tiÒn mÆt.
- TK: 112 tiÒn cña ng©n hµng.
- TK: 331 ph¶i tr¶ ng-êi b¸n.
- TK: 131 kho¶n thu kh¸ch hµng.
C¸c nghiÖp vô xuÊt vËt t- cho s¶n xuÊt kinh doanh:
+ TK: 621 chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
+ TK: 627 chi phÝ s¶n xuÊt chung.
+ TK: 641 chi phÝ b¸n hµng.
18
Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
+ TK: 642 chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu sö dông ë C«ng ty chÌ
®-êng hoa lµ ph-¬ng ph¸p ph©n bæ trùc tiÕp.
a) KÕ to¸n biÕn ®éng t¨ng.
VËt liÖu ®-îc nhËp kho mua tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, cã nhiÒu lo¹i
vËt liÖu kh¸c nhau. Cuèi th¸ng kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu mua ngoµi cã
nhiÖm vô céng gi¸ trÞ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu.
KÕ to¸n ®Þnh kho¶n:
+ Nî TK: 152
Cã TK: 331.
Sè liÖu tæng hîp vËt liÖu ®-îc biÓu hiÖn ë phÇn sau (biÓu sè 2).
b) KÕ toµn tæng hîp do nhËp kho tõ c¬ së s¶n xuÊt:
Sau khi s¶n phÈm ®-îc s¶n xuÊt, kÕ to¸n viÕt phiÕu nhËp kho ®-îc
®-a vµo kho ®Ó nhËp kho thµnh phÈm.
KÕ to¸n ®Þnh kho¶n:
+ Nî TK: 152
Cã TK: 154
c) KÕ to¸n tæng hîp r¨ng do thu håi phÕ liÖu:
Do C«ng ty s¶n xuÊt chÌ cho nªn C«ng ty kh«ng cã phÕ liÖu thu håi
v× vËy kh«ng cã t¨ng do thu håi phÕ liÖu.
* KÕ to¸n biÕn ®éng gi¶m:
a) KÕ to¸n biÕn ®éng gi¶m do b¸n ra.
Khi b¸n ra, kÕ to¸n viÕt phiÕu xuÊt kho vµ ®-îc thñ kho ký vµ ®ãng
dÊu (xem biÓu sè 2b).
KÕ to¸n ®Þnh kho¶n:
+ Nî TK: 621.
Cã TK: 152.
b) KÕ to¸n tæng hîp gi¶m do xuÊt tõ ph©n x-ëng s¶n xuÊt.
Khi xuÊt kho tõ ph©n x-ëng s¶n xuÊt, kÕ to¸n ph¶i viÕt phiÕu xuÊt
kho cho s¶n phÈm vµ ph¶i ghi vµo sæ theo dâi xuÊt kho ®Ó khi kiÓm tra cßn
cã sæ ®Ó chøng thùc.
19
Tr-êng Trung häc DL C«ng nghÖ Qu¶n trÞ §«ng §«
KÕ to¸n sö dông TK:
+ Nî TK: 621.
+ Nî TK: 627, 641, 642.
Cã TK: 152.
c) KÕ to¸n tæng hîp do thu håi phÕ liÖu.
Còng nh- kÕ to¸n t¨ng, do kh«ng cã phÕ liÖu thu håi nªn kh«ng cã
phÕ liÖu gi¶m.
* LËp c¸c b¶ng - thÎ kho vµ sæ chi tiÕt.
* C¸c b¶ng kª nguyªn vËt liÖu, c«ng cô, dông cô, sæ c¸i.
* C¸c chøng tõ vµ b¶ng tæng hîp xuÊt nhËp tån.
20
- Xem thêm -
.PDF 
57 
147 
107 
