LuËn v¨n tèt nghiÖp
Lêi nãi ®Çu
X©y dùng c¬ b¶n lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt t¹o ra c¬ së vËt chÊt kü
thuËt cho nÒn kinh tÕ quèc d©n, hµng n¨m tæng kinh phÝ ng©n s¸ch chi lÜnh vùc
nµy chiÕm tíi 80% vèn ®Çu t- cña c¶ n-íc.
S¶n phÈm cña ngµnh x©y dùng kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ nh÷ng c«ng tr×nh
cã gi¸ trÞ lín, thêi gian sö dông l©u dµi, cã ý nghÜa quan träng vÒ mÆt kinh tÕ mµ
cßn lµ nh÷ng c«ng tr×nh cã tÝnh thÈm mü cao thÓ hiÖn phong c¸ch, lèi sèng cña
d©n téc ®ång thêi cã ý nghÜa quan träng vÒ v¨n ho¸ - x· héi.
Trong bèi c¶nh n-íc ta hiÖn nay ®ang thùc hiÖn b-íc chuyÓn ®æi c¬ chÕ
kinh tÕ, viÖc hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së h¹ tÇng trong thùc tÕ ®ang lµ mét ®ßi hái hÕt søc
cÊp thiÕt ë kh¾p mäi n¬i nhÊt lµ ë c¸c vïng s©u, vïng xa. §iÒu ®ã kh«ng chØ cã ý
nghÜa khèi l-îng c«ng viÖc cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n t¨ng lªn mµ song song
víi nã lµ sè vèn ®Çu t- x©y dùng c¬ b¶n còng gia t¨ng. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm sao
®Ó qu¶n lý vµ sö dông vèn mét c¸ch hiÖu qu¶, kh¾c phôc ®-îc t×nh tr¹ng l·ng
phÝ, thÊt tho¸t vèn trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh x©y l¾p ph¶i tr¶i qua
nhiÒu giai ®o¹n(thiÕt kÕ, lËp dù to¸n, thi c«ng, nghiÖm thu…) thêi gian kÐo dµi.
ChÝnh v× thÕ, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vèn ®·
lµ mét phÇn hµnh c¬ b¶n cña c«ng t¸c kÕ to¸n l¹i cµng cã ý nghÜa ®èi víi doanh
nghiÖp x©y l¾p nãi riªng vµ x· héi nãi chung. Víi c¸c doanh nghiÖp, thùc hiÖn
tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµm c¬ së ®Ó
gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng, tõ ®ã kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i, ph¸t huy nh÷ng tiÒm
n¨ng míi ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong c¬ chÕ
h¹ch to¸n kinh doanh cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng n-íc ta hiÖn nay. Víi Nhµ n-íc,
c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë doanh
nghiÖp x©y l¾p lµ c¬ së ®Ó nhµ n-íc kiÓm so¸t vèn ®Çu t- x©y dùng c¬ b¶n vµ thu
thuÕ.
NhËn thøc ®óng vai trß cña h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm x©y l¾p t¹i xÝ nghiÖp, em xin m¹nh d¹n ®i s©u nghiªn cøu ®Ò tµi:
“C«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i
xÝ nghiÖp S«ng §µ 206“.
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
1
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Néi dung ®Ò tµi nghiªn cøu gåm 3 phÇn nh- sau:
PhÇn I: Lý luËn chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p.
PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i xÝ nghiÖp S«ng §µ 206.
PhÇn III: Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i xÝ nghiÖp.
Do thêi gian thùc tËp ng¾n, tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm nghiªn cøu cßn h¹n
chÕ nªn luËn v¨n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng tån t¹i, thiÕu sãt. Bëi vËy, em rÊt mong
muèn vµ xin ch©n thµnh tiÕp thu ý kiÕn chØ b¶o, ®ãng gãp bæ sung cña c« gi¸o
TrÇn Nam Thanh vµ c¸c anh chÞ phßng tµi chÝnh – kÕ to¸n ®Ó bµi viÕt ®-îc hoµn
thiÖn h¬n.
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
2
LuËn v¨n tèt nghiÖp
PhÇn I
Lý luËn chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p
I/§Æc ®iÓm, yªu cÇu vµ nhiÖm vô h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p.
1. §Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng kinhdoanh x©y l¾p.
S¶n phÈm x©y l¾p cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt so víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt
vËt chÊt kh¸c vµ cã ¶nh h-ëng tíi tæ chøc kÕ to¸n.
§Æc ®iÓm thø nhÊt: S¶n phÈm x©y l¾p th-êng cã gi¸ trÞ lín kÕt cÊu phøc
t¹p, mang tÝnh ®¬n chiÕc, thêi gian s¶n xuÊt dµi... Do vËy ®ßi hái viÖc tæ chøc
qu¶n lý, h¹ch to¸n s¶n phÈm x©y l¾p ph¶i lËp dù to¸n. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p
ph¶i so s¸nh víi dù to¸n, lÊy dù to¸n lµm th-íc ®o.
§Æc ®iÓm thø hai: TÝnh chÊt hµng ho¸ cña s¶n phÈm x©y l¾p kh«ng ®-îc
thÓ hiÖn râ v× s¶n phÈm x©y l¾p th-êng ®-îc tiªu thô theo gi¸ dù to¸n hoÆc gi¸
tho¶ thuËn víi chñ ®Çu t-.
§Æc ®iÓm thø ba: S¶n phÈm x©y l¾p cè ®Þnh t¹i n¬i s¶n xuÊt c¸c ®iÒu kiÖn
s¶n xuÊt(vËt t-, xe m¸y, thiÕt bÞ) ph¶i di chuyÓn theo ®Þa ®iÓm ®Æt s¶n phÈm.§Æc
®iÓm nµy lµm cho c«ng t¸c qu¶n lý sö dông, h¹ch to¸n tµi s¶n, vËt t- rÊt phøc
t¹p.
2. Yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
x©y l¾p.
ViÖc tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù
sèng cßn cña c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p, ®¶m b¶o mçi c«ng tr×nh, khèi l-îng c«ng viÖc
ph¶i mang l¹i mét møc l·i tèi thiÓu do ®ã yªu cÇu ®Æt ra víi c«ng t¸c qu¶n lý chi
phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ ph¶i:
- Ph©n lo¹i chi phÝ theo tõng tiªu thøc hîp lý nh- ph©n lo¹i theo yÕu tè chi phÝ
kÕt hîp víi ph©n lo¹i theo kho¶n môc trong gi¸ thµnh ®Ó n¾m ®-îc nguyªn
nh©n t¨ng gi¶m cña tõng yÕu tè trong c¸c kho¶n môc vµ cã kÕ ho¹ch ®iÒu
chØnh.
- Mçi c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh ®Òu ph¶i ®-îc lËp dù to¸n chi tiÕt theo
tõng kho¶n môc, tõng yªu tè chi phÝ, theo tõng lo¹i vËt t- tµi s¶n.
- Th-êng xuyªn ®èi chiÕu chi phÝ thùc tÕ víi dù to¸n ®Î t×m nguyªn nh©n v-ît
chi so víi dù to¸n vµ cã h-íng kh¾c phôc.
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
3
LuËn v¨n tèt nghiÖp
3. NhiÖm vô cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gÝa thµnh s¶n
phÈm x©y l¾p.
§Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, x©y dùng
gi¸ thÇu hîp lý c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i
cã nhiÖm vô chñ yÕu sau:
_ X¸c ®Þnh ®óng ®èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc
c«ng tr×nh, c¸c giai ®o¹n c«ng viÖc... tõ ®ã x¸c ®Þnh ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi
phÝ thÝch hîp theo ®óng c¸c kho¶n môc quy ®Þnh vµ kú tÝnh gi¸ thµnh ®· x¸c
®Þnh.
_ X¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc
c«ng tr×nh, giai ®o¹n c«ng viÖc ®· hoµn thµnh... Trªn c¬ së ®ã x¸c ®Þnh ph-¬ng
ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hîp lý.
_ Tæ chøc tËp hîp chi phÝ vµ ph©n bæ chi phÝ theo ®óng ®èi t-îng, cung cÊp
kÞp thêi c¸c th«ng tin, sè liÖu tæng hîp vÒ c¸c kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt vµ c¸c
yÕu tè chi phÝ quy ®Þnh, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n chi phÝ ph©n bæ cho c¸c s¶n phÈm dë
dang cuèi kú.
_ Ghi chÐp tÝnh to¸n ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm
cña ho¹t ®éng x©y l¾p, x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ tõng phÇn vµ toµn bé ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
_ §Þnh kú cung cÊp b¸o c¸o vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
cho l·nh ®¹o doanh nghiÖp, tiÕn hµnh ph©n tÝch c¸c ®Þnh møc chi phÝ, dù to¸n,
t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph¸t
hiÖn kÞp thêi nh÷ng yÕu tè lµm t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c
phôc.
II. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
1. Chi phÝ s¶n xuÊt.
1.1.Kh¸i niÖm, b¶n chÊt, néi dung kinh tÕ cña chi phÝ s¶n xuÊt.
Chi phÝ s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé chi
phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ
cÊu thµnh nªn s¶n phÈm x©y l¾p. Chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm hai bé phËn:
+ Chi phÝ vÒ lao ®éng sèng: Lµ c¸c chi phÝ vÒ tiÒn c«ng tiÒn trÝch BHXH,
BHYT, KPC§ tÝnh vµo chi phÝ s¶n phÈm x©y l¾p.
+ Chi phÝ vÒ lao ®éng vËt ho¸: Bao gåm chi phÝ sö dông TSC§, chi phÝ
NVL, nhiªn liÖu, c«ng cô, dông cô…Trong chi phÝ vÒ lao ®éng vËt ho¸ bao gåm
hai yÕu tè c¬ b¶n lµ t- liÖu lao ®éng vµ ®èi t-îng lao ®éng.
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
4
LuËn v¨n tèt nghiÖp
1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt
Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt lµ viÖc s¾p xÕp chi phÝ s¶n xuÊt vµo tõng lo¹i,
tõng nhãm kh¸c nhau theo nh÷ng néi dung nhÊt ®Þnh.
Chi phÝ s¶n xuÊt nãi chung vµ chi phÝ trong doanh nghiÖp x©y l¾p nãi riªng
cã thÓ ph©n lo¹i theo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau tuú thuéc vµo môc ®Ých vµ yªu
cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý, vÒ mÆt h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc ph©n lo¹i theo
c¸c tiªu thøc sau:
1.2.1. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè chi phÝ
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy c¸c chi phÝ cã cïng néi dung ®-îc xÕp vµo cïng
mét lo¹i kh«ng kÓ c¸c chi phÝ ®ã ph¸t sinh ë h×nh thøc ho¹t ®éng nµo, ë ®©u,
môc ®Ých hoÆc c«ng dông cña chi phÝ ®ã nh- thÕ nµo.
C¸ch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa quan träng trong viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n
xuÊt, cho biÕt tû träng cña tõng yÕu tè s¶n xuÊt ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh
thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, lËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt theo yªu tè.
Theo th«ng t- sè 08/2000/TT-BTC söa ®æi ®æi bæ sung th«ng t- sè
63/1999/TT-BTC ng¯y 7/6/1999 “Híng dÉn vÒ viÖc qu°n lý doanh thu chi phÝ”
th× chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸ch ph©n lo¹i nµy gåm 7 yÕu tè:
- YÕu tè chi phÝ nguyªn vËt liÖu
- YÕu tè chi phÝ nhiªn liÖu, ®éng lùc sö dông vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh trong kú.
- YÕu tè tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l-¬ng.
- YÕu tè BHXH, BHYT, KPC§.
- YÕu tè chi phÝ khÊu hao TSC§.
- YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi.
- YÕu tè chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
1.2.2. Ph©n lo¹i chi phÝ theo chøc n¨ng cña chi phÝ.
C¸ch ph©n lo¹i nµy dùa vµo chøc n¨ng cña chi phÝ tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh nh- thÕ nµo. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy th× chi phÝ bao gåm:
- Chi phÝ tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp,
chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ m¸y thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung.
- Chi phÝ tham gia vµo qu¸ tr×nh qu¶n lý: Lµ chi phÝ cho ho¹t ®éng qu¶n lý
doanh nghiÖp nãi chung.
- Chi phÝ tham gia vµo qu¸ tr×nh b¸n hµng: Lµ c¸c chi phÝ ph¸t sinh phôc vô
cho chøc n¨ng b¸n hµng.
C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho ta biÕt ®-îc chøc n¨ng chi phÝ tham gia vµo qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, x¸c ®Þnh chi phÝ tÝnh vµo gi¸ thµnh hoÆc trõ vµo kÕt
qu¶ kinh doanh.
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
5
LuËn v¨n tèt nghiÖp
1.2.3. Ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh
s¶n phÈm x©y l¾p.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy c¸c chi phÝ cã cïng môc ®Ých vµ c«ng dông th× ®-îc
xÕp vµo cïng kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. Theo quy ®Þnh hiÖn
hµnh, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p bao gåm c¸c kho¶n môc chi phÝ:
- Kho¶n môc chi phÝ NVL trùc tiÕp.
- Kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
- Kho¶n môc chi phÝ m¸y thi c«ng.
- Kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung
C¸ch ph©n lo¹i theo kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
nh»m phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ theo ®Þnh møc, cung cÊp sè liÖu cho
c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gÝa
thµnh.
1.2.4. Ph©n lo¹i chi phÝ theo lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ ë ®¬n vÞ x©y l¾p gåm:
- Chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh: Lµ nh÷ng chi phÝ dïng cho ho¹t
®éng kinh doanh chÝnh vµ phô ph¸t sinh trùc tiÕp trong qu¸ tr×nh thi c«ng
vµ bµn giao c«ng tr×nh cïng c¸c kho¶n chi phÝ qu¶n lý.
- Chi phÝ h¹ot ®éng tµi chÝnh: lµ c¸c chi phÝ vÒ vèn vµ tµi s¶n ®em l¹i lîi
nhuËn cho doanh nghiÖp.
- Chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c: lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ kh«ng thuéc hai lo¹i chi
phÝ trªn.
C¸ch ph©n lo¹i nµy cung cÊp th«ng tin cho nhµ qu¶n lý biÕt ®-îc c¬ cÊu chi
phÝ theo tõng ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ, ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ kinh doanh cña ®¬n vÞ
2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
2.1.Kh¸i qu¸t chung vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
§Ó x©y dùng mét c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh th× doanh nghiÖp x©y
dùng ph¶i ®Çu t- vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thi c«ng mét l-îng chi phÝ nhÊt ®Þnh.
Nh÷ng chi phÝ mµ doanh nghiÖp chi ra trong qu¸ tr×nh thi c«ng sÏ cÊu thµnh nªn
chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh cña qu¸ tr×nh ®ã.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé chi phÝ tÝnh b»ng tiÒn ®Ó hoµn
thµnh khèi l-îng x©y l¾p theo quy ®Þnh.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh chÊt
l-îng cña ho¹t ®éng x©y l¾p, kÕt qu¶ sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n, vËt t- , lao ®éng,
tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng nh- c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt mµ ®¬n
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
6
LuËn v¨n tèt nghiÖp
vÞ ®· thùc hiÖn nh»m ®¹t ®-îc môc ®Ých s¶n xuÊt s¶n phÈm, tiÕt kiÖm chi phÝ vµ
h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ ho¹t ®éng
x©y l¾p cña ®¬n vÞ.
VËy gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p bao gåm toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt(chi phÝ
NVL trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ m¸y thi c«ng) tÝnh cho tõng
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, khèi l-îng x©y l¾p hoµn thµnh theo quy -íc lµ
®· hoµn thµnh, nghiÖm thu, bµn giao vµ ®-îc chÊp nhËn thanh to¸n. Trong doanh
nghiªp x©y dùng c¬ b¶n gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p mang tÝnh chÊt c¸ biÖt. Mçi
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi l-îng c«ng viÖc hoµn thµnh ®Õn giai
®o¹n hoµn thµnh quy -íc ®Òu cã mét gi¸ thµnh riªng.
2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cã thÓ ph©n thµnh c¸c lo¹i gi¸ thµnh sau:
2.2.1 Gi¸ thµnh dù to¸n.
Gi¸ thµnh dù to¸n cña c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh lµ gi¸ thµnh c«ng
t¸c x©y l¾p ®-îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së khèi l-îng c«ng t¸c x©y l¾p theo thiÕt kÕ
®-îc duyÖt, c¸c møc dù to¸n vµ ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n do cÊp cã thÈm quyÒn
ban hµnh vµ dùa trªn khung gi¸ ¸p dông cho tõng vïng l·nh thæ.
Gi¸ thµnh dù to¸n lµ h¹n møc kinh phÝ cao nhÊt mµ doanh nghiÖp cã thÓ
chi ra ®Ó ®¶m b¶o h¹ thÊp ®Þnh møc chi phÝ, lµ c¨n cø ®Ó kÕ ho¹ch hãa gi¸ thµnh
c«ng t¸c x©y l¾p .Gi¸ trÞ dù to¸n c«ng tr×nh ®-îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
Gi¸ trÞ dù to¸n = Gi¸ thµnh dù to¸n + L·i ®Þnh møc + ThuÕ
2.2.2. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch c«ng t¸c x©y l¾p.
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch c«ng t¸c x©y l¾p lµ lo¹i gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p
®-îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®¬n vÞ x©y l¾p trªn c¬ së
biÖn ph¸p thi c«ng, c¸c ®Þnh møc ®¬n gi¸ ¸p dông trong c¸c ®¬n vÞ trong mét
thêi kú kÕ ho¹ch nhÊt ®Þnh.
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch= Gi¸ thµnh dù to¸n – Møc h¹ gi¸ thµnh dù to¸n
2.2.3 Gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng t¸c x©y l¾p.
Gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng t¸c x©y l¾p ®-îc tÝnh to¸n theo chi phÝ thùc tÕ cña
®¬n vÞ x©y l¾p ®· bá ra ®Ó thùc hiÖn khèi l-îng c«ng t¸c x©y l¾p cña c«ng tr×nh,
®-îc x¸c ®Þnh theo sè liÖu cña kÕ to¸n.
Muèn ®¸nh gi¸ ®-îc chÊt l-îng cña ho¹t ®éng x©y l¾p th× ta ph¶i tiÕn
hµnh so s¸nh c¸c lo¹i gi¸ thµnh víi nhau. Gi¸ thµnh dù to¸n mang tÝnh chÊt x·
héi nªn viÖc so s¸nh gi¸ thµnh thùc tÕ víi gi¸ thµnh dù to¸n cho phÐp ta ®¸nh gi¸
sù tiÕn bé hay yÕu kÐm vÒ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn cô
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
7
LuËn v¨n tèt nghiÖp
thÓ vÒ c¬ së vËt chÊt, kü thuËt... vÒ nguyªn t¾c mèi quan hÖ gi÷a c¸c lo¹i gi¸
thµnh trªn ph¶i ®¶m b¶o:
Gi¸ thµnh dù to¸n > Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch > Gi¸ thµnh thùc tÕ
XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y l¾p vµ ®¸p øng yªu cÇu c«ng t¸c
qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong c¸c doanh nghiÖp
x©y l¾p gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p cßn ®-îc theo dâi trªn hai chØ tiªu sau:
- Gi¸ thµnh khèi l-îng hoµn chØnh: Lµ gi¸ thµnh cña c«ng tr×nh, h¹ng môc
c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh, ®¶m b¶o kü thuËt chÊt l-îng ®óng thiÕt kÕ nhhîp ®ång ®· ký kÕt bµn giao ®-îc bªn chñ ®Çu t- nghiÖm thu vµ chÊp
nhËn thanh to¸n.
- Gi¸ thµnh khèi l-îng hoµn thµnh quy -íc: lµ gi¸ thµnh cña khèi l-îng
c«ng viÖc ®¶m b¶o tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn: ph¶i n»m trong thiÕt kÕ,®¹t
®Õn ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý, ®¶m b¶o chÊt l-îng kü thuËt ®-îc chñ ®Çu
t- nghiÖm thu chÊp nhËn thanh to¸n.
2.3. Mèi quan hÖ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
Gi÷a chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau
trong qu¸ tr×nh thi c«ng c¸c khèi l-îng x©y l¾p, chi phÝ s¶n xuÊt biÓu hiÖn mÆt
hao phÝ trong s¶n xuÊt gi¸ thµnh biÓu hiÖn mÆt kÕt qu¶.
Sù kh¸c biÖt gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm biÓu hiÖn:
+ Chi phÝ s¶n xuÊt g¾n víi tõng kú ph¸t sinh chi phÝ, gi¸ thµnh s¶n phÈm
g¾n víi khèi l-îng c«ng t¸c hoµn thµnh.
+ TÊt c¶ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh bao gåm chi phÝ ph¸t sinh trong
kú, chi phÝ kú tr-íc chuyÓn sang vµ c¸c chi phÝ tÝnh tr-íc cã liªn quan ®Õn khèi
l-îng c«ng t¸c x©y l¾p hoµn thµnh trong kú sÏ t¹o nªn chØ tiªu gi¸ thµnh. Nãi
c¸ch kh¸c, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn toµn bé kho¶n chi
phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra bÊt kÓ ë kú nµo nh-ng cã liªn quan ®Õn khèi l-îng
c«ng viÖc hoµn thµnh trong kú.
Cã thÓ ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm
qua s¬ ®å sau:
S¬ ®å: Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú
+
chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú
Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh
- Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
8
LuËn v¨n tèt nghiÖp
iii. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p.
1. §èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt.
§èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc tËp hîp
theo nh÷ng ph¹m vi, giíi h¹n nhÊt ®Þnh nh»m phôc vô cho viÖc kiÓm tra, ph©n
tÝch chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
§Ó x¸c ®Þnh ®óng ®èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ tr-íc hÕt ph¶i c¨n cø vµo ®Þa ®iÓm
ph¸t sinh chi phÝ vµ c«ng dông cña chi phÝ trong s¶n xuÊt(tøc lµ x¸c ®Þnh n¬i
ph¸t sinh chi phÝ vµ n¬i chÞu chi phÝ), c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm t×nh h×nh ho¹t ®éng
s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý chi
phÝ s¶n xuÊt.
Ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ x©y l¾p cã thÓ ®-îc tiÕn hµnh ë nhiÒu c«ng
tr×nh, nhiÒu h¹ng môc c«ng tr×nh, ë c¸c tæ ®éi kh¸c nhau, ë tõng ®Þa ®iÓm kh¸c
nhau.
Do tÝnh chÊt ®Æc thï cña ngµnh x©y dùng lµ s¶n xuÊt s¶n phÈm mang tÝnh
®¬n chiÕc nªn ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt th-êng ®-îc x¸c ®Þnh lµ tõng
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng giai ®o¹n c«ng viÖc hoµn thµnh theo quy
-íc.
X¸c ®Þnh ®óng ®èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt phï hîp víi ®Æc ®iÓm
t×nh h×nh s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®¸p øng
®-îc yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt sÏ gióp cho ®¬n vÞ x©y l¾p tæ chøc tèt c«ng
t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, phôc vô tèt cho viÖc t¨ng c-êng qu¶n lý chi
phÝ s¶n xuÊt vµ phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc chÝnh x¸c kÞp
thêi. Tõ kh©u ghi chÐp ban ®Çu, tæng hîp sè liÖu, tæ chøc tµi kho¶n vµo sæ chi
tiÕt ®Òu ph¶i theo ®óng ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®· x¸c ®Þnh.
2. Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ trong doanh nghiÖp x©y l¾p.
Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét ph-¬ng ph¸p hay hÖ thèng
c¸c ph-¬ng ph¸p ®-îc sö dông ®Ó tËp hîp vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt trong
ph¹m vi giíi h¹n cña ®èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ.
Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ bao gåm: Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ
theo s¶n phÈm, theo ®¬n ®Æt hµng, theo nhãm s¶n phÈm, theo giai ®o¹n c«ng
nghÖ... Mçi ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ øng víi mét lo¹i ®èi t-îng h¹ch to¸n
chi phÝ.
§èi víi c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p do ®èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ ®-îc x¸c ®Þnh lµ
c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh... nªn ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ th-êng
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
9
LuËn v¨n tèt nghiÖp
lµ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ theo s¶n phÈm x©y l¾p, theo ®¬n ®Æt hµng, theo
giai ®o¹n c«ng nghÖ.
Cã thÓ kh¸i qu¸t viÖc tËp hîp chi phÝ qua c¸c b-íc sau:
B-íc 1: TËp hîp chi phÝ c¬ b¶n cã liªn quan trùc tiÕp cho tõng ®èi t-îng
sö dông.
B-íc 2: TÝnh to¸n vµ ph©n bæ lao vô cña c¸c ngµnh SX-KD phô cho tõng
®èi t-îng sö dông trªn c¬ së sèl-îng lao vô phôc vô vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ lao vô.
B-íc 3:TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho ®èi t-îng liªn
quan.
B-íc 4: X¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú, tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n
phÈm hoµn thµnh.
3. H¹ch to¸n chi phÝ trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p.
Trªn thùc tÕ, tuú thuéc vµ ®Æc ®iÓm kinh doanh cña doanh nghiÖp, vµo yªu
cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ tr×nh ®é cña c¸n bé kÕ to¸n còng nh- vµo quy ®Þnh
cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ tiÕn hµnh
theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn hoÆc ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh trong doanh nghiÖp x©y l¾p chØ h¹ch to¸n hµng tån
kho theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp
x©y l¾p ®-îc h¹ch to¸n nh- sau:
3.1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
* Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm gi¸ trÞ thùc tÕ nguyªn,vËt liÖu
chÝnh ,vËt liÖu phô, vËt liÖu kÕt cÊu... cÇn thiÕt ®Ó tham gia cÊu thµnh thùc thÓ
s¶n phÈm x©y l¾p.Gi¸ trÞ vËt liÖu bao gåm c¶ chi phÝ mua, chi phÝ vËn chuyÓn
bèc dì tíi tËn c«ng tr×nh, hao hôt ®Þnh møc. Trong gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp th-êng chiÕm mét tû träng lín.
* §Ó h¹ch to¸n chi phÝ NVLTT kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 621CPNVLTT, tµi kho¶n nµy ®-îc më chi tiÕt theo ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt(c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh...)
TK 621 cã kÕt cÊu nh- sau:
Bªn Nî: Gi¸ trÞ NVLTTxuÊt dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm.
Bªn Cã:
- Gi¸ trÞ NVLTTxuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho
- Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi
- KÕt chuyÓn vµ ph©n bæ chi phÝ NVLTT trong kú
TK 621 cuèi kú kh«ng cã sè d-
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
10
LuËn v¨n tèt nghiÖp
*Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ NVLTT ®-îc thÓ hiÖn cô thÓ nh- s¬ ®å sau:
S¬ ®å : H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
TK 111, 112, 331
TK 621
TK 154
NVL mua ngoµi(gi¸ kh«ng thuÕ)
K/c chi phÝ NVL cho ®èi
TK 133
t-îng chÞu chi phÝ
VAT ®-îc khÊu trõ
TK 331,336,338
NVL vay m-în…
TK 154
VËt liÖu vËt t- s¶n xuÊt
TK 411
NhËn cÊp ph¸t, nhËn vèn gãp liªn doanh
XuÊt th¼ng cho c«ng tr×nh
TK 152
XuÊt kho NVL cho thi c«ng
NVL dïng kh«ng hÕt, phÕ liÖu thu håi nhËp kho
3.2. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
* Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p bao gåm thï lao
ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp thùc hiÖn khèi l-îng c«ng t¸c x©y l¾p nh- tiÒn
l-¬ng chÝnh, tiÒn l-¬ng phô, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ë c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p
kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh¸c lµ kh«ng bao gåm c¸c kho¶n trÝch theo
tiÒn l-¬ng nh- BHXH, BHYT,KPC§ cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p.
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp th-êng ®-îc tÝnh trùc tiÕp cho tõng ®èi t-îng
chÞu chi phÝ liªn quan. NÕu chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cã liªn quan ®Õn nhiÒu
®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh mµ kh«ng tËp hîp riªng ®-îc th× cã thÓ tËp hîp chung
sau ®ã chän tiªu thøc thÝch hîp ®Ó ph©n bæ cho c¸c ®èi t-îng chi phÝ liªn quan.
* §Ó h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông TK 622CPNCTT. Tµi kho¶n nµy ®-îc më chi tiÕt cho tõng ®èi t-îng chÞu chi phÝ(c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh...)
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
11
LuËn v¨n tèt nghiÖp
TK 622 cã kÕt cÊu nh- sau:
Bªn Nî: CPNCTT thùc tÕ ph¸t sinh
Bªn Cã: Ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn CPNCTT
Cuèi kú tµi kho¶n 622 kh«ng cã sè d* Trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p, cã hai c¸ch tÝnh l-¬ng chñ yÕu lµ tÝnh
l-¬ng theo c«ng viÖc giao kho¸n vµ tÝnh l-¬ng theo thêi gian.
NÕu tÝnh l¬ng theo c«ng viÖc giao kho¸n th× chøng tõ ban ®Çu l¯ “hîp
®ång kho¸n”, trªn hîp ®ång kho¸n thÓ hiÖn c«ng viÖc kho¸n cã thÓ lµ tõng phÇn
viÖc, nhãm c«ng viÖc, cã thÓ lµ h¹ng môc c«ng tr×nh, thêi gian thùc hiÖn hîp
®ång, ®¬n gi¸ tõng phÇn viÖc, chÊt l-îng c«ng viÖc giao kho¸n. Tuú theo khèi
l-îng c«ng viÖc giao kho¸n hoµn thµnh sè l-¬ng ph¶i tr¶ ®-îc tÝnh nh- sau:
TiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ = Khèi l-îng c«ng viÖc * §¬n gi¸khèi l-îng
hoµn thµnh
c«ng viÖc
NÕu tÝnh l¬ng theo thêi gian th× c¨n cø ®Ó h¹ch to¸n l¯ “B°ng chÊm
c«ng” v¯ phiÕu l¯m thªm giê... C¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ, ng-êi cã tr¸ch
nhiÖm sÏ tiÕn hµnh theo dâi vµ chÊm c«ng hµng ngµy cho c«ng nh©n trùc tiÕp
trªn b¶ng chÊm c«ng. Cuèi th¸ng ng-êi chÊm c«ng, ng-êi phô tr¸ch bé phËn sÏ
ký vµo b¶ng chÊm c«ng vµ phiÕu lµm thªm giê sau ®ã chuyÓn ®Õn phßng kÕ
to¸n. C¸c chøng tõ nµy sÏ ®-îc kiÓm tra, lµm c¨n cø h¹ch to¸n chi phÝ tiÒn
l-¬ng, theo c¸ch tÝnh l-¬ng nµy, møc l-¬ng ph¶i tr¶ trong th¸ng ®-îc tÝnh nhsau:
TiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ = Møc l-¬ng mét * Sè ngµy lµm viÖc
trong th¸ng
ngµy c«ng
trong th¸ng
* Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®-îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å
sau:
S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t¹i doanh nghiÖp x©y l¾p.
TK 334
TK 622
TK 154
TiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n
trùc tiÕp x©y l¾p
KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n
TK 335
c«ng trùc tiÕp
TrÝch tr-íc tiÒn l-¬ng nghØ phÐp
cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
12
LuËn v¨n tèt nghiÖp
3.3. H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng.
* Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn m¸y mãc
tham gia viÖc thi c«ng c«ng tr×nh nh»m hoµn thµnh khèi l-îng c«ng viÖc. Chi phÝ
sö dông m¸y thi c«ng ®-îc h¹ch to¸n vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p bao gåm
toµn bé chi phÝ vÒ vËt t-, lao ®éng vµ c¸c chi phÝ vÒ ®éng lùc, nhiªn liÖu, khÊu
hao m¸y mãc thiÕt bÞ.
Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng bao gåm chi phÝ th-êng xuyªn vµ chi phÝ
t¹m thêi.
- Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng th-êng xuyªn nh-: tiÒn l-¬ng chÝnh, phô
cña c«ng nh©n trùc tiÕp ®iÒu khiÓn m¸y, phôc vô m¸y...(kh«ng bao gåm c¸c
kho¶n trÝch theo l-¬ng BHXH, BHYT, KPC§), chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ c«ng cô,
dông cô, chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ b»ng
tiÒn kh¸c.
- Chi phÝ t¹m thêi vÒ m¸y thi c«ng: chi phÝ s÷a ch÷a lín m¸y thi c«ng, chi
phÝ l¾p ®Æt, th¸o gì vËn chuyÓn m¸y thi c«ng. M¸y thi c«ng phôc vô cho c«ng
tr×nh nµo cã thÓ h¹ch to¸n riªng ®-îc th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho c«ng tr×nh ®ã.
NÕu m¸y thi c«ng phôc vô cho nhiÒu c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ngay tõ
®Çu kh«ng thÓ h¹ch to¸n riªng ®-îc th× tËp hîp chung sau ®ã ph©n bæ theo tiªu
thøc hîp lý(sè giê m¸y ho¹t ®éng, l-¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt...)
* Tµi kho¶n dïng ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng phô thuéc vµo
h×nh thøc sö dông m¸y thi c«ng.
+ Tr-êng hîp doanh nghiÖp x©y l¾p thùc hiÖn x©y l¾p c«ng tr×nh theo
ph-¬ng thøc thi c«ng hçn hîp võa thñ c«ng võa kÕt hîp b»ng m¸y th× sö dông tµi
kho¶n 623 – chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
+ Tr-êng hîp doanh nghiÖp thùc hiÖn x©y l¾p c«ng tr×nh hoµn toµn b»ng
m¸y th× kh«ng sö dông tµi kho¶n 623, c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn m¸y sÏ ®-îc
h¹ch to¸n trùc tiÕp vµo TK 621, 622, 627
TK 623 chi tiÕt thµnh 6 tµi kho¶n cÊp 2:
Tµi kho¶n 6231: chi phÝ nh©n c«ng: ph¶n ¸nh l-¬ng chÝnh l-¬ng phô ph¶i tr¶
cho c«ng nh©n trùc tiÕp ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng.Tµi kho¶n nµy kh«ng ph¶n ¸nh
c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng, c¸c kho¶n nµy ®-îc h¹ch to¸n vµo TK 627 –
CPSXC
TK 6232- chi phÝ nguyªn vËt liÖu: Ph¶n ¸nh chi phÝ nhiªn liÖu, vËt liÖu phôc
vô m¸y thi c«ng.
TK 6233- Chi phÝ c«ng cô dông cô.
TK 6234- Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng.
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
13
LuËn v¨n tèt nghiÖp
TK 6237- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi.
TK 6238- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
* Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ m¸y thi c«ng.
§Ó h¹ch to¸n vµ x¸c ®Þnh chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng mét c¸ch chÝnh x¸c
kÞp thêi cho c¸c ®èi t-îng chÞu chi phÝ, tr-íc hÕt ph¶i tæ chøc tèt kh©u h¹ch to¸n
hµng ngµy cña m¸y thi c«ng trªn c¸c phiÕu ho¹t ®éng cña xe m¸y thi c«ng.
§Þnh kú mçi xe m¸y ®-îc ph¸t mét “NhËt tr×nh sö dông m¸y thi c«ng” ghi
râ tªn m¸y, ®èi t-îng phôc vô, khèi l-îng c«ng viÖc hoµn thµnh, sè ca lao ®éng
thùc tÕ... ®îc ngêi cã tr¸ch nhiÖm ký x¸c nhËn. Cuèi th¸ng “NhËt tr×nh sö
dông ®-îc chuyÓn vÒ phßng kÕ to¸n ®Ó kiÓm tra, lµm c¨n cø tÝnh l-¬ng, x¸c ®Þnh
chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng vµ h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cho c¸c
®èi t-îng liªn quan.
H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng phô thuéc vµo h×nh thøc sö dông
m¸y thi c«ng lµ doanh nghiÖp cã tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng hoÆc tõng ®éi
x©y l¾p cã m¸y thi c«ng riªng hoÆc ®i thuª ngoµi dÞch vô m¸y.
+ Tr-êng hîp ®¬n vÞ cã tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng.
Toµn bé chi phÝ cã liªn quan ®Õn ®éi m¸y thi c«ng ®-îc tËp hîp trªn c¸c tµi
kho¶n 621, 622, 627, chi tiÕt ®éi m¸y thi c«ng.
Nî TK 621, 622, 627 (chi tiÕt ®éi m¸y)
Cã TK 152, 153, 111,112,331...
Cã TK 334, 338
Cã TK 214...
Cuèi kú tæng hîp chi phÝ v¯o t¯i kho°n 154 “chi tiÕt ®éi m¸y thi c«ng” ®Ó
tÝnh gi¸ thµnh ca m¸y hoÆc giê m¸y.
Nî TK 154 “chi tiÕt ®éi m¸y thi c«ng”
Cã TK 621, 622, 627
C¨n cø vµo gi¸ thµnh giê m¸y hoÆc ca m¸y x¸c ®Þnh gi¸ trÞ mµ ®éi m¸y phôc
vô cho tõng ®èi t-îng(c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh...) theo gi¸ thµnh ca m¸y
hoÆc giê m¸y vµ khèi l-îng dÞch vô(sè ca m¸y, giê m¸y) phôc vô cho tõng ®èi
t-îng.
Tuú thuéc vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn trong doanh nghiÖp mµ gi¸ trÞ
phôc vô ®-îc h¹ch to¸n nh- sau:
- NÕu c¸c bé phËn trong doanh nghiÖp kh«ng tÝnh to¸n kÕt qu¶ riªng mµ
thùc hiÖn ph-¬ng ph¸p cung cÊp lao vô m¸y lÉn nhau:
Nî TK 623: gi¸ trÞ ®éi m¸y thi c«ng phôc vô cho c¸c ®èi t-îng
Cã TK 154(chi tiÕt ®éi m¸y)
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
14
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- NÕu c¸c bé phËn trong doanh nghiÖp x¸c ®Þnh kÕt qu¶ riªng(doanh nghiÖp
thùc hiÖn ph-¬ng thøc b¸n lao vô m¸y lÉn nhau):
Nî TK 623:gi¸ b¸n néi bé
Nî TK 133:VAT ®-îc khÊu trõ(nÕu cã)
Cã TK 512: Doanh thu tiªu thô néi bé
Cã TK 3331(33311): thuÕ ®Çu ra ph¶i nép(nÕu cã)
+ Tr-êng hîp doanh nghiÖp x©y l¾p kh«ng tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng
hoÆc cã tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng nh-ng kh«ng tæ chøc kÕ to¸n riªng cho
®éi m¸y:
TËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ph¸t sinh.
- C¨n cø vµo tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y,
phôc vô m¸y, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 623(6231) – chi phÝ sö dông m¸y
Cã TK 334 – ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
Cã TK 111 – tiÒn mÆt(nh©n c«ng thuª ngoµi)
- XuÊt kho hoÆc mua ngoµi nguyªn, nhiªn liÖu sö dông cho m¸y thi c«ng
Nî TK 623(6232)
Nî TK 133 – VAT ®-îc khÊu trõ
Cã TK 152, 153, 111, 112, 331...
- TrÝch khÊu hao xe m¸y sö dông
Nî TK 623(6234) – chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
Cã TK 214 – hao mßn TSC§
- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi ph¸t sinh
Nî TK 623(6237) – chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
Nî TK 133 VAT ®-îc khÊu trõ
Cã TK 331 – ph¶i tr¶ ng-êi b¸n
- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c ph¸t sinh
Nî TK 623(6238)
Nî TK 133
Cã TK 111, 112
- Cuèi kú kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cho c¸c
®èi t-îng sö dông:
Nî TK 154 – chi phÝ SXKDD
Cã TK 623 – chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
+ Tr-êng hîp doanh nghiÖp thuª ngoµi m¸y thi c«ng.
C¨n cø v¯o chøng tõ “hîp ®ång thuª m¸y” kÕ to¸n ghi:
15
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Nî TK 627(6277) – chi phÝ SXC
Cã TK 111, 112, 331...
Cuèi kú ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn cho c¸c ®èi t-îng sö dông
Nî TK 154: chi phÝ SXKDDD
Cã TK 627(6277): chi phÝ s¶n xuÊt chung
3.4. H¹ch to¸n chi phi s¶n xuÊt chung
Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ phôc vô cho SX cña ®éi, c«ng
tr-êng x©y dùng, chi phÝ SXC bao gåm: tiÒn l-¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi, c¸c
kho¶n trÝch theo l-¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi, c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt,
c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y, nguyªn vËt liÖu dïng cho qu¶n lý ®éi, c«ng cô dông
cô, khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ sö dông ë ®éi, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c
chi phÝ chung b»ng tiÒn kh¸c.
C¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung th-êng ®-îc tËp hîp theo tõng ®Þa ®iÓm
ph¸t sinh chi phÝ(tæ, ®éi...)cuèi kú sÏ tiÕn hµnh ph©n bæ cho c¸c ®èi t-îng chÞu
chi phÝ.
C«ng thøc ph©n bæ chi phÝ SXC.
Møc chi phÝ SXC
ph©n bæ cho tõng
®èi t-îng
Tæng chi phÝ SXC cÇn ph©n bæ
=
Tæng tiªu thøc
* ph©n bæ cña
tõng ®èi t-îng
Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña c¸c
®èi t-îng
* §Ó h¹ch to¸n chi phÝ SXC dïng tµi kho¶n 627-chi phÝ s¶n xuÊt chung.
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n chi phÝ cña c¶ ®éi, c«ng tr×nh x©y
dùng vµ cã kÕt cÊu nh- sau:
Bªn Nî: Chi phÝ SXC ph¸t sinh
Bªn Cã:
- C¸c kho¶n gi¶m trõ chi phÝ SXC
- Ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ SXC
Cuèi kú tµi kho¶n nµy kh«ng cã sè d-.
Tµi kho¶n 627 cã 6 tµi kho¶n cÊp 2 vµ ®-îc më chi tiÕt theo ®éi...
+ TK 6271- chi phÝ nh©n viªn tæ ®éi: ph¶n ¸nh c¸c kho¶n tiÒn l-¬ng vµ c¸c
kho¶n phô cÊp l-¬ng, tiÒn ¨n ca cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi, cña c«ng nh©n x©y
l¾p, c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, c«ng
nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng vµ nh©n viªn qu¶n lý ®éi.
TK 6272 – chi phÝ vËt liÖu
TK 6273 – chi phÝ dông cô SX
16
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
LuËn v¨n tèt nghiÖp
TK 6274 – chi phÝ khÊu hao TSC§
TK 6277 – chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
TK 6278 – chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung cã thÓ kh¸i qu¸t qua s¬ ®å sau:
S¬ ®å: H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung
TK 334
TK 627
TK 154
TiÒn l-¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi
KÕt chuyÓn chi phÝ SXC
TK 338
TrÝch BHXH, BHYT, KPC§
TK 152,153
C«ng cô dông cô xuÊt dïng
TK 111, 112,138
C¸c kho¶n gi¶m trõ CPSXC
TK 335,142
TrÝch tr-íc hoÆc ph©n bæ chi phÝ
TK 214
KhÊu hao TSC§ dïng cho ®éi
TK 111,112,331…
DÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c
TK 133
VAT
TK 152,153,214,331,334
Chi phÝ s¶n xuÊt chung
cè ®Þnh
TK 632
Chªnh lÖch gi÷a tæng chi phÝ
s¶n xuÊt chung cè ®Þnh thùc
tÕ ph¸t sinh > chi phÝ s¶n xuÊt
chung cè ®Þnh ®-îc tÝnh vµo
gi¸ thµnh
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
17
LuËn v¨n tèt nghiÖp
3.5. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph-¬ng thøc kho¸n.
Do ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y l¾p lµ qu¸ tr×nh thi c«ng th-êng diÔn ra ë nh÷ng
®Þa ®iÓm c¸ch xa ®¬n vÞ trong khi khèi l-îng vËt t- thiÕt bÞ l¹i rÊt lín nªn rÊt dÔ
x¶y ra hao hôt mÊt m¸t. V× vËy, c¸c doanh nghiÖp th-êng tæ chøc theo ph-¬ng
thøc kho¸n s¶n phÉm x©y l¾p cho c¸c ®¬n vÞ c¬ së,c¸c ®éi thi c«ng. Cã hai h×nh
thøc kho¸n s¶n phÈm x©y l¾p cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn lµ:
Ph-¬ng thøc kho¸n gän c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh: C¸c ®¬n vÞ giao
kho¸n toµn bé c«ng tr×nh cho bªn nhËn kho¸n, c¸c ®¬n vÞ nhËn kho¸n sÏ tæ chøc
cung øng vËt t-, tæ chøc lao ®éng.Khi c«ng tr×nh hoµn thµnh sÏ ®-îc nghiÖm thu
bµn giao vµ ®-îc thanh to¸n toµn bé theo quyÕt to¸n vµ ph¶i nép mét kho¶n theo
quy ®Þnh.
Ph-¬ng thøc kho¸n theo kho¶n môc chi phÝ.
Theo ph-¬ng thøc nµy ®¬n vÞ giao kho¸n chØ kho¸n c¸c kho¶n môc chi phÝ
nhÊt ®Þnh cßn c¸c kho¶n kh¸c ®¬n vÞ tù chi phÝ, h¹ch to¸n vµ chÞu tr¸ch nhiÖm
gi¸m s¸t kü thuËt chÊt l-îng c«ng tr×nh.
Chøng tõ kÕ to¸n sö dông lµ c¸c chøng tõ vÒ chi phÝ ph¸t sinh ®-îc x¸c ®Þnh
theo chÕ ®é kÕ to¸n. Ngoµi ra doanh nghiÖp x©y l¾p cßn lËp hîp ®ång giao kho¸n
v¯ khi c«ng tr×nh ho¯n th¯nh b¯n giao ph°i lËp “Biªn b°n thanh lý hîp ®ång”
Tuú thuéc vµo møc ®é ph©n cÊp kÕ to¸n gi÷a ®¬n vÞ giao kho¸n vµ ®¬n vÞ
nhËn kho¸n kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau:
TK 141 – T¹m øng
TK 1411 – T¹møng l-¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l-¬ng
TK 1412 – T¹m øng mua vËt t- hµng ho¸
TK 1413 – T¹m øng chi phÝ x©y l¾p giao kho¸n néi bé
TK 136 – Ph¶i thu néi bé vµ Tk 336 – ph¶i tr¶ né bé
*Tr-êng hîp ®¬n vÞ nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n
riªng.
+ T¹i ®¬n vÞ giao kho¸n: H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ®-îc
kh¸i qu¸t qua s¬ ®å:
S¬ ®å: KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i ®¬n vÞ giao kho¸n.
TK 111,152…
TK 141
TK621,622,623,627
TK 154
øng tiÒn vËt t- cho ®¬n vÞ Ph¶n ¸nh chi phÝ thùc tÕ KÕt chuyÓn chi phÝ
nhËn kho¸n
Thu håi tiÒn t¹m øng thõa
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
18
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tµi kho¶n 141(1413) ph¶i ®-îc më chi tiÕt cho tõng ®¬n vÞ nhËn kho¸n.
§ång thêi ph¶i më sæ theo dâi khèi l-îng x©y l¾p giao kho¸n gän theo tõng
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, trong ®ã ph¶n ¸nh c¶ gi¸ nhËn giao thÇu vµ gi¸
giao kho¸n, chi tiÕt theo tõng kho¶n môc chi phÝ.
+ T¹i ®¬n vÞ nhËn kho¸n:
§¬n vÞ nhËn kho¸n chØ cÇn më sæ theo dâi khèi l-îng x©y l¾p nhËn kho¸n
c¶ vÒ gi¸ trÞ nhËn kho¸n vµ chi phÝ thùc tÕ theo tõng kho¶n môc chi phÝ. Trong
®ã chi phÝ nh©n c«ng thùc tÕ cÇn chi tiÕt cho bé phËn thuª ngoµi vµ bé phËn c«ng
nh©n cña ®¬n vÞ.
*Tr-êng hîp ®¬n vÞ nhËn kho¸n cã tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n riªng vµ ®-îc ph©n
cÊp qu¶n lý tµi chÝnh.
+ KÕ to¸n t¹i ®¬n vÞ giao kho¸n:
KÕ to¸n ®¬n vÞ giao kho¸n sö dông tµi kho¶n 136 ®Ó ph¶n ¸nh toµn bé gi¸ trÞ
khèi l-îng x©y l¾p mµ ®¬n vÞ øng vÒ: vËt t-, tiÒn, khÊu hao TSC§... cho c¸c ®¬n
vÞ nhËn kho¸n néi bé. §ång thêi tµi kho¶n nµy còng ®-îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh
gi¸ trÞ x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao tõ c¸c ®¬n vÞ nhËn kho¸n néi bé cã ph©n cÊp
qu¶n lý riªng. Tµi kho¶n nµy theo quy ®Þnh chØ sö dông ë ®¬n vÞ giao kho¸n.
ViÖc h¹ch to¸n ®-îc kh¸i qu¸t qua s¬ ®å sau:
S¬ ®å: KÕ to¸n bµn giao khèi l-îng x©y l¾p t¹i ®¬n vÞ giao kho¸n
TK111,112,152…
TK 336
TK 154
T¹m øng tiÒn, vËt t-…cho ®¬n vÞ KÕt chuyÓn chi phÝ ®· quyÕt
nhËn kho¸n
to¸n
+ KÕ to¸n t¹i ®¬n vÞ nhËn kho¸n.
KÕ to¸n ®¬n vÞ nhËn kho¸n sö dông t¯i kho°n 336(3362) “ph°i tr° khèi
lîng x©y l¾p nhËn kho¸n néi bé” ®Ó ph°n ¸nh t×nh h×nh t¹m øng v¯ quyÕt to¸n
gi¸ trÞ khèi l-îng x©y l¾p nhËn kho¸n néi bé víi ®¬n vÞ giao kho¸n.
§¬n vÞ nhËn kho¸n tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ x©y l¾p theo s¬ ®å sau:
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
19
LuËn v¨n tèt nghiÖp
S¬ ®å: kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt t¹i ®¬n vÞ nhËn kho¸n.
TK336(3362) TK111,152..
TK 621
TK154
TK632
NhËn tiÒn,vËt t-.. Chi phÝ vËt liÖu TT K/c chi phÝ
Gi¸ thùc tÕ
cña ®¬n vÞ giao
TK133
nhËn giao kho¸n
kho¸n
TK334
TK622
CPNCTT
K/c chi phÝ
TK623
CP m¸y thi c«ngPS K/c chi phÝ
TK111,112
C¸c kho¶n lµm
gi¶m
chi phÝ SXKD
TK627
CPSXC ph¸t sinh
K/c chi phÝ
4. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang
ë ®¬n vÞ x©y l¾p.
4.1. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
ViÖc tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong x©y l¾p ®-îc tiÕn hµnh theo tõng ®èi
t-îng, (c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh...) vµ chi tiÕt theo kho¶n môc vµo bªn
Nî tµi kho¶n 154(1541).
TK 154 ®-îc më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh vµ cã 4
tµi kho¶n cÊp 2
TK 1541 – x©y l¾p
TK 1542 – s¶n phÈm kh¸c
TK 1543 – dÞch vô
TK 1544 – chi phÝ b¶o hµnh x©y l¾p
KÕt cÊu cña TK 154
Bªn Nî:
- kÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT, chi phÝ NCTT, chi phÝ m¸y thi c«ng, chi phÝ
SXC
Bªn Cã:
- C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt
Sinh viªn thùc hiÖn : Ph¹m Quang TuÊn – Líp KÕ to¸n 41 B
20
- Xem thêm -
.PDF 
81 
113 
103 
