Tài liệu Hạch toán chi phí sx và tính giá thành sp tại xn điện cơ 1 -

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Lêi nãi ®Çu Trong xu thÕ ®æi míi chung cña c¶ n-íc, tõ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n-íc ngµy cµng cã thªm nhiÒu doanh nghiÖp ra ®êi vµ lín m¹nh kh«ng ngõng. §Ó cã thÓ héi nhËp tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¬ chÕ thÞ tr-êng, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã ph-¬ng thøc qu¶n lý míi phï hîp, x¸c ®Þnh cho m×nh nh÷ng h-íng ®i ®óng ®¾n sao cho kÕt qu¶ ®Çu ra lµ cao nhÊt víi gi¸ c¶ vµ chÊt l-îng s¶n phÈm cã møc thu hót ®-îc ng-êi tiªu dïng. §Ó lµm ®-îc ®iÒu nµy c¸c doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ c¸c yÕu tè chi phÝ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh- vËt t- tiÒn vèn, gi¸ thµnh, doanh thu, lîi nhuËn …Ban l·nh ®¹o doanh nghiÖp chØ cã thÓ cã ®-îc nh÷ng th«ng tin nµy mét c¸ch chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi th«ng qua bäo m¸y kÕ to¸n trong ®ã kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét trong nh÷ng nh©n tè cã ¶nh h-ëng quyÕt ®Þnh tíi tÝnh hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ – tµi chÝnh trong doanh nghiÖp. NhËn thøc ®-îc vai trß vµ tÇm quan träng cña ph©n kÕ to¸n nµy nªn em ®· chän ®Ò tµi “ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm” trong qu¸ tr×nh thùc tËp cña XÝ nghiÖp l¾p m¸y vµ x©y dùng ®iÖn. Néi dung cña chuyªn ®Ò nµy gåm 3 phÇn: PhÇn I: §Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña XÝ nghiÖp l¾p m¸y vµ x©y dùng ®iÖn PhÇn II: Thùc tr¹ng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña XÝ nghiÖp l¾p m¸y vµ x©y dùng ®iÖn. PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Trong thêi gian ng¾n thùc hiÖn chuyªn ®Ò, ch¾c ch¾n chuyªn ®Ò cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, rÊt mong ®-îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña xÝ nghiÖp vµ c¸c thÇy c« gi¸o ®Ò chuyªn ®Ò cña em hoµn thiÖn h¬n. Hµ Néi, ngµy 5 th¸ng 8 n¨m 2003. Häc viªn Lª TiÕn Dòng Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Lêi c¶m ¬n Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp lµ sù tæng hîp toµn bé kiÕn thøc sau khi häc tËp vµ rÌn luyÖn trong tr-êng. ®-îc sù h-íng dÉn tËn t×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o, cña ®¬n vÞ thùc tËp vµ cña c¸c b¹n ®ång häc ®Æc biÖt lµ thÇy gi¸o Bïi V¨n §«ng, ng-êi thÇy ®· trùc tiÕp h-íng dÉn gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy. Em xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c tíi thÇy Bïi V¨n §«ng còng nh- toµn thÓ c¸c thÇy c« gi¸o tr-êng trung häc c«ng nghiÖp quèc phßng nãi chung vµ c¸c thÇy c« trong bé m«n kÕ to¸n nãi riªng, vµ c¸c c«, c¸c chó, c¸c b¸c trong XÝ nghiÖp l¾p m¸y vµ x©y dùng ®iÖn n¬i em thùc tËp. Häc viªn Lª TiÕn Dòng Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp PhÇn I: §Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña XÝ nghiÖp l¾p m¸y vµ x©y dùng ®iÖn. I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C¨n cø vµo nghÞ ®Þnh sè 47-H§BT ngµy 5-3-1987 cña H§BT quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vÒ tæ chøc bé m¸y cña Bé tr-ëng n¨ng l-îng. XÐt nhu cÇu vÒ s¶n xuÊt gia c«ng, söa ch÷a c¸c thiÕt bÞ, vËt liÖu phô kiÖn ®iÖn, phôc vô cho nhiÖm vô x©y l¾p l-íi ®iÖn cña C«ng ty x©y l¾p ®iÖn 1. Ngµy 14-11-1988 quyÕt ®Þnh thµnh lËp XÝ nghiÖp c¬ khÝ ®iÖn thuéc C«ng ty x©y l¾p ®iÖn 1. NhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña xÝ nghiÖp lµ: - S¶n xuÊt vµ gia c«ng phô kiÖn ®iÖn phôc vô thi c«ng x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh ®-êng d©y vµ tr¹m biÕn ¸p vµ c¸c nhu cÇu kh¸c theo kÕ ho¹ch. -Tæ chøc söa ch÷a vµ hiÖu chØnh c¸c thiÕt bÞ ®iÖn nh- ®éng c¬ m¸y biÕn ¸p, thÝ nghiÖm ®iÖn … Sau mét thêi gian ho¹t ®éng vµ tr-ëng thµnh, chøng tá kh¶ n¨ng vµ n¨ng lùc cña m×nh XÝ nghiÖp c¬ khÝ ®iÖn ®· ®æi tªn thµnh XÝ nghiÖp l¾p m¸y vµ x©y dùng ®iÖn ®-îc h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp. Trong thêi gian qua xÝ nghiÖp ®· ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh rÊt tèt b»ng chøng lµ ®em l¹i rÊt nhiÒu c«ng tr×nh ®iÖn phôc vô cho nhu cÇu vÒ ®êi sèng sinh ho¹t vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña nh©n d©n. Cho tíi nay xÝ nghiÖp ®· hoµn toµn lín m¹nh vµ ®øng v÷ng trªn thÞ tr-êng b»ng chøng lµ xÝ nghiÖp ®· chiÕm lÜnh hÇu hÕt thÞ tr-êng ë phÝa b¾c vµ khu vùc miÒn trung, trong mét lóc xÝ nghiÖp cã thÓ thi c«ng rÊt nhiÒu h¹ng môc c«ng tr×nh ë rÊt nhiÒu tØnh kh¸c nhau. Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp KÕ ho¹ch trong n¨m sau th× xÝ nghiÖp sÏ tiÕn hµnh x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh ®iÖn ë c¸c tØnh miÒn nói phÝa b¸c ®Ó phôc vô cho ®êi sèng sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt cña bµ con d©n téc thiÓu sè gióp nhµ n-íc thùc hiÖn ®-îc chÝnh s¸ch æn ®Þnh n¬i c- chó cña bµ con d©n téc thiÓu sè vµ t¨ng c-êng ph¸t triÓn kinh tÕ n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ vµ nhËn thøc cña nh©n d©n. II. §Æc ®iÓm tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh vµ tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh. 1.§Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh. XuÊt ph¸t tõ ®Æc tr-ng c¬ b¶n cña doanh nghiÖp x©y l¾p ®iÖn nªn trong cïng mét thêi gian c«ng ty ph¶i triÓn khai thùc hiÖn nhiÒu hîp ®ång kh¸c nhau nh»m hoµn thµnh yªu cÇu cña c¸c chñ ®Çu t- theo hîp ®ång x©y dùng ®¨ ký kÕt. Víi n¨ng lùc hiÖn cã ®Ó cã thÓ thùc hiÖn nhiÒu hîp ®ång kh¸c nhau cïng mét lóc xÝ nghiÖp ®· tæ chøc lùc l-îng lao ®éng thµnh 2 ®éi x©y l¾p. 1 ®éi thÝ nghiÖm vµ 1 x-ëng chÕ biÕn NVL phô. §iÒu nµy ®· gióp c«ng ty t¨ng c-êng ®-îc tÝnh chÆt chÏ. C¬ ®éng vµ gän nhÑ vÒ mÆt trang bÞ tµi s¶n cè ®Þnh s¶n xuÊt, lîi dông tèi ®a lùc l-îng lao ®éng t¹i chç. Bªn c¹nh ®ã, ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt x©y dùng còng nh- ®Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ cã ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý trong c«ng ty, lµm cho c«ng viÖc nµy cã nhiÒu ®iÓm rèi c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c. §iÒu nµy ®-îc thÓ hiÖn râ nÐt qua c¬ chÕ giao kho¸n cña ®¬n vÞ. Néi dung cña nã lµ c«ng tr×nh hoÆc h¹ng môc c«ng tr×nh cña xÝ nghiÖp nhËn thÇu thi c«ng nh÷ng khèi l-îng c«ng viÖc vµ ®Æc thï riªng rÏ cã tû lÖ giao kho¸n riªng thÓ hiÖn th«ng qua ho¹t ®éng giao kho¸n. C¸c ®¬n vÞ nhËn kho¸n ph¶i tæ chøc thi c«ng, chñ ®éng cung øng vËt t-, nh©n liÖu, ®¶m b¶o ®óng tiÕn ®é thi c«ng, chÊt l-îng kü thuËt, an toµn lao ®éng vµ ph¶i tÝnh ®Õn chi phÝ cÇn thiÕt cho viÖc b¶o hµnh c«ng tr×nh, ®¬n vÞ nhËn kho¸n tæ chøc c«ng t¸c ghi chÐp vµ lu©n chuyÓn chøng tõ nh»m ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp chÝnh x¸c, kh¸ch quan, kÞp thêi mäi ho¹t ®éng kinh tÕ ph¸t sinh. Cuèi quý ph¶i kiÓm tra khèi l-îng s¶n phÈm dë dang. NÕu lç ®¬n vÞ nhËn thi c«ng ph¶i tù bï ®¾p. +§Æc ®iÓm vÒ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm chñ yÕu. S¶n phÈm chñ yÕu cña xÝ nghiÖp ®ã lµ nh÷ng c«ng tr×nh vÒ ®Þnh ®-êng d©y 220 KV hay 110 KV…vµ tr¹m biÕn ¸p. §©y lµ nh÷ng c«ng tr×nh cã quy m« lín, thêi gian s¶n xuÊt dµi, phøc t¹p vµ nhÊt lµ kh«ng thi c«ng t¹i mét n¬i cè ®Þnh mµ däc theo chiÒu dµi tÝnh b»ng km cña c¸c tuyÕn ®-êng d©y. S¶n phÈm lµm ra mang tÝnh ®¬n chiÕc, chi phÝ lín. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm ®ã nªn quy tr×nh s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm chñ yÕu cña xÝ nghiÖp lµ liªn tôc, phøc t¹p, ph¶i tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n kh¸c nhau, mçi c«ng tr×nh ®Òu cã dù to¸n riªng, tuy vËy hÇu hÕt c¸c c«ng tr×nh ®Òu ph¶i tu©n theo mét quy tr×nh nh- sau. - NhËn thÇu th«ng qua ®Êu thÇu hoÆc giao thÇu trùc tiÕp. - Ký hîp ®ång x©y l¾p víi chñ ®Çu t- ®¹i diÖn bªn A. - TiÕn hµnh kh¶o s¸t ®Þa chÊt. -Tæ chøc bè trÝ lao ®éng, m¸y mãc, cung øng vËt t-. - Quy tr×nh ®-îc hoµn thµnh víi sù gi¸m s¸t cña chñ ®Çu t- c«ng tr×nh vÒ tiÕn ®é vµ kü thuËt. - Bµn giao vµ quyÕt to¸n c«ng tr×nh víi chñ ®Çu t-. 2. §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc bé m¸y xÝ nghiÖp §Ó s¶n xuÊt vµ kinh doanh cã hiÖu qu¶ trong thÞ tr-êng c¹nh tranh hiÖn nay ®ßi hái xÝ nghiÖp ph¶i tæ chøc ®éi ngò l·nh ®¹o vµ c«ng nh©n viªn hîp lý, phï Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp hîp víi tr×nh ®é tõng nhiÖm vô ®-îc giao, ®Ó thùc hiÖn ®iÒu nµy xÝ nghiÖp l¾p m¸y vµ x©y dùng ®iÖn ®· tæ chøc c¬ cÊu cña xÝ nghiÖp nh- sau. Ban gi¸m ®èc, c¸c phßng ban chøc n¨ng, vµ ph©n x-ëng. + Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp ®øng ®Çu chØ ®¹o, ®iÒu hµnh trong mäi ho¹t ®éng cña xÝ nghiÖp, lµ ®¹i diÖn cña xÝ nghiÖp tr-íc ph¸p luËt, ®¹i diÖn cho toµn bé c«ng nh©n viªn cña xÝ nghiÖp. §ång thêi kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. Gióp viÖc cho Gi¸m ®èc lµ c¸c phã gi¸m ®èc (cã 2 phã gi¸m ®èc) tr-êng hîp Gi¸m ®èc ®i v¾ng th× Phã gi¸m ®èc ®-îc uû quyÒn thay mÆt Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty. Bªn c¹nh ®ã th× BÝ th- ®¶ng uû, Chñ tÞch c«ng ®oµn, §oµn thanh niªn gióp cho ban gi¸m ®èc qu¶n lý cã hiÖu qu¶. + C¸c phßng ban chøc n¨ng C¸c phßng ban chøc n¨ng cã nhiÖm vô h-íng dÉn, ®«n ®èc thùc hiÖn thi c«ng, ®¶m b¶o chÊt l-îng c«ng tr×nh, lËp vµ kiÓm tra c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt, chÕ ®é qu¶n lý cña c«ng tr×nh, lËp kÕ ho¹ch nghiªn cøu thÞ tr-êng , t×m b¹n hµng, cung cÊp th«ng tin, sè liÖu, ph©n tÝch t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh gióp ban gi¸m ®èc cã biÖn ph¸p qu¶n lý thÝch hîp. Bªn c¹nh ®ã cßn gi¶i quyÕt mäi liªu quan ®Õn nh©n sù, chÝnh s¸ch lao ®éng, tiÒn l-¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn xÝ nghiÖp. - Phßng kü thuËt thi c«ng cã nhiÖm vô gi¸m s¸t chÊt l-îng kü thuËt an toµn lao ®éng vµ tiÕn ®é thi c«ng c¸c c«ng tr×nh, nghiªn cøu, tÝnh to¸n c¸c c«ng tr×nh ®Êu thÇu, kh¶o s¸t thiÕt kÕ tÝnh khèi l-îng söa ch÷a, n©ng cÊp c¸c c«ng tr×nh ®· cò, theo dâi sè l-îng, chÊt l-îng toµn bé thiÕt bÞ thu nhËp th«ng tin vµ phæ biÕn c¸c quy ®Þnh c«ng nghÖ míi. Xem xÐt s¸ng kiÕn, c¶i tiÕn ¸p dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt, tæ chøc h-íng dÉn ®µo t¹o chuyªn viªn nghiÖp vô cho ng-êi cã tr×nh ®é cßn thÊp. Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp + Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n §øng ®Çu lµ kÕ to¸n tr-ëng kiªm tr-ëng phßng cã nhiÖm vô tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp ®¶m b¶o bä m¸y gän nhÑ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, kÕ to¸n tr-ëng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n, tæ chøc, kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu, chÕc ®é b¸o c¸o thèng kª ®Þnh kú, tæ chøc b¶o qu¶n hå s¬ tµi liÖu kÕ to¸n, thÓ lÖ vÒ qu¶n lý kÕ to¸n tµi chÝnh nãi chung vµ chÕ ®é kÕ to¸n nãi riªng. §ång thêi theo dâi phÇn kÕ to¸n tæng hîp vµ c¸c phÇn kÕ to¸n kh¸c . KÕ to¸n tr-ëng chÞu tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o ®Çy ®ñ, ph¶n ¸nh kÞp thêi c¸c th«ng tin tµi chÝnh cho gi¸m ®èc xÝ nghiÖp tõ ®ã rót ra kinh nghiÖm, vËn dông s¸ng t¹o c¶i tiÕn h×nh thøc vµ ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n sao cho hîp lý, chÆt chÏ phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña xÝ nghiÖp. KÕ to¸n tæng hîp gióp kÕ to¸n tr-ëng kiÓm tra ®«n ®èc c«ng t¸c kÕ to¸n hµng ngµy, lËp sæ c¸i, lµm b¸o c¸o kÕ ho¹ch, ph©n tÝch kinh doanh… - Phßng tæ chøc lao ®éng cã nhiÖm vô t¨ng c-êng hay gi¶m bít sè c«ng nh©n viªn trong xÝ nghiÖp sao cho phï hîp, xem xÐt vµ tr×nh gi¸m ®èc gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng c¸c nhu cÇu vµ quyÒn lîi cho ng-êi lao ®éng, phßng tæ chøc lao ®éng cã quyÒn ®iÒu hµnh, lu©n chuyÓn c«ng nh©n viªn trong xÝ nghiÖp sao cho hîp lý. - Phßng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh doanh Phßng nµy cã tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh doanh trong quý tíi (n¨m tíi)ph¶i tr×nh lªn ban gi¸m ®èc ph-¬ng h-íng ph¸t triÓn kinh doanh cho quý s¾p tíi. + Phßng vËt t- Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp §©y lµ s¬ ®å bé m¸y s¶n xuÊt ë xÝ nghiÖp. Ban gi¸m ®èc Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n §éi x©y l¾p 1 Phßng kü thuËt vµ thi c«ng §éi x©y l¾p 2 Phßng tæ chøc lao ®éng §éi thÝ nghiÖ m Phßng vËt t- KÕ ho¹ch ph¸t triÓn K.doanh Ph©n x-ëng s¶n xuÊt NV L phô III.T×nh h×nh chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i xÝ nghiÖp L¾p m¸y vµ x©y dùng §iÖn. xÝ nghiÖp L¾p m¸y vµ x©y dùng §iÖn lµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh ngµnh x©y l¾p thùc hiÖn viÖc ph©n cÊp qu¶n lý trªn do vËy bé m¸y kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp ®-îc tæ chøc theo h×nh thøc ph©n t¸n vµ ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký tuy ë xÝ nghiÖp cã phßng kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp cßn ë c¸c ®éi x©y l¾p cã kÕ to¸n viªn cña §éi. Phßng kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp ®· ®-îc trang bÞ m¸y vi tÝnh, toµn bé kÕ to¸n tæng hîp vµ mét phÇn kÕ to¸n ph©n tÝch ®· ®-îc thùc hiÖn trªn m¸y, víi phÇn mÒm kÕ to¸n ®· ®-îc n©ng cÊp lªn nhiÒu lÇn, ®éi ngò kÕ to¸n cã tr×nh ®é cao, c«ng t¸c kÕ to¸n trªn m¸y ngµy cµng hoµn thiÖn. §èi víi kÕ to¸n ë c¸c ®éi viÖc tæ chøc h¹ch to¸n tõ ghi chÐp ban ®Çu, lËp chøc tõ ®Õn viÖc lËp sæ s¸ch theo c¸c nghiÖp vô kinh tÕ, tµi chÝnh ph¸t sinh mét c¸ch khoa häc, ®óng ph¸p luËt vµ theo h-íng dÉn. Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp KÕ to¸n ®éi lu«n cung cÊp kÞp thêi, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c sè liÖu kÕ to¸n thèng kª theo yªu cÇu cña c«ng tr×nh lËp vµ gi÷ ®óng kú h¹n c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n, b¸o c¸o thèng kª ®Þnh kú theo ®óng mÉu biÓu vÒ phßng kÕ to¸n xÝ nghiÖp. S¬ ®å tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp L¾p m¸y vµ x©y dùng §iÖn KÕ to¸n tr-ëng (tr-ëng phßng) KÕ to¸n tæng hîp KÕ to¸n tËp hîp CP vµ tÝnhzsp KÕ to¸n vËt tvµ TSC§ KÕ to¸n thanh to¸n KÕ to¸n vèn b»ng tiÒn KÕ to¸n T.P vµ tiªu thô TP Thñ quü * Chøc n¨ng cña tõng bé phËn. -§øng ®Çu bé m¸y kÕ to¸n hiÖn nay lµ kÕ to¸n tr-ëng kiªm tr-ëng phßng tµi chÝnh cã nhiÖm vô tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®¶m b¶o bé m¸y gän nhÑ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, kÕ to¸n tr-ëng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n theo quy ®Þnh cña xÝ nghiÖp. KÕ to¸n tr-ëng chÞu tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o ®Çy ®ñ, ph¶n ¸nh kÞp thêi c¸c th«ng tin tµi chÝnh cho gi¸m ®èc, tõ ®ã rót ra kinh nghiÖm vËn dông s¸ng t¹o, c¶i tiÕn h×nh thøc ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n sao cho hîp lý nhÊt, chÆt chÏ nhÊt. - KÕ to¸n tæng hîp gióp kÕ to¸n tr-ëng kiÓm tra ®«n ®èc c«ng t¸c kÕ to¸n hµng ngµy, lËp sæ c¸i, lµm b¸o c¸o kÕ ho¹ch, ph©n tÝch kinh doanh… - KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh tæng s¶n phÈm, ph¶i tæng hîp ®-îc tÊt c¶ c¸c chÊt l-îng dïng ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ cuèi quý ph¶i x¸c ®Þnh chi phÝ bá vµo c¸c c«ng tr×nh vµ tÝnh gi¸ thµnh c¸c c«ng tr×nh hoµn thµnh. Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp - KÕ to¸n vËt t-, c«ng cô dông cô vµ tµi s¶n cè ®Þnh cã nhiÖm vô h¹ch to¸n chi tiÕt tæng hîp theo dâi nhËt-xuÊt-tån, theo hai chØ tiªu ®ã lµ sè l-îng vµ gi¸ trÞ ®ång thêi ph¶i theo dâi vËt t- theo tõng nhãm tõng lo¹i, vµ vËt t- cung cÊp cho tõng h¹ng môc c«ng tr×nh. Bªn c¹nh ®ã ph¶i theo dâi chi tiÕt sù biÕn ®éng cña tµi s¶n cè ®Þnh th«ng qua c¸c chØ tiªu, nguyªn gi¸, gi¸ trÞ hao mßn vµ gi¶tÞ cßn l¹i. - KÕ to¸n thanh to¸n cã nhiÖm vô tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt tæn hîp t×nh h×nh thu chi tån quü tiÒn mÆt, thanh to¸n néi bé vµ bªn ngoµi c«ng ty. Víi t×nh h×nh vay vèn vµ qu¸ tr×nh thanh to¸n tiÒn vay, kÕ to¸n thanh to¸n víi nhµ n-íc cã nhiÖm vô x¸c ®Þnh sè thuÕ c¸c kho¶n ph¶i nép vµ t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i nép thùc hiÖn nghiªm chØnh chÕ ®é quy ®Þnh (nép ®óng, nép ®ñ vµ kÞp thêi)… - KÕ to¸n vèn b»ng tiÒn cã nhiÖm vô theo dâi viÖc thanh to¸n quy ng©n hµng sè liÖu cã vµ t×nh h×nh biÕn ddéng cña c¸c kho¶n tiÒn göi cña c«ng ty t¹i ng©n hµng, kÕ to¸n ph¶i më sæ theo dâi chi tiÕt theo tõ ng©n hµng vµ t×nh h×nh sö dông tõng lo¹i tiÒn göi ®Ó tiÖn cho viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu. - KÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm lµ tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt vµ tæng hîp thµnh phÈm, tæng hîp tiªu thô thµnh phÈm, gi¸m ®èc nªn chÊp hµnh quy ®Þnh xuÊt nhËp tiªu thô thµnh phÈm x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô vµ doanh thu. §ång thêi theo dâi c¸c kho¶n nî cña kh¸ch hµng, t×nh h×nh thanh to¸n cña kh¸ch hµng. - Thñ quü cïng víi kÕ to¸n tiÕn hµnh trùc tiÕp thu chi tiªu theo ho¸ ®¬n chøng tõ vµ chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý hÕt tiÒn cña xÝ nghiÖp. Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp PhÇn II: Thùc tr¹ng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i xÝ nghiÖp L¾p m¸y vµ x©y dùng §iÖn. A. Së lý luËn cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh tæng s¶n phÈm. I. Sù cÇn thiÕt nghiªn cøu c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh tæng s¶n phÈm. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nãi riªng cã toµn quyÒn ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng sµng t¹o, ®éc lËp, tù chñ trong c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh ®Ó ®em l¹i kÕt qu¶ nh- mong muèn. Tuy nhiªn c¸c doanh nghiÖp nµy lu«n ph¶i chÞu t¸c ®éng m¹nh mÏ cña c¸c quy luËt nÕu cã cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng (quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt c¹nh tranh, quy luËt cung cÇu…) vµ ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®-îc, c¸c nhµ s¶n xuÊt lu«n ph¶i quan t©m ®Õn c¸c vÊn ®Ò nh-: s¶n xuÊt c¸i g×, s¶n xuÊt nh- thÕ nµo vµ s¶n xuÊt cho ai… vµ khi s¶n phÈm ®-îc s¶n xuÊt ra ®Ó s¶n phÈm tiªu thô ®-îc th× chÊt l-îng s¶n phÈm ph¶i tèt vµ gi¸ thµnh thÊp… vµ ®Ó ®¹t ®-îc lîi nhuËn cao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh th× mét trong c¸c yÕu tè quan träng mµ doanh nghiÖp cÇn ph¶i quan t©m vµ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trong ®iÒu kiÖn gi¸ b¸n kh«ng ®æi, chÊt l-îng kh«ng ®æi th× gi¸ thµnh cµng h¹ bao nhiÒu th× doanh nghiÖp cµng cã lîi bÊy nhiªu. Muèn vËy c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i chó träng ®Õn viÖc lµm tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh tæng s¶n phÈm, tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ, hîp lý vµ chÝnh x¸c. C¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh liªn quan tíi viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm tõ ®ã tÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm hç trî cho c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp cña c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh. Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 1. B¶n chÊt cña chi phÝ s¶n xuÊt - Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i tiªu dïng trong mét quý ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm, thùc chÊt cña chi phÝ s¶n xuÊt lµ sù chuyÓn dÞch vèn, chuyÓn dÞch gi¸ trÞ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµo c¸c ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh. - Sù ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng-êi g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®i tõ ph-¬ng thøc s¶n xuÊt gi¶n ®¬n ®Õn ph-¬ng thøc s¶n xuÊt hiÖn ®¹i ngµy nay. Nh-ng nÒn s¶n xuÊt cña bÊt kú ph-¬ng thøc s¶n xuÊt nµo còng g¾n liÒn víi sù vËn ®éng vµ tiªu hao c¸c yÕu tè c¬ b¶n t¹o nªn qu¶t×nh s¶n xuÊt. Nãi c¸ch kh¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp cña c¸c yÕu tè t- liÖu lao ®éng, ®èi t-îng lao ®éng vµ søc lao ®éng. §ång thêi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ ng-êi lao ®éng ph¶i bá chi phÝ thï lao lao ®éng vÒ t- liÖu lao ®éng vµ ®èi t-îng lao ®éng. V× thÕ sù h×nh thµnh nªn c¸c chi phÝ s¶n xuÊt t¹o ra gi¸ trÞ s¶n phÈm lµ tÊt yÕu kh¸ch quan. - Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ph¸t sinh th-êng xuyªn trong suèt qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, nh-ng ®Ó phôc vô cho qu¶n lý vµ h¹ch to¸n kinh doanh, chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®-îc tÝnh to¸n tËp hîp theo tõng thêi kú (hµng th¸ng, hµng quý hay hµng n¨m) sao cho phï hîp víi kú b¸o c¸o, chØ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp bá ra trong kú míi ®-îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt trong kú. - Trong thùc tÕ chóng ta cÇn ph¶i ph©n biÕt sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a chi phÝ vµ chi tiªu. - Chi tiªu lµ sù gi¶m ®i ®¬n thuÇn c¸c lo¹i vËt t-, tµi s¶n , tiÒn vèn cña doanh nghiÖp bÊt kÓ nã ®-îc dïng vµo môc ®Ých g×. Tæng chi tتu cho mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp chÝnh lµ c¸c chi phÝ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ chi phÝ cho qu¸ tr×nh tiªu thô. Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp - Chi phÝ vµ chi tiªu lµ hai kh¸i niÖm kh¸c nhau nh-ng l¹i cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, chi tiªu lµ c¬ së h×nh thµnh chi phÝ, kh«ng chi tiªu th× kh«ng cã chi phÝ. - Chi phÝ vµ chi tiªu kh«ng chØ kh¸c nhau vÒ l-îng mµ cßn kh¸c nhau vÒ thêi gian. Cã nh÷ng kh¶n chi tiªu kú nµy nh-ng l¹i ®-îc tÝnh vµo kú sau (chi mua hµng ho¸, vËt t- ch-a sö dông). Cã nh÷ng kho¶n trÝch vµo chi phÝ kú nµy nh-ng thùc tÕ ch-a tiªu nh- chi phÝ trÝch tr-íc. Nh- vËy së dÜ cã sù kh¸c nhau gi÷a c¬ vµ chi tiªu lµ do ®Æc ®iÓm tæ chøc vËn dông vµ ph-¬ng thøc dÞch chuyÓn cña tõng lo¹i tµi s¶n vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ yªu cÇu kü thuËt h¹ch to¸nchung. 2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ viÖc s¾p xÕp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo tõng lo¹i, tõng nhãm kh¸c nhau theo ®Æc ch-ng nhÊt ®Þnh. XÐt vÒ mÆt lý luËn còng nh- trªn thùc tÕ, cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nhau nhph©n lo¹i theo néi dung kinh tÕ, theo c«ng dông, theo vÞ trÝ, theo quan hÖ gi÷a c¸c chi phÝ víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Mçi c¸ch ph©n lo¹i ®Òu d¸p øng Ýt nhiÒu cho môc ®Ých qu¶n lý h¹ch to¸n kiÓm tra, kiÓm so¸t chi phÝ ph¸t sinh ë gãc ®é kh¸c nhau. V× vËy c¸c c¸ch ph©n lo¹i ®Òu tån t¹i, bæ sung cho nhau gi÷ vai trß nhÊt ®Þnh. a.Ph©n lo¹i theo c¸c yÕu tè chi phÝ §Ó phôc vô cho viÖc tËp hîp, qu¶n lý chi phÝ theo néi dông kinh tÕ ban ®Çu ®ång nhÊt cña nã mµ kh«ng xÐt ®Õn c«ng dông cô thÓ, ®Æc ®iÓm ph¸t sinh cña chi phÝ, chi phÝ ®-îc ph©n theo yÕu tè nh-ng thùc chÊt chØ cã 3 yÕu tè ®ã lµ: søc lao ®éng, ®èi t-îng lao ®éng, vµ t- liÖu lao ®éng. Tuy nhiªn ®Ó cã thÓ th«ng tin mét c¸ch cô thÓ h¬n nh»m phôc vô cho viÖc x©y dùng vµ ph©n tÝch ®Þnh møc vèn l-u ®éng, viÖc lËp vµ kiÓm tra cã thÓ theo Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý ë mçi giai ®o¹n kinh tÕ x· héi nhµ n-íc ®é chi tiÕt cã thÓ kh¸c nhau. Theo quy tr×nh hiÖn hµnh ë n-íc ta toµn bé chi phÝ chia lµm 7 yÕu tè: -YÕu tè nguyªn vËt liÖu: bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËtv liÖu chÝnh, nguyªn vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô dông cô… sö dông vµ s¶n xuÊt kinh doanh. -YÕu tè nhiªn liÖu; ®éng häc sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. -YÕu tè tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp theo l-¬ng ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn l-¬ng vµ phô cÊp mang tÝnh chÊt ph¶i tr¶ cho toµn bé c«ng nh©n viªn chøc theo quy ®Þnh. -YÕu tè b¶o hiÓm XH, b¶o hiÓm y tÕ, KPC§ ph¶n ¸nh phÇn BHXH, BHYT, KPC§ trÝch theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn chøc. -YÕu tè khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ph¶n ¸nh tæng sè khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ph¶i tÝch trong kú cña toµn bé tµi s¶n cè ®Þnh sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. -YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ dÞch vô dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh. -YÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ b»ng tiÒn ch-a ph¶n ¸nh vµo c¸c yÕu tè tiªu dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. b. Ph©n lo¹i kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. C¨n cø vµo ý nghÜa chi phÝ s¶n xuÊt trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, toµn bé chi phÝ ®-îc ph©n theo kho¶n môc chi phÝ vµ møc ®é ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi t-îng còng nh- ph©n loaÞ theo yÕu tè, sè l-îng, kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm tuú thuéc vµo tr×nh ®é nhËn thøc, tr×nh ®é qu¶n lý vµ h¹ch to¸n, Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp ë mçi giai ®o¹n kinh tÕ, x· héi theo quy ®Þnh hiÖn hµnh kinh tÕ x· héi n-íc ta, gi¸ thµnh s¶n xuÊt bao gåm 3 kho¶n môc chi phÝ nh- sau - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh, nguyªn vËt liÖu phô, nhiªn liÖu tham gia trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt. ChÕ t¹o s¶n phÈm trong thùc hiÖn lao vô dÞch vô… - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: bao gåm tiÒn l-¬ng, phô cÊp l-¬ng vµ c¸c kho¶n lµm thªm giêi thùc tÕ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung: bao gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n x-ëng s¶n xuÊt. c. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ víi ®èi t-îng chi phÝ. Môc ®Ých cña c¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho viÖc x¸c ®Þnh ph-¬ng ph¸p kÕto¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi t-îng mét c¸ch chÝnh x¸c hîp lý. Theo c¸c nµy chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc chia lµm 2 lo¹i: - Chi phÝ trùc tiÕp: Lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt quan hÖ trùc tiÕp víi viÖc thi c«ng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh, nh÷ng chi phÝ nµy kÕ to¸n cã thÓ c¨n cø vµo sè liÖu chøng tõ kÕ to¸n ®Ó ghi trùc tiÕp cho tõng ®èi t-îng chi phÝ. - Chi phÝ gi¸n tiÕp: Lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt cã liªn quan ®Õn viÖc cïng mét lóc thi c«ng nhiÒu c«ng tr×nh kh¸c nhau nh÷ng chi phÝ nµy kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ cho c¸c ®èi t-îng cã liªn quan theo mét tiªu thøc thÝch hîp. 3. B¶n chÊt vµ néi dung gi¸ thµnh s¶n phÈm Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi l-îng c«ng viÖc, s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh trong kú. Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh thèng nhÊt bao gåm hai mÆt hao phÝ s¶n xuÊt vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt. TÊt c¶ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong kú, kú tr-íc chuyÓn sang vµ c¸c chi phÝ trÝch tr-íc cã liªn quan ®Õn khèi l-îng s¶n phÈm lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh trong kú sÏ t¹o nªn chØ tiªu gi¸ thµnh. Tæng gi¸ thµnh;s¶n phÈm hoµn thµnh= Chi phÝ sx; dë dang ®Çu kú + chi phÝ sx;ph¸t sinh trong kú -chi phÝ sx;dë dang cuèi kú Khi gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú b»ng nhau hoÆc kh«ng cã s¶n phÈm dë dang th× tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm = tæng chi phÝ ph¸t sinh trong kú. Trong gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ tham gia trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tiªu thô s¶n phÈm. Nh-ng chi phÝ ph¸t sinh trong kú dùa vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i ph¶n ¸nh ®-îc gi¸ trÞ thuéc c¸c t- liÖu s¶n xuÊt tiªu dïng cho s¶n xuÊt s¶n phÈm, lµ c¸c kho¶n chi tiªu kh¸c cã liªn quan ®Õn bï ®¾p gi¶n ®¬n hao phÝ lao ®éng sèng. Mäi c¸ch tÝnh to¸n chñ quan kh«ng ph¶n ¸nh ®óng c¸c yÕu tè gi¸ trÞ trong gi¸ thµnh ®Òu cã thÓ dÉn ®Õn viÖc ph¸ vì quan hÖ hµng ho¸, tiÒn tÖ, kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc hiÖu qu¶ kinh doanh vµ kh«ng thùc hiÖn ®-îc t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i s¶n xuÊt më réng. 4.Ph©n lo¹i gi¸ thµnh §Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý h¹ch to¸n vµ kÕ to¸n gi¸ thµnh còng nh- yªu cÇu x©y dùng gi¸ c¶ hµng ho¸, gi¸ thµnh ®-îc xÐt d-íi nhiÒu ph¹m vi tÝnh to¸n kh¸c nhau. Nh-ng thùc tÕ cã 2 c¸ch ph©n lo¹i gi¸ thµnh. * Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc tÝnh dùa trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¨n cø ®Ó so s¸nh, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp. Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp - Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc tÝnh trªn c¬ së x¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh vµ chi phÝ cho ®¬n vÞ s¶n phÈm. Lo¹i gi¸ thµnh nµy lµ c«ng cô qu¶n lý ®Þnh møc cña doanh nghiÖp, lµ th-íc ®o chÝnh x¸c ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n, vËt t-, lao ®éng s¶n xuÊt, gióp ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt ®· thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. - Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc tÝnh trªn sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ d· ph¸t sinh tËp hîp trong kú. §©y lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh kqu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp trong viÖc tæ chøc vµ sö dông c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ tæ chøc kü thuËt chØ thùc hiÖn viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm, lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kqu s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. * Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi tÝnh to¸n. - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt gåm c¸c chi phÝ s¶n xuÊt: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho tõng s¶n phÈm c«ng viÖc lao vô ®· hoµn thµnh. Lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n x¸c ®Þnh l·i tr-íc thuÕ lîi tøc cña doanh nghiÖp. 5. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai kh¸i niÖm riªng biÖt cã nh÷ng mÆt kh¸c nhau. - Chi phÝ s¶n xuÊt lu«n g¾n víi tõng thêi kú ®· ph¸t sinh chi phÝ, cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i g¾n víi khèi l-îng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô ®· s¶n xuÊt hoµn thµnh. - Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú kh«ng chØ liªn quan ®Õn nh÷ng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. - Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú kh«ng chØ liªn quan ®Õn nh÷ng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh mµ cßn liªn quan ®Õn c¶ s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ c¶ s¶n phÈm Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp háng. Gi¸ thµnh s¶n phÈm th× kh«ng liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ s¶n phÈm háng nh-ng l¹i liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm dë dang tõ kú tr-íc chuyÓn sang. Tuy vËy c¶ hai kh¸i niÖm trªn cã mèi quan hÖ rÊt mËt thiÕt v× néi dung c¬ b¶n cña chóng ®Òu lµ biÓu hiÖn bõng tiÒn cña nh÷ng chi phÝ doanh nghiÖp ®· bá ra cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Nã lµ c¨n cø c¬ së, lµ tiÒn ®Ò ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô ®· hoµn thµnh. Sù tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ cña doanh nghiÖp vÒ chi phÝ s¶n xuÊt cã ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm thÊp hay cao. Do ®ã gi¸ thµnh s¶n phÈm g¾n liÒn víi chi phÝ s¶n xuÊt. II. §èi t-îng vµ ph-¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë xÝ nghiÖp. 1. §èi t-îng, ph-¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. 1.1. §èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi giíi h¹n mµ chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ®-îc tËp hîp theo nh÷ng ph¹m vi giíi h¹n ®ã. - N¬i ph¸t sinh (®Þa ®iÓm) t¹i ph©n x-ëng, tæ ®éi hay bé phËn s¶n xuÊt - N¬i g¸nh chÞu chi phÝ (®èi t-îng chi phÝ) s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng hay trang môc c«ng tr×nh. C¸c yÕu tè ®Ó x¸c ®Þnh ®óng tËp hîp chi phÝ - §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt ho¸ doanh nghiÖp. - Quy tr×nh c«ng nghÖ kü thuËt s¶n xuÊt s¶n phÈm. - §Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, môc ®Ých c«ng dông cña chi phÝ. -Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp. -§èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt th-êng lµ s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm t¹i c¸c ph©n x-ëng bé phËn s¶n xuÊt. Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 1.2.Ph-¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. - Ph-¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp chi phÝ s¶n xuÊt ¸p dông víi nh÷ng chi phÝ trùc tiÕp liªn quan ®Õn mét sè ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. C¨n cø vµo chøng tõ gèc vÒ chi phÝ ph¸t sinh ®Ó tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ®èi t-îng. - Ph-¬ng ph¸p ph©n næ gi¸n tiÕp chi phÝ s¶n xuÊt ¸p dông víi nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c nhau, ®-îc tiÕn hµnh tËp hîp ph©n bæ theo c¸c b-íc sau. Lùa chän tiªu thøc ph©n bè hîp lý vµ tÝnh hÖ sè ph©n bæ chi phÝ, sù thay ®æi tiªu thøc nµy t-¬ng quan tû lÖ thuËn víi c¸c chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ph©n bæ. X¸c ®Þnh hÖ sè ph©n bæ chi phÝ H = Lỗi! Trong ®ã: H: Lµ hÖ sè ph©n bæ chi phÝ C: Lµ tæng chi phÝ cÇn ph©n bæ T: Lµ tæng ®¹i l-îng cña tiªu thøc ph©n bæ TÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh chi phÝ ph©n bæ cho tõng ®èi t-îng Ci = H x Ti Trong ®ã: Ci: Lµ chi phÝ s¶n xuÊt ph©n bè cho ®èi t-îng i H: Lµ hÖ sè ph©n bæ chi phÝ Ti: Lµ ®¹i l-îng cña tiªu chuÈn ph©n bè cho tõng ®èi t-îng i 2.§èi t-îng vµ ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 2.1.§èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra cÇn ph¶i tÝnh ®-îc tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. Häc viªn: Lª TiÕn Dòng K27D