VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
NGUYỄN THỊ MINH PHƢƠNG
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC NGƢỜI CÔNG AN CÁCH MẠNG
CHO HỌC VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG CẢNH SÁT
NHÂN DÂN I TRONG TÌNH HÌNH HIỆN NAY
Chuyên ngành: Triết học
Mã số
: 60 22 03 01
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ TRIẾT HỌC
HÀ NỘI, 2017
Công trình được hoàn thành tại: Học viện Khoa học xã
hội, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam
Người hướng dẫn khoa học:
PGS. TS. ĐẶNG THÁI GIÁP
Phản biện 1: Hoàng Văn Tú
Phản biện 2: Vũ Thư
Luận văn sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận
thạc sĩ họp tại: Học viện Khoa học xã hội 10 giờ 50 phút
ngày 08 tháng 08 năm 2015
Có thể tìm hiểu luận văn tại: Thư viện Học viện Khoa
học xã hội
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đạo đức là một bộ phận của kiến trúc thượng tầng, của ý thức xã
hội, một mặt bị quy định bởi cơ sở hạ tầng, tồn tại xã hội; mặt khác nó cũng
có tính độc lập tương đối và tác động trở lại cơ sở hạ tầng, tồn tại xã hội.
Khi cơ sở hạ tầng thay đổi, nền tảng kinh tế thay đổi, đạo đức xã hội cũng
phải thay đổi theo cho phù hợp và tác động tích cực thúc đẩy phát triển kinh
tế. Xu thế hội nhập quốc tế đã và đang tác động mạnh mẽ đến đạo đức xã
hội và ngược lại, để phát triển nền kinh tế thị trường rất cần xây dựng và
củng cố, phát triển những chuẩn mực đạo đức truyền thống trên cơ sở mới
và bổ sung những chuẩn mực đạo đức phù hợp.
Giáo dục đào tạo nói chung và giáo dục đạo đức nói riêng cho
thanh niên trong thời kỳ đổi mới có nhiều thuận lợi song cũng đứng trước
không ít khó khăn, thách thức. Dưới tác động tiêu cực của cơ chế thị
trường, của hội nhập với thế giới, của âm mưu “Diễn biến hòa bình”… đã làm phát
sinh nguy cơ “tự diễn biến’, “tự chuyển hóa”, một bộ phận nhỏ thanh niên sinh ra
tâm lý coi thường các giá trị nhân văn, bất chấp đạo lý, giảm sút tình cảm, đạo đức
cách mạng.
Trong những năm qua, xu thế hội nhập đã và đang tạo ra những
chuyển biến sâu sắc đối với mọi mặt của đời sống xã hội nước ta. Việc đi
vào kinh tế thị trường, mở rộng hội nhập quốc tế, chúng ta có nhiều thành
tựu to lớn rất đáng tự hào về phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa - giáo dục.
Bên cạnh những thành tựu về kinh tế thì về mặt xã hội, trong đó có đạo đức
đang nảy sinh ngày càng nhiều những vấn đề, những tình huống phức tạp,
nhức nhối, những mất mát giá trị truyền thống, những lệch lạc trong định
hướng giá trị và lối sống trong nhiều tầng lớp xã hội, trong đó có thanh
1
niên, học viên. Một bộ phận học viên suy thoái về đạo đức, lối sống, thiếu
ước mơ và hoài bão, lập thân, lập nghiệp. Trong thi cử, hiện tượng quay
cóp, gian lận đang có xu hướng gia tăng, ý thức tổ chức kỷ luật kém, tinh
thần trách nhiệm, ý thức cộng đồng thấp. Thêm vào đó, sự du nhập văn hóa
phẩm đồi trụy phản nhân văn thông qua các phương tiện như phim ảnh,
games, mạng internet... làm ảnh hưởng đến những quan điểm về tình bạn,
tình yêu, ảnh hưởng đến đạo đức trong lứa tuổi thanh thiếu niên và học sinh
hiện nay. Đây là nỗi lo chung của toàn xã hội. Thực tế đó cho thấy, việc
giáo dục đạo đức trong xã hội ta, nhất là đối với thanh niên, học viên là
nhiệm vụ hết sức cần thiết và cấp bách. Ở đây, nhấn mạnh đến việc giáo
dục đạo đức cho học viên không chỉ xuất phát từ tình huống suy thoái đạo
đức hiện nay, cần phải cứu chữa mà còn quan trọng hơn vì định hướng phát
triển lâu dài trong tương lai với tầm nhìn và hành động chiến lược. Bởi vì,
sinh viên, học viên là tầng lớp xã hội đặc thù, là bộ phân ưu tú, là nguồn
nhân lực chất lượng cao trong tương lai của đất nước. Việc xây dựng đội
ngũ tri thức tương lai đủ sức đủ tài đáp ứng sự nghiệp cách mạng của Đảng,
của dân tộc có tầm quan trọng đặc biệt. Học viên Trường Cao đẳng Cảnh
sát nhân dân I cũng nằm trong vấn đề chung đó.
Mặt khác, đối với các trường công an nhân dân, việc đào tạo ra
những chiến sỹ công an có phẩm chất đạo đức tốt, có trình độ chuyên môn
nghiệp vụ cao, có khả năng tư duy sáng tạo trong công tác điều tra được là
một đòi hỏi khách quan. Đặc biệt, do đặc thù của công tác công an luôn
phải trực tiếp tiếp xúc với mọi mặt của đời sống xã hội, kể cả những hiện
tượng tiêu cực trong xã hội; vì vậy, việc giáo dục đạo đức trong các trường
công an nhân dân cần phải được chú ý nhiều hơn để đào tạo ra những người
chiến sỹ có năng lực, phẩm chất đạo đức tốt và có lập trường tư tưởng chính
2
trị vững vàng, đáp ứng được yêu cầu của công cuộc đổi mới và nhiệm vụ
chính trị được giao.
Với những lý do trên, tác giả chọn đề tài: “Giáo dục đạo đức
ngƣời Công an cách mạng cho học viên Trƣờng Cao đẳng Cảnh sát
nhân dân I trong tình hình hiện nay” làm luận văn tốt nghiệp cao học
triết học.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Trong thời gian qua đã có nhiều công trình khoa học về vấn đề đạo
đức và giáo dục đạo đức từ nhiều góc độ khác nhau. Đó là:
+ Quan điểm về đạo đức trong điều kiện kinh tế thị trường của các
nhà lý luận Việt Nam được trình bày trong quyển sách “Mấy vấn đề đạo
đức trong điều kiện kinh tế thị trường ở nước ta hiện nay” do Nguyễn
Trọng Chuẩn và Nguyễn Văn Phúc (đồng chủ biên) (Nxb Chính trị quốc
gia, 2003). Các tác giả đã phân tích những vấn đề lý luận, thực trạng và
những phương hướng, giải pháp để xây dựng đạo đức trong điều kiện kinh
tế thị trường ở nước ta hiện nay khá sâu sắc, tuy nhiên, đây mới là tập hợp
những bài viết riêng lẻ của nhiều tác giả với những quan niệm khác nhau.
+ Cuốn “Giáo dục đạo đức mới cho cán bộ, đảng viên trong thời kỳ
đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” của Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương (Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2004) đã đề cập một
cách có hệ thống nội dung lý luận cũng như thực tiễn đạo đức xã hội của
Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đồng thời đã khái quát một
cách cô đọng những chuẩn mực, truyền thống giá trị đạo đức của dân tộc ta,
những nguyên tắc phương hướng và giải pháp xây dựng đạo đức mới cho
đội ngũ cán bộ, đảng viên nhằm thực hiện đường lối cách mạng Việt Nam.
+ Quyển sách “Đạo đức xã hội ở nước ta hiện nay - Vấn đề và giải
pháp” do Nguyễn Duy Quý chủ biên (Nxb Chính trị quốc gia, 2006) tìm
3
hiểu vấn đề đạo đức xã hội dưới tác động, ảnh hưởng của kinh tế, chính trị
của nước ta hiện nay và phân tích đạo đức của từng nhóm đối tượng, hoàn
cảnh cụ thể đạo đức của cán bộ, đảng viên và công chức, đạo đức của sinh
viên, đạo đức trong lao động, giao tiếp, đạo đức trong gia đình.
+ “Giáo dục lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ Việt Nam trong tình
hình mới” của Phạm Đình Nghiệp (Nxb Thanh niên, Hà Nội, 2000).
+ “Phát huy kết quả 65 năm CAND học tập và thực hiện 6 điều Bác
Hồ dạy, quyết tâm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự
trong tình hình mới”, GS - TS Trần Đại Quang, Tạp chí KHGD & AN
5/2013.
+ “Giáo dục đạo đức cách mạng cho thanh niên CAND theo tư
tưởng Hồ Chí Minh”, Nguyễn Xuân Lý, Tạp chí KHGD & AN 5/2013.
Ngoài ra có rất nhiều luận văn, luận án nghiên cứu về vấn đề giáo dục
đạo đức cho sinh viên, học viên và thế hệ trẻ ở Việt Nam hiện nay. Đó là:
+ Đề tài “Quan hệ biện chứng giữa truyền thống và hiện đại trong
giáo dục đạo đức cho sinh viên Việt Nam hiện nay” của Lê Thị Hoài Thanh
(Luận án tiến sĩ Triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, 2003).
Đề tài phân tích quan hệ biện chứng giữa truyền thống và hiện đại trong
giáo dục đạo đức cho sinh viên. Trên cơ sở đó, đề tài nêu một số giải pháp
cụ thể: Kết hợp giáo dục truyền thống và hiện đại trong gia đình, nhà
trường và xã hội, tạo môi trường giáo dục lành mạnh và thống nhất; kết hợp
giáo dục đạo đức với giáo dục pháp luật, tạo mội trường pháp lý cho việc kết
hợp truyền thống và hiện đại trong giáo dục đạo đức; đổi mới hình thức và
phương pháp giáo dục.
+ “Vấn đề giáo dục giá trị đạo đức truyền thống cho sinh viên Việt
Nam hiện nay (qua thực tế một số trường cao đẳng, đại học ở Hà Nội)”,
Luận văn thạc sĩ của Doãn Thị Chín (2004).
4
+ Đề tài “Đạo đức của sinh viên trong điều hiện kinh tế thị trường
hiện nay ở Việt Nam - thực trạng và giải pháp” của Vũ Thanh Hương (Luận
văn thạc sĩ triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, 2004). Qua
khảo sát một số trường đại học và cao đẳng ở Hà Nội, đề tài phân tích thực
trạng đạo đức sinh viên trong điều kiện hiện nay và nêu ra một số giải pháp
nhằm nâng cao phẩm chất đạo đức cho sinh viên trong điều kiện kinh tế thị
trường ở Việt Nam hiện nay như: Tạo lập môi trường kinh tế - xã hội lành
mạnh, nâng cao ý thức tự giác giáo dục đạo đức của sinh viên, đổi mới nội
dung và hình thức giáo dục đạo đức cho sinh viên.
Như vậy, vấn đề đạo đức, giáo dục đạo đức là vấn đề rất được xã
hội quan tâm. Đối với học viên trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I là đối
tượng có những nét đặc thù riêng. Vì thế, việc giáo dục đạo đức người Công
an cách mạng cho đối tượng này cần tiếp tục tìm hiểu, lý giải khoa học
thêm để có được phương hướng và những giải pháp hữu hiệu nâng cao hiệu
quả giáo dục đạo đức hiện nay trong trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I.
Những công trình trên là nguồn tài liệu quý giá để chúng tôi kế thừa và tiếp
tục đi sâu nghiên cứu về vấn đề “Giáo dục đạo đức ngƣời Công an cách
mạng cho học viên Trƣờng Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I trong tình
hình hiện nay”.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
- Phân tích tầm quan trọng, thực trạng, nguyên nhân của giáo dục
đạo đức mới cho học viên trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I trong thời
gian qua từ đó, đưa ra phương hướng và một số giải pháp chủ yếu nhằm
nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức người Công an cách mạng cho đối
tượng này trong giai đoạn hiện nay.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
5
- Phân tích nội dung những vấn đề lý luận và thực tiễn của việc
giáo dục đạo đức người Công an cách mạng cho học viên trường Cao đẳng
Cảnh sát nhân dân I trong tình hình ở Việt Nam hiện nay.
- Đánh giá thực trạng, rút ra ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của
những hạn chế trong công tác giáo dục đạo đức cho học viên trường Cao
đẳng Cảnh sát nhân dân I trong tình hình hiện nay.
- Đưa ra một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng, hiệu
quả công tác giáo dục đạo đức cho học viên trường Cao đẳng Cảnh sát nhân
dân I trong tình hình hiện nay.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tƣợng nghiên cứu
- Vấn đề đạo đức và đạo đức người Công an cách mạng.
- Thực tiễn giáo dục, rèn luyện đạo đức đối với học viên trường
Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Học viên trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I và vấn đề giáo dục
đạo đức cho học viên trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I.
- Thời gian từ 8/2010 đến 8/2015.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng
và chủ nghĩa duy vật lịch sử, các quan điểm của Đảng về đạo đức và giáo
dục đạo đức. Đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể là: phân
tích - tổng hợp, lịch sử - logic , so sánh, điều tra xã hội học và thống kê toán
học.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận của luận văn
6
Kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ góp phần làm rõ cở sở lý luận
và thực tiễn của việc giáo dục đạo đức người Công an cách mạng cho học
viên trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I trong tình hình hiện nay, từ đó,
đưa ra phương hướng và một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả
của công tác giáo dục đạo đức cho học viên Trường Cao đẳng CSND I.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn của luận văn
Kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ là tài liệu tham khảo cho các công
trình nghiên cứu khoa học, ứng dụng vào công tác giảng dạy và giáo dục đạo đức
người Công an cách mạng nói chung và giáo dục đạo đức cho học viên Trường
Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I và các trường Công an nhân dân trong cả nước.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
đề tài bao gồm 3 chương, 6 tiết.
Chƣơng 1
NHẬN THỨC CHUNG VỀ ĐẠO ĐỨC VÀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC
NGƢỜI CÔNG AN CÁCH MẠNG
1.1. Một số khái niệm
1.1.1. Đạo đức và đạo đức người Công an cách mạng
1.1.1.1. Đạo đức
Đạo đức là một trong những hình thái ý thức xã hội ra đời từ rất sớm
trong lịch sử, nó phản ánh khả năng tự chủ của con người. Do lịch sử hình
thành và phát triển của mỗi cộng đồng khác nhau. Do vậy, mỗi cộng đồng, mỗi
dân tộc có nhiều quan điểm khác nhau về đạo đức.
* Quan niệm Nho giáo
Người đặt nền móng, xây dựng nên học thuyết Nho giáo là Khổng Tử
(551- 479 tr.CN) , với việc đề ra học thuyết Nhân - Lễ - Chính danh.
7
* Quan điểm của Đạo giáo
Lão Tử (khoảng thế kỷ VI tr.CN) là ông tổ của Đạo giáo, với việc đề
ra: học thuyết về “đạo”; tư tưởng về phép biện chứng và học thuyết “vô vi” hay
những vấn đề về đạo đức nhân sinh, chính trị - xã hội.
* Quan điểm Phật giáo
Người sáng lập Phật giáo là Thích Ca Mâu Ni, còn gọi là Siddharta
(563 - 483 tr. CN). Đạo Phật ra đời là sự phản kháng sự ngự trị của Đạo
Bàlamôn và chế độ phân chia đẳng cấp cực kỳ hà khắc trong xã hội Ấn Độ cổ
đại.
* Quan điểm đạo đức trong xã hội Hy Lạp cổ đại
Đêmôcrít (khoảng 460 - 370 tr. CN) quan niệm đối tượng nghiên cứu
của đạo đức học là cuộc sống, hành vi, số phận của mỗi cá nhân. Hạt nhân
trung tâm trong đạo đức của ông là lương tâm trong sáng, là sự lành mạnh về
tinh thần của từng cá nhân.
* Quan niệm mác - xít về đạo đức
Theo quan niệm Mác - xít, “Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, là
tập hợp những nguyên tắc, quy chuẩn, chuẩn mực xã hội, nhằm điều chỉnh và
đánh giá cách ứng xử của con người trong quan hệ với nhau và quan hệ với xã
hội, chúng được thực hiện bởi niềm tin cá nhân, bởi truyền thống và sức mạnh
của dư luận xã hội” [50, tr.8].
1.1.1.2. Đạo đức người Công an cách mạng
Kế thừa truyền thống đạo đức tốt đẹp của dân tộc với đạo đức mang
bản chất giai cấp công nhân và tinh hoa đạo đức của nhân loại. Hồ Chí Minh
quan niệm đạo đức cách mạng là trung với nước, hiếu với dân, suốt đời phấn
đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì CNXH, nhiệm vụ nào cũng hoàn
thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng; là cần, kiệm,
8
liêm, chính, chí công vô tư; luôn yêu thương, quý trọng con người, sống có
tình, có nghĩa và tinh thần quốc tế trong sáng.
1.1.2. Nội dung giáo dục đạo đức người Công an cách mạng
Từ cuộc sống thực của nhân dân, cuộc đời thực của con người và xã
hội Việt Nam, Hồ Chí Minh đã khái quát những phẩm chất cơ bản của con
người Việt Nam, những chuẩn mực đạo đức cách mạng mà mỗi chúng ta cần
học tập.
1. Trung với nước, hiếu với dân, suốt đời phấn đấu hi sinh vì độc
lập tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội.
2. Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư - mình vì mọi người là
những phẩm chất đạo đức cơ bản của người cán bộ cách mạng.
3. Yêu thương con người.
4. Tinh thần quốc tế trong sáng , chân chính là phẩm chất đạo đức
mới.
1.1.3. Công tác giáo dục đạo đức người Công an cách mạng
Trong giai đoạn hiện nay, công tác giáo dục đạo đức cho cán bộ
chiến sĩ công an cần tập trung vào một số nội dung lớn, gắn liền với sự hình
thành lối sống, nhân cách văn hóa thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện
đại hóa, chủ động hội nhập quốc tế.
Với tính chất đặc biệt quan trọng như vậy, ngày 17/1/2007, Bộ
Công an đã ban hành Kế hoạch số 05/KH-BCA (X11) về việc thực hiện Chỉ
thị số 06/CT-TW của Bộ Chính trị Về tổ chức Cuộc vận động “Học tập và
làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” trong CAND. Các chuẩn mực
đạo đức cần giáo dục cho CBCS công an bao gồm một hệ thống các chuẩn
mực mà nội dung cốt lõi là đạo lý yêu nước, thương đồng bào, giàu lòng
nhân ái, xây dựng phong cách làm việc văn minh, lối sống và ứng xử văn
9
hóa, vì nhân dân phục vụ, đồng thời hướng tới và giữ gìn nét đẹp: chân,
thiện, mỹ truyền thống của con người Việt Nam.
1.2. Những vấn đề cốt yếu trong giáo dục đạo đức ngƣời Công an
cách mạng trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội
Với phương châm lý luận gắn liền với thực tiễn, xây đi liền
với chống, học đi đôi với hành, theo đúng tư tưởng, đạo đức, phong
cách Hồ Chí Minh trong giáo dục đạo đức cách mạng, cần chú trọng
thực hiện những vấn đề cốt yếu sau:
Giáo dục lòng yêu nước thương dân, ái quốc và ái dân của Hồ Chí
Minh. Đó là giáo dục ý thức là tình cảm dân tộc, truyền thống lịch sử của
dân tộc, truyền thống cách mạng trong lịch sử vẻ vang của Đảng ta.
Giáo dục phẩm chất, lối sống của người Công an cách mạng: cần
kiệm liêm chính, chí công vô tư, thực hành triết lí “vì nước quên thân, vì
dân phục vụ”. Biểu hiện cụ thể ở tinh thần, thái độ tận tụy với công việc,
trách nhiệm trong công tác, tận tâm, tận lực thực hiện nghĩa vụ, bổn phận.
Rèn luyện tính tổ chức kỷ luật chặt chẽ, nghiêm minh, có nề nếp
trong thi hành công vụ. Giữ vững nguyên tắc, tôn trọng cấp chỉ huy và
người chỉ huy, chấp hành mệnh lệnh, dũng cảm mưu trí và sáng tạo, linh
hoạt để hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao, nhất là những nhiệm vụ quan
trọng trong những tình huống phức tạp, nguy hiểm đến tính mạng.
Thực hành lối sống giản dị, trong sạch, nghị lực vượt khó khăn,
vượt lên chính mình, không ngừng hoàn thiện đạo đức, nhân cách, chống
chủ nghĩa cá nhân, có dũng khí, bản lĩnh đứng ngoài vòng danh lợi, không
màng danh lợi theo tấm gương sáng mẫu mực của Hồ Chí Minh.
Tiểu kết chƣơng 1
Đạo đức là một trong những hình thái ý thức xã hội, nó xuất
hiện tương đối sớm trong lịch sử loài người. Đạo đức là một trong
10
những phương thức dùng để điều chỉnh hành vi con người, là sự phản
ánh tồn tại xã hội về lĩnh vực đạo đức.
Nhận thức đúng vai trò to lớn của đạo đức cộng sản trong sự nghiệp
cách mạng, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn chú trọng xây dựng đạo
đức XHCN cho nhân dân đặc biệt là thế hệ trẻ, trong đó có giáo dục đạo
đức cách mạng, để tạo nên những con người XHCN vừa “hồng” lại vừa
“chuyên”.
CSND là lực lượng vũ tranh trọng yếu của Đảng và Nhà nước Việt
Nam, có nhiệm vụ bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân, giữ gìn an toàn và
trật tự xã hội. Để hoàn thành nhiệm vụ vẻ vang của mình với tính cách là
lực lượng xã hội đặc thù, ngoài việc rèn luyện để không ngừng nâng cao
trình độ nghiệp vụ, chuyên môn thì vấn đề giáo dục đạo đức cách mạng cho
cán bộ, chiến sĩ có tầm quan trọng đặc biệt.
11
Chƣơng 2
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC NGƢỜI CÔNG AN CÁCH MẠNG CHO HỌC
VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG CẢNH SÁT NHÂN DÂN I
2.1. Đặc điểm tình hình có liên quan đến công tác giáo dục đạo
đức của học viên Trƣờng Cao đẳng CSND I.
Trường Cao đẳng CSND I được thành lập ngày 30/12/1965 theo
Quyết định số 155A/CA-QĐ của Bộ trưởng Trần Quốc Hoàn. Trải qua 50
năm xây dựng và phát triển, hiện nay Trường Cao đẳng CSND I là cơ sở
giáo dục đại học công lập, trực thuộc Bộ Công an, có nhiệm vụ đào tạo cán
bộ CSND có trình độ cao đẳng và trình độ trung cấp chuyên ngành theo quy
chế đào tạo của Bộ Giáo dục & Đào tạo và quy định của Bộ Công an. Cơ
cấu tổ chức của Trường Cao đẳng CSND I gồm: 07 Khoa, 06 Bộ môn, 08
Phòng và 03 Trung tâm với tổng số cán bộ có hơn 700 đồng chí. Trong đó
giảng viên chiếm 48,76%; cán bộ quản lý giáo dục và nghiên cứu khoa học
có chiếm 20,65%; cán bộ tham mưu, phục vụ chiếm 30,59. Các chuyên
ngành được mở rộng và đào tạo liên tục theo niên khóa. Nhà trường không
ngừng mở rộng các hoạt động hợp tác liên kết đào tạo với các đối tác trong
và ngoài nước. Hệ thống chương trình, giáo trình thường xuyên được đổi
mới, cập nhật. Chất lượng đào tạo được nâng cao, đáp ứng kịp thời nhu cầu
cán bộ CAND cho Đảng và Nhà nước.
2.1.1. Về đội ngũ cán bộ, giảng viên Trường Cao đẳng CSND I
Đội ngũ cán bộ, giảng viên nhà trường luôn tâm huyết với nghề,
luôn có ý thức giữ gìn danh dự, lương tâm nhà giáo, luôn nêu cao tinh thần
đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ đồng nghiệp trong cuộc sống và công tác,
luôn có lòng nhân ái, bao dung với học viên và đồng nghiệp, sẵn sàng giúp
đỡ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của học viên, đồng nghiệp
và cộng đồng. Luôn tận tụy với công việc, chấp hành tốt các quy định của
12
Ngành và nhà trường, luôn công bằng trong đánh giá. Thực hiện nghiêm túc
việc tự phê bình và phê bình, luôn chú ý học tập nâng cao trình độ ngoại
ngữ, tin học, chuyên môn nghiệp vụ để đáp ứng tốt các yêu cầu nhiệm vụ
được giao. Mỗi cán bộ, giảng viên luôn là tấm gương về lòng trung thành
tuyệt đối với Đảng với chế độ XHCN, luôn chú ý tu dưỡng và rèn luyện
theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, hết lòng, hết sức vì học viên.
2.1.2. Về học viên Trường Cao đẳng CSND I
Học viên trường Cao đẳng CSND I một bộ phận của sinh viên cả
nước và cũng mang đặc điểm chung của sinh viên cả nước. Trong những
năm qua, cùng với sự phát triển và đổi mới của ngành giáo dục, sự phát
triển của đất nước và nhu cầu về công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm
ngày càng gia tăng, số lượng và chất lượng học viên của Trường Cao đẳng
CSND I ngày càng tăng. Thực tế tổ chức đào tạo có những năm cho thấy,
lưu lượng học viên nhà trường luôn có xu hướng tăng và vượt mức quy mô,
chỉ tính riêng hệ chính quy, năm học 2010-2011 lưu lượng học viên là 5502
bằng 172% quy mô đào tạo, năm học 2011-2012 lưu lượng học viên là 4973
bằng 156% quy mô đào tạo. Học viên của Nhà trường khi tuyển sinh đầu vào
nhìn chung đều là những người có học vấn, có lòng nhiệt tình, hăng hái, say
mê, năng động và sáng tạo, có hoài bão, dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách
nhiệm, có cố gắng trong học tập, rèn luyện, trau dồi tri thức và đạo đức, tự
khẳng định mình và bước vào cuộc sống một cách tự tin, vững chắc.
2.1.3. Về cơ sở vật chất phục vụ cho cán bộ, giảng viên và học
viên Trường Cao đẳng CSND I
Đội ngũ cán bộ, giảng viên và học viên Nhà trường được làm việc
trong môi trường sư phạm lành mạnh, kỷ luật, kỷ cương của một trường
CAND, bên cạnh đó còn được quan tâm, tạo điều kiện, phòng làm việc,
phòng học và phòng ở của học viên được bố trí gọn gàng, trang bị đầy đủ
13
các trang thiết bị phục vụ làm việc, học tập. Nhà trường đã đầu tư xây dựng
và đưa vào sử dụng mạng nội bộ, kết nối toàn trường để tạo điều kiện thuận
lợi trong công tác thông tin, phối hợp, thực hiện chế độ chính sách cho đội
ngũ cán bộ, giảng viên.
2.2. Thực trạng công tác giáo dục đạo đức ngƣời Công an cách
mạng đối với học viên Trƣờng Cao đẳng CSND I hiện nay
2.2.1. Thực trạng đạo đức của học viên Trường Cao đẳng CSND I
Về mục đích, lý tưởng của học viên
Mục đích, lý tưởng sống của học viên Trường Cao đẳng CSND I hiện nay
là học tập, rèn luyện không chỉ vì tương lai của bản thân mà còn xuất phát từ mong
muốn được góp một phần công sức vào việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN.
Về lòng yêu nước và tinh thần tự hào dân tộc của học viên
Yêu nước và tinh thần tự hào dân tộc là một trong những truyền
thống văn hóa và đạo đức quý báu của dân tộc ta. Yêu nước ngày nay
là yêu CNXH, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH, ra sức
cống hiến nhằm xây dựng đất nước Việt Nam “dân giàu, nước mạnh,
dân chủ, công bằng, văn minh”.
Về đạo đức của học viên: Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đòi hỏi
mỗi chiến sỹ Công an cần có những phẩm chất và năng lực mới. Nhận thức
điều này, học viên Trường Cao đẳng CSND I luôn phấn đấu theo những yêu
cầu mà xã hội đang đặt ra. Qua điều tra cho thấy, phần đông học viên ý thức
được những phẩm chất cần có ở một chiến sỹ CAND Việt Nam nói chung
và chiến sĩ CSND nói riêng hiện nay. Đặc biệt, các phẩm chất sau đây được
các học viên cho là rất quan trọng và quan trọng phải có bản lĩnh chính trị
vững vàng có 100% học viên; phải cần, kiệm, liêm, chính có 100% học
viên; phải thân ái giúp đỡ có 100%; phải tuyệt đối trung thành có 100%;
14
phải kính trọng, lễ phép có 100%; phải tận tụy với công việc có 100%; phải
cương quyết, khôn khéo có 100% được điều tra đồng tình [Phụ lục 2.6].
2.2.2. Thực trạng công tác giáo dục đạo đức người Công an cách
mạng đối với học viên Trường Cao đẳng CSND I hiện nay
Trường Cao đẳng CSND I đã luôn quan tâm đến công tác giáo
dục đào tạo nói chung và công giáo dục đạo đức cho học viên nói riêng.
Nhà trường đã từng bước khắc phục tình trạng nặng về dạy “lý luận”,
đồng thời tăng thời lượng rèn luyện kỹ năng thực hành. Nhà trường đã
xác định rõ hơn ý thức cộng đồng trách nhiệm, đặc biệt là công tác phối
kết hợp giữa đội ngũ giảng viên của các Khoa, Bộ môn với các đơn vị
chức năng trong Nhà trường như: các Phòng, các tổ chức quần chúng
Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ... nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp trong
việc giáo dục đào tạo nói chung và giáo dục đạo đức cho học viên nói
riêng trong Nhà trường.
2.2.3. Nhận xét, đánh giá chung
Về phía Nhà trường: Đội ngũ cán bộ, giảng viên Nhà trường ngày
càng phát triển, luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đào tạo đội ngũ cán bộ,
chiến sỹ CAND nói chung và CSND nói riêng đáp ứng yêu cầu công tác
đấu tranh phòng chống tội phạm, đảm bảo TTATXH, góp phần xây dựng
lực lượng CAND ngày càng chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại.
Về phía học viên: Học viên Trường Cao đẳng CSND I hiện nay đa
phần đã xác định rõ mục đích, lý tưởng học tập, rèn luyện không chỉ vì
tương lai của bản thân mà còn xuất phát từ mong muốn được góp một phần
công sức vào việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN. Có nhận thức đúng
đắn về những giá trị xã hội chân chính, thể hiện bản lĩnh chính trị vững
vàng, tin tưởng vào sự nghiệp xây dựng XHCN vì mục tiêu dân giàu, nước
mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh dưới sự lãnh đạo của Đảng.
15
Tiểu kết chƣơng 2
Bằng các phương pháp nghiên cứu cụ thể như khảo sát thực tế, điều
tra xã hội học, tổng kết thực tiễn, thống kê, so sánh, đối chiếu, Chương 2
của luận văn đã tập trung làm rõ các nội dung sau:
Đã khái quát về tổ chức bộ máy của nhà trường, về đội ngũ cán bộ
giảng viên, cán bộ quản lý giáo dục và cán bộ Đoàn, Hội về (cơ cấu, trình
độ, thâm niên và chức danh); về học viên nhà trường, về cơ sở vật chất...
Tập trung phân tích thực trạng đạo đức và công tác giáo dục đạo đức người
Công an cách mạng cho học viên Trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I.
Đặc biệt, qua khảo sát về thực trạng đạo đức và công tác giáo dục đạo đức
đối với học viên của Nhà trường đã cho thấy những hạn chế về đạo đức
cũng như công tác giáo dục đạo đức cho học viên. Đồng thời, luận văn đã
phân tích chỉ rõ một số vấn đề còn bất cập cần có kế hoạch khắc phục nhằm
đáp ứng tốt yêu cầu công tác giáo dục đạo đức người Công an cách mạng
cho học viên Nhà trường trong thời gian tới.
16
Chƣơng 3
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG, HIỆU QUẢ CÔNG TÁC GIÁO
DỤC ĐẠO ĐỨC NGƢỜI CÔNG AN CÁCH MẠNG CHO HỌC VIÊN
TRƢỜNG CAO ĐẲNG CẢNH SÁT NHÂN DÂN I GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
3.1. Những yếu tố tác động tới nhiệm vụ giáo dục đạo đức ngƣời Công
an cách mạng cho học viên Trƣờng Cao đẳng CSND I trong tình hình hiện nay
3.1.1. Những tác động của tình hình thế giới và trong nước
3.1.1.1. Những tác động của tình hình thế giới và khu vực
Công tác giáo dục đạo đức cho học viên Trường Cao đẳng CSND I
hiện nay muốn đạt chất lượng, hiệu quả cao cần phải tính đến những yếu tố
tác động khác. Có nhiều yếu tố tác động, song trước hết tác giả xin đề cập
đến những tác động của tình hình thế giới và khu vực:
Thứ nhất, toàn cầu hoá, hội nhập kinh tế quốc tế với việc giáo dục
đạo đức cho học viên.
Thứ hai, sự phát triển của công nghệ thông tin, các trang mạng xã
hội với việc giáo dục đạo đức cho học viên.
Thứ ba, những mâu thuẫn về chủ quyền trên Biển Đông đối với việc
giáo dục đạo đức cho học viên.
Thứ tư, chiến lược “Diễn biến hoà bình” của các thế lực thù địch
đối với việc giáo dục đạo đức cho học viên.
3.1.1.2. Những tác động của tình hình trong nước
Nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, là cơ sở hiện thực xã hội
có tác động rất lớn đến sự phát triển nhân cách người cán bộ, đảng viên, với
những biểu hiện như: tính quyết đoán, năng động, sáng tạo, tự chủ, tự chịu
trách nhiệm. Đây cũng là điều kiện thuận lợi để mỗi cán bộ, đảng viên rèn
luyện, hoàn thiện về phẩm chất đạo đức, lối sống. Bên cạnh mặt tích cực,
kinh tế thị trường cũng tạo ra nhiều tác động tiêu cực đến nhân cách của đội
17
ngũ cán bộ, đảng viên. Sự phân hóa giàu - nghèo làm sâu sắc thêm những
mâu thuẫn xã hội; dễ nảy sinh tham nhũng, tội phạm, bạo lực; kích thích
chủ nghĩa thực dụng, chủ nghĩa cá nhân, lối sống chạy theo đồng tiền bất
chấp đạo lý… Những tác động tiêu cực từ mặt trái của kinh tế thị trường
đến nay chưa có giải pháp khắc phục hữu hiệu, trong khi có những mặt trở
nên nghiêm trọng, nhất là tình trạng quan liêu, tham nhũng, hối lộ, sự suy
thoái về đạo đức, lối sống trong một số cán bộ có chức, có quyền.
3.1.2. Tác động từ nhiệm vụ bảo vệ ANTT và xây dựng lực lượng
CAND
CAND là lực lượng nòng cốt của lực lượng vũ trang nhân dân trong sự
ngiệp bảo vệ ANQG và giữ gìn trật tự, ATXH của Nhà nước Cộng hòa xã
hội chủ nghĩa Việt Nam. CAND được giao nhiệm vụ bảo vệ Đảng, bảo vệ
Nhà nước xã hội chủ nghĩa, bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân. Đây
là nhiệm vụ nặng nề, vô cùng quan trọng song cũng rất vẻ vang. Như Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Đảng và Chính phủ tin vào lòng tuyệt
đối trung thành và chí kiên cường chiến đấu của các đồng chí. Toàn thể cán
bộ và chiến sĩ công an phải cố gắng vượt qua khó khăn, làm tròn nhiệm vụ
nặng nề nhưng rất vẻ vang của công an cách mạng, xứng đáng với lòng tin
cậy của nhân dân, của Đảng và Chính phủ đối với các đồng chí” [44, tr.72].
Vì vậy, đòi hỏi mỗi cán bộ công an phải nhận thức, ý thức một cách tự giác,
tuyệt đối trung thành với lý tưởng và sự nghiệp cách mạng của Đảng và
nhân dân ta.
3.2. Một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lƣợng, hiệu
quả công tác giáo dục đạo đức ngƣời Công an cách mạng cho học viên
Trƣờng Cao đẳng CSND I trong tình hình hiện nay
18
- Xem thêm -