Tài liệu Giáo án tin học lớp 10 chuẩn ktkn_bộ 4

Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 TiÕt:1 So¹n ngµy 20 th¸ng 8 n¨m 2012 Ch¬ng I Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n cña tin häc §1. tin häc lµ mét ngµnh khoa häc I. Môc tiªu cña bµi a. KiÕn thøc: - BiÕt Tin häc lµ mét ngµnh khoa häc; biÕt ®îc sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña Tin häc do nhu cÇu cña x· héi. - BiÕt c¸c ®Æc trng u viÖt cña m¸y tÝnh vµ mét sè øng dông cña Tin häc vµ m¸y tÝnh ®iÖn tö trong c¸c ho¹t ®éng cña ®êi sèng. b. Kü n¨ng II. Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh III. Néi dung : Néi dung 1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña tin häc - Tin häc lµ mét ngµnh khoa häc míi h×nh thµnh nhng cã tèc ®é ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn ®ã lµ do nhu cÇu khai th¸c tµi nguyªn th«ng tin cña con ngêi. - Tin häc dÇn h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trë thµnh mét ngµnh khoa häc ®éc lËp, víi néi dung, môc tiªu vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu mang ®Æc thï riªng. 2. §Æc tÝnh vµ vai trß cña m¸y tÝnh ®iÖn tö * Vai trß: - Ban ®Çu m¸y tÝnh ra ®êi chØ víi môc ®Ých cho tÝnh to¸n ®¬n thuÇn, dÇn dÇn nã kh«ng ngõng ®îc c¶i tiÕn vµ hç trî cho rÊt nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau. - Ngµy nay th× m¸y tÝnh ®· xuÊt hiÖn ë kh¾p n¬i, chóng hç trî hoÆc thay thÕ hoµn toµn con ngêi. * Mét sè tÝnh n¨ng (®Æc tÝnh) gióp m¸y tÝnh trë thµnh c«ng cô hiÖn ®¹i vµ kh«ng thÓ thiÕu trong cuéc sèng cña chóng ta: - M¸y tÝnh cã thÓ lµm viÖc 24/24 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n Ho¹t ®éng cña GV vµ HS GV: Chóng ta nh¾c nhiÒu ®Õn Tin häc nhng nã thùc chÊt lµ g× th× ta cha ®îc biÕt hoÆc nh÷ng hiÓu biÕt vÒ nã lµ rÊt Ýt. GV: Khi nãi ®Õn Tin häc lµ nãi ®Õn m¸y tÝnh cïng c¸c d÷ liÖu trong m¸y ®îc lu tr÷ vµ xö lý phôc vô cho c¸c môc ®Ých kh¸c nhau trong mçi lÜnh vùc trong ®êi sèng x· héi (nh ngµnh Y tÕ th× cÇn lu tr÷ th«ng tin vÒ bÖnh nh©n vµ bÖnh ¸n cña ngêi bÖnh, Th viÖn cÇn lu tr÷ th«ng tin cña s¸ch, ngêi mîn…). VËy Tin häc lµ g×? Tríc hÕt ta ®i xem sù ph¸t triÓn cña Tin häc trong mét vµi n¨m gÇn ®©y. GV: Thùc tÕ cho thÊy Tin häc lµ ngµnh tin häc ra ®êi cha ®îc bao l©u nhng nh÷ng thµnh qu¶ cña nã mang l¹i cho con ngêi th× v« cïng lín lao. Cïng víi Tin häc, hiÖu qu¶ c«ng viÖc ®îc t¨ng lªn râ rµng nhng còng chÝnh tõ nhu cÇu khai th¸c th«ng tin cña con ngêi ®· thóc ®Èy cho Tin häc ph¸t triÓn. GV: H·y kÓ tªn nh÷ng ngµnh trong thùc tÕ cã dïng ®Õn sù trî gióp cña Tin häc? HS: Tr¶ lêi c©u hái. GV: Trong vµi thËp niªn gÇn ®©y sù ph¸t triÓn nh vò b·o cña Tin häc ®· ®em l¹i cho loµi ngêi mét kû nguyªn míi “kû nguyªn cña c«ng nghÖ th«ng tin” víi tÝnh s¸ng t¹o mang tÝnh vît bËc ®· gióp ®ì rÊt lín cho con ngêi trong cuéc sèng hiÖn ®¹i. C©u hái ®Æt ra lµ v× sao nã l¹i ph¸t triÓn nhanh vµ mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho con Trêng THPT-DTNT T©n Kú 1 Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 mµ kh«ng biÕt mÖt mái. - Tèc ®é xö lý th«ng tin nhanh. - §é chÝnh x¸c cao. - MT cã thÓ lu tr÷ mét lîng th«ng tin lín trong mét kh«ng gian h¹n chÕ. - C¸c m¸y tÝnh c¸ nh©n cã thÓ liªn kÕt víi nhau thµnh mét m¹ng vµ cã thÓ chia sÎ d÷ liÖu gi÷a c¸c m¸y víi nhau. - M¸y tÝnh ngµy cµng gän nhÑ, tiÖn dông vµ phæ biÕn. ngêi ®Õn thÕ? GV: Trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, con ngêi muèn lµm viÖc vµ s¸ng t¹o ®Òu cÇn th«ng tin. ChÝnh v× nhu cÇu cÊp thiÕt Êy mµ m¸y tÝnh cïng víi ®Æc trng riªng biÖt cña nã ®· ra ®êi. Qua thêi gian, Tin häc ngµy cµng ph¸t triÓn vµ nhËp vµo nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau trong cuéc sèng (y tÕ, giao th«ng truyÒn th«ng …). GV: Ban ®Çu m¸y tÝnh ra ®êi víi môc ®Ých gióp ®ì cho viÖc tÝnh to¸n thuÇn tuý. Song th«ng tin ngµy cµng ®a d¹ng ®· thóc ®Èy con ngêi kh«ng ngõng c¶i tiÕn m¸y tÝnh ®Ó phôc vô cho nhu cÇu míi.GV: Tríc sù bïng næ th«ng tin hiÖn nay m¸y tÝnh ®îc coi nh mét c«ng cô kh«ng thÓ thiÕu cña con ngêi. Trong t¬ng lai kh«ng xa mét ngêi kh«ng biÕt g× vÒ m¸y tÝnh cã thÓ coi lµ kh«ng biÕt ®äc s¸ch. V× vËy cµng nhanh tiÕp xóc víi m¸y tÝnh nãi riªng vµ tin häc nãi chung th× cµng cã nhiÒu c¬ héi hoµ nhËp víi cuéc sèng hiÖn ®¹i. GV: VÝ dô: 1 ®Üa mÒm ®êng kÝnh 8.89cm cã thÓ lu néi dung mét quyÓn s¸ch dµy 400 trang. 3. ThuËt ng÷ Tin häc GV: §iÒu nµy dÔ thÊy nhÊt lµ m¹ng Internet mµ Mét sè thuËt ng÷ Tin häc ®îc sö c¸c em ®· ®îc biÕt. dông lµ: Informatique Informatics Computer Science * Kh¸i niÖm vÒ tin häc - Tin häc lµ mét ngµnh khoa häc dùa trªn m¸y tÝnh ®iÖn tö. - Nã nghiªn cøu cÊu tróc, tÝnh chÊt chung cña th«ng tin. - Nghiªn cøu c¸c qui luËt, ph¬ng GV: Tõ nh÷ng t×m hiÓu ë trªn ta ®· cã thÓ rót ra ph¸p thu thËp, biÕn ®æi, truyÒn ®îc kh¸i niÖm Tin häc lµ g×. th«ng tin vµ øng dông cña nã Líp: §äc phÇn in nghiªng trong SGK trang 6 trong ®êi sèng x· héi. GV: H·y cho biÕt Tin häc lµ g×? HS: Tr¶ lêi c©u hái. GV: Tãm t¾t l¹i ý chÝnh vµ ghi lªn b¶ng. IV. cñng cè : +/ §Æc tÝnh cña tin häc. - MT cã thÓ lµm viÖc 24/24 mµ kh«ng mÖt mái. - Tèc ®é xö lý th«ng tin nhanh; ®é chÝnh x¸c cao. - MT cã thÓ lu tr÷ mét lîng th«ng tin lín trong kh«ng gian h¹n chÕ. - C¸c MT c¸ nh©n cã thÓ liªn kÕt víi nhau thµnh 1 m¹ng vµ cã thÓ chia sÎ d÷ liÖu gi÷a c¸c MT víi nhau. V. Bµi tËp vÒ nhµ : - Xem l¹i vë ghi + SGK - Lµm bµi tËp 3, 4, 5 SGK trang 6 -------------------------------------------------------------------------------------TiÕt:2 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n So¹n ngµy 26 th¸ng 8 n¨m 2012 Trêng THPT-DTNT T©n Kú 2 Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 §2. Th«ng tin vµ d÷ liÖu I. Môc tiªu cña bµi. a. KiÕn thøc: - BiÕt kh¸i niÖm th«ng tin, lîng th«ng tin, c¸c d¹ng th«ng tin, m· ho¸ th«ng tin cho m¸y tÝnh - BiÕt c¸c d¹ng biÓu diÔn th«ng tin trong m¸y tÝnh. - HiÓu ®¬n vÞ ®o th«ng tin lµ bÝt vµ c¸c ®¬n vÞ béi cña bit. - BiÕt c¸c hÖ ®Õm c¬ sè 2, 16 trong biÓu diÔn th«ng tin. b. Kü n¨ng: - Bíc ®Çu m· ho¸ ®îc th«ng tin ®¬n gi¶n thµnh d·y bit. II. Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p III. Bµi cò: C©u hái 1: Nªu ®Æc tÝnh vµ vai trß cña m¸y tÝnh ®iÖn tö ? C©u hái 2: Nªu kh¸i niÖm vÒ Tin Häc ? IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng Néi dung Ho¹t ®éng cña GV vµ HS GV: (§Æt vÊn ®Ò) Trong cuéc sèng 1. Kh¸i niÖm th«ng tin vµ d÷ liÖu x· héi, sù hiÓu biÕt vÒ mét thùc thÓ * Th«ng tin: Th«ng tin cña mét thùc thÓ lµ ®ã cµng nhiÒu th× nh÷ng suy ®o¸n vÒ nh÷ng hiÓu biÕt cã thÓ cã ®îc vÒ thùc thÓ nh÷ng thùc thÓ ®ã cµng chÝnh x¸c. VÝ ®ã. dô: nh÷ng ®¸m m©y ®en hay nh÷ng ChÝnh x¸c h¬n: Th«ng tin lµ sù ph¶n ¸nh con chuån chuån bay thÊp b¸o hiÖu c¸c hiÖn tîng, sù vËt cña thÕ giíi kh¸ch mét c¬n ma s¾p ®Õn. §ã lµ th«ng tin. quan vµ c¸c ho¹t ®éng cña con ngêi trong Hay h¬ng vÞ chÌ cho ta chÊt lîng cña ®êi sèng x· héi. chÌ cã ngon kh«ng… §ã lµ th«ng VÝ dô: B¹n Nam 16 tuæi, cao 1m65, ®ã lµ tin. VËy th«ng tin lµ g×? th«ng tin vÒ Nam. GV: H·y lÊy mét sè vÝ dô kh¸c. HS: Tr¶ lêi c©u hái. GV: Nh÷ng th«ng tin ®ã con ngêi cã ®îc lµ nhê vµo quan s¸t. Nhng víi m¸y tÝnh chóng cã ®îc nh÷ng th«ng * D÷ liÖu: Lµ th«ng tin ®· ®îc ®a vµo m¸y tin ®ã lµ nhê ®©u. §ã lµ nhê th«ng tin tÝnh ®îc ®a vµo m¸y tÝnh. GV: (chuyÓn vÊn ®Ò) Muèn m¸y tÝnh nhËn biÕt ®îc mét sù vËt nµo ®ã ta cÇn cung cÊp cho nã ®Çy ®ñ th«ng tin 2. §¬n vÞ ®o th«ng tin vÒ ®èi tîng nµy. Cã nh÷ng th«ng tin - Bit (viÕt t¾t cña Binary Digital) lµ ®¬n vÞ lu«n ë trong hai tr¹ng th¸i hoÆc ®óng nhá nhÊt ®Ó ®o lîng th«ng tin. hoÆc sai. Do vËy ngêi ta ®· nghÜ ra ®¬n vÞ bit ®Ó biÓu diÔn th«ng tin VÝ dô 1: Giíi tÝnh cña con ngêi chØ cã thÓ trong m¸y tÝnh. hoÆc Nam hoÆc N÷. T«i qui íc Nam lµ 1 GV: Bit lµ lîng th«ng tin võa ®ñ ®Ó vµ N÷ lµ 0. x¸c ®Þnh ch¾c ch¾n mét sù kiÖn cã 2 VÝ dô 2: Tr¹ng th¸i cña bãng ®Ìn chØ cã thÓ tr¹ng th¸i vµ kh¶ n¨ng xuÊt hiÖn cña lµ s¸ng (1) hoÆc tèi (0) 2 tr¹ng th¸i lµ nh nhau. Ngêi ta ®· NÕu t«i cã 8 bãng ®Ìn vµ chØ cã 1, 3, 4, 7 dïng 2 con sè 0 vµ 1 trong hÖ nhÞ s¸ng cßn l¹i lµ tèi th× nã sÏ ®îc biÓu diÔn ph©n víi kh¶ n¨ng sö dông 2 con sè nh sau: 10110010 ®ã lµ nh nhau ®Ó qui íc. - Ngoµi ra ngêi ta cßn dïng c¸c ®¬n vÞ c¬ GV: NÕu 8 bãng ®Ìn ®ã cã bãng 2, b¶n kh¸c ®Ó ®o th«ng tin 4, 5,8 s¸ng cßn l¹i tèi th× em biÓu 1 Byte (viÕt t¾t 1B) = 8 Bit diÔn nh thÕ nµo? 1 KB (Kil« byte) = 1024 B HS: §øng t¹i chç tr¶ lêi c©u hái 1 MB (Mªga byte) = 1024 KB 1 GB (Giga byte) = 1024 MB Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n Trêng THPT-DTNT T©n Kú 3 Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 1 TB (Tªta byte) = 1024 GB 1 PB (Pªta byte) = 1024 TB 3. C¸c d¹ng th«ng tin C¸c d¹ng c¬ b¶n: - D¹ng v¨n b¶n: b¸o trÝ, s¸ch, vë… - D¹ng h×nh ¶nh: bøc tranh, b¶n ®å, b¨ng h×nh…. - D¹ng ©m thanh: tiÕng nãi, tiÕng chim hãt, tiÕng ®µn… 4. M· ho¸ th«ng tin trong m¸y tÝnh - Th«ng tin muèn m¸y tÝnh xö lý ®îc cÇn chuyÓn ho¸, biÕn ®æi th«ng tin thµnh mét d·y Bit. C¸ch lµm nh vËy gäi lµ m· ho¸ th«ng tin. - VÝ dô: LÊy vÝ dô bãng ®Ìn ë trªn s¸ng lµ 1, tèi lµ 0. NÕu nã cã tr¹ng th¸i sau “Tèi, s¸ng, s¸ng, tèi, s¸ng, tèi, tèi, s¸ng” th× nã sÏ ®îc viÕt díi d¹ng sau: 01101001 - §Ó m· ho¸ v¨n b¶n dïng m· ASCII gåm 256 ký tù ®îc ®¸nh sè tõ 0 – 255, sè hiÖu nµy ®îc gäi lµ m· ASCII thËp ph©n cña ký tù. VÝ dô: Ký tù A - M· thËp ph©n 65. - M· nhÞ ph©n 01000001. GV : Theo hiÓu biÕt cña c¸c Em th× ngµy nay cã nh÷ng d¹ng th«ng tin nµo ? lÊy VD? HS: §øng t¹i chç tr¶ lêi c©u hái GV: Th«ng tin còng ®îc chia thµnh nhiÒu lo¹i nh sau: GV: Th«ng tin lµ mét kh¸i niÖm trõu tîng mµ m¸y tÝnh kh«ng thÓ xö lý trùc tiÕp, nã ph¶i ®îc chuyÓn ®æi thµnh c¸c ký hiÖu mµ m¸y cã thÓ hiÓu vµ xö lý. Vµ viÖc chuyÓn ®æi ®ã gäi lµ m· ho¸ th«ng tin. GV: Mçi v¨n b¶n bao gåm c¸c ký tù thêng vµ hoa a, b, c,…, A, B, C, …; c¸c ch÷ sè 0, 1, 2, … vµ c¸c dÊu phÐp to¸n , c¸c dÊu ®Æc biÖt…. §Ó m· ho¸ th«ng tin d¹ng v¨n b¶n ng trªn ngêi ta dïng m· ASCII gåm 256 ký tù ®îc ®¸nh sè tõ 0 - 255 V- Cñng cè: - Kh¸i niÖm Th«ng tin, D÷ liÖu, §¬n vÞ ®o Th«ng tin. - M· hãa th«ng tin trong m¸y tÝnh Bµi tËp vÒ nhµ: - Lµm c¸c bµi sè 1, 2, 3, trang 17 - Xem tríc môc 5 (biÓu diÔn d÷ liÖu trong m¸y tÝnh TiÕt:3 So¹n ngµy 27 th¸ng 8 n¨m 2012 §2. Th«ng tin vµ d÷ liÖu I. Môc tiªu. c. KiÕn thøc: - BiÕt kh¸i niÖm th«ng tin, lîng th«ng tin, c¸c d¹ng th«ng tin, m· ho¸ th«ng tin cho m¸y tÝnh - BiÕt c¸c d¹ng biÓu diÔn th«ng tin trong m¸y tÝnh. - HiÓu ®¬n vÞ ®o th«ng tin lµ bÝt vµ c¸c ®¬n vÞ béi cña bit. - BiÕt c¸c hÖ ®Õm c¬ sè 2, 16 trong biÓu diÔn th«ng tin. d. Kü n¨ng: - BiÕt biÓu diÔn th«ng tin trong m¸y tÝnh II. Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, gîi më vans ®Ò lÊy mét sè vÝ dô minh ho¹ ®Ó häc sinh hiÓu bµi h¬n. III- TiÕn tr×nh bµi gi¶ng Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n Trêng THPT-DTNT T©n Kú 4 Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 Néi dung Ho¹t ®éng cña GV vµ HS æn ®Þnh líp líp trëng b¸o c¸o sÜ sè Bµi cò: 1) nªu kh¸i niÖm th«ng tin vµ d÷ liÖu, cho biÕt c¸c ®¬n vÞ ®o th«ng tin 2) T¹i sao ph¶i m· ho¸ th«ng tin trong m¸y tÝnh? HS: tr¶ lêi bµi cò GV: NhËn xÐt vµ cho ®iÓm GV: ë tiÕt tríc chóng ta ®· lµm quen víi kh¸i niÖm th«ng tin vµ d÷ liÖu, ®¬n vÞ ®o lîng th«ng tin vµ ®· m· ho¸ ®îc th«ng tin trong m¸y tÝnh. §Ó bØeu biÓu ®îc th«ng tin trong m¸y tÝnh chóng ta t×m hiÓu môc 5. 5. BiÓu diÔn d÷ liÖu trong m¸y tÝnh a, Th«ng tin lo¹i sè - HÖ ®Õm vµ c¸c hÖ ®Õm dïng trong Tin häc. HÖ ®Õm lµ tËp hîp c¸c ký hiÖu vµ qui t¾c sö dông tËp ký hiÖu ®ã ®Ó biÓu diÔn vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ c¸c sè. - Cã hÖ ®Õm kh«ng phô thuéc vµo vÞ trÝ vµ hÖ ®Õm phô thuéc vµo vÞ trÝ: + HÖ ch÷ c¸i La M· kh«ng phô thuéc vµo vÞ trÝ. VD: X ë IX hay XI ®Òu cã nghÜa lµ 10 + HÖ ®Õm cã sè thËp ph©n, nhÞ ph©n, hecxa lµ hÖ ®Õm phô thuéc. VD: Sè 1 trong 10 kh¸c víi sè 1 trong GV: BiÓu diÔn th«ng tin trong m¸y 01. tÝnh qui vÒ hai lo¹i lµ Sè vµ Phi sè - NÕu mét sè N trong hÖ ®Õm c¬ sã b cã biÓu diÔn la: N=dndn-1dn-2...d1d0,d-d-2...d-m th× gi¸ trÞ cña nã lµ N= dnbn+dn-1bn-1+...+d1b0+d-1b-1+...+d-mb- GV: HÖ ®Õm khong phô thuéc vµo vÞ m trÝ cã nghÜa lµ nã n»m ë vÞ trÝ nµo ®i VD: 43,3 = 4.101+3.100+3.10-1 ch¨ng na ®Òu mang cïng 1 gi¸ trÞ * C¸c hÖ ®Õm dïng trong tin häc - HÖ nhÞ ph©n (hÖ c¬ sè 2): GV : H¶y lÊy 1 sè VD vÒ c¸c hÖ ®Õm Lµ hÖ chØ dïng 2 ch÷ sè 0 vµ 1 cã phô thuéc vµ kh«ng phô thuéc vµo VD: 01000101, 01000001 vÞ trÝ ? Gi¸ trÞ = HS : Tr¶ lêi t¹i chæ. 0.27+1.26+0.25+0.24+0.23+0.22+0.21+1.20 GV: Cã nhiÒu hÖ ®Õm kh¸cnhau nªn =65 muèn ph©n biÖt sè ®îc biÓu diÔn ë hÖ - HÖ c¬ sè 10(hÖ thËp ph©n): ®Õm nµo ngêi ta viÕt c¬ sè lµm chØ sè - HÖ dïng c¸c sè 0,1,2,...,9 ®Ó biÓu diÔn cña sè ®ã. - HÖ c¬ sè 16(hÖ hexa) hÖ dïng c¸c sè 0, VD: BiÓu diÔn sè 7 1, 2,3,...,9,A, B, C, ... ®Ó biÓu diÔn Ta viÕt: 1112 (hÖ 2) hoÆc 710(hÖ 10) hay VD: 1A3 -= 1.162+10.161+3.160 = 716(hÖ 16) 256+160+3 = 419 C¸ch biÔu diÔn sè nguyªn BiÓu diÔn sè nguyªn víi 1 Byte nh sau: Bit 7 Bit 3 Bit 6 Bit 2 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n Trêng THPT-DTNT T©n Kú 5 Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 Bit 5 Bit 4 Bit 1 - Bit 7 dïng ®Ó x¸c ®Þnh sè nguyªn ®ã lµ ©m hay d¬ng - C¸ch biÓu diÔn sè thùc B) Th«ng tin lo¹i phi sè - V¨n b¶n - C¸c lo¹i kh¸c (h×nh ¶nh, ©m thanh) IV- Cñng cè: - biÓu diÔn th«ng tin trong m¸y tÝnh cã 2 c¸ch ®ã lµ sè vµ phi sè - Xem tríc bµi 3 phÇn 1, vµ 2 Lµm bµi tËp trong SBT . TiÕt:4 So¹n ngµy 28 th¸ng 8 n¨m 2012 Bµi tËp vµ thùc hµnh 1 Lµm quen víi th«ng tin vµ m· ho¸ th«ng tin I. Môc tiªu cña bµi: - Còng cè hiÓu biÕt ban ®Çu vÒ tin häc, m¸y tÝnh - Sö dông bé m· ASCII ®Ó m· ho¸ x©u kÝ tù, sè nguyªn - ViÕt ®îc sè thùc díi d¹ng dÊu phÈy ®éng. II- Ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiªn d¹y häc: - Híng dÉn c¸ch lµm sau dã gäi HS lªn b¶ng tr¶ lêi tõng c©u hái - Phßng m¸y, m¸y chiÕu (nÕu cã) III- Néi dung a) Tin häc, m¸y tÝnh: a1) H·y chän nh÷ng kh¼ng ®Þnh ®óng trong c¸c kh¼ng ®Þnh sau: (A) M¸y tÝnh cã thÓ thay thÕ hoµn toµn cho con ngêi trong lÜnh vùc tÝnh to¸n; (B) Häc tin häc lµ häc sö dông m¸y tÝnh tÝnh; (C) M¸y tÝnh lµ s¶n phÈm trÝ tuÖ cña con ngêi; (D) Mét ngêi ph¸t triÓn toµn diÖn trong x· héi hiÖn ®¹i kh«ng thÓ thiÕu hiÓu biÕt vÒ tin häc; - Cho HS suy nghÜ 3 phót sau ®ã gäi lªn b¶ng tr¶ lêi c©u hái TL: Kh¼ng ®Þnh ®óng lµ: (C) vµ (D) a2) Trong c¸c ®¼ng thøc sau ®©y, nh÷ng ®¼ng thøc nµo lµ ®óng? (A) 1KB = 1000 byte (B) 1KB = 1024 byte (C) 1 MB = 100000 byte - Cho HS suy nghÜ 3 phót sau ®ã gäi lªn b¶ng tr¶ lêi TL: Kh¼ng ®Þnh ®óng lµ: (B) a3) Cã 10 häc sinh xÕp hµng ngang ®Ó chôp ¶nh. Em h·y dïng 10 bit ®Ó biÓu diÔn th«ng tin cho biÕt mçi vÞ trÝ trong hµng lµ b¹n nam hay n÷. Gîi ý: liªn hÖ vÝ dô vÒ biÓu diÔn 8 bãng ®Ìn ®· häc ë bµi 2. TL: quy íc n÷ lµ: 1, nam lµ 0, khi ®ã vÞ trÝ nµo lµ n÷ th× biÓu diÔn lµ 1, vÞ trÝ nµo lµ nam th× biÓu diÔn lµ kh«ng. VD: häc sinh ®øng thø 2, 4, 5, 7, 9 lµ n÷ ta cã: 0101101010 b) Sö dông m· ASCII (xem phô lôc) ®Ó m· ho¸ vµ gi¶i m·: b1) ChuyÓn c¸c x©u ký tù sau thµnh d¹ng nhÞ ph©n: “VN”, “Tin”. TL: “VN” � 01010110 01001110 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n Trêng THPT-DTNT T©n Kú 6 Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 “Tin” � 0101010 01101001 01101110 b2) D·y bit “01001000 01101111 01100001” t¬ng øng lµ d·y ASCII cña d·y ký tù nµo? TL: “Hoa” c) BiÓu diÔn sè nguyªn vµ sè thùc . c1) §Ó m· ho¸ sè nguyªn -27 cÇn dïng Ýt nhÊt bao nhiªu byte? TL: cÇn Ýt nhÊt 1 byte. c2) ViÕt c¸c sè thùc sau ®©y díi d¹ng dÊu phÈy ®éng: 11005; 25,879 0,000984 Chia häc sinh thµnh 4 nhãm th¶o luËn trong kho¶ng thêi gian 5 phót sau ®ã gäi nhãm trëng lª ghi kÕt qu¶ lªn b¶ng. TL: 11005 biÓu diÔn díi d¹ng dÊu phÈy ®éng lµ: 0.11005x105 25,879 BiÓu diÔn díi d¹ng dÊu phÈy ®éng lµ: 0.25879x102 0,000984 biÓu diÔn díi d¹ng dÊu phÈy ®éng lµ: 0.984x10-3 IV- HÖ thèng l¹i bµi: - HS n¾m ®îc c¸c thuËt ng÷ chÝnh: Bit; Byte ... - Tr¶ lêi nhanh mét sè c©u hái sau phÇn bµi tËp thùc hµnh ( GV uèn n¾n, söa ch÷a c¸c sai sãt råi kÕt luËn l¹i KQ c¸c c©u hái trªn ). - VÒ nhµ ®äc bµi ®äc thªm - Lµm c¸c bµi tËp trong s¸ch bµi tËp. Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n Trêng THPT-DTNT T©n Kú 7 Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 TiÕt:5 So¹n ngµy 29 th¸ng 8 n¨m 2012 §3. giíi thiÖu vÒ m¸y tÝnh I. Môc tiªu cña bµi a. KiÕn thøc: - BiÕt chøc n¨ng c¸c thiÕt bÞ chÝnh cña m¸y tÝnh - BiÕt m¸y tÝnh lµm viÖc thao nguyªn lý J. Von Neumann b. Kü n¨ng: NhËn biÕt c¸c bé phËn chÝnh cña m¸y tÝnh. II- Ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiÖn d¹y häc - Ph¬ng ph¸p: thuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p - Ph¬ng tiÖn: M¸y chiÕu, m¸y tÝnh (nÕu cã), ph«ng chiÕu hoÆc b¶ng III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng Néi dung Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Bµi cò. C©u 1. Th«ng tin lµ g×? KÓ tªn c¸c ®¬n vÞ ®o th«ng tin? C©u 2. Nªu kh¸i niÖm m· ho¸ th«ng tin? H·y biÕn ®æi: � C¬ sè 2 2310 1001012 � C¬ sè 10 GV: Gäi 2 HS lªn b¶ng. HS: Lªn b¶ng vµ tr¶ lêi c©u hái. GV: §¸nh gi¸, nhËn xÐt vµ cho ®iÓm. Bµi míi GV: §Æt vÊn ®Ò: TiÕt tríc c¸c em ®· 1. Kh¸i niÖm vÒ hÖ thèng tin häc ®îc häc vÒ th«ng tin vµ c¸ch m· ho¸ * HÖ thèng tin häc gåm 3 thµnh phÇn: th«ng tin trong m¸y tÝnh. H«m nay ta - PhÇn cøng tiÕp tôc t×m hiÓu vÒ c¸c thµnh phÇn - PhÇn mÒm - Sù qu¶n lý vµ ®iÒu khiÓn cña con trong m¸y tÝnh. GV: C¸c em cho biÕt trong m¸y tÝnh ngêi. cã c¸c thiÕt bÞ nµo? HS: Tr¶ lêi c©u hái. GV: Gäi HS kh¸c bæ sung. GV: Thèng kª l¹i c¸c thµnh phÇn * HÖ thèng tin häc lµ ph¬ng tiÖn dùa chÝnh chñ yÕu trong m¸y tÝnh trªn m¸y tÝnh dïng ®Ó thùc hiÖn c¸c lo¹i GV: Gi¶i thÝch thªm: HÖ thèng tin thao t¸c nh: nhËn th«ng tin, xö lý th«ng häc, cã c¸c thµnh phÇn: - PhÇn cøng: Toµn bé c¸c thiÕt bÞ tin, lu tr÷ th«ng tin vµ ®a th«ng tin ra. liªn quan: mµn h×nh, chuét, CPU,… - PhÇn mÒm: Ch¬ng tr×nh tiÖn Ých: Word, exel,… - Sù qu¶n lý vµ ®iÒu khiÓn cña con ngêi: Con ngêi lµm viÖc vµ sö dông m¸y tÝnh cho môc ®Ých c«ng viÖc cña m×nh. GV: Theo c¸c em trong 3 thµnh phÇn trªn thµnh phÇn nµo lµ quan träng nhÊt? HS: Tr¶ lêi c©u hái. GV: Nãi chung thµnh phÇn nµo còng quan träng xong thµnh phÇn thø 3 lµ quan träng nhÊt bëi nÕu kh«ng cã sù qu¶n lý vµ ®iÒu khiÓn cña con ngêi th× Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n Trêng THPT-DTNT T©n Kú 8 Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 2 thµnh phÇn cßn l¹i trë lªn v« dông. GV: Tãm t¾t vµ ®a ra kh¸i niÖm. GV: (ChØ vµo m¸y tÝnh mÉu): Theo c¸c em chiÕc m¸y tÝnh nµy b©o gåm c¸c bé phËn nµo? HS: Tr¶ lêi c©u hái. 2. S¬ ®å cÊu tróc cña mét m¸y tÝnh GV: Gäi HS kh¸c bæ sung vµ ghi l¹i * Gåm c¸c bé phËn chÝnh sau: - Bé xö lý trung t©m (CPU: Central tÊt c¶ c¸c c©u tr¶ lêi lªn b¶ng. Processing Unit) - Bé nhí trong (Main Memory) - Bé nhí ngoµi (Sencondary Memory) - ThiÕt bÞ vµo (Input Device) - ThiÕt bÞ ra (output Device) GV: Thèng kª, ph©n lo¹i c¸c bé phËn. GV: Theo c¸c em th× thiÕt bÞ nµo trong m¸y tÝnh lu tr÷ th«ng tin? HS: §Üa cøng, ®Üa mÒm, ®Üa compact, … GV: §ã lµ bé nhí trong m¸y tÝnh vµ nã ®îc ph©n lµm 2 lo¹i: Bé nhí trong vµ Bé nhí ngoµi. GV: ChØ cho HS: thÊy h×nh d¸ng cña * Ho¹t ®éng cña m¸y tÝnh ®îc m« t¶ qua tõng bé phËn trªn m¸y tÝnh m« h×nh s¬ ®å sau: vµ ®ång thêi nªu ra chøc n¨ng cña tõng bé phËn. DiÔn gi¶i: D liÖu vµo trong m¸y qua thiÕt bÞ vµo hoÆc bé nhí ngoµi, m¸y lu tr÷, tËp hîp, xö lý ®a kÕt qu¶ ra qua thiÕt bÞ ra hoÆc bé nhí ra ngoµi. GV: C¸c thiÕt bÞ ®ã bao gåm nh÷ng thµnh phÇn g× vµ nã cã chøc n¨ng cô thÓ nh thÕ nµo? GV: B©y giê c¶ líp chóng ta sÏ tiÕn hµnh th¶o luËn nhãm trong 5 phót ®Ó t×m hiÓu vÒ c¸c thµnh phÇn cÊu t¹o cña m¸y tÝnh vµ chøc n¨ng cô thÓ cña chóng. S¬ ®å cÊu tróc cña mét m¸y tÝnh GV: Chia c¶ líp ra thµnh 6 nhãm, ph¸t phiÕu häc tËp, bót d¹ vµ híng dÉn c¸c nhãm hoµn thµnh phiÕu häc tËp. ( NÕu Kh«ng cã c¸c Ph¬ng tiÖn trªn th× th¶o luËn råi ghi vµo giÊy ) HS: TiÕn hµnh th¶o luËn nhãm trong 5 phót, sau ®ã lªn b¶ng d¸n kÕt qu¶. GV: NhËn xÐt cho ®iÓm c¸c nhãm dùa trªn tiªu chÝ nhãm nhanh nhÊt. Sau khi nhËn xÐt, GV: ®a ra kÕt luËn th«ng qua b¶ng sau: IV- Cñng cè: - C¸c thµnh phÇn cña hÖ thèng tin häc: + PhÇn cøng. + PhÇn mÒm. + Qu¶n lý vµ ®iÒu khiÓn cña con ngêi. Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n Trêng THPT-DTNT T©n Kú 9 Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 - Kh¸i niÖn hÖ thèng tin häc. - S¬ ®å cÊu tróc cña mét m¸y tÝnh C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - lµm c¸c bµi tËp 1, 2 SGK trang 28 - Lµm c¸c bµi tËp trong SBT - Xem tríc môc 3, 4, 5, cña bµi 3 TiÕt:6 So¹n ngµy 6 th¸ng 9 n¨m 2012 §3. giíi thiÖu vÒ m¸y tÝnh I. Môc tiªu cña bµi: a. KiÕn thøc: - BiÕt ®îc Bé xö lý trung t©m, bé nhí trong vµ bé nhí ngoµi b. Kü n¨ng: NhËn biÕt c¸c bé phËn chÝnh cña m¸y tÝnh. II- Ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiÖn d¹y häc - Ph¬ng ph¸p: thuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p - Ph¬ng tiÖn: M¸y chiÕu, m¸y tÝnh (nÕu cã), ph«ng chiÕu hoÆc b¶ng III- TiÕn tr×nh bµi gi¶ng Tªn bé phËn 3. Bé xö lý trung t©m CPU(Central processing Unit) Chøc n¨ng Lµ phÇn quan träng nhÊt trong m¸y tÝnh, ®ã lµ thiÕt bÞ thùc hiÖn ch¬ng tr×nh. Vïng nhí ®Æc biÖt ®îc CPU sö dông ®Ó lu tr÷ t¹m thêi c¸c lÖnh vµ d÷ liÖu ®ang ®îc xö lý. C¸c thµnh phÇn Gåm 2 bé phËn chÝnh - Bé ®iÒu khiÓn CU (Control Unit): ®iÒu khiÓn c¸c bé phËn kh¸c lµm viÖc. Bé sè häc/logic ALU (Arithmetic/LogicUnit): thùc hiÖn c¸c phÐp to¸n sè häc vµ logic Mét sè lo¹i CPU 4. Bé nhí trong Bé nhí dïng ®Ó lu tr÷ ch¬ng tr×nh vµ d÷ liÖu ®a vµo còng nh d÷ liÖu thu ®îc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ch¬ng tr×nh. Gåm 2 phÇn: - ROM (Real Only Memory): chøa ch¬ng tr×nh hÖ thèng, thùc hiÖn viÖc kiÓm tra m¸y vµ t¹o sù giao diÖn ban ®Çu cña m¸y víi c¸c ch¬ng tr×nh. H1. ROM - RAM (Random Acess Memory): dïng ghi nhí th«ng tin trong khi m¸y lµm viÖc, khi t¾t m¸y c¸c th«ng tin trong RAM bÞ xo¸. Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n Trêng THPT-DTNT T©n Kú 10 Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 5. Bé nhí ngoµi H2. RAM Lu tr÷ l©u dµi c¸c th«ng - §Üa mÒm: §êng kÝnh dµi 8.89cm tin. víi dung lîng 1,44MB. H3. §Üa mÒm - §Üa cøng: Cã dung lîng lín vµ tèc ®é ®äc/ghi nhanh vµ ®îc g¾n cè ®Þnh trong m¸y… H4. §Üa cøng H5. §Üa CD vµ æ §Üa CD IV- Cñng cè: - Chøc n¨ng nhiÖm vô cña bé xö lý trung t©m - BiÕt c¸c bé phËn cña bé nhí trong - BiÕt c¸c thiÕt bÞ cña bé nhí ngoµi - Lµm c©u 3, SGK trang 28, lµm c¸c bµi tËp trong SBT - Xem tríc phÇn cßn l¹i cña bµi 3 TiÕt:7 So¹n ngµy 8 th¸ng 9 n¨m 2012 §3. giíi thiÖu vÒ m¸y tÝnh I. Môc tiªu cña bµi: c. KiÕn thøc: -BiÕt ®îc c¸c thiÕt bÞ vµo ra, - BiÕt nguyªn lý Ph«n noi-man d. Kü n¨ng: NhËn biÕt c¸c thiÕt bÞ vµ vµ ra. II- Ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiÖn d¹y häc - Ph¬ng ph¸p: thuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p - Ph¬ng tiÖn: M¸y chiÕu, m¸y tÝnh (nÕu cã), ph«ng chiÕu hoÆc b¶ng Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n Trêng THPT-DTNT T©n Kú 11 Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 III- TiÕn tr×nh bµi gi¶ng Néi dung 6. ThiÕt bÞ vµo Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh æn ®Þnh líp Chµo thÇy c«, líp trëng b¸o c¸o sÜ sè Bµi cò: 1) Nªu kh¸i niÖm bé xö lý CPU vµ cho biÕt Bé xö lý CPU cã mÊy thµnh phÇn vµ chøc n¨ng cña tõng thµnh phÇn 2) Nªu sù gèng nhau vµ kh¸c nhau cña bé nhí trong vµbé nhí ngoµi HS: tr¶ lêi GV: NhËn xÐt vµ cho ®iÓm Dïng ®a th«ng tin vµo m¸y H6. Flash - Bµn phÝm - Chuét Nót ph¶i Nót tr¸i - M¸y Scan 7. ThiÕt bÞ ra D¾c c¾p Dïng ®a d÷ liÖu trong m¸y ra m«i trêng ngoµi - Webcam -… - Mµn h×nh - M¸y in - M¸y chiÕu Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n Trêng THPT-DTNT T©n Kú 12 Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 -… Néi dung Ho¹t ®éng cña GV vµ HS GV: Ngoµi nh÷ng thiÕt bÞ vµo ®· ®îc liÖt kª, em nµo cho biÕt cßn cã nh÷ng thiÕt bÞ nµo còng ®îc coi lµ thiÕt bÞ vµ ? HS: liÖt kª (m¸y quyÐt,m¸y ®äc b¨ng…). GV: Theo c¸c em th× loa vµ tai nghe thuéc thiÕt bÞ nµo? HS: Thuéc thiÕt bÞ ra. GV: Trªn ®©y lµ c¸c thµnh phÇn cña m¸y tÝnh, víi c¸c thµnh phÇn nµy m¸y tÝnh ®· ho¹t ®éng ®îc cha? HS: tr¶ lêi GV: (Nh¾c l¹i) M¸y tÝnh cha thÓ ho¹t ®éng.VËy nã cÇn thªm c¸i g× n÷a? §ã lµ phÇn mÒm hay cßn gäi lµ ch¬ng tr×nh. VËy ch¬ng tr×nh gäi lµ g×? 8. Ho¹t ®éng cña m¸y tÝnh +/ M¸y tÝnh ho¹t ®éng theo ch¬ng tr×nh. +/ Ch¬ng tr×nh lµ mét d·y c¸c lÖnh. Th«ng tin cña mçi lÖnh gåm: GV: C¸c em vÒ nhµ ®äc SGK. - §Þa chØ cña lÖnh trong bé nhí. - M· cña c¸c thao t¸c. - §Þa chØ cña c¸c ¤ nhí liªn quan. IV. Cñng cè: - ThiÕt bÞ vµo - ThiÕt bÞ ra - Nguyªn lý Ph«n N«i-man. - Bµi tËp : + Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i SGK trang 28 vµ c¸c bµi tËp trong SBT - Xem bµi ®äc thªm 3 trang 29 - Xem tríc bµi tËp vµ thùc hµnh sè 2 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n Trêng THPT-DTNT T©n Kú 13 Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 KiÓm tra: 15 phót M«n tin häc Hä tªn häc sinh:..................................................................... Líp: ...................... C©u1(3 ®iÓm): §iÒn tªn c¸c bé phËn vµ chiÒu mòi tªn trong s¬ ®ß cÊu tróc m¸y tÝnh sau: C©u2(1 ®iÓm): Ph¸t biÓu nµo sau ®©y vÒ RAM lµ ®óng? A. RAM cã dung lîng nhá h¬n ROM; B. Th«ng tin trong RAM sÏ bÞ mÊt khi t¾t m¸y C. RAM cã dung lîng nhá h¬n ®Üa mÒm. C©u3(1 ®iÓm): Sè 4110 lµ biÓu diÔn thËp ph©n cña sè nµo trong hÖ nhÞ ph©n trong c¸c ph¬ng ¸n sau ®©y: A. 01100100 B. 00101001 C. 00100011 D. 00111000 C©u4(3®): ViÕt thuËt to¸n T×m gi¸ trÞ lín nhÊt cña 2 sè nguyªn a vµ b (b»ng c¸ch liÖt kª) ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... C©u5(2 ®iÓm): ViÕt c¸c sè thùc díi ®©y díi d¹ng dÊu phÈy ®éng: a) 28,719 ............................................................................................................. b) 0,00243 ........................................................................................................... Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n Trêng THPT-DTNT T©n Kú 14 Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 TiÕt:8 So¹n ngµy 12 th¸ng 9 n¨m 2012 Bµi tËp thùc hµnh 2: Lµm quen víi m¸y tÝnh I. Môc tiªu cña bµi: 1. KiÕn thøc - Quan s¸t vµ nhËn biÕt ®îc c¸c bé phËn chÝnh cña m¸y tÝnh vµ mét sè thiÕt bÞ kh¸c nh : m¸y in, bµn phÝm, chuét …. - Lµm quen vµ tËp mét sè thao t¸c sö dông bµn phÝm, chuét; - NhËn thøc ®îc m¸y tÝnh ®îc thiÕt kÕ rÊt th©n thiÖn víi con ngêi. 2. Kü n¨ng: - BiÕt sö dông bµn phÝm - BiÕt sö dông chuét II- Ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiÖn d¹y häc -1 phßng 25 m¸y, 1 m¸y chiÕu Projector. - Híng d·n tõng thiÕt bÞ qua m¸y chiÕu - cho häc sinh ®¸nh 1 dßng v¨n b¶n III. Néi dung: a/ Lµm quen víi m¸y tÝnh: GV chuÈn bÞ c¸c thiÕt bÞ : æ cøng, §Üa A, USB, c¸p, nguån ®iÖn, … trªn thùc tÕ ë trªn m¸y GV híng dÉn cho HS lµm quen, nhËn biÕt : - C¸c bé phËn cña m¸y tÝnh vµ mét sè thiÕt bÞ : æ ®Üa, bµn phÝm, mµn h×nh, m¸y in, cæng USB … - C¸ch BËt/T¾t mét sè thiÕt bÞ nh m¸y tÝnh, mµn h×nh, m¸y in ( Híng dÉn häc sinh lµm theo c¸c bíc ®óng quy tr×nh ) - C¸ch khíi §éng m¸y. b/ Sö dông bµn phÝm ( GV Híng dÉn, Lµm mÉu ) - C¸ch Më/§ãng (W) nhanh ®Ó phôc vô viÖc thùc hµnh c¸c nhãm phÝm. - Ph©n biÖt c¸c nhãm phÝm kÝ tù, nhãm phÝm chøc n¨ng. Ph©n biÖt viÖc gâ phÝm vµ gâ tæ hîp phÝm VD : ./ Gâ phÝm A ./ Gi÷ phÝm Ctrl + A: Gâ kh«ng dÊu mét dßng kÝ tù tïy chän. c/ Sö dông chuét : - Di chuyÓn chuét - Nh¸y chuét - Nh¸y ®óp chuét - KÐo th¶ chuét IV. HÖ thèng bµi - NhËn xÐt GV vÒ tiÕt thùc hµnh : u-nhîc ®iÓm - NhËn biÕt c¸c thiÕt bÞ trªn m¸y tÝnh - Bµi tËp vÒ nhµ : c©u 5, 6 trang 28 SGK. Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n Trêng THPT-DTNT T©n Kú 15 Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 TiÕt:9 So¹n ngµy 17 th¸ng 9 n¨m 2012 Bµi tËp thùc hµnh 2: Lµm quen víi m¸y tÝnh I. Môc tiªu cña bµi: 1. KiÕn thøc - Quan s¸t vµ nhËn biÕt ®îc c¸c bé phËn chÝnh cña m¸y tÝnh vµ mét sè thiÕt bÞ kh¸c nh : m¸y in, bµn phÝm, chuét …. - Lµm quen vµ tËp mét sè thao t¸c sö dông bµn phÝm, chuét; - NhËn thøc ®îc m¸y tÝnh ®îc thiÕt kÕ rÊt th©n thiÖn víi con ngêi. 2. Kü n¨ng: - BiÕt sö dông bµn phÝm - BiÕt sö dông chuét II- Ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiÖn d¹y häc -1 phßng 25 m¸y, 1 m¸y chiÕu Projector. - Híng d·n tõng thiÕt bÞ qua m¸y chiÕu - cho häc sinh ®¸nh 1 dßng v¨n b¶n III. Néi dung: a/ Lµm quen víi m¸y tÝnh: GV chuÈn bÞ c¸c thiÕt bÞ : æ cøng, §Üa A, USB, c¸p, nguån ®iÖn, … trªn thùc tÕ ë trªn m¸y GV híng dÉn cho HS lµm quen, nhËn biÕt : - C¸c bé phËn cña m¸y tÝnh vµ mét sè thiÕt bÞ : æ ®Üa, bµn phÝm, mµn h×nh, m¸y in, cæng USB … - C¸ch BËt/T¾t mét sè thiÕt bÞ nh m¸y tÝnh, mµn h×nh, m¸y in ( Híng dÉn häc sinh lµm theo c¸c bíc ®óng quy tr×nh ) - C¸ch khíi §éng m¸y. b/ Sö dông bµn phÝm ( GV Híng dÉn, Lµm mÉu ) - C¸ch Më/§ãng (W) nhanh ®Ó phôc vô viÖc thùc hµnh c¸c nhãm phÝm. - Ph©n biÖt c¸c nhãm phÝm kÝ tù, nhãm phÝm chøc n¨ng. Ph©n biÖt viÖc gâ phÝm vµ gâ tæ hîp phÝm VD : ./ Gâ phÝm A ./ Gi÷ phÝm Ctrl + A: Gâ kh«ng dÊu mét dßng kÝ tù tïy chän. c/ Sö dông chuét : - Di chuyÓn chuét - Nh¸y chuét - Nh¸y ®óp chuét - KÐo th¶ chuét IV. HÖ thèng bµi - NhËn xÐt GV vÒ tiÕt thùc hµnh : u-nhîc ®iÓm - NhËn biÕt c¸c thiÕt bÞ trªn m¸y tÝnh - Bµi tËp vÒ nhµ : c©u 5, 6 trang 28 SGK. Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n Trêng THPT-DTNT T©n Kú 16 Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 TiÕt:10 So¹n ngµy 21 th¸ng 9 n¨m 2012 §4. Bµi to¸n vµ thuËt to¸n I. Môc tiªu cña bµi a. KiÕn thøc: - BiÕt kh¸i niÖm bµi to¸n vµ thuËt to¸n, c¸c tÝnh chÊt cña thuËt to¸n. - ChØ ra ®îc Input vµ Output cña bµi to¸n - HiÓu c¸ch biÓu diÔn thuËt to¸n b»ng s¬ ®å khèi vµ b»ng liÖt kª c¸c bíc. - HiÓu mét sè thuËt to¸n th«ng dông. b. Kü n¨ng: X©y dùng ®îc thuËt to¸n gi¶i mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n b»ng s¬ ®å khèi hoÆc liÖt kª c¸c bíc. II- C¸c bíc chuÈn bÞ: 1. §å dïng d¹y häc: SGK tin 10, vÏ thuËt to¸n trªn giÊy A0. 2. Ph¬ng ph¸p d¹y häc: ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, gîi më vÊn ®Ò sau ®ã lÊy vÝ dôc gi¶i c¸c bµi to¸n ®¬n gi¶n ®Ó minh ho¹, cho th¶o luËn nhãm lµm cmét vµi thuËt to¸n ®¬n gi¶n. III- TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: Néi dung 1. Bµi to¸n - Kh¸i niÖm: Bµi to¸n lµ nh÷ng viÖc mµ con ngêi muèn m¸y tÝnh thùc hiÖn. VD: Gi¶i ph¬ng tr×nh, qu¶n lý th«ng tin vÒ HS… lµ bµi to¸n. - C¸c yÕu tè: Khi dïng m¸y tÝnh gi¶i bµi to¸n, ta cÇn quan t©m ®Õn hai yÕu tè: ®a vµo m¸y th«ng tin g× ( Input ) vµ cÇn lÊy ra th«ng tin g× ( Output ). Do ®ã, ®Ó ph¸t biÓu mét bµi to¸n, ta cÇn ph¶i tr×nh bµy râ Input vµ Output cña bµi to¸n ®ã vµ mèi quan hÖ gi÷a Input vµ Output. VÝ dô 1. Bµi to¸n t×m íc chung lín nhÊt cña hai sè nguyªn d¬ng. Input: Hai sè nguyªn d¬ng M vµ N; Output: ¦íc chung lín nhÊt cña M vµ N. VÝ dô 2. Bµi to¸n t×m nghiÖm cña ph¬ng tr×nh bËc hai Input: C¸c sè thùc a, b, c (a  0); Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n Ho¹t ®éng cña GV vµ HS æn ®Þnh líp Chµo thÇy c«, líp trëng b¸o c¸o sÜ sè Bµi cò: H·y tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ nguyªn lý Ph«n n«i-man Häc sinh: tr¶ lêi c©u hái GV: NhËn xÐt ®¸nh gi¸ vµ cho ®iÓm. Bµi míi GV: §Æt vÊn ®Ò: §Ó viÕt ®îc ch¬ng tr×nh cho m¸y tÝnh thùc hiÖn ta cÇn biÕt thÕ nµo lµ thuËt to¸n vµ bµi to¸n. Ta sang bµi 4. GV: Trong to¸n häc ta nh¾c nhiÒu ®Õn kh¸i niÖm “bµi to¸n” vµ ta hiÓu ®ã lµ nh÷ng viÖc mµ con ngêi cÇn ph¶i thùc hiÖn sao cho tõ nh÷ng d÷ kiÖn ®· cã ph¶i t×m ra hay chøng minh mét kÕt qu¶ nµo ®ã. VËy kh¸i niÖm “bµi to¸n” trong tin häc cã kh¸c g× kh«ng? GV: Trong nhµ trêng cã phÇn mÒm qu¶n lý HS: nÕu ta yªu cÇu ®a ra nh÷ng HS: cã ®iÓm trung b×nh tõ 7 trë lªn, ®ã lµ bµi to¸n. Hay ®¬n gi¶n lµ yªu cÇu m¸y cho ra kÕt qu¶ cña mét phÐp tÝnh nh©n, chia…§ã còng lµ bµi to¸n. VËy bµi to¸n lµ g×? GV: §øng tríc mét bµi to¸n viÖc ®Çu tiªn lµ g×? HS: C«ng viÖc ®Çu tiªn lµ ®i x¸c ®Þnh ®©u lµ d÷ kiÖn ®· cho vµ ®©u lµ c¸i cÇn t×m. GV: RÊt ®óng, ta cÇn ®i x¸c ®Þnh input vµ output cña bµi to¸n. Input lµ th«ng tin Trêng THPT-DTNT T©n Kú 17 Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 Output: Sè thùc x tho¶ m·n ax2 + bx + c = 0. ë ®©y, Output cã thÓ lµ mét hoÆc hai sè thùc hoÆc c©u tr¶ lêi kh«ng cã sè thùc nµo nh vËy. VÝ dô 3. Bµi to¸n kiÓm tra tÝnh nguyªn tè Input: Sè nguyªn d¬ng N; Output: "N lµ sè nguyªn tè" hoÆc "N kh«ng lµ sè nguyªn tè". VÝ dô 4. Bµi to¸n xÕp lo¹i häc tËp cña mét líp Input: B¶ng ®iÓm cña häc sinh trong líp; Output: B¶ng xÕp lo¹i häc lùc. Qua c¸c vÝ dô trªn, ta thÊy c¸c bµi to¸n ®îc cÊu t¹o bëi hai thµnh phÇn c¬ b¶n: Input (gi¶ thiÕt): C¸c th«ng tin ®· cã; Output (kÕt luËn): C¸c th«ng tin cÇn t×m tõ Input. 2. ThuËt to¸n - Kh¸i niÖm thuËt to¸n: ThuËt to¸n ®Ó gi¶i mét bµi to¸n lµ mét d·y h÷u h¹n c¸c thao t¸c ®îc s¾p xÕp theo mét tr×nh tù x¸c ®Þnh sao cho sau khi thùc hiÖn d·y thao t¸c Êy, tõ Input cña bµi to¸n, ta nhËn ®îc Output cÇn t×m. - T¸c dông cña thuËt to¸n: dïng ®Ó gi¶i 1 bµi to¸n. ®a vµo m¸y, Output lµ th«ng tin cÇn lÊy ra khái m¸y. Líp: Më SGK trang 30. (Víi mçi VD) GV: Ghi VD lªn b¶ng. Input? Output? HS: §øng t¹i chç tr¶ lêi c©u hái GV: Ghi c©u tr¶ lêi lªn b¶ng vµ gi¶i thÝch thªm. GV: ChuyÓn vÊn ®Ò: Nhng muèn m¸y tÝnh ®a ra ®îc output tõ input ®· cho th× cÇn ph¶i cã ch¬ng tr×nh, mµ muèn viÕt ®îc ch¬ng tr×nh cÇn ph¶i cã thuËt to¸n. VËy thuËt to¸n lµ g× ? GV: Gi¶i thÝch thªm vÒ c¸c kh¸i niÖm nh: D·y h÷u h¹n c¸c lÖnh, s¾p xÕp theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh. IV-Cñng cè: - Kh¸i niÖm vÒ bµi to¸n: Input vµ Output - Kh¸i niÖm thuËt to¸n - Bµi tËp: Em h·y nªu 1 sè bµi to¸n vµ t×m input vµ output cña tõng bµi to¸n. - Xem tríc 1 sè vÝ dô ë môc : Kh¸i niÖm thuËt to¸n TiÕt:11 So¹n ngµy 24 th¸ng 9 n¨m 2012 §4. Bµi to¸n vµ thuËt to¸n I. Môc tiªu cña bµi: b. KiÕn thøc: - BiÕt mét sè thuËt to¸n b»ng c¸ch liÖt kª vµ s¬ ®å khèi - BiÕt tÝnh chÊt cña thuËt to¸n - HiÓu c¸ch biÓu diÔn thuËt to¸n b»ng s¬ ®å khèi vµ b»ng liÖt kª c¸c bíc. b. Kü n¨ng: X©y dùng ®îc thuËt to¸n gi¶i mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n b»ng s¬ ®å khèi hoÆc liÖt kª c¸c bíc. Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n Trêng THPT-DTNT T©n Kú 18 Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 II- C¸c bíc chuÈn bÞ: 1. §å dïng d¹y häc: SGK tin 10, vÏ thuËt to¸n trªn giÊy A0. 2. Ph¬ng ph¸p d¹y häc: ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, gîi më vÊn ®Ò sau ®ã lÊy vÝ dôc gi¶i c¸c bµi to¸n ®¬n gi¶n ®Ó minh ho¹, cho th¶o luËn nhãm lµm cmét vµi thuËt to¸n ®¬n gi¶n. III- TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: Néi dung Ho¹t ®éng cña GV vµ HS æn ®Þnh líp: Chµo thÇy c«, líp trëng b¸o c¸o sÜ sè Bµi cò: 1) Em h·y ph¸t biÓu mét bµi to¸n vµ chØ râ Input vµ Output cña bµi to¸n ®ã 2) Nªu kh¸i niÖm thuËt to¸n? HS: Tr¶ lêi c©u hái GV: NhËn xÐt ®¸nh gi¸ vµ cho ®iÓm Bµi míi: GV: §a ra vÝ dô UCLN cña 2 sè M, N. - VÝ dô: ThuËt to¸n tÝm íc chung lín X¸c ®Þnh input vµ output cña bµi to¸n. nhÊt cña 2 sè M, N HS: §øng t¹i chç x¸c ®Þnh Input vµ */ X¸c ®Þnh Bµi to¸n Output. + Input M, N + Output UCLN(M,N) GV: Ghi thuËt to¸n lªn b¶ng. */ ThuËt to¸n GV: LÊy VD cô thÓ víi 2 sè (12,8) vµ - B1: NhËp M,N gi¶i thÝch thuËt to¸n qua tõng bíc: - B2: NÕu M = N th× UCLN = M B1: - B3: NÕu M > N th× thay M = M – N, NhËp M =12, N =8 M > N quay l¹i B2 - B4: Thay N = N – M råi quay l¹i B2 B3: M =12 – 8 = 4, N = 8 N > M - B5: G¸n UCLN lµ M. KÕt thóc. B4: M = 4, N = 8 – 4 = 4 M = N Ngoµi ra thuËt to¸n cßn ®îc diÔn t¶  UCLN (M, N) = 4 b»ng s¬ ®å khèi víi c¸c qui ®Þnh:  H×nh thoi thÓ hiÖn thao GV: C¸ch viÕt thuËt to¸n theo tõng bíc gäi lµ c¸ch LiÖt kª, cßn cã c¸ch lµm t¸c so s¸nh; kh¸c ®ã lµ dïng s¬ ®å khèi.  H×nh ch÷ nhËt thÓ hiÖn c¸c phÐp GV: LÊy l¹i VD t×m UCLN cña 2 sè tÝnh to¸n; M, N  C¸c mòi tªn quy ®Þnh tr×nh tù GV: VÏ s¬ ®å thuËt to¸n lªn b¶ng. ChØ thùc hiÖn c¸c thao t¸c; HS: thÊy c¸c bíc thùc hiÖn cña  H×nh « van thÓ hiÖn thao t¸c cho thuËt to¸n ®îc m« t¶ trong s¬ ®å khèi. nhËp, xuÊt d÷ liÖu. HS: Ghi l¹i s¬ ®å thuËt to¸n vµ h×nh dung ra c¸c bíc gi¶i cña thuËt to¸n NhËp M, N GV: Xo¸ c¸c ghi chó § vµ S trªn s¬ ®å, yªu cÇu 1 HS: viÕt l¹i vµ gi¶i thÝch t¹i sao? § M=N HS: Lªn b¶ng ®iÒn l¹i c¸c ghi chó vµ gi¶i thÝch v× sao l¹i ®iÒn thÕ. S kÕt MM GV: Cho N = 10 vµ d·y sè tõ 1 ®Õn 10 thóc –N § sau ®ã yªu cÇu HS lªn b¶ng ®ãng vai M>N trß lµ bé vi xö lý ®Ó ch¹y ch¬ng tr×nh. S N  M TÝnh chÊt (SGK trang 35) Gv: Qua ®×nh nghÜa vµ vÝ dô võa xÐt Gäi HS ®øng t¹i chç t×m tÝnh chÊt cña thuËt to¸n GV: cã 3 tÝnh chÊt: - TÝnh dõng: Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n Trêng THPT-DTNT T©n Kú 19 Gi¸o ¸n líp 10 n¨m häc 2012-2013 - TÝnh x¸c ®Þnh - TÝnh ®óng d¾n IV- Còng cè: - TÝnh chÊt cña thuËt to¸n - Sö dông mét sè h×nh ®Ó vÏ s¬ ®å khèi - C¸ch vÏ s¬ ®å khèi - Bµi tËp: + T×m gi¸ trÞ lín nhÊt cña 2 sè nguyªn a vµ b. + T×m gi¸ trÞ lín nhÊt cña 3 sè nguyªn a, b, c. - Xem tríc môc 3 (mét sè vÝ dô vª thuËt to¸n TiÕt:12 So¹n ngµy 27 th¸ng 9 n¨m 2012 §4. Bµi to¸n vµ thuËt to¸n I. Môc tiªu cña bµi c. KiÕn thøc: - BiÕt mét sè thuËt to¸n b»ng c¸ch liÖt kª vµ s¬ ®å khèi - BiÕt tÝnh chÊt cña thuËt to¸n - HiÓu c¸ch biÓu diÔn thuËt to¸n b»ng s¬ ®å khèi vµ b»ng liÖt kª c¸c bíc. b. Kü n¨ng: X©y dùng ®îc thuËt to¸n gi¶i mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n b»ng s¬ ®å khèi hoÆc liÖt kª c¸c bíc. II- C¸c bíc chuÈn bÞ: 1. §å dïng d¹y häc: SGK tin 10, vÏ thuËt to¸n trªn giÊy A0. 2. Ph¬ng ph¸p d¹y häc: ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, gîi më vÊn ®Ò sau ®ã lÊy vÝ dôc gi¶i c¸c bµi to¸n ®¬n gi¶n ®Ó minh ho¹, cho th¶o luËn nhãm lµm cmét vµi thuËt to¸n ®¬n gi¶n. III- TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: Néi dung Ho¹t ®éng ña gi¸o viªn vµ häc sinh æn ®Þnh líp: Chµo thÇy c«, líp trëng b¸o c¸o sÜ sè Bµi cò: 1. Nªu c¸c tÝnh chÊt cña thuËt to¸n 2) Cho d·y c¸c thao t¸c: B1. Xo¸ b¶ng B2. VÏ ®uêng trßn B3. Quay l¹i bíc 1 cã ph¶i lµ thuËt to¸n khong? t¹i sao? HS: lªn b¶ng tr¶ lêi c©u hái GV: NhËn xÐt, d¸nh gi¸ vµ cho ®iÓm Bµi mêi 3) Mét sè vÝ dô vÒ thuËt to¸n. X¸c ®Þnh bµi to¸n: VÝ dô 1: KiÓm tra tÝnh nguyªn tè cña - Input: N lµ mét sè nguyªn d¬ng mét sè nguyªn d¬ng. - Output: “N lµ sè nguyªn tè” hoÆc “N GV: HS ®øng t¹i chç x¸c ®Þnh Input vµ kh«ng lµ sè nguyªn tè” Output cña bµi to¸n. HS: Tr¶ lêi. ý tëng: SGK GV: cho häc sinh th¶o luËn 2 bµn 1 nhãm (7phót) sau ®ã gäi ®¹i diÖn cña ThuËt to¸n (SGK) nhãm lªn tr×nh bµy thuËt to¸n theo Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Qu©n Trêng THPT-DTNT T©n Kú 20