Tài liệu Giáo án phụ đạo ngữ văn 8

gi¸o ¸n phô ®¹o ng÷ v¨n 8 TuÇn 6 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Buæi 1 A. Môc tiªu cÇn ®¹t: - ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ cÊp ®é kh¸i qu¸t nghÜa cña tõ ng÷, tr­ßng tõ vùng. - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô v¨n häc qua bµi “T«i ®i häc” cña Thanh TÞnh. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: C¸c d¹ng bµi tËp Trß: ¤n tËp C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: 1. KiÓm tra: sù chuÈn bÞ 2. ¤n tËp Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung Ca 1 1. Bµi tËp 1 ? ThÕ nµo lµ tõ ng÷ nghÜa réng, tõ - Mét tõ ®­îc coi lµ cã nghÜa réng khi ph¹m vi nghÜa cña tõ ®ã bao ng÷ nghÜa hÑp? hµm ph¹m vi nghÜa cña mét sè tõ ng÷ kh¸c. - Mét tõ ®­îc coi lµ cã nghÜa hÑp khi ph¹m vi nghÜa cña tõ ®ã ®­îc bao hµm trong ph¹m vi nghÜa cña mét tõ ng÷ kh¸c. * Lóa: - Cã nghÜa réng ®èi víi c¸c tõ : lóa nÕp, lóa tÎ, lóa t¸m... - Cã nghÜa hÑp ®èi víi c¸c tõ: l­¬ng thùc, thùc vËt,... * Hoa - Cã nghÜa réng ®èi víi c¸c tõ: hoa hång, hoa lan,... ? C¸c tõ lóa, hoa, bµ cã nghÜa - Cã nghÜa hÑp ®èi víi c¸c tõ: thùc vËt, c©y c¶nh, c©y cèi,.. réng ®èi víi tõ nµo vµ cã nghÜa * Bµ - Cã nghÜa réng ®èi víi c¸c tõ: bµ néi, bµ ngo¹i,... hÑp ®èi víi tõ nµo? - Cã nghÜa hÑp ®èi víi c¸c tõ: ng­êi giµ, phô n÷, ng­êi ruét thÞt,... 2. Bµi tËp 2 - TTV lµ tËp hîp nh÷ng tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt chung vÒ nghÜa. * C¸c tõ ®Òu n»m trong TTV chØ ho¹t ®éng cña con ng­êi. Chia ra c¸c TTV nhá: - Ho¹t ®éng trÝ tuÖ: nghÜ, suy nghÜ, ph¸n ®o¸n, ngÉm, nghiÒn ngÉm,ph©n tÝch, tæng hîp, suy,... - Ho¹t ®éng cña c¸c gi¸c quan ®Ó c¶m gi¸c: nh×n, tr«ng, thÊy, ngã, ngöi,... ? ThÕ nµo lµ tr­êng tõ vùng? Cho - Ho¹t ®éng cña con ng­êi t¸c ®éng ®Õn ®èi t­îng: c¸c tõ sau xÕp chóng vµo c¸c + Ho¹t ®éng cña tay: tóm, n¾m, xÐ, c¾t, chÆt,... tr­êng tõ vùng thÝch hîp? +Ho¹t ®éng cña ®Çu: hóc, ®éi,... - nghÜ, nh×n, suy nghÜ, ngÉm, + Ho¹t ®éng cña ch©n: ®¸, ®¹p, xÐo, giÉm,... nghiÒn ngÉm, tr«ng, thÊy, tóm, - Ho¹t ®éng dêi chç: ®i, ch¹y, nh¶y, tr­ên, di chuyÓn,... n¾m, hóc, ®¸, ®¹p, ®i, ch¹y, ®øng, - Ho¹t ®éng thay ®æi t­ thÕ: ®øng, ngåi, cói, lom khom,... ngåi, cói,suy, ph¸n ®o¸n, ph©n 3. Bµi tËp 3 tÝch, ngã, ngöi, xÐ, chÆt, c¾t ®éi, * LËp dµn ý: xÐo, giÉm,... a. Më bµi: Giíi thiÖu vÒ truyÖn ng¾n “T«i ®i häc” vµ c¶m xóc cña m×nh khi ®äc truyÖn. b. Th©n bµi: - Giíi thiÖu s¬ l­îc vÒ truyÖn ng¾n vµ c¶m xóc cña nv “t«i”. - Ph©n tÝch dßng c¶m xóc cña nv “t«i” vµ ph¸t biÓu c¶m nghÜ: + Kh«ng gian trªn con ®­êng lµng ®Õn tr­êng ®­îc c¶m nhËn cã §Ò: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ nhiÒu kh¸c l¹. C¶m gi¸c thÝch thó v× h«m nay t«i ®i häc. dßng c¶m xóc cña nh©n vËt “t«i” + C¶m gi¸c trang träng vµ ®øng ®¾n cña “t«i”: ®i häc lµ ®­îc tiÕp trong truyÖn ng¾n “T«i ®i häc” xóc víi mét thÕ giíi míi l¹, kh¸c h¼n víi ®i ch¬i, ®i th¶ diÒu. Cấn Văn Thắm – Hà Nội -1- cña Thanh TÞnh? Ca 2: ViÕt bµi + C¶m nhËn cña nh©n vËt “t«i” vµ c¸c cËu bÐ khi võa ®Õn tr­êng: kh«ng gian cña ng«i tr­êng t¹o Ên t­îng l¹ lÉm vµ oai nghiªm khiÕn c¸c cËu cïng chung c¶m gi¸c cho¸ng ngîp. + H×nh ¶nh «ng ®èc hiÒn tõ nh©n hËu vµ nçi sî h·i m¬ hå khi ph¶i xa mÑ khiÕn c¸c cËu khi nghe ®Õn gäi tªn kh«ng khái giËt m×nh vµ lóng tóng. + Khi vµo líp “t«i” c¶m nhËn mét c¸ch tù nhiªn kh«ng khÝ gÇn gòi khi ®­îc tiÕp xóc víi b¹n bÌ cïng trang løa. Bµi häc ®Çu ®êi vµ buæi häc ®Çu tiªn kh¬i dËy nh÷ng ­íc m¬ hßa trén kØ niÖm vµ m¬ ­íc t­¬ng lai nh­ c¸nh chim sÏ ®­îc bay vµo bÇu trêi cao réng. - Nh÷ng c¶m xóc hån nhiªn cña ngµy ®Çu tiªn ®i häc lµ kØ niÖm ®Ñp ®Ï vµ thiªng liªng cña mét ®êi ng­êi. Giäng kÓ cña nhµ v¨n gióp ta ®­îc sèng cïng nh÷ng kØ niÖm. - ChÊt th¬ lan táa trong m¹ch v¨n, trong c¸ch miªu t¶, kÓ chuyÖn vµ kh¾c häa t©m lÝ ®Æc s¾c lµm nªn chÊt th¬ trong trÎo nhÑ nhµng cho c©u chuyÖn. c. KÕt bµi: Nªu Ên t­îng cña b¶n th©n vÒ truyÖn ng¾n (hoÆc nªu nh÷ng c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt “t«i” trong sù liªn hÖ víi b¶n th©n). * ViÕt bµi a. Më bµi: “ H»ng n¨m cø vµo cuèi thu, l¸ ngoµi ®­êng rông nhiÒu vµ trªn kh«ng cã nh÷ng ®¸m m©y bµng b¹c, lßng t«i l¹i nao nøc nh÷ng kØ niÖm m¬n man cña buæi tùu tr­êng...”. Nh÷ng c©u v¨n Êy cña Thanh TÞnh ®· xuÊt hiÖn trªn v¨n ®µn ViÖt Nam h¬n s¸u m­¬i n¨m råi! ThÕ nh­ng “T«i ®i häc” vÉn lµ mét trong nh÷ng ¸ng v¨n gîi c¶m, trong trÎo ®Çy chÊt th¬ cña v¨n xu«i quèc ng÷ ViÖt Nam. Kh«ng nh÷ng thÕ, t¸c phÈm cßn in ®Ëm dÊu Ên cña Thanh TÞnh – mét phong c¸ch tr÷ t×nh nhÑ nhµng, nhiÒu m¬ méng vµ trong s¸ng. Dßng c¶m xóc cña nh©n vËt “t«i” trong truyÖn vÉn ®Çy ¾p trong t©m trÝ ta nh÷ng nÐt th¬ ng©y ®¸ng yªu cña trÎ th¬ trong buæi ®Çu ®Õn líp. b. Th©n bµi: c. KÕt bµi: TruyÖn ng¾n T«i ®i häc cña Thanh TÞnh cßn ®äng m·i trong ta kØ niÖm ®Çu ®êi trong s¸ng hån nhiªn, ghi l¹i kho¶nh kh¾c thËt ®Ñp trong t©m hån tuæi th¬. Nh÷ng trang v¨n tinh tÕ, giµu søc biÓu c¶m sÏ cßn lµm biÕt bao thÕ hÖ häc sinh xóc ®éng. HS triÓn khai phÇn th©n bµi theo c¸c ý trong dµn bµi. 3. Cñng cè, h­íng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi, chuÈn bÞ «n tËp Trong lßng mÑ... Cấn Văn Thắm – Hà Nội -2- TuÇn 7 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Buæi 2 A. Môc tiªu cÇn ®¹t: - ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò cña v¨n b¶n, x©y dùng ®o¹n v¨n. - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô v¨n häc qua bµi “Trong lßng mÑ” cña Nguyªn Hång. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: C¸c d¹ng bµi tËp Trß: ¤n tËp C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: 1. KiÓm tra: ? ThÕ nµo lµ tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hÑp? ? Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ dßng c¶m xóc cña nh©n vËt “t«i” trong truyÖn ng¾n “ T«i ®i häc” cña Thanh TÞnh? (Nªu dµn ý) 2. ¤n tËp: Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung Ca 1 1. Bµi tËp 1 ? ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy theo c¸c - KiÓu diÔn dÞch kiÓu: diÔn dÞch, quy n¹p, song L·o H¹c lµ mét n«ng d©n nghÌo khæ nh­ng cã phÈm chÊt hµnh? trong s¹ch, giµu lßng tù träng. Gia c¶nh tóng quÉn, kh«ng muèn nhê v¶ hµng xãm l·o ®· ph¶i b¸n con chã vµng yªu quý. Trong nçi khæ cùc, l·o ph¶i ¨n cñ chuèi, cñ r¸y... nh­ng vÉn nhÊt quyÕt tõ chèi mäi sù gióp ®ì cña «ng gi¸o, nhÊt ®Þnh dµnh tiÒn ®Ó nhê «ng gi¸o lo cho l·o khi chÕt. BÊt ®¾c dÜ ph¶i b¸n con chã vµng, l·o ®au ®ín d»n vÆt l­¬ng t©m vµ cuèi cïng dïng b¶ chã kÕt liÔu ®êi m×nh ®Ó t¹ lçi víi cËu vµng. L·o thµ chÕt ®Ó gi÷ tÊm lßng trong s¹ch vµ nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu b¸n m¶nh v­ên cña con dï chØ mét sµo. 2. Bµi tËp 2 * LËp dµn ý: HS viÕt t­¬ng tù. a. Më bµi: - Giíi thiÖu ®o¹n trÝch vµ nhËn ®Þnh. §Ò: Ph©n tÝch “Trong lßng mÑ”, em b. Th©n bµi: h·y lµm s¸ng tá nhËn ®Þnh sau: *. §au ®ín xãt xa ®Õn tét cïng: “§o¹n trÝch Trong lßng mÑ ®· ghi Lóc ®Çu khi nghe bµ c« nh¾c ®Õn mÑ, Hång chØ cè l¹i nh÷ng rung ®éng cùc ®iÓm cña nuèt niÒm th­¬ng, nçi ®au trong lßng. Nh­ng khi bµ c« cè ý mét t©m hån trÎ d¹i”. muèn l¨ng nôc mÑ mét c¸ch tµn nhÉn tr¾ng trîn...Hång ®· kh«ng k×m nÐn ®­îc nçi ®au ®ín, sù uÊt øc: “Cæ häng nghÑn ø l¹i , khãc kh«ng ra tiÕng”. Tõ chç ch«n chÆt k×m nÐn nçi ®au ®ín, uÊt øc trong lßng cµng bõng lªn d÷ déi. *. C¨m ghÐt ®Õn cao ®é nh÷ng cæ tôc . Cuéc ®êi nghiÖt ng·, bÊt c«ng ®· t­íc ®o¹t cña mÑ tÊt c¶ tuæi xu©n, niÒm vui, h¹nh phóc...Cµng yªu th­¬ng mÑ bao nhiªu, thi nçi c¨m thï x· héi cµng s©u s¾c quyÕt liÖt bÊy nhiªu: “Gi¸ nh÷ng cæ tôc kia lµ mét vËt nh­ ......... míi th«i”. Cấn Văn Thắm – Hà Nội -3- Ca 2: ViÕt bµi *. NiÒm khao kh¸t ®­îc gÆp mÑ lªn tíi cùc ®iÓm Nh÷ng ngµy th¸ng xa mÑ, Hång ph¶i sèng trong ®au khæ thiÕu thèn c¶ vËt chÊt, tinh thÇn . Cã nh÷ng ®ªm Noen em ®i lang thang trªn phè trong sù c« ®¬n vµ ®au khæ v× nhí th­¬ng mÑ. Cã nh÷ng ngµy chê mÑ bªn bÕn tÇu, ®Ó råi trë vÒ trong nçi buån bùc.....Nªn nçi khao kh¸t ®­îc gÆp mÑ trong lßng em lªn tíi cùc ®iÓm ......... *. NiÒm vui s­íng, h¹nh phóc lªn tíi cùc ®iÓm khi ®­îc ë trong lßng mÑ. NiÒm sung s­íng lªn tíi cøc ®iÓm khi bªn tai Hång c©u nãi cña bµ c« ®· ch×m ®i, chØ cßn c¶m gi¸c Êm ¸p, h¹nh phóc cña ®øa con khi sèng trong lßng mÑ. c. KÕt bµi: - Kh¼ng ®Þnh l¹i nhËn ®Þnh. * ViÕt bµi a. Më bµi: “Nh÷ng ngµy th¬ Êu” lµ tËp håi kÝ trung thùc vµ c¶m ®éng vÒ tuæi th¬ cay ®¾ng cña Nguyªn Hång trong chÕ ®é cò. §©y lµ t¸c phÈm cã gi¸ trÞ cña Nguyªn Hång vµ còng lµ t¸c phÈm cã gi¸ trÞ cña v¨n häc ViÖt Nam giai ®o¹n 1930 – 1945. “Trong lßng mÑ” lµ ch­¬ng IV cña t¸c phÈm ®· miªu t¶ mét c¸ch sinh ®éng nh÷ng rung c¶m m·nh liÖt cña m«t t©m hån trÎ d¹i ®èi víi ng­êi mÑ, béc lé s©u s¾c lßng yªu th­¬ng mÑ cña bÐ Hång. b. Th©n bµi: c. KÕt bµi: T×nh th­¬ng mÑ lµ mét nÐt næi bËt trong t©m hån bÐ Hång. Nã më ra tr­íc m¾t chóng ta c¶ mét thÕ giíi t©m hån phong phó cña bÐ. ThÕ giíi Êy lu«n lu«n lµm chóng ta ng¹c nhiªn v× ¸nh s¸ng nh©n ®¹o lÊp l¸nh cña nã. HS triÓn khai phÇn th©n bµi theo c¸c ý trong dµn bµi. 3. Cñng cè, h­íng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi, chuÈn bÞ «n tËp Tøc n­íc vì bê… Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Buæi 3 A. Môc tiªu cÇn ®¹t: - ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n tù sù - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô v¨n häc qua bµi “Tøc n­íc vì bê” cña Ng« TÊt Tè. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: C¸c d¹ng bµi tËp Trß: ¤n tËp C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: 1. KiÓm tra: ? Ph©n tÝch “Trong lßng mÑ”, em h·y lµm s¸ng tá nhËn ®Þnh sau: “§o¹n trÝch Trong lßng mÑ ®· ghi l¹i nh÷ng rung ®éng cùc ®iÓm cña mét t©m hån trÎ d¹i”? (Nªu dµn ý) 2. ¤n tËp: Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung Cấn Văn Thắm – Hà Nội -4- Ca 1 C¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt chÞ D©u qua ®o¹n trÝch Tøc n­íc vì bê” cña Ng« TÊt Tè. Ca 2: ViÕt bµi. 1. Bµi tËp 1 * LËp dµn ý: a. Më bµi: Giíi thiÖu vÒ ®o¹n trÝch“Tøc n­íc vì bê” vµ c¶m xóc cña m×nh vÒ nh©n vËt chÞ DËu. b. Th©n bµi: - Giíi thiÖu s¬ l­îc vÒ ®o¹n trÝch“Tøc n­íc vì bê”. - Lµ ng­êi n«ng d©n nghÌo khæ, méc m¹c, hiÒn dÞu ®Çy lßng vÞ tha vµ ®øc hi sinh cao c¶. + Trong lúc nước sôi lửa bỏng một mình chị đôn đáo chạy xuôi chạy ngược lo xuất sưu cho chồng, cho chú Hợi- em trai chồng mình. Chị đã phải đứt ruột bán đứa con nhỏ 7 tuổi bán đàn chó chưa mở mắt cùng một gánh khoai vẫn chưa đủ tiền nộp sưu. Chồng chị vẫ bị đánh trói. - Chị đã phải vùng lên đánh nhau với người nhà lí trưởng và tên cai lệ để bảo vệ chồng của mình. + Ban ®Çu chÞ cè van xin tha thiÕt nh­ng chóng kh«ng nghe tªn cai lÖ ®· ®¸p l¹i chÞ b»ng qu¶ “bÞch” vµo ngùc chÞ mÊy bÞch råi sÊn sæ tíi trãi anh DËu,chØ ®Õn khi ®ã chÞ míi liÒu m¹ng cù l¹i. + Lóc ®Çu chÞ cù l¹i b»ng lÝ “chång t«i ®au èm «ng kh«ng ®­îc phÐp hµnh h¹”. Lóc nµy chÞ ®· thay ®æi c¸ch x­ng h« kh«ng cßn x­ng ch¸u gäi «ng n÷a mµ lóc nµy lµ “ «ng- t«i”. B»ng sù thay ®æi ®ã chÞ ®· ®øng th¼ng lªn vÞ thÕ ngang hµng nh×n th¼ng vµo mÆt tªn cai lÖ. + Khi tªn cai lÖ kh«ng thÌm tr¶ lêi mµ cßn t¸t vµo mÆt chÞ DËu mét c¸i ®¸nh bèp råi nh¶y vµo c¹nh anh DËu th× chÞ ®· vôt ®øng dËyvíi niÒm c¨m giËn ngïn ngôt “ ChÞ DËu nghiÕn hai hµm r¨ng l¹i : mµy trãi ngay chång bµ ®i bµ cho mµy xem”. Lóc nµy c¸ch x­ng h« ®· thay ®æi ®ã lµ c¸ch x­ng h« ®anh ®¸ cña ng­êi ®µn bµ thÓ hiÖn sù c¨m thï ngïn ngôt khinh bØ cao ®é ®ång thêi thÓ hiÖn t­ thÕ cña ng­êi ®øng trªn kÎ thï vµ s½n sµng chiÕn ®Êu. => CD tiÒm Èn mét søc m¹nh ph¶n kh¸ng bÞ ®Èy ®Õn b­íc ®­êng cïng chÞ ®· vïng lªn chèng tr¶ quyÕt liÖt thÓ hiÖn mét th¸i ®é bÊt khuÊt. * Lµ ng­êi n«ng d©n méc m¹c hiÒn dÞu ®Çy lßng vÞ tha vµ ®øc hi sinh cao c¶, nh­ng kh«ng hoµn toµn yÕu ®uèi mµ tiÒm Èn mét søc m¹nh ph¶n kh¸ng. c. KÕt bµi: Nªu Ên t­îng cña b¶n th©n vÒ ®o¹n trÝch“Tøc n­íc vì bê” vµ c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt chÞ Dau. * ViÕt bµi a. Më bµi: Nh¾c ®Õn Ng« TÊt Tè lµ ta nhí ®Õn tiÓu thuyÕt T¾t ®Ìn. Nãi ®Õn T¾t ®Ìn ta nghÜ ®Õn nh©n vËt chÞ DËu. §ã lµ mét phô n÷ n«ng d©n nghÌo khæ, cÇn cï lao ®éng, giµu t×nh th­¬ng chång th­¬ng con, dòng c¶m chèng l¹i bän c­êng hµo. Nhµ v¨n ®· x©y dùng nh©n vËt chÞ DËu tiªu biÓu cho c¶nh ngé khèn khæ vµ phÈm chÊt tèt ®Ñp cña ng­êi ®µn bµ nhµ quª tr­íc n¨m 1945. §o¹n trÝch“Tøc n­íc vì bê” ®· ®Ó l¹i bao Ên t­îng s©u s¾c vÒ nh©n vËt chÞ DËu. b. Th©n bµi: Cấn Văn Thắm – Hà Nội -5- c. KÕt bµi: - Cã thÓ nãi CD lµ ®iÓn h×nh vÒ cuéc ®êi vµ sè phËn cña ng­êi n«ng d©n trong x· héi cò. Hä lµ nh÷ng ng­êi nghÌo HS triÓn khai phÇn th©n bµi theo khæ bÞ ®Èy vµo b­íc ®­êng cïng, bÞ øc hiÕp bÞ chµ ®¹p vïi c¸c ý trong dµn bµi. dËp mét c¸ch trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp d­íi bµn tay cña XHPK. Dï trong hoµn c¶nh nµo hä vÉn ¸nh lªn phÈm chÊt cao ®Ñp cña ng­êi n«ng ®©n hiÒn lµnh l­¬ng thiÖn giµu t×nh yªu th­¬ng vµ giµu lßng tù träng vµ lu«n tiÒm Èn mét søc m¹nh ph¶n kh¸ng. 2. Bµi tËp 2 * LËp dµn ý: 1. Më bµi: Nªu c¶m nhËn chung: Trong ®êi häc sinh, ngµy ®i häc ®Çu tiªn bao giê còng ®Ó l¹i dÊu Ên s©u ®©m nhÊt. 2. Th©n bµi: KÓ l¹i kØ niÖm theo diÔn biÕn cña buæi khai ? KÓ lai nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c tr­êng. cña ngµy ®Çu tiªn ®i + §ªm tr­íc ngµy khai tr­êng: häc? - Em chuÈn bÞ ®Çy ®ñ s¸ch vë, quÇn ¸o míi. - T©m tr¹ng em n«n nao, h¸o høc l¹ th­êng. + Trªn ®­êng ®Õn tr­êng: - Tung t¨ng ®i bªn c¹nh mÑ, nh×n c¸i g× còng thÊy ®Ñp ®Ï ®¸ng yªu(bÇu trêi, mÆt ®Êt, con ®­êng, chim mu«ng…) - ThÊy ng«i tr­êng thËt ®å sé, cßn m×nh th× qu¸ nhá bÐ. - Ng¹i ngïng tr­íc chç ®«ng ng­êi. - §­îc mÑ ®éng viªn nªn m¹nh d¹n h¬n ®«i chót. + Lóc dù lÔ khai tr­êng: - TiÕng trèng vang lªn gißn gi·, thóc giôc. - LÇn ®Çu tiªn trong ®êi, em ®­îc dù mét buæi lÔ long träng vµ trang nghiªm nh­ thÕ. - Ngì ngµng vµ l¹ lïng tr­íc khung c¶nh Êy. - Vui vµ tù hµo v× m×nh ®· lµ häc sinh líp mét. - Rôt rÌ lµm quen víi c¸c b¹n míi. 3. KÕt bµi: C¶m xóc cña em: ThÊy r»ng m×nh ®· kh«n lín. Tù nhñ ph¶i ch¨m ngoan, häc giái ®Ó cha mÑ vui lßng. HS vÒ nhµ viÕt bµi 3. Cñng cè, h­íng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi, chuÈn bÞ «n tËp L·o H¹c… Cấn Văn Thắm – Hà Nội -6- TuÇn 8 Ngµy so¹n:16/9/2010 Ngµy d¹y:21/9 Buæi 4 A. Môc tiªu cÇn ®¹t: - ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n tù sù. - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô v¨n häc qua bµi “L·o H¹c” cña Nam Cao. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: C¸c d¹ng bµi tËp. Trß: ¤n tËp C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: 1. KiÓm tra: ? C¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt chÞ DËu qua ®o¹n trÝch “Tøc n­íc vì bê” cña Ng« TÊt Tè? (Nªu dµn ý) 2. ¤n tËp: Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung Ca 1 1. Bµi tËp 1 §Ò: TruyÖn ng¾n L·o H¹c cña * LËp dµn ý: Nam Cao gióp em hiÓu g× vÒ t×nh a. Më bµi: Giíi thiÖu vÒ truyÖn ng¾n “L·o H¹c ” vµ kh¸i qu¸t c¶nh cña ng­êi n«ng d©n tr­íc t×nh c¶nh cña ng­êi n«ng d©n. c¸ch m¹ng? b. Th©n bµi: I. TruyÖn ng¾n L·o H¹c cña Nam Cao gióp ta hiÓu vÒ t×nh c¶nh thèng khæ cña ng­êi n«ng d©n tr­íc c¸ch m¹ng. 1. L·o H¹c *. Nçi khæ vÒ vËt chÊt C¶ ®êi th¾t l­ng buéc bông l·o còng chØ cã næi trong tay mét m¶nh v­ên vµ mét con chã. Sù sèng lay l¾t cÇm chõng b»ng sè tiÒn Ýt ái do bßn v­ên vµ lµm thuª. Nh­ng thiªn tai, tËt bÖnh ch¼ng ®Ó l·o yªn æn. Bao nhiªu tiÒn dµnh dôm ®­îc, sau mét trËn èm ®· hÕt s¹ch sµnh sanh, l·o ®· ph¶i kiÕm ¨n nh­ mét con vËt. Nam Cao ®· dòng c¶m nh×n th¼ng vµo nçi khæ vÒ vËt chÊt cña ng­êi n«ng d©n mµ ph¶n ¸nh. *. Nçi khæ vÒ tinh thÇn. §ã lµ nçi ®au cña ng­êi chång mÊt vî, ng­êi cha mÊt con. Nh÷ng ngµy th¸ng xa con, l·o sèng trong nçi lo ©u, phiÒn muén v× th­¬ng nhí con v× ch­a lµm trßn bæn phËn cña ng­êi cha. Cßn g× xãt xa h¬n khi tuæi giµ gÇn ®Êt xa trêi l·o ph¶i sèng trong c« ®éc. Kh«ng ng­êi th©n thÝch, l·o ph¶i kÕt b¹n chia sÎ cïng cËu vµng. Nçi ®au, niÒm ©n hËn cña l·o khi b¸n con chã. §au ®ín ®Õn møc miÖng l·o mÐo xÖch ®i .... Khæ së, ®au xãt buéc l·o ph¶i t×m ®Õn c¸i chÕt nh­ mét sù gi¶i tho¸t. L·o ®· chän c¸i chÕt thËt d÷ déi. L·o H¹c sèng th× mái mßn, cÇm chõng qua ngµy, chÕt th× thª th¶m. Cuéc ®êi ng­êi n«ng d©n nh­ l·o H¸c ®· kh«ng cã lèi tho¸t. 2. Con trai l·o H¹c V× nghÌo ®ãi, kh«ng cã ®­îc h¹nh phóc b×nh dÞ nh­ m×nh mong muèn khiÕn anh phÉn chÝ, bá lµng ®i ®ån ®iÒn cao su víi mét giÊc méng viÓn v«ng cã b¹c tr¨m míi vÒ. NghÌo ®ãi ®· ®Èy anh vµo tÊn bi kÞch kh«ng cã lèi tho¸t. Kh«ng chØ gióp ta hiÓu ®­îc nçi ®au trùc tiÕp cña ng­êi n«ng d©n, truyÖn cßn gióp ta hiÓu ®­îc c¨n nguyªn s©u xa nçi ®au cña hä. §ã chÝnh lµ sù nghÌo ®ãi vµ nh÷ng hñ tôc phong kiÕn l¹c hËu. II. TruyÖn ng¾n L·o H¹c gióp ta hiÓu ®­îc vÎ ®Ñp t©m hån Cấn Văn Thắm – Hà Nội -7- cao quý cña ng­êi n«ng d©n. 1. Lßng nh©n hËu Con ®i xa, bao t×nh c¶m chÊt chøa trong lßng l·o dµnh c¶ cho cËu vµng. L·o coi nã nh­ con, c­u mang, ch¨m chót nh­ mét ®øa ch¸u néi bÐ báng c«i cót: l·o b¾t rËn, t¾m, cho nã ¨n b»ng b¸t nh­ nhµ giµu, ©u yÕm, trß chuyÖn gäi nã lµ cËu vµng, råi l·o m¾ng yªu, c­ng nùng. Cã thÓ nãi t×nh c¶m cña l·o dµnh cho nã nh­ t×nh c¶m cña ng­êi cha ®èi víi ng­êi con. Nh­ng t×nh thÕ ®­êng cïng, buéc l·o ph¶i b¸n cËu vµng. B¸n chã lµ mét chuyÖn th­êng t×nh thÕ mµ víi l·o l¹i lµ c¶ mét qu¸ tr×nh ®¾n ®o do dù. L·o coi ®ã lµ mét sù lõa g¹t, mét téi t×nh kh«ng thÓ tha thø. L·o ®· ®au ®ín, ®· khãc, ®· x­ng téi víi «ng gi¸o mong ®­îc dÞu bít nçi ®au d»ng xÐ trong t©m can. Tù huû diÖt niÒm vui cña chÝnh m×nh, nh­ng l¹i x¸m hèi v× danh dù lµm ng­êi khi ®èi diÖn tr­íc con vËt. L·o ®· tù vÉn. Trªn ®êi cã bao nhiªu c¸i chÕt nhÑ nhµng, vËy mµ l·o chän cho m×nh c¸i chÕt thËt ®au ®ín, vËt v·...d­êng nh­ l·o muèn tù trõng ph¹t m×nh tr­íc con chã yªu dÊu. 2. T×nh yªu th­¬ng s©u nÆng Vî mÊt, l·o ë vËy nu«i con, bao nhiªu t×nh th­¬ng l·o ®Òu dµnh cho con trai l·o. Tr­íc t×nh c¶nh vµ nçi ®au cña con, l·o lu«n lµ ng­êi thÊu hiÓu t×m c¸ch chia sÎ, t×m lêi lÏ an ñi gi¶ng gi¶i cho con hiÓu d»n lßng t×m ®¸m kh¸c. Th­¬ng con l·o cµng ®au ®ín xãt xa khi nhËn ra sù thùc phò phµng: SÏ mÊt con vÜnh viÔn “ThÎ cña nã .............chø ®©u cã cßn lµ con t«i ”. Nh÷ng ngµy sèng xa con, l·o kh«ng ngu«i nçi nhí th­¬ng, niÒm mong mái tin con tõ cuèi ph­¬ng trêi . MÆc dï anh con trai ®i biÒn biÖt n¨m s¸u n¨m trêi, nh­ng mäi kû niÖm vÒ con vÉn lu«n th­êng trùc ë trong l·o. Trong c©u chuyÖn víi «ng gi¸o , l·o kh«ng quªn nh¾c tíi ®øa con trai cña m×nh. L·o sèng v× con, chÕt còng v× con : Bao nhiªu tiÒn bßn ®­îc l·o ®Òu dµnh dôm cho con. §ãi kh¸t, c¬ cùc song l·o vÉn gi÷ m¶nh v­ên ®Õn cïng cho con trai ®Ó lo cho t­¬ng lai cña con. Hoµn c¶nh cïng cùc, buéc l·o ph¶i ®øng tr­íc sù lùa chän nghiÖt ng·: NÕu sèng, l·o sÏ lçi ®¹o lµm cha. Cßn muèn trän ®¹o lµm cha thi ph¶i chÕt. Vµ l·o ®· quyªn sinh kh«ng ph¶i l·o kh«ng quý m¹ng sèng, mµ v× danh dù lµm ng­êi, danh dù lµm cha. Sù hy sinh cña l·o qu¸ ©m thÇm, lín lao. 3. VÎ ®Ñp cña lßng tù träng vµ nh©n c¸ch cao c¶ §èi víi «ng gi¸o ng­êi mµ L·o H¹c tin t­ëng quý träng, còng lu«n gi÷ ý ®Ó khái bÞ coi th­êng. Dï ®ãi kh¸t c¬ cùc, nh­ng l·o døt kho¸t tõ chèi sù gióp ®ì cña «ng gi¸o, råi «ng cè xa dÇn v× kh«ng muèn mang tiÕng lîi dông lßng tèt cña ng­êi kh¸c. Tr­íc khi t×m ®Õn c¸i chÕt, l·o ®· toan tÝnh s¾p ®Æt cho m×nh chu ®¸o. L·o chØ cã thÓ yªn lßng nh¾m m¾t khi ®· göi «ng gi¸o gi÷ trän m¶nh v­ên, vµ tiÒn lµm ma. Con ng­êi hiÒn hËu Êy, còng lµ con ng­êi giµu lßng tù träng. Hä thµ chÕt chø quyÕt kh«ng lµm bËy. Trong x· héi ®Çy rÉy nh¬ nhuèc th× tù ý thøc cao vÒ nh©n phÈm nh­ l·o H¹c qu¶ lµ ®iÒu ®¸ng träng. Cấn Văn Thắm – Hà Nội -8- Ca 2: ViÕt bµi III. TruyÖn gióp ta hiÓu sù tha ho¸ biÕn chÊt cña mét bé phËn tÇng líp n«ng d©n trong x· héi ®­¬ng thêi: Binh T­ v× miÕng ¨n mµ sinh ra lµm liÒu b¶n chÊt l­u manh ®· chiÕn th¾ng nh©n c¸ch trong s¹ch cña con ng­êi. Vî «ng gi¸o v× nghÌo ®ãi cïng quÊn mµ sinh ra Ých kû nhá nhen, tµn nhÉn, v« c¶m tr­íc nçi ®au cña ng­êi kh¸c. c. KÕt bµi: Kh¸i qu¸t vÒ cuéc sèng vµ phÈm chÊt cña ng­êi n«ng d©n. C¶m nghÜ cña b¶n th©n. * ViÕt bµi a. Më bµi: Nãi ®Õn Nam Cao lµ ph¶i nãi ®Õn L·o H¹c. T¸c phÈm nµy ®­îc coi lµ mét truyÖn ng¾n hiÖn thùc xuÊt s¾c trong trµo l­u hiÖn thùc phª ph¸n cña thêi k× 1930 – 1945. TruyÖn kh«ng nh÷ng tè khæ ng­êi n«ng d©n tr­íc tai trêi ¸ch ®Êt, tr­íc x· héi suy tµn mµ ®¸ng chó ý h¬n c¶ lµ ®· nªu bËt ®­îc h×nh ¶nh mét l·o n«ng ®¸ng kÝnh víi phÈm chÊt cña mét con ng­êi ®«n hËu, giµu lßng tù träng vµ rÊt mùc yªu th­¬ng con, ®Ó l¹i trong lßng ng­êi ®äc niÒm xãt xa, c¶mm th«ng vµ mÕn phôc. b. Th©n bµi: c. KÕt bµi: - Cã thÓ nãi LH lµ ®iÓn h×nh vÒ cuéc ®êi vµ sè phËn cña ng­êi n«ng d©n trong x· héi cò. L·o lµ ng­êi nghÌo khæ bÞ ®Èy vµo b­íc ®­êng cïng, bÞ øc hiÕp bÞ chµ ®¹p vïi dËp mét c¸ch trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp d­íi bµn tay cña XHPK. Hoµn c¶nh cña l·o ph¶i b¸n chã th©m chÝ ph¶i tù kÕt liÔu ®êi m×nh v× qu¸ tóng quÉn c¬ cùc. Dï trong hoµn c¶nh nµo l·o vÉn ¸nh lªn phÈm chÊt cao ®Ñp cña ng­êi n«ng ®©n hiÒn lµnh l­¬ng thiÖn giµu t×nh yªu th­¬ng vµ giµu lßng tù träng. HS triÓn khai phÇn th©n bµi theo c¸c ý trong dµn bµi. 3. Cñng cè, h­íng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi, chuÈn bÞ «n tËp V¨n b¶n tù sù… Cấn Văn Thắm – Hà Nội -9- TuÇn 9 Ngµy so¹n: 18/9/2010 Ngµy d¹y: 21/9/ Buæi 5 A. Môc tiªu cÇn ®¹t: - ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ trî tõ, th¸n tõ. - RÌn kÜ n¨ng lµm bµi v¨n tù sù. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: C¸c d¹ng bµi tËp. Trß: ¤n tËp C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: 1. KiÓm tra: sù chuÈn bÞ 2. ¤n tËp Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung Ca 1 1. Bµi tËp 1 ? ThÕ nµo lµ tõ t­îng h×nh, *Tõ t­îng h×nh gîi t¶ h/a d¸ng vÎ ho¹t ®éng tr¹ng th¸i cña con tõ t­îng thanh? VD? ng­êi. *Tõ t­îng thanh gîi t¶ ©m thanh cña tù nhiªn, con ng­êi. *C«ng dông: gîi ®­îc h/a ©m thanh cô thÓ sinh ®éng cã gi¸ trÞ biÓu c¶m cao. - C¸c tõ t­ îng h×nh t ­îng thanh lµ soµn so¹t, ha h¶, h× h×, h« hè, h¬ hí, bÞch, bèp. - C¸c tõ t­ îng h×nh: Lß dß, khËt kh ­ìng,ngÊt ng­ëng, lom khom, dß dÉm, liªu xiªu. rãn rÐn, lÎo khÎo,cháng quÌo. ? T×m c¸c tõ t­îng h×nh, VD: t­îng thanh trong c¸c VD a) Lom khom d­íi nói tiÒu vµi chó sau? L¸c ®¸c bªn s«ng chî mÊy nhµ b) D«c lªn khóc khuûu, dèc th¨m th¼m Heo hót cån m©y sóng ngöi trêi c) Th©n gÇy guéc l¸ mong manh Mµ sao nªn lòy nªn thµnh tre ¬i d) Khi bê tre rÝu rÝt tiÕng chim kªu Khi mÆt n­íc chËp chên con c¸ nh¶y §Ò bµi: ng­êi Êy sèng m·i 2. Bµi tËp 2 trong lßng t«i. * LËp dµn ý: G: H/d lËp dµn ý. a. Më bµi: Giíi thiÖu vÒ ng­êi Êy vµ c¶m xóc cña m×nh ®èi víi ng­êi Êy. b. Th©n bµi: - Giíi thiÖu vÒ ng­êi Êy: h×nh d¸ng, tÝnh nÕt. - KÓ vÒ kØ niÖm s©u s¾c gi÷a m×nh vµ ng­êi Êy. c. KÕt bµi: Nªu Ên t­îng cña b¶n th©n vÒ truyÖn ng¾n (hoÆc nªu nh÷ng c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt “t«i” trong sù liªn hÖ víi b¶n th©n). * ViÕt bµi Ca 2: ViÕt bµi a. Më bµi: Tuæi th¬ mçi ng­êi g¾n liÒn víi nh÷ng ngµy th¸ng thËt ªm ®Òm. Tuæi th¬ t«i còng vËy, nh­ng sao mµ mçi lÇn nh¾c ®Õn, lßng t«i l¹i rung ®éng vµ xãt xa v« cïng. Ph¶i ch¨ng... ®iÒu ®ã ®· v« t×nh kh¬i ®Ëy trong t«i nh÷ng c¶ xóc yªu th­¬ng m·nh liÖt, da diÕt vÒ ng­êi. §ã kh«ng ai kh¸c ngoµi néi. b. Th©n bµi: Néi sinh ra vµ lín lªn khi ®Êt n­íc cßn trong chiÕn tranh löa ®¹n. HS triÓn khai phÇn th©n bµi Do ®ã nh­ bao ng­êi cïng c¶nh ngé, néi hoµn toµn "mï ch÷". §· theo c¸c ý trong dµn bµi. bao lÇn, néi nh×n tõng dßng ch÷, tõng con sè víi mét sù th¬ d¹i, néi coi ®ã nh­ mét phÐp mµu cña sù sèng vµ kh¸t khao ®­îc cÇm bót Cấn Văn Thắm – Hà Nội - 10 - viÕt chóng, ®­îc ®äc, ®­îc ®¸nh vÇn. ThÕ råi ®iÒu bµ thèt ra l¹i ®i ng­îc l¹i nh÷ng g× t«i kÓ: "Bµ giµ c¶ råi, giê ch¼ng lµm ch¼ng häc ®­îc g× n÷a ®©u, chØ mong sao ch¸u bµ ®­îc häc hµnh ®Õn n¬i ®Õn chèn. GÝa nh­ bµ cã thªm søc khoÎ ®Ó ®­îc chøng kiÕn c¶nh c« ch¸u bÐ báng h«m nµo ®­îc ®i häc nhØ?..." Mét ­íc muèn cán con nh­ thÕ, vËy mµ bµ còng kh«ng cã ®­îc! Lªn n¨m tuæi, bµ t«i qua ®êi. §ã qu¶ lµ mét mÊt m¸t lín lao, kh«ng g× bï ®¾p næi. Bµ ®i ®Î l¹i trong t«i ba xóc c¶m kh«ng nãi ®­îc thµnh lêi. §Ó råi h«m nay, nh÷ng xóc c¶m ®ã nh­ nh÷ng ngän sãng ®ang trµo d©ng m¹nh mÏ trong lßng. Néi lµ ng­êi ®µn bµ phóc hËu. Néi trë nªn thËt ®Æc biÖt trong t«i víi vai trß lµ ng­êi kÓ chuyÖn cæ tÝch ®ªm ®ªm. T«i nhí bµ kÓ rÊt nhiÒu chuyÖn cæ tÝch. H×nh nh­ bµ cã c¶ mét kho tµng chuyÖn cæ tÝch, bµ lÊy ®©u ra nhiÒu chuyÖn thó vÞ vµ k× diÖu ®Õn thÕ nhØ??? Còng gièng nh­ chó bÐ A-li-«-sa, tuæi th¬ cña t«i ®· ®­îc s­ëi Êm b»ng thø c©u chuyÖn cæ tÝch Êy. T«i lín lªn nhê chuyÖn cæ tÝch, nhê c¶ bµ. Bµ lµ ng­êi ®µn bµ tµi giái, ®¶m ®ang. Bµ th«ng th¹o mäi chuyÖn trong nhµ ngoµi xãm. Bµ thµnh th¹o trong mäi viªc: viÖc néi trî,... ®Õn viÖc coi sãc t«i. Bµ lµm tÊt c¶ chØ víi ®«i bµn tay chai s¹n. H×nh ¶nh cña bµ ®«i khi cø hiÖn vÒ trong kÝ øc t«i, trong nh÷ng giÊc m¬ nh­ lµ mét bµ tiªn. Nhí rÊt râ nh÷ng h«m cã chî ®ªm, hai bµ ch¸u ®i bé ra ®ã ch¬i. Khung c¶nh hiÖn lªn rùc rì mµu s¾c ¸nh ®Ìn, chî thËt ®«ng vui víi ®Çy ®ñ c¸c thø hµng ho¸... vµ thªm c¶ trß ch¬i ®u quay "së tr­êng". " P»ng! P»ng! P»ng!" Bµ vÉy tay ®­a m¾t dâi theo." Bay lªn nµo! H¹ xuèng th«i!... Bïm bïm chÐo!..." T«i thÝch thó v« cïng. §ªm vÒ ng· vµo vßng tay bµ nghe bµ ru vµ kÓ chuyÖn cæ tÝch. Giäng kÓ ªm ¸i vµ ®Çy ngät ngµo ®­a t«i ch×m s©u vµo giÊc ngñ. c. KÕt bµi: ... Míi ®ã mµ ®· h¬n chôc n¨m tr«i. Chôc n¨m ®· ®i qua nh­ng " bµ ¬i, bµ µ ! Nh÷ng kØ niÖm vÒ bµ trong kÝ øc ch¸u vÉn cßn nguyªn vÑn. Dï cho bµ kh«ng cßn hiÖn diÖn trªn câi ®êi nµy n÷a nh­ng tr¸i tim ch¸u, bµ cßn sèng m·i". Ng­êi bµ trong linh hån cña mét ®øa trÎ nh­ t«i còng còng gièng nh­ thÇn tiªn trong chuyÖn cæ tÝch. M·i m·i cßn ®ã kh«ng phai mê." Bµ ¬i, ch¸u sÏ ngoan ngo·n vµ cè g¾ng häc hµnh ch¨m chØ nh­ lêi bµ ®· tõng d¹y b¶o, bµ nhÐ." Ch¸u g¸i bÐ báng cña bµ 3. Cñng cè, h­íng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi, chuÈn bÞ «n tËp C« bÐ b¸n diªm... Cấn Văn Thắm – Hà Nội - 11 - TuÇn 10 Ngµy so¹n: 24/9/2010 Ngµy d¹y: 28/9 Buæi 6 A. Môc tiªu cÇn ®¹t: - ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ tõ ng÷ ®Þa ph­¬ng, biÖt ng÷ x· héi. - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô v¨n häc qua bµi “C« bÐ b¸n diªm” cña An ®Ðc xen. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: C¸c d¹ng bµi tËp Trß: ¤n tËp C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: 1. KiÓm tra: sù chuÈn bÞ 2. ¤n tËp Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung Ca 1? ThÕ nµo lµ tõ ®Þa ph­¬ng? 1. Bµi tËp 1 thÕ nµo lµ biÖt ng÷ x· héi? -Tõ ng÷ ®Þa ph ­¬ng lµ tõ ng÷ chØ ®­ îc dïng ë 1 ®Þa Cho VD? ph ­¬ng nhÊt ®Þnh. - BiÖt ng÷ x· héi chØ ®­îc dïng trong mét tÇng líp x· héi nhÊt ®Þnh. - Nãn: mò vµ nãn, th¬m: qu¶ døa, tr¸i: qu¶, chÐn: c¸i b¸t, c¸ lãc: c¸ qu¶, ghe: thuyÒn, v«: vµo. ? G¹ch ch©n c¸c tõ ng÷ ®Þa -MÌ ®en - võng ®en; qu¶ døa (Nam Bé). ph­¬ng vµ biÖt ng÷ x· héi trong VD: c¸c VD sau. T×m tõ ng÷ toµn d©n a) Con ra tiÒn tuyÕn xa x«i t­¬ng øng vµ tÇng líp sö dông Yªu bÇm (mÑ) yªu n­íc c¶ ®«i mÑ hiÒn biÖt ng÷ x· héi nµy? b) Chuèi ®Çu v­ên ®· læ (træ) Cam ®Çu ngâ ®· vµng Em nhí ruéng nhí v­ên Kh«ng nhí anh r¨ng (sao) ®­îc c) Nã ®Èy (b¸n) con xe víi gi¸ hêi d) LÖch tñ (kh«ng tróng phÇn m×nh häc) nªn nã kh«ng lµm G: h/d häc sinh «n tËp truyÖn “C« ®­îc bµi kiÓm tra. e) Con nÝn ®i! Mî (mÑ) ®· vÒ víi c¸c con råi mµ bÐ b¸n diªm” cña An ®Ðc xen. Giíi thiÖu thªm vÒ t¸c gi¶, t¸c 2. Bµi tËp 2 phÈm: 1. Giíi thiÖu thªm vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm: - An®ecxen lµ nhµ v¨n næi tiÕng cña §an M¹ch vµ thÕ giíi. ¤ng cã së tr­êng vÒ nh÷ng truyÖn viÕt cho trÎ em. - TruyÖn cña «ng, dï lµ truyÖn thÇn tiªn hay truyÖn ®êi, ®Òu b¾t nguån tõ cuéc sèng vµ ®Òu chøa ®ùng mét ý nghÜa nh©n lo¹i rÊt s©u s¾c. Nh©n vËt cña «ng, tõ thÇn tiªn cho ®Õn ng­êi ®êi, tõ mu«ng thó ®Õn nh÷ng vËt t­ëng nh­ v« tri v« gi¸c ®Òu cã mét sinh mÖnh vµ mét linh hån v« cïng phong phó. Cho nªn, truyÖn cña «ng, dï viÕt ë nh÷ng thÕ kØ tr­íc mµ ®Õn nay ng­êi ®äc vÉn thÊy gÇn gòi, ch©n thËt. §óng nh­ Paut«pxki nhµ v¨n Liªn X« næi tiÕng ®· nhËn xÐt: "Trong mçi truyÖn cæ tÝch cho trÎ con cña «ng cßn cã mét truyÖn cæ tÝch kh¸c mµ chØ ng­êi lín míi cã thÓ hiÓu hÕt ý nghÜa... ¤ng lµ nhµ th¬ cña nh÷ng ng­êi nghÌo khæ. ¤ng lµ mét ca sÜ b×nh d©n. C¶ cuéc ®êi «ng chøng tá r»ng kho b¸u cña nghÖ thuËt ch©n chÝnh chØ cã ë trong tri thøc cña nh©n d©n vµ kh«ng ë mét n¬i nµo kh¸c”. ?Tãm T¾t truyÖn “C« bÐ b¸n Cấn Văn Thắm – Hà Nội - 12 - diªm”: - Gi¸o viªn nhËn xÐt, ®¸nh gi¸. Ca 2: 2. Kh¸i qu¸t nh÷ng thµnh c«ng vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña truyÖn “C« bÐ b¸n diªm” 2. Tãm T¾t truyÖn “C« bÐ b¸n diªm”: - Häc sinh tãm t¾t; 3. Kh¸i qu¸t nh÷ng thµnh c«ng vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña truyÖn “C« bÐ b¸n diªm” a. Néi dung: - TryÖn ng¾n ®· t¸i hiÖn ®­îc hiÖn thùc vÒ t×nh c¶nh khèn khæ cña “C« bÐ b¸n diªm”, ®ång thêi vÏ lªn thÕ giíi méng t­ëng víi nh÷ng kh¸t khao ®Õn téi nghiÖp cña “C« bÐ b¸n diªm”: + Kh¸t khao ®­îc sèng trong t×nh yªu th­¬ng. + Kh¸t khao ®­îc tho¸t khái cuéc ®êi buån ®au, khæ ¶i. - Còng qua ®ã, ta hiÓu ®­îc tÊm lßng tr¾c Èn vµ niÒm c¶m th­¬ng ch©n thµnh cña nhµ v¨n ®èi víi nh÷ng sè phËn ph¶i chÞu nhiÒu thiÖt thßi, bÊt h¹nh. b. NghÖ thuËt : Gi¸o viªn tæng kÕt kh¸i qu¸t: - NghÖ thuËt ®èi lËp, h×nh ¶nh t­¬ng ph¶n Víi c©u chuyÖn vÒ cuéc ®êi c« bÐ - H×nh ¶nh ¶o - thùc ®an xen. b¸n diªm, nhµ v¨n An ®ecxen ®· göi tíi mäi ng­êi bøc th«ng ®iÖp: - KÕt hîp hµi hoµ gi÷a tù sù, miªu t¶ vµ biÓu c¶m. H·y yªu th­¬ng trÎ em, h·y giµnh cho trÎ em mét cuéc sèng b×nh yªn vµ h¹nh phóc! H·y cho trÎ em mét m¸i Êm gia ®×nh! H·y biÕn nh÷ng méng t­ëng ®»ng sau ¸nh löa diªm thµnh hiÖn thùc cho trÎ th¬. ? §¸nh dÊu vµo nh÷ng c©u tr¶ lêi ®óng: 4. §¸nh dÊu vµo nh÷ng c©u tr¶ lêi ®óng: C©u 1. BiÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo ®­îc sö dông ®Ó lµm næi bËt hoµn c¶nh cña C« bÐ b¸n diªm? a. Èn dô d. So s¸nh b. T­¬ng ph¶n c. LiÖt kª C©u 2. NghÖ thuËt næi bËt nhÊt trong c¸ch kÓ chuyÖn cña An®ecxen ë truyÖn “C« bÐ b¸n diªm” a. Sö dông nhiÒu h×nh ¶nh t­¬ng ®ång víi nhau. b. Sö dông nhiÒu h×nh ¶nh t­¬ng ph¶n c. Sö dông nhiÒu tõ t­îng thanh, t­îng h×nh. d. §an xen gi÷a hiÖn thùc vµ méng ¶o C©u 3. Sù th«ng c¶m, t×nh th­¬ng yªu cña nhµ v¨n dµnh cho “C« bÐ b¸n diªm” ®­îc thÓ hiÖn qua nh÷ng chi tiÕt nµo? Cấn Văn Thắm – Hà Nội - 13 - a. Miªu t¶ méng t­ëng qua mçi lÇn quÑt diªm; b. Miªu t¶ c¶nh hai bµ ch¸u cïng bay lªn trêi. ? Cho ®o¹n v¨n - Häc sinh ®äc ®o¹n v¨n: c. Miªu t¶ thi thÓ c« bÐ víi ®«i m¸ hång vµ ®«i m«i ®ang mØm c­êi. “Cuèi cïng em ®¸nh liÒu quÑt mét que diªm ……. Hä ®· vÒ chÇu Th­îng ®Õ” d. C¶ ba néi dung trªn ®Òu ®óng. 5. Cho ®o¹n v¨n - Häc sinh ®äc ®o¹n v¨n: “Cuèi cïng em ®¸nh liÒu quÑt mét que diªm ……. Hä ®· vÒ chÇu Th­îng ®Õ” a. DÊu hiÖu nµo cho biÕt thø tù c¸c lÇn quÑt diªm? Ng÷ “®¸nh liÒu” cho ta biÕt t×nh tr¹ng c« bÐ ®ã nh­ thÕ nµo? - §o¹n trÝch kÓ vÒ nh÷ng lÇn quÑt diªm cña c« bÐ - DÊu hiÖu: §¸nh liÒu quÑt mét que diªm. Em quÑt tÊt c¶ nh÷ng que diªm cßn l¹i - Ng÷ “®¸nh liÒu” cho ta biÕt t×nh tr¹ng c« bÐ lóc ®ã: qu¸ rÐt, kh«ng chÞu næi n÷a, buéc ph¶i quÑt diªm ®Ó s­ëi Êm cho ®ì rÐt. b. §o¹n trÝch trªn ®­îc biÓu ®¹t theo ph­¬ng thøc nµo? A. Miªu t¶ B. BiÓu c¶m D. KÕt hîp tù sù + miªu t¶ + biÓu c¶m C. Tù sù c. T¹i sao An®ecxen l¹i ®Æt t×nh huèng: C« bÐ ®i b¸n diªm mµ kh«ng ph¶i b¸n mét thø hµng nµo kh¸c? ý nghÜa cña h×nh ¶nh nghÖ thuËt nµy lµ g×? ? Cã ý kiÕn cho r»ng: Nh÷ng que diªm nhá bÐ kia ®· trë thµnh "nh÷ng que diªm hi väng" cña t©m hån trÎ th¬. Em cã ®ång ý víi ý kiÕn ®ã kh«ng? V× sao? Gîi ý: Nhµ v¨n ®· ®Ó cho c« bÐ ®i b¸n diªm mµ kh«ng ph¶i lµ mét thø hµng nµo kh¸c lµ mét dông ý. V× diªm lµ nguån gèc cña ¸nh s¸ng, cña sù Êm ¸p, ®èi lËp víi bÇu trêi ®ªm giao thõa tèi t¨m, buèt gi¸, ®èi lËp víi cuéc sèng ®en tèi, l¹nh lïng cña ®Êt n­íc §an M¹ch thÕ kû XIX, khi chñ nghÜa t­ b¶n cßn ®ang ngù trÞ. §ã còng lµ c¸ch t¸c gi¶ thÓ hiÖn th¸i ®é phñ nhËn ®èi víi c¸i x· héi bÊt c«ng ®­¬ng thêi, ®ång thêi thÓ hiÖn niÒm tin vµ kh¸t väng sèng tèt ®Ñp cho nh÷ng con ng­êi khèn khæ. 6. Cã ý kiÕn cho r»ng: Nh÷ng que diªm nhá bÐ kia ®· trë thµnh "nh÷ng que diªm hi väng" cña t©m hån trÎ th¬. Em cã ®ång ý víi ý kiÕn ®ã: Trong t¨m tèi khæ ®au, nh÷ng que diªm nhá bÐ thùc sù lµ "nh÷ng que diªm hi väng" cña t©m hån trÎ th¬, bëi v×: - ¸nh s¸ng Êy xua tan c¸i l¹nh lÏo, t¨m tèi ®Ó em bÐ cã thÓ quªn ®i nh÷ng bÊt h¹nh, cay ®¾ng cña kiÕp m×nh, sèng trong niÒm vui gi¶n dÞ víi nh÷ng niÒm hi väng thiªng liªng. - ¸nh s¸ng löa diªm ®· th¾p s¸ng nh÷ng ­íc m¬ ®Ñp ®Ï, nh÷ng kh¸t khao m·nh liÖt cña tuæi th¬, ®em ®Õn thÕ giíi méng t­ëng víi nh÷ng niÒm vui, niÒm h¹nh phóc thùc sù, nh÷ng g× mµ em bÐ kh«ng thÓ cã ®­îc ë cuéc sèng trÇn gian.  Ngän löa diªm cã ý nghÜa xo¸ mê hiÖn thùc, phñ nhËn hiÖn thùc, th¾p s¸ng lªn vµ gióp em bÐ v­¬n tíi mét thÕ giíi Cấn Văn Thắm – Hà Nội - 14 - t­ëng t­îng kh«ng cßn c« ®¬n, khæ ®au vµ ®ãi rÐt. ? §»ng sau ngßi bót kÓ, t¶ kh¸ch quan lµ nh÷ng th¸i ®é rÊt râ rµng cña t¸c gi¶. Em h·y chØ râ. 7. §»ng sau ngßi bót kÓ, t¶ kh¸ch quan lµ nh÷ng th¸i ®é rÊt râ rµng cña t¸c gi¶. Em h·y chØ râ. - Miªu t¶ hoµn c¶nh cña em b»ng nçi xãt xa, th­¬ng c¶m. - Miªu t¶ nh÷ng méng t­ëng cña em bÐ víi th¸i ®é tr©n träng, n©ng niu. - Miªu t¶ th¸i ®é v« t×nh cña nh÷ng ng­êi kh¸ch qua ®­êng mµ ngÇm béc lé sù bÊt b×nh, phÉn né. 3. Cñng cè, h­íng dÉn vÒ nhµ: BTVN: ViÕt ®o¹n v¨n PBCN cña em vÒ C« bÐ b¸n diªm. - Xem l¹i lý thuyÕt ë v¨n b¶n “C« bÐ b¸n diªm”. - Tãm t¾t v¨n b¶n; - S­u tÇm nh÷ng truyÖn cã néi dung t­¬ng tù truyÖn “C« bÐ b¸n diªm” ë VN - VÒ nhµ hoµn thiÖn nèt bµi tËp 7. Häc bµi, chuÈn bÞ «n tËp §¸nh nhau víi cèi xay giã... TuÇn 11 Ngµy so¹n:9/10/2010 Ngµy d¹y: 12/10 Buæi 7 A. Môc tiªu cÇn ®¹t: - ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ trî tõ, th¸n tõ. - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô v¨n häc qua bµi “§¸nh nhau víi cèi xay giã” cña Xecvantet. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: C¸c d¹ng bµi tËp. Trß: ¤n tËp C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: 1. KiÓm tra: sù chuÈn bÞ 2. ¤n tËp Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung Ca 1 1. Bµi tËp 1 ? §äc c¸c vÝ dô sau vµ rót ra trËt a. T«i th× t«i xin chÞu. tù cña trî tõ? b. ChÝnh b¹n Lan nãi víi m×nh nh­ vËy. c. Ngay c¶ cËu còng kh«ng tin m×nh ­? - Trî tõ dïng ®Ó nhÊn m¹nh: ®øng ngay tr­íc tõ mµ nã muèn nhÊn m¹nh; - Trî tõ biÓu hiÖn th¸i ®é ®¸nh gi¸ sù vËt, sù viÖc. ? Nªu ®Æc ®iÓm cña th¸n tõ * §Æc ®iÓm cña th¸n tõ: - Dïng ®Ó béc lé c¶m xóc bÊt ngê, trùc tiÕp cña ng­êi nãi tr­íc mét sù viÖc nµo ®ã. Cấn Văn Thắm – Hà Nội - 15 - - Th­êng lµm thµnh phÇn biÖt lËp trong c©u hoÆc t¸ch thµnh c©u ®éc lËp. ? T×m nh÷ng c©u v¨n, c©u th¬ cã * T×m nh÷ng c©u v¨n, c©u th¬ cã dïng th¸n tõ thÓ hiÖn râ hai dïng th¸n tõ thÓ hiÖn râ hai ®Æc ®Æc ®iÓm trªn. ®iÓm trªn. a. B¸c ®· ®i råi sao B¸c ¬i! Mïa xu©n ®ang ®Ñp n¾ng xanh trêi. b. Hång! Mµy cã muèn vµo Thanh Ho¸ ch¬i víi mî mµy kh«ng? ? X¸c ®Þnh ý nghÜa cña trî tõ qua c. V©ng! Ch¸u còng nghÜ nh­ cô. c¸c vÝ dô sau? VD a. Nã h¸t nh÷ng mÊy bµi liÒn. b. ChÝnh c¸c ch¸u ®· gióp Lan häc tËp tèt. c. Nã ¨n mçi b÷a chØ l­ng b¸t c¬m. d. Ngay c¶ b¹n th©n nã còng Ýt t©m sù. e. Anh t«i toµn nh÷ng lä lµ lä. Gîi ý: - Tr­êng hîp a, e: trî tõ nhÊn m¹nh sù qu¸ ng­ìng vÒ møc ®é; - Tr­êng hîp b, c, d: NhÊn m¹nh ®é chÝnh x¸c, ®¸ng tin cËy. ? §Æt c©u sö dông trî tõ, th¸n tõ? §Æt c©u A! MÑ ®· vÒ! Eo ¬i, con l­¬n nh÷ng 20kg. G: h/d häc sinh «n tËp truyÖn “§¸nh nhau víi cèi xay giã” cña 2. Bµi tËp 2 Xecvantet. ? Giíi thiÖu thªm vÒ t¸c gi¶, t¸c Giíi thiÖu thªm vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm: Xecvantec cã biÖt hiÖu "ng­êi côt tay trong trËn Lªpant«". phÈm: ¤ng ®· tõng tham gia qu©n ®éi vµ tõng bÞ bän c­íp biÓn b¾t vµ cÇm tï. Trë vÒ n­íc, «ng lµ mét viªn chøc nhá, gia ®×nh cã nhiÒu khã kh¨n vÒ kinh tÕ. ChÝnh v× vËy, «ng ph¶i viÕt s¸ch ®Ó kiÕm thªm tiÒn vµ trong hoµn c¶nh ®ã, «ng ®· cho ra ®êi tiÓu thuyÕt §«nkih«tª bÊt hñ. "§«n Kih«tª" cña Xecvantec lµ mét kiÖt t¸c gåm hai phÇn: phÇn I cã 52 ch­¬ng, xuÊt b¶n n¨m 1605; phÇn II gåm 70 ch­¬ng, xuÊt b¶n n¨m 1615. T¸c phÈm ®· thÓ hiÖn ®­îc t­ t­ëng nh©n ®¹o vµ nghÖ thuËt x©y dùng t¸c phÈm cña nhµ v¨n, nhÊt lµ nghÖ thuËt kh¾c ho¹ nh©n vËt. Trong ®o¹n trÝch "§¸nh nhau víi cèi xay giã", b»ng tµi n¨ng x©y dùng nh©n vËt rÊt ®éc ®¸o, Xecvantec ®· kh¾c ho¹ râ nÐt tÝnh c¸ch cña §«nkih«tª vµ Xanch« Panxa. §©y lµ cÆp nh©n vËt bÊt hñ mµ Xecvantec ®· gãp vµo v¨n häc nh©n lo¹i. 1. §¸nh dÊu vµo c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt. ? §¸nh dÊu vµo c©u tr¶ lêi ®óng C©u 1: Khi nh×n thÊy nh÷ng chiÕc cèi xay giã, §«n Kih«tª ë vµo t×nh tr¹ng nh­ thÕ nµo? nhÊt. A. Hoµn toµn tØnh t¸o C. Mª muéi ®Õn møc mï qu¸ng B. Kh«ng tØnh t¸o l¾m D. §ang say r­îu C©u 2: ý nµo kh«ng nãi lªn môc ®Ých cña cuéc giao chiÕn Cấn Văn Thắm – Hà Nội - 16 - gi÷a §«n Kih«tª víi nh÷ng cèi xay giã? A. Thu ®­îc chiÕn lîi phÈm ®Ó trë nªn giµu cã. B. §¸nh b¹i kÎ thï ®Ó trë nªn vinh quang. C. QuÐt s¹ch c¸i gièng xÊu xa khái mÆt ®Êt. D. §Ó chøng tá søc m¹nh cña m×nh. C©u 3: C©u nãi sau ®©y cña §«n Kih«tª gióp em hiÓu g× vÒ con ng­êi l·o? "... Ta kh«ng kªu ®au lµ v× c¸c hiÖp sÜ giang hå cã bÞ th­¬ng thÕ nµo còng kh«ng ®­îc rªn rØ, dï xæ c¶ ruét ra ngoµi." A. §©y lµ mét ng­êi hoµn toµn kh«ng biÕt sî ai hay mét thÕ lùc nµo? B. §«n Kih«tª coi th­êng tÊt c¶ mäi sù ®au ®ín. C. §«n Kih«tª muèn noi g­¬ng c¸c hiÖp sÜ giang hå. D. §«n Kih«tª ®ang cè tá ra kh«ng ®au ®ín tr­íc mÆt Xanch« Panxa. C©u 4: Em ®¸nh gi¸ nh­ thÕ nµo vÒ nh÷ng ­íc väng cña §«n Kih«tª ®­îc thÓ hiÖn trong ®o¹n trÝch? A. ChÝnh ®¸ng vµ tèt ®Ñp. C. Ngí ngÈn vµ ®iªn rå B. TÇm th­êng vµ xÊu xa. D. Kh«ng phï hîp víi thêi ®¹i. C©u 5: Trong ®o¹n trÝch, Xanch« Panxa lµ ng­êi nh­ thÕ nµo? A. Lµ mét con ng­êi xÊu xa. B. Lµ mét ng­êi cã tÝnh c¸ch kh«ng râ rµng. B. Lµ mét gi¸m m· yÕu ®uèi. D. Lµ mét con ng­êi võa cã mÆt xÊu võa cã mÆt tèt. C©u 6: C¸ch nµo kh«ng ph¶i lµ c¸ch nhµ v¨n dïng ®Ó lµm næi bËt c¸ tÝnh cña §«n Kih«tª vµ Xanch« Panxa? A. Sö dông biÖn ph¸p t­¬ng ph¶n, ®èi lËp. B. §Ó cho nh©n vËt tù béc lé m×nh. C. §Ó cho nh©n vËt nµy ®¸nh gi¸ vÒ nh©n vËt kh¸c. D. Trùc tiÕp ®­a ra nh÷ng lêi ®¸nh gi¸ vÒ nh©n vËt. C©u 7: Néi dung t­ t­ëng cña ®o¹n trÝch "§¸nh nhau víi cèi xay giã" lµ g×? A. Th«ng qua viÖc ®¸nh nhau víi cèi xay giã, t¸c gi¶ muèn thÓ hiÖn §«n Kih«tª võa lµ mét ng­êi ®¸ng tr¸ch, võa lµ mét ng­êi ®¸ng th­¬ng. B. Th«ng qua viÖc ®¸nh nhau víi cèi xay giã, t¸c gi¶ muèn nãi lªn nh÷ng nÐt kh¸c th­êng trong suy nghÜ vµ hµnh ®éng cña §«n Kih«tª. C. Th«ng qua viÖc ®¸nh nhau víi cèi xay giã, t¸c gi¶ muèn ca ngîi tÝnh c¸ch dòng c¶m cña §«n Kih«tª. D. Th«ng qua viÖc ®¸nh nhau víi cèi xay giã, t¸c gi¶ muèn lµm râ sù t­¬ng ph¶n vÒ mäi mÆt gi÷a §«n Kih«tª vµ Xanch« Panxa. 2. LËp b¶ng so s¸nh sù ®èi lËp gi÷a hai nh©n vËt §«n Kih«tª vµ Xanch« Panxa ®­îc thÓ hiÖn trong ®o¹n trÝch "§¸nh nhau víi cèi xay giã".  §«n Kih«tª vµ Xanch« Panxa lµ cÆp nh©n vËt t­¬ng ph¶n vÒ mäi mÆt: xuÊt th©n, h×nh d¸ng, môc ®Ých lÝ t­ëng, hµnh ®éng, tÝnh c¸ch,... 3. X©y dùng cÆp nh©n vËt t­¬ng ph¶n song song bªn nhau, nhµ v¨n cã dông ý: Cấn Văn Thắm – Hà Nội - 17 - ?Em h·y lËp b¶ng so s¸nh sù ®èi lËp gi÷a hai nh©n vËt §«n Kih«tª vµ Xanch« Panxa ®­îc thÓ hiÖn trong ®o¹n trÝch "§¸nh nhau víi cèi xay giã". ? X©y dùng cÆp nh©n vËt t­¬ng ph¶n song song bªn nhau, nhµ v¨n cã dông ý g×? - §em ®Õn cho ng­êi ®äc lêi nh¾c nhë: Mçi ng­êi ®Òu ph¶i biÕt ph¸t huy nh÷ng ­u ®iÓm, kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm cña b¶n th©n ®Ó h­íng tíi sù hoµn thiÖn nh©n c¸ch vµ t©m hån m×nh. - H¬n n÷a, qua tõng nh©n vËt, t¸c gi¶ ®· thÓ hiÖn rÊt râ th¸i ®é cña m×nh ®èi víi nhiÒu h¹ng ng­êi trong x· héi ®­¬ng thêi. + Qua nh©n vËt §«n Kih«tª, t¸c gi¶ phª ph¸n nh÷ng lÝ t­ëng hiÖp sÜ ®· trë nªn lçi thêi qua hµng lo¹t nh÷ng suy nghÜ, hµnh ®éng nùc c­êi, hµi h­íc. + Qua nh©n vËt Xanch« Panxa, t¸c gi¶ c¶nh tØnh mäi ng­êi tr­íc lèi sèng thùc dông, ch¨m chót qu¸ ®Õn nh÷ng nhu cÇu cña b¶n th©n, khiÕn con ng­êi trë nªn tÇm th­êng, Ých kØ. - ViÕt bé tiÓu thuyÕt nµy, Xecvantex ®· cè t×nh nh¹i l¹i nh÷ng tiÓu thuyÕt hiÖp sÜ ®ang nhan nh¶n trong ®êi sèng x· héi ®­¬ng thêi ®Ó nh»m phª ph¸n, chÕ giÔu, thËm chÝ kÕt téi lo¹i tiÓu thuyÕt ®ã. 4. ViÕt mét ®o¹n v¨n vÒ nh©n vËt §«n Kih«tª trong ®o¹n trÝch "§¸nh nhau víi cèi xay giã". - HS viÕt bµi. ViÕt mét ®o¹n v¨n vÒ nh©n vËt §«n Kih«tª trong ®o¹n trÝch "§¸nh nhau víi cèi xay giã". - GV gäi mét sè HS ®äc tr­íc líp, nhËn xÐt vµ ch÷a bµi. B¶ng so s¸nh: C¸c mÆt so s¸nh - XuÊt th©n - H×nh d¸ng - VËt c­ìi - NhËn thøc - Hµnh ®éng - Kh¸t väng, lÝ t­ëng - TÝnh c¸ch §«n Kih«tª - Quý téc nghÌo, tr¹c 50 tuæi. - GÇy gß, cao lªnh khªnh. - Ngùa cßm R«xinantª. - Mª muéi, ¶o t­ëng h·o huyÒn; - Dòng c¶m nh­ng ®iªn rå; - §Ñp ®Ï, cao c¶: Muèn trë thµnh mét hiÖp sÜ, hµnh hiÖp giang hå ®Ó cøu khèn phß nguy. Xanch« Panxa - N«ng d©n - BÐo, lïn - Lõa x¸m - TØnh t¸o, thùc tÕ; - HÌn nh¸t, nÐ tr¸nh - ¦íc muèn tÇm th­êng: Muèn lµm thèng ®èc mét vµi hßn ®¶o, muèn ®­îc ¨n uèng no nª. - Ng­êi dòng m·nh, kh¸t khao c«ng lÝ, träng danh dù nh­ng gµn dë, ng«ng cuång.  Lµ nh©n vËt võa ®¸ng kh©m phôc, võa ®¸ng chª c­êi. - Ng­êi thËt thµ, chÊt ph¸c nh­ng thùc dông, tÇm th­êng...  Cã c¶ ­u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm 3. Cñng cè, h­íng dÉn vÒ nhµ: BTVN: ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông trî tõ, th¸n tõ ? Gîi ý - ViÕt mét ®o¹n v¨n vÒ chñ ®Ò häc tËp trong ®ã cã sö dông trî tõ, th¸n tõ, S­u tÇm nh÷ng c©u th¬ cã sö dông trî tõ, th¸n tõ mµ em biÕt. - Häc bµi, chuÈn bÞ «n tËp ChiÕc l¸ cuèi cïng... Cấn Văn Thắm – Hà Nội - 18 - Ngµy so¹n: 29/10/08 Ngµy d¹y: Buæi 8 A. Môc tiªu cÇn ®¹t: - ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ t×nh th¸i tõ. - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô v¨n häc qua bµi “ChiÕc l¸ cuèi cïng” cña O Henri. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: C¸c d¹ng bµi tËp. Trß: ¤n tËp C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: 1. KiÓm tra: sù chuÈn bÞ 2. ¤n tËp Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung Ca 1 1. Bµi tËp 1 ? ThÕ nµo lµ t×nh th¸i tõ? Cho vÝ - Lµ nh÷ng tõ dïng ®Ó thªm vµo c©u vµ t¹o c¸c kiÓu c©u. dô? VD: µ, ­, hö, h¶,… thay, sao… ®i, nµo, víi,… ¹, nhÐ, c¬, mµ… - Chøc n¨ng + T¹o c©u nghi vÊn, kh¼ng ®Þnh, c¶m th¸n ? T×nh th¸i tõ cã nh÷ng chøc n¨ng + BiÓu thÞ s¾c th¸i cña c©u g×? Nªu c¸ch sö dông? - Sö dông tÝnh th¸i tõ ph¶i chó ý sao cho phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp. vÝ dô: a. U nhÊt ®Þnh b¸n con ®Êy µ? U kh«ng cho con ë nhµ n÷a ­? ? Cho vÝ dô sau. §äc kÜ vµ t×m  "µ, ­" t¹o c©u nghi vÊn. b. §Ìn khoe ®Ìn tá h¬n tr¨ng t×nh th¸i tõ? §Ìn ra tr­íc giã cßn ch¨ng hìi ®Ìn.  "ch¨ng" t¹o c©u nghi vÊn. c. Nµy u ¨n ®i! U ¨n khoai ®i ®Ó ….  "®i" t¹o c©u cÇu khiÕn. d. Em kh«ng! Nµo! Em kh«ng cho b¸n chÞ TÝ nµo!  "nµo" t¹o c©u cÇu khiÕn. e. MÑ cho con ®i víi.  "víi" t¹o c©u cÇu khiÕn. g. S­íng vui thay tÊt c¶ cña ta å tÊt c¶ cña ta ®©y s­íng thËt!  "Thay, å, thËt" t¹o c©u c¶m th¸n. h. KiÕp ai còng thÕ th«i cô ¹! i. ThÕ nã cho b¾t µ?  "µ" t¹o c©u nghi vÊn. X¸c ®Þnh a. Em chµo thÇy. ? X¸c ®Þnh chøc n¨ng cña t×nh b. Chµo «ng, ch¸u vÒ. th¸i tõ trong c¸c c©u sau. c. Con ®· ®i häc vÒ råi. d. MÑ ¬i, con ®i ch¬i mét l¸t.  Trong giao tiÕp, nh÷ng ph¸t ng«n trªn th­êng bÞ phª ph¸n ? Trong giao tiÕp, nh÷ng ph¸t bëi nã ch­a thÓ hiÖn ®óng th¸i ®é t×nh c¶m trong giao tiÕp ng«n trªn th­êng bÞ phª ph¸n? V× cña ng­êi d­íi ®èi víi ng­êi trªn, cña ng­êi nhá tuæi víi sao? H·y söa l¹i. ng­êi lín tuæi. Bëi vËy, cÇn thªm "¹" vµo cuèi mçi c©u. VÝ dô ? Tõ “vËy” trong c¸c c©u sau cã g× a. Anh b¶o sao t«i nghe vËy. ®Æc biÖt? ý nghÜ cña c¸c tõ "vËy" b. Kh«ng ai h¸t th× t«i h¸t vËy. kh¸c nhau v× sao Cấn Văn Thắm – Hà Nội  ChØ tõ.  T×nh th¸i tõ. - 19 - c. B¹n Lan h¸t vËy lµ ®¹t yªu cÇu.  ChØ tõ. ? §Æt c©u cã c¸c t×nh th¸i tõ biÓu §Æt c©u thÞ th¸i ®é kh¸c nhau? - Con nhÊt thiÕt ph¶i ®i ¹! - §· khuya l¾m råi mÑ ¹!  MiÔn c­ìng  KÝnh träng - Con hay ng¹i viÖc nhÊt ®Êy nhÐ!  Th©n mËt G: h/d häc sinh «n tËp truyÖn “ChiÕc l¸ cuèi cïng” cña O.Henri ? Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ O.Henri? 2. Bµi tËp 2 a. T×m hiÓu chung -T¸c gi¶: 1862 – 1910, nhµ v¨n Mü chuyªn viÕt truyÖn ng¾n.TruyÖn cña «ng phÇn lín h­íng vÒ nh÷ng ng­êi nghÌo khæ, bÊt h¹nh víi t×nh yªu th­¬ng s©u xa vµ cã kÕt cÊu chÆt chÏ, hÊp dÉn. ?TruyÖn s¸ng t¸c vµo kho¶ng thêi -TruyÖn s¸ng t¸c kho¶ng cuèi thÕ kû XIX ®Çu thÕ kû XX. gian nµo? VÞ trÝ ®o¹n trÝch? - §o¹n trÝch chiÕm kho¶ng 1/4 phÇn cuèi t¸c phÈm. ?TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø -Ng«i kÓ: ng«i thø 3-T¹o cho sù viÖc mang tÝnh chÊt kh¸ch mÊy? T¸c dông cña ng«i kÓ? quan. ?V¨n b¶n sö dông ph­¬ng thøc -Ph­¬ng thóc biÓu ®¹t: tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m. biÓu ®¹t nµo? Ca 2 b.DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña Gi«n-xi ? Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng - BÞ bÖnh nÆng, nghÌo, mang t©m tr¹ng yÕu ®èi gÇn nh­ bÊt cña Gi«n-xi lùc tr­íc bÖnh tËt. C« chØ tr«ng ®îi chiÕc l¸ cuèi cïng cña c¸i d©y leo giµ cçi kia rông xuèng th× c« l×a ®êi. C« ch¸n n¶n, mÖt mái vµ tuyÖt väng bu«ng xu«i. - Lóc nh×n thÊy chiÕc l¸ cuèi cïng ch­a rông vµo s¸ng h«m sau, Gi«n-xi Ng¹c nhiªn nh­ng råi l¹i trë l¹i t©m tr¹ng ban ®Çu. - LÇn thø hai, khi trêi võa höng s¸ng Gi«n-xi l¹i kÐo mµnh lªn hµnh ®éng ®ã thÓ hiÖn t©m tr¹ng tµn nhÉn, l¹nh lïng, thê ¬ víi chÝnh b¶n th©n m×nh. - Khi thÊy chiÕc l¸ cuèi cïng vÉn dai d¼ng kiªn c­êng chèng chäi l¹i kh¾c nghiÖt cña thiªn nhiªn, Gi«n-xi ®· Nh×n chiÕc l¸ håi l©u, c« gäi Xiu ®Ó t©m sù “ cã c¸i g× ®Êy…muèn chÕt lµ mét téi.”. C« thÌm ¨n ch¸o, uèng s÷a, ­íc m¬ vÏ vÞnh Napl¬... - Nguyªn nh©n dÉn ®Õn t©m tr¹ng håi sinh ë Gi«n –xi: Thuèc men, sù ch¨m sãc nhiÖt t×nh cña b¹n, kh©m phôc sù gan gãc kiªn c­êng cña chiÕc l¸. §ã cßn lµ qu¸ tr×nh ®Êu Cấn Văn Thắm – Hà Nội - 20 -