Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
TiÕt 1
bµi 1: viÖt nam trªn con ®êng ®æi míi vµ héi nhËp
I. Môc tiªu cña bµi häc: Sau bµi häc, HS cÇn
1. KiÕn thøc: BiÕt ®îc c¸c thµnh tùu to lín cña c«ng cuéc §æi míi ë ®Êt níc ta. HiÓu ®îc t¸c ®éng
t¸c ®éng cña bèi c¶nh quèc tÕ vµ khu vùc ®èi víi c«ng cuéc §æi míi vµ qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ
cña níc ta. BiÕt ®îc mét sè ®Þnh híng chÝnh ®Ó ®Èy m¹nh c«ng cuéc §æi míi vµ héi nhËp.
2. KÜ n¨ng: BiÕt liªn hÖ kiÕn thøc ®Þa lÝ víi kiÕn thøc lÞch sö, GDCD trong lÜnh héi tri thøc míi.
BiÕt liªn hÖ SGK víi c¸c vÊn ®Ò thùc tiÔn cuéc sèng, khi t×m hiÓu c¸c thµnh tùu cña c«ng cuéc §æi
míi vµ héi nhËp.
3. Th¸i ®é: X¸c ®Þnh tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña mçi ngêi ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn cña ®Êt níc.
II. ThiÕt bÞ d¹y häc: Mét sè tranh ¶nh vÒ thµnh tùu cña c«ng cuéc §æi míi.
III. Träng t©m bµi häc: NhÊn m¹nh
- §¶ng l·nh ®¹o nh©n d©n ta tiÕn hµnh thµnh c«ng c«ng cuéc §æi míi, ®a ®Õn sù æn ®Þnh KT- XH
vµ sù ph¸t triÓn ngµy cµng tèt h¬n.
- Sù ®æi míi KT-XH kh«ng t¸ch rêi viÖc héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc. Khi më cöa , ®Èy m¹nh
giao lu th× c¸c bÊt lîi trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc sÎ t¸c ®éng m¹nh vµo nÒn kinh tÕ níc ta.
- Nh÷ng ®Þnh híng trong ®Èy m¹nh ®æi míi chÝnh lµ nh»m môc tiªu ph¸t triÓn bÒn v÷ng, c¶ kinh
tÕ, x· héi vµ m«i trêng.
IV. TiÕn tr×nh d¹y häc:
1. Bµi cò: Nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c«ng cuéc §æi míi cña níc ta thêi gian qua ?
2. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß
KiÕn thøc c¬ b¶n
H§1: GV h/d HS nghiªn cøu SGK, kÕt hîp víi 1. C«ng cuéc §æi míi lµ mét cuéc c¶i c¸ch
kiÕn thøc thùc tÕ ®Ó lµm râ:
toµn diÖn vÒ kinh tÕ - x· héi:
- T¹i sao níc ta tiÕn hµnh c«ng cuéc §æi míi ? a/ Bèi c¶nh:
Dùa vµo kiÕn thøc ®Þa lÝ líp 11 chøng minh r»ng §Êt níc thèng nhÊt.
'' t×nh h×nh trong níc vµ quèc tÕ vµo nh÷ng n¨m
cuèi thËp niªn 70 ®Çu 80 diÔn biÕn hÕt søc phøc §iÓm xuÊt ph¸t thÊp, chÞu hËu qu¶ nÆng nÒ cña
chiÕn tranh nÒn kinh tÕ sau chiÕn tranh r¬i
t¹p'' ?
- Nªu diÔn biÕn cña C«ng cuéc ®æi míi ?
vµo t×nh tr¹ng khñng ho¶ng kÐo dµi, lµm ph¸t.
*GV gîi ý ®Ó HS gi¶i quyÕt ®îc vÊn ®Ò.
ThÕ giíi cã nhiÒu biÕn ®éng.
*GV y/c HS nªu ®iÓm kh¸c nhau trong chÝnh b/ DiÔn biÕn:
s¸ch kho¸n 100 vµ 10 trong n«ng nghiÖp, GV
Manh nha tõ 1979, b¾t ®Çu tõ n«ng nghiÖp
gióp HS n¾m ®îc ®iÒu nµy.
Kh¼ng ®Þnh tõ §¹i héi §¶ng lÇn 6/ 12-1986, ®a
nÒn KT-XH ph¸t triÓn theo 3 xu híng (sgk)
H§2: GV h/d HS ng/c sgk, ph©n tÝch h×nh 1.1, c/ Thµnh tùu:
b¶n 1 ®Ó nªu ®îc thµnh tùu c¬ b¶n cña C«ng - Tho¸t khái t×nh tr¹ng khñng ho¶ng, ®Èy lïi l¹m
cuéc ®æi míi ? T¹i sao nãi ''c«ng cuéc §æi míi ph¸t
ë níc ta ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín'' ?
- Tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ kh¸ cao
*GV gióp HS ph©n tÝch c¸c thµnh tùu ®· ®¹t ®îc - ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng CNH,
trong C«ng cuéc ®æi míi. LÊy vÝ dô ®Ó minmh H§H
häa.
- §êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn ®îc c¶i thiÖn
H§3: Dùa vµo kiÕn thøc ®Þa lÝ líp 11 lµm râ:
2. Níc ta trong héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc:
- Bèi c¶nh quèc tÕ vµ khu vùc §NA cuèi thÕ kØ a/ Bèi c¶nh:
XX ®Çu XXI ?
- ViÖt Nam trong xu thÕ héi nhËp ®· gÆp nh÷ng Toµn cÇu ho¸ lµ mét xu thÕ lín:
- T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hîp t¸c ph¸t triÓn.
thuËn lîi vµ khã kh¨n g× ?
- §Æt níc ta vµo thÕ c¹nh tranh quyÕt liÖt.
VN trë thµnh thµnh viªn cña ASEAN, APEC,
H§4 GV h/d HS ngh/c sgk, ph©n tÝch h×nh 1.2 WTO, trong lé tr×nh thùc hiÖn cam kÕt cña
theo nhãm nhá, nªu
AFTA, b×nh thêng hãa quan hÖ ViÖt - Mü.
- C«ng cuéc héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc ë níc b/ C«ng cuéc héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc ®·
ta ®· thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ g× ?
®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín:
- T¹i sao níc ta trong héi nhËp l¹i ®Èy m¹nh Thu hót ®îc vèn ®Çu t.
hîp t¸c trªn tÊt c¶ mäi lÜnh vùc ?
Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
*GV y/c HS nh¾c l¹i ODA, FDI lµ g× ? Mét sè §Èy m¹nh hîp t¸c trªn mäi lÜnh vùc.
mÆt hµnh cña VN chiÕm lÜnh ®îc thÞ trêng thÕ
§Èy m¹nh ngo¹i th¬ng.
giíi ?
H§5: HS ng/c SGK ®Ó ph©n tÝch c¸c ®Þnh híng ?
Tr¸ch nhiÖm cña b¶n th©n trong c«ng cuéc §æi
míi ?
3. Mét sè ®Þnh híng chÝnh ®Ó ®Èy m¹nh c«ng
cuéc §æi míi:
C¸c ®Þnh híng: SGK
3. Cñng cè:
- Bèi c¶nh thÕ giíi vµ khu vùc §NA ®· ®Æt ra yªu cÇu cÊp thiÕt ®èi víi ViÖt Nam lµ g× ?
- Vai trß cña §¶ng trong c«ng cuéc §æi míi ?
4. Híng dÉn häc ë nhµ:
- Xem phÇn c©u hái cuèi bµi.
- ChuÈn bÞ bµi 2: VÞ trÝ ®Þa lÝ, ph¹m vi l·nh thæ. ChuÈn bÞ Atlat ViÖt Nam.
V. PhÇn bæ sung:
- Kho¸n 100: Gäi t¾t vÒ chÝnh s¸ch kho¸n s¶n phÈm theo kh©u ®Õn nhãm vµ ng êi lao ®éng trong
HTX n«ng nghiÖp, theo ChØ thÞ 100 CT-TW cña BCH TW §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam 13-1-81.
- Kho¸n 10: Gäi t¾t vÒ chÝnh s¸ch kho¸n gän theo ®¬n gi¸ ®Õn hé x· viªn, theo NghÞ quyÕt 10 cña
Bé ChÝnh trÞ ( khãa VI ) th¸ng 4-89.
Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
TiÕt 2
§Þa lÝ tù nhiªn ViÖt Nam
vÞ trÝ ®Þa lÝ vµ lÞch sö ph¸t triÓn
Bµi 2: VÞ trÝ ®Þa lÝ, ph¹m vi lanh thæ
I. Môc tiªu cña bµi häc: Sau bµi häc, HS cÇn
1. KiÕn thøc: Tr×nh bµy ®îc vÞ trÝ ®Þa lÝ, ph¹m vi l·nh thæ níc ta : c¸c ®iÓm cùc (B¾c, Nam, §«ng,
T©y) cña phÇn ®Êt liÒn, vïng biÓn, vïng trêi vµ diÖn tÝch l·nh thæ. Ph©n tÝch ®îc vÞ trÝ ®Þa lÝ, ph¹m vi
l·nh thæ cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi ®Æc ®iÓm ®Þa lÝ tù nhiªn, ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x·
héi vµ vÞ trÝ cña níc ta trªn thÕ giíi.
2. KÜ n¨ng: X¸c ®Þnh ®îc trªn b¶n ®å ViÖt Nam hoÆc trªn b¶n ®å thÕ giíi vÞ trÝ vµ ph¹m vi l·nh thæ
cña níc ta.
3. Th¸i ®é: Cñng cè thªm lßng yªu quª h¬ng, ®Êt níc, s½n sµng x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc.
II. ThiÕt bÞ d¹y häc: B¶n ®å ViÖt Nam, B¶n ®å thÕ giíi.
III. Träng t©m bµi häc:
- VÞ trÝ ®Þa lÝ.
- Ph¹m vi l·nh thæ.
- ý nghÜa cña vÞ trÝ ®Þa lÝ vµ ph¹m vi l·nh thæ ViÖt Nam.
IV. TiÕn tr×nh d¹y häc:
1. Bµi cò: Bèi c¶nh quèc tÕ nh÷ng n¨m cuèi thÕ kØ XX cã ¶nh hëng nh thÕ nµo ®Õn c«ng cuéc
§æi míi ë níc ta ?
2. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß
KiÕn thøc c¬ b¶n
1. VÞ trÝ ®Þa lÝ:
H§3: GV h/d HS sö dông b¶n ®å tù nhiªn ViÖt - N»m ë r×a phÝa ®«ng b¸n ®¶o §«ng D¬ng, gÇn
Nam, y/c HS
trung t©m khu vùc §«ng Nam ¸
- X¸c ®Þnh c¸c níc n»m trong khu vùc BiÓn - L·nh thæ võa g¾n víi lôc ®Þa ¸-¢u, võa tiÕp
§«ng ?
gi¸p víi ®¹i d¬ng réng lín
- GV vÏ l¸t c¾t ®Þa h×nh ch©n lôc ®Þa, ®¸y biÓn vµ - L·nh thæ n»m trän trong mói giê thø 7
mÆt níc ®¹i d¬ng, HS kÕt hîp sgk ®Ó HS x¸c
®Þnh c¸c bé phËn cña vïng biÓn cña níc ta ? ý
nghÜa cña c¸c bé phËn ®ã?
2. Ph¹m vi l·nh thæ:
- ViÖc x¸c ®Þnh chñ quyÒn cña níc ta trªn biÓn
Lµ mét khèi thèng nhÊt vµ toµn vÑn bao gåm:
hiÖn nay ®ang gÆp ph¶i khã kh¨n, trë ng¹i nµo? Vïng ®Êt, vïng biÓn, vïng trêi.
§iÒu nµy ¶nh hëng ®Õn viÖc ph¸t triÓn KT-XH a/ Vïng ®Êt:
®Êt níc ta ra sao ?
Tæng diÖn tÝch lµ 331.212 km2 (gåm phÇn lôc
- T¹i sao viÖc tranh chÊp trªn biÓn §«ng l¹i trë ®Þa vµ diÖn tÝch ®Êt næi c¸c ®¶o vµ quÇn ®¶o) ®îc
nªn khã kh¨n nh thÕ ?
x¸c ®Þnh bëi ranh giíi cña níc ta víi c¸c níc
l¸ng giÒng, chiÒu dµi ®êng biªn giíi trªn bé lµ
h¬n 4600 km, ®êng biÓn lµ 3260 km (cã 28 tØnh
thµnh tiÕp gi¸p biÓn) cïng víi h¬n 4000 ®¶o lín
nhá
b/ Vïng biÓn: Cã diÖn tÝch kho¶ng 1 triÖu km2
- Vïng néi thñy: N»m trong ®êng c¬ së; ®îc
xem nh bé phËn l·nh thæ trªn ®Êt liÒn
l·nh h¶i vµ tiÕp gi¸p l·nh h¶i
H§4: GV y/c HS x¸c ®Þnh vïng trêi cña níc ta -- Vïng
Vïng
®Æc quyÒn kinh tÕ
vµ ý nghÜa cña nã ?
Vïng
thÒm lôc ®Þa
H§5: GV hg/d HS ng/c sgk theo nhãm
c/ Vïng trêi:
Nhãm 1: VÞ trÝ ®Þa lÝ t¸c ®éng ®Õn tù nhiªn cña 3. ý nghÜa cña vÞ trÝ ®Þa lÝ vµ ph¹m vi l·nh
níc ta nh thÕ nµo (thuËn lîi vµ khã kh¨n) ?
thæ ViÖt Nam:
- DÉn chøng ®Ó minh häa ?
a/ ý nghÜa tù nhiªn:
- T¹i sao khÝ hËu níc ta kh«ng kh« nãng nh mét *ThuËn lîi:
sè níc cã cïng vÜ ®é ë T©y Nam ¸, B¾c Phi ?
VÞ trÝ ®Þa lÝ ®· quy ®Þnh ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña
thiªn nhiªn níc ta mang tÝnh chÊt nhiÖt ®íi Èm
giã mïa.
Giµu TNTN.
Nhãm 2: ý nghÜa vÒ mÆt kinh tÕ, v¨n hãa - x· VT§L vµ ®Æc ®iÓm l·nh thæ t¹o nªn sù ph©n
Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
héi vµ quèc phßng cña vÞ trÝ ®Þa lÝ ?
- T¹i sao BiÓn §«ng ®èi víi níc ta lµ mét híng
chiÕn lîc cã ý nghÜa quan träng trong c«ng cuéc
x©y dùng, ph¸t triÓn kinh tÕ vµ b¶o vÖ ®Êt níc ?
*GV h/d c¸c nhãm tr×nh bµy, HS bæ sung, GV
cñng cè vµ kÕt luËn.
Víi VT§L nh trªn níc ta cã kh¶ n¨ng ®Ó ph¸t
triÓn ®îc nh÷ng ngµnh KT nµo ?
T¹i sao cho r»ng níc ta cã nhiÒu nÐt t¬ng ®ång
vÒ v¨n hãa, lÞch sö víi c¸c níc trong khu vùc sÏ
t¹o thuËn lîi cho níc ta trong xu thÕ héi nhËp ?
hãa ®a d¹ng cña thiªn nhªn.
*Khã kh¨n:
NhiÒu thiªn tai.
b/ ý nghÜa vÒ mÆt kinh tÕ, v¨n hãa - x· héi vµ
quèc phßng:
Kinh tÕ : DÔ dµng giao lu víi nhiÒu níc, ph¸t
triÓn nhiÒu ngµnh kinh tÕ, thu hót ®Çu t níc
ngoµi.
V¨n hãa - x· héi : NhiÒu nÐt t¬ng ®ång vÒ v¨n
hãa, lÞch sö t¹o thuËn lîi cho níc ta trong xu thÕ
héi nhËp.
Quèc phßng : Nh¹y c¶m víi nh÷ng biÕn ®éng
chÝnh trÞ, khã kh¨n trong vÊn ®Ò ANQP
3. Cñng cè, ®¸nh gi¸:
- T¹i sao cho r»ng VT§L níc ta cã nhiÒu lîi thÕ ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ toµn diÖn ?
- T¹i sao viÖc x¸c ®Þnh chñ quyÒn cña níc ta ®èi víi quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Trêng Sa cã ý
nghÜa rÊt lín c¶ vÒ mÆt kinh tÕ c¶ vÒ mÆt chÝnh trÞ ?
4. Híng dÉn häc ë nhµ:
- Xem phÇn c©u hái cuèi bµi.
- ChuÈn bÞ bµi thùc hµnh: Thíc kÎ, ch×, tÈy, bót mµu; Atlat ViÖt Nam.
V. PhÇn bæ sung:
- Hµ Néi - R¨ngun : 1120 km, TPHCM - Singapo : 1100 km, TPHCM - GiÊccta : 1800 km.
Kho¶ng c¸ch gi÷a Hµ Néi ®Õn B¨ngcèc, Phn«m-pªnh, Viªnch¨n cßn gÇn h¬n. ë vµo vÞ trÝ nµy VN
sÏ trë thµnh chiÕc cÇu nèi §NA lôc ®Þa víi §NA biÓn ®¶o.
- T×nh h×nh qu¶n lÝ c¸c ®¶o thuéc Trêng Sa : ViÖt Nam ( 21 ®¶o vµ b·i ®¸ ngÇm ) Ma-lai-xi-a ( 3
®¶o ) Phi-lip-pin ( 8 ®¶o ) Trung Quèc ( 9 b·i ®¸ ngÇm ) §µi Loan ( 1 ®¶o )
- Biªn giíæctªn ®Êt liÒn:
+ Víi Trung Quèc: Qu¶ng Ninh, L¹ng S¬n, Cao B»ng, Hµ Giang, Lµi Cai, Lai Ch©u, §iÖn Biªn gi¸p
víi Qu¶ng T©y vµ V©n Nam Trung Quèc
+ Víi Lµo: §iÖn Biªn, S¬n La, Thanh Hãa, NghÖ An, Hµ TÜnh, B×nh-TrÞ-Thiªn, Qu¶ng Nam, Kon
Tum
+ Víi Campuchia: Kon Tum, Gia Lia, §¨kL¨k, §¨kN«ng, B×nh Phíc, T©y Ninh, Long An, §ång
Th¸p, An Giang, Kiªn Giang
- Vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ: Vïng Nhµ níc ta cã chñ quyÒn hoµn toµn vÒ kinh tÕ nhng vÉn ®Ó c¸c níc
kh¸c ®Æt èng dÉn dÇu, d©y c¸p ngÇm vµ tµu thuyÒn, m¸y bay níc ngoµi ®îc tù do vÒ hµng h¶i vµ
hµng kh«ng nh c«ng íc quèc tÕ quy ®Þnh. Vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña níc ta cã chiÓu réng 200 h¶i
lÝ tÝnh tõ ®êng c¬ së.
- LuËt biªn giíi quèc gia, ®îc Quèc héi níc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa VÞªt Nam kho¸ XI, k× häp
thø 3 th«ng qua ngµy 17 th¸ng 6 n¨m 2003, cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 01 th¸ng 01 n¨m 2004.
Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
TiÕt 3
Bµi 3: Thùc hµnh - vÏ lîc ®å ViÖt Nam
I. Môc tiªu cña bµi thùc hµnh: Sau bµi häc, HS cÇn
1. KiÕn thøc: BiÕt ®îc c¸ch vÏ lîc ®å ViÖt Nam b»ng viÖc sö dông hÖ thèng « vu«ng vµ c¸c ®iÓm,
c¸c ®êng t¹o khung. X¸c ®Þnh ®îc vÞ trÝ ®Þa lÝ níc ta vµ mét sè ®Þa danh quan träng.
2. KÜ n¨ng: VÏ ®îc t¬ng ®èi chÝnh x¸c lîc ®å ViÖt Nam (phÇn ®Êt liÒn) vµ mét sè ®èi tîng ®Þa lÝ.
II. ThiÕt bÞ d¹y häc: Khung b¶n ®å ViÖt Nam, cã líi kinh vÜ tuyÕn vÏ trªn giÊy Ao. Thíc kÎ, phÊn
mµu.
III. TiÕn tr×nh d¹y häc:
1. Bµi cò: Ph©n tÝch ý nghÜa cña vÞ trÝ ®Þa lÝ ®èi víi tù nhiªn, kinh tÕ - x· héi cña níc ta ?
2. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß
KiÕn thøc c¬ b¶n
1.
Yªu
cÇu
cña
bµi thùc hµnh:
H§1: GV nªu râ yªu cÇu cña bµi thùc hµnh.
- VÏ lîc ®å ViÖt Nam víi ®êng biªn giíi, ®êng
VÞ trÝ ®Þa lÝ ViÖt Nam ?
bê biÓn, mét sè s«ng lín vµ mét sè ®¶o, quÇn
®¶o.
- §iÒn lªn lîc ®å mét sè ®Þa danh quan träng.
H§2: GV hg/d HS c¸ch vÏ lîc ®å theo c¸c bíc.
2. Híng dÉn:
*Nh÷ng yªu cÇu cÇn ®¹t ®îc :
- VÏ mét líi « v«ng gåm 40 « ( HS ®· chuÈn bÞ ë
- VÏ lîc ®å mét c¸ch t¬ng ®èi chÝnh x¶c trªn líi nhµ ). Mçi c¹nh t¬ng øng víi 2 ®é kinh - vÜ
tuyÕn, tõ 102 0 § ®Õn 112 0 § vµ tõ 8 0 B ®Õn 24 0
« vu«ng cã hÖ thèng kinh vÜ tuyÕn.
B mµ phÇn lín l·nh thæ níc ta n»m trong ®ã.
- Trªn líi « vu«ng GV hg/d HS x¸c ®Þnh c¸c
*GV nhÊn m¹nh:
®iÓm chuÈn, nèi c¸c ®iÓm chuÈn víi nhau dùa
- §o¹n 1: Tõ cùc T©y (SÝn ThÇu)-Lµo Cai
trªn c¬ së ®êng biªn giíi l·nh thæ ®Ó t¹o nªn lîc
®å h×nh thÓ VN theo d¹ng h×nh häc.
- §o¹n 2: Lµo Cai – Lòng Có (Cùc B¾c)
- Sau khi cã lîc ®å VN theo d¹ng h×nh häc, GV
- §o¹n 3: Lòng Có – Mãng C¸i
hg/d HS x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm uèn nhng cÇn lu ý
- §o¹n 4: Mãng C¸i – Nam §B s«ng Hång
c¸c ®iÓm uèn c¬ b¶n nh: Mãng C¸i, §Ìo Ngang,
- §o¹n 5: Nam §B s«ng Hång – Hoµnh S¬n
Lµo Cai, ...
- §o¹n 6: Hoµnh S¬n – Nam Trung bé
- TiÕp theo GV hg/d HS x¸c ®Þnh vÞ trÝ c¸c s«ng
- §o¹n 7: Nam Trung bé – Mòi Cµ Mau
- §o¹n 8: Cµ Mau - R¹ch Gi¸ - Hµ Tiªn
chÝnh (S«ng Hång, s«ng Cöu Long...)
- §o¹n 9: Biªn giíi §B Nam bé-Cmpuchia
- GV hg/d HS ®iÒn mét sè ®Þa danh lªn lîc ®å
- §o¹n 10: Biªn giíi T©y Nguyªn-Qu¶ng Nm- nh: Hµ Néi, §µ N½ng, TP Hå ChÝ Minh; tªn c¸c
Cmpuchia, Lµo
vÞnh biÓn, c¸c quÇn ®¶o.
- §o¹n 11: Nam Thõa Thiªn-HuÕ tíi cùc t©y
3. TiÕn hµnh:
NghÖ An víi Lµo
Bíc 1: X¸c ®Þnh ®iÓm chuÈn vµ nèi c¸c ®iÓm
- §o¹n 12: PhÝa T©y Thanh Hãa víi lµo
chuÈn b»ng c¸c ®êng th¼ng.
- §o¹n 13: Tõ S¬n la, §iÖn Biªn víi Lµo
*GV h/d HS ®iÒn lªn lîc ®å c¸c ®èi tîng ®Þa lÝ Bíc 2: X¸c ®Þnh c¸c ®iÓm uèn c¬ b¶n vµ vÏ ®nh : tªn s«ng, tªn c¸c ®Þa danh, tªn c¸c vÞnh êng cong l·nh thæ.
Bíc 3: VÏ c¸c s«ng lín.
biÓn, quÇn ®¶o...
Bíc 4: §iÒn c¸c ®Þa danh quan träng.
H§3: GV gäi HS x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm chuÈn c¬
Bíc 5: Dïng phÊn mµu ®Ó ph©n biÖt c¸c ®èi tb¶n ®Ó gióp HS ghi nhí.
îng ®Þa lÝ nh : ®êng biªn giíi, ®êng biÓn, ®êng
GV yªu cÇu HS nªu c¸c ®iÓm uèn c¬ b¶n
s«ng, tªn ®Þa danh...
®Ó lµm mèc khi tiÕn hµnh hoµn thiÖn l·nh thæ
VN theo ®êng cong biªn giíi.
Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
3. Cñng cè, ®¸nh gi¸:
- CÇn x¸c ®Þnh ®îc c¸c ®iÓm chuÈn ®Ó x©y dùng ®îc lîc ®å ViÖt Nam theo d¹ng h×nh häc. Sau ®ã
x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm uãn lµm chuÈn ®Ó hoµn chØnh lîc ®å ViÖt Nam theo ®óng h×nh d¸ng l·nh thæ.
- DiÒn ®îc c¸c ®èi tîng ®Þa lÝ c¬ b¶n.
4. Híng dÉn häc ë nhµ:
- Hoµn chØnh lîc ®å ViÖt Nam theo yªu cÇu.
- ChuÈn bÞ bµi míi: LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn l·nh thæ ViÖt Nam. Xem phÇn c©u hái cuèi bµi
vµ bµi ®äc thªm.
- ChuÈn bÞ Atlat ViÖt Nam.
Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
TiÕt 4 Bµi 4: LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn L·nh thæ ViÖt Nam
I. Môc tiªu:
1. KiÕn thøc: HiÓu ®îc lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn l·nh thæ ViÖt Nam diÔn ra rÊt l©u dµi vµ
phøc t¹p tr¶i qua ba giai ®o¹n : TiÒn Cambri, cæ kiÕn t¹o vµ t©n kiÕn t¹o. N¾m ®îc ®Æc ®iÓm vµ ý
nghÜa cña giai ®o¹n tiÒn Cambri.
2. KÜ n¨ng: X¸c ®Þnh trªn b¶n ®å c¸c ®¬n vÞ nÒn mãng ban ®Çu cña l·nh thæ ViÖt Nam. Sö dông
thµnh th¹o b¶ng niªn biÓu ®Þa chÊt.
3. Th¸i ®é: T«n träng vµ tin tëng c¬ së khoa häc ®Ó t×m hiÓu nguån gèc vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l·nh
thæ tù nhiªn níc ta trong mèi quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c ho¹t ®éng ®Þa chÊt trªn Tr¸i §Êt.
II. ThiÕt bÞ d¹y häc: B¶n ®å §Þa chÊt - Kho¸ng s¶n ViÖt Nam. B¶ng niªn biÓu ®Þa chÊt.
III. Träng t©m bµi häc: Giai ®o¹n tiÒn Cambri lµ giai ®o¹n h×nh thµnh nÒn mãng ban ®Çu cña l·nh
thæ ViÖt Nam.
IV. TiÕn tr×nh d¹y häc:
1. Bµi cò: KiÓm tra vë thùc hµnh.
2. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß
KiÕn thøc c¬ b¶n
H§1: GV giíi thiÖu 3 giai ®o¹n chÝnh trong lÞch
sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña l·nh thæ tù nhiªn
ViÖt Nam: LT VN ngµy nay lµ mét bé phËn cña
líp vá c¶nh quan cña Tr¸i §Êt. LÞch sö HT vµ PT
cña TN VN g¾n chÆt víi lÞch sö HT vµ PT cña
Tr¸i §Êt nãi chung vµ líp vá ®Þa lÝ nãi riªng.
H§2: GV hg/d HS t×m hiÓu giai ®o¹n TiÒn 1. Giai ®o¹n TiÒn Cambri.
Cambri
a/ Lµ giai ®o¹n cæ nhÊt vµ kÐo dµi nhÊt trong
- C¨n cø b¶ng niªn biÓu ®Þa chÊt cho biÕt tríc lÞch sö ph¸t triÓn l·nh thæ ViÖt Nam:
®¹i Cæ sinh lµ c¸c ®¹i nµo ? Chóng kÐo dµi vµ *Lµ gia ®o¹n Ýt ®îc hiÓu biÕt nhÊt, do c¸c ®¸ cÊu
c¸ch ®©y kho¶ng bao l©u ?
t¹o bÞ biÕn chÊt m¹nh, cã khi kh«ng râ nguån
- T¹i sao nãi ®©y lµ giai ®o¹n cæ nhÊt vµ kÐo dµi gèc, ®ång thêi nhiÒu khi kh«ng cã hãa th¹ch v×
nhÊt trong lÞch sö ph¸t triÓn l·nh thæ ViÖt Nam ? thuéc thêi k× Èn sinh.
- Nªu vµ x¸c ®Þnh trªn b¶n ®å ®Þa chÊt nh÷ng - KÐo dµi kho¶ng 2 triÖu n¨m, kÕt thóc c¸ch ®©y
khu vùc ®îc h×nh thµnh trong giai ®o¹n nµy ?
542 triÖu n¨m
- V× sao cho r»ng giai ®o¹n TiÒn Cambri lµ giai - Khu vùc Kon Tum, Hoµng Liªn S¬n cã c¸c ®¸
®o¹n h×nh thµnh nªn nÒn mãng ban ®Çu cña l·nh biÕn chÊt cæ nhÊt
thæ ViÖt Nam ? (xem phÇn phô lôc)
b/ ChØ diÔn ra trong mét ph¹m vi hÑp trªn l·nh
Nªu vµ lÊy vÝ dô minh häa cho c¸c ®Æc ®iÓm thæ níc ta hiÖn nay:
Khu vùc nói cao Hoµng Liªn S¬n vµ Trung
cña giai ®o¹n tiÒn Cambri ?
H§3: GV gäi HS nªu c¸c ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu Trung bé
HS x¸c ®Þnh c¸c ®Þa ®iÓm ®ã trªn b¶n ®å. Sau ®ã c/ C¸c ®iÒu kiÖn cæ ®Þa lÝ cßn rÊt s¬ khai vµ
GV lÇn lît gi¶ng gi¶i vµ thuyÕt tr×nh vÒ 3 ®Æc ®¬n ®iÖu:
- XuÊt hiÖn ®ång thêi: th¹ch quyÓn, khÝ quyÓn
®iÓm cña giai ®o¹n tiÒn Cambri.
(rÊt máng)
- NhiÖt ®é h¹ thÊp, thñy quyÓn xuÊt hiÖn víi sù
tÝch tô níc trªn bÒ mÆt T§
sù sèng xuÊt hiÖn, tuy nhiªn sinh vËt ®ang ë
d¹ng s¬ khai
3. Cñng cè, ®¸nh gi¸:
1) §Æc ®iÓm nµo sau ®©y kh«ng chÝnh x¸c khi nãi vÒ giai ®o¹n h×nh thµnh nÒn mãng ban ®Çu cña
l·nh thæ ViÖt Nam ?
A. §ã lµ giai ®o¹n TiÒn Cambri
C. C¸c ®iÒu kiÖn cæ ®Þa lÝ cßn rÊt s¬ khai, ®¬n ®iÖu
B. Lµ giai ®o¹n cæ nhÊt vµ kÐo dµi nhÊt D. DiÔn ra trªn ph¹m vi réng trªn l·nh thæ níc ta
2) Giai ®o¹n TiÒn Cambri diÔn trong ®¹i:
A. Th¸i cæ vµ Trung sinh
C. Trung sinh vµ Nguyªn sinh
B. Th¸i cæ vµ Nguyªn sinh
D. T©n sinh vµ Th¸i cæ
4.Híng dÉn häc ë nhµ:
- Xem b¶ng niªn biÓu ®Þa chÊt vµ sö dông ®îc b¶ng: X¸c ®Þnh thêi gian diÔn ra giai ®äan tiÒn
Cambri.
Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
- ChuÈn bÞ bµi míi: LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn l·nh thæ ViÖt Nam (tiÕp theo). Xem phÇn c©u
hái cuèi bµi vµ bµi ®äc thªm.
V.PhÇn bæ sung:
- §Æc ®iÓm TNVN lµ kÕt qu¶ cña nh÷ng t¸c ®éng qua l¹i gi÷a c¸c hîp phÇn, diÔn ra trong suèt lÞch
sö ph¸t triÓn cña TN, tõ ®¹i Th¸i cæ cho ®Õn nay. TiÕc r»ng trong l/sö ph¸t triÓn cæ ®Þa lÝ ©y, chóng
ta míi biÕt t¬ng ®èi râ vÒ l/sö ®Þa chÊt –kiÕn t¹o, cßn c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¸c t¬ng øng th×
cßn s¬ sµi, do ngµnh cæ ®Þa lÝ chóng ta cha ph¸t triÓn. Ngay trong l/sö §C-KT cßn cã nh÷ng ®iÓm
cha cã sù nhÊt trÝ hoµn toµn, mµ lÝ do lµ tÝnh chÊt l©u dµi vµ phøc t¹p cña qu¸ tr×nh h×nh thµnh khu
vùc §NA nãi chung vµ b¸n ®¶o Trung Ên còng nh l·nh thæ VN nãi riªng. V× vËy c¬ b¶n lµ chóng ta
thõa nhËn nh÷ng kÕt qu¶ nµy (®· ®îc thõa nhËn réng r·i trªn thÕ giíi b¾t ®Çu tõ nh÷ng n¨m 60 cña
TK XX)
- C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña tù nhiªn trong ph¹m vi l·nh thæ níc ta hiÖn nay cã liªn quan vµ chÞu
sù t¸c ®éng m¹nh mÏ cña c¸c vËn ®éng t¹o nói lín diÔn ra trªn quy m« toµn cÇu nh vËn ®éng
Calª®«ni, Hecxini diÔn ra trong ®¹i Cæ sinh, vËn ®éng In®«xini, Kimªri diÔn ra trong ®¹i Trung sinh
vµ vËn ®éng Anpi diÔn ra trong ®¹i T©n sinh víi c¸c qu¸ tr×nh n©ng lªn, sôt vâng dÉn ®Õn c¸c hiÖn tîng x©m nhËp hoÆc phun trµo macma, hiÖn tîng trÇm tÝch t¹i c¸c vïng biÓn vµ trªn ®Êt liÒn, c¸c
thêi k× b¨ng tan dÉn ®Õn hiÖn tîng biÓn lïi biÓn tiÕn.. . TÊt c¶ ®Òu ®îc ph¶n ¸nh vµ cßn ®Ó l¹i dÊu
vÕt trªn l·nh thæ níc ta ngµy nay.
- C¸c nhµ nghiªn cøu ®Þa ch¸t ®· x¸c ®Þnh tuæi cña T§Êt ®îc h×nh thµnh tõ c¸ch ®©y kho¶ng 4,6 tØ
n¨m. PhÇn lín thêi gian nµy thuéc nguyªn ®¹i Th¸i cæ vµ ®¹i Nguyªn sinh. Giai ®o¹n nµy líp vá
T§Êt cha ®îc ®Þnh h×nh râ rµng vµ cã nhiÒu biÕn ®éng. Nh÷ng dÊu vÕt cña nã hiÖn nay lé ra trªn
mÆt ®Êt kh«ng nhiÒu mµ phÇn lín ch×m ngËp díi líp ®Êt ®¸ cßn Ýt ®îc nghiªn cøu tíi, vµ chóng ta
biÕt r»ng lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña TN VN l¹i g¾n chÆt víi lÞch sö HT vµ PT cña Tr¸i §Êt
nãi chung vµ líp vá ®Þa lÝ nãi riªng. Nh vËy cã nghÜa lµ l·nh thæ níc ta còng ®· ®îc h×nh thµnh b¾t
®Çu tõ c¸ch ®©y 4,6 tØ n¨m. V× thÕ giai ®o¹n tiÒn Cambri ®îc coi lµ giai ®o¹n h×nh thµnh nªn nÒn
mãng ban ®Çu cña l·nh thæ ViÖt Nam.
Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
TiÕt 5
Bµi 5: LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn l·nh thæ ViÖt Nam (tiÕp)
I. Môc tiªu cña bµi häc: Sau bµi häc, HS cÇn
1. KiÕn thøc: BiÕt ®îc ®Æc ®iÓm vµ ý nghÜa cña hai giai ®o¹n Cæ kiÕn t¹o vµ T©n kiÕn t¹o trong lÞch
sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn l·nh thæ tù nhiªn ViÖt Nam.
2. KÜ n¨ng: X¸c ®Þnh trªn b¶n ®å c¸c n¬i diÔn ra c¸c ho¹t ®éng chÝnh trong giai ®o¹n cæ kiÕn t¹o vµ
t©n kiÕn t¹o ë níc ta. Cã kh¶ n¨ng nhËn xÐt, so s¸nh gi÷a c¸c giai ®o¹n vµ liªn hÖ thùc tÕ t¹i c¸c khu
vùc níc ta. KÜ n¨ng b¶n ®å (®äc b¶n ®å §Þa chÊt VN)
3. Th¸i ®é: Nh×n nhËn, xem xÐt lÞch sö ph¸t triÓn cña l·nh thæ tù nhiªn ViÖt Nam cã c¬ së khoa
häc vµ thùc tiÔn.
II. ThiÕt bÞ d¹y häc: B¶n ®å §Þa chÊt Kho¸ng s¶n ViÖt Nam. B¶ng niªn biÓu ®Þa chÊt.
III. Träng t©m bµi häc:
- C¸c ®Æc ®iÓm chÝnh cña giai ®o¹n Cæ kiÕn t¹o vµ giai ®o¹n T©n kiÕn t¹o.
IV. TiÕn tr×nh d¹y häc:
1. Bµi cò: T¹i sao cho r»ng giai ®o¹n tiÒn Cambri lµ giai ®o¹n t¹o nªn nÒn mãng ban ®Çu cña l·nh
thæ ViÖt Nam ? X¸c ®Þnh trªn b¶n ®å §Þa chÊt nh÷ng n¬i diÔn ra ho¹t ®éng trong giai ®o¹n TiÒn
Cambri ?
2. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß
KiÕn thøc c¬ b¶n
2.
Giai
do¹n
Cæ
kiÕn t¹o:
H§1: GV hg/d HS t×m hiÓu giai ®o¹n Cæ kiÕn t¹o
a.
DiÔn
ra
trong
thêi
gian kh¸ dµi, tíi 477 triÖu
vµ T©n kiÕn t¹o qua viÖc ng/c SGK vµ b¶ng niªn
n¨m:
biÓu ®Þa chÊt ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò sau
- Tõ Cambri ®Õn kÕt thóc kØ Krªta (c¸ch ®©y 65
theo hai nhãm:
triÖu n¨m)
*Nhãm 1:
- Giai ®o¹n Cæ kiÕn t¹o diÔn ra trong nh÷ng ®¹i - Tr¶i qua hai ®¹i Cæ sinh vµ Trung sinh
nµo? X¸c ®Þnh c¸c kØ vµ thêi gian diÔn ra hai ®¹i b. Lµ giai ®o¹n cã nhiÒu biÕn ®éng m¹nh mÏ
nhÊt trong lÞch sö ph¸t triÓn TN níc ta:
nµy ?
- DiÔn ra trong ®¹i Cæ sinh víi vËn ®éng t¹o nói
vµ Hecxini vµ ®¹Þ Trung sinh víi vËn
- Nªu c¸c ®Æc ®iÓm cña giai ®o¹n nµy ? T¹i sao Calª®«ni
®éng
t¹o
nói
vµ Kimªri
cho r»ng ®©y lµ giai ®o¹n cã nhiÒu biÕn ®éng - Giai ®o¹n In®«xini
biÓn
tiÕn,
lµm cho nhiÒu vïng bÞ
nhÊt trong lÞch sö ph¸t triÓn tù nhiªn níc ta ?
ch×m
ngËp
díi
biÓn
trong
pha trÇm tÝch vµ ®- H·y nªu sù kh¸c biÖt gi÷a trÇm tÝch biÓn vµ îc n©ng lªn trong c¸c pha c¸c
uèn
nÕp.
trÇm tÝch lôc ®Þa ?
KÕt
qu¶:
- T¹i sao cho r»ng ë vµo cuèi giai ®o¹n cæ kiÕn + §¸ trÇm tÝch ph©n bè ë miÒn B¾c: ®¸ v«i tuæi
t¹o vÒ c¬ b¶n ®¹i bé phËn l·nh thæ níc ta hiÖn §ªv«n vµ C¸cbon-Pecmi, ë vïng tròng h×nh
nay ®· ®îc h×nh thµnh ?
thµnh c¸c má than cã tuæi Trung sinh (Qu¶ng
Ninh, Qu¶ng Nam)
+ H×nh thµnh c¸c ®Þa khèi Thîng nguån s«ng
Ch¶y, khèi n©ng ViÖt B¾c, Kon Tum (®¹i Cæ
sinh) d·y nói híng TB-§N ë T©y B¾c, BTB; c¸c
d·y nói híng vßng cung ë §B vµ NTB
+ H×nh thµnh c¸c lo¹i kho¸ng s¶n quý: ®ång, s¨t,
thiÕc, vµng, b¹c, ®¸ quý cã nguån gèc néi sinh
c. Lµ giai ®o¹n líp vá c¶nh quan ®Þa lÝ nhiÖt
®íi ë níc ta ®· rÊt ph¸t triÓn:
- Líp vá c¶nh quan ®Þa lÝ nhiÖt ®íi ë níc ta ®·
rÊt ph¸t triÓn
- §¹i bé phËn l·nh thæ níc ta ®· ®îc h×nh thµnh
4. Giai ®o¹n t©n kiÐn t¹o:
a. Lµ giai ®o¹n diÔn ra ng¾n nhÊt trong lÞch sö
h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña tù nhiªn níc ta:
ChØ míi c¸ch ®©y 65 triÖu n¨m.
*Nhãm 2:
ChÞu sù t¸c ®éng m¹nh mÏ cña chu k× vËn
- Giai ®o¹n T©n kiÕn t¹o diÔn ra trong ®¹i nµo ? b.
®éng t¹o nói Anp¬-Himalaya vµ nh÷ng biÕn
X¸c ®Þnh c¸c kØ vµ thêi gian diÔn ra giai ®o¹n ®æi khÝ hËu cã quy m« toµn cÇu:
nµy ? T¹i sao giai ®o¹n T©n kiÕn t¹o cha x¸c - L·nh thæ tr¶i qua thêi k× t¬ng ®èi æn ®Þnh, tiÕp
®Þnh ®îc thêi gian diÔn ra lµ bao l©u ?
tôc hoµn thiÖn díi chÕ ®é lôc ®Þa
Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
- H·y cho biÕt kÕt qu¶ t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh
ngo¹i lùc lªn ®Þa h×nh níc ta ?
- ý nghÜa cña giai ®o¹n T©n kiÕn t¹o ®èi víi
thiªn nhiªn ViÖt Nam ?
H§2: GV yªu cÇu ®¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy
kÕt qu¶. Yªu cÇu c¸c HS kh¸c trong nhãm hoÆc
nhãm kh¸c bá sung. GV kÕt luËn
H§3: GV sö dông b¶n ®å §Þa chÊt Kho¸ng s¶n
vµ b¶ng niªn biÓu ®Þa chÊt diÔn thuyÕt vÒ mét sè
ho¹t ®éng næi bËt cña hai giai ®o¹n trªn ¶nh hëng ®Õn tù nhiªn níc ta ngµy nay.
*Lu ý: Trong qu¸ tr×nh HS gi¶i quyÕt vÊn ®Ò GV
cã thÓ yªu cÇu HS lµm râ mét sè vÊn ®Ò cÇn thiÕt
cã liªn quan
- VËn ®éng t¹o s¬n Anp¬-Himalaya (c¸ch ®©y
kho¶ng 23 triÖu n¨m) t¸c ®éng ®Õn níc ta
- Thêi k× b¨ng hµ §Ö tø, nhiÒu lÇn biÓn tiÕn-biÓn
tho¸i trªn l·nh thæ níc ta, ®Ó l¹i c¸c thÒm biÓn,
cån c¸t, ngÊn níc trªn v¸ch ®¸ ven biÓn vµ c¸c
®¶o ven bê
c. Lµ giai ®o¹n tiÕp tôc hoµn thiÖn c¸c ®iÒu
kiÖn tù nhiªn lµm cho ®Êt níc ta cã diÖn m¹o
vµ ®Æc ®iÓm tù nhiªn nh ngµy h«m nay:
- Mét sè vïng nói (HLS) ®îc n©ng lªn, ®Þa h×nh
®îc trÎ hãa, c¸c qu¸ tr×nh x©m thùc, båi tô ®îc
®Èy m¹nh, c¸c hÖ thèng s«ng suèi ®· båi ®¾p
nªn c¸c ®ång b»ng ch©u thæ; c¸c má kho¸ng s¶n
nguån gèc ngo¹i sinh
- C¸c ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn nhiÖt ®íi Èm ®îc thÓ
hiÖn râ
3. Cñng cè, ®¸nh gi¸:
- T×m dÉn chøng ®Ó kh¼ng ®Þnh giai ®o¹n T©n kiÕn t¹o cßn ®ang tiÕp tôc diÔn ra ?
- T¹i sao cho r»ng ®Þa h×nh níc ta cã ®Æc ®iÓm lµ nói giµ ®îc trÎ hãa ?
4. Híng dÉn häc ë nhµ:
- Xem b¶ng niªn biÓu ®Þa chÊt vµ sö dông ®îc b¶ng: X¸c ®Þnh thêi gian diÔn ra c¸c giai ®äan h×nh
thµnh vµ ph¸t triÓn l·nh thá níc ta.
- Tr¶ lêi c¸c c©u hæi SGK.
- ChuÈn bÞ bµi 6: §Êt níc nhiÒu ®åi nói. Su tÇm tranh ¶nh liªn quan ®Õn bµi míi
V. PhÇn bæ sung:
Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
TiÕt:
6
§Æc ®iÓm chung cña tù nhiªn ViÖt Nam
Bµi 6: §Êt níc nhiÒu ®åi nói
I. Môc tiªu cña bµi häc: Sau bµi häc, HS cÇn
1. KiÕn thøc: BiÕt ®îc ®Æc ®iÓm chung cña ®Þa h×nh ViÖt Nam: ®åi nói chiÕm phÇn lín diÖn tÝch ®Êt
liÒn cña l·nh thæ, nhng chñ yÕu lµ ®åi nói thÊp. HiÓu ®îc sù ph©n hãa ®Þa h×nh ®åi nói ë VN, ®Æc
®iÓm mçi khu vùc ®Þa h×nh vµ sù kh¸c nhau gi÷a c¸c khu vùc ®åi nói.
2. KÜ n¨ng: §äc vµ khai th¸c kiÕn thøc trong b¶n ®å
II. ThiÕt bÞ d¹y häc: B¶n ®å tù nhiªn, Atlat ViÖt Nam. Mét sè tranh ¶nh liªn quan
III. Träng t©m bµi häc:
- §Þa h×nh nhiÒu ®åi nói lµ mét ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña tù nhiªn ViÖt Nam.
- §Þa h×nh ®åi nói thÊp chݪm u thÕ.
- §Þa h×nh nhiÒu ®åi nói ¶nh hëng rÊt lín ®èi víi sù ph¸t triÓn KT-XH.
IV. TiÕn tr×nh bµi häc:
1. Bµi cò: T¹i sao cho r»ng giai ®o¹n TiÒn Cambri lµ giai ®o¹n cã nhiÒu biÕn ®éng nhÊt trong lÞch
sö ph¸t triÓn tù nhiªn níc ta ?
2. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß
KiÕn thøc c¬ b¶n
H§1: GV hg/d HS ng/c sgk, h×nh 6 vµ b¶n ®å tù 1. §Æc ®iÓm chung cña ®Þa h×nh:
nhiªn VN ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò sau:
a. §Þa h×nh ®åi nói chiÕm phÇn lín diÖn tÝch
- Nªu nhËn xÐt vÒ ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh ViÖt Nam ? nhng chñ yÕu lµ ®åi nói thÊp
- §åi nói chiÕm ¾ diÖn tÝch l·nh thæ, ®ång b»ng
- C¸c d¹ng ®Þa h×nh chñ yÕu ë níc ta ?
chØ chiÕm 1/4 diÖn tÝch
- §Þa h×nh nµo chiÕm diÖn tÝch lín nhÊt ?
- Híng nghiªng chung cña ®Þa h×nh ? Híng - §ång b»ng vµ ®åi nói thÊp (díi 1000m) chiÕm
®Õn 85%, nói cao trªn 2000m chØ chiÕm 1%
chÝnh cña c¸c d·y nói ?
- Liªn hÖ bµi 4,5 ®Ó gi¶i thÝch t¹i sao ®Þa h×nh n- b. CÊu tróc ®Þa h×nh níc ta kh¸ ®a d¹ng
íc ta cã nhiÒu ®åi nói nhng chñ yÕu lµ ®åi nói - §Þa h×nh ®îc trÎ hãa vµ cã sù ph©n bËc râ rÖt
- §é cao ®Þa h×nh thÊp dÇn tõ TB xuèng §N
thÊp ?
- H·y nªu nh÷ng biÓu hiÖn cña ®Þa h×nh nhiÖt - Hai híng chÝnh:
+ TB-§N: H÷u ng¹n s«ng Hång ®Õn B¹ch M·
®íi Èm giã mïa ?
*GV gîi ý ®Ó gióp HS tr×nh bµy ®îc vÊn ®Ò nµy. + Vßng cung: Khu §B vµ Nam Trung bé
c. §Þa h×nh cña vïng nhiÖt ®íi Èm
- LÊy vÝ dô ®Ó chøng minh t¸c ®éng cña con ng- - Vïng ®åi nói bÞ x©m thùc m¹nh t¹o nªn bÒ mÆt
bÞ chia c¾t d÷ déi, ®ã lµ c¸c khe r·nh s«ng suèi
êi tíi ®Þa h×nh níc ta ?
- Båi tô nhanh ë ®ång b»ng h¹ lu s«ng
d. §Þa h×nh chÞu t¸c ®éng m¹nh mÏ cña con
ngêi
_ Ho¹t ®éng kinh tÕ lµm thay ®æi líp phñ thùc
vËt, ®Èy nhanh tèc ®é xãi mßn ®Êt…
2. C¸c khu vùc ®Þa h×nh:
H§2: GV hg/d HS ng/c sgk, h×nh 6 ®Ó lµm râ
- §Þa h×nh nói níc ta tõ b¾c ®Õn nam cã thÓ ph©n a. Khu vùc ®åi nói:
- §Þa h×nh nói chia thµnh 4 vïng: §«ng B¾c, T©y
chia thµnh mÊy vïng ?
- Ph©n chia líp thµnh 4 nhãm, mçi nhãm ng/c B¾c, Trêng S¬n B¾c vµ Trêng S¬n Nam
®Æc ®iÓm mét vïng, sau khi c¸c nhãm t×m hiÓu (kÕt qu¶ ë phÇn phô lôc)
xong GV h/d ®¹i diÖn HS tr×nh bµy kÕt hîp víi - §Þa h×nh b¸n b×nh b×nh nguyªn vµ ®åi trung du
+ Vïng n»m chuyÓn tiÕp gi÷a miÒn nói vµ ®ång
b¶n ®å TN VN.
- GV y/c HS sö dông b¶n ®å TNVN ®Ó x¸c ®Þnh b»ng
vïng b¸n b×nh nguyªn ë níc ta ? T¹i sao ë vïng + Ph©n bè ë r×a phÝa b¾c vµ t©y §B s«ng Hång,
Trêng S¬n B¾c vµ trêng S¬n Nam ®Þa h×nh b¸n vïng §«ng Nam Bé; ®ång b»ng ven biÓn miÒn
b×nh nguyªn vµ ®åi trung du biÓu hiÖn khong Trung biÓu hiÖn kh«ng râ do bÞ thu hÑp
râ ?
3. Cñng cè, ®¸nh gi¸:
- Ph©n biÖt vïng nói T©y B¾c vµ vïng nói §«ng B¾c ?
- T¹i sao ®Þa h×nh níc ta lµ ®åi nói chiÕm phÇn lín diÖn tÝch nhng chñ yÕu lµ ®åi nói thÊp?
4. Híng dÉn häc ë nhµ:
- Tr¶ lêi c¸c c©u hái cuèi bµi trong sgk
- ChuÈn bÞ bµi 7: §Êt níc nhiÒu ®åi nói (phÇn tiÕp theo)
Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
V.PhÇn bæ sung:
Th«ng tin ph¶n håi
§«ng B¾c
T©y B¾c
Trêng S¬n B¾c
Trêng S¬n Nam
T¶ ng¹n s«ng Gi÷a s«ng Hång Nam s«ng C¶ ®Õn DH NTB vµ §NB «m
Ranh giíi
Hång
vµ s«ng C¶
d·y B¹ch M·
lÊy ë phÝa b¾c, ®«ng,
§N
- 4 c¸nh cung - Cao nhÊt níc - Gåm c¸c d·y nói - Gåm c¸c khèi nói vµ
§Æc ®iÓm
lín, chôm l¹i ë víi 3 d¶i ®Þa h×nh song song, so le cao nguyªn: khèi Kon
Tam §¶o, më ra theo híng TB- theo híng TB-§N Tum vµ khèi nói cùc
phÝa b¾c vµ §N, xen kÎ lµ - ThÊp vµ hÑp Nam Trung Bé ®îc
®«ng b¾c. Xen thung lòng s«ng
ngang, phÝa ®«ng n©ng cao, ®å sé
kÎ lµ c¸c thung +§«ng: d·y HLS ®æ xuèng ®ång - Nghiªng vÒ phÝa
lòng s«ng
®å sé
b»ng duyªn h¶i ®«ng, sên dèc, chªnh
- §Þa h×nh thÊp +T©y: d·y nói BTB, ®Þa h×nh d¹ng vªnh bªn d¶i ®ßng
dÇn tõ TB-§N. s«ng M·
yªn ngùa, m¹ch b»ng nhá hÑp; phÝa
§é cao TB +Gi÷a: c¸c d·y nói cuèi cïng ®am t©y lµ c¸c bÒ mÆt cao
kho¶ng 600m
nói thÊp, cao ngang s¸t biÓn nguyªn t¬ng ®èi b»ng
nguyªn,
s¬n (®Ìo H¶i v©n)
ph¼ng
nguyªn ®¸ v«i
Nói cao chñ yÕu ph©n bè ë biªn giíi ViÖt Trung, Hoµng Liªn S¬n vµ mét sè ë T©y Nguyªn.
L·nh thæ níc ta ®îc h×nh thµnh vµo cuèi ®¹i Trung sinh, liªn quan ®Õn c¸c chu k× t¹o nói trong giai
®o¹n Cæ kiÕn t¹o mÆc dï ®îc n©ng lªn trong giai ®o¹n T©n kiÕn t¹o nhng c¬ b¶n chÞu t¸c ®éng
m¹ng cña yÕu tè ngo¹i lùc nªn ®Þa h×nh VN chñ yÕu lµ ®åi nói thÊp.
Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
TiÕt:
7
Bµi 7: §Êt níc nhiÒu ®åi nói (tiÕp theo)
I. Môc tiªu cña bµi häc: Sau bµi häc, HS cÇn
1. KiÕn thøc: Hiªñ ®îc ®Æc ®iÓm cña ®Þa h×nh ®ßng b»ng ë níc ta vµ sù kh¸c nhau gi÷a c¸c vïng
®ång b»ng. §¸nh gi¸ ®îc c¸c mÆt thuËn lîi vµ khã kh¨n trong viÖc sö dông ®Êt ë mçi vïng ®ång
b»ng. HiÓu ®îc ¶nh hëng cña ®¨cvj ®iÓm tù nhiªn c¸c khu vùc ®åi nói vµ ®ång b»ng ®èi víi ph¸t
triÓn KT-XH ë níc ta.
2. KÜ n¨ng: Khai th¸c kiÕn thøc tõ b¶n ®å §Þa lÝ TNVN. Ph©n tÝch mèi quan hÖ cña c¸c yÕu tè tù
nhiªn.
II. ThiÕt bÞ d¹y häc: B¶n ®å tù nhiªn, Atlat ViÖt Nam. Mét sè tranh ¶nh liªn quan
III. Träng t©m bµi häc:
- §Æc ®iÓm ®Þa h×nh ®ång b»ng ch©u thæ; nh÷ng ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau cña §B s«ng Hång víi
§B s«ng Cöu Long.
- ¶nh hëng cña thiªn nhiªn khu vùc ®åi nói ®Õn sù ph¸t triÓn KT-XH.
- Thiªn nhiªn khu vùc ®ång b»ng thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn nong nghiÖp, thñy s¶n; n¬i tËp trung CSHT
vµ c¸c ho¹t ®éng KT-XH quan träng cña ®Êt níc.
IV. TiÕn tr×nh bµi häc:
1. Bµi cò: Ph©n biÖt vïng nói T©y B¾c vµ vïng nói §«ng B¾c ?
2. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß
KiÕn thøc c¬ b¶n
H§1: GV y/c HS ph©n biÖt ®ång b»ng ch©u thæ 2. C¸c khu vùc ®Þa h×nh:
víi ®ång b»ng ven biÓn ? KÓ tªn c¸c ®ång b»ng a. Khu vùc ®åi nói:
ch©u thæ cña níc ta ? (HS x¸c ®Þnh trªn b¶n ®å) b. Khu vùc ®ång b»ng:
H§2: GV hg/d HS ng/c sgk, b¶n ®å TNVN ®Ó - §ång b»ng ch©u thæ:
t×m hiÓu c¸c ®ång b»ng ch©u thæ theo nhãm vµ (th«ng tin ph¶n håi ë phÇn phô lôc)
hoµn thµnh phiÕu häc tËp
*GV gîi ý ®Ó HS hoµn thµnh phiÕu HT; ®¹i diÖn
c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶, c¸c nhãm kh¸c theo
dâi, bæ sung vµ GV hÖ thèng l¹i kiÕn thøc c¬
b¶n (phÇn phô lôc)
H§3: GV hg/d HS ng/c sgk, b¶n ®å TNVN ®Ó
- §ång b»ng ven biÓn miÒn Trung:
t×m hiÓu c¸c ®ång b»ng ven biÓn
- Ph©n tÝch nguån gèc h×nh thµnh c¸c ®ång b»ng + Nguån gèc: D¶i ®ång b»ng ven biÓn h×nh
thµnh liªn quan chÆt chÏ ®Õn d·y Trêng S¬n vµ
ven biÓn ?
- Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm chung vµ ®Æc ®iÓm ®Þa vïng biÓn §«ng. ë mét vµi ®ång b»ng t¬ng ®èi
më réng sù h×nh thµnh do t¸c ®éng phèi hîp
h×nh cña mçi ®ång b»ng ?
gi÷a s«ng vµ biÓn, cßn phÇn lín c¸c d¶i ®ång
b»ng hÑp ngang ®îc h×nh thµnh tõ ho¹t ®éng cña
sãng vµ giã båi tô cån c¸t trªn c¬ së thÒm biÓn
cò, ®êng bê biÓn cò hoÆc ch©n d·y Trêng s¬n.
H§3: GV hg/d HS ng/c sgk, vËn dông hiÓu biÕt Trong sù h×nh thµnh c¸c ®ång b»ng nµy biÓn
thùc tÕ, liªn hÖ ®Þa ph¬ng ®Ó lµm viÖc theo nhãm ®ãng vai trß chñ yÕu
-Nh1: ThÕ m¹nh cña khu vùc ®åi nói ?
3. ThÕ m¹nh vµ h¹n chÕ tù nhiªn cña c¸c khu
-Nh2: ThÕ m¹nh cña khu vùc §B níc ta ?
vùc ®åi nói vµ ®ång b»ng ®èi víi ph¸t triÓn
-Nh3: Khã kh¨n cña vïng ®åi nói níc ta ?
kinh tÕ – x· héi:
-Nh4: Kã kh¨n cña vïng ®ång b»ng ?
a. Khu vùc ®åi nói:
*GV h/d c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ cña nhãm, - ThÕ m¹nh:
GV bæ sung vµ kÕt luËn
+ Kho¸ng s¶n ®a d¹ng
*GV y/c HS gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò:
+ Rõng vµ ®Êt trång
- §Ó ph¸t triÓn KT-XH khu vùc ®åi nói, trong + Nguån thñy n¨ng
qu¸ tr×nh khai th¸c thÕ m¹nh cÇn chó träng vÊn + TiÒm n¨ng du lÞch - H¹n chÕ:
®Ò g× ? Gi¶i thÝch t¹i sao ?
+ §Þa h×nh bÞ chia c¾t g©y khã kh¨n cho giao
- Vïng ®åi nói ë ®Þa ph¬ng cã thÕ m¹nh nµo ? th«ng, khai th¸c tµi nguyªn
Cã thÓ ph¸t triÓn ®îc nh÷ng ngµnh kinh tÕ nµo ? + Thêng xuyªn x¶y ra c¸c thiªn tai g©y thirtj h¹i
vÒ ngêi vµ cña
b. Khu vùc ®ång b»ng:
- ThÕ m¹nh: sgk
- H¹n chÕ: sgk
Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
3. Cñng cè, ®¸nh gi¸:
- So s¸nh ®Æc ®iÓm hai ®ång b»ng ch©u thæ cña níc ta ?
- T¹i sao khi khai th¸c TNTN vïng ®åi nói, tríc tiªn cÇn chó träng b¶o vÖ rõng ?
4. Híng dÉn häc ë nhµ:
- Tr¶ lêi c¸c c©u hái cuèi bµi trong sgk. ChuÈn bÞ bµi 8
V.PhÇn bæ sung: PhiÕu häc tËp
§Æc ®iÓm
§B s«ng Hång
§BS Cöu Long
Gièng nhau
Nguyªn nh©n h×nh thµnh (1)
Kh¸c DiÖn tÝch (2)
nhau §Þa h×nh (3)
§Êt (4)
ThuËn lîi vµ khã kh¨n trong sö dông (5)
§Æc ®iÓm
Gièng
nhau
1
Kh¸c
2
3
nhau
4
5
Th«ng tin ph¶n håi
§B s«ng Hång
§BS Cöu Long
§Òu h×nh thµnh trªn vïng sôt lón ë h¹ lu s«ng, cã bê biÓn ph¼ng, vÞnh biÓn n«ng,
thÒm lôc ®Þa më réng.
§îc båi tô bëi phï sa hÖ thèng s«ng Hång §îc båi tô bëi phï sa hÖ thèng s«ng
vµ Th¸i B×nh, ®· ®îc khai ph¸ tõ l©u
cöu Long, nhng khai th¸c muén
15.000 km2
4.000.000 km2
Cao ë r×a phÝa t©y vµ phÝa t©y b¾c, thÊp dÇn §Þa h×nh thÊp vµ b»ng ph¼ng; kh«ng
ra biÓn; cã ®ª ng¨n lò
cã ®ª ng¨n lò
Vïng trong ®ª kh«ng ®îc båi ®¾p phï sa
§Êt phï sa ngät ven s«ng, ®Êt phÌn
thêng xuyªn nªn kÐm mµu mì
mÆn diÖn tÝch lín
Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
TiÕt:
8
Bµi 8: thiªn nhiªn chÞu ¶nh hëng s©u s¾c cña biÓn
I. Môc tiªu cña bµi häc: Sau bµi häc, HS cÇn
1. KiÕn thøc: BiÕt ®îc mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÌ BiÓn §«ng. Ph©n tÝch ®îc ¶nh hëng cña BiÓn §«ng
®èi víi thiªn nhiªn ViÖt Nam thÓ hiÖn ë c¸c ®Æc ®iÓm khÝ hËu, ®Þa h×nh, c¶nh quan, c¸c hÖ sinh th¸i
ven biÓn, tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ c¸c thiªn tai.
2. KÜ n¨ng: §äc b¶n ®å, nhËn biÕt c¸c ®êng ®¼ng s©u, ph¹m vi thÒm lôc ®Þa, dßng h¶i lu, c¸c d¹ng
®Þa h×nh bê biÓn, mèi quan hÖ gi÷a ®Þa h×nh ven biÓn vµ ®Êt liÒn. Liªn hÖ thùc tÕ ®Þa ph¬ng vÒ ¶nh
hëng cña biÓn ®èi víi khÝ hËu, ®Þa h×nh ven biÓn, sinh vËt.
II. ThiÕt bÞ d¹y häc: B¶n ®å tù nhiªn ViÖt Nam, Atlat ViÖt Nam. Mét sè tranh ¶nh vÒ phong c¶nh
®Êt níc vïng ven biÓn.
III. Träng t©m bµi häc:
- §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña BiÓn §«ng ¶nh hëng ®Õn thiªn nhiªn ViÖt Nam.
- Mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a ®Þa h×nh ven biÓn, ®êng bê biÓn vµ vïng thÒm lôc ®Þa.
- ¶nh hëng cña biÓn §«ng thÓ hiÖn râ nhÊt vµ trùc tiÕp nhÊt ®Õn khÝ hËu, c¶nh quan rõng vµ sù t¹o
thµnh c¸c d¹ng ®Þa h×nh ven biÓn. TN biÓn §«ng vµ thiªn tai ¶nh hëng s©u s¾c ®Õn sù ph¸t triÓn KTXH níc ta.
IV. TiÕn tr×nh d¹y häc:
1. Bµi cò: ViÖc sö dông ®Êt vµ rõng kh«ng hîp lÝ ë miÒn ®åi nói ViÖt Nam ®· g©y nªn nh÷ng hËu
qu¶ g× ?
2. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß
KiÕn thøc c¬ b¶n
H§1: GV gióp HS nh¾c l¹i nh÷ng bé phËn thuéc 1. Kh¸i qu¸t BiÓn §«ng:
vïng biÓn níc ta – x¸c ®Þnh ph¹m vi cña BiÓn §Æc ®iÓm: sgk
§«ng vµ vïng biÓn §«ng thuéc níc ta) ? Hg/d
HS ng/c sgk, b¶n ®å ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò:
- Nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt cña BiÓn §«ng ?
- Quan s¸t H8.1 nhËn xÐt híng ch¶y cña dßng
biÓn theo mïa vµ gi¶i thÝch ?
* Mïa §«ng dßng l¹nh ch¶y tõ B¾c - Nam, do
chÞu ¶nh hëng cña giã mïa mïa §«ng. Mïa H¹
dßng nãng ch¶y tõ Nam lªn B¾c, do chÞu ¶nh hëng cña giã mïa mïa H¹.
H§2: GV hg/d HS ng/c sgk vµ b¶n ®å, liªn hÖ 2. ¶nh hëng cña biÓn §«ng ®èi víi thiªn
thùc tÕ ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò theo 4 nhãm (s¬ ®å nhiªn ViÖt Nam;
ë phÇn phô lôc)
a. KhÝ hËu
-Nh1: KhÝ hËu
b. §Þa h×nh vµ c¸c hÖ sinh th¸i vïng ven biÓn
-Nh2: §Þa h×nh vµ c¸c hÖ sinh th¸i vïng ven c. Tµi nguyªn thiªn nhiªn vïng biÓn
biÓn
d. Thiªn tai
-Nh3: Tµi nguyªn thiªn nhiªn vïng biÓn
(th«ng tin ph¶n håi ë phÇn phô lôc)
-Nh4: Thiªn tai
3. Cñng cè, ®¸nh gi¸:
- Vai trß cña BiÓn §«ng ®èi víi khÝ hËu Qu¶ng B×nh ? Chóng ta ®· cã nh÷ng gi¶i ph¸p nµo ®Ó h¹n
chÕ nh÷ng thiªn tai do biÓn §«ng g©y ra ?
- V× sao vïng biÓn Nam Trung bé thuËn lîi nhÊt cho nghÒ lµm muèi ?
4. Híng dÉn häc ë nhµ:
- Tr¶ lêi c¸c c©u hái cuèi bµi trong SGK.ChuÈn bÞ bµi 7
V. PhÇn bæ sung:
PhiÕuKhÝ
hächËu
tËp
§Þa ¶nh
h×nhhëng
vµ cña biÓn §«ng
TNTN
Thiªn tai
®èi
víi
thiªn
nhiªn
ViÖt
Nam
HÖ ST ven biÓn
vïng biÓn
Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
Th«ng tin ph¶n hßi
KhÝ hËu
Mang nhiÒu ®Æc
tÝnh h¶i d¬ng: l
îng ma vµ ®é
Èm lín; bít
l¹nh trong mïa
®ong, bít nãng
trong mïa h¹
¶nh hëng cña biÓn §«ng
®èi víi thiªn nhiªn ViÖt Nam
§Þa h×nh vµ
HÖ ST ven biÓn
- §Þa h×nh ven
biÓn rÊt ®a d¹ng
- HST vïng ven
biÓn rÊt ®a ®¹n
vµ giµu cã: rõng
ngËp mÆn mÆn
TNTN
vïng biÓn
- Giµu kho¸ng
s¶n: dÇu khÝ tr÷
lîng lín, muèi,
titan…
- H¶i s¶n: t«m,
c¸, mùc…
Thiªn tai
- B·o kÌm theo
sãng lín, g©y lò
lôt ven bê
- S¹t lë bê biÓn
- C¸t bay, c¸t
ch¶y lÊn chiÕm
®ång ruéng
*GV: y/c HS gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò
- T¹i sao khÝ hËu níc ta mang tÝnh h¶i d¬ng ?
- T¹i sao BiÓn §«ng l¹i cã ¶nh hëng lín ®Õn hÖ sinh th¸i rõng ven biÓn ?
- T¹i sao ven biÓn Nam Trung Bé l¹i cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho nghÒ lµm muèi ?
TiÕt:
9
Bµi 9: thiªn nhiªn nhiÖt ®íi Èm giã mïa
I. Môc tiªu bµi häc:
1. KiÕn thøc: HiÓu ®îc c¸c biÓu hiÖn cña khÝ hËu nhiÖt Èm giã mïa ë níc ta. HiÓu ®îc sù kh¸c
nhau vÒ khÝ hËu gi÷a c¸c khu vùc.
2. KÜ n¨ng: §äc c¸c biÓu ®å khÝ hËu, lîc ®å Giã mïa mïa ®«ng vµ Giã mïa mïa h¹ ë §«ng Nam
¸. Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a c¸c nh©n tè h×nh thµnh vµ ph©n hãa khÝ hËu.
II. ThiÕt bÞ d¹y häc: B¶n ®å tù nhiªn, khÝ hËu, Atlat ViÖt Nam. B¶n ®å TN Ch©u ¸.
III. Träng t©m bµi häc:
- TÝnh chÊt nhiÖt ®íi Èm giã mïa lµ ®Æc ®iÓm c¬ b¶n nhÊt cña thiªn nhiªn VN
- TÝnh chÊt nhiÖt ®íi Èm giã mïa cña TNViÖt Nam thÓ hiÖn tríc hÕt ë thµnh phÇn khÝ hËu.
- BiÓu hiÖn cña khÝ hËu nhiÖt ®íi Èm giã mïa: nÒn nhiÖt cao, lîng ma, Èm lín vµ ho¹t ®éng cña giã
mïa t¹o nªn sù ph©n hãa mïa cña khÝ hËu.
IV. TiÕn tr×nh bµi häc:
1. Bµi cò: T¹i sao cho r»ng biÓn §«ng chi phèi ®Õn tù nhiªn vµ KT-XH níc ta ?
2. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß
KiÕn thøc c¬ b¶n
H§1: GV Hg/d HS ng/c sgk, b¶n ®å tù nhiªn VN, 1. KhÝ hËu nhiÖt ®íi Èm giã mïa:
lµm viÖc theo nhãm ®Ó hoµn thµnh phiÕu häc tËp a. TÝnh chÊt nhiÖt ®íi:
- BiÓu hiÖn:
-Nh1: T×m hiÓu tÝnh chÊt nhiÖt ®íi
Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
-Nh2: T×m hiÓu t/c Èm
-Nh3: T×m hiÓu giã mïa mïa ®«ng th«ng qua
viÖc ng/c h×nh 9.1
-Nh4: T×m hiÓu giã mïa mïa hai th«ng qua viÖc
ng/c h×nh 9.2
*GV h/d c«ng viÖc cña nhãm 3,4; quan s¸t lîc
®å ®Ó nhËn xÐt:
- Ho¹t ®éng cña giã tÝn phong ë níc ta ?
- VÞ trÝ cña c¸c khu ¸p cao, ¸p thÊp trong mïa
®«ng, mïa h¹ ? Gi¶i thÝch nguyªn nh©n h×nh
thµh c¸c khu ¸p ? Cho biÕt:nhËn xÐt vÒ n¬i xuÊt
ph¸t cña c¸c khèi khÝ, híng ®i vµ ®Æc ® iÓm cña
chóng ?
- Ph¹m vi ¶nh hëng cña giã mïa trªn l·nh thæ níc ta ? HÖ qu¶ cña giã mïa ®èi víi khÝ hËu níc
ta ? Gi¶i thÝch t¹i sao giã mïa mïa ®«ng chñ
yÕu ¶nh hëng ®Õn miÒn B¾c trong khi ®ã giã
mïa mïa h¹ l¹i ¶nh hëng lªn c¶ níc ? Trong thêi
gian mïa ®«ng khu vùc MTrung cã ma lín gi¶i
thÝch v× sao ?
H§2: GV h/d HS gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, khai th¸c
kªnh h×nh ®Ó t×m ra kiÕn thøc c¬ b¶n.
H§3: GV y/c c¸c nhãm lÇn lît tr×nh bµy kÕt qu¶
®· th¶o luËn kÕt hîp víi kªnh h×nh, c¸c nhãm
kh¸c theo dâi ®Ó gãp ý, bæ sung. GV kÕt luËn
tõng vÊn ®Ò chÝnh.
*GÝo mïa mïa §«ng chØ ¶nh hëng ®Õn phÝa B¾c
160B, ranh giíi lµ d·y nói B¹ch M·. Trong khi ë
MN phÝa B¾c vµ §BSHång nhiÖt ®é trong c¸c
th¸ng M§ thÊp díi 200 C th× c¸c tØnh phÝa Nam
nhiÖt ®é cao trªn 250 C.
*MiÒn Trung chÞu ¶nh hëng cña tÝn phong (§B)
vµ vai trß cña d¶y Trêng S¬n.
+ NhiÖt ®é cao quanh n¨m (TB: trªn 200C). Tæng
lîng nhiÖt lín. Sè giê n¾ng cao.
+ Cµng vµo Nam nhiÖt ®é cµng t¨ng.
- Nguyªn nh©n: Níc ta n»m hoµn toµn trong
vïng néi chÝ tuyÕn nªn hµng n¨m níc ta nhËn ®îc lîng bøc x¹ lín.
b. Lîng ma, ®é Èm lín:
- BiÓu hiÖn:
+ Lîng ma TB n¨m: 1500mm – 2000mm
+ §é Èm kh«ng khÝ cao: trªn 80%, c©n b»ng Èm
lu«n d¬ng
- Nguyªn nh©n: Vai trß cña BiÓn §«ng ®· lµm
biÕn tÝnh c¸c khèi khÝ (t¨ng cêng Èm)
c. Giã mïa:
* Giã tÝn phong: Ho¹t ®éng quanh n¨m theo híng §B trªn l·nh thæ níc ta, tuy nhiªn do níc ta
chÞu ¶nh hëng s©u s¾c cña giã mïa ch©u ¸ nªn ë
khu vùc nµo giã mïa ho¹t ®éng m¹nh th× giã tÝn
phong bÞ suy yÕu; hay nãi ®óng h¬n lµ giã tÝn
phong ho¹t ®éng xen kÏ giã mïa vµ chØ m¹nh
lªn râ rÖt vµo c¸c thêi k× chuyÓn tiÕp gi÷a 2 mïa
giã.
- Giã mïa mïa ®«ng:
- Giã mïa mïa h¹:
(Th«ng tin ph¶n håi ë phÇn phô lôc)
*Nguyªn nh©n: do sù chªnh lÖch nhiÖt ®é gi÷a
lôc ®Þa vµ ®¹i d¬ng, gi÷a NCB víi NCN theo hai
mïa tr¸i ngîc nhau; v× thÕ níc ta n»m trong khu
vùc giao tranh cña c¸c khèi khÝ ho¹t ®éng theo
mïa
3. Cñng cè, ®¸nh gi¸:
- C¬ chÕ giã mïa t¸c ®éng lªn l·nh thæ níc ta nh thÕ nµo ?
- T¹i sao cho r»ng níc ta cã kh¶ n¨ng ®Ó s¶n xuÊt mét nÒn n«ng nghiÖp nhiÖt ®íi víi c¬ cÊu ®a d¹ng
?
4. Híng dÉn häc ë nhµ:
- Tr¶ lêi c¸c c©u hái cuèi bµi trong sgk, lµm bµi tËp sè 3 (phÇn bµi tËp)
- ChuÈn bÞ bµi 10. Su tÇm mét sè tranh ¶nh cã liªn quan ®Õn bµi häc.
V. PhÇn bæ sung: PhiÕu häc tËp
KhÝ hËu
BiÓu hiÖn
Nguyªn nh©n
TÝnh chÊt nhiÖt ®íi
Lîng ma, ®é Èm
Giã mïa
Th«ng tin ph¶n håi
Giã mïa
GMM§
Híng giã
§«ng B¾c
T©y Nam
GMMH
Nam
§«ng Nam
Nguån gèc
AC Xibir
Ph¹m vi
ho¹t ®éng
MB¾c
Nöa
®Çu:
AC ¢§D
(TBg)
Nöa
sau:
AC cËn chÝ
tuyÕn NBC
(Em)
Nam Bé
T©y
Nguyªn
C¶ níc
Thêi gian
ho¹t ®éng
XI - IV
V-VII
VII-X
TÝnh chÊt
L¹nh kh«
L¹nh Èm
Nãng Èm
Nãng Èm
HÖ qu¶
Mïa ®«ng ë
MB¾c
Ma ë NB,
TN,
kh«
nãng ë BTB
Ma cho c¶
níc
Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
- GMM§: N÷a ®Çu M§ NPc ®i vµo l·nh thæ VN theo híng §B tõ ¸p cao Xibir qua Trung Hoa. Nöa
sau M§ do ¶nh hëng cña h¹ ¸p Alªut nªn GMM§ cã ®i qua biÓn nªn mang theo Èm g©y ma nhá ë
MB.
- GMMH: N÷a ®Çu MH TBg vµo VN theo híng TN, g©y ma cho TN, NB nhng g©y F¬n ë DH MT.
N÷a sau MH Em ho¹t ®éng trªn diÖn réng vît qua X§ ®æi híng tõ §N sang TN g©y ma cho TN vµ
NB; khi dÞch chuyÓ trªn biÓn §«ng bÞ ®æi híng theo híng §N vµo BB g©y ma trªn toµn l·nh thæ.
Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009
TiÕt
10
Bµi 10: thiªn nhiªn nhiÖt ®íi Èm giã mïa (tiÕp)
I. Môc tiªu cña bµi häc : Sau bµi häc, HS cÇn
1. KiÕn thøc: HiÓu ®îc t¸c ®éng cña khÝ hËu nhiÖt Èm giã mïa ®Õn c¸c thµnh phÇn tù nhiªn kh¸c vµ
c¶nh quan thiªn nhiªn. BiÕt ®îc biÓu hiÖn cña ®Æc ®iÓm nhiÖt ®íi Èm giã mïa trong c¸c thµnh phÇn
tù nhiªn: ®Þa h×nh, thñy v¨n, thæ nhìng vµ hÖ sinh th¸i rõng. HiÓu ®îc ¶nh hëng cña thiªn nhiªn
nhiÖt ®íi Èm giã mïa ®Õn c¸c mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ®êi sèng.
2. KÜ n¨ng: Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a c¸c thµnh phÇn tù nhiªn t¹o nªn tÝnh thèng nhÊt cña thiªn
nhiªn nhiÖt ®íi Èm giã mïa. Khai th¸c kiÕn thøc tõ b¶n ®å §Þa lÝ Tù nhiªn vµ Atlat VN
II. ThiÕt bÞ d¹y häc: B¶n ®å Tù nhiªn, Atlat ViÖt Nam. Mét sè h×nh ¶nh liªn quan.
III. Träng t©m bµi häc:
- Nh÷ng biÓu hiÖn cña thiªn nhiªn nhiÖt ®íi Èm gioa mïa qua c¸c thµnh phÇn tù nhiªn: ®Þa h×nh,
thñy v¨n, thæ nhìng vµ hÖ sinh th¸i rõng
- ¶nh hëng cña thiªn nhiªn nhiÖt ®íi Èm giã mïa ®Õn c¸c mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ®êi sèng : c¸c
mÆt thuËn lîi vµ khã kh¨n, nhÊt lµ ®èi víi n«ng nghiÖp.
IV. TiÕn tr×nh bµi häc:
1. Bµi cò: Tr×nh bµy c¬ chÕ giã mïa mïa ®«ng, ¶nh hëng cña nã ®Õn khÝ hËu níc ta ?
2. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß
KiÕn thøc c¬ b¶n
H§1: GV Hg/d HS ng/c sgk, kÕt hîp b¶n ®å tù 2. C¸c thµnh phÇn tù nhiªn kh¸c:
nhiªn VN, Atl¸t VN g¾n víi hiÓu biÕt thùc tÕ, a. §Þa h×nh:
lµm viÖc theo nhãm ®Ó hoµn thµnh phiÕu häc tËp - X©m thùc m¹nh ë miÒn ®åi nói:
(phÇn phô lôc)
+ Vïng ®åi nói bÞ c¾t xÎ, bµo mßn, t¹o nªn c¸c
-Nh1: PhÇn ®Þa h×nh
hÎm vùc, sên dèc, hiÖn tîng ®Êt trît, ®¸ lë t¹o
-Nh2: PhÇn s«ng ngßi
thµnh c¸c nãn phãng vËt; hang ®éng trong c¸c
-Nh3: PhÇn thæ nhìng
khèi nói ®¸ v«i (®Þa h×nh Cacxt¬); c¸c bËc thÒm
-Nh4: PhÇn sinh vËt
phï sa cæ bÞ chia c¾t thµnh c¸c ®åi thÊp xen
*GV y/c c¸c nhãm tr×nh bµy, gãp ý bæ sung, GV thung lñng réng
kÕt luËn.
+ TÝnh chÊt ph©n hãa mïa cña khÝ hËu VN trªn
H§2: GV h/d HS ng/c sgk, sö dông tranh ¶nh vÒ nÒn nhiÖt cao lµm cho qu¸ tr×nh x©m thùc c¬ giíi
c¶nh quan miÒn ®åi nói VN yªu cÇu HS:
diÔn ra m¹nh mÏ ë miÒn ®åi nói.
- NhËn xÐt c¶nh quan ®Þa h×nh miÒn ®åi nói níc
ta ? V× sao ®åi nói níc ta bÞ x©m thùc m¹nh ?
- KhÝ hËu nhiÖt ®íi Èm giã mïa ®· t¸c ®éng lªn
®Þa h×nh níc ta nh thÕ nµo ?
- H·y nªu c¸c mÆt t¸c ®éng cña dßng ch¶y trªn - Båi tô nhanh ë ®ång b»ng h¹ lu:
+ Sù më mang c¸c ®ång b»ng ë h¹ lu s«ng: §B
sên dèc ®Þa h×nh ®åi nói VN ?
*KÕt luËn: KhÝ hËu tham gia vµo c¸c qu¸ tr×nh ch©u thæ s«ng Hång vµ s«ng Cöu Long hµng
c¬ häc, vËt lÝ, hãa häc, sinh häc lµm biÕn ®æi ®Þa n¨m lÊn ra biÓn tõ vµi chôc ®Õn vµi tr¨m mÐt.
h×nh ViÖt Nam. §Þa h×nh VN tiªu biÓu cho + Qu¸ tr×nh x©m thùc m¹nh ®· röa tr«i bÒ mÆt
quang c¶nh ®Þa h×nh cña vïng nhiÖt ®íi Èm giã ®Þa h×nh, t¹o nªn dßng ch¶y r¾n gãp phÇn t¹o
nªn ®ång b»ng.
mïa.
- Vïng ®Þa h×nh nµo ë níc ta phæ biÕn hiÖn tîng b. S«ng ngßi:
®Êt trît, ®¸ lë ? Vïng ®Þa h×nh nµo phæ biÕn hiÖn - M¹ng líi s«ng ngßi dµy ®Æc
tîng ®Êt bÞ xãi mßn tr¬ sái ®¸ ? V× sao ? §Ó h¹n - S«ng ngßi nhiÒu níc, giµu phï sa
chÕ qu¸ tr×nh xãi mßn ®Êt ë miÒn®åi nói cÇn - Thñy chÕ theo mïa
*S«ng ngßi lµ hÖ qu¶ cña khÝ hËu nhiÖt ®íi Èm
ph¶i lµm g× ?
- HÖ qu¶ cña cña qu¸ tr×nh x©m thùc ®Þa h×nh ë ch¶y trªn nÒn ®Þa h×nh x©m thùc
c. §Êt:
miÒn ®åi nói níc ta ?
*GV hg/d HS sö dông b¶n ®å TN VN kÓ tªn c¸c - Qu¸ tr×nh feralit lµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh ®Êt chñ
yÕu ë ViÖt Nam
con s«ng lín tõ B¾c vµo Nam ?
- Dùa vµo b¶n ®å ®Ó nhËn xÐt m¹ng líi s«ng - §Êt dÔ bÞ suy tho¸i
ngßi níc ta ? Ph¹m vi lu vùc, híng ch¶y cña d. Sinh vËt:
- Rõng:
s«ng ?
- Víi ®Æc ®iÓm nµy g©y khã kh¨n g× cho níc ta ? + Nguyªn sinh: rõng nhiÖt ®íi Èm l¸ réng thêng
- Xem thêm -