Tài liệu Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu của tổng công ty tnhh một thành viên thương mại xuất nhập khẩu thanh lễ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT KHOA KINH TẾ KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH NHẬP KHẨU XĂNG DẦU CỦA TỔNG CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN- THƯƠNG MẠI XUẤT NHẬP KHẨU THANH LỄ Giảng viên hướng dẫn: TH.S ĐINH VĂN HƯỞNG Sinh viên thực hiện: NGUYỄN THỊ KIM DUYÊN MSSV: 1220610050 Khóa: 2012-2016 Ngành: Ngoại Thương BÌNH DƯƠNG, THÁNG 6 NĂM 2016 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT KHOA KINH TẾ KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH NHẬP KHẨU XĂNG DẦU CỦA TỔNG CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN- THƯƠNG MẠI XUẤT NHẬP KHẨU THANH LỄ Giảng viên hướng dẫn: Th.S ĐINH VĂN HƯỞNG Sinh viên thực hiện: NGUYỄN THỊ KIM DUYÊN MSSV: 1220610050 Khóa: 2012-2016 Ngành: Ngoại Thương BÌNH DƯƠNG, THÁNG 6 NĂM 2016 i LỜI CẢM ƠN Trước hết, em xin gửi lời cảm ơn chân thành và sự tri ân sâu sắc đến thầy cô của trường Đại học Thủ Dầu Một, đặc biệt là thầy cô khoa Kinh tế, quý thầy cô đã truyền đạt vốn kiến thức quý báu cho em trong suốt thời gian học tập tại trường. Và trong học kì vừa qua, khoa đã tạo điều kiện cho em có nhiều thời gian hoàn thành khóa luận tốt nghiệp. Đặc biệt, em xin chân thành cảm ơn thầy Đinh Văn Hưởng đã giảng dạy, truyền đạt những kiến thức cần thiết và hướng dẫn em thực hiện bài luận văn tốt nghiệp này. Em xin chân thành cảm ơn thầy! Em cũng xin gửi lời cảm ơn đến ban lãnh đạo Tổng công ty TNHH MTVThương mại Xuất nhập khẩu Thanh Lễ cùng với các anh, chị phòng Xuất nhập khẩu, đặc biệt là chị Nguyễn Thị Liêm Hòa đã tạo điều kiện thuận lợi, cung cấp cho em những số liệu thực tế, cho em cơ hội được tiếp xúc thực tế và trao dồi thêm kiến thức về lĩnh vực ngoại thương trong quá trình thực tập tại công ty. Bài khóa luận được thực hiện trong khoảng thời gian 2 tháng. Tuy được sự hướng dẫn nhiệt tình từ nhiều phía nhưng do thời gian, trình độ lý luận và kinh nghiệm thực tiễn của em còn hạn chế. Do vậy, không tránh khỏi những thiếu sót trong việc hoàn thành bài khóa luận. Em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của các thầy, cô khoa Kinh tế trường Đại học Thủ Dầu Một để bài khóa luận tốt nghiệp của em được hoàn thiện hơn. Cuối cùng, em xin kính chúc quý Thầy Cô khoa Kinh tế trường Đại Học Thủ Dầu Một dồi dào sức khỏe, niềm tin để tiếp tục thực hiện sứ mệnh cao đẹp của mình là truyền đạt kiến thức cho thế hệ mai sau. Kính chúc sức khỏe đến Ban lãnh đạo Tổng công ty TNHH MTV-Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Thanh Lễ đặc biệt là các anh, chị ở phòng Xuất nhập khẩu và chúc công ty kinh doanh ngày càng phát triển. Em xin chân thành cảm ơn! ii TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM KHOA KINH TẾ Độc lập – Tự do – Hạnh phúc Bình Dương, ngày ….. tháng …. năm 2016 PHIẾU CHẤM KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP (dùng cho giảng viên hướng dẫn) I. Thông tin chung - Họ và tên sinh viên: ……………………………………….Lớp: ...................... -Tên đề tài: ............................................................................................................. .................................................................................................................................. -Họ và tên người hướng dẫn: ................................................................................ II. Nhận xét về khóa luận 2.1 Nhận xét về hình thức (bố cục, định dạng, hành văn) ....................................... .................................................................................................................................. 2.2 Tính cấp thiết của đề tài: ................................................................................... .................................................................................................................................. 2.3 Mục tiêu và nội dung: ....................................................................................... .................................................................................................................................. 2.4 Tổng quan tài liệu và tài liệu tham khảo: .......................................................... .................................................................................................................................. 2.5 Phương pháp nghiên cứu: .................................................................................. .................................................................................................................................. 2.6 Kết quả đạt được: ............................................................................................... .................................................................................................................................. 2.7 Kết luận và đề nghị: .......................................................................................... .................................................................................................................................. 2.8 Tính sáng tạo và ứng dụng: ................................................................................ .................................................................................................................................. 2.9 Các vấn đề cần bổ sung, chỉnh sửa: .................................................................. .................................................................................................................................. III Phần nhận xét tinh thần và thái độ làm việc của sinh viên .................................................................................................................................. IV Đánh giá (Xem hướng dẫn ở phần phụ lục) 1 Điểm: ………/10 (cho điểm lẻ một số thập phân) 2 Đánh giá chung (bằng chữ: xuất sắc, giỏi, khá, trung bình): .............................. 3 Đề nghị Được bảo vệ: Ký tên (ghi rõ họ tên) Không được bảo vệ: iii TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM KHOA KINH TẾ Độc lập – Tự do – Hạnh phúc Bình Dương, ngày ….. tháng …. năm 2016 PHIẾU CHẤM KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP (dùng cho giảng viên phản biện) I. Thông tin chung - Họ và tên sinh viên: ……………………………………….Lớp: ……………… - Tên đề tài: ............................................................................................................ .................................................................................................................................. -Họ và tên người hướng dẫn: ................................................................................ II. Nhận xét về khóa luận 2.1 Nhận xét về hình thức (bố cục, định dạng, hành văn) ....................................... .................................................................................................................................. 2.2 Tính cấp thiết của đề tài: ................................................................................... .................................................................................................................................. 2.3 Mục tiêu và nội dung: ....................................................................................... .................................................................................................................................. 2.4 Tổng quan tài liệu và tài liệu tham khảo: .......................................................... .................................................................................................................................. 2.5 Phương pháp nghiên cứu: .................................................................................. .................................................................................................................................. 2.6 Kết quả đạt được: ............................................................................................... .................................................................................................................................. 2.7 Kết luận và đề nghị: .......................................................................................... .................................................................................................................................. 2.8 Tính sáng tạo và ứng dụng: ................................................................................ .................................................................................................................................. 2.9 Các vấn đề cần bổ sung, chỉnh sửa: .................................................................. .................................................................................................................................. III. Câu hỏi sinh viên phải trả lời trước hội đồng (ít nhất 02 câu) ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... IV. Đánh giá : Điểm: ………/10 (cho điểm lẻ một số thập phân) Ký tên (ghi rõ họ tên) iv MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................1 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT .........................................................................3 1.1. Khái niệm, đặc điểm, mục tiêu và vai trò của hoạt động nhập khẩu ...................3 1.1.1. Khái niệm nhập khẩu ....................................................................................3 1.1.2. Đặc điểm của hoạt động nhập khẩu ..............................................................3 1.1.3. Mục tiêu của hoạt động nhập khẩu ...............................................................4 1.1.4. Vai trò của hoạt động nhập khẩu đối với nền kinh tế quốc dân ...................4 1.1.5. Vai trò của hoạt động nhập khẩu đối với doanh nghiệp ...............................6 1.2. Sự cần thiết của việc nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu của Tổng công ty TNHH MTV-Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Thanh Lễ ..........7 1.2.1. Sự cần thiết của hoạt động nhập khẩu xăng dầu ..........................................7 1.2.2. Sự cần thiết nâng cao hiệu quả nhập khẩu xăng dầu của Tổng công ty TNHH MTV-Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Thanh Lễ .........................................8 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH NHẬP KHẨU XĂNG DẦU CỦA TỔNG CÔNG TY TNHH MTV-THƯƠNG MẠI XUẤT NHẬP KHẨU THANH LỄ ....................................................................................10 2.1. Tổng quan về Tổng công ty TNHH MTV-Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Thanh Lễ ...............................................................................................................................10 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển .................................................................10 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và định hướng phát triển của công ty ......................13 2.1.2.1. Chức năng, nhiệm vụ của công ty .......................................................13 2.1.2.2. Định hướng phát triển của công ty ......................................................14 2.1.3. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của công ty ...............................................................15 2.2. Thực trạng hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu của Tổng công ty TNHH MTV- Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Thanh Lễ .......................................................16 2.2.1. Kim ngạch nhập khẩu xăng dầu của Thanh Lễ ..........................................16 2.2.2. Cơ cấu mặt hàng nhập khẩu ........................................................................18 2.2.3. Cơ cấu thị trường nhập khẩu ......................................................................20 v 2.2.4. Kênh phân phối và tiêu thụ của công ty .....................................................22 2.2.5. Phân tích quy trình thực hiện hợp đồng nhập khẩu xăng dầu của Tổng công ty TNHH MTV-Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Thanh Lễ ...................................25 2.2.5.1. Nghiên cứu thị trường .........................................................................27 2.2.5.2. Giao dịch, đàm phán và kí kết hợp đồng nhập khẩu xăng dầu ...........27 2.2.5.3. Tổ chức thực hiện hợp đồng ................................................................30 2.2.5.4. Đăng kí giám định về khối lượng, chất lượng .....................................31 2.2.5.5. Làm thủ tục hải quan ...........................................................................32 2.2.5.6. Nhận và kiểm tra hàng hóa ..................................................................37 2.2.5.7. Làm thủ tục thanh toán ........................................................................38 2.2.5.8. Yêu cầu bồi thường và giải quyết bồi thường .....................................38 2.2.6. Phân tích các nhân tố bên trong doanh nghiệp ...........................................40 2.2.6.1. Kết quả kinh doanh..............................................................................40 2.2.6.2. Quản trị nguồn nhân lực ......................................................................46 2.2.6.3. Nguồn lực tài chính .............................................................................49 2.3. Thành tựu, hạn chế của hoạt động nhập khẩu xăng dầu tại công ty Thanh Lễ ..54 2.3.1. Thành tựu ....................................................................................................54 2.3.2. Hạn chế .......................................................................................................55 CHƯƠNG 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .........................................................59 3.1. Tình hình nhu cầu thị trường xăng dầu trong thời gian tới và định hướng phát triển của Tổng công ty...............................................................................................59 3.1.1. Tình hình nhu cầu thị trường xăng dầu thế giới .........................................59 3.1.2. Tình hình nhu cầu thị trường xăng dầu trong nước ....................................61 3.1.3. Phương hướng hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu của công ty giai đoạn 2016-2020 và tầm nhìn năm 2025 ...............................................................62 3.2. Kiến nghị với công ty nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu của Tổng Công ty TNHH MTV-Thương mại XNK Thanh Lễ .................64 3.2.1. Thực hiện quản trị rủi ro, đảm bảo ổn định giá cả xăng dầu ......................64 3.2.2. Mở rộng thị trường nhập khẩu xăng dầu và tiếp tục giữ vững mối quan hệ với các bạn hàng truyền thống ..............................................................................66 vi 3.2.3. Thực hiện chiến lược quản trị nguồn nhân lực ...........................................67 3.2.4. Tăng cường huy động nguồn vốn ...............................................................68 3.2.5. Hoàn thiện việc tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu xăng dầu .............69 KẾT LUẬN ..............................................................................................................71 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................73 PHỤ LỤC .................................................................................................................75 vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nội dung HĐQT Hội đồng quản trị IEA Cơ quan năng lượng quốc tế OPEC Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ Thương Mại TM Thương Mại TNHH-MTV Trách nhiệm hữu hạn-Một thành viên TC-HC Tổ chức- Hành chính TPP Hiệp định đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương UBND Ủy ban nhân dân XNK Xuất nhập khẩu viii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Cơ cấu mặt hàng nhập khẩu của công ty Thanh Lễ ........................... 18 Bảng 2.2: Cơ cấu thị trường nhập khẩu công ty Thanh lễ ................................... 20 Bảng 2.3: Kết quả hoạt động kinh doanh tại công ty Thanh lễ giai đoạn 2012-2015 .............................................................................................................................. 41 Bảng 2.4: Cơ cấu nhân sự của công ty Thanh Lễ ................................................ 46 Bảng 2.5: Bảng cân đối kế toán của Thanh Lễ .................................................... 51 Bảng 2.6. Một số chỉ tiêu chính về tình hình tài chính công ty ........................... 51 Bảng 3.1: Nhu cầu sử dụng xăng dầu của thế giới trong năm 2016 .................... 60 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Hình 2.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy công ty Thanh Lễ .................................. 15 Hình 2.2: Sản lượng xăng dầu nhập khẩu của Thanh Lễ .................................... 16 Hình 2.3: Diễn biến giá bán lẻ xăng dầu trong nước từ năm 2012-2015 ............. 23 Hình 2.4: Sơ đồ kênh phân phối xăng dầu của Thanh Lễ .................................... 24 Hình 2.5. Sơ đồ quy trình thực hiện nhập khẩu xăng dầu tại Thanh Lễ .............. 26 Hình 2.6. Quá trình giao dịch của công ty Thanh Lễ ........................................... 28 Hình 2.7: Biểu đồ thể hiện doanh thu của công ty Thanh Lễ .............................. 42 ix LỜI MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết của đề tài Trong thời đại nước Việt Nam hội nhập kinh tế, tham gia vào tổ chức WTO và mở rộng quan hệ ngoại thương trên cơ sở hợp tác cùng phát triển đã mang lại nhiều lợi ích cho đất nước. Các chính sách mở rộng hoạt động ngoại thương đã phát huy bước đầu vai trò của mình thông qua hiệu quả của các hoạt động xuất nhập khẩu. Hoạt động nhập khẩu không chỉ đóng vai trò quan trọng mà còn là cầu nối kinh tế Việt Nam với kinh tế trên thế giới. Đối với doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp thương mại thì hoạt động nhập khẩu có ý nghĩa quan trọng. Nhập khẩu để cung cấp mặt hàng còn thiếu cho nhu cầu trong nước hoặc nền sản xuất trong nước chưa có đủ điều kiện để sản xuất, khai thác và xăng dầu là một mặt hàng điển hình. Xăng dầu là một mặt hàng ngày càng trở nên khan hiếm và chưa có nguồn năng lượng nào có thể thay thế được, bên cạnh đó xăng dầu còn là mặt hàng có ảnh hưởng rất lớn đến việc phát triển của nền kinh tế. Từ năm 2010 đến nay, thị trường xăng dầu trên thế giới có nhiều biến động về giá cả và lượng cung làm ảnh hưởng đến việc sản xuất và phát triển kinh tế trong nước. Vì vậy, hoạt động nhập khẩu kinh doanh xăng dầu đóng vai trò chủ đạo, quan trọng đảm bảo sự phát triển kinh tế xã hội thông qua việc đáp ứng nhu cầu sản xuất và vận chuyển. Điển hình cho thương hiệu lớn về nhập khẩu kinh doanh xăng dầu trong tỉnh Bình Dương là Tổng công ty TNHH MTV-Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Thanh Lễ, là một công ty hoạt động gần 10 năm trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu, công ty luôn cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ của tỉnh giao, không ngừng học hỏi và tích lũy kinh nghiệm, tìm ra giải pháp khắc phục những khó khăn nhằm nâng cao hiệu quả nhập khẩu kinh doanh xăng dầu. Với tầm quan trọng của xăng dầu đối với sự phát triển kinh tế đất nước nói chung, và việc nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu của Công ty nói riêng. Nhằm khắc phục những khó khăn và đưa ra chính sách, hướng phát triển kinh doanh nhập khẩu của Tổng công ty TNHH MTV- Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Thanh Lễ, đòi hỏi việc nghiên cứu và phân tích để đưa ra giải pháp phù 1 hợp.Vì vậy, nên em chọn đề tài là “Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu của Tổng công ty TNHH MTV- Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Thanh Lễ” làm luận văn tốt nghiệp nhằm phân tích và tìm ra những hạn chế, tồn tại của công ty, từ đó đưa ra những kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu xăng dầu của công ty. 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài Tìm hiểu về tình hình kinh doanh của Tổng công ty TNHH MTV-Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Thanh Lễ và phân tích thực trạng và các nguồn lực của công ty để tìm ra những hạn chế, tồn tại. Thông qua việc đánh giá và phân tích thực trạng của công ty, từ đó đưa ra kiến nghị với công ty nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu của công ty. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài - Đối tượng nghiên cứu: hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu của Tổng Tổng công ty TNHH MTV-Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Thanh Lễ. - Phạm vi nghiên cứu: hoạt động nhập khẩu xăng dầu tại hội sở Tổng công ty TNHH MTV-Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Thanh Lễ. Mốc thời gian lấy dữ liệu từ năm 2012-2015. 4. Phương pháp nghiên cứu Kết hợp nhiều phương pháp như: tổng hợp, thống kê, so sánh, phân tích, cùng với những số liệu thu thập được từ công ty, sách báo để phân tích việc tăng giảm nhập khẩu xăng dầu cũng như hoạt động kinh doanh của công ty. 5. Nội dung và kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu và kết luận, đề tài gồm có 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý thuyết. Chương 2: Thực trạng hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu của Tổng công ty TNHH MTV- Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Thanh Lễ. Chương 3: Kết luận và kiến nghị. 2 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ THUYẾT 1.1. Khái niệm, đặc điểm, mục tiêu và vai trò của hoạt động nhập khẩu 1.1.1. Khái niệm nhập khẩu Nhập khẩu là khâu cơ bản của hoạt động ngoại thương. Nhập khẩu là hoạt động mua hàng hóa và dịch vụ từ nước ngoài của các tổ chức kinh tế, các công ty nước ngoài và tiến hành tiêu thụ hàng hóa nhập khẩu tại thị trường nội địa hoặc tái xuất khẩu với mục đích thu lợi nhuận và nối liền sản xuất với tiêu dùng. (Nguồn: Trần Văn Hòe, Nghiệp vụ kinh doanh xuất nhập khẩu, 2009) 1.1.2. Đặc điểm của hoạt động nhập khẩu Thị trường nhập khẩu rất đa dạng, hàng hóa và dịch vụ có thể được nhập khẩu từ nhiều nước khác nhau. Dựa trên lợi thế so sánh khác nhau của mỗi quốc gia mà doanh nghiệp có thể thay đổi thị trường nhập khẩu của mình. Đầu vào (nguồn cung ứng), đầu ra (khách hàng) của doanh nghiệp rất đa dạng, thường thay đổi theo nhu cầu tiêu dùng trong nước. Nguồn cung ứng và đầu ra có thể ổn định và đa dạng phụ thuộc vào điều kiện kinh doanh của công ty, khả năng thích nghi và đáp ứng cầu thị trường cũng như biến động của nguồn cung ứng. Phương thức thanh toán: việc sử dụng phương thức thanh toán là do hai bên tự thỏa thuận trong điều khoản của hợp đồng và trong kinh doanh nhập khẩu thường sử dụng các ngoại tệ mạnh như USD để thanh toán. Vì vậy mà thanh toán trong nhập khẩu phụ thuộc rất lớn vào tỉ giá hối đoái giữa các đồng tiền nội tệ và ngoại tệ. Chịu sự chi phối của nhiều hệ thống pháp luật, thủ tục: hoạt động nhập khẩu có các đối tác tham gia từ nhiều quốc gia khác nhau nên chịu sự chi phối của hệ thống luật pháp và các thủ tục liên quan của nhiều nước khác nhau. Việc trao đổi thông tin thường được tiến hành nhanh chóng thông qua các phương tiện công nghê hiên đại như Fax và giao dịch qua thư điện tử, qua hệ thống mạng internet để phục vụ cho việc kinh doanh. Về phương thức vận chuyển: hàng hóa được vận chuyển qua biên giới các quốc gia, có khối lượng lớn và được vận chuyển qua đường biển, đường hàng 3 không, đường sắt và vận chuyển vào nội bộ bằng các xe trọng tải lớn. Do đó hoạt động nhập khẩu đòi hỏi chi phí vận chuyển lớn làm ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh. (Nguồn: Võ Thanh Thu, Kĩ thuật kinh doanh xuất nhập khẩu, 2011) 1.1.3. Mục tiêu của hoạt động nhập khẩu Mục tiêu của hoạt động nhập khẩu là có được hiệu quả cao từ việc nhập khẩu vật tư hàng hóa, phục vụ cho quá trình tái sản xuất mở rộng và nâng cao đời sống trong nước, đồng thời đảm bảo sự phát triển liên tục, giải quyết sự khan hiếm của thị trường nội địa. Mặt khác, hoạt động nhập khẩu giúp đảm bảo sự phát triển ổn định các ngành kinh tế mũi nhọn trong nước mà khả năng sản xuất trong nước chưa đảm bảo cung cấp, tạo ra nguồn lực cho việc sản xuất. Khai thác các điểm mạnh của quốc gia mình để kết hợp hài hòa giữa nhập khẩu và cán cân thanh toán. (Nguồn: Võ Thanh Thu, Kĩ thuật kinh doanh xuất nhập khẩu, 2011) 1.1.4. Vai trò của hoạt động nhập khẩu đối với nền kinh tế quốc dân Nhập khẩu là một hoạt động quan trọng của ngoại thương. Nhập khẩu tác động trực tiếp đến sản xuất và đời sống trong nước. Nhập khẩu để cung cấp thêm các hàng hóa trong nước sản xuất không đáp ứng đủ nhu cầu hoặc không sản xuất được. Vì không có một quốc gia nào là có tất cả lợi thế để có thể sản xuất được tất cả các mặt hàng, các lĩnh vực, sự bổ sung hàng hóa diễn ra giữa các quốc gia đã đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu. Với sự phát triển của nền kinh tế thế giới, sự ra đời của tổ chức thương mại thế giới WTO, Việt Nam và các quốc gia khác đang mở rộng quan hệ trao đổi, mua bán hàng hóa, nhằm thúc đẩy các mối quan hệ giao thương để giúp Việt Nam nhanh chóng hòa nhập vào nền kinh thế thế giới. Trong điều kiện kinh tế phát triển thì vai trò của hoạt động nhập khẩu có ý nghĩa quan trọng và được thể hiện ở những khía cạnh như: Thứ nhất, nhập khẩu hàng hóa để bổ sung cho những những hàng hóa trong nước sản xuất không đủ cho nhu cầu tiêu dùng hoặc trong nước không thể sản xuất được. Ngoài ra, nhập khẩu để thay thế các mặt hàng mà trong nước sản xuất không 4 có nhiều lợi nhuận bằng nhập khẩu nhằm đảm bảo sự phát triển ổn định và cân đối đối cho nền kinh tế. Thứ hai, nhập khẩu góp phần thúc đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa-hiện đại hóa nền kinh tế đất nước, tạo ra các quá trình chuyển giao công nghệ, xây dựng cơ sở vật chất kĩ thuật để tạo ra sự phát triển vượt bậc cho nền sản xuất hàng hóa, nhằm giảm chi phí, tăng lợi nhuận trong kinh doanh. Điều này sẽ thúc đẩy cho việc sản xuất trong nước không ngừng nỗ lực vươn lên để cạnh tranh với hàng nhập khẩu, luôn tìm cách đổi mới hàng hóa, nghiên cứu và học hỏi kinh nghiệm để nâng cao chất lượng hàng hóa. Thứ ba, nhập khẩu sẽ làm cho hàng hóa trong nước trở nên đa dạng, nhiều mẫu mã, mở rộng tiêu dùng và đáp ứng được nhu cầu của người dân. Bên cạnh đó, nhập khẩu cũng tạo điều kiện thúc đẩy hoạt động xuất khẩu, việc nhập khẩu các nguyên liệu thiết bị để phục vụ cho sản xuất hàng hóa xuất khẩu sẽ tạo điều kiện cho việc xuất khẩu hàng ra nước ngoài. Thứ tư, nhập khẩu góp phần cải thiện và nâng cao mức sống của người dân. Nhập khẩu làm thỏa mãn nhu cầu trực tiếp của người dân thông qua những hàng hóa được sản xuất từ các nước phát triển, có công nghệ tiên tiến hơn, vừa đảm bảo đầu vào cho sản xuất, tạo việc làm ổn định cho người lao động vì quá trình nhập khẩu hàng hóa cần nhiều lao động. Thứ năm, nhập khẩu xóa bỏ tình trạng độc quyền hàng hóa trong khu vực và trên toàn thế giới, mở rộng hợp tác giao thương giữa các quốc gia, tiếp thu nền kinh tế tiên tiến của nước ngoài. Khai thác tối đa tiềm năng và phát huy lợi thế so sánh của mỗi quốc gia trên cơ sở công nghiệp hóa, xóa bỏ nền kinh tế lạc hậu tự cung, tự cấp. Thứ sáu, hoạt động nhập khẩu tác động tốt đến triển khai các dự án có vốn đầu tư nước ngoài nhờ đó tăng tính hấp dẫn môi trường đầu tư. Thứ bảy, hoạt động nhập khẩu gia tăng đóng góp không nhỏ cho nguồn thu ngân sách. Hoạt động nhập khẩu luôn đóng vai trò to lớn đối với mỗi quốc gia nói chung và Việt Nam nói riêng, trong khi nền kinh tế thế giới đang phát triển mạnh 5 mẽ thì xu thế tất yếu ấy đòi hỏi Việt Nam phải thay đổi và hòa nhập để phù hợp với nền kinh tế thế giới. Các chính sách mở rộng nhập khẩu đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp được mở rộng sản xuất, tham gia cạnh tranh trên thị trường quốc tế, tạo ra khối lượng hàng hóa phong phú và đa dạng không ngừng tăng lên về giá trị và chất lượng. Để phát huy được vai trò của hoạt động nhập khẩu cần sự cố gắng hết mình của doanh nghiệp và các cấp quản lí Nhà Nước ở nhiều mặt, thực hiện và mở rộng hoạt động ngoại thương nhưng phải tuân theo các nguyên tắc trong thương mại quốc tế và chính sách pháp luật của mỗi quốc gia, luôn xác định rõ các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu để khắc phục những khó khăn, đưa ra những lựa chọn đúng đắn để mang lợi hiệu quả kinh tế không chỉ riêng cho doanh nghiệp mà còn mang lại lợi ích cho toàn xã hội. (Nguồn: Võ Thanh Thu, Ngô Thanh Hải Xuân, Kinh tế và phân tích hoạt động kinh doanh thương mại, 2010) 1.1.5. Vai trò của hoạt động nhập khẩu đối với doanh nghiệp Nhập khẩu xăng dầu giúp các doanh nghiệp thu lợi nhuận, tăng thêm nguồn vốn để đầu tư vào cơ sở vật chất, mở rộng quy mô kinh doanh cũng như đầu tư thêm vào các ngành kinh doanh khác để tăng hiệu quả kinh doanh. Tham gia kinh doanh nhập khẩu xăng dầu giúp các doanh nghiệp nâng cao được uy tín, hình ảnh của công ty trên thị trường, đa dạng nguồn hàng xăng dầu của doanh nghiệp giúp nâng cao lợi thế cạnh tranh trên thị trường, mở rộng thị trường nhập khẩu, tăng lợi nhuận. Việc tham gia kinh doanh nhập khẩu xăng dầu giúp cho doanh nghiệp có nhiều nguồn hàng xăng dầu để lựa chọn, đồng thời doanh nghiệp có đủ xăng dầu để đáp ứng kịp thời cho nhu cầu tiêu thụ của thị trường giúp tăng hiệu quả kinh doanh thu thêm nhiều lợi nhuận. 6 1.2. Sự cần thiết của việc nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu của Tổng công ty TNHH MTV-Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Thanh Lễ 1.2.1. Sự cần thiết của hoạt động nhập khẩu xăng dầu Xăng dầu là một mặt hàng có vai trò hết sức quan trọng và cần thiết cho mọi hoạt động trong đời sống và sản xuất. Tuy ngày nay, thế thới ngày càng có nhiều nguồn năng lượng mới được sử dụng như năng lượng nguyên tử, năng lượng gió, năng lượng mặt trời… nhưng xăng dầu vẫn luôn là nguồn nhiên liệu thiết yếu. Việt Nam là một trong những nước có nền kinh tế đang phát triển, vì vậy rất cần nhiều nguồn nhiên liệu để phục vụ cho sản xuất và di chuyển. Nguồn xăng dầu trong nước sản xuất còn rất thấp không đủ đáp ứng cho nhu cầu tiêu thụ trong nước, vì vậy hoạt động nhập khẩu xăng dầu là hết sức cần thiết. Vai trò của xăng dầu được thể hiện qua các đặc điểm sau: Xăng dầu là loại chất lỏng dễ cháy, khi nén ở áp suất cao thường chuyển thành thể khí. Khi cháy chúng phát sáng, thể tích tăng đột ngột và sinh nhiệt. Do tính chất của xăng dầu dễ cháy nổ, nên gặp nhiều khó khăn và tốn kém nhiều chi phí cho việc vận chuyển và bảo quản. Vì vậy một doanh nghiệp muốn kinh doanh và nhập khẩu xăng dầu phải tuân theo những quy định về an toàn, phòng chóng cháy nổ và phải chịu những trách nhiệm và quy định bắt buộc về tổ chức kinh doanh, công nghệ và trình độ quản lý. Xăng dầu là hàng hóa đặc biệt vì xăng dầu là nhiên liệu cần thiết cho việc sản xuất mà chưa sản phẩm nào thay thế được, xăng dầu còn là nguồn năng lượng phục vụ cho nhu cầu di chuyển, nhiên liệu cho các động cơ đốt trong, quốc phòng và an ninh. Do xăng dầu là hàng hóa đặc biệt nên mỗi quốc gia đều có chính sách quản lý, kế hoạch sản xuất và mua bán, dự trữ xăng dầu cho nước mình để đảm bảo nhu cầu cho sản xuất và đời sống, ổn định nguồn cung, tránh các trường hợp giá xăng dầu tăng cao. Xăng dầu là một mặt hàng chiến lược đối với mọi quốc gia. Để duy trì nền kinh tế của một quốc gia phát triển ổn định thì cần phải có một chiến lược năng lượng hợp lý, một chính sách để đảm bảo nguồn cung cấp xăng dầu cần thiết cho cả 7 nước. Xăng dầu vừa là nguồn nhiên liệu cho các phương tiện giao thông vận tải và các ngành sản xuất khác như công nghiệp hóa dầu. Ngoài ra, đối với các quốc gia xuất khẩu xăng dầu, thì xăng dầu còn là nguồn thu nhập chính cho nền kinh tế đối với quốc gia đó. Xăng dầu là hàng hóa ảnh hưởng nghiêm trọng đến các ngành sản xuất khác. Đặc biệt, đối với các nước nhập khẩu xăng dầu khi có sự thay đổi về lượng cung sẽ kéo theo giá xăng dầu thay đổi làm ảnh hưởng đến mọi mặt như: chính trị, xã hội, sản xuất, quân sự và đời sống. Xăng dầu được coi là thứ thuốc bôi trơn cho nền kinh tế phát triển. Do xăng dầu là yếu tố đầu vào cho các ngành kinh tế, khi giá xăng dầu tăng cao sẽ làm cho sản phẩm sản xuất có giá thành tăng, ảnh hưởng đến sức mua hàng hóa và gây ra lạm phát, kiềm hãm sự phát triển của nền kinh tế. Xăng dầu là mặt hàng ngày càng khan hiếm và có nhiều biến động. Các chính sách về giá, lượng cung dầu của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) sẽ làm ảnh hưởng mạnh mẽ đến các doanh nghiệp nói riêng và của nền kinh tế thế giới nói chung. 1.2.2. Sự cần thiết nâng cao hiệu quả nhập khẩu xăng dầu của Tổng công ty TNHH MTV-Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Thanh Lễ Việt Nam là một quốc gia có nền kinh tế đang phát triển nên nhu cầu tiêu thụ xăng dầu trong nước ngày càng tăng. Từ năm 2012-2015, mỗi năm nhu cầu nhập khẩu xăng dầu của nước ta chiếm khoảng 70% nhu cầu tiêu thụ của cả nước, trong khi đó nhà máy lọc dầu Dung Quất chỉ sản xuất mỗi năm từ 5,6-5,7 triệu tấn, đảm bảo khoảng trên 30% nhu cầu tiêu thụ của cả nước. Do đó, nguồn xăng dầu đáp ứng cho nhu cầu tiêu thụ từ nguồn nhập khẩu là chủ yếu. Công ty được Bộ Công Thương cấp giấy phép nhập khẩu xăng dầu vào năm 2007. Trong những năm gần đây, công ty đã làm tốt nhiệm vụ được giao, nhập khẩu và kinh doanh xăng dầu đúng chất lượng, bình ổn giá cả thị trường, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ xăng dầu trong tỉnh Bình Dương và các tỉnh lân cận, góp phần cho việc phát triển kinh tế. Tuy nhiên, công ty chỉ mới hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu gần 10 năm, quy mô hoạt động của công ty về xăng dầu còn chưa rộng, công ty vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình phát triển và cạnh tranh trên thị trường. 8 Do Việt Nam là nước nhập khẩu xăng dầu là chủ yếu, vì vậy sự điều chỉnh giá xăng dầu trong nước bị ảnh hưởng nhiều của giá xăng dầu thế giới. Năm 2012-2015, thị trường xăng dầu thế giới có nhiều biến động, nguồn cung không ổn định, làm ảnh hưởng đến hiệu quả nhập khẩu xăng dầu của công ty. Bên cạnh đó, xăng dầu còn có vai trò vô cùng quan trọng mà chưa có nguồn năng lượng nào có thể thay thế được. Vì vậy, việc nâng cao hiệu quả nhập khẩu kinh doanh xăng dầu ở Công ty Thanh Lễ là hết sức cần thiết. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 Tóm lại, xăng dầu là một mặt hàng có vai trò quan trọng và cần thiết đối với Thanh Lễ nói riêng và sự phát triển kinh tế vĩ mô của Việt Nam nói chung. Hoạt động nhập khẩu xăng dầu không chỉ mang về lợi nhuận cho công ty mà còn đáp ứng và đảm bảo cho nhu cầu cuộc sống của mọi người. Do xăng dầu là một mặt hàng chủ yếu phụ thuộc vào nhập khẩu nên hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu còn gặp nhiều khó khăn do tiềm lực của công ty còn hạn chế. Hiểu rõ sự hạn chế, tồn tại trong hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu của công ty sẽ giúp công ty khắc phục được những khó khăn, tìm ra những giải pháp tốt nhất cho hoạt động kinh doanh nhập khẩu của công ty. Với tình hình kinh tế Việt Nam phát triển, hội nhập với nền kinh tế thế giới, mở rộng giao lưu ngoại thương là điều kiện thuận lợi cho công ty nâng cao hiệu quả kinh doanh, ngược lại công ty cũng sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn và thử thách. 9 CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH NHẬP KHẨU XĂNG DẦU CỦA TỔNG CÔNG TY TNHH MTV-THƯƠNG MẠI XUẤT NHẬP KHẨU THANH LỄ 2.1. Tổng quan về Tổng công ty TNHH MTV-Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Thanh Lễ 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển Tổng công ty Thương mại Xuất nhập khẩu Thanh Lễ là công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên hoạt động theo mô hình công ty mẹ-công ty con do Nhà nước sở hữu toàn bộ vốn điều lệ: Tổng công ty được thành lập và hoạt động hợp pháp tại Việt Nam thực hiện các hoạt động kinh doanh theo quy định của pháp luật. Tên tiếng việt công ty: TỔNG CÔNG TY THƯƠNG MẠI XUẤT NHẬP KHẨU THANH LỄ - TNHH MTV. Tên giao dịch quốc tế: THANH LE GENERAL IMPORT- EXPORT TRADING CORPORATION. Tên viết tắt: THALEXIM. Trụ sở chính tại: Số 63 đường Yersin, Phường Hiệp Thành, Thị xã Thủ Dầu Một, Tình Bình Dương. Điện thoại: 0650.3829534 – 3829535 – 3829608; Website: www.thalexim.com; Mã số thuế: 3700146458 Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương là đại diện chủ sở hữu đối với Tổng công ty, thực hiện các quyền và nghĩa vụ của chủ sỡ hữu đối với phần vốn nhà nước đầu tư tại Tổng công ty và các công ty con, công ty liên kết. Tiền thân của Tổng công ty TNHH MTV-Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Thanh Lễ là Xí nghiệp Quốc doanh sơn mài Thành Lễ được thành lập theo quyết định số 06/QĐUB ngày 25/2/1991 của UBND tỉnh Sông Bé. Ngày 21/10/1992 UBND tỉnh Sông Bé – nay là tỉnh Bình Dương quyết định thành lập Công ty Thương mại Xuất nhập khẩu Thanh Lễ theo quyết định số 89/QĐ –UB. Công ty được tổ chức hoạt động theo mô hình doanh nghiệp Nhà nước. Khởi điểm từ ngành sơn mài truyền thống, phát triển các hoạt động kinh doanh xăng dầu, chế biến hạt điều nhân xuất khẩu, sản xuất gia công giày, xây dựng 10