Tài liệu Giải pháp kinh tế cho các doanh nghiệp làm ăn thua lỗ

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 LêI Më §ÇU C«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ ë n-íc ta tõ §¹i héi §¶ng lÇn thø VI (1986) ®Õn nay ®· ®em l¹i nh÷ng thµnh qu¶ tèt ®Ñp,trong ®ã ®æi míi vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp lµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n,träng t©m nhÊt khi nÒn kinh tÕ n-íc ta chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr-êng theo ®Þnh h-íng XHCN. Sù ra ®êi cña c¬ chÕ kinh tÕ míi, mét mÆt t¹o ra tiÒn ®Ò tÝch cùc cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nh-ng mÆt kh¸c còng béc lé nh÷ng mÆt tr¸i cña kinh tÕ thÞ tr-êng.Do chÞu sù t¸c ®éng cña quy luËt c¹nh tranh ,quy luËt cung- cÇu,quy luËt gi¸ trÞ…,bªn c¹nh nh÷ng doanh nghiÖp ®øng v÷ng vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn th× mét bé phËn kh«ng nhá c¸c doanh nghiÖp do n¨ng lùc qu¶n lÝ kinh doanh kÐm vµ do nhiÒu lÝ do kh¸c n÷a ®· l©m vµo t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n,dÉn ®Õn ph¸ s¶n. NÕu coi nÒn kinh tÕ lµ mét c¬ thÓ thèng nhÊt ,th× mçi doanh nghiÖp sÏ lµ mét tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ.V× vËy sù ph¸t triÓn hay tôt hËu cña c¸c doanh nghiÖp cã thÓ lµm cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn hay yÕu kÐm.Do vai trß hÕt søc quan träng ®ã nªn viªc t×m ra nguyªn nh©n s©u xa cña t×nh tr¹ng thua lç vµ t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p kinh tÕ hîp lÝ cho c¸c doanh nghiÖp lµ rÊt bøc thiÕt vµ nãng báng.Víi sù cÇn thiÕt cña viÖc tim ra gi¶I ph¸p kinh tÕ cho c¸c doanh nghiÖp lam ¨n thua kç,cïng víi sù cho phÐp cña c¸c thÇy c«,nªn trong bµi tiÓu luËn nay em xin phÐp ®-îc tr×nh bµy ®Ò t¯i “Gi¶i ph¸p kinh tÕ cho c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç”. Trong giíi h¹n cho phÐp cña ®Ò tµi ,em xin phÐp ®-îc tr×nh bµy mét c¸ch ng¾n gän vÒ c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc lµm ¨n thua lç mµ em ®· tiÕp thu ®-îc tõ qu¸ tr×nh häc tËp vµ thu thËp tµI liÖu. Trong bµi tiÓu luËn nay, em xin phÐp ®-îc tr×nh bµy víi kÕt cÊu nh- sau: PhÇn I:Ly luËn chung vÒ doanh nghiÖp vµ vÊn ®Ò thua lç cña doanh nghiÖp. PhÇnII:T×nh tr¹ng thua lç cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. PhÇn III:Gi¶I ph¸p kinh tÕ cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc lµm ¨n thua lç. Qua ®©y em còng xin ®-îc ch©n thµnh c¸m ¬n c« gi¸o vµ nhiÒu thÇy c« kh¸c trong bé m«n Kinh tÕ vi m« ®· gióp ®ì em hoan thµnh tiÓu luËn nµy.Do kiÕn thøc còng nh- sù hiÓu biÕt con h¹n chÕ nªn trong bµI tiÓu luËn nµy ,sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sot.Em rÊt mong ®-îc c¸c thÇy c« th«ng c¶m vµ chØ b¶o thªm cho em. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 PhÇn I Lý LUËN CHUNG 1-Doanh nghiÖp vµ nh÷ng vÊn ®Ò thua lç cña doanh nghiÖp. 1.1.Doanh nghiÖp. 1.1.1. Kh¸i niÖm. Theo kinh tÕ vi m«:doanh nghiÖp lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh hµng ho¸,dÞch vô theo nhu cÇu thÞ tr-êng vµ x· héi ®Ó ®¹t lîi nhuËn tèi ®a vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cao nhÊt. Theo luËt doanh nghiÖp :doanh nghiÖp lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh ®-îc thµnh lËp hîp ph¸p nh»m thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh vµ lÊy ho¹t ®«ng kinh doanh lµm nghÒ nghiÖp chÝnh. §èi víi mét c¬ së s¶n xuÊt,kinh doanh,®Ó ®-îc coi lµ doanh nghiÖp, ph¶i tho¶ m·n cac ®iÒu kiÖn sau: *Doanh nghiÖp ph¶i lµ mét chñ thÓ hîp ph¸p,cã tªn gäi riªng. *Tªn doanh nghiÖp ph¶i ®-îc ®¨ng ký vµo danh b¹ th-¬ng m¹i. *Ph¶i ghi chÐp liªn tôc qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh,hµng n¨m ph¶i tæng kÕt ho¹t ®éng nµy trong mét b¶ng c©n ®èi vµ trong b¸o c¸o tµi chÝnh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. *Doanh nghiÖp ph¶i tu©n thñ c¸c quy ®Þnh ph¸p lý ®Æc biÖt- luËt kinh doanh,tøc lµ mäi quan hÖ ph¸t sinh trong ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®Òu ph¶i xö lý theo luËt kinh doanh. 1.1.2Ph©n lo¹i doanh nghiÖp. Cã thÓ ph©n lo¹i doanh nghiÖp theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau: Theo h×nh thøc së h÷u vÒ t- liÖu s¶n xuÊt,ta cã ®a h×nh thøc tæ chøc kinh doanh - Doanh nghiÖp nhµ n-íc :®©y lµ lo¹i doanh nghiÖp ®-îc nhµ n-íc ®Çu tvèn ®Ó thµnh lËp vµ qu¶n lý víi t- c¸ch lµ chñ së h÷u. - Doanh nghiÖp t- b¶n t- nh©n:lµ doanh nghiÖp do t- nh©n trong vµ ngoµi n-íc bá vèn thµnh lËp vµ tæ chøc kinh doanh. - Doanh nghiÖp t- b¶n nhµ n-íc:®©y lµ doanh ngiÖp cã h×nh thøc liªn doanh gi÷a nhµ n-íc víi t- b¶n n-íc ngoµi cïng gãp vèn thµnh lËp c«ng ty vµ ®ång së h÷u nã. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - Doanh nghiÖp cæ phÇn:lµ doanh nghiÖp do nhiÒu ng-êi gãp vèn vµ lîi nhuËn ®-îc ph©n chia theo nguån vèn ®ãng gãp. Theo quy m« s¶n xuÊt: doanh nghiÖp cã quy m« lín,doanh nghiÖp cã quy m« võa vµ nhá. Theo cÊp qu¶n lý cã doanh nghiÖp do trung -¬ng qu¶n lý,doanh nghiÖp do ®Þa ph-¬ng qu¶n lý. Theo ngµnh kinh tÕ kü thuËt:cã doanh nghiÖp c«ng nghiÖp,x©y dùng,doanh nghiÖp n«ng nghiÖp,l©m nghiÖp,ng- nghiÖp,doanh nghiÖp th-¬ng nghiÖp,doanh nghiÖp vËn t¶i,kinh doanh du lÞchv.v… Theo tr×nh ®é kü thuËt:cã doanh nghiÖp sö dông lao ®éng thñ c«ng,doanh nghiÖp nöa c¬ khÝ,c¬ khÝ ho¸ vµ tù ®éng ho¸. C¸c doanh nghiÖp cã quyÒn b×nh ®¼ng tr-íc ph¸p luËtcña nhµ n-íc.Vµ dï lµ doanh nghiÖp nµo th× còng ®Òu ®-îc thµnh lËp,ho¹t ®éng,gi¶i thÓ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt,ph¶i lÊy hiÖu qu¶ kinh doanh lµ môc tiªu quan träng cho sù tån t¹i cña doanh nghiÖp. 1.1.3 Ba vÊn ®Ò kinh tÕ c¬ b¶n cña doanh nghiÖp. Thùc tÕ ph¸t triÓn ë c¸c n-íc trªn thÕ giíi vµ ë ViÖt Nam ®· cho chóng ta thÊy r»ng: mäi doanh nghiÖp muèn ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao trong kinh doanh,tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®-îc trong c¹nh tranh ®Òu ph¶i gi¶i quyÕt tèt ®-îc ba vÊn ®Ò kinh tÕ c¬ b¶n.§ã lµ:quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt c¸i g×,quyÕt ®inh s¶n xuÊt nh- thÕ nµo,quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt cho ai. QuyÕt ®Þnh s¶n xuÊt c¸i g×? ViÖc lùa chän ®Ó quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt c¸i g× chÝnh lµ quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt nh÷ng lo¹i hµng ho¸,dÞch vô nµo,sè l-îng bao nhiªu,chÊt l-îng nh- thÕ nµo,khi nµo cÇn s¶n xuÊt vµ cung øng.Cung cÇu,c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng t¸c ®éng qua l¹i víi nhau ®Ó cã ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn viÖc x¸c ®Þnh gi¸ c¶ thÞ tr-êng vµ sè l-îng hµng ho¸ cÇn cung cÊp trªn mét thÞ tr-êng.VËy tr-íc khi quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt c¸i g× doanh nghiÖp cÇn ph¶i t×m hiÓu kÜ thÞ tr-êng,n¾m b¾t kÞp thêi c¸c th«ng tin thÞ tr-êng.Mét ph-¬ng tiÖn gióp gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy lµ gi¸ c¶ thÞ tr-êng,gi¸ c¶ thÞ tr-êng lµ th«ng tin cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc lùa chän s¶n xuÊt vµ cung øng nh÷ng hµnh ho¸ cã lîi nhÊt cho c¶ cung vµ cÇu trªn thÞ tr-êng. QuyÕt ®Þnh s¶n xuÊt nh- thÕ nµo? QuyÕt ®Þnh s¶n xuÊt nh- thÕ nµo nghÜa lµ do ai vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn nµo víi h×nh thøc c«ng nghÖ nµo,ph-¬ng ph¸p s¶n xuÊt nµo? 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Sau khi ®· lùa chän ®-îc cÇn s¶n xuÊt c¸i g×,c¸c doanh nghiÖp ph¶i xem xÐt vµ lùa chän viÖc s¶n xuÊt nh÷ng dÞch vô,hµng ho¸ ®ã nh- thÕ nµo ®Ó ®¹t lîi nhuËn tèi ®a vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cao nhÊt.Lîi nhuËn chÝnh lµ ®éng c¬ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp t×m kiÕm,lùa chän c¸c ®Çu vµo tèt nhÊt víi chi phÝ thÊp nhÊt,c¸c ph-¬ng ph¸p s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ nhÊt,c¹nh tranh th¾ng lîi trªn thÞ tr-êng ®Ó cã lîi nhuËn cao nhÊt.Nãi mét c¸ch cô thÓ lµ giao cho ai,s¶n xuÊt hµng ho¸ dÞch vô nµy b»ng nguyªn vËt liÖu g× ,thiÕt bÞ dông cô nµo,c«ng nghÖ s¶n xuÊt ra sao®Ó tèi thiÓu ho¸ chi phÝ s¶n xuÊt,tèi ®a ho¸ lîi nhuËn mµ vÉn ®¶m b¶o ®-îc chÊt l-îng còng nh- sè l-îng s¶n phÈm.Muèn vËy, c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n ®æi míi kü thuËt vµ c«ng nghÖ,n©ng cao tr×nh ®é c«ng nh©n vµ lao ®éng qu¶n lý nh»m t¨ng l-îng chÊt x¸m trong hµng ho¸ vµ dÞch vô . QuyÕt ®Þnh s¶n xuÊt cho ai? QuyÕt ®Þnh s¶n xuÊt cho ai ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh râ ai sÏ ®-îc h-ëng vµ ®-îc lîi tõ nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô cña ®Êt n-íc. VÊn ®Ò mÊu chèt ë ®©y cÇn gi¶i quyÕt lµ nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô s¶n xuÊt ph©n phèi cho ai ®Ó võa kÝch thÝch m¹nh mÏ sù ph¸t triÓn kinh tÕ cã hiÖu qu¶ cao,võa ®¶m b¶o sù c«ng b»ng x· héi.Nãi mét c¸ch cô thÓ lµ s¶n phÈm quèc d©n thu nhËp thuÇn tuý cña doanh nghiÖp sÏ ®-îc ph©n phèi cho x· héi ,cho tËp thÓ ,cho c¸ nh©n nh- thÕ nµo ®Ó kÝch thÝch cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ ®¸p øng ®-îc nhu cÇu c«ng céng vµ c¸c nhu cÇu x· héi kh¸c.§Ó biÕt ®-îc s¶n xuÊt cho ai phô thuéc vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ c¸c gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt , phô thuéc vµo l-îng hµng ho¸ vµ gi¸ c¶ cña c¸c lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô. KÕt luËn:Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi n-íc ,mçi ngµnh ,mçi ®Þa ph-¬ng vµ mçi doanh nghiÖp chÝnh lµ qu¸ tr×nh lùa chän ®Ó quyÕt ®Þnh tèi -u ba vÊn ®Ò c¬ b¶n nãi trªn.Nh-ng viÖc lùa chän ®Ó quyÕt ®Þnh tèi -u ba vÊn ®Ò Êy l¹i phô thuéc vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi , kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn,phô thuéc vµo viÖc lùa chän hÖ thèng kinh tÕ ®Ó ph¸t triÓn ,phô thuéc vµo vai trß , tr×nh ®é vµ sù can thiÖp cña c¸c chÝnh phñ ,phô thuéc vµo chÕ ®é chÝnh trÞ – x· héi cña mçi n-íc. 1.2.VÊn ®Ò thua lç cña doanh nghiÖp. Mét doanh nghiÖp ®-îc coi lµ thua lç khi tæng doanh thu cña doanh nghiÖp (TR) nhá h¬n tæng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp (TC). Doanh nghiÖp cã thÓ lÊy nguån vèn sµn ®Ó bï ®¾p lç.Nh-ng nÕu t×nh tr¹ng thua lç kÐo dµi vµ trÇm träng h¬n th× doanh nghiÖp sÏ suy yÕu dÉn ®Õn ph¸ s¶n.Cô 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 thÓ ta sÏ ph©n tÝch t×nh tr¹ng thua lç ,xem xÐt th¸i ®é øng xö cña doanh nghiÖp trong ng¾n h¹n vµ trong dµi h¹n. 1.2.1VÊn ®Ò thua lç cña doanh nghiÖp trong ng¾n h¹n. §å thÞ d-íi ®©y thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a doanh thu cËn biªn (MR),chi phÝ cËn biªn (MC) vµ chi phÝ b×nh qu©n(AC) CÇn chó ý mét ®iÓm quan träng trong phÇn ph©n tÝch d-íi ®©y: doanh thu cËn biªn võa b»ng gi¸ c¶ tiªu thô s¶n phÈm. Møc s¶n l-îng tèi -u(®Ó tèi ®a ho¸ lîi nhuËn )lµm møc s¶n l-îng mµ t¹i ®ã MR=MC. Tr-êng hîp thø nhÊt:nÕu gi¸ thÞ tr-êng chÊp nhËn P1,®-êng cÇu vµ doanh thu cËn biªn lµ D1 vµ MR1.S¶n l-îng tèi -u lµ Q1 ®¬n vÞ hµng ho¸,t-¬ng øng víi ®iÓm A n¬i gÆp nhau cña hai ®-êng MR1 vµ MC.lîi nhuËn cña doanh nghiÖp 1=TR-TC=P1.Q1-AC.Q1=Q1(P1-AC)>0 v× P1>AC. VËy doanh ngiÖp lµm ¨n cã l·i,nªn tiÕp tôc s¶n suÊt vµ phÊn ®Êu ®Ó ®¹t ®-îc nhiÒu lîi nhuËn h¬n. Tr-êng hîp thø hai:khi gi¸ c¶ gi¶m xuèng møc P2,MC vµ MR2 gÆp nhau t¹i ®iÓm B lµ ®iÓm tèi thiÓu cña AC ,t-¬ng øng møc s¶n l-îng tèi -u Q 2.Lóc Êy lîi nhuËn cña doanh nghiÖp:2=TR-TC=Q2.(P2-ACmin)=0 do P2=ACmin. Doanh nghiÖp hoµ vèn,nªn quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt ,t×m c¸ch h¹ thÊp chi phÝ n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm ®Èy m¹nh l-îng b¸n ra ®Ó t¨ng doanh thu,t×m kiÕm lîi nhuËn. Tr-îng hîp thø 3:nÕu gi¸ c¶ tiÕp tôc gi¶m xuèng møc P3 ,MC vµ MR3 sÏ gÆp nhau t¹i diÓm C t-¬ng øng møc s¶n l-îng tèi -u Q3 .Do AC>P3 nªn lîi nhuËn cña 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 doanh nghiÖp sÏ <0 tøc lµ tæng doanh thu kh«ng ®ñ ®Ó bï ®¾p tæng chi phÝ.Doanh nghiÖp bÞ lç vèn.Khi ®ã cã hai gi¶ ®Þnh: NÕu doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh ®ãng cöa th× doanh nghiÖp sÏ vÉn ph¶i chÞu chi phÝ cè ®Þnh(trong ng¾n h¹n).VËy phÇn lç ®óng b»ng FC. NÕu doanh nghiÖp tiÕp tôc s¶n xuÊt:=TR-TC=P3.Q3-Q3.AVC-FC=Q3.(P3AVC)-FC.Do AVC71500 27 4159 5175 78,5 80,7 75,8 15,8 11,8 4800 77,2 80,4 75,2 13,5 10,9 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 b +Doanh nghiÖp ®Þa ph-¬ng Vèn nhµ n-íc t¹i doanh nghiÖp +Doanh nghÞªp trung -¬ng +Doanh nghiÖp ®Þa ph-¬ng c Doanh thu d Lîi nhuËn e Lç luü kÕ f g h Tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn Tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu Tæng sè nî ph¶i thu i Tæng sè nî ph¶i tr¶ k Tæng nép ng©n s¸ch % Tû ®ång Tû ®ång Tû ®ång Tû ®ång Tû ®ång Tû ®ång % % Tû ®ång Tû ®ång Tû ®ång 18,8 15,2 173000 189293 129750 144179 43250 45114 422004 464204 18860 20428 997 1077 10,9 4,5 97977 10,8 4,4 96775 188898 207788 78868 86754 Qua sè liÖu ®iÒu tra cho thÊy n¨m 2003 c¶ n-íc cßn gÇn 4800 doanh nghiÖp nhµ n-íc,sè kinh doanh cã l·i chiÕm 77,2%(gi¶m 8,8% so víi n¨m 2002)trong ®ã doanh nghiÖp trung -¬ng lµ 80,4% ,doanh nghiÖp ®Þa ph-¬ng lµ 75,2%.Så doanh nghiÖp kinh doanh thua lç chiÕm 13,5% t-¬ng øng lµ 648 doanh nghiÖp(so víi n¨m 2002 gi¶m 170 doanh nghiÖp,nh-ng n¨m 2003 sè doanh nghiÖp nhµ n-íc l¹i gi¶m 375 doanh nghiÖp so víi n¨m 2002) trong ®ã doanh nghiÖp trung -¬ng lµ 10,9% ,doanh nghiÖp ®Þa ph-¬ng lµ 15,2% .Lç lòy kÕ n¨m 2003 t¨ng 80 tØ ®ång so víi n¨m 2002(997 tû ®ång)mét con sè kh¸ lín ®èi víi ViÖt Nam.Tæng sè nî ph¶i thu 96775 tû ®ång,b»ng 51% tæng sè vèn vµ 23% tæng doanh thu,trong ®ã doanh nghiÖp trung -¬ng lµ 70313 tû ®ång chiÕm 72,5% ,doanh nghiÖp ®Þa ph-¬ng 26563 tû ®ång,b»ng 27,5% sè ph¶i thu.Tæng sè nî khã ®ßi 2308tû ®ång(doanh nghiÖp 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 trung -¬ng 45,4% ,doanh nghiÖp ®Þa ph-¬ng 54,6%).Tæng sè nî ph¶i tr¶ 207789 tû ®ång,trong ®ã doanh nghiÖp trung -¬ng 149323 tû ®ång,chiÕm 71,8% ,doanh nghiÖp ®Þa ph-¬ng 58466 tû ®ång,chiÕm 28,2%. C¸c kho¶n nî ph¶i tr¶,chñ yÕu vay ng©n hµng chiÕm 76% nî ph¶i tr¶,phÇn cßn l¹i lµ chiÕm dông c¸c kho¶n ph¶i nép ng©n s¸ch,chiÕm dông vèn cña doanh nghiÖp kh¸c,vay c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ®¬n vÞ.Qua c¸c con sè trªn,phÇn nµo cho ta thÊy ®-îc t×nh tr¹ng thua lç,nî ®äng nh- trªn lµ kh¸ nghiªm träng trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc hiÖn nay. Doanh nghiÖp nhµ n-íc thua lç lín nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc ë ®Þa ph-¬ng(chiÕm 15,2% tæng sè doanh nghiÖp nhµ n-íc).Sè doanh nghiÖp lµm t¨ng nî khã ®ßi,kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî kÐo dÇi,dÖt may Nam §Þnh, n¨m 1995 lç 130 tû ®ång…Cuèi n¨m 2001 t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô ph©n bãn còng ®ang r¬i vµo t×nh tr¹ng tr× trÖ,rÊt nhiÒu doanh nghiÖp nhµ n-íc hµng ho¸ Õ thõa,thua lç.§iÓn h×nh nh- c«ng ty ph©n bãn miÒn Nam th-¬ng hiÖu næi tiÕng mµ c«ng nî còng lªn tíi vµi tr¨m tû ®ång.Hay nh- c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn –c¸I n«I cña ngµnh c«ng nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ ,c«ng ty ®ñ søc c¹nh tranh trong héi nhËp vµ ph¸t triÓn.Nh-ng trong giai ®o¹n tr-íc n¨m 1998 c«ng ty ®· cã thêi kú ®iªu døng vµ thua lç.T- n¨m 1998 trë vÒ tr-íc ,c«ng ty gang thÐp Th¸I nguyªn kh«ng khac g× mét x· héi thu nhá,Bëi ®Ó ®¶m b¶o cho mét ®¬n vÞ ho¹t ®éng cã gÇn 1200 c¸n bé c«ng nh©n viªn víi nhiÒu ngµnh nghÒ khac nhau.C«ng ty cã c¶ hÖ thèng tr-êng häcgomf nhµ trÎ mÉu gi¸o ,mét tr-êng PTTH l-u l-îng 1000-1200 häc sinh,mét bÖnh viÖn trªn 150 gi-êng bÖnh ,víi kho¶n kinh phÝ kho¶ng 1,5 tû ®ång/n¨m.H¬n n÷a ,m¸y mãc thiÕt bÞ ®· cò kü l¹c hËu nªn s¶n phÈm lµm ra kÐm søc canh tranh ,®Æc biÖt lµ sù yÕu kÐm vÒ tr×nh ®é qu¶n lÝ‎ s¶n xuÊt kinh doanh ,céng víi sù yÕu kÐm tr×nh ®é c¸c c«ng nh©n trong s¶n xuÊt kinh doanh ®· t¹o lªn nh÷ng nguyªn nh©n lµm c«ng ty bÞ thua lç.§Õn cuèi n¨m 1998,c«ng ty bÞ lç h¬n 24 tû ®ång,mét thùc tr¹ng ®au buåncho óai n«I ngµnh c«ng nghiÖp ViÖt Nam. T×nh h×nh ë c¸c tæng c«ng ty còng kh¸ phøc t¹p,theo sè liÖu n¨m 2000 cã 17 tæng c«ng ty lo¹i 91 vµ 76 tæng c«ng ty lo¹i 90,trong 17 tæng c«ng ty lo¹i 91 th× cã 13 tæng c«ng ty lç hoÆc hoµ vèn,hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn trong tæng c¸c c«ng ty nµy ®Òu lç hoÆc hoµ vèn.Tæng c«ng ty d©u t»m t¬ n¨m 1995 lç 73,3 tû ®ång,cã tíi 16/17 doanh nghiÖp thµnh viªn bÞ thua lç;ë bé thuû s¶n,n¨m 1995 trong tæng sè 46 doanh nghiÖp th× cã tíi 14 doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n,®Õn n¨m 2000 trong 60 doanh nghiÖp th× cã 23 doanh nghiÖp thua lç. 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Trong t×nh tr¹ng c¸c danh nghiÖp nhµ n-íc lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶,thua lç nhiÒu vµ th-êng xuyªn nh- vËy,®· cã nhiÒu t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn nÒn kinh tÕ,g©y khã kh¨n lín ®Õn c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë n-íc ta.Do vËy muèn n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp kh«ng thÓ kh«ng mæ xÎ tËn gèc ®Ó t×m ra nguyªn nh©n s©u xa v¯ cã gi°i ph¸p ch÷a trÞ triÖt ®Ó c¨n bÖnh” nan y” ®ã. 2- Nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn thua lç. 2.1.Nguyªn nh©n kh¸ch quan: Cã nhiÒu nguyªn nh©n kh¸ch quan g©y ra t×nh tr¹ng thua lç trªn.Ngoµi nh÷ng nguyªn nh©n nãi chung ë phÇn I th× cßn cã mét sè nguyªn nh©n cô thÓ vµ c¬ b¶n sau: Nguyªn nh©n thuéc vÒ c¬ chÕ,chÝnh s¸ch,qu¶n lÝ: *HÖ thèng ph¸p luËt,chÝnh s¸ch c¬ chÕ ban hµnh vµ thùc hiÖn cßn mang tÝnh t×nh thÕ.C¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh chång chÐo,chÝnh s¸ch th-¬ng m¹i nhiÒu kh©u,c¸c kh©u thùc hiÖn cßn chËm ch-a t¸ch b¹ch qu¶n lÝ nhµ n-íc víi qu¶n lÝ doanh nghiÖp.Quy ®Þnh ph¸p luËt thiÕu chÆt chÏ,ch-a ®ång bé,chËm söa ®æi… *Do chøc n¨ng qu¶n lÝ kinh tÕ x· héi cña nhµ n-íc víi toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n.Mét nguyªn nh©n c¬ b¶n g©y nªn t×nh tr¹ng thua lç th-êng xuyªn cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc ®ã lµ nhµ n-íc ®· duy tr× mét sè doanh nghiÖp trong c¸c ngµnh lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶,thËm chÝ thua lç nh»m ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn æn ®Þnh c©n ®èi nÒn kinh tÕ. *Nhµ n-íc ch-a cã chiÕn l-îc quy ho¹ch dµi h¹n ®Çy ®ñ vÒ ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ.C¸c ban ngµnh ®Þa ph-¬ng kh«ng x¸c ®Þnh ®óng h-íng ®Çu t-,c¬ cÊu doanh nghiÖp ch-a hîp lÝ,s¶n phÈm lµm ra Õ thõa lµm doanh nghiÖp thua lç. *Vai trß ®¹i diÖn chñ së h÷u cña nhµ n-íc ch-a ®-îc quy ®Þnh cô thÓ râ rµng nªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn gÆp nhiÒu khã kh¨n. *ChÝnh s¸ch ®æi míi c«ng nghÖ,ph-¬ng ph¸p ph-¬ng tiÖn trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ qu¶n lÝ chËm ®-îc thùc hiÖn.§iÒu ®ã g©y nªn t×nh tr¹ng tôt hËu cña doanh nghiÖp nhµ n-íc,cho nªn thua lç lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. *Ngoµi ra,tr-íc kia chóng ta ch-a nhËn thøc ®óng vai trß chñ ®¹o cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc cho r»ng chñ ®¹o chñ yÕu lµ vÒ quy m« vµ tû träng ngµy cµng cao cña nã,Ýt quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh,coi nhÑ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c g©y ra khã kh¨n lín khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Nguyªn nh©n thuéc vÒ nguån gèc h×nh thµnh cña doanh nghiÖp nhµ n-íc. Trong thêi k× bao cÊp chóng ta coi th-êng sù vËn ®éng c¸c quy luËt cña thÞ tr-êng,kh«ng thõa nhËn sù c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa,kh«ng cã chÝnh s¸ch thÝch ®¸ng ®Ó buéc c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh c¹nh tranh ®Ó ph¸t triÓn,g©y nªn t×nh tr¹ng û l¹i vµo nhµ n-íc.Cã mét thêi gian dµi ta tËp trung hÕt nguån lùc ®Ó x©y dùng trµn lan c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh dÉn ®Õn nhiÒu xÝ nghiÖp x©y dùng kh«ng phï hîp.MÆt kh¸c,nhiÒu doanh nghiÖp ®-îc thµnh lËp trong chiÕn tranh,®-îc x©y dùng trªn c¬ së kü thuËt l¹c hËu,ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. 2.2.Nguyªn nh©n chñ quan: Doanh nghiÖp nhµ n-íc thua lç kh«ng chØ do nghuyªn nh©n kh¸ch quan nªu trªn mµ cßn mét sè nguyªn nh©n chñ quan: *Nguån vèn thiÕu,c«ng nî lín,kh¶ n¨ng thanh to¸n h¹n chÕ.Vèn nhµ n-íc ®Çu t- h¹n chÕ,vèn tù bæ sung tõ lîi nhuËn sau thuÕ Ýt do hiÖu qu¶ doanh nghiÖp thÊp kÐm hoÆc kh«ng cã.ViÖc huy ®éng vèn d-íi h×nh thøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu doanh nghiÖp,tÝn phiÕu hoÆc nhËn vèn gãp vèn liªn doanh rÊt h¹n hÑp.Tæng vèn cña nhµ n-íc t¹i doanh nghiÖp n¨m 2003 lµ 189293 tû ®ång,b×nh qu©n mét doanh nghiÖp cã 45 tû ®ång lµ kh¸ nhá.Vèn Ýt,c«ng nî l¹i nhiÒu,nî ph¶i tr¶ ë doanh nghiÖp nhµ n-íc th-êng cao nhiÒu so víi vèn. ViÖc thiÕu vèn vµ c«ng nî qu¸ lín nh- vËy cã ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn viÖc kinh doanh,lµm cho hiÖu qu¶ kinh doanh kÐm,®©y lµ mét nguyªn nh©n dÉn tíi t×nh tr¹ng thua lç. *Tiªu hao nguyªn vËt liÖu cao:nguyªn vËt liÖu thiÕu dÉn ®Õn chi phÝ cho nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo t¨ng cao(tranh mua,tranh b¸n)hoÆc phô thuéc biÕn ®éng,rñi ro thÞ tr-êng thÕ giíi(nguyªn liÖu nhËp khÈu)dÉn tíi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lu«n r¬i vµo thÕ bÞ ®éng.NhiÒu s¶n phÈm cã ®Þnh møc chi phÝ tiªu hao nguyªn vËt liÖu cao.§©y lµ nguyªn nh©n g©y c¶n trë kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ trªn thÞ tr-êng cña c¸c s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. *Chi phÝ khÊu hao m¸y mãc,thiÕt bÞ qu¸ lín:m¸y mãc,thiÕt bÞ c«ng nghÖ l¹c hËu c«ng suÊt huy ®éng thÊp.HiÖu qu¶ ®Çu t- kÐm,lùa chän gi¶i ph¸p c«ng nghÖ l¹c hËu thÊp kÐm,®Çu t- kh«ng ®ång bé,chi phÝ ®Çu t- x©y dùng c¬ b¶n lín hËu qu¶ lµm cho doanh nghiÖp ®i vµo ho¹t ®éng rÊt khã kh¨n,kh«ng tr¶ ®-îc nî.Chi phÝ khÊu hao tÝnh trªn ®¬n vÞ s¶n phÈm cao do kh«ng khai th¸c hÕt c«ng suÊt tµi s¶n cè 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ®Þnh(nhiÒu doanh nghiÖp hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh chØ ®¹t 50-60%)hoÆc tæng vèn ®Çu t- lín. *Chi phÝ tiÒn l-¬ng cao:chi phÝ tiÒn l-¬ng trong gi¸ thµnh nhiÒu s¶n phÈm cao nh-ng møc l-¬ng b×nh qu©n thÊp,thiÕu lao ®éng cã tay nghÒ cao,n¨ng suÊt lao ®éng thÊp.Tr×nh ®é thµnh th¹o cña ng-êi lao ®éng cßn h¹n chÕ,sè lao ®éng d«i dnhiÒu.Tr×nh ®é qu¶n lÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ n-íc cßn thÊp,c¸c c¸n bé chñ yÕu ®µo t¹o trong thêi k× bao cÊp.HiÖn t¹i cã kho¶ng 2/3 gi¸m ®èc doanh nghiÖp nhµ n-íc kh«ng ®äc ®-îc b¸o c¸o tµi chÝnh kh«ng thÓ ph©n tÝch t×nh h×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp qua sè liÖu b¶ng c©n ®èi tµi chÝnh,®©y lµ nguyªn nh©n dÉn tíi t×nh tr¹ng sö dông vèn kh«ng hiÖu qu¶.H¬n n÷a mét h¹n chÕ kh¸c ®èi víi ®éi ngò c¸n bé qu¶n lÝ lµ suy nghÜ chiÕn l-îc kh«ng râ nÐt .So víi c¸c doanh nghiÖp liªn doanh vµ doanh nghiÖp n-íc ngoai th× tÇm nh×n chiÕn l-îc cña kh¸ nhiÒu c¸n bé qu¶n lÝ trong DNNN bÞ h¹n chÕ .C¸c c¸n bé nµy tËp trung qu¸ nhiÒu thêi gian ®Ó suy nghÜ vÒ nh÷ng vÊn ®Ò ®iÒu hµnh ,mang tÝnh ng¾n h¹n vµ tr-íc m¾t .Hä Ýt khi dµnh nhiÒu thêi gian ®Ó suy nghÜ vÒ nh÷ng vÊn ®Ò chiÕn l-îc cña doanh nghiÖp HËu qu¶ lµ c¸c nguån lùc trong DNNN th-êng bÞ dµn tr¶i ,Ýt khi ®-îc tËp trung vµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c DNNN thÊp. *Chi phÝ qu¶n lÝ t-¬ng ®èi cao so víi hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp(nh- l·i vay,giao dÞch,tiÕp kh¸ch,tiÕp t©n,kh¸nh tiÕt,qu¶ng c¸o,xóc tiÕn th-¬ng m¹i…). *C¸c doanh nghiÖp hÇu hÕt ch-a quan t©m ®Õn viÖc qu¶ng c¸o,tiÕp thÞ s¶n phÈm do c«ng ty m×nh lµm ra nªn s¶n phÈm Ýt biÕt ®Õn réng r·i,ng-êi tiªu dïng cÇn mua mµ l¹i kh«ng biÕt ®Ó mua.Do ®ã g©y thiÖt h¹i lín cho doanh nghiÖp. 3_C¸c biÖn ph¸p ®· ®-îc kh¾c phôc trong thêi gian qua. Thêi gian qua,nhµ n-íc ®· ®-a ra nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng thua lç cña doanh nghiÖp nhµ n-íc.Trong ®ã cã c¸c biÖn ph¸p ®Æc tr-ng nhÊt: 3.1.Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n-íc. Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n-íc lµ néi dung quan träng trong qu¸ tr×nh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lÝ,c¬ cÊu l¹i nÒn kinh tÕ.Môc tiªu cña cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n-íc lµ huy ®éng vèn trong vµ ngoµi n-íc,thay ®æi ph-¬ng thøc qu¶n lÝ,thay ®æi trang thiÕt bÞ ®Çu t- më réng s¶n xuÊt ®ång thêi ®Ó ng-êi lao ®éng tham gia qu¶n lÝ nh»m thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i. TÝnh ®Õn ngµy 31/12/2001 toµn quèc cã 875 doanh nghiÖp nhµ n-íc vµ bé phËn doanh nghiÖp nhµ n-íc ®-îc chuyÓn ®æi së h÷u,riªng n¨m 2001 cã 255 doanh 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nghiÖp.C¸c doanh nghiÖp ®-îc chuyÓn ®æi së h÷u theo h×nh thøc cæ phÇn ho¸ lµ 722 doanh nghiÖp.§Õn cuèi 12/2002 c¶ n-íc cã 920 doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸.Thèng kª ngµy 20/12/2003 th× cã 360 doanh nghiÖp nhµ n-íc hoµn thµnh chuyÓn ®æi së h÷u,trong ®ã 312 doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸. Trong sè doanh nghiÖp nhµ n-íc ®· cæ phÇn ho¸ cã 60 doanh nghiÖp tr-íc khi cæ phÇn ho¸ kinh doanh thua lç(vÝ dô:sø B¸t Trµng,n-íc m¾m Thanh H-¬ng,chÌ B¶o Léc,du lÞch Tam §¶o,®iÖn tö Phó Thä,kh¸ch s¹n H¶i V©n Nam…)sè cßn l¹i khi l·i khi lç. C¸c doanh nghiÖp sau khi cæ phÇn ho¸ ®Òu ph¸t triÓn tèt,kh«ng chØ b¶o toµn vµ ph¸t triÓn ®-îc vèn t¨ng thu cho ng©n s¸ch mµ cßn duy tr× møc tr¶ cæ tøc cho c¸c cæ ®«ng ë møc b×nh qu©n tõ 10-15% n¨m.Qua cæ phÇn ho¸ 722 doanh nghiÖp nhµ n-íc ®· huy ®éng ®-îc trªn 2440 tû ®ång vèn nhµn rçi ®Ó ®Çu t- ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ vµ cñng cè doanh nghiÖp nhµ n-íc cÇn thiÕt n¾m gi÷,bao gåm:1470 tû ®ång thu tõ b¸n phÇn vèn nhµ n-íc vµ thu thªm 970 tû ®ång th«ng qua b¸n ®Êu gi¸ cæ phÇn cao h¬n gi¸ sµnvµ ph¸t thªm cæ phÇn thu hót vèn.C¸c c«ng ty cæ phÇn cã møc t¨ng lîi nhuËn ®¸ng kÓ so víi tr-íc khi cæ phÇn lµ:§¹i lÝ liªn hîp vËn chuyÓn 4,1 tû ®ång lªn 45,7 tû ®ång,cao su Sµi Gßn tõ 2,3 tû lªn 23 tû ®ång. Ngoµi ra c¸c danh nghiÖp cæ phÇn ho¸ cßn t¨ng nguån thu ®¸ng kÓ cho ng©n s¸ch nhµ n-íc. 3.2.Thµnh lËp c¸c tËp ®oµn kinh doanh. Theo quyÕt ®Þnh 91/TTg cña thñ t-íng chÝnh phñ vÒ viÖc thµnh lËp c¸c tËp ®oµn kinh doanh.Sù thµnh lËp tËp ®oµn kinh doanh sÏ t¹o ra ®-îc møc ®é tËp trung vèn cao,t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng ty cã thÓ ®æi míi c«ng nghÖ, ph-¬ng ph¸p s¶n xuÊt. Tr-íc ®©y c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt cña ta(nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc) cã tr×nh ®é trang bÞ kÜ thuËt l¹c hËu,kh«ng ®ång bé,bÞ xuèng cÊp nghiªm träng.C¸c doanh nghiÖp th× ®Òu ë t×nh tr¹ng thiÕu vèn ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ do vËy kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng trong n-íc vµ quèc tÕ rÊt kÐm.VÝ dô nh- c«ng ty dÖt may:trong ngµnh dÖt cã trªn 50% thiÕt bÞ ®· sö dông trªn 25 n¨m,m¸y dÖt khæ hÑp chiÕm 80%,thiÕt bÞ nhuém hoµn tÊt chØ cã 10% vµo lo¹i kh¸,35% ph¶i n©ng cÊp thay thÕ.Do ®ã s¶n phÈm dÖt may do ViÖt Nam lµm ra kÐm c¶ vÒ chÊt l-îng vµ h×nh thøc mÉu m·.Khi thµnh lËp tæng c«ng ty,vèn ®-îc tÝch tô tËp trung,cã ®iÒu kiÖn thay ®æi m¸y mãc kÜ thuËt nªn ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®· 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 cã nhiÒu khëi s¾c,trë thµnh mét trong nh÷ng ngµnh ®-a vÒ nguån ngo¹i tÖ lín cho ®Êt n-íc. MÆt kh¸c,cã thÓ thÊy r»ng viÖc thµnh lËp c¸c tæng c«ng ty theo m« h×nh tËp ®oµn kinh doanh ®-îc coi lµ mét trong c¸c biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lÝ nhµ n-íc vÒ kinh tÕ. 3.3.Gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt vÊn nî vµ hµng ho¸ Õ thõa. Ngµy 3/5/1998 ChÝnh phñ ®· ban hµnh nghÞ ®Þnh 30CP vÒ quy ®Þnh chuyÓn lç trong kinh doanh.Theo nghÞ ®Þnh nµy c¸c doanh nghiÖp ®-îc Nhµ n-íc cho khoanh nî ,chuyÓn nî sang c¸c n¨m sau,khoanh nî sè hµng tån kho,t¹m bá g¸nh nÆng nî nÇn ®Ó t×m gi¶i ph¸p kinh doanh hîp lÝ‎ ,®¹t doanh thu cao ,kiÕm lîi nhuËn ,dÇn tr¶ nî sau.§©y lµ biÖn ph¸p rÊt phï hîp víi t×nh h×nh c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc hiÖn nay,do hÇu hÕt c©c DNNN thua lç ®Òu chÞu g¸nh n¨ng phÇn thua lç tõ n¨m tr-íc ®Î l¹i,nh- ë c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn ®-îc Nhµ n-íc khoanh nî ,®Çu t- vèn cho c«ng nghÖ ®· cã nh÷ng b-íc chuyÓn lín. NgoµI ra nhµ n-íc cßn ban hµnh LuËt ph¸ s¶n(1993),LuËt th-¬ng m¹i,luËt doanh nghiÖp…nh»m gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ c¶I thiÖn m«I tr-êng kinh doanh ,c©n ®èi l¹i hÖ th«ng doanh nghiÖp.Nhµ n-íc còng liªn tôc t©ng vèn ®Çu t- cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc.N¨m 2001 vèn cña mçi doanh nghiÖp b×nh qu©n lµ 20tû th× ®Õn cuèi n¨m 2003 mçi doanh nghiÖp vèn b×nh qu©n lµ 45 tû. Nh÷ng biÖn ph¸p nãi trªn cña Nhµ n-íc ®· phÇn nµo gi¶m ®-îc t×nh tr¹ng thua lç cña c¸c doanh nghiÖp trong thêi gian qua,tuy nhiªn hiÖn nay vÉn cßn nhiÒu doanh nghiÖp thua lç ,®ßi hái c¶ Nhµ n-íc vµ doanh nghiÖp cïng phèi hîp ®Ó ®-a doanh nghiÖp tho¸t khái t×nh tr¹ng khã kh¨n ®ã. 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 PhÇn III Gi¶i ph¸p kinh tÕ víi DNNN lµm ¨n thua lç 1- Gi¶i ph¸p cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc. N-íc ta ®ang trong tiÕn tr×nh héi nhËp ,tham gia vµo c¸c tæ chøc quèc tÕ,nh:APEC,AFTA,WTO,c¸c hiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i song ph-¬ng .§©y chÝnh lµ c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp x©y dùng mét chiÕn l-îc kinh doanh h-íng vÒ xuÊt khÈu trong ®iÒu kiÖn quèc tÕ ngµy cµng më réng.Tuy nhiªn, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng sÏ ®èi mÆt víi nhiÒu thö th¸ch lín:M«i tr-êng kinh doanh biÕn ®éng liªn tôc ,c¹nh tranh quèc tÕ ngµy cµng trë nªn gay g¾t,®êi sèng s¶n phÈm ngµy cµng rót ng¾n,nhu cÇu cña kh¸ch hµng thay ®æi liªn tôc… Trong ®iÒu kiÖn ®ã, nÕu c¸c doanh nghiÖp cña chóng ta kh«ng v-ît qua nh÷ng thö th¸ch c¹nh tranh tÊt yÕu sÏ gÆp nguy c¬ bÞ ®µo th¶i bëi quy luËt c¹nh tranh kh¾c nghiÖt cña c¬ chÕ thÞ tr-êng.§ã lµ khã kh¨n kh«ng chØ víi nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç mµ víi ngay c¶ nh÷ng doanh nghiªp lµm ¨n cã l·i hiÖn nay. VËy c¸c doanh nghiÖp cÇn x©y dùng vµ triÓn khai mét chiÕn l-îc cô thÓ,mét hÖ thèng c¸c ch-¬ng tr×nh hµnh ®éng ®ång bé trong suèt ba,bèn n¨m tíi ®Ó kh«ng chØ kh¾c phôc t×nh tr¹ng thua lç ,mµ cßn mang l¹i cho doanh nghiÖp mét sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng tõ sau n¨m 2005.Mét hÖ thèng 10 ch-¬ng tr×nh ®æi míi ®ång bé ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ®-îc ®Ò xuÊt nh- sau: 1.1.Ch-¬ng tr×nh tiÕp thÞ tæng lùc:Bao gåm c¶ ch-¬ng tr×nh tiÕp thÞ néi ®Þa, ch-¬ng tr×nh tiÕp thÞ quèc tÕ vµ th-¬ng m¹i ®iÖn tö – tõ viÖc x©y x©y dùng th-¬ng hiÖu – hÖ thèng ph©n phèi – qu¶ng c¸o – khuyÕn m·i –gi¸ c¶ - më réng quan hÖ víi c«ng chóng….§©y lµ mét ch-¬ng tr×nh hµnh ®éng cã ‎ nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp,mét gi¶I ph¸p c¬ b¶n ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ ”tho¸t kiÕp” gia c«ng, tho¸t khái sù lÖ thuéc v¯o trung gian,xuÊt khÈu trùc tiÕp ®Õn nh÷ng thÞ tr-êng cuèi cïng. 1.2.Ch-¬ng tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ kü thuËt-c«ng nghÖ:§Çu t- ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó cung cÊp nh÷ng s¶n phÈm chÊt l-îng cao,®¸p øng nh÷ng yªu cÇu ngµy c¯ng kh¾t khe cña nh÷ng thÞ tr­êng “khã tÝnh”.Thùc hiÖn tèt ch-¬ng tr×nh nµy sÏ qu‎yÕt ®Þnh ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng ,gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn.C¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i coi ®©y lµ kh©u ®ét ph¸ cã tÝnh chÊt c¸ch m¹ng ,s½n sµng ®Çu t- vèn lín cho m¸y mãc thiÕt bÞ ,tr¶ thï lao xøng ®¸ng cho c¸c ph¸t minh s¸ng chÕ cã gi¸ trÞ thùc tiÔn trong ®æi míi c«ng nghÖ phôc vô s¶n xuÊt vµ kinh 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 doanh.§æi míi c«ng nghÖ th× ph¶i ®ång bé ,cã sù kiÓm tra kiÓm so¸t chÆt chÏ trong viÖc ®æi míi vµ mua c¸c d©y chuyÒn míi, tr¸nh t×nh tr¹ng bÞ mãc ngoÆc mua ph¶i c«ng nghÖ l¹c hËu. 1.3.Ch-¬ng tr×nh t¸i cÊu tróc- tæ chøc l¹i doanh nghiÖp-hiÖn ®¹i ho¸ qu¶n lÝ:Nh»m t¹o ra mét c¬ chÕ qu¶n lÝ míi ,c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh n¨ng ®éng,phï hîp víi yªu cÇu c¹nh tranh quèc tÕ. 1.4.Ch-¬ng tr×nh qu¶n lÝ chÊt l-îng theo tiªu chuÈn ISO9001 – 5S – GMP – HACCP –SSOP – SA8000…nh»m gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ v-ît qua c¸c rµo c¶n kü thuËt mét khi hµng rµo thuÕ quan ë trong n-íc lÇn l-ît b·i bá. 1.5.Ch-¬ng tr×nh øng dông c«ng nghÖ phÇn mÒm,tin häc ho¸ toµn bé ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp:nh»m t¨ng c-êng c«ng cô qu¶n l‎Ý,®¸p øng yªu cÇu ho¹t ®éng trong thêi ®¹i míi, ph¶i ®-îc triÓn khai víi tèc ®é cao. 1.6.Ch-¬ng tr×nh nghiªn cøu – ph¸t triÓn s¶n phÈm míi:h×nh thµnh mét bé phËn nghiªn cøu, thiÕt kÕ t¹o mÉu chuyªn nghiÖp vµ bé phËn chuyªn s¶n xuÊt thö nghiÖm c¸c s¶n phÈm míi nh»m n©ng cao vµ duy tr× søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. 1.7.Ch-¬ng tr×nh gia t¨ng tiÒm lùc tµi chÝnh – c¹nh tranh thu hót vèn: ®Ó ®ñ nguån tµi trî cho chÝn ch-¬ng tr×nh kh¸c trong tõng thêi kú .§ång thêi n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ tµi chÝnh phï hîp theo tõng b-íc më réng quy m« doanh nghiÖp.C«ng khai ho¸ vµ minh b¹ch ho¹t ®éng tµi chÝnh ®-îc xem lµ ®iÓm xuÊt ph¸t cña chiÕn l-îc tµi chÝnh,qua ®ã ®Ó doanh nghiÖp biÕt ®-îc thùc tr¹ng vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn ,cã nh- vËy míi kh¾c phôc ®-îc mét sè nguyªn nh©n vÒ tµi chÝnh,tham nhòng,bßn rót vèn nhµ n-íc. 1.8.Ch-¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc – c¹nh tranh thu hót nh©n tµi: nh»m võa ph¸t triÓn n¨ng lùc ,kiÕn thøc ,kü n¨ng cña ®éi ngò s½n cã ,võa bæ sung thªm ng-êi giái ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu ,nhiÖm vô míi cña doanh nghiÖp.Nguån nh©n lùc lu«n ®-îc coi lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng gióp cho doanh nghiÖp t¹o dùng h×nh ¶nh vµ vÞ thÕ cña m×nh trªn th-¬ng tr-êng.§µo t¹o sÏ kh«ng thÓ t¸ch rêi kÕ ho¹ch vµ chiÕn l-îc kinh doanh cña doanh nghiÖp .§µo t¹o cÇn ph¶i ®-îc coi lµ mét trong nh÷ng nh©n tè v« cïng quan träng ®Ó gióp doanh nghiÖp x©y dùng th-¬ng hiÖu vµ h×nh ¶nh cña m×nh trªn thÞ tr-êng. 1.9.Ch-¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ vµ niªm yÕt thÞ tr-êng chøng kho¸n:ch-¬ng tr×nh nµy võa nh»m t¹o tiÒn ®Ò cho ch-¬ng tr×nh gia t¨ng tiÒm lùc tµi chÝnh – c¹nh 20