Tài liệu Giải pháp hoàn thiện hoạt động xuất khẩu thủy sản của công ty trách nhiệm hữu hạn hải ân

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT KHOA KINH TẾ *********** BÁO CÁO TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU THỦY SẢN CỦA CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN HẢI ÂN Sinh viên thực hiện : NGUYỄN THỊ YẾN NHƯ Lớp : D17QT04 Khoá : 2017-2021 Ngành : Quản trị kinh doanh Giảng viên hướng dẫn : Th.S HUỲNH CÔNG PHƯỢNG Bình Dương, tháng 11/2020 LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề tài khoa học nào. Bình Dương, ngày 23 tháng 11 năm 2020 Sinh viên thực hiện Nguyễn Thị Yến Như LỜI CẢM ƠN Sau gần bốn năm học tập tại Trường Đại Học Thủ Dầu Một được sự chỉ dạy tận tình của Quý Thầy Cô, nhất là Thầy Cô Khoa Quản trị kinh doanh đã truyền đạt cho em những kiến thức vô cùng quý báu cả lý thuyết lẫn thực tế trong suốt thời gian học tập tại trường. Trong thời gian thực tập tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Hải Ân, em đã được học hỏi thực tế và sự hướng dẫn, giúp đỡ nhiệt tình của Ban lãnh đạo và quý cô, chú trong công ty. Trong quá trình thực tập, em cũng xin cảm ơn Ban giám đốc, quý cô, chú trong Công ty Hải Ân, những người đã giúp đỡ em rất nhiều trong quãng thời gian thực tập tại công ty, luôn tạo điều kiện thuận lợi để em hoàn thành tốt đề tài tốt nghiệp của mình. Em xin chân thành cảm ơn Cô Huỳnh Công Phượng, người trực tiếp hướng dẫn em hoàn thành báo cáo tốt nghiệp này. Do kiến thức còn hạn hẹp, thời gian tìm hiểu chưa sâu nên đề tài này chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự chỉ bảo, góp ý của quý thầy cô và Ban lãnh đạo công ty để đề tài này được hoàn thiện hơn. Cuối cùng, em kính chúc quý thầy cô được dồi dào sức khỏe, thành công trên con đường giảng dạy, con đường sự nghiệp cao quý nhất. Em xin trân trọng cám ơn! MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................... 1 2. Mục tiêu đề tài................................................................................................... 1 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................... 1 4. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................. 2 5. Ý nghĩa đề tài .................................................................................................... 2 6. Kết cấu đề tài................... ................................................................................. 2 PHẦN NỘI DUNG ............................................................................................... 4 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT ..................................................................... 4 1.1. Khái niệm cơ bản ........................................................................................... 4 1.1.1 Khái niệm về xuất khẩu ................................................................................ 4 1.1.2 Các hình thức xuất khẩu: ............................................................................. 4 1.2. Vai trò của xuất khẩu ..................................................................................... 6 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến xuất khẩu của doanh nghiệp ............................... 6 1.4. Tổng quan các công trình nghiên cứu: ........................................................ 10 1.4.1. Các công trình nghiên cứu trong nước: ................................................... 10 1.4.2. Các công trình nghiên cứu ngoài nước: ................................................... 11 1.5 Nhận xét ........................................................................................................ 12 1.5.1 Ưu điểm ...................................................................................................... 12 1.5.2 Nhược điểm ................................................................................................ 12 CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU THỦY SẢN CỦA CÔNG TY TNHH HẢI ÂN ................................................................................ 14 2.1. Lịch sử hình hành và phát triển của doanh nghiệp ..................................... 14 2.2. Nhiệm vụ của doanh nghiệp........................................................................ 15 2.3. Hệ thống tổ chức của doanh nghiệp ............................................................ 15 2.3.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức ................................................................................. 15 2.3.2. Nhiệm vụ của các phòng ban .................................................................... 16 2.4. Tổng quan về tình hình nhân sự của doanh nghiệp ..................................... 18 Phân theo giới tính .............................................................................................. 18 2.5. Phân tích tình hình xuất khẩu thủy sản của công ty .................................... 20 2.5.1. Quy trình xuất khẩu thủy sản của công ty ................................................ 20 2.5.2. Tình hình xuất khẩu thủy sản của công ty theo hình thức xuất khẩu ....... 24 2.5.3.Tình hình xuất khẩu thủy sản của công ty theo thị trường xuất khẩu ....... 25 2.5.4. Tình hình xuất khẩu thủy sản của công ty theo cơ cấu mặt hàng............. 36 2.6. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu thủy sản của công ty ................................................................................................................. 38 2.61. Các nhân tố bên trong công ty ảnh hưởng đến xuất khẩu ......................... 38 2.6.1.1. Nguồn nhân lực ...................................................................................... 38 2.6.1.2. Nguồn nguyên liệu ................................................................................. 40 2.6.1.3. Chất lượng sản phẩm ............................................................................. 40 2.6.1.4. Vốn và cơ sở vật chất kỹ thuật ............................................................... 41 2.6.2. Các nhân tố bên ngoài công ty ảnh hưởng đến xuất khẩu ....................... 42 2.6.2.1. Thị trường tiêu thụ ................................................................................. 42 2.6.2.2. Giá cả ..................................................................................................... 42 2.6.2.3. Đối thủ cạnh tranh ................................................................................. 42 2.6.2.4. Các sản phẩm thay thế ........................................................................... 43 2.7 Đánh giá những thuận lợi, khó khăn, cơ hội và thách thức của công ty hiện nay ....................................................................................................................... 43 2.7.1. Thuận lợi ................................................................................................... 44 2.7.2. Khó khăn ................................................................................................... 44 2.7.3. Cơ hội ........................................................................................................ 45 2.7.4. Thách thức................................................................................................. 45 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP - KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU TẠI CÔNG TY TNHH HẢI ÂN ............. 46 3.1 Triển vọng phát triển hoạt động xuất khẩu................................................... 46 3.2. Giải pháp đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu thủy sản .................................... 47 PHẦN KẾT LUẬN ............................................................................................. 49 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 50 PHỤ LỤC: BỘ CHỨNG TỪ XUẤT KHẨU ..................................................... 52 TỜ KHAI HẢI QUAN........................................................................................ 52 HÓA ĐƠN (INVOICE) ...................................................................................... 57 PHIẾU ĐÓNG GÓI HÀNG HÓA (PACKING LIST) ....................................... 58 HỢP ĐỒNG (CONTRACT) ............................................................................... 59 GIẤY CHỨNG NHẬN Y TẾ (HEATH CERTIFICATE) ................................. 60 GIẤY CHỨNG NHẬN XUẤT XỨ (CERTIFICATE OF ORIGIN) ................. 61 VẬN ĐƠN ĐƯỜNG BIỂN (BILL OF LADING) ............................................. 63 i DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TNHH: Trách nhiệm hữu hạn EU: Liên minh châu Âu ii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1: Cơ cấu lao động của công ty năm 2017-2019 ....................................... 18 Bảng 2 : Thâm niên làm việc của nhân viên công ty tính đến năm 2019 ........... 19 Bảng 3: Hình thức xuất khẩu của công ty (đơn vị tính tấn)................................ 24 Bảng 4: Cơ cấu thị trường xuất khẩu của công ty theo sản lượng năm 2017 -2019 ................................................................................................................... 26 Bảng 5: Bảng so sánh sản lượng theo thị trường xuất khẩu từ năm 2017 -2019 ................................................................................................................... 30 Bảng 6: Cơ cấu thị trường xuất khẩu của công ty theo doanh thu năm 2018 -2019 ................................................................................................................... 31 Bảng 7: Bảng so sánh sản lượng theo doanh thu từ năm 2017-2019 ................. 33 Bảng 8: Cơ cấu mặt hàng xuất khẩu của công ty giai đoạn năm 2017 ............... 37 Bảng 9: Cơ cấu mặt hàng xuất khẩu của công ty giai đoạn năm 2018 ............... 37 Bảng 10: Cơ cấu mặt hàng xuất khẩu của công ty giai đoạn năm 2019 ............. 38 Bảng 11: Tình hình nhân sự của công ty năm 2019 ........................................... 39 iii DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH Sơ đồ 1: sơ đồ cơ cấu tổ chức ............................................................................. 16 Sơ đồ 2: Quy trình xuất khẩu thủy sản của công ty ............................................ 21 Biểu đồ 1: Biểu đồ cơ cấu lao động theo giới tính ............................................. 19 Biểu đồ 2 : Biểu đồ cơ cấu lao động theo thâm niên làm việc của nhân viên công ty năm 2019 ................................................................................................ 20 Biểu đồ 3: cơ cấu theo hình thức xuất khẩu của công ty năm 2017-2019 (đơn vị tính: tấn) .............................................................................................................. 25 Biểu đồ 4: cơ cấu thị trường xuất khẩu theo sản lượng của công ty năm 2017 . 27 Biểu đồ 5: cơ cấu thị trường xuất khẩu theo sản lượng của công ty năm 2018 . 27 Biểu đồ 6: cơ cấu thị trường xuất khẩu theo sản lượng của công ty năm 2019 . 28 Biểu đồ 7: cơ cấu thị trường xuất khẩu theo doanh thu của công ty năm 2017. 35 Biểu đồ 8: cơ cấu thị trường xuất khẩu theo doanh thu của công ty năm 2018. 35 Biểu đồ 9: cơ cấu thị trường xuất khẩu theo doanh thu của công ty năm 2019. 36 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Xuất khẩu có vai trò hết sức quan trọng trong việc thúc đẩy sự tăng trưởng đất nước. Trong đó, xuất khấu thủy sản là một trong những ngành thế mạnh của xuất khẩu Việt Nam. Ngành thuỷ sản đang không ngừng tăng trưởng cả về số lượng và chất luợng, mang về một lượng ngoại tệ lớn cho Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được việc xuất khẩu thủy sản còn gặp những khó khăn rất lớn như: biến động thị trường giá, môi trường nuôi trồng ngày càng biến động,... gây ảnh hưởng lớn đến các hoạt động xuất khẩu của Việt Nam nói chung và công ty Trách nhiệm hữu hạn Hải Ân nói riêng. Do vậy, phải phân tích kĩ các nhân tố của thị trường đồng thời đánh giá những thuận lợi và khó khăn để có các giải pháp khắc phục hạn chế và phát huy thế mạnh nhằm làm gia tăng giá trị kim ngạch xuất khẩu thủy sản của công ty, đưa Hải Ân trở thành một trong những công ty phát triển mạnh nhất trong cả nước, cũng như nổi tiếng trong khu vực và trên thế giới. Đó chính là lý do mà em chọn đề tài: “Giải pháp hoàn thiện hoạt động xuất khẩu thủy sản của công ty Trách nhiệm hữu hạn Hải Ân” làm đề tài báo cáo tốt nghiệp của mình. 2. Mục tiêu đề tài − Tìm hiểu sơ bộ về công ty Trách nhiệm hữu hạn Hải Ân. − Tìm hiểu về phòng kinh doanh xuất nhập khẩu tại công ty Trách nhiệm hữu hạn Hải Ân. − Phân tích hoạt động xuất khẩu thủy sản tại công ty Trách nhiệm hữu hạn Hải Ân. − Đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động xuất khẩu thủy sản của công ty. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 1 Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động xuất khẩu thủy sản tại công ty Trách nhiệm hữu hạn Hải Ân. Phạm vi nghiên cứu: Phòng kinh doanh xuất nhập khẩu công ty Trách nhiệm hữu hạn Hải Ân (2017 – 2019). Thời gian nghiên cứu: Từ ngày 24/08/2020 đến ngày 16/10/2020. 4. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp tổng hợp, phân tích, đánh giá. Phương pháp quan sát. Phương pháp tham khảo ý kiến người hướng dẫn. 5. Ý nghĩa đề tài Nhằm tìm hiểu quy trình xuất khẩu thủy sản của công ty, bên cạnh đó tìm ra được những hạn chế trong khâu xuất khẩu, từ đó đề ra những giải pháp góp phần hoàn thiện hoạt động xuất khẩu thủy sản của công ty Trách nhiệm hữu hạn Hải Ân. 6. Kết cấu đề tài PHẦN MỞ ĐẦU NỘI DUNG Chương 1: Cơ sở lý thuyết Chương 2: Phân tích hoạt động xuất khẩu thủy sản của công ty Trách nhiệm hữu hạn Hải Ân Chương 3: Một số giải pháp - kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động xuất khẩu tại công ty Trách nhiệm hữu hạn Hải Ân KẾT LUẬN TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC 2 3 PHẦN NỘI DUNG CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT 1.1. Khái niệm cơ bản 1.1.1 Khái niệm về xuất khẩu Theo Trần Thu Trang (2012) cho rằng xuất khẩu là việc bán hàng hóa, dịch vụ ra thị trường nước ngoài và sản phẩm, dịch vụ ấy phải di chuyển ra khỏi biên giới của một quốc gia trên cơ sở dùng tiền tệ làm phương tiện thanh toán. Tiền tệ có thể là tiền của một trong hai nước hoặc là tiền của một nước thứ ba (đồng tiền thanh toán quốc tế). Một định nghĩa khác về xuất khẩu được đưa ra trong giáo trình Thương mại quốc tế của Feenstra and Taylor (2010) đó là ”Các quốc gia mua và bán hàng hóa, dịch vụ từ nhau. Xuất khẩu là sản phẩm được bán từ nước này sang nước khác”. Theo Hà Nguyễn Thúy Quỳnh (2011) cho rằng “Xuất khẩu là một trong những hình thức kinh doanh quan trọng nhất , nó phản ánh quan hệ thương mại, buôn bán giữa các quốc gia trong phạm vi khu vực và thế giới”. Theo Luật thương mại của Quốc hội nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2005, tại Điều 28, khoản 1“Xuất khẩu hàng hóa là việc hàng hoá được đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc đưa vào khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam được coi là khu vực hải quan riêng theo quy định của pháp luật”. 1.1.2 Các hình thức xuất khẩu: Hoạt động xuất khẩu được thực hiện dưới nhiều hình thức: xuất khẩu trực tiếp, xuất khẩu gián tiếp, xuất khẩu tại chỗ, tạm nhập tái xuất, chuyển khẩu, hội chợ triển lãm… Mỗi hình thức có những ưu điểm và khuyết điểm riêng biệt, tùy theo tình hình của từng đơn vị mà từng doanh nghiệp có sự lựa chọn phù hợp với hoạt động kinh doanh của mình. 4 Theo Luật thương mại tại Điều 28, khoản 1 một số hình thức xuất khẩu chủ yếu: Xuất khẩu trực tiếp: là hình thức xuất khẩu do chính công ty thực hiện để bán hàng hóa ra nước ngoài, không qua trung gian. Công ty trực tiếp ký kết hợp đồng ngoại thương bán hàng, cung cấp dịch vụ cho các công ty nước ngoài. Hình thức này thường đem lại lợi nhuận cao, giúp nâng cao thương hiệu, nếu các doanh nghiệp am hiểu thị trường, nắm bắt được thị hiếu khách hàng… Tuy nhiên, doanh nghiệp phải chịu rủi ro cao, chi phí marketing tương đối tốn kém và sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ. Hình thức này nên áp dụng với các doanh nghiệp có trình độ và quy mô sản xuất lớn, có kinh nghiệm trên thương trường. Hiện tại công ty Seagift xuất khẩu trực tiếp qua các thị trường chính như: Hàn Quốc, Nhật Bản, Bỉ, Úc, Đài Loan và một số thị trường khác, 90% sản phẩm thủy sản chế biến của công ty hiện nay là nhằm mục tiêu xuất khẩu . Công ty có nhiều kinh nghiệm trong việc xuất khẩu sản phẩm có uy tín, chất lượng lâu nay trên thị trường nên công ty chủ yếu xuất khẩu trực tiếp sản phẩm của mình ra thị trường thế giới. Ủy thác xuất khẩu: là hình thức xuất khẩu mà đơn vị tham gia hoạt động kinh doanh xuất khẩu không đứng ra trực tiếp đàm phán với công ty nước ngoài mà phải nhờ qua một đơn vị xuất khẩu có uy tín thực hiện hoạt động xuất khẩu cho mình. Hình thức này đảm bảo an toàn hơn cho người xuất khẩu, giảm chi phí marketing và sự cạnh tranh trực tiếp. Tuy nhiên, phải chia sẻ lợi nhuận, khó nắm bắt nhu cầu thị trường và bị phụ thuộc vào đơn vị trung gian. Hình thức này nên áp dụng với các doanh nghiệp sản xuất quy mô nhỏ, chưa đủ điều kiện xuất khẩu trực tiếp, chưa quen biết thị trường và khách hàng, chưa thông thạo các nghiệp vụ kinh doanh xuất khẩu. Gia công hàng xuất khẩu: Gia công xuất khẩu là hình thức mà công ty trong nước nhận tư liệu sản xuất (chủ yếu là máy móc, nguyên vật liệu) từ công 5 ty nước ngoài về để sản xuất hàng hóa dựa trên yêu cầu của bên đặt hàng. Hàng hóa làm ra sẽ được xuất khẩu ra nước ngoài theo chỉ định của công ty đặt hàng. Xuất khẩu tại chỗ (xuất khẩu nội địa): người xuất khẩu Việt Nam bán hàng cho thương nhân nước ngoài, và được nhà nhập khẩu chỉ định giao hàng cho một đơn vị khác trên lãnh thổ Việt Nam. Tạm xuất tái nhập, tạm nhập tái xuất: là hình thức mà hàng hóa chỉ tạm thời đưa vào lãnh thổ Việt Nam rồi sau đó lại được xuất sang nước khác (tạm nhập tái xuất), hoặc hàng trong nước được tạm xuất ra nước ngoài và sau một thời gian nhất định lại được nhập về (tạm xuất tái nhập). 1.2. Vai trò của xuất khẩu Xuất khẩu tạo ra nguồn vốn quan trọng để thỏa mãn nhu cầu nhập khẩu và tích lũy phát triển sản xuất, kích thích đổi mới trang thiết bị và công nghệ sản xuất. Kích thích sự tăng trưởng kinh tế, tăng cường sự hợp tác quốc tế giữa các nước trên thế giới. Việc đẩy mạnh xuất khẩu cho phép mở rộng quy mô sản xuất, nhiều ngành nghề mới ra đời phục vụ cho xuất khẩu gây phản ứng dây chuyền giúp các ngành kinh tế khác phát triển theo, kết quả là tăng tổng sản phẩm xã hội và nền kinh tế phát triển nhanh, hiệu quả. Tác động đến sự thay đổi cơ cấu kinh tế ngành theo hướng sử dụng có hiệu quả nhất lợi thế so sánh tuyệt đối và tương đối của đất nước, làm cho sản lượng sản xuất của quốc gia sẽ tăng thông qua mở rộng với thị trường quốc tế. Đẩy mạnh phát triển xuất khẩu có tác động tích cực và có hiệu quả đến nâng cao mức sống của người dân. 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến xuất khẩu của doanh nghiệp 6 Qua nghiên cứu của Phạm Thị Ngân, 2015 với nội dung “Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường Âu Mỹ” đã tìm hiểu được một số yếu tố sau: Môi trường bên ngoài Môi trường kinh tế: các yếu tố như lãi suất ngân hàng, chu kỳ kinh tế, cán cân thanh toán,... có ảnh hưởng vô cùng lớn đến các doanh nghiệp vì các yếu tố này tác động trực tiếp đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Môi trường chính trị và pháp luật: ảnh hưởng ngày càng lớn đến hoạt động của doanh nghiệp. Sự ổn định chính trị tạo ra môi trường thuận lợi đối với các hoạt động kinh doanh. Sự can thiệp nhiều hay ít của Chính phủ vào nền kinh tế cũng tạo ra những thuận lợi hoặc khó khăn và cơ hội kinh doanh khác nhau cho từng doanh nghiệp. Điều đó đòi hỏi các doanh nghiệp cần sớm phát hiện ra những cơ hội và thách thức mới trong kinh doanh để điều chỉnh thích ứng các hoạt động nhằm tránh những đảo lộn trong quá trình vận hành, duy trì và đạt được các mục tiêu đã đặt ra. Môi trường văn hóa xã hội: là môi trường có mối liên hệ chặt chẽ với doanh nghiệp. Các yếu tố của môi trường xã hội tác động trực tiếp để doanh nghiệp. Xã hội cung cấp những nguồn lực mà doanh nghiệp cần để tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ do doanh nghiệp sản xuất ra. Thị hiếu, tập quán, lối sống, tôn giáo của người tiêu dùng có ảnh hưởng lớn đến nhu cầu, quyết định loại sản phẩm mà doanh nghiệp sẽ cung cấp. Môi trường tự nhiên: Ảnh hưởng của môi trường tự nhiên là ảnh hưởng mang tính toàn cầu của không chỉ riêng mỗi doanh nghiệp nào mà ảnh ưởng tất cả các doanh nghiệp, có ảnh hưởng nhiều mặt tới các nguồn lực đầu vào cần thiết cho các nhà sản xuất kinh doanh. Ngày nay, các vấn đề ô nhiễm môi trường, sản phẩm kém chất lượng, lãng phí tài nguyên thiên nhiên cùng với nhu cầu ngày càng lớn của các nguồn lực khan hiếm đã khiến cộng đồng cũng như các doanh nghiệp phải thay đổi quyết định và biện pháp hoạt động liên quan. 7 Đối thủ cạnh tranh: Đối thủ cạnh tranh bao gồm: đối thủ cạnh tranh hiện tại và đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn. Doanh nghiệp cần dự đoán mục đích tương lai của các đối thủ cạnh tranh, nhận định ưu và khuyết điểm của các đối thủ cạnh tranh trong ngành, nhận biết tiềm năng cũng như chiến lược kinh doanh của các đối thủ để doanh nghiệp có quyết định và mức độ cạnh tranh thích hợp để giành lợi thế trong ngành. Nhà cung ứng: là các tổ chức cung cấp nguồn hàng khác nhau cho doanh nghiệp như vật tư, thiết bị, lao động… Bất kỳ sự biến đổi từ phía người cung ứng trực tiếp hay gián tiếp đều ảnh hưởng tới hoạt động của doanh nghiệp. Vì thế doanh nghiệp phải có thông tin chính xác về tình trạng, số lượng, chất lượng, giá cả… hiện tại và tương lai của các yếu tố nguồn lực cho sản xuất. Khách hàng: là yếu tố quyết định sự thành công hay thất bại của doanh nghiệp. Sự tín nhiệm của khách hàng có thể là tài sản có giá trị nhất của doanh nghiệp. Khách hàng có ưu thế có thể làm giảm lợi nhuận của doanh nghiệp bằng cách ép giá xuống hoặc đòi hỏi chất lượng cao hơn và dịch vụ nhiều hơn. Sản phẩm thay thế: sức ép do có sản phẩm thay thế làm hạn chế tiềm năng lợi nhuận của ngành, do mức giá cao nhất bị khống chế. Doanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ để nhận biết các mặt hàng thay thế tiềm ẩn. Môi trường bên trong Nguồn nhân lực: trình độ quản lý, tổ chức kinh doanh, trình độ am hiểu thị trường trong lẫn ngoài nước, khả năng tiếp thị, giao dịch, đàm phán, kinh nghiệm thực tiễn, thông thạo ngoại ngữ… có vai trò hết sức quan trọng đến sự thành công và thất bại của doanh nghiệp. Con người cung cấp dữ liệu đầu vào để hoạch định mục tiêu, phân tích bối cảnh thị trường, lựa chọn, thực hiện và kiểm tra các chiến lược của doanh nghiệp. Cho dù các quan điểm hệ thống kế hoạch hóa tổng quát có đúng đắn đến mức độ nào đi chăng nữa cũng không thể mang lại hiệu quả nếu không có những con người làm việc có hiệu quả. 8 Chất lượng hàng hóa: đây là nhân tố rất quan trọng quyết định đến sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp, các doanh nghiệp muốn giữ vững uy tín của sản phẩm và muốn chiếm vị trí cao trong sản xuất kinh doanh một loại sản phẩm nào đó, không còn con đường nào khác là phải luôn nâng cao chất lượng sản phẩm một cách tốt nhất, làm hài lòng khách hàng của mình bằng chính sản phẩm của mình tạo ra. Nhân tố cơ sở vật chất kỹ thuật: quy mô kinh doanh phụ thuộc rất lớn vào cơ sở vật chất kỹ thuật của đơn vị xuất nhập khẩu: kho, mặt bằng kinh doanh, trang bị máy móc và kỹ thuật công nghệ, phương tiện vận chuyển, chuyên chở… có ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự thành công của doanh nghiệp. Với cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại, doanh nghiệp có thể tạo ra các sản phẩm mới, chất lượng cao với giá thành tương đối thấp. Hơn nữa, các lĩnh vực hoạt động khác cũng hoạt động có hiệu quả và nhanh chóng hơn nếu được đảm bảo về yếu tố cơ sở vật chất. Nhân tố tài chính: bộ phận chức năng tài chính có ảnh hưởng sâu rộng trong toàn doanh nghiệp. Vấn đề tài chính và các mục tiêu, chiến lược tổng quát của doanh nghiệp gắn bó mật thiết với nhau vì các kế hoạch và quyết định của doanh nghiệp đều phải được tính toán cho phù hợp với nguồn tài chính đang có. Điều này dẫn đến mối tương tác trực tiếp giữa bộ phận tài chính và các lĩnh vực hoạt động khác của doanh nghiệp. Marketing quốc tế: nhằm giúp các doanh nghiệp đưa hàng hóa xuất khẩu ra thị trường nước ngoài, đòi hỏi doanh nghiệp phải nghiên cứu thị trường, kinh tế, chính trị, pháp luật, văn hóa xã hội của từng thị trường xuất khẩu để có kế hoạch marketing phù hợp. Nghiên cứu và phát triển: các nỗ lực nghiên cứu phát triển của doanh nghiệp có thể giúp doanh nghiệp giữ vững vị trí đi đầu trong ngành hoặc ngược lại, làm cho doanh nghiệp tụt hậu so với các doanh nghiệp dẫn đầu ngành trong 9 các lĩnh vực như phát triển sản phẩm mới, chất lượng sản phẩm, kiểm soát giá thành và công nghệ sản xuất. 1.4. Tổng quan các công trình nghiên cứu: 1.4.1. Các công trình nghiên cứu trong nước: Theo nghiên cứu của Nguyễn Thị Lệ, Huỳnh Thanh Nhã, Nguyễn Thiện Phong năm 2020, tạp chí khoa học đại học mở thành phố Hồ Chí Minh, Số 15(3)2020 “Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp thủy hải sản vùng Đồng bằng sông Cửu Long”. Nghiên cứu được thực hiện hướng đến mục tiêu phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp thủy hải sản vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Dữ liệu sử dụng trong nghiên cứu được thu thập bằng phương pháp chọn mẫu thuận tiện với cỡ mẫu là 170 doanh nghiệp có hoạt động xuất khẩu thủy hải sản trong vùng. Kết quả của nghiên cứu là căn cứ đề xuất các khuyến nghị góp phần nâng cao kết quả hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp thủy hải sản ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Trần Quang Hoàn, 2017 với đề tài nghiên cứu “Xuất khẩu thủy sản Việt nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế” phân tích tác động của hội nhập kinh tế quốc tế ảnh hưởng đến xuất khẩu thuỷ sản đồng thời đưa ra một số các giải pháp để tận dụng cơ hội và hạn chế khó khăn nhằm thúc đẩy hoạt động xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam. Hy vọng các giải pháp đưa ra sẽ tạo được động lực giúp đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu thuỷ sản nước ta ngày càng phát triển. Phan Văn Mới, 2011 “Một số giải pháp nhằm đẩy mạnh xuất khẩu thủy sản của Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Thủy sản Bến Tre sang thị trường EU đến năm 2020”. Bài nghiên cứu Tổng quan về thị trường EU và xuất khẩu thủy sản vào thị trường EU. Thực trạng hoạt động sản xuất kinh doanh xuất khẩu thủy sản của Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Thủy sản Bến Tre sang thị trường EU. Một số giải pháp nhằm đẩy mạnh xuất khẩu thủy sản. 10 Nguyễn Thị Thúy Nga (2019), nghiên cứu đề tài “Quản trị rủi ro trong hoạt động xuất khẩu sản phẩm cá tra Việt Nam”. Cá tra là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam trong thời gian qua. Tuy nhiên, các doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu cá tra vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình đưa sản phẩm này cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Để giải quyết vấn đề trên, bài nghiên cứu đã sử dụng phương pháp thống kê mô tả, so sánh và phân tích để tìm hiểu thực trạng rủi ro và hoạt động quản trị rủi ro tại các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Trên cơ sở đó, nghiên cứu đã đề xuất các giải pháp cũng như kiến nghị nhằm tăng cường và hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tại các doanh nghiệp này trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế. Nguyễn Thị Phương Dung và Nguyễn Thị Ngọc Hoa năm 2012, “nghiên cứu các rào cản kỹ thuật thương mại khi xuất khẩu thủy sản Việt Nam vào thị trường Nhật”. Mục đích chính của nghiên cứu là phân tích thực trạng xuất khẩu thủy sản Việt Nam vào thị trường Nhật, đồng thời xác định các rào cản kỹ thuật nhằm giúp doanh nghiệp Việt Nam tìm ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng chất lượng sản phẩm chưa đáp ứng được yêu cầu của nhà nhập khẩu Nhật Bản. Nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu thứ cấp, thông qua phương pháp phân tích so sánh số tuyệt đối, tương đối. Nghiên cứu còn đề xuất một số kiến nghị nhằm nâng cao khả năng xuất khẩu vào thị trường nước này. 1.4.2. Các công trình nghiên cứu ngoài nước: Leonidou (2002) và cộng sự đã xác định “Các yếu tố chiến lược tiếp thị ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu thủy sản” là chủ đề của nghiên cứu thực nghiệm lớn. Bài viết này nhằm mục đích tổng hợp kiến thức còn tồn tại về chủ đề này dựa trên phân tích tổng hợp các nghiên cứu thực nghiệm về mối quan hệ chiến lược tiếp thị xuất khẩu - hiệu suất. Đánh giá cho thấy: mặc dù nhiều biến số chiến lược tiếp thị thể hiện tác động tích cực đến hoạt động xuất khẩu nói chung, nhưng mối quan hệ này không phải lúc nào cũng đáng kể; các biện pháp 11