UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
HOÀNG THỊ THANH NHÀN
CÁC GIẢI PHÁP CẢI TIẾN CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ
ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC – HỆ CHÍNH QUY
NHẰM NÂNG CAO SỰ HÀI LÒNG CỦA SINH VIÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
(GIAI ĐOẠN 2016 – 2020)
LUẬN VĂN THẠC SỸ
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH
MÃ SỐ: 60340102
BÌNH DƯƠNG – 2017
UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
HOÀNG THỊ THANH NHÀN
CÁC GIẢI PHÁP CẢI TIẾN CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ
ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC – HỆ CHÍNH QUY
NHẰM NÂNG CAO SỰ HÀI LÒNG CỦA SINH VIÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
(GIAI ĐOẠN 2016 – 2020)
LUẬN VĂN THẠC SỸ
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH
MÃ SỐ: 60340102
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
TS. HOÀNG MẠNH DŨNG
BÌNH DƯƠNG – 2017
LỜI CAM ĐOAN
- - - - - - - - - Tôi xin cam đoan đề tài “Các giải pháp cải tiến chấ t lươ ̣ng dịch vụ đào ta ̣o
đa ̣i ho ̣c - hê ̣ chính quy nhằm nâng cao sự hài lòng của sinh viên trường Đại học
Thủ Dầ u Mô ̣t (Giai đoa ̣n 2016-2020)” là công trình do chính tôi nghiên cứu, soạn
thảo và được sự hướng dẫn khoa học của TS. Hoàng Mạnh Dũng.
Các nội dung, kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa công
bố dưới bất kỳ hình thức nào trước đây. Những số liệu trong các bảng biểu phục
vụ cho việc phân tích, nhận xét, đánh giá, được chính tác giả thu thập được từ các
nguồn khác nhau, có ghi rõ trong phần tài liệu tham khảo.
Ngoài ra, trong luận văn còn sử dụng một số nhận xét, đánh giá cũng như
số liệu của các tác giả khác đều có trích dẫn và chú thích nguồn gốc.
Nếu có bất kỳ sự vi phạm nào, tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm.
Bình Dương, ngày 30 tháng 10 năm 2017
Người thực hiện
Hoàng Thị Thanh Nhàn
i
LỜI CẢM ƠN
- - - - - - - - - Để hoàn thành tốt luận văn này, bản thân đã nhận được sự quan tâm, giúp
đỡ của nhiều người. Với tất cả sự chân thành, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến:
- Ban Giám Hiệu, Phòng đào tạo sau đại học cùng toàn thể Thầy Cô Trường
Đại Học Thủ Dầu Một đã hết lòng truyền đạt những kiến thức sâu rộng cho tôi
trong suốt quá trình học cao học tại trường.
- TS. Hoàng Mạnh Dũng – Giảng viên hướng dẫn đề tài – đã trực tiếp hướng
dẫn tận tình cũng như có những ý kiến đóng góp quý báu để hoàn thành luận văn
này.
- Những tập thể và cá nhân đã giúp tôi có được những kiến thức nền tảng
cần thiết và tiết kiệm rất nhiều thời gian trong quá trình thực hiện đề tài.
- Các bạn sinh viên đã nhiệt tình tham gia giúp trả lời phiếu khảo sát.
Tuy cố gắng rất nhiều nhưng không thể tránh khỏi những thiết sót. Tôi xin
chân thành đón nhận sự chỉ bảo, đóng góp ý kiến quý báu của quý thầy cô để luận
văn được hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Tác giả luận văn
Hoàng Thị Thanh Nhàn
ii
TÓM TẮT
Chất lượng dịch vụ đào tạo luôn là nội dung quan trọng và được các trường
đại học hiện nay đặc biệt quan tâm. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã khẳng định
quản lý giáo dục đại học là khâu đột phá để tạo sự đổi mới toàn diện giáo dục
đại học. Phát triển quy mô phải đi đôi với đảm bảo chất lượng đào tạo. Sinh
viên là đối tượng trực tiếp của quá trình đào tạo và là “sản phẩm” chính nên ý
kiến phản hồi của họ về sự hài lòng đối với giảng dạy và phục vụ có ý nghĩa
nhất định. Đây là một kênh thông tin quan trọng và khách quan. Qua đó, góp
phần đánh giá chất lượng dịch vụ đào tạo giúp cho trường có những sự điều
chỉnh hợp lý theo hướng đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người học và xã hội. Luận
văn ” Các giải pháp cải tiến chấ t lươ ̣ng dịch vụ đào ta ̣o đa ̣i ho ̣c - hê ̣ chính quy
nhằm nâng cao sự hài lòng của sinh viên trường Đại học Thủ Dầ u Mô ̣t (Giai đoa ̣n
2016-2020)” với mục tiêu đề ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ
đào tạo hiện nay tại trường.
Luận văn cung cấp cơ sở lý luận về chất lượng dịch vụ đào tạo, mối quan
hệ giữa chất lượng dịch vụ đào tạo thông qua mô hình đo lường chất lượng dịch
vụ đào tạo đại học. Trên cơ sở thực hiện khảo sát bảng câu hỏi để đánh giá thực
trạng chất lượng dịch vụ đào tạo tại trường Đại học Thủ Dầu Một.
Dữ liệu được thu thập từ 390 sinh viên đại học đang học tập tại Trường. Sau
đó dùng phần mềm SPSS 20.0 để phân tích. Kết quả chỉ ra yếu tố tác động mạnh
nhất đến chất lượng dịch vụ đào tạo của trường là “chương trình đào tạo”, tiếp đến
là yếu tố “đội ngũ giảng viên”, yếu tố “cơ sở vật chất”, yếu tố “khả năng phục vụ”
và yếu tố "đảm bảo chất lượng" có tác động thấp nhất. Theo đó, Trường Đại học
Thủ Dầu Một cần nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, hoàn thiện hơn nữa
chương trình đào tạo, tăng cường cơ sở vật chất, đẩy mạnh năng lực phục vụ và
đảm bảo chất lượng giáo dục. Qua đó nâng cao chất lượng đào tạo và góp phần
thực hiện tốt sứ mệnh, tầm nhìn do nhà trường đã và đang nỗ lực phấn đấu theo
đuổi.
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................ ii
TÓM TẮT ............................................................................................................. iii
MỤC LỤC ............................................................................................................. iv
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT........................................................................... viii
DANH MỤC BẢNG ............................................................................................. ix
DANH MỤC HÌNH, ĐỒ THỊ ............................................................................... xi
PHẦN MỞ ĐÀU .................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ..................................................................................... 1
2. Mục tiêu của đề tài ............................................................................................. 2
3. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................ 2
4. Đố i tươ ̣ng và pha ̣m vi nghiên cứu ...................................................................... 2
5. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................... 3
6. Ý nghĩa của đề tài ............................................................................................... 4
7. Kết cấu của luận văn .......................................................................................... 4
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT ......................... 5
1.1. Các khái niệm liên quan đến đề tài ................................................................. 5
1.1.1. Khái niệm chất lượng, chất lượng đào tạo, chất lượng đào tạo đại học .. 5
1.1.1.1. Chất lượng ........................................................................................ 5
1.1.1.2. Chất lượng đào tạo ........................................................................... 5
1.1.1.3. Chất lượng đào tạo đại học ............................................................... 6
1.1.2. Khái niệm về dịch vụ, dịch vụ giáo dục, dịch vụ giáo dục đại học ......... 7
1.1.2.1. Dịch vụ ............................................................................................. 7
1.1.2.2. Dịch vụ giáo dục và dịch vụ giáo dục đại học ................................. 8
1.1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ đào tạo đại học........ 9
1.2. Các nghiên cứu trong và ngoài nước liên quan ............................................. 10
1.2.1. Các nghiên cứu nước ngoài ................................................................... 10
1.2.2. Các nghiên cứu trong nước .................................................................... 13
1.3. Mô hình nghiên cứu và các giả thuyết .......................................................... 16
iv
1.3.1. Mô hình nghiên cứu ............................................................................... 16
1.3.2. Các giả thuyết của mô hình…………………………………………....16
1.4. Phương pháp nghiên cứu............................................................................... 17
1.4.1. Quy trình nghiên cứu ............................................................................. 17
1.4.2. Các giả thuyết xây dựng thang đo ......................................................... 18
1.4.3. Phương pháp chọn mẫu ......................................................................... 24
1.4.4. Phương pháp thu thập dữ liệu ................................................................ 26
1.4.4.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết ................................................. 26
1.4.4.2. Phương pháp phỏng vấn thông qua bảng câu hỏi – trả lời ............. 26
1.4.5. Phương pháp phân tích dữ liệu .............................................................. 27
1.4.6. Phân tích dữ liệu và kiểm định giả thuyết ............................................. 27
1.4.6.1 Phân tích dữ liệu .............................................................................. 27
1.4.6.2. Kiểm định giả thuyết ...................................................................... 29
Chương 2 : THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC
TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT ....................................................... 31
2.1. Kết quả nghiên cứu ....................................................................................... 31
2.1.1. Thống kê mô tả theo các đặc điểm cá nhân ........................................... 31
2.1.1.1. Về giới tính ..................................................................................... 31
2.1.1.2. Về năm học ..................................................................................... 31
2.1.2. Đánh giá độ tin cậy của thang đo........................................................... 32
2.1.3. Phân tích nhân tố khám phá ................................................................... 34
2.1.3.1. Phân tích nhân tố thang đo chất lượng dịch vụ .............................. 34
2.1.3.2. Phân tích nhân tố thang đo chất lượng đào tạo đại học .................. 36
2.1.4. Phân tích hồi quy và mô hình hiệu chỉnh .............................................. 38
2.1.4.1. Phân tích tương quan tuyến tính ..................................................... 38
2.1.4.2. Kết quả chạy hồi quy ...................................................................... 39
2.1.4.3. Mô hình hiệu chỉnh và kết luận giả thuyết nghiên cứu .................. 43
2.1.5. Kiểm định sự khác biệt theo các đặc điểm cá nhân đối với chất lượng
đào tạo đại học ................................................................................................. 44
2.1.5.1. Khác biệt theo giới tính về chất lượng đào tạo đại học .................. 44
v
2.1.5.2. Kiểm định sự khác biệt giữa các năm học...................................... 45
2.2. Thực trạng chất lượng dịch vụ đào tạo đại học tại Trường Đại học Thủ Dầu
Một ................................................................................................................... 46
2.2.1. Sơ lược về Trường Đại học Thủ Dầu Một............................................. 46
2.2.1.1.Tổng quan về Trường ...................................................................... 46
2.2.1.2. Tầm nhìn, sứ mạng, mục tiêu của trường ....................................... 49
2.2.2. Thực trạng chất lượng đào tạo đại học trường Đại học Thủ Dầu Một .. 49
2.2.2.1. Hoạt động đào tạo........................................................................... 49
2.2.2.2. Hoạt động đảm bảo chất lượng ...................................................... 52
2.2.2.3. Hoạt động nghiên cứu khoa học ..................................................... 52
2.2.2.4. Hoạt động hợp tác quốc tế .............................................................. 53
2.2.2.5. Cơ sở vật chất - trang thiết bị ......................................................... 55
2.2.2.6. Đội ngũ giảng viên ........................................................................... 56
2.2.2.7. Đội ngũ cán bộ viên chức ............................................................... 57
2.2.2.8. Sinh viên ......................................................................................... 57
Chương 3: CÁC GIẢI PHÁP CẢI TIẾN CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC – HỆ CHÍNH QUY NHẰM NÂNG CAO SỰ HÀI LÒNG CỦA SINH
VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT .................................................... 60
(GIAI ĐOẠN 2016 – 2020) ................................................................................. 60
3.1. Phương hướng hoạt động và mục tiêu của trường Đại học Thủ Dầu Một.... 60
3.2. Các giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo ................................................... 62
3.2.1. Giải pháp cho yếu tố chương trình đào tạo ............................................ 62
3.2.2. Giải pháp cho yếu tố đội ngũ giảng viên ............................................... 64
3.2.3. Giải pháp cho yếu tố cơ sở vật chất ....................................................... 65
3.2.4. Giải pháp cho yếu tố khả năng phục vụ ................................................. 67
3.2.5. Giải pháp cho yếu tố đảm bảo chất lượng ............................................. 69
3.3. Các khuyến nghị ............................................................................................ 73
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 77
PHỤ LỤC 1 - THANG ĐO NHÁP ...................................................................... 80
PHỤ LỤC 2 - Ý KIẾN CHUYÊN GIA ............................................................... 82
vi
PHỤ LỤC - DANH SÁCH ĐÁP VIÊN (CÁN BỘ VIÊN CHỨC, SINH VIÊN) 85
ĐƯỢC KHẢO SÁT ............................................................................................. 85
PHỤ LỤC 4 - ĐÁNH GIÁ THANG ĐO SƠ BỘ ................................................ 87
PHỤ LỤC - PHIẾU KHẢO SÁT SINH VIÊN VỀ CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ
ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC – HỆ CHÍNH QUY CỦA TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU
MỘT ..................................................................................................................... 93
PHỤ LỤC 6 – PHÂN TÍCH THỐNG KÊ MÔ TẢ ............................................. 95
PHỤ LỤC 7 – PHÂN TÍCH ĐỘ TIN CẬY THANG ĐO ................................... 96
PHỤ LỤC 8 – PHÂN TÍCH NHÂN TỐ KHÁM PHÁ ....................................... 99
PHỤ LỤC 9 – PHÂN TÍCH TƯƠNG QUAN VÀ HỒI QUY .......................... 106
PHỤ LỤC 10 – PHÂN TÍCH SỰ KHÁC BIỆT ................................................ 109
vii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
CLDV
Chất lượng dịch vụ
CBVC
Cán bộ viên chức
CLĐTĐH
Chất lượng đào tạo đại học
CTĐT
Chương trình đào tạo
CTXH
Công tác xã hội
CTSV
Công tác sinh viên
CSVC
Cơ sở vật chất
DV
Dịch vụ
ĐH
Đại học
ĐHTDM
Trường Đại học Thủ Dầu Một
ĐNBH
Đông Nam Bộ học
EFA
Phân tích nhân tố khám phá
GD&ĐT
Giáo dục và Đào tạo
GV
Giảng viên
NCPTCLGD
Nghiên cứu phát triển chất lượng giáo dục
KH&ĐT
Khoa học và Đào tạo
KHQL
Khoa học quản lý
KHTN
Khoa học tự nhiên
SV
Sinh viên
TP.HCM
Thành phố Hồ Chí Minh
TT CNTT
Trung tâm công nghệ thông tin
TT GDTX
Trung tâm giáo dục thường xuyên
TT LLCT
Trung tâm lý luận chính trị
TT GDTC – QPAN
Trung tâm giáo dục thể chất – Quốc phòng an ninh
TT TTTV
Trung tâm thông tin thư viện
TT PTCTXH
Trung tâm phát triển công tác xã hội
TT NCTN
Trung tâm nghiên cứu thực nghiệm
UBND
Uỷ ban nhân dân
XH&NV
Xã hội và nhân văn
viii
DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1: Danh sách chuyên gia .......................................................................... 17
Bảng 1.2: Các biến đo lường “Chương trình đào tạo” ......................................... 20
Bảng 1.3: Các biến đo lường “Đội ngũ giảng viên” ............................................ 21
Bảng 1.4: Các biến đo lường “Cơ sở vật chất” .................................................... 22
Bảng 1.5: Các biến đo lường “Khả năng đáp ứng” .............................................. 22
Bảng 1.6: Các biến đo lường “Đội ngũ quản lý” ................................................. 23
Bảng 1.7: Các biến đo lường “Đảm bảo chất lượng” .......................................... 24
Bảng 1.8: Các biến đo lường “Chất lượng đào tạo đại học” ................................ 24
Bảng 1.9: Số lượng sinh viên đại học hệ chính quy theo khoa ............................ 25
Bảng 1.10: Số lượng sinh viên khảo sát phân bổ theo Khoa ............................... 26
Bảng 2.1: Thống kê mẫu theo giới tính................................................................ 31
Bảng 2.2: Thống kê mẫu theo năm học ............................................................... 31
Bảng 2.3: Kết quả kiểm định Cronbach’s alpha .................................................. 33
Bảng 2.4: Kiểm định KMO và Barlett thang đo chất lượng đào tạo đại học ....... 34
Bảng 2.5: Tổng phương sai trích của thang đo chất lượng đào tạo đại học......... 35
Bảng 2.6: Ma trận nhân tố xoay ........................................................................... 36
Bảng 2.7: Kiểm định KMO và Barlett thang đo chất lượng đào tạo đại học ....... 37
Bảng 2.8: Tổng phương sai trích của thang đo chất lượng đào tạo đại học......... 36
Bảng 2.9: Kết quả phân tích EFA thang đo chất lượng đào tạo đại học .............. 37
Bảng 2.10: Mô hình điều chỉnh qua kiểm định Cronbach’s Alpha ..................... 38
Bảng 2.11: Phân tích tương quan ......................................................................... 39
Bảng 2.12: Kết quả R2 và kiểm định Durbin-Waston .......................................... 40
Bảng 2.13: Phân tích phương sai ANOVA .......................................................... 40
Bảng 2.14: Hệ số hồi quy ..................................................................................... 40
Bảng 2.15: Thống kê trung bình mức độ khác biệt .............................................. 44
Bảng 2.16: Kết quả Independent Samples T – test so sánh mức độ khác biệt của
sinh viên theo giới tính ......................................................................................... 44
Bảng 2.17: Thống kê trung bình theo các năm học ............................................. 45
Bảng 2.18: Kiểm định Levene Test...................................................................... 45
ix
Bảng 2.19: Phân tích ANOVA ............................................................................. 45
Bảng 2.20: Phân tích sâu ANOVA ...................................................................... 46
Bảng 2.21: Thống kê ngành đào tạo tại Trường Đại học Thủ Dầu Một .............. 50
Bảng 2.22: Kết quả tuyển sinh cao đẳng, đại học hệ chính quy qua các năm ..... 52
Bảng 2.23: Tỷ lệ bài báo đăng trên tạp chí, tập san khoa học trên mỗi giảng viên
cơ hữu giai đoạn 2012 - 2016............................................................................... 53
Bảng 2.24: Thống kê số lượng phòng học, phòng thực hành thí nghiệm ............ 55
x
DANH MỤC HÌNH, ĐỒ THỊ
Hình 1.1: Mô hình lý thuyết của đề tài ................................................................ 17
Hình 1.2: Sơ đồ quy trình nghiên cứu .................................................................. 19
Hình 2.1: Biểu đồ tần số của phần dư chuẩn hóa ................................................. 42
Hình 2.2: Biểu đồ tần số P-P plot về phân phối chuẩn phần dư .......................... 42
Hình 2.3: Biểu đồ tần số Scatterplot về phân phối chuẩn phần dư ...................... 43
Hình 2.4: Mô hình nghiên cứu hiệu chỉnh ........................................................... 43
Hình 2.5: Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Trường ........................................................ 48
Hình 2.6: Biểu đồ số lượng sinh viên hệ chính quy từ 2009 đến 2016 ................ 58
xi
PHẦN MỞ ĐÀU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Từ khi Việt Nam hội nhập kinh tế, mô hình giáo dục đại học không còn phù
hợp với đặc điểm xu thế phát triển giáo dục thế giới. Giáo dục đại học Việt Nam
phải đổi mới căn bản và toàn diện, từ khâu nhận thức đến khâu hành động. Giáo
dục đại học trong nước chuyển sang ngành dịch vụ với khách hàng là người học
và các bên quan tâm. Trong những năm gần đây, Bộ GD&ĐT đã thay đổi liên tục
nhằm đáp ứng nhiệm vụ trong bối cảnh mới. Bộ GD&ĐT lấy ý kiến phản hồi từ
người học và các bên liên quan là khâu then chốt. Đây là cơ sở dữ liệu quan trọng
trong đánh giá chất lượng đào tạo các trường đại học. Để khẳng định quan điểm
lấy người học làm trung tâm, Bộ GD&ĐT ra Quyết định 3982/QĐ-BGDĐT ngày
17/9/2013 ban hành đề án “Xây dựng phương pháp đo lường sự hài lòng của người
dân đối với dịch vụ giáo dục công”. Trên cơ sở kết quả đo lường, các cơ quan quản
lý và cơ sở giáo dục nắm bắt nhu cầu, mong muốn của người học để đề ra biện
pháp cải tiến, nâng cao chất lượng phục vụ đáp ứng sự hài lòng của họ.
Hiện nay, giáo dục đại học đang là vấn đề được xã hội quan tâm sâu sắc,
không chỉ bởi riêng chuyên gia trong ngành mà đối với cả những sinh viên đang
trực tiếp học tập. Ta ̣i Việt Nam, chất lượng đào tạo đang trở thành vấn đề bức xúc
được xã hội quan tâm. Ngành giáo dục đang có nhiều thay đổi nhằm nâng cao chất
lượng đào tạo, tránh những tiêu cực trong ngành. Tuy nhiên, để thay đổi vẫn cần
một thời gian dài hơn nữa. Đại học là nơi đào tạo ra lực lượng lao động có tay
nghề, kỹ thuật, khoa học đáp ứng về nhu cầu lao động trong xã hội. Vì vâ ̣y, vai trò
của trường đại học trong nâng cao chấ t lươ ̣ng dịch vụ đào ta ̣o là hế t sức quan tro ̣ng.
Trường đại học Thủ Dầ u Mô ̣t có nhiệm vụ đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực
nên sự cân đối hài hòa giữa số lượng và chất lượng là yêu cầu khó khăn cũng như
thách thức lớn đối với trường. Sinh viên là đối tượng trực tiếp của quá trình đào
tạo và là “sản phẩm” chính nên ý kiến phản hồi về sự hài lòng đối với quá trình
đào tạo có một ý nghĩa nhất định. Đây là một kênh thông tin quan trọng và khách
quan nhằm góp phần đánh giá chất lượng dịch vụ. Qua đó giúp nhà trường có sự
điều chỉnh hợp lý theo hướng đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người học và xã hội.
1
Đồ ng thờ i thực hiện chủ trương của Bộ GD&ĐT về việc hướng dẫn tổ chức lấy
ý kiến phản hồi từ người học đối với hoạt động đào tạo của nhà trường. Để góp
phần nâng cao chấ t lươ ̣ng dịch vụ đào ta ̣o tôi chọn đề tài: ” Các giải pháp cải tiến
chấ t lươ ̣ng dịch vụ đào ta ̣o đa ̣i ho ̣c - hê ̣ chính quy nhằm nâng cao sự hài lòng
của sinh viên trường Đại học Thủ Dầ u Mô ̣t (Giai đoa ̣n 2016-2020)” làm báo
cáo hoàn thành chương trình cao học của bản thân.
2. Mục tiêu của đề tài
Mục tiêu chung
Đề xuất những giải pháp cải tiến chấ t lươ ̣ng dịch vụ đào ta ̣o đại học hệ chính
quy nhằm nâng cao sự hài lòng của sinh viên Trường Đại học Thủ Dầu Một - giai
đoạn 2016-2020.
Mục tiêu cụ thể
Trên cơ sở những mục tiêu chung, đề tài tập trung giải quyết những mục
tiêu cụ thể sau :
- Xác định các yếu tố tác đô ̣ng đến chấ t lươ ̣ng dịch vụ đào ta ̣o đa ̣i ho ̣c hê ̣
chính quy tại Trường đại học Thủ Dầ u Mô ̣t.
- Đề xuất các giải pháp nâng cao chấ t lươ ̣ng dịch vụ đào ta ̣o đa ̣i ho ̣c hê ̣
chin
́ h quy tại trường Đa ̣i ho ̣c Thủ Dầ u Mô ̣t (Giai đoạn 2016 – 2020).
3. Câu hỏi nghiên cứu
- Các yế u tố nào tác đô ̣ng đến chấ t lươ ̣ng dịch vụ đào ta ̣o đa ̣i ho ̣c hê ̣ chin
́ h
quy tại trường đại học Thủ Dầ u Mô ̣t?
- Mức đô ̣ ảnh hưởng của từng yế u tố đó đế n chất lượng dịch vụ đào tạo tại
trường Đa ̣i ho ̣c Thủ Dầ u Mô ̣t như thế nào?
- Thực tra ̣ng chấ t lươ ̣ng dịch vụ đào ta ̣o đa ̣i ho ̣c – hê ̣ chính quy tại Trường
Đa ̣i ho ̣c Thủ Dầ u Mô ̣t hiện nay ra sao?
- Giải pháp khắc phục và nâng cao chấ t lươ ̣ng dịch vụ đào ta ̣o đa ̣i ho ̣c hê ̣
chin
́ h quy cho trường Đa ̣i ho ̣c Thủ Dầ u Mô ̣t như thế nào?
4. Đố i tươ ̣ng và pha ̣m vi nghiên cứu
Đố i tượng nghiên cứu: Chấ t lươ ̣ng dịch vụ đào ta ̣o đa ̣i ho ̣c – hê ̣ chính quy
tại trường Đa ̣i ho ̣c Thủ Dầ u Mô ̣t.
2
Đối tượng khảo sát: sinh viên hệ đại học chính quy đang học tại trường Đại
học Thủ Dầu Một
Phạm vi nghiên cứu
Do những ha ̣n chế về thông tin, dữ liê ̣u, lý luâ ̣n, phương pháp nghiên cứu,
thời gian kinh phí…, luâ ̣n văn xác đinh
̣ thời gian và pha ̣m vi nghiên cứu như sau:
- Thời gian nghiên cứu: Nghiên cứu sẽ đươ ̣c giới ha ̣n trong thời gian 2016
– 2020.
- Không gian nghiên cứu: ta ̣i Trường Đa ̣i ho ̣c Thủ Dầ u Mô ̣t.
5. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp định tính, nghiên cứu tại bàn được áp dụng để:
+ Hệ thống hóa lý luận, kinh nghiệm trong và ngoài nước, xác định cơ sở
lý luận và thực tiễn của đề tài.
+ Phân tích đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ giáo dục
tại Trường Đa ̣i ho ̣c Thủ Dầ u Mô ̣t.
+ Tiến hành tham khảo ý kiến của lãnh đạo và giảng viên có nhiều năm kinh
nghiệm trong giảng dạy. Từ đó điều chỉnh thang đo và thiết lập bảng câu hỏi sử
dụng cho nghiên cứu ở bước tiếp theo.
+ Xử lý, phân tích các thông tin, số liệu thu được qua bảng câu hỏi.
+ Xây dựng các quan điểm, phương hướng và đề xuất các kiến nghị, giải
pháp nhằm phát triển Trường Đa ̣i ho ̣c Thủ Dầ u Mô ̣t.
+ Các phương pháp cụ thể gồm: phương pháp phân tích, phương pháp tổng
hợp, phương pháp so sánh…
Phương pháp định lượng: được thực hiện bằng cách khảo sát phỏng vấn
thông qua câu hỏi điều tra dựa trên phân tích các thông tin thu thập; đề ra kết luận
và giải pháp mang tính phù hợp với điều kiện thực tế tại trường.
Nghiên cứu nhằm xây dựng mô hình chất lượng dịch vụ đào tạo tại ĐHTDM
được kiểm định bằng hệ số tin cậy Cronbach Alpha với sự hỗ trợ của phần mềm
SPSS 20.0.
3
6. Ý nghĩa của đề tài
Để đánh giá chất lượng của một hệ thống cần bao quát ở nhiều khía cạnh
khác nhau. Hoạt động đánh giá chất lượng dịch vụ đào tạo nhằm nâng cao sự hài
lòng của sinh viên tại trường cần thể hiện nhiều tiêu chí. Luận văn cung cấp cơ sở
lý luận về chất lượng, chất lượng đào tạo đại học…và đánh giá được mức độ ảnh
hưởng của các yếu tố chất lượng dịch vụ hiện nay tại trường Đại học Thủ Dầu Một.
Thông qua kết quả nghiên cứu giúp trường định hướng và có chính sách tác động
vào các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ đào tạo nhằm nâng
cao sự hài lòng của sinh viên.
7. Kết cấu của luận văn
Luâ ̣n văn bao gồ m 3 chương và bố cu ̣c như sau:
Phần mở đầu
Chương 1: Tổng quan tài liệu và cơ sở lý thuyết
Chương 2: Thực trạng chất lượng dịch vụ đào tạo đại học tại Trường
Đại học Thủ Dầu Một
Chương 3: Các giải pháp cải tiến chấ t lươ ̣ng dịch vụ đào ta ̣o đa ̣i ho ̣c hê ̣ chính quy nhằm nâng cao sự hài lòng của sinh viên trường Đại học Thủ Dầ u
Mô ̣t (Giai đoa ̣n 2016-2020)
Phần kế t luâ ̣n
Tài liê ̣u tham khảo
Phu ̣ lu ̣c
4
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT
1.1. Các khái niệm liên quan đến đề tài
1.1.1. Khái niệm chất lượng, chất lượng đào tạo, chất lượng đào tạo đại học
1.1.1.1. Chất lượng
Trong từng giai đoạn phát triển của xã hội đã xuất hiện nhiều định nghĩa
khác nhau về chất lượng. Sau đây là các định nghĩa điển hình:
Theo quan niệm của các nhà sản xuất: “Chất lượng là tổng hợp những tính
chất đặc trưng của sản phẩm thể hiện mức độ thỏa mãn các yêu cầu định trước cho
nó trong điều kiện kinh tế, xã hội nhất định.” [1]
Theo TCVN ISO 9000:2015 “Chất lượng là tập hợp các đặc tính vốn có của
một đối tượng đáp ứng các yêu cầu”. [7]
Theo Joseph Juran: “Chất lượng bao gồm những đặc điểm của sản phẩm
phù hợp với các nhu cầu của khách hàng và tạo ra sự thoả mãn đối với khách hàng”.
[18 - trang 8]
Như vậy, các tổ chức phải nghiên cứu để cung cấp những gì thị trường cần
chứ không phải trao những gì đã và đang có. Do vậy, tổ chức luôn phải đặt mình
vào vị trí của khách hàng để quan niệm về chất lượng sao cho phù hợp.
1.1.1.2. Chất lượng đào tạo
Chấ t lượng đào tạo là khái niệm được nhìn nhận ở nhiều góc độ khác nhau.
Chất lượng đào tạo được hiểu “là mức độ đạt được mục tiêu đào tạo đề ra đối với
một chương trình đào tạo” [15]; và còn được xem “là kết quả của quá trình đào tạo
được phản ánh ở các đặc trưng về phẩm chất, giá trị nhân cách và giá trị sức lao
động hay năng lực hành nghề của người tốt nghiệp tương ứng với mục tiêu, chương
trình theo các nghành nghề cụ thể” (Trần Khánh Đức – Viện Nghiên cứu phát triển
giáo dục) [20].
Tổ chức Đảm bảo chất lượng giáo dục đại học quốc tế (INQAHE International Network of Quality Assurance in Higher Education) đã đưa ra hai
định nghĩa về Chấ t lươ ̣ng giáo du ̣c đa ̣i ho ̣c là (1) Tuân theo các chuẩn quy định và
(2) Đạt được các mục tiêu đề ra [3]. Bộ Giáo dục và Đào tạo nhìn nhận chất lượng
giáo dục đại học là sự đáp ứng các mục tiêu do Nhà trường đề ra và đảm bảo các
5
yêu cầu về mục tiêu giáo dục đại học của Luật Giáo dục, phù hợp với yêu cầu đào
tạo nguồn nhân lực cho sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và cả nước.
Như vậy, chất lượng đào tạo là một khái niệm rộng. Nếu nhìn nhận trên
nhiều quan điểm khác nhau và không nhất định phải có một định nghĩa chính xác.
Trong phạm vi nghiên cứu của luận văn, xin nêu ra các yếu tố đánh giá chất lượng
đào tạo dựa trên hai góc độ:
Thứ nhất, dưới góc độ đơn vị đào tạo, chất lượng đào tạo được thể hiện qua
xác định sứ mệnh, tầm nhìn, mục tiêu nhằm đáp ứng được yêu cầu của xã hội. Nhà
trường thiết lập một hệ thống các văn bản, quy định, cơ cấu hợp lý để thực hiện
được mục tiêu đã đề ra. Chương trình học được xây dựng một cách phù hợp và
khoa học. Hệ thống giáo trình, đội ngũ giảng dạy và cơ sở vật chất đáp ứng được
yêu cầu của công tác đào tạo. Công tác đảm bảo chất lượng, đánh giá khoa học dựa
trên những chỉ tiêu cụ thể, rõ ràng và đầy đủ. Sự phát triển về quy mô đào tạo về
số lượng ngành nghề, loại hình đào tạo, số lượng người học, đội ngũ cán bộ, giảng
viên, cơ sở vật chất.
Thứ hai, dưới góc độ người học, chất lượng đào tạo được thể hiện thông
qua các yếu tố như kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng mềm và khả năng
ngoại ngữ, tin học.
1.1.1.3. Chất lượng đào tạo đại học
Khái niệm chất lượng đào tạo trình độ đại học cần được đề cập với cách tiếp
cận mới toàn diện và phù hợp với bối cảnh, xu thế phát triển đào tạo trình độ đại
học hiện nay đó là tiếp cận thông qua khách hàng (Olsen, 2004). Chấ t lươ ̣ng đào
ta ̣o đa ̣i ho ̣c này đáp ứng nhu cầ u, kì vo ̣ng của khách hàng đươ ̣c ưu tiên hàng đầ u.
Chấ t lươ ̣ng dịch vụ đươ ̣c thể hiê ̣n qua các tính năng và phải thỏa mãn nhu cầ u sử
du ̣ng của khách hàng. Trong giáo du ̣c, với tin
́ h chấ t sản phẩ m giáo du ̣c là sản phẩ m
“không mắ c lỗi” có ý nghiã quan tro ̣ng [22-trang 78].
Hiện nay, chất lượng giáo dục đại học có nhiều cách tiếp cận khác nhau
như:
(1) Tiếp cận ở góc độ người cung cấp. Ví dụ: tổ chức tài trợ và cộng đồng
rộng lớn;
6
(2) Tiếp cận ở góc độ người sử dụng sản phẩm. Ví dụ: sinh viên hiện tại và
tiềm năng;
(3) Tiếp cận ở góc độ người sử dụng kết quả. Ví dụ: nhà tuyển dụng;
(4) Tiếp cận ở góc độ người làm trong ngành giáo dục. Ví dụ: giảng viên
và nhà quản lý (Harvey và Green, 1993; Srikanthan và Dalrymple, 2003, 2007).
Đồng quan điểm trên, AUN-QA (ASEAN University Network Quality
Assurance - Đảm bảo chấ lượng của mạng lưới các trường đại học các nước
ASEAN) (2006) cho rằng chất lượng giáo dục đại học cũng có nhiều cách tiếp cận
khác nhau như:
(1) Sinh viên;
(2) Nhà tuyển dụng/Xã hội;
(3) Chính phủ;
(4) Các nhà quản lý trường đại học; và
(5) Nhân viên (giảng viên, nhân viên hỗ trợ…).
Trong luận văn này chỉ tiếp cận đánh giá chất lượng từ góc độ sinh viên
(người sử dụng dịch vụ) về dịch vụ chất lượng giáo dục đại học mà họ sử dụng
được cung cấp bởi Trường học.
Vì vâ ̣y, các trường ĐH bên ca ̣nh đảm bảo chấ t lươ ̣ng dịch vụ đào ta ̣o, quan
tâm thỏa mañ nhu cầ u của người học sẽ là yế u tố ảnh hưởng đế n chấ t lươ ̣ng đầ u
vào cũng như uy tiń , thương hiê ̣u của trường ĐH. Chấ t lươ ̣ng dịch vụ đào ta ̣o của
các trường ĐH phải đươ ̣c đánh giá bởi người học và kế t quả đánh giá là cơ sở để
trường ĐH xây dựng kế hoa ̣ch và tiế n hành cải tiế n không ngừng nâng cao chấ t
lươ ̣ng dịch vụ đào ta ̣o của mình.
1.1.2. Khái niệm về dịch vụ, dịch vụ giáo dục, dịch vụ giáo dục đại học
1.1.2.1. Dịch vụ
- Theo Từ điển Tiếng Việt: “Dịch vụ là công việc phục vụ trực tiếp cho
những nhu cầu nhất định của số đông, có tổ chức và được trả công”.
- Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam: “Dịch vụ là những hoạt động phục vụ
nhằm thỏa mãn nhu cầu sản xuất, kinh doanh và sinh hoạt”.
7
- Xem thêm -