Đồ án tốt nghiệp
Thiết kế máy biến dòng điện
Đồ án tốt nghiệp
điện
thiết kế máy biến dòng
CHƯƠNG I: PHÂN TÍCH CHỌN PHƯƠNG ÁN TÍNH CÁCH ĐIỆN
I. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ MÁY BIẾN DÒNG :
Máy biến dòng là thiết bị biến đổi dòng điện có trị số lớn và điện áp cao xuống
dòng điện tiêu chuẩn 5A hoạc 1 A .Điện áp an toàn cho mạch đo lường và bảo
vệ.
I1
I2
W2
Hình 1
Tải của máy biến dòng được đấu vào cuộn thứ cấp W2 của mbd và một đầu
được nối đất .Thứ tự đầu cuối của các cuộn dây được phân biệt đánh dấu .
Các thông số cơ bản :
-Điện áp định mức của lưới điện quyết định cách điện phía sơ cấp và thứ cấp
của máy biến dòng .
-Dòng điện sơ cấp và thứ cấp định mức là dòng điện làm việc dài hạn ,theo
phát nóng có dư trữ .
-Hệ số biến đổi K =
I 1dm
.
I 2 dm
*Đặc điểm làm việc của máy biến dòng khác với máy biến áp :
-Chế độ ngắn mạch là chế độ làm việc bình thường của máy biến dòng.
Còn máy biến áp là sự cố .
-Khi làm việc cuộn dây thứ cấp của máy biến áp có thể để hở mạch còn cuộn
dây thứ cấp của máy biến dòng thì không cho phép. Vì khi để hở mạch sẽ sinh
ra điện thế nguy hiểm cho công nhân phục vụ và cách điện của máy biến dòng.
-Từ cảm của máy biến dòng thay đổi còn từ cảm của máy biến áp là một hằng
số.
-Dòng điện chạy trong cuộn thứ cấp của máy biến dòng không phụ thuộc vào
phụ tải mà chỉ phụ thuộc vào dòng điện sơ cấp ,còn của máy biến áp thì phụ
thuộc hoàn toàn vào phụ tải .
1
Đồ án tốt nghiệp
điện
thiết kế máy biến dòng
1> PHÂN LOẠI MÁY BIẾN DÒNG:
Có rất nhiều loại máy biến dòng
Theo tác dụng máy biến dòng có thể chia ra các nhóm sau :
+Máy biến dòng đo lường
+Máy biến dòng cung cấp cho mạch bảo vệ (bảo vệ so lệch ,bảo vệ chạm
đất ,bảo vệ thứ tự không vv..)
+Máy biến dòng hỗn hợp (đo lường và bảo vệ )
+Máy biến dòng thí nghiệm (có nhiều hệ số biến đổivà cấp chính
xác cao).
+Máy biến dòng trung gian (để nối hai máy biến dòng có hệ số
biến đổi khác nhau).
Theo nơi đặt máy biến dòng có thể chia ra :
+ Máy biến dòng sử dụng trong nhà.
+ Máy biến dòng sử dụng ngoài trời.
+ Máy biến dòng đặt ở các nơi đặc biệt ,ví dụ như trên tầu thuỷ ,xe lửa
điện vv.
Theo số vòng dây của cuộn sơ cấp máy biến dòng có hai kiểu :
+ Kiểu thanh hoạc một vòng dây.
+ Kiểu nhiều vòng dây.
Với máy biến dòng kiểu thanh góp chia làm hai loại :
Hình 2
a) Máy biến dòng kiểu thanh góp cuộn dây sơ cấp là một thanh góp hoạc
ống dài xuyên qua cửa sổ lõi .
b) Máy biến dòng kiểu chữ U cuộn dây sơ cấp hình chữ U một nhánh xuyên
qua cửa sổ lõi.
2
Đồ án tốt nghiệp
điện
thiết kế máy biến dòng
c) Máy biến dòng kiểu sứ xuyên bản thân máy biến dòng không có cuộn
dây sơ cấp mà chỉ có sẵn lỗ cho sứ xuyên và thanh góp xuyên qua trong
khi lắp ráp tại trạm.
-Máy biến dòng lắp ráp trong các thiết bị khác :
Theo vật liệu cách điện giữa các cuộn dây máy biến dòng có thể chia ra :
+ Sứ cách điện
+Bakelit
+không khí và khí
+Giấy ngâm dầu
+Nhựa đúc
Theo kết cấu máy biến dòng có thể chia ra các loại sau:
+Máy biến dòng kiểu ống dây.
+Máy biến dòng kiểu thanh góp.
+Máy biến dòng kiểu bình.
+Máy biến dòng kiểu số 8.
+Máy biến dòng kiểu chữ U.
+Máy biến dòng kiểu chữ C.
Theo tần số chia ra :
Máy biến dòng sử dụng tần số công nghiệp (50Hz)
Máy biến dòng tần số biến thiên sử dụng trên tầu thuỷ
Máy biến dòng tần số 499-800Hz vv..
2) GIỚI THIỆU MỘT SỐ MÁY BIẾN DÒNG:
3
Đồ án
á tốt nghiệp
điệnn
thiiết kế máy biến dòngg
2.1 Máy
M biến dòng khô::
Máyy Biến Dòn
ng loại mộtt
vòng
g dây sơ cấấp ,có cách
h
điệnn rắn, điện áp
á 10KV
Mạcch từ 1 đượ
ợc quấn dạn
ng
xuyếến từ các láá tôn cán lạạnh
, đảm
m bảo dẫn từ tốt. Cuộộn
dây thứ cấp w2 được quấấn
đ trên mạạch từ. Đâyy là
rải đều
loại Máy
Biếnn Dòng képp ,có hai
Hình 3
mạchh từ và haii cuộn dây thứ cấp ,chung cuộn
n dây sơ cấấp là thanh dãn 4, xuyyên
qua hai mạch từ
t . Cách điện
đ rắn bằnng êpôxy đảm
đ bảo cáách điện giiữa thanh cái
c
và cu
uộn dây th
hứ cấp,đồngg thời cố đđịnh khungg lắp ráp 3. Loại biến dòng này có
cấu tạo
t đơn giảản ,chắc chhắn ,dùng cho
c mạch có
c dòng sơ
ơ cấp lớn.
Hình
h 4 là cấu tạo
t của m.b
b.d loại khhô ,nhiều vòòng dây sơ
ơ cấp .Mạcch từ q ghépp từ
các lá
l thép kỹ thuật điện .Cuộn Dâyy thứ cấp 2 cách điệnn với cuộn dây sơ cấpp
nhiềều vòng 1 bằng
b
cách điện
đ
epôxxy 4 .Dòngg điện sơ cấấp
đượcc đưa vào đầu
đ nối ∏1 và
∏2. Còn
C dòng điện thứ cấấp
đượcc lấy ra từ hai đầu H1và
H2.L
Loại biến dòng
d
nhiều vòng
dây có sai số bé
b khi dòng
g điện
sơ cấấp bé .
Hìnnh 4
Đồ án
á tốt nghiệp
điệnn
thiiết kế máy biến dòngg
2.2 Máy
M biến dòng điện
n ngâm dầu 35KV:
Đối với loại Máy
M Biến Dòng
D
cách
d
cho cấp điện áp
điệnn khô chỉ dùng
thấp dưới 35K
KV và lắp đặt
đ trong nhhàVới điện
n áp
từ 35
5KV trở lêên và lắp đặặt ngoài trờ
ời thì cách điện
của Máy
M Biến Dòng là dầầu biến áp .Kết cấu của
c
m.b..d loại TφH
H-35
lắp ngoài trời được cho ở hình 5
Cuộnn dây cao áp 1 có nh
hiều vòng ,ccó cách điệện
35K
KV so với đất
đ ,nối vớii đầu vào 5 .Cuộn dâyy
thứ cấp
c 2 cách điện với mạch
m
từ 3 ,,có một đầu
u
nối đất
đ . Cách điện giữa cuộn
c
dây ssơ cấp và thứ
t
cấp 4 là giấy cách điện dầy
d 0,12mm
m ngâm tro
ong
dầu. Sứ cách điện
đ 6 đảm bảo cách điện
đ ngoài.
Hình 5
ông ,dầu được nạp đầầy ,đảm bảảo không có không khhí và
Sau khi tẩm sấấy chân khô
n
.Với kết cấu kiểểu này ,biếến dòng đạạt cấp điện áp 220KV
V.
hơi nước
2.3 Máy
M Biến Dòng điện
n ngâm dầầu 400KV:
V cấp điiện áp cao ,máy biến dòng đượcc chế tạo kkiểu nối tần
Với
ng ,mỗi tầnng
chịuu một phần điện áp. Hình
H
6 trìnhh bầy hình
dángg và kết cấuu biến dònng 400KV,22 tầng.
Cấu tạo
1-Vòng điiện dung .
2 Mũ kim loại
3-ống chỉ mực dầu
4-Biến dòng thứ nhấất
5-Cách điện ngoài
6-Dầu biến áp
7-Biến dòng thứ hai
8-Đế
đ
chính
h của biến ddòng hai
Nhược điểm
tầngg là điện trở
ở lớn ,dẫn đến
đ sai số cao
Đồ án tốt nghiệp
điện
thiết kế máy biến dòng
2.4 Máy Biến dòng kiểu mới
Hình 6
Ngoài loại biến dòng kinh điển làm việc Theo nguyên lý điện từ người ta còn
chế tạo Máy biến dòng kiểu mới dùng cho các lưới điện siêu cao áp ,nhằm
giảm chi phí cách điện cho các biến dòng kinh điển.
Các biến dòng kiểu mới được chế tạo theo nguyên lý chuyển đổi điện quang và
nguyên lý từ quang Faraday.
a)Hình 7 trình bầy nguyên lý chuyển đổi điện quang
bi2
bi
9
Δ
møc ®iÖn thÕ cao
C¸p
Quang
møc ®iÖn thÕ thÊp
Δ
Δ
≈
Nguyªn lý cña m¸y biÕn dßnh ®iÖn quang
Hình 7
Dòng điện sơ cấp Is được biến đổi qua BI1 kinh điển ,đưa qua bộ điều biến 1,
chuyển thành đậi lượng điện áp tỷ lệ dạng xung rời có độ rộng xung thay đổi
hoạc tần số tín hiệu xung thay đổi ,tỷ lệ với giá trị tức thời của dòng điện sơ cấp
.qua bộ khuyếc đại 2 ,tín hiệu điều khiển diot phát quang 3 ,để phát tín hiệu
quang tương ứng .Diot phát quang 3,cáp quang 5 và điot điện quang 4 hợp thành
hệ thống ghép nối quang điện để truyền tín hiệu quang từ các phần tử có điện áp
cao đến các phần tử có điện áp thấp .
Bước sóng của tín hiệu quang khoảng 900mm được truyền qua cáp quang đến
diot quang điện 4 để chuyển thành các tín hiệu điện áp hình sin .
Tín hiệu qua bộ biến đổi 6,bộ lọc 7 và bọ khuyếc đậi 8 , đủ công suất cấp cho
các thiết bị đo lường và bảo vệ .Biến dòng BI2 cùng với thiết bị phụ 9 nạp điện
cho bộ acqui nuôi hệ thống biến dòng điện quang.
6
Đồ án tốt nghiệp
điện
thiết kế máy biến dòng
b) hình 8 trình bầy Nguyên lý của biến dòng chuyển đổi từ quang Faraday.
Một chùm sáng được phát ra từ nguồn sáng 1 phía điện áp thấp ,được cáp quang
dẫn đến bộ phân cực 2,chùm sáng sau khi được phân cực qua lăng kính L1 để tới
tinh thể thạch anh 3A,tại đó dưới tác dụng của từ trường do dòng điện sơ cấp
sinh ra ,chùm sáng sẽ bị phân cực với góc quay là:
δ=V.H.L
Trong đó v hằng số Vợdet,với tinh thể thạch anh ,V=5,23.10-6 rad/A.m
H cường độ từ trường trong tinh thể thạch anh ,a;
L-chiều dài tinh thể ,m
Sau khi qua thạch anh và lăng kính L2,chùm sáng qua thạch anh 3B đặt ở phía
điện áp thấp .Từ trường trong tinh thể thạch anh 3b được tạo nên bởi dòng điện
thứ cấp IT.Hướng của từ trường được chọn sao cho bù lại được góc quay phân
cực để cho Isws=ITwT.Kết quả là góc quay δ1 được bù lại góc quay δ2=-δ1 trong
thạch anh 3B.Mức ánh sáng nhận được của các bộ phận cảm biến quang 5a và
5B giống nhau nên tín hiệu của bộ khuyếc đại vi sai bằng không .khi mặt phẳng
phân cực bị quay ,mức ánh sáng nhận đựơc của các bộ cảm biến 5a và 5B sẽ là
khác nhau làm tín hiệu đầu vào của bộ khuyếc đại visai và sinh ra dòng điện It ở
đầu ra ,phản ánh đúng dòng.
sơ cấp Is.
7
Đồ án tốt nghiệp
điện
thiết kế máy biến dòng
Møc §iÖn thÕ cao
C¸p quang
Møc ®iÖn thÕ thÊp
Nguyªn lý m¸y biÕn dßng tõquang Faraday
Hình 8
Theo yêu cầu thiết kế
-máy biến dòng hoạt động ở tần số công nghiệp 50Hz.
-Vật liệu cách điện là giấy gâm trong dầu máy biến dòng làm mát bằng dầu
-các chỉ tiêu :
điện áp sơ cấp Uđm=110KV
dòng điện sơ cấp Iđm=300A
dòng điện thứ cấp I2=5(A)
độ chính xác theo tiêu chuẩn IEC-185 cấp chính xác 5P
+số vòng dây sơ cấp :loại 1 vòng dây hoạc nhiều vòng dây
-Với loại 1 vòng dây yêu cầu độ chính xác không cao
-độ chính xác cao ,sai số nhỏ chọn máy biến dòng cuộn sơ cấp nhiều vòng dây
(Khi thiết kế máy biến dòng kiểu nhiều vòng dây sẽ cho sai số nhỏ nhưng trọng
lượng đồng và giá thành máy biến dòng sẽ tăng ).Theo yêu cầu :dùng máy biến
dòng ngâm dầu cho nên ta chọn máy biến dòng kiểu bình .
Có thể thiết kế loại m.b.d 1 cấp hoạc hai cấp với loại hai cấp là có điện trở lớn
dẫn đến sai số cao, Cho nên chọn loại 1 cấp.
8
Đồ án tốt nghiệp
điện
thiết kế máy biến dòng
II> TÍNH CÁCH ĐIỆN:
1) Yêu cầu cách điện:
Trong thiết kế máy biến dòng yêu cầu phải đảm bảo cách điện
-Giữa các bộ phận mang điện và các bộ phận nối đất.
-Giữa các bộ phận có điện thế khác nhau.
Mức độ cách điện phải phù hợp với tiêu chuẩn nhà nước ,mức độ này đảm bảo
khoảng cách cách điện cần thiết và kích thước của các chi tiết cách điện :
+Nếu khoảng cách cách điện lớn quá dẫn tới lãng phí vật liệu cách điện cũng
như vật liệu chế tạo máy ,dẫn tới giá thành sản xuất tăng .
+Nếu khoảng cách cách điện nhỏ sẽ không đảm bảo an toàn cho máy (đảm
bảo cho máy làm việc tốt trong khoảng từ 15-20 năm).
*Yêu cầu vật liệu cách điện :
-Phải có độ bền cao ,chịu tác dụng của lực cơ học tốt ,chịu nhiệt dẫn nhiệt lại
ít thấm nước
-Gia công dễ dàng .
-phải chọn vật liệu cách điện dể đẩm bảo thời gian làm việc của máy 15-20
năm trong điều kiện làm việc bình thường .Đồng thời giá thành của máy
không cao.
9
Đồ án tốt nghiệp
điện
thiết kế máy biến dòng
-Việc chọn vật liệu cách điện trong máy điện só ý nghĩa quyết định tới tuổi thọ
và độ tin cậy lúc vận hành của máy .Do vật liệu cách điện có nhiều chủng
loại ,kỹ thuật chế tạo vật liệu cách điện ngày càng phát triển ,nên việc chọn kết
cấu cách điện ngày càng khó khăn và thường phải chọn tổng hợp nhiều loại
cách điện để thoả mãn nhu cầu về cách điện .
Vật liệu cách điện thường dùng nhiều loại vật liệu liên hợp lại như mêca áp
phiến ,chất phụ gia (giấy hay sợi thuỷ tinh ) và chất kết dính (sơn hay keo dán
). Đối với vật liệu cách điện không những yêu cầu có độ bền cao ,chế tạo dễ
mà còn yêu cầu về tính năng điện : có độ cách điện cao , dò điện ít. Ngoài ra
ra còn có yêu cầu về tính năng nhiệt : chiệu nhiệt tốt , dẫn nhiệt tốt và chịu ẩm
tốt.
Vật liệu cách điện dùng trong máy điện hợp thành một hệ thống cách điện.
Việc tổ hợp các vật liệu cách điện, việc dùng sơn hay keo để gắn chặt chúng
lại, ảnh hưởng giữa các chất cách điện với nhau, cách gia công và tình trạng bề
mặt vật liệu vv..sẽ quyết định tính năng về cơ, điện, nhiệt của hệ thống cách
điện.Trong môi trường nhiệt đới vật liệu phải chịu nhiệt ,chịu ẩm tốt.
-Đối với máy biến dòng cách điện yêu cầu :
+Giữa cuộn cao áp và cuộn hạ áp .
+Giữa cuộn cao áp và mạch từ .
+Giữa cuộn hạ áp và mạch từ .
+Cách điện giữa đầu nối đất cuộn cao áp (sơ cấp ) với kết cấu vỏ máy
biến dòng .
Môi trường cách điện trong máy biến dòng ngâm dầu là dầu biến áp kết hợp
với điện moi rắn (các tông cách điện ,bakelit,giấy vải cách điện).Điện môi rắn
được sử dụng dưới các hình thức lớp bọc ,lớp cách điện và màn chắn .
2. Phóng điện trong điện môi lỏng (trong dầu biến áp)
Dầu biến áp khi sạch có độ bề điện rất cao hàng trăm KV/cm. Tuy nhiên khi
có tạp chất thì độ bền điện bị giảm sút rất nhanh và diễn biến của quá trình
phóng điện chọc thủng khác hẳn so với chất lỏng sạch .Với dầu biến áp sạch
cơ chế phóng điện cũng tương tự như chất khí ,các điện tử vốn có sẵn trong
điện môi hoạc được giải thoát từ bề mặt điện cực dưới tác dụng của điện
trường sẽ di chuyển và tích luỹ năng lượng .Sự va chạm của chúng với các
10
Đồ án tốt nghiệp
điện
thiết kế máy biến dòng
phân tử chất lỏng sẽ gây ion hoá các phân tử chất lỏng và dẫn tới sự hình
thành thác điện tử và tia lửa điện nối liền các bề mặt điện cực.
Vì mật độ các phân tử ion trong chất lỏng rất lớn so với chất khí cho nên đoạn
đường tự do của điện tử rất ngắn và do đó để gây ion hoá va chạm thì điện
trường và điện áp tác dụng phải có trị số cao hơn nhiều so với số liệu phóng
điện trong chất khí .
Khi chất lỏng có chứa tạp chất như bọc khí ,ẩm ,sợi tơ ..phóng điện được giải
thích bởi sự hình thành cầu nối dẫn điện giữa các điện cực.
Xét trường hợp khi chất lỏng có chứa bọc khí giả thiết có hình cầu như hình
vẽ:hình 9
Do hằng số điện môi của chất khí bé hơn so với các chất lỏng nên cường độ
điện trường của bọc khí tăng cao dẫn đến quá trình ion hoá các phần tử khí
Sự di chuyển của các điện tích khác dấu trong
bọc khí do tác dụng của điện trường sẽ kéo
theo sự biến dạng bọc khí từ hình cầu trở thành
hình elíp..và sự liên kết giữa nhiều bọc khí elíp
sẽ dẫn tới sự hình thành cầu dẫn điện nối giữa
các điện cực.
Khi tạp chất là ẩm (hạt nước ) hoạc sợi tơ cũng sẽ hình thành các cầu nối như
trên khiến điện áp phóng điện chọc thủng giảm đi nhiều lần so với khi dầu
sạch .
Hình9
Độ bền điện của dầu biến áp sạch có thể đạt tới 20-25KV/mm nhưng chỉ cần
một lượng nhỏ ẩm trong dầu vượt quá giới hạn 0,05% thì độ bền điện chỉ còn
4KV/mm tức là giảm 5 đến 6 lần .
11
Đồ án tốt nghiệp
điện
thiết kế máy biến dòng
-Ở điện áp xung độ bền điện hầu như không thay đổi cho dù là có tạp chất
.Điều đó được giả thích bởi các cầu dẫn điện không kịp hình thành trong
khoảng thời gian tác dụng của điện áp xung .
-Sự biến thiên của điện áp chọc thủng hầu như không thay đổi theo nhiệt độ
khi nhiệt độ
t C
Hình 10
khi t0 không quá 800C (đường 1)
Khi dầu bị ẩm điện áp phóng điện chọc
thủng biến thiên theo đường 2 và có giá trị cực đại ở nhiệt độ mà tại đó các
hạt
nước chuyển sang trạng thái hoà tan trong dầu.
3.Phóng điện trong điện môi rắn:
Lớp bọc là lớp vật liệu cách điện tương đối mỏng (lớp sơn hoạc giấy bọc có
chiều dầy không quá 1-2mm).Tác dụng chủ yếu của nó là hạn chế sự hình
thành các cầu dẫn điện trong dầu .Theo kết quả thực nghiệm trong trường hợp
gần đồng nhất ,do có lớp bọc nên điện áp phóng điện tần số công nhiệp của
khe hở dầu có thể tăng 50% hoạc cao hơn .
Lớp cách Là lớp cách điện khá dầy (hàng chục mm)quấn quanh dây dẫn
.Nó làm giảm cường độ trường ở xung quanh cực nên được sử dụng ở những
nơi điện trường không đồng nhất như dùng để bọc dây dây dẫn của cuộn dây .
Màn chắn : Trong máy biến dòng thường chế tạo màn chắn bằng cactông
cách điện ,bakêlít .Khi đặt trong trường không đồng nhất tác dụng của màn
chắn cũng tương tự như trong khe hở không khí :đặt trong khu vực trường cực
đại có thể làm tăng điện áp phóng điện tần số công nghiệp lên hai lần . Nhưng
khi có màn chắn thì sự ion hoá ở khu vực có điện trường mạnh sẽ suất hiện
12
Đồ án tốt nghiệp
điện
thiết kế máy biến dòng
sớm trước khi phóng điện , tình trạng này kéo dài sẽ không có lợi vì quá trình
ion hoá kéo dài sẽ phân hoá dầu và phá huỷ màn chắn. Do đó biện pháp này
chỉ dùng khi điện áp tác dụng trong thời gian ngắn như các loại quá điện áp
nội bộ ..
Trong trường đồng nhất ,màn chắn có tác dụng ngăn cản sự hình thành của
cầu dẫn điện trong dầu .ở máy biến dòng 110KV do cường độ điện trường lớn
nên kết cấu cách điện khá phức tạp .Hình bên dưới cho kết cấu cách điện chủ
yếu của máy biến dòng 110KV. Trên tất cả các đường có khả năng phóng điện
đều phải đặt màn chắn (ống cách điện ,tấm chắn cách điện phẳng hoạc vuông
góc ) với số lượng từ hai trở lên .
G«ng tõ
Lâi thÐp
Hình 11 Kết cấu cách điện của máy biến dòng 110KV
1.Tấm chắn cách điện 2.Cuộn dây thứ cấp
3.ống cách điện
4. Cuộn Sơ cấp
4.Vật liệu cách điện:
a) Giấy cách điện:
Bảng bên cho cho kết quả đo độ bền cách điện của giấy theo FW.PEEKA
Thí nghiệm ứng với dòng có tần số 50Hz
Số tờ
giấy
1 lớp
độ dầy
của
giấy mm
1
0,064
độ dầy
của lớp
mm
0,064
Cường độ đánh thủng
KV/mm
ở 250C
KV/mm
ở 250C
9,3
9,3
13
Đồ án tốt nghiệp
điện
thiết kế máy biến dòng
1
1
0,127
0,254
0,127
0,254
8,7
7,9
7,9
7,3
4
4
4
0,064
0,127
0,254
0,256
0,508
1,016
8,7
7,5
6,6
8,3
6,7
6,2
Khi ngâm trong dầu ,hằng số điện môi của giấy dầu vào khoảng ε=4-4,3
Ngoài ra còn dùng vải sơn ,độ bền cách điện cho ở bảng dưới :
Số tờ giấy
Chiều dầy Cường độ đánh thủng
mỗi lớp
KV/mm
ở 250C
KV/mm
ở250C
1
0,305
26,2
23,6
2
3
4
5
6
0,61
0,91
1,22
1,52
1,83
20,5
18,5
16,8
15,5
14,6
19,7
17,0
14,9
13,1
12,5
7
8
9
10
2,13
2,44
2,74
3,05
14
13,3
12,8
12,3
10,3
9,2
8,3
7,5
Ngoài ra người ta còn hay dùng bìa cách điện ,bề mặt có thể được làm nhẵn
hay không nhẵn ,loại tấm có chiều dầy 0,3-15mm, loại cuộn có chiều dầy 0,11mm.
Giấy cáp:Thường dùng của Nga ký hiệu K08,K12,K17 có chiều dày là 0,08;
0,12; 0,17. Trong Máy Biến Dòng dùng nhiều loại K12, loại này có độ bền cơ
cao. Khi có chiều rộng 15mm ứng suất kéo ngang 15KG,ứng suất kéo dọc
7KG. Giấy cách điện có năng lực hút dầu máy biến áp cao. Trước khi ngâm
dầu giấy K12 có độ bền cao áp là 9KV/mm ,Sau khi ngâm dầu là 16
KV/mm.Loại giấy này dùng để quấn bọc dây dẫn dùng làm dây quấn máy biến
dòng, cách điện lớp ,bọc tăng cường các đầu ra, đầu chuyển tiếp.
14
Đồ án tốt nghiệp
điện
thiết kế máy biến dòng
5)Tính khoảng cách cách điện giữa cuộn cao áp(sơ cấp) và hạ áp (thứ
cấp):
U 1dm =
100
3
( KV )
Tính khoảng cách cách điện phụ thuộc vào điện áp phóng điện
Điện ấp đánh thủng giữa các thanh trong dầu theo hình 1-16 trang 29 sách khí
cụ điện cao áp với U 1dm =
100
3
( KV ) thì khoảng cách phóng điện là d=4cm
Vậy để tính khoảng cách cách điện ta tra với
U = Kdt.Uphongdien = 1,3.
110
= 82,56( KV ) được d’=5cm
3
Theo sách thiết kế máy biến ấp Phạm Văn Bình Lê Văn Doanh hình 14-3 ta
tra khoảng cách cách điện giữa dây quấn cao áp và hạ áp được d=7cm
mm
H×nh 14-3 Kho¶ng c¸ch c¸ch ®iÖn
1. Gi÷a c¸c d©y quÊn vn c¹ch nhau :
2.Gi÷a vn-nn; 3. Gi÷a trô-nn
Theo hình 14-2 trang 97 sách thiết kế máy biến ấp Phạm Văn Bình Lê Văn
Doanh khoảng cách cách điện theo Arnolda tra được
Khoảng cách cách điện theo hướng trục d1=14cm
Khoảng cách cách diện theo hướng kính d2=9cm
15
Đồ án tốt nghiệp
điện
thiết kế máy biến dòng
Khoảng cách cách điện theo bảng 14-1 mmtrang 98
Điện áp định
A
B
8,5
10
12,5
15
15
17,5
22,5
27,5
mức ,KV
6,3
10
15
20
65
110
160
220
M0
50
120
M
35
70
M0
85
200
M
60
125
M0
125
290
M
95
220
M0
200
450
M
120
360
M0- không có vành guốc cách điện
m-có vành guốc cách điện
Theo bảng trên ta chọn loại có vành quốc cách điện lấy a=b=7cm
Tổng hợp lại lấy khoảng cách cách điện giữa cuộn cao áp và hạ áp 8,5cm lấy
khoảng cách điện giữa cuộn cao áp và mạch từ 9cm
Giữa cuộn cao áp và hạ áp và giữa cuộn cao áp và gông đặt các bìa cách điện
,để làm tăng khả năng cách điện ở đây ta dùng 2 vành guốc .,đặt 2 ống cách
điện bakelit(đặt các vật lót đệm bằng gỗ ,căn cài ,căn dọc).
16
Đồ án tốt nghiệp
điện
CHƯƠNG II
I.CHỌN VẬT LIỆU TỪ :
thiết kế máy biến dòng
TÍNH TOÁN ĐIỆN TỪ
Người ta thường chọn các lá tôn mỏng khoảng 0,1-0,35mm chứa hàm lượng
silic (0,5-4,8%) ghép lại làm lõi Máy Biến Dòng .chất lượng tôn silic ảnh
hưởng nhiều đến cấp chính xác của m.b.d. Các loại tôn sillic để làm lõi máy
biến dòng phải có những tính chất sau:
1) Với cường độ từ cảm nhỏ khoảng vài phần nghìn téla độ từ thẩm phải
cao.Tính chất này cho phép có được sai số nhỏ và đặc biệt quan trọng
đối với máy biến dòng đo lường .
2) Để đảm bảo cho máy biến dòng bảo vệ có bội số 10% lớn yêu cầu độ
bão hoà cao.
3) Độ từ thẩm cao và không đổi trong khoảng thời gian rộng.
5) Tổn hao suất trong tôn nhỏ.
17
Đồ án tốt nghiệp
điện
thiết kế máy biến dòng
Ngoài ra còn phải thoả mãn tính kinh tế .Nếu có được những đặc tính tốt
mà tăng trọng lượng và kích thước, giá thành cao thì cũng không phải
phương án tối ưu.
Đối với yêu cầu về máy biến dòng lọai này chọn loại tôn M6T35,hãng terni
societa per L’industria et L’electicita theo sáng chế của hãng
Armco, dầy 0,35 mm cách điện bằng Carlite.
Có các đồ thị công suất từ hoá, tổn hao sắt từ. Trang 535-546 Sách thiết kế
máy biến áp Phạm Văn Bình và Lê Văn Doanh biên soạn.
18
Đồ án tốt nghiệp
điện
thiết kế máy biến dòng
II.TÍNH TOÁN ĐIỆN TỪ :
*Các thông số ban đầu :
1.Dòng điện sơ cấp 300A
2.Dòng điện thứ cấp :5A
3.Điện áp sơ cấp định mức Uđm=110KV
4.Tải thứ cấp định mức S2đm=15VA
5.Cấp chính xác 5P
Tổng trở phụ tải của mbd
Z pt =
UT
S
15
= 2PT = 2 = 0,6(Ω)
2
I T
I T 5
2.1 Số vòng dây quấn :
I1đm dòng điện định mức cho trước 300(A)
I2đm đại lượng tiêu chuẩn 5(A)
Số vòng dây thứ cấp xác định theo :
I1đm.W1=I2đm.W2
Từ đây suy ra : ¦ W2 =
I 1dm .W1
I 2 dm
(2-1)
Với tôn kỹ thuật điện chất lượng tốt ta có thể chọn I1đm.W1 trong khoảng 600900 Avòng.
Vì vậy chọn W1=2(vòng )
Theo công thức trên suy ra W2=2.300/5=120(Vòng)
2.2 Xác định kích thước lõi thép:
theo công thức 1-3b sách máy điện 1 E2=4,44.f.w2.φm
mà φ=B.Q
⇒Q =
4,5.10 −3.E 2
(m2)
¦ W2 .B
(2-2)
Trong đó
Q- tiết diện lõi thép
W2-Số vòng dây thứ cấp
B –mật độ từ cảm (lấy trong khoảng 0,05-0,08T)
E2-Sức điện động thứ cấp .
Sức điện động thứ cấp bằng :
E 2 = I 2 . ( R pt + R2 ) 2 + ( X pt + X 2 ) 2
19
- Xem thêm -