Tài liệu định giá dịch vụ kế toán tại công ty cổ phần năng lực việt

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM NGUYỄN THỊ TUYẾT ĐỊNH GIÁ DỊCH VỤ KẾ TOÁN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN NĂNG LỰC VIỆT Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số : 60.34.01.02 Người hướng dẫn khoa học: TS. Đỗ Quang Giám NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2016 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng: Số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là hoàn toàn trung thực, chưa từng sử dụng hoặc công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã được cảm ơn, các thông tin trích dẫn trong luận văn này đều được chỉ rõ nguồn gốc. Hà Nội, ngày tháng năm 2016 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Tuyết i LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện và hoàn thành luận văn này, ngoài sự nỗ lực của bản thân, tôi đã nhận được sự quan tâm hướng dẫn, giúp đỡ tận tình chỉ bảo của các thầy, các cô, sự giúp đóng góp quý báu của nhiều cá nhân và tập thể, động viên của bạn bè, đồng nghiệp và gia đình. Trước tiên, tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn sâu sắc tới thầy TS. Đỗ Quang Giám người thầy đã trực tiếp hướng dẫn động viên và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu để hoàn thành luận văn. Trân trọng cảm ơn Ban Giám đốc Học viện Nông Nghiệp Việt Nam, Ban chủ nhiệm Khoa Kế toán và Quản trị kinh doanh, tập thể các thầy, cô trong khoa và trực tiếp là các thầy, cô Bộ môn Kế toán quản trị và Kiểm toán đã giúp đỡ tôi về thời gian cũng như kiến thức để tôi hoàn thành quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tập thể anh chị em cán bộ của Công ty cổ phần Năng Lực Việt, những người đã hỗ trợ tôi trong việc thu thập tài liệu về hoạt động của Công ty và đưa ra những ý kiến đánh giá sâu sắc về những nội dung đề tài nghiên cứu. Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp đã tạo mọi điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi về mọi mặt, động viên khuyến khích tôi trong quá trình thực hiện luận văn./. Hà Nội, ngày tháng năm 2016 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Tuyết ii MỤC LỤC Lời cam đoan ...................................................................................................................... i Lời cảm ơn ......................................................................................................................... ii Mục lục ............................................................................................................................iii Danh mục từ viết tắt ........................................................................................................... v Danh mục bảng ................................................................................................................. vi Danh mục sơ đồ ..............................................................................................................viii Trích yếu luận văn ........................................................................................................ viiii Thesis abstract.................................................................................................................... x Phần 1. Mở đầu ................................................................................................................ 1 1.1. Tính cấp thiết của đề tài ....................................................................................... 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu đề tài................................................................................... 2 1.2.1. Mục tiêu chung .................................................................................................... 2 1.2.2. Mục tiêu cụ thể .................................................................................................... 2 1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................... 3 1.3.1. Đối tượng nghiên cứu .......................................................................................... 3 1.3.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................. 3 1.4. Đóng góp của luận văn ........................................................................................ 3 Phần 2. Cơ sở lý luận và thực tiễn .................................................................................. 4 2.1. Cơ sở lý luận ........................................................................................................ 4 2.1.1. Dịch vụ kế toán .................................................................................................... 4 2.1.2. Định giá dịch vụ trong doanh nghiệp................................................................... 8 2.2. Cơ sở thực tiễn ................................................................................................... 31 2.2.1. Kinh nghiệm về định giá của các doanh nghiệp trong và ngoài nước ............... 31 2.2.2. Bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn ............................................................. 37 Phần 3. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................ 39 3.1. Khái quát về công ty cổ phần Năng Lực Việt .................................................... 39 3.1.1 Quá trình hình thành và phát triển Công ty ....................................................... 39 3.1.2 Đặc điểm tổ chức hoạt động kinh doanh của Công ty ....................................... 41 3.1.3. Tình hình lao động và két quả kinh doanh của công ty ..................................... 49 3.2. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 53 3.2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu ............................................................................ 53 3.2.2. Phương pháp xử lý dữ liệu ................................................................................. 53 3.2.3 Phương pháp phân tích số liệu ........................................................................... 54 iii 3.2.4 Sử dụng các phương pháp định giá .................................................................... 54 3.2.5. Phương pháp chuyên gia .................................................................................... 54 Phần 4. Kết quả nghiên cứu và thảo luận .................................................................... 55 4.1. Đặc điểm công tác định giá dịch vụ kế toán của công ty cổ phần Năng Lực Việt .................................................................................................... 55 4.1.1. Đặc điểm và các loại hình dịch vụ kế toán của Công ty ....................................... 55 4.1.2. Mạng lưới khách hàng của Công ty ................................................................. 56 4.1.3. Các mục tiêu định giá của công ty ...................................................................... 58 4.1.4. Các chiến lược định giá áp dụng........................................................................ 58 4.1.5. Các phương pháp định giá của công ty cổ phần Năng Lực Việt ........................... 60 4.1.6. Qui trình định giá ................................................................................................ 62 4.2. Thực trạng công tác định giá dịch vụ kế toán .................................................... 69 4.2.1. Định giá dịch vụ kế toán trọn gói : .................................................................... 69 4.2.2. Định giá dịch vụ kế toán báo cáo thuế của công ty ........................................... 75 4.2.3. Định giá dịch vụ hoàn thiện sổ sách báo cáo tài chính của công ty................... 77 4.2.4. Định giá dịch vụ báo cáo tài chính của công ty ................................................ 80 4.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác định giá dịch vụ kế toán tại công ty.......... 82 4.3. Đánh giá công tác định giá dịch vụ kế toán tại công ty cổ phần Năng Lực Việt .................................................................................................... 84 4.3.1. Những kết quả tác đạt được ............................................................................... 84 4.3.2. Những mặt tồn tại, hạn chế ................................................................................ 84 4.4. Giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh tại công ty cổ phần Năng Lực Việt ..... 85 4.4.1. Định hướng hoạt động dịch vụ kế toán của công ty .......................................... 85 4.4.2. Giải pháp cho công tác định giá dịch vụ kế toán tại công ty cổ phần Năng Lực Việt ............................................................................................................. 86 Phần 5. Kết luận và kiến nghị ...................................................................................... 89 5.1. Kết luận .............................................................................................................. 89 5.2. Kiến nghị............................................................................................................ 89 5.2.1. Về phía Nhà nước .............................................................................................. 90 5.2.2. Về phía tổ chức Hội nghề nghiệp ...................................................................... 91 5.2.3. Đối với các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng kế toán viên, kiểm toán viên ................. 91 5.2.4. Về phía các tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ kế toán..................................... 92 Tài liệu tham khảo ........................................................................................................... 93 Phụ lục ........................................................................................................................... 94 iv DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nghĩa tiếng Việt BCTC Báo cáo tài chính BHXH Bảo hiểm xã hội BHYT Bảo hiểm y tế BHTN Bảo hiểm thất nghiệp CPLĐTT Chi phí lao động trực tiếp CPQL Chi phí quản lý DN Doanh nghiệp DNVVN Doanh nghiệp vừa và nhỏ GTGT Giá trị gia tăng KHTSCĐ Khấu hao tài sản cố định KQSXKD Kết quả sản xuất kinh doanh NVL Nguyên vật liệu NCTT Nhân công trực tiếp NSNN Ngân sách nhà nước TTĐB Tiêu thụ đặc biệt THSDHĐ Tình hình sử dụng hóa đơn TNCN Thu nhập cá nhân TNDN Thu nhập doanh nghiệp Tr.đ Triệu đồng TV Thành viên v DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1. Tình hình lao động của công ty năm 2014-2015............................................ 50 Bảng 3.2. Kết quả sản xuất- kinh doanh của công ty năm 2013-2015 ........................... 52 Bảng 4.1. Bảng Danh sách khách hàng công ty cổ phần Năng Lực Việt ....................... 57 Bảng 4.2. Chi phí kế hoạch của công ty năm 2016 ........................................................ 67 Bảng 4.3. Định giá dịch vụ tại công ty năm 2016 .......................................................... 67 Bảng 4.4. Bảng giá chi tiết dịch vụ kế toán trọn gói công ty cổ phần Năng Lực Việt (Áp dụng từ 01/01/2014 đến 31/12/2014) .............................................. 70 Bảng 4.5. Bảng giá chi tiết dịch vụ kế toán trọn gói ..................................................... 74 Bảng 4.6. Bảng giá dịch vụ báo cáo thuế linh hoạt ........................................................ 75 Bảng 4.7. Bảng báo giá dịch vụ hoàn thiện sổ sách báo cáo tài chính ........................... 78 Bảng 4.8. Bảng dự toán chi phí nhân công trực tiếp cho dịch vụ ................................... 79 Bảng 4.9. Bảng báo giá dịch vụ lập báo cáo tài chính .................................................... 81 vi DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 2.1. Các bước trong chương trình định giá ......................................................... 15 Sơ đồ 3.1. Sơ đồ quy trình kinh doanh .......................................................................... 41 Sơ đồ 3.2. Tổ chức bộ máy quản lý công ty .................................................................. 44 Sơ đồ 3.3. Tổ chức bộ máy kế toán tại công ty ............................................................. 46 Sơ đồ 3.4. Quy trình hạch toán kế toán tại công ty ....................................................... 49 Sơ đồ 4.1. Trình tự lập dự toán chi phí dịch vụ............................................................. 68 vii TRÍCH YẾU LUẬN VĂN Tên tác giả: Nguyễn Thị Tuyết Tên luận văn: Định giá dịch vụ kế toán tại Công ty cổ phần Năng Lực Việt Ngành: Quản trị kinh doanh Mã số: 60.34.01.02 Tên cơ sở đào tạo: Học viện Nông Nghiệp Việt Nam Mục đích nghiên cứu Mục đích kinh doanh là lợi nhuận tối đa, song, trước hết các doanh nghiệp phải bù đắp được các chi phí bỏ ra và có lãi, sau đó sẽ tối đa hoá lợi nhuận. Như vậy, giá để cung cấp dịch vụ mà doanh nghiệp mong muốn là giá mà trước hết phải đủ để bù đắp, trang trải các chi phí và có lãi. Do đó các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ kế toán nói chung và công ty cổ phần Năng Lực Việt nói riêng phải cân nhắc nhiều thứ trước khi quyết định giá cho dịch vụ của doanh nghiệp. Định giá là một nghệ thuật vì nó không đơn thuần chỉ là đưa ra một giá bán cho sản phẩm, dịch vụ mà nó còn làm cho doanh nghiệp trở nên khác biệt, cũng như quyết định vị trí của doanh nghiệp trên thị trường. Việc cạnh tranh về chất lượng dịch vụ, việc quyết định đưa ra giá cả của dịch vụ là yếu tố hết sức quan trọng. Nhận thức được điều đó tôi quyết định lựa chọn vấn đề định giá dịch vụ kế toán làm luận văn thạc sỹ của mình. Đề tài được thực hiện tại Công ty cổ phần Năng Lực Việt với tiêu đề: “Định giá dịch vụ kế toán tại Công ty cổ phần Năng Lực Việt” nhằm phân tích thực trạng định giá dịch vụ kế toán của Công ty cổ phần Năng Lực Việt góp phần hệ thống hoá những vấn đề lý luận và thực tiễn về giá và chất lượng dịch vụ kế toán nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty đồng thời tìm ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ và hiệu quả kinh doanh tại đơn vị. Phương pháp nghiên cứu Nội dung của đề tài chủ yếu tập trung nghiên cứu các nội dung như công tác tổ chức, quản trị điều hành, công tác định giá dịch vụ kế toán. Đề tài chủ yếu tập trung vào lĩnh vực dịch vụ kế toán, nghiên cứu các yếu tố chi phí cấu thành và tác động lên giá dịch vụ kế toán. Các phương pháp nghiên cứu được sử dụng trọng luận văn gồm: Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp và thứ cấp; phương pháp thống kê mô tả; phương pháp so sánh; ... Kết quả chính và kết luận: Nghiên cứu đã phân tích và làm rõ những nội dung cơ bản về tập hợp xác định chi phí cho dịch vụ kế toán cấu thành lên giá dịch vụ kế toán nhằm xác định được mức giá viii có thể chấp nhận được để Công ty không chỉ cạnh tranh được về chất lượng dịch vụ mà còn cạnh tranh được về giá, đạt được mục tiêu tăng doanh số ổn định hoạt động. Một hệ thống các chỉ tiêu định tính và định lượng đã được luận văn đề cập nhằm giúp đánh giá chính xác hơn về chất lượng dịch vụ kế toán, khả năng cạnh tranh của mỗi Công ty cung cấp dịch vụ kế toán. Luận văn cũng đã đề cập nghiên cứu kinh nghiệm nâng cao chất lượng dịch vụ kế toán từ các Công ty dịch vụ kế toán nước ngoài tại Việt Nam cũng như một số Công ty dịch vụ kế toán trong nước, trên cơ sở đó rút ra một số bài học có giá trị cho Công ty cổ phần Năng Lực Việt có thể nghiên cứu và vận dụng. Trên cơ sở đánh giá thực trạng qua 3 năm gần đây nhất, luận văn đã phân tích và làm rõ những kết quả đạt được, một số tồn tại cũng như những nguyên nhân của tồn tại cũng đã được chỉ ra. Đây là cơ sở rất quan trọng để luận văn đề xuất các giải pháp và kiến nghị phù hợp, khả thi. ix THESIS ABSTRACT Master candidate: Nguyen Thi Tuyet Thesis title: Valuation of accounting services at JSC Vietnam Capability Major: Business Administration Code: 60.34.01.02 Educational organization: Vietnam National University of Agriculture (VNUA) Research Objectives The purpose of business is maximum profits; however, enterprises have to offset the cost and get profit first, then maximize profits. Therefore, the price to provide service which the enterprise desires is first and foremost enough to cover, to pay the expenses and to gain profit. Consequently, all the enterprises providing accountancy services in general and Viet Power Joint Stock Company in specific has to consider various factors before deciding the price for its services. Appraise is an art as it is not simply just giving the product a price but also making the enterprise unique, as well as deciding the position of the enterprise on the market. The competition on service quality and service price is so important factor of Company. In awareness of this issue, I decide to select the topic of assessing the accounting service for my master thesis. The thesis is conducted in Viet Power Joint Stock Company with title: “Assessing the accounting service in Viet Power Joint Stock Company” in order to analyze the current situation of cost management and assessing the accounting service of Viet Power Joint Stock Company and to contribute into systematizing the practical and theoretical issues on accounting service quality and improving the business efficiency of Company, simultaneously finding out solutions for improving the service quality in the unit. Researching methods The content of thesis mainly concentrates into researching contents, such as organization, administration, cost management and accounting service pricing. The thesis mainly concentrates into fields of accounting service, researching the cost collection management, cost component factors and impacts on accounting service price. The researching methods used in the thesis include: primary and secondary data collection method; descriptive statistics method; comparison method; marking method. Main findings and conclusion The research analyzes and clarifies the basic contents on collecting and identifying costs for accounting services which constitute the accounting service price x in order to identify the acceptable price, so that the company does not only compete in term of service quality, but it also have a competitive price and achieves the turnover increasing goal and stabilize its operation. A system of qualitative and quantitative targets shown in thesis aims at evaluating more exactly the accounting service quality, competition capacities of each Company which provides accounting services. The thesis also researches experiences of accounting service quality improving withdrawn from foreign accounting service companies in Vietnam and from several domestic accounting service companies. And then, it withdraws several valuable experiences for Viet Power Joint Stock Company to research and apply. Based on evaluation of current situation for 3 recent years, the thesis analyzes and clarifies the findings, several shortcomings and also reasons of shortcomings. They are very important foundations for thesis to propose the suitable and feasible solutions and petitions. xi PHẦN 1. MỞ ĐẦU 1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp sản xuất ra phải được tiêu thụ trên thị trường để thu hồi vốn đã bỏ ra. Việc tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, nhưng vẫn quyết định bởi yếu tố thị trường. Trong kinh tế thị trường, hoạt động tiêu thụ phụ thuộc vào quy luật cung cầu, trong đó giá cả sản phẩm, hàng hóa là một tiêu chí có ý nghĩa rất quan trọng. Ngoài phụ thuộc vào thị trường, phụ thuộc vào quan hệ cung cầu, giá bán được định ra bởi các nhà quản trị, tùy thuộc vào giá vốn và các thị trường, khách hàng khác nhau. Tuy nhiên, cho dù có nhiều căn cứ để định giá, nhưng căn cứ quan trọng nhất vẫn phải dựa vào giá vốn, tren nguyên tắc giá bán phải bù đắp toàn bộ chi phí và có lãi. Định giá là một trong những quyết định khó khăn nhất đối với các doanh nghiệp. Việc định giá sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu, lợi nhuận, giá trị sản phẩm dịch vụ và cuối cùng là sự thành công hay thất bại của doanh nghiệp. Thách thức này sẽ càng lớn hơn khi doanh nghiệp kinh doanh những sản phẩm hay dịch vụ phức tạp. Có rất nhiều phương pháp định giá khác nhau, tuy nhiên tùy theo đặc thù của sản xuất, sản phẩm và yêu cầu quản lý các doanh nghiệp cần phải sử dụng phương pháp định giá một cách phù hợp nhất. Nói khác đi, các doanh nghiệp sản xuất có thể sử dụng phương pháp định giá khác với các doanh nghiệp hoạt động cung cấp dịch vụ. Đối với các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, đặc biệt loại hình dịch vụ tài chính kế toán có đặc thù riêng, bởi nó liên quan đến nguồn lực tri thức phải tuân thủ những chuẩn mực, nguyên tắc nhất định nên việc định giá đối với các dịch vụ này là rất quan trọng. Các chi phí liên quan đến dịch vụ này bao gồm các hoạt động quản lý liên quan đến nhân lực, vật lực, các chi phí khác và còn thể hiện ở tri thức trình độ chuyên môn của người trực tiếp làm dịch vụ. Từ đó quyết định gián tiếp tới các yếu tố đầu ra - đầu vào và chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Việc định gia dịch vụ kế toán tốt sẽ đưa ra được mức giá hợp lý với từng khách hàng, cạnh tranh được về giá với các đơn vị cung cấp khác, đảm bảo được lợi nhuận cho Công ty và lợi ích cho khách hàng. 1 Công ty cổ phần Năng Lực Việt là một công ty chuyên cung cấp dịch vụ tài chính kế toán đang trên đà phát triển, hướng tới là một doanh nghiệp cung cấp các dịch vụ tài chính, kế toán có chất lượng ở Việt Nam. Đây là loại hình dịch vụ khá mới mẻ nhưng có xu hướng phát triển tốt. Xoay quanh phạm vi các công việc như: báo cáo thuế hàng tháng, hàng qúy; quyết toán thuế; làm kế toán; báo cáo tài chính vào cuối năm,… Công tác định giá dịch vụ là công việc hết sức quan trọng, mang tính cấp thiết trong ngành nói chung và trong vấn đề quản lý doanh nghiệp, quản lý kinh tế nói riêng đóng góp tích cực vào việc sử dụng hiệu quả các nguồn lực ở nội bộ doanh nghiệp, giúp nhà quản lý trong việc đưa ra quyết định ở tương lai. Là một doanh nghiệp cũng mới đí vào hoạt động và là lĩnh vực hoạt động mới nên công tác định giá các sản phẩm dịch vụ của Công ty còn nhiều bất cập. Chính vì vậy, việc nghiên cứu các phương pháp định giá từ đó sử dụng phương pháp định giá phù hợp đối với các dịch vụ của Công ty là vấn đề rất cần thiết. Là người trực tiếp quản lý tại công ty dịch vụ kế toán, bản thân tôi nhận thấy việc cần thiết phải nghiên cứu nội dung này, với hy vọng góp phần giải quyết các vướng mắc trong quản lý nói chung, công tác định giá dịch vụ nói riêng. Đây cũng là vấn đề khá mới mẻ, hấp dẫn nhưng lại có tầm quan trọng và cấp thiết đối với một công ty dịch vụ tài chính. Từ thực tế nói trên tôi chọn nội dung “Định giá dịch vụ kế toán tại Công ty cổ phần Năng Lực Việt” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn tốt nghiệp. 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI 1.2.1. Mục tiêu chung Nghiên cứu các vấn đề lý luận về định giá sản phẩm, dịch vụ; Đánh giá thực trạng công tác định giá dịch vụ kế toán tai đơn vị nghiên cưu, từ đó đưa ra cách thức, giải pháp phù hợp cho công tác định giá dịch vụ kế toán của đơn vị trong thời gian tới . 1.2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về định giá sản phẩm dịch vụ trong doanh nghiệp. - Nghiên cứu thực trạng công tác định giá dịch vụ kế toán và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến công tác định giá dịch vụ kế toán tại Công ty cổ phần Năng Lực Việt. 2 - Đề xuất cách thức, giải pháp nâng cao chất lượng công tác định giá dịch vụ kế toán của Công ty trong thời gian tới. 1.3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.3.1. Đối tượng nghiên cứu Những vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến công tác định giá sản phẩm dịch vụ kế toán, thực trạng công tác định giá dịch vụ kế toán và giải pháp hoàn thiện nội dung này ở đơn vị nghiên cứu. 1.3.2. Phạm vi nghiên cứu -Phạm vi nội dung: Đề tài tập trung các vấn đề lý luận về các phương pháp định giá trong kế toán quản trị đối với dịch vụ kế toán. -Phạm vi không gian: Nghiên cứu tại Công ty cổ phần Năng Lực Việt. -Phạm vi thời gian: Số liệu phục vụ cho nghiên cứu đề tài được trích xuất trong 3 năm từ 2013 đến 2015, số liệu điều tra trong năm 2016. 1.4. ĐÓNG GÓP CỦA LUẬN VĂN Việc nghiên cứu giúp cho tác giả hiểu rõ hơn về các mục tiêu chiến lược định giá, các yếu tố ảnh hưởng đến công tác định giá dịch vụ, các phương pháp định giá dịch vụ kế toán của công ty cổ phần Năng Lực Việt, nhận ra những ưu điểm hạn chế thiếu sót, đưa ra các giải pháp khả thi nhằm góp phần nâng cao sức cạnh tranh, khả năng thu hút và hiệu quả kinh doanh của công ty cổ phần Năng Lực Việt. 3 PHẦN 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN 2.1.1. Dịch vụ kế toán 2.1.1.1. Khái niệm dịch vụ và dịch vụ kế toán Theo Luật doanh nghiệp, các doanh nghiệp có thể hoạt động sản xuất kinh doanh trên tất cả các lĩnh vực, ngoài các lĩnh vực Nhà nước cấm (Quốc hội, 2014). Như vậy, tùy thuộc vào điều kiện, khả năng các doanh nghiệp có thể sản xuất sản phẩm, cung cấp hàng hóa hay hoạt động cung cấp dịch vụ theo nhu cầu của thị trường và xã hội. Việc mua bán hàng hóa và dịch vụ trong lĩnh vực dân sự, thương mại được thực hiện theo các nguyên tắc của pháp luật dân sự như bình đẳng, tự do thỏa thuận, tự do định đoạt ... Do vậy, nhà nước tôn trọng quyền tự định giá và cạnh tranh về giá của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh theo đúng pháp luật. Đồng thời, Nhà nước cũng sử dụng các biện pháp cần thiết để bình ổn giá, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh, của người tiêu dùng và lợi ích của Nhà nước. Theo xu hướng chung, các hoạt động cung cấp dịch vụ trong nền kinh tế sẽ ngày càng tăng lên và đóng góp ngày càng lớn vào tổng sản phẩm xã hội hàng năm. Theo ISO 8402, Dịch vụ là kết quả của hoạt động sinh ra do tiếp xúc giữa bên cung ứng và khách hàng và các hoạt động nội bộ bên cung ứng để đáp ứng nhu cầu của khách hàng (Bộ Khoa học - Công nghệ và Môi trường, 1999). Hoạt động kinh doanh dịch vụ rất đa dạng, căn cứ vào tính chất của hoạt động dịch vụ, người ta chia làm 2 loại dịch vụ: - Dịch vụ có tính chất sản xuất, như dịch vụ vận tải, bưu điện, may đo, sửa chữa, ... - Dịch vụ không có tính chất sản xuất, như dịch vụ hướng dẫn du lịch, giặt là, chụp ảnh, ... Đối với doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ thì hoạt động kinh cung cấp dịch vụ là hoạt động kinh doanh chính, còn đối với các tổ chức kinh tế khác có hoạt động chính là sản xuất, kinh doanh mua bán hàng hoá ... thì hoạt động dịch vụ chỉ mang tính phụ trợ, bổ sung cho hoạt động kinh doanh . Trong kinh tế học dịch vụ được hiểu là những thứ tương tự như hàng hóa nhưng là hàng hóa phi vật chất. Đây là những sản phẩm không mang tính 4 hữu hình, là những sản phẩm mà con người được cảm nhận nó thông qua rát nhiều hình thức khác nhau. Cũng theo kinh tế học, bản chất của dịch vụ là sự cung ứng để đáp ứng nhu cầu như: dịch vụ du lịch, thời trang, chăm sóc sức khoẻ...và mang lại lợi nhuận. Theo Từ điển Tiếng Việt: Dịch vụ là công việc phục vụ trực tiếp cho những nhu cầu nhất định của số đông, có tổ chức và được trả công (Từ điển Tiếng Việt, 2004). Dịch vụ là hàng hóa có tính vô hình, quá trình sản xuất và tiêu dùng không tách rời nhau, bao gồm các loại dịch vụ trong hệ thống ngành sản phẩm Việt Nam theo quy định của pháp luật..(Quốc Hội, 2012, Luật Giá). Dịch vụ là mọi hành động và kết quả mà một bên có thể cung cấp cho bên kia và chủ yếu là vô hình và không dẫn đến quyền sở hữu một cái gì đó. Sản phẩm của nó có thể có hay không gắn liền với một sản phẩm vật chất. +Dịch vụ là một hoạt động lao động sáng tạo nhằm bổ sung giá trị cho phần vật chất và làm đa dạng hoá, phong phú hoá, khác biệt hoá, nổi trội hoá… mà cao nhất trở thành những thương hiệu, những nét văn hoá kinh doanh và làm hài lòng cao cho người tiêu dùng để họ sẵn sàng trả tiền cao, nhờ đó kinh doanh có hiệu quả hơn. Như vậy có thể thấy dịch vụ là hoạt động sáng tạo của con người, là hoạt động có tính đặc thù riêng của con người trong xã hội phát triển, có sự cạnh tranh cao, có yếu tố bùng phát về công nghệ, minh bạch về pháp luật, minh bạch chính sách của chính quyền. Cung ứng dịch vụ là hoạt động thương mại, theo đó một bên (sau đây gọi là bên cung ứng dịch vụ) có nghĩa vụ thực hiện dịch vụ cho một bên khác và nhận thanh toán; bên sử dụng dịch vụ (sau đây gọi là khách hàng) có nghĩa vụ thanh toán cho bên cung ứng dịch vụ và sử dụng dịch vụ theo thỏa thuận. (Quốc Hội, 2005). Đây là hình thức kinh doanh mang đặc thù riêng của doanh nghiệp. Đó là những hoạt động của tổ chức kinh doanh nhằm cung cấp các dịch vụ để phục vụ đời sống và nhu cầu của lao động sản xuất, đáp ứng nhu cầu người sử dụng nó. Kế toán là khoa học về thu nhận, xử lý, phản ảnh và cung cấp thông tin tài chính, kinh tế cho các đối tượng khác nhau. Kế toán là công cụ quản lý không thể 5 thiếu được trong nền kinh tế, cũng như của mọi đơn vị, tổ chức. Kế toán là người thực hiện quá trình xác nhận, ghi chép, tổng hợp và báo cáo các thông tin kinh tế, tài chính để hỗ trợ cho người ra quyết định đúng đắn nhất. Theo quy định của Luật kế toán, các doanh nghiệp, tổ chức có thể tổ chức công tác kế toán theo các hình thức khác nhau, trong đó có cả hình thức thuê dịch vụ kế toán từ các pháp nhân được nhà nước thừa nhận. Các pháp nhân, doanh nghiệp thực hiện chức năng cung cấp dịch vụ kế toán cũng phải tuân thủ các quy định chung trong hoạt động kinh doanh (Quốc Hội, 2015). Do đây là lĩnh vực đặc thù nên nó cần phải đáp ứng được các yêu cầu có tính chuyên môn, nghiệp vụ cụ thể. Dịch vụ kế toán là một loại sản phẩm đặc thù mang tính vô hình và thể hiện nhiều loại khác nhau, tùy thuộc vào nhu cầu của khách hàng. Là loại hình dịch vụ nên nó cũng có tính chất, đặc điểm chung với các loại dịch vụ khác. Tuy nhiên, dịch vụ kế toán lại có đặc thù riêng bởi những khác biệt về tính chất của loại hình dịch vụ này. 2.1.1.2. Đặc điểm và điều kiện hoạt động dịch vụ kế toán So với các loại hình dịch vụ khác, dịch vụ kế toán có một số điểm khác biệt cơ bản dưới đây. Thứ nhất, đặc điểm kế toán dịch vụ gắn liền với đặc điểm của hình thức kinh doanh dịch vụ đó là: - Thường có tính đơn chiếc, tùy thuộc vào mỗi hợp đồng, nhu cầu của khách hàng về các công việc khác nhau. - Không có sản phẩm tồn kho. Cũng giống như nhiệm vụ chung của kế toán thì kế toán dịch vụ cũng cần phải thực hiện và phản ánh kịp thời các chi phí, nghiệp vụ phát sinh, tính giá thành sản xuất, xác nhận đúng đắn kết quả kinh doanh. Đồng thời theo dõi, kiểm tra việc đảm bảo an toàn tài sản của DN. Bên cạnh đó cũng phải quản lý, giám sát chặt chẽ tình hình thực hiện các định mức thực hiện, định mức sử dụng nguyên vật liệu, đẩy mạnh nâng cao năng suất, chất lượng dịch vụ cho DN. Thứ hai, dịch vụ kế toán có những điểm khác so với các dịch vụ khác, cụ thể: Dịch vụ kế toán được hiểu là một hoạt động dịch vụ, dịch vụ đó làm kế toán cho Doanh nghiệp. Tại Việt nam, hoạt động này xuất hiện nhiều mà các đối tượng cung cấp dịch vụ là những đối tượng phải được có sự đồng ý của cơ quan quản lý Nhà nước mới được phép thực hiện. 6 Quá trình thực hiện dịch vụ kế toán mà chủ yếu là dịch vụ kế toán thuế và bao gồm các bước: - Đăng ký thuế cho doanh nghiệp; - Tổ chức quá trình ghi chép kế toán cho doanh nghiệp; - Báo cáo theo quy định của các Luật Thuế (Thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, và những loại thuế khác nếu doanh nghiệp có hoạt động liên quan đến sắc thuế đó); - Thực hiện các nghĩa vụ liên quan đến bảo hiểm xã hội bắt buộc, đăng ký lao động bắt buộc. Luật lao động, luật bảo hiểm xã hội đã quy định rõ và yêu cầu các doanh nghiệp có nghĩa vụ báo cáo và trích nộp các Quỹ. Bao gồm Quỹ Bảo hiểm xã hội, Quỹ bảo hiểm y tế, Quỹ bảo hiểm thất nghiệp; - Tuân thủ chế độ báo cáo sổ sách kế toán theo quy định. Dịch vụ kế toán là một loại hình dịch vụ vừa mang tính pháp lý và vừa là tác nghiệp kỹ thuật, nghiệp vụ. Nó đòi hỏi tuân thủ những yếu tố kỹ thuật (phương pháp xây dựng báo cáo kế toán, cơ sở tính toán số liệu...) và yếu tố pháp lý (tuân thủ quy định về lập những báo cáo kế toán...). Hoạt động cung cấp dịch vụ kế toán thực chất là bên thứ ba tham gia vào việc chấp hành nghĩa vụ tài chính của một bên là khách hàng, một bên là Nhà nước. Chính vì vậy, quá trình cung cấp dịch vụ diễn ra khá phức tạp, vừa phải làm để hài lòng khách hàng, đồng thời không vi phạm những tiêu chuẩn về cung ứng dịch vụ vốn đang dựa trên những cơ sở pháp lý nghiêm ngặt và tiêu chuẩn kỹ thuật có tính chuyên môn, nghiệp vụ nhất định. Để thực hiện dịch vụ kế toán (cụ thể hơn là dịch vụ kế toán thuế), người làm dịch vụ (doanh nghiệp) phải có Chứng chỉ hành nghề Kế toán hay Chứng chỉ hành nghề thuế. Người có Chứng chỉ hành nghề Thuế được làm dịch vụ khai thuế và Đại lý Thuế nhưng không được quyền làm hành nghề kế toán, người có Chứng chỉ hành nghề Kế toán thì được làm dịch vụ kế toán và dịch vụ khai thuế chứ không được làm Đại lý thuế. Theo Thông tư 72/2007/TT-BTC của Bộ Tài chính các đối tượng tham gia cung ứng dịch vụ kế toán phải tuân thủ các quy định về điều kiện hành nghề dịch vụ kế toán cụ thể: a) Có đăng ký kinh doanh dịch vụ kế toán; b) Có ít nhất 2 người có Chứng chỉ kiểm toán viên/chứng chỉ hành nghề kế 7 toán do Bộ Tài chính cấp, trong đó Giám đốc doanh nghiệp phải là người có Chứng chỉ hành nghề kế toán hoặc Chứng chỉ kiểm toán viên từ 2 năm trở lên. Các dịch vụ kế toán được thực hiện 1. Làm kế toán; 2. Làm kế toán trưởng; 3. Thiết lập cụ thể hệ thống kế toán cho đơn vị kế toán; 4. Cung cấp và tư vấn áp dụng công nghệ thông tin về kế toán; 5. Bồi dưỡng nghiệp vụ kế toán, cập nhật kiến thức kế toán; 6. Tư vấn tài chính; 7. Kê khai thuế; 8. Các dịch vụ khác về kế toán theo quy định của pháp luật (Bộ Tài Chính, 2007) 2.1.2. Định giá dịch vụ trong doanh nghiệp 2.1.2.1. Một số vấn đề chung về định giá dịch vụ Giá cả là biểu hiện bằng tiền của giá trị trao đổi của hàng hoá, Về nghĩa rộng đó là số tiền phải trả cho một hàng hoá, một dịch vụ, hay một tài sản nào đó; Giá cả của hàng hoá nói chung là đại lượng thay đổi xoay quanh giá trị. Giá cả là số tiền mà người muốn bán và người muốn mua thỏa thuận với nhau để trao đổi hàng hóa dịch vụ trong điều kiện giao dịch bình thường, hoặc giá cả là số tiền hay sản phẩm mà ta yêu cầu đưa ra để đổi lấy cái gì khác (quyền sở hữu, quyền sử dụng...) trong quan hệ hợp tác và cạnh tranh. Trong cuộc sống chúng ta hàng ngày phải thường xuyên đối diện với giá cả: Tiền mua một món hàng, tiền thuê nhà, học phí, tiền khám chữa bệnh, tiền lương, tiền lợi tức... Giá cả được xác định dựa trên thỏa thuận giữa hai bên mua và bán xác định thông qua một quá trình mặc cả với nhau. Người bán thường đưa ra giá cao hơn giá dự định và người mua thường trả giá thấp hơn qua cuộc thương lượng, họ sẽ đi đến một cái giá phù hợp mà cả hai bên đều chấp nhận. Việc xác định một giá cho tất cả mọi khách mua là một ý tưởng tương đối hiện đại. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý khi mà người bán kinh doanh nhiều chủng loại hàng hóa dịch vụ khác nhau và nắm trong tay một lực lượng nhân viên quá đông đảo. 8