BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO
BOÄ Y TEÁ
ÑAÏI HOÏC Y DÖÔÏC THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH
NGUYEÃN VAÊN TAÁN
ÑIEÀU TRÒ VI PHAÃU THUAÄT
U MAØNG NAÕO VUØNG RAÕNH KHÖÙU
Chuyeân ngaønh: Ngoaïi Thaàn kinh vaø Soï naõo
Maõ soá: 62.72.07.20
LUAÄN AÙN TIEÁN SÓ Y HOÏC
Ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc:
PGS.TS. TRÖÔNG VAÊN VIEÄT
TP. Hoà Chí Minh – Naêm 2012
2
LÔØI CAM ÑOAN
Toâi xin cam ñoan ñaây laø coâng trình nghieân cöùu cuûa rieâng toâi.
Caùc soá lieäu keát quaû neâu trong luaän aùn laø trung thöïc vaø chöa töøng ñöôïc
ai coâng boá trong baát cöù moät coâng trình naøo khaùc
Taùc giaû luaän aùn
NGUYEÃN VAÊN TAÁN
3
MUÏC LUÏC
Trang phuï bìa
Lôøi cam ñoan
Muïc luïc
Danh muïc caùc chöõ vieát taét
Baûng ñoái chieáu Anh - Vieät
Danh muïc caùc baûng
Danh muïc caùc bieåu ñoà – sô ñoà
Danh muïc caùc hình
MÔÛ ÑAÀU ..................................................................................................... 1
Chöông 1. TOÅNG QUAN TAØI LIEÄU ........................................................ 3
1.1. Vaøi neùt veà tình hình nghieân cöùu u maøng naõo vuøng raõnh khöùu ............. 3
1.2. Sô löôïc veà giaûi phaãu.............................................................................. 7
1.3. Giaûi phaãu beänh cuûa u maøng naõo ......................................................... 20
1.4. Sinh lyù beänh cuûa u maøng naõo .............................................................. 23
1.5. Trieäu chöùng laâm saøng ......................................................................... 25
1.6. Hình aûnh hoïc cuûa u maøng naõo vuøng raõnh khöùu .................................. 27
1.7. Ñieàu trò ............................................................................................... 31
1.8. Taùi phaùt u ............................................................................................ 47
1.9. Di caên cuûa u maøng naõo........................................................................ 48
Chöông 2. ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU ............ 49
2.1. Ñoái töôïng nghieân cöùu .......................................................................... 49
4
2.2. Phöông phaùp nghieân cöùu ..................................................................... 50
2.3. Löu tröõ vaø phaân tích soá lieäu ................................................................ 60
Chöông 3. KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU..................................................... 61
3.1. Tæ leä UMNVRK trong toaøn boä u maøng naõo.. ..................................... 61
3.2. Tuoåi vaø giôùi ........................................................................................ 61
3.3. Ñaëc ñieåm laâm saøng ............................................................................. 63
3.3.1. Thôøi gian töø luùc khôûi beänh ñeán khi nhaäp vieän ........................ 63
3.3.2. Trieäu chöùng khôûi phaùt ............................................................. 65
3.3.3. Lyù do nhaäp vieän ...................................................................... 65
3.3.4. Trieäu chöùng laâm saøng .............................................................. 66
3.4. Chaån ñoaùn hình aûnh hoïc...................................................................... 68
3.4.1. Hình aûnh treân phim caét lôùp vi tính ........................................... 68
3.4.2. Hình aûnh treân phim coäng höôûng töø........................................... 72
3.5. Ñieàu trò phaãu thuaät .............................................................................. 74
3.5.1. Phöông phaùp phaãu thuaät ........................................................... 74
3.5.2. Löôïng maùu truyeàn trong moå..................................................... 75
3.5.3. Thôøi gian cuûa cuoäc moå ............................................................. 76
3.5.4. Bieán chöùng sau phaãu thuaät vaø töû vong ..................................... 76
3.6. Keát quaû phaãu thuaät .............................................................................. 77
3.6.1. Keát quaû phaãu thuaät ................................................................... 77
3.6.2. Keát quaû phaãu thuaät vaø caùc yeáu toá lieân quan ............................ 78
3.7. Phaân boá theo giaûi phaãu beänh lyù .......................................................... 81
3.8. Theo doõi sau moå .................................................................................. 81
5
Chöông 4. BAØN LUAÄN ............................................................................. 84
4.1. Moät soá ñaëc ñieåm veà dòch teã hoïc .......................................................... 84
4.2. Ñaëc ñieåm laâm saøng ............................................................................. 88
4.3. Chaån ñoaùn hình aûnh hoïc...................................................................... 95
4.4. Ñaëc ñieåm giaûi phaãu beänh .................................................................. 108
4.5. Ñieàu trò vi phaãu thuaät ........................................................................ 109
4.6. Keát quaû phaãu thuaät ............................................................................ 127
4.7. Theo doõi sau moå ................................................................................ 128
KEÁT LUAÄN ............................................................................................ 132
KIEÁN NGHÒ ............................................................................................ 135
CAÙC COÂNG TRÌNH NGHIEÂN CÖÙU LIEÂN QUAN ÑEÁN LUAÄN AÙN
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
PHUÏ LUÏC
- Beänh aùn maãu ñeã thu thaäp soá lieäu
- Beänh aùn minh hoïa
- Danh saùch beänh nhaân
6
DANH MUÏC CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT
CCQ
: Coù caûn quang
CHT
: Coäng höôûng töø
CLVT
: Caét lôùp vi tính
CLVT CCQ
: Caét lôùp vi tính coù caûn quang
CLVT KCQ
: Caét lôùp vi tính khoâng caûn quang
ÑM
: Ñoäng maïch
KCQ
: Khoâng caûn quang
MM
: Maïch maùu
TK
: Thaàn kinh
UMN
: U maøng naõo
UMNVRK
: U maøng naõo vuøng raõnh khöùu
7
BAÛNG ÑOÁI CHIEÁU THUAÄT NGÖÕ ANH - VIEÄT
Anaplastic Meningioma
U maøng naõo thoaùi saûn
Angiomatous Meningioma
U maøng naõo daïng taêng sinh maïch
Anterior cerebral artery
Ñoäng maïch naõo tröôùc
Anterior clinoid process
Moûm yeân tröôùc
Anterior cranial base
Saøn soï tröôùc
Anterior ethmoidal artery
Ñoäng maïch saøng tröôùc
Anterior falx artery
Ñoäng maïch lieàm naõo tröôùc
Approach
Ñöôøng vaøo
Atypical Meningioma
U maøng naõo khoâng ñieån hình
Bilateral subfrontal craniotomy
Môû soï döôùi traùn hai beân
Chordoid Meningioma
U maøng naõo daïng nguyeân soáng
Cribriform plate
Maûnh saøng
Clear cell Meningioma
U maøng naõo daïng teá baøo saùng
Crista galli
Maøo gaø
Endoscopic endonasal approach
Noäi soi qua ñöôøng muõi
Embolization
Gaây taéc maïch
Fibrous Meningioma
U maøng naõo daïng sôïi
Interhemispheric approach
Ñöôøng vaøo raõnh lieân baùn caàu
Internal carotid artery
Ñoäng maïch caûnh trong
Lateral subfrontal craniotomy
Môû soï döôùi traùn moät beân
Lateral supraorbital approach
Ñöôøng treân oå maét moät beân
8
Lymphoplasmacyte-rich
Giaøu töông baøo lympho
Meningioma
U maøng naõo
Meningothelial Meningioma
U maøng naõo daïng thöôïng moâ
Microcystic Meningioma
U maøng naõo daïng thoaùi hoùa vi nang
Middle cerebral artery
Ñoäng maïch naõo giöõa
Olfactory bulb
Haønh khöùu
Olfactory Groove Meningioma
U maøng naõo vuøng raõnh khöùu
Olfactory tract
Daûi khöùu
One-and-a-Half Frontal-orbital
Môû soï traùn keát hôïp môû traàn oå maét
approach
moät beân vaø moät nöûa beân ñoái dieän
Opthalmic artery
Ñoäng maïch maét
Optic canal
OÁng thò giaùc
Orbital osteotomy
Môû traàn oå maét
Papillary Meningioma
U maøng naõo daïng nhuù
Planum sphenoidale
Phaàn ngang cuûa thaân böôùm
Posterior ethmoidal artery
Ñoäng maïch saøng sau
Psammomatous Meningioma
U maøng naõo daïng theå caùt
Pterional approach
Ñöôøng thoùp beân tröôùc
Rhabdoid Meningioma
U maøng naõo daïng que
Recurrent artery
Ñoäng maïch quaët ngöôïc
Secretory Meningioma
U maøng naõo daïng cheá tieát
Transitional Meningioma
U maøng naõo daïng chuyeån tieáp
Transciliary subfrontal craniotomy
Môû soï döôùi traùn qua cung maøy
9
DANH MUÏC CAÙC BAÛNG
Baûng
Teân baûng
Trang
3.1.
Phaân boá giôùi vaø tuoåi theo tæ leä %
62
3.2.
Thôøi gian töø luùc khôûi beänh ñeán khi nhaäp vieän
63
3.3.
Thôøi gian töø luùc khôûi beänh ñeán khi nhaäp vieän theo kích
64
thöôùc u
3.4.
Trieäu chöùng khôûi phaùt
65
3.5.
Lyù do nhaäp vieän
65
3.6.
Trieäu chöùng laâm saøng
66
3.7.
Tình traïng beänh nhaân luùc nhaäp vieän
67
3.8.
Phaân boá theo höôùng phaùt trieån cuûa u
68
3.9.
Kích thöôùc khoái u
69
3.10.
Ñaäm ñoä cuûa u treân phim CLVT khoâng caûn quang
70
3.11.
Tính ñoàng nhaát treân phim CLVT coù caûn quang
70
3.12.
Thay ñoåi xöông caïnh u
71
3.13.
Ñoùng voâi trong u treân phim caét lôùp vi tính
71
3.14.
Caùc ñaëc ñieåm khaùc treân caét lôùp vi tính
71
3.15.
Ñaëc ñieåm khoái u vaø caáu truùc lieân quan treân phim CHT
72
3.16.
Phaân ñoä phuø quanh u theo kích thöôùc
73
3.17.
Ñieàu trò phaãu thuaät laáy u theo phaân ñoä Simpson
74
3.18.
Löôïng maùu truyeàn trong moå
75
10
Baûng
Teân baûng
Trang
3.19.
Lieân quan giöõa löôïng maùu truyeàn vaø kích thöôùc u
75
3.20.
Bieán chöùng sau phaãu thuaät vaø töû vong
76
3.21.
Keát quûa phaãu thuaät
77
3.22.
Lieân quan giöõa tuoåi vaø keát quaû phaãu thuaät
78
3.23.
Lieân quan giöõa giôùi vaø keát quaû sau phaãu thuaät
78
3.24.
Lieân quan giöõa kích thöôùc u vaø keát quaû sau phaãu thuaät
79
3.25.
Lieân quan tình traïng luùc nhaäp vieän vaø keát quaû
80
3.26.
Phaân boá theo giaûi phaãu beänh lyù
81
4.1.
Tæ leä nöõ / nam
86
4.2.
Thoáng keâ veà tuoåi
87
4.3.
So saùnh thôøi gian töø khi coù trieäu chöùng ñeán nhaäp vieän
89
> 2 naêm
4.4.
So saùnh trieäu chöùng laâm saøng vôùi caùc taùc giaû khaùc
94
4.5.
So saùnh höôùng phaùt trieån vöôït troäi cuûa u
98
4.6.
So saùnh caùc nhoùm kích thöôùc cuûa u
100
4.7.
So saùnh kích thöôùc trung bình cuûa u vôùi moät soá taùc giaû
100
4.8.
Tæ leä baøo moøn, huûy xöông ôû caùc vò trí trong soï
103
4.9.
So saùnh ñaëc ñieåm giaûi phaãu beänh
108
4.10.
So saùnh ñaëc ñieåm giaûi phaãu beänh theo vò trí
109
4.11.
Soá löôïng beänh nhaân chuïp DSA vaø gaây taéc maïch tröôùc
111
moå
11
Baûng
Teân baûng
Trang
4.12.
So saùnh keát quaû laáy heát u theo ñöôøng moå
113
4.13.
So saùnh keát quaû laáy heát u theo kích thöôùc u
114
4.14.
So saùnh keát quaû giöõa moå vi phaãu vaø khoâng vi phaãu
115
4.15.
Tæ leä laáy heát u theo phaân ñoä Simpson (I vaø II)
116
4.16.
Tæ leä laáy u theo phaân ñoä Simpson (I vaø II) giöõa moå vi
117
phaãu vaø khoâng vi phaãu
4.17.
Bieán chöùng sau moå vaø töû vong theo moät soá taùc giaû
122
4.18.
Bieán chöùng sau moå vaø töû vong giöõa moå vi phaãu vaø
123
khoâng vi phaãu
4.19.
Nguyeân nhaân töû vong sau phaãu thuaät UMNVRK
125
12
DANH MUÏC CAÙC BIEÅU ÑOÀ - SÔ ÑOÀ
Sô ñoà
1.1.
Teân sô ñoà
Gaây taéc maïch vôùi UMN saøn soï tröôùc
Bieåu ñoà
Teân bieåu ñoà
Trang
45
Trang
3.1.
Tæ leä nöõ/nam
61
3.2.
Phaân boá theo nhoùm tuoåi
62
3.3.
Phaân boá giôùi theo nhoùm tuoåi
63
3.4.
Lieân quan giöõa kích thöôùc u vaø phuø quanh u
73
3.5.
Keát quaû sau phaãu thuaät (tæ leä %)
77
3.6.
Lieân quan giöõa kích thöôùc u vaø keát quaû sau phaãu
79
thuaät
3.7.
Lieân quan giöõa tình traïng beänh nhaân luùc nhaäp vieän
80
vaø keát quaû sau phaãu thuaät
4.1.
Tæ leä UMNVRK / UMN trong soï
85
4.2.
Tæ leä nöõ / nam cuûa moät soá taùc giaû
86
4.3.
So saùnh thôøi gian töø khi coù trieäu chöùng ñeán nhaäp
90
vieän > 2 naêm vôùi moät soá UMN ôû caùc vò trí thöôøng
gaëp khaùc
13
Bieåu ñoà
Teân bieåu ñoà
Trang
4.4.
So saùnh tæ leä vöôït troäi moät vaø hai beân cuûa u
98
4.5.
So saùnh kích thöôùc trung bình (cm)
101
4.6.
Tæ leä baøo moøn, huûy xöông ôû caùc vò trí trong soï
103
4.7.
Tæ leä phuø quanh u cuûa UMNVRK
104
4.8.
So saùnh tæ leä cheøn eùp giao thoa thò
106
4.9.
So saùnh tæ leä ÑM naõo tröôùc bò ñaåy leäch
107
4.10.
So saùnh tæ leä u xaâm laán vaøo xoang saøng
107
4.11.
So saùnh tæ leä laáy heát u
115
4.12.
Tæ leä laáy heát u theo phaân ñoä Simpson (I vaø II)
116
4.13.
Löôïng maùu truyeàn
119
4.14.
Tæ leä töû vong giöõa moå vi phaãu vaø khoâng vi phaãu
126
4.15.
Keát quaû sau phaãu thuaät
127
14
DANH MUÏC CAÙC HÌNH
Hình
Teân hình
Trang
1.1.
Maët phaúng caét doïc cuûa xöông saøng vaø xöông böôùm
8
1.2.
Hoá soï tröôùc
8
1.3.
Saøn soï tröôùc nhìn töø phía treân
9
1.4.
Sô ñoà xöông saøng
11
1.5.
Maûnh saøng vaø xöông xoaén muõ treân
12
1.6.
Caùc xoang caïnh muõi
12
1.7.
OÁng thò giaùc vaø loå saøng tröôùc vaø sau
14
1.8.
Caùc nhaùnh cuûa ÑM maét
15
1.9.
ÑM saøng tröôùc
16
1.10.
ÑM Heubner
17
1.11.
Caùc ÑM xuyeân vaø ÑM quaët ngöôïc
18
1.12.
Daây thaàn kinh thò giaùc
18
1.13.
Giaûi phaãu beänh cuûa u maøng naõo
23
1.14.
Hình aûnh voâi hoùa treân CLVT
28
1.15.
Phuø quanh u
29
1.16.
Hình aûnh u xaâm laán vaøo xoang saøng
29
1.17.
ÑM naõo tröôùc bò ñaåy leäch ra sau
30
15
Hình
Teân hình
Trang
1.18.
ÑM naõo tröôùc bò ñaåy leäch ra sau, leân treân
30
1.19.
Ñöôøng môû soï cuûa caùc phöông phaùp
33
1.20.
Laáy u qua phöông phaùp noäi soi qua ñöôøng muõi
37
1.21.
Môû soï döôùi traùn keát hôïp môû traàn oå maét hai beân
38
1.22.
Môû soï traùn keát hôïp môû traàn oå maét moät beân vaø moät
40
nöûa beân ñoái dieän
1.23.
Kyõ thuaät moå qua ñöôøng môû soï döôùi traùn hai beân
42
1.24.
Boäc loä ÑM caûnh trong vaø daây II cuøng beân
44
1.25.
Caùc nhaùnh ÑM nhoû nuoâi u xuaát phaùt töø ÑM naõo
46
tröôùc
2.1.
Tö theá, ñöôøng raïch da vaø môû soï döôùi traùn hai beân
56
2.2.
Kyõ thuaät moå vi phaãu qua ñöôøng döôùi traùn 2 beân
57
16
ÑAËT VAÁN ÑEÀ
U maøng naõo (UMN) ñöôïc bieát ñeán raát sôùm, Felix Plater laø ngöôøi ñaàu
tieân moâ taû khoái u maøng naõo vaøo naêm 1614. Harvey Cushing ñaõ ñöa ra
thuaät ngöõ Meningioma vaøo 1922 ñeå moâ taû loaïi u laønh tính xuaát phaùt töø heä
thaàn kinh trung öông.
U maøng naõo laø thöông toån taân sinh xuaát phaùt töø maøng nheän [19]. Ñaây
laø thöông toån laønh tính chieám moät tæ leä ñaùng keå töø 15% - 23% caùc u trong
soï. UMN ña soá laø laønh tính, phaùt trieån chaäm vaø ít khi xaâm laán vaøo nhu moâ
naõo, vì vaäy ñieàu trò phaãu thuaät coù theå chöõa khoûi loaïi thöông toån naøy [82].
U maøng naõo vuøng raõnh khöùu (UMNVRK) chieám töø 5-10% trong u
maøng naõo [77], ña soá laø u laønh tính thöôøng phaùt trieån chaäm, vì vaäy khi coù
bieåu hieän laâm saøng thì kích thöôùc u khaù lôùn, neáu ñöôïc chaån ñoaùn sôùm, ñieàu
trò phaãu thuaät trieät ñeå seõ ñaït keát quaû toát vaø ít ñeå laïi di chöùng. Do vò trí cuûa
u naèm ôû ñöôøng giöõa saøn soï tröôùcï, xung quanh coù raát nhieàu thaønh phaàn quan
troïng nhö maïch maùu, thaàn kinh, neân ñaây laø moät loaïi u khoù phaãu thuaät vaø
coù theå coù nhieàu tai bieán. Ñeå phaãu thuaät loaïi u naøy ñoøi hoûi phaãu thuaät vieân
caàn coù kieán thöùc veà loaïi beänh naøy vaø coù kinh nghieäm trong phaãu thuaät u
vuøng saøn soï.Vôùi phöông tieän chaån ñoaùn hình aûnh ngaøy caøng hieän ñaïi nhö
caét lôùp vi tính (CLVT), coäng höôûng töø (CHT)ø, chuïp maïch maùu xoùa neàn
baèng kyõ thuaät soá (DSA), caét lôùp vi tính ña laùt caét coù taùi taïo maïch maùu naõo,
coäng höôûng töø coù taùi taïo maïch maùu naõo (MRA) giuùp vieäc khaûo saùt khoái u
ñaày ñuû veà nhieàu maët tröôùc khi phaãu thuaät. Tröôùc ñaây, khi chöa öùng duïng vi
17
phaãu thuaät, tæ leä laáy heát u coøn thaáp, töû vong vaø bieán chöùng coøn cao. Ngaøy
nay, vôùi vieäc ñieàu trò u baèng vi phaãu thuaät, tæ leä laáy heát u raát cao, haïn cheá tæ
leä bieán chöùng vaø töû vong ôû möùc toái thieåu. Tuy nhieân theo caùc taøi lieäu ñaõ
tham khaûo ôû trong nöôùc cho ñeán nay vaãn chöa coù moät nghieân cöùu ñaày ñuû
vaø chi tieát veà chaån ñoaùn vaø ñieàu trò vi phaãu thuaät u maøng naõo vuøng raõnh
khöùu. Vì vaäy, chuùng toâi thöïc hieän ñeà taøi: “Ñieàu trò vi phaãu thuaät u maøng
naõo vuøng raõnh khöùu” vôùi caùc muïc tieâu:
1. Nghieân cöùu ñaëc ñieåm laâm saøng, hình aûnh hoïc vaø giaûi phaãu beänh u
maøng naõo vuøng raõnh khöùu.
2. Ñaùnh giaù keát quaû ñieàu trò vi phaãu thuaät qua caùc döõ lieäu laâm saøng
vaø hình aûnh hoïc.
18
Chöông 1.
TOÅNG QUAN TAØI LIEÄU
1.1. VAØI NEÙT VEÀ TÌNH HÌNH NGHIEÂN CÖÙU UMNVRK
1.1.1. Nöôùc ngoaøi
Naêm 1938, Harvey Cushing ñaõ baùo caùo ca moå u maøng naõo raõnh khöùu
(UMNVRK) thaønh coâng ñaàu tieân ñöôïc thöïc hieän bôûi Francesco Durante
vaøo naêm 1895. Hassler vaø Zentner ghi nhaän beänh nhaân soáng ñöôïc 12 naêm.
Cushing ñaõ moâ taû nguoàn goác, trieäu chöùng, beänh hoïc vaø phöông phaùp phaãu
thuaät UMNVRK döïa treân vieäc quan saùt caån thaän ôû 29 beänh nhaân (19161932). OÂng ñaõ moâ taû roõ nguyeân taéc phaãu thuaät laø giaûi aùp töø beân trong u
tröôùc khi laáy bao u, söï lieân quan cuûa caùc ñoäng maïch naõo tröôùc ñoái vôùi u vaø
söï quan troïng cuûa vieäc baûo toàn chuùng cuõng nhö söï taùi taïo saøn soï traùn baèng
caân cô. Ojemann ñaõ baøn luaän veà caùc daáu chöùng laâm saøng, hình aûnh hoïc
cuõng nhö phöông thöùc phaãu thuaät vaø keát quaû phaãu thuaät cuûa17 beänh nhaân
töø 1978-1989 [77].
Naêm 1972, Bakay moâ taû 36 beänh nhaân UMNVRK ñöôïc phaãu thuaät
(1950-1983) vôùi bieán chöùng sau phaãu thuaät coù 3 tröôøng hôïp vaø caû 3 ñeàu do
thöông toån ñoäng maïch naõo tröôùc trong khi phaãu thuaät laáy u [77].
Naêm 1983, Solero vaø coäng söï ñaõ baùo caùo 98 tröôøng hôïp UMNVRK
töø 1947-1977 vôùi tæ leä laáy toaøn boä u 93,8% vaø tæ leä töû vong 17,3% [107].
Naêm 1991, Ransohoff vaø coäng söï nghieân cöùu 33 tröôøng hôïp
UMNVRK ñaõ ñöôïc phaãu thuaät vôùi tæ leä laáy u hoaøn toaøn 93,9% vaø tæ leä töû
19
vong 6,1%. Ransohoff ñaõ neâu ra caùc bieán chöùng thöôøng gaëp sau phaãu thuaät
vôùi caùc nguyeân nhaân gaây ra nhö thöông toån ñoäng maïch naõo tröôùc, phuø naõo,
maùu tuï sau phaãu thuaät, roø dòch naõo tuûy qua muõi, nhieãm truøng [86].
Naêm 1996, Ojemann baùo caùo ñaõ phaãu thuaät 255 ca u maøng naõo treân
leàu (1975-1992) trong ñoù coù 19 ca ôû vuøng raõnh khöùu vaø theo doõi 13/19
tröôøng hôïp töø 01-12 naêm chöa thaáy tröôøng hôïp naøo taùi phaùt [76].
Naêm 1996, Mayfrank vaø coäng söï baùo caùo 18 tröôøng hôïp UMNVRK
vôùi ñöôøng kính töø 1,5-7 cm ñöôïc phaãu thuaät baèng phöông phaùp vaøo khe
lieân baùn caàu (interhemispheric approach) vôùi tæ leä laáy toaøn boä u 100%,
khoâng coù tröôøng hôïp naøo bò thöông toån thuøy traùn, thöông toån ñoäng maïch
naõo tröôùc hay giao thoa thò giaùc khi phaãu thuaät. Mayfrank cho raèng öu
ñieåm cuûa phöông phaùp phaãu thuaät naøy laø cho söï quan saùt toát nhaát khi taùch
u ra khoûi ñoäng maïch naõo tröôùc, giao thoa thò giaùc vaø neàn soï traùn [70].
Naêm 1999, Turazzi vaø coäng söï ñaõ phaãu thuaät 37 tröôøng hôïp
UMNVRK trong 7 naêm (töø 1989-1996) baèng vi phaãu qua ñöôøng thoùp beân
tröôùc (Pterional approach), trong ñoù coù 23 tröôøng hôïp ñöôøng kính xaáp xæ 6
cm vaø 5 tröôøng hôïp ñöôøng kính nhoû hôn 4 cm. Theo taùc giaû, lôïi theá cuûa
phöông phaùp phaãu thuaät naøy laø sôùm thaáy ñöôïc phöùc hôïp maïch maùu ôû phía
sau, theo ñoù coù theå caét ñöùt nguoàn maùu nuoâi u moät caùch hieäu quaû vaø nhanh
choùng, ñoàng thôøi thuaän lôïi cho vieäc taùch bao u ra khoûi caùc nhaùnh maïch
maùu ôû vuøng traùn vaø nhu moâ naõo [114].
Naêm 1999, Saùnchez ñaõ baùo caùo 41 tröôøng hôïp thöông toån ôû saøn soï
tröôùc (1993-1998) ñöôïc phaãu thuaät qua ñöôøng môû soï döôùi traùn qua cung maøy
(Transciliary subfrontal craniotomy), trong ñoù coù 2 tröôøng hôïp UMNVRK vôùi
20
keát quaû toát. Theo taùc giaû, phöông phaùp phaãu thuaät naøy aùp duïng toát cho caùc
beänh nhaân coù caùc yeáu toá nguy cô phaãu thuaät cao, beänh nhaân lôùn tuoåi vaø treû
em. Phöông phaùp phaãu thuaät naøy giaûm thieåu söï maát maùu, söï phaù huûy caùc
caáu truùc xung quanh nhö caùc daây thaàn kinh khöùu giaùc vaø hoài thaúng cuûa
thuøy traùn do veùn vaø cheøn eùp [97].
Naêm 2003, Obeid vaø Al-Mefty ñaõ nghieân cöùu söï taùi phaùt cuûa
UMNVRK treân 15 tröôøng hôïp ñöôïc phaãu thuaät töø 1992-2001 vaø cho raèng vò
trí taùi phaùt thöôøng gaëp laø neàn soï vaø xoang caïnh muõi [74].
Hentschel (2003) nghieân cöùu 13 tröôøng hôïp UMNVRK ñöôïc phaãu
thuaät töø 1993-2003 vôùi phöông phaùp môû soï döôùi traùn hai beân keát hôïp môû
traàn oå maét hai beân vaø cho raèng vôùi phaãu thuaät vi phaãu hieän nay vieäc laáy
toaøn boä u coù theå ñaït tæ leä cao vôùi bieán chöùng thaáp. Taát caû phaàn xöông taêng
sinh vaø maøng cöùng lieân quan cuûa neàn soï tröôùc neân ñöôïc laáy boû toaøn boä ñeå
giaûm thieåu nguy cô taùi phaùt [46].
Naêm 2004, Ciurea vaø coäng söï (Romania) ñaõ baùo caùo 38 tröôøng hôïp
UMNVRK (1995-2002) vôùi 60,5% coù kích thöôùc treân 6 cm ñöôïc phaãu thuaät
baèng phöông phaùp môû soï döôùi traùn hai beân vôùi keát quaû toát (84,2%), vöøa
(10,5) vaø xaáu (5,3%) [29].
Naêm 2005, Spektor baùo caùo trong 13 naêm (1990 - 2003) coù 81 tröôøng
hôïp UMNVRK ñöôïc moå qua ñöôøng: môû soï döôùi traùn 2 beân (35 tröôøng
hôïp), môû soï döôùi traùn moät beân (09 tröôøng hôïp), môû soï döôùi traùn 2 beân coù
keát hôïp môû traàn oå maét (12 tröôøng hôïp), môû soï döôùi traùn moät beân coù keát
hôïp môû traàn oå maét (7 tröôøng hôïp) vaø thoùp beân tröôùc (18 tröôøng hôïp), vôùi tæ
leä laáy heát u chung laø 90% [108].
- Xem thêm -