Bé c«ng Th−¬ng
ViÖn nghiªn cøu th−¬ng m¹i
®Ò tµi khoa häc cÊp bé
M∙ sè: 70.08.rd
b¸o c¸o tæng hîp
Dù B¸O THÞ TR¦êng thÕ giíi mét sè mÆt
hµng xuÊt khÈu chñ yÕu cña viÖt nam
®Õn n¨m 2015
7157
06/3/2009
Hµ néi - 2008
Bé c«ng th−¬ng
ViÖn nghiªn cøu th−¬ng m¹i
§Ò Tµi KHOA Häc CÊp Bé
M∙ sè: 70.08.rd
Dù b¸o thÞ tr−êng thÕ giíi mét sè mÆt hµng xuÊt
khÈu chñ yÕu cña viÖt nam §Õn N¡M 2015
C¬ quan qu¶n lý ®Ò tµi: Bé C«ng Th−¬ng
C¬ quan chñ tr× thùc hiÖn: ViÖn nghiªn cøu th−¬ng m¹i
Chñ nhiÖm ®Ò tµi: PGS.TS §inh V¨n Thµnh
C¸c thµnh viªn: TS. NguyÔn thÞ NhiÔu
Ths. §ç Kim Chi
Ths. Lª Huy Kh«i
CN. Hoµng thÞ H−¬ng Lan
CN. Ph¹m Hång Lam
C¬ quan chñ tr× thùc hiÖn
chñ tÞch héi ®ång nghiÖm thu
C¬ quan qu¶n lý ®Ò tµi
Hµ néi - 2008
Môc Lôc
Danh môc ch÷ viÕt t¾t
Trang
Më ®Çu
1
Ch−¬ng i. Dù b¸o triÓn väng thÞ tr−êng thÕ giíi ®èi víi mét sè mÆt
hµng xuÊt khÈu chñ yÕu cña ViÖt Nam
5
1.1. TriÓn väng kinh tÕ vµ th−¬ng m¹i thÕ giíi ®Õn n¨m 2015
5
1.1.1. TriÓn väng kinh tÕ thÕ giíi ®Õn n¨m 2015
5
1.1.2. TriÓn väng th−¬ng m¹i vµ thÞ tr−êng hµng hãa thÕ giíi
14
1.2. Tæng hîp dù b¸o vÒ thÞ tr−êng thÕ giíi ®èi víi mét sè mÆt hµng xuÊt
khÈu chñ yÕu cña ViÖt Nam
19
1.2.1. MÆt hµng g¹o
19
1.2.2. MÆt hµng cµ phª
26
1.2.3. MÆt hµng cao su tù nhiªn
29
1.2.4. MÆt hµng thñy s¶n
33
1.2.5. Gç vµ s¶n phÈm gç
37
1.2.6. MÆt hµng dÖt may
40
1.2.7. MÆt hµng giµy dÐp
44
1.2.8. MÆt hµng ®iÖn tö vµ linh kiÖn
46
CH¦¥NG 2. Dù b¸o kh¶ n¨ng xuÊt khÈu mét sè mÆt hµng chñ yÕu cña
ViÖt Nam ®Õn 2015
49
2.1. Mét sè c¬ së ®Ó x©y dùng dù b¸o
49
2.2. MÆt hµng g¹o
50
2.2.1. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu g¹o cña ViÖt Nam 2001 - 2007
50
2.2.2. Dù b¸o triÓn väng xuÊt khÈu g¹o cña ViÖt Nam ®Õn n¨m 2015
51
2.3. MÆt hµng cµ phª
55
2.3.1. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu cµ phª cña ViÖt Nam 2001 - 2007
55
2.3.2. Dù b¸o triÓn väng xuÊt khÈu cµ phª cña ViÖt Nam ®Õn n¨m 2015
56
2.4. MÆt hµng cao su tù nhiªn
60
2.4.1. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu cao su tù nhiªn cña ViÖt Nam 2001 - 2007
60
2.4.2. Dù b¸o triÓn väng xuÊt khÈu cao su tù nhiªn cña ViÖt Nam ®Õn n¨m 2015
62
2.5. MÆt hµng thñy s¶n
64
2.5.1. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam 2001 - 2007
64
2.5.2. Dù b¸o triÓn väng xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam ®Õn n¨m 2015
65
2.6. MÆt hµng gç vµ s¶n phÈm gç
70
2.6.1. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu gç vµ s¶n phÈm gç cña ViÖt Nam 2001 - 2007
70
2.6.2. Dù b¸o triÓn väng xuÊt khÈu gç vµ s¶n phÈm gç cña ViÖt Nam ®Õn n¨m
2015
71
2.7. MÆt hµng dÖt may
76
2.7.1. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam 2001 - 2007
76
2.7.2. Dù b¸o triÓn väng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam ®Õn n¨m 2015
77
2.8. MÆt hµng giµy dÐp
80
2.8.1. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu giµy dÐp cña ViÖt Nam 2001 - 2007
80
2.8.2. Dù b¸o triÓn väng xuÊt khÈu giµy dÐp cña ViÖt Nam ®Õn n¨m 2015
82
2.9. §iÖn tö vµ linh kiÖn ®iÖn tö
84
2.9.1. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu ®iÖn tö vµ linh kiÖn ®iÖn tö cña ViÖt Nam 2001 2007
84
2.9.2. Dù b¸o triÓn väng xuÊt khÈu ®iÖn tö vµ linh kiÖn ®iÖn tö cña ViÖt Nam ®Õn
n¨m 2015
85
KÕt luËn
89
Tµi liÖu tham kh¶o
92
Danh Môc §å thÞ, b¶ng biÓu, phô lôc
B¶ng 1.1. Dù b¸o triÓn väng t¨ng tr−ëng kinh tÕ thÕ giíi
6
B¶ng 1.2. C¸c n−íc ph¸t triÓn: L¹m ph¸t vµ cÇu néi ®Þa
7
B¶ng 1.3. Dù b¸o mét sè chØ tiªu kinh tÕ chñ yÕu
9
B¶ng 1.4. TriÓn väng kinh tÕ thÕ giíi theo dù b¸o ®iÒu chØnh cña IMF
11
Bảng 1.5. Triển vọng kinh tế thế giới theo dù b¸o ®iÒu chØnh th¸ng 12/2008 cña
WB
13
B¶ng 1.6. Dù b¸o triÓn väng th−¬ng m¹i thÕ giíi
15
B¶ng 1.7. Dù b¸o chØ sè gi¸ hµng hãa
19
B¶ng 1.8. Dù b¸o triÓn väng cung cÇu g¹o thÕ giíi
20
B¶ng 1.9. Dù b¸o triÓn väng xuÊt khÈu g¹o cña c¸c n−íc xuÊt khÈu chÝnh
22
B¶ng 1.10. Dù b¸o triÓn väng nhËp khÈu g¹o cña c¸c n−íc nhËp khÈu chÝnh
23
B¶ng 1.11. Dù b¸o tiªu thô cµ phª thÕ giíi
26
B¶ng 1.12. Dù b¸o s¶n l−îng cµ phª thÕ giíi
27
B¶ng 1.13. Xu h−íng gi¸ cµ phª trªn thÞ tr−êng thÕ giíi
28
B¶ng 1.14. Dù b¸o tiªu thô cao su tù nhiªn thÕ giíi ®Õn n¨m 2015
29
B¶ng 1.15. Dù b¸o s¶n xuÊt cao su tù nhiªn thÕ giíi ®Õn n¨m 2015
30
B¶ng 1.16. Dù b¸o s¶n xuÊt cao su tù nhiªn cña mét sè n−íc s¶n xuÊt chñ yÕu
30
B¶ng 1.17. Xu h−íng gi¸ cao su trªn thÞ tr−êng thÕ giíi
32
B¶ng 1.18. Dù b¸o tiªu thô thuû s¶n theo nhãm n−íc
34
B¶ng 1.19. Dù b¸o s¶n l−îng thuû s¶n thÕ giíi
35
B¶ng 1.20. Xu h−íng gi¸ gç nguyªn liÖu trªn thÞ tr−êng thÕ giíi
39
B¶ng 1.21. Dù b¸o cung cÇu sîi trªn thÞ tr−êng thÕ giíi
40
B¶ng 1.22. Dù b¸o th−¬ng m¹i b«ng thÕ giíi
42
B¶ng 1.23. Dù b¸o tiªu thô giµy dÐp thÕ giíi
44
B¶ng 2.1. XuÊt khÈu g¹o cña ViÖt Nam 2001 - 2007
51
B¶ng 2.2. Dù b¸o triÓn väng xuÊt khÈu g¹o cña ViÖt Nam ®Õn 2015
53
B¶ng 2.3. XuÊt khÈu cµ phª cña ViÖt Nam 2001 - 2007
55
B¶ng 2.4. Dù b¸o triÓn väng xuÊt khÈu cµ phª cña ViÖt Nam ®Õn 2015
59
B¶ng 2.5. XuÊt khÈu cao su tù nhiªn cña ViÖt Nam 2001 - 2007
61
B¶ng 2.6. Dù b¸o triÓn väng xuÊt khÈu cao su tù nhiªn cña ViÖt Nam ®Õn 2015
63
B¶ng 2.7. XuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam 2001 - 2007
65
B¶ng 2. 8. Dù b¸o triÓn väng xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam ®Õn 2015
68
B¶ng 2.9. XuÊt khÈu gç vµ s¶n phÈm gç cña ViÖt Nam 2001 - 2007
70
B¶ng 2.10. Dù b¸o triÓn väng xuÊt khÈu gç vµ s¶n phÈm gç cña ViÖt Nam ®Õn
2015
74
B¶ng 2.11. XuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam 2001 - 2007
77
B¶ng 2.12. Dù b¸o triÓn väng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam ®Õn 2015
79
B¶ng 2.13. XuÊt khÈu giµy dÐp cña ViÖt Nam 2001 - 2007
81
B¶ng 2. 14. Dù b¸o triÓn väng xuÊt khÈu giµy dÐp cña ViÖt Nam ®Õn 2015
83
B¶ng 2.15. XuÊt khÈu hµng ®iÖn tö vµ linh kiÖn cña ViÖt Nam 2001 - 2007
85
B¶ng 2.16. Dù b¸o triÓn väng xuÊt khÈu hµng ®iÖn tö vµ linh kiÖn cña ViÖt Nam
®Õn 2015
87
S¬ ®å 1.1. Dù b¸o xu h−íng gi¸ g¹o thÕ giíi
25
S¬ ®å 1.2. Dù b¸o triÓn väng thÞ tr−êng b¸n dÉn thÕ giíi
47
S¬ ®å 2.1. Dù b¸o c¬ cÊu thÞ tr−êng xuÊt khÈu g¹o cña ViÖt Nam ®Õn 2015
54
S¬ ®å 2.2. Dù b¸o c¬ cÊu thÞ tr−êng xuÊt khÈu cµ phª cña ViÖt Nam ®Õn 2015
60
S¬ ®å 2.3. Dù b¸o c¬ cÊu thÞ tr−êng xuÊt khÈu cao su cña ViÖt Nam ®Õn 2015
64
S¬ ®å 2.4. Dù b¸o c¬ cÊu thÞ tr−êng xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam ®Õn 2015
69
S¬ ®å 2.5. Dù b¸o c¬ cÊu thÞ tr−êng xuÊt khÈu s¶n phÈm gç cña ViÖt Nam ®Õn
2015
75
S¬ ®å 2.6. Dù b¸o c¬ cÊu thÞ tr−êng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam ®Õn
2015
80
S¬ ®å 2.7. Dù b¸o c¬ cÊu thÞ tr−êng xuÊt khÈu giµy dÐp cña ViÖt Nam ®Õn 2015
84
S¬ ®å 2.8. Dù b¸o c¬ cÊu thÞ tr−êng xuÊt khÈu ®iÖn tö vµ linh kiÖn cña ViÖt Nam
®Õn 2015
88
B¶ng ch÷ viÕt t¾t
ABARE Australian Bureau of Agricultural and Côc Kinh tÕ N«ng nghiÖp vµ Tµi nguyªn
Resource Economics
Australia
ACP African,
countries
Caribbean
and
Pacific C¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn thuéc khu vùc ch©u
Phi, Caribª-Th¸i B×nh D−¬ng
AMAD Agricultural Market Access Database
C¬ së d÷ liÖu thÞ tr−êng n«ng s¶n
CAP Common Agricultural Policy (EU)
ChÝnh s¸ch n«ng nghiÖp chung EU
CIS
Commonwealth
States
of
Independent Céng ®ång c¸c quèc gia ®éc lËp
CPI
Consumer Price Index
ChØ sè gi¸ tiªu dïng
DDA
Doha Development Agenda
NghÞ tr×nh Ph¸t triÓn §«-ha
EBA
Everything-But-Arms Initiative (EU)
S¸ng kiÕn “TÊt c¶ trõ vò khÝ” cña EU
ERS Economic Research Service of the US C¬ quan nghiªn cøu kinh tÕ cña Bé n«ng
Department for Agriculture
nghiÖp Hoa Kú
EUROSTAT
Statistical Office of the C¬ quan thèng kª cña Céng ®ång ch©u ¢u
European Communities
FAO Food and Agriculture Organization of Tæ chøc N«ng l−¬ng cña Liªn hiÖp quèc
the United Nations
FDI
Foreign Direct Investment
§Çu t− trùc tiÕp
GDP
Gross Domestic Product
Tæng s¶n phÈm quèc néi
GM
Genetically modified
BiÕn ®æi gen
ICO International Coffee Organisation
Tæ chøc cµ phª thÕ giíi
IMF
Tæ chøc tiÒn tÖ quèc tÕ
International Monetary Fund
IRSG International Rubber Study Group
Nhãm nghiªn cøu cao su quèc tÕ
MAFF Ministry of Agriculture, Forestry and Bé N«ng, l©m, ng− nghiÖp NhËt B¶n
Fisheries of Japan
OECD Organisation for Economic
operation and Development
Co- Tæ chøc Hîp t¸c vµ Ph¸t triÓn Kinh tÕ
OPEC Organization of Petroleum Exporting Tæ chøc c¸c n−íc xuÊt khÈu dÇu má
Countries
SIA Semiconductor Industry Association
HiÖp héi b¸n dÉn thÕ giíi
TRQ
Tariff rate quota
H¹n ng¹ch thuÕ quan
UN
The United Nations
Liªn hiÖp quèc
UNCTAD United Nations Conference on Trade Héi nghÞ cña Liªn HiÖp Quèc vÒ Th−¬ng m¹i vµ
and Development
Ph¸t triÓn
URAA Uruguay
Agriculture
USDA United
Agriculture
Round
States
Agreement
Department
on HiÖp ®Þnh N«ng nghiÖp trong Vßng ®µm ph¸n
Urugoay
of Bé N«ng nghiÖp Hoa Kú
WB World Bank
Ng©n hµng thÕ giíi
Wsts World Semiconductor Trade Statistics
Trung t©m thèng kª th−¬ng m¹i b¸n dÉn thÕ
giíi
WTO
Tæ chøc Th−¬ng m¹i thÕ giíi
World Trade Organisation
Më ®Çu
Sù cÇn thiÕt nghiªn cøu ®Ò tµi:
Ngµy 27 th¸ng 10 n¨m 2000, Thñ t−íng ChÝnh phñ ®· ra ChØ thÞ sè
22/2000/CT-TTg vÒ ChiÕn l−îc ph¸t triÓn xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ vµ dÞch vô
thêi kú 2001 - 2010 víi môc tiªu tiÕp tôc chñ tr−¬ng dµnh −u tiªn cao nhÊt
cho xuÊt khÈu, t¹o nguån hµng cã chÊt l−îng, cã gi¸ trÞ gia t¨ng vµ søc c¹nh
tranh cao ®Ó xuÊt khÈu, xuÊt khÈu ph¶i ®¹t tèc ®é t¨ng tr−ëng b×nh qu©n tõ
15% trë lªn, nhËp khÈu duy tr× ë møc 14%/n¨m, phÊn ®Êu c©n b»ng c¸n c©n
th−¬ng m¹i vµo n¨m 2009 - 2010 vµ xuÊt siªu vµo thêi kú sau n¨m 2010. Sau
5 n¨m thùc hiÖn ChiÕn l−îc ph¸t triÓn xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ vµ dÞch vô,
nhiÒu chØ tiªu ®· ®¹t vµ v−ît môc tiªu, tèc ®é t¨ng tr−ëng xuÊt khÈu ®· ®¹t
17,6%/n¨m, kim ng¹ch xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng chñ yÕu ®Òu v−ît môc tiªu ®Ò
ra. §Ó chuÈn bÞ cho kÕ ho¹ch 5 n¨m (2006 - 2010), ChÝnh phñ ®· giao Bé
Th−¬ng m¹i (nay lµ Bé C«ng Th−¬ng) x©y dùng §Ò ¸n ph¸t triÓn xuÊt khÈu
giai ®o¹n 2006 - 2010 vµ ®· ®−îc Thñ t−íng ChÝnh phñ phª duyÖt t¹i QuyÕt
®Þnh sè 156/2006/Q§ - TTg ngµy 30 th¸ng 6 n¨m 2006 cña Thñ t−íng ChÝnh
phñ vÒ viÖc phª duyÖt §Ò ¸n ph¸t triÓn xuÊt khÈu giai ®o¹n 2006 – 2010. Môc
tiªu vÒ xuÊt khÈu ®Æt ra cho thêi kú nµy lµ phÊn ®Êu ®¹t tèc ®é t¨ng tr−ëng
xuÊt khÈu 17,5%/n¨m, ®Õn n¨m 2010 ®¹t kho¶ng 72,5 tû USD vµ chuyÓn dÞch
c¬ cÊu xuÊt khÈu theo h−íng ®Èy m¹nh xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng cã gi¸ trÞ
gia t¨ng cao, s¶n phÈm chÕ biÕn, chÕ t¹o, s¶n phÈm cã hµm l−îng c«ng nghÖ
vµ chÊt x¸m cao, gi¶m xuÊt khÈu s¶n phÈm th«. §Õn nay, xuÊt khÈu mét sè
nhãm hµng ®· ®¹t vµ v−ît môc tiªu vÒ tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu sÏ ®¹t vµo
n¨m 2009, cßn mét sè môc tiªu kh¸c cÇn ph¶i rµ so¸t vµ ®iÒu chØnh cho phï
hîp víi ®iÒu kiÖn thùc hiÖn cam kÕt gia nhËp WTO .
Ngµy 30 th¸ng 11 n¨m 2007, Bé tr−ëng Bé C«ng Th−¬ng ®· ban hµnh
QuyÕt ®Þnh sè 1958/Q§-BCT vÒ viÖc Ban hµnh Ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng cña
Ngµnh C«ng Th−¬ng thùc hiÖn NghÞ quyÕt sè 16/2007/NQ-CP ngµy 27 th¸ng
02 n¨m 2007 cña ChÝnh phñ vÒ “Mét sè chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch lín ®Ó nÒn
kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng khi ViÖt Nam lµ thµnh viªn cña Tæ chøc
Th−¬ng m¹i thÕ giíi”. T¹i QuyÕt ®Þnh nµy, Bé C«ng Th−¬ng ®· x¸c ®Þnh
nhiÖm vô ph¶i rµ so¸t, ®iÒu chØnh §Ò ¸n ph¸t triÓn xuÊt khÈu giai ®o¹n 2006 2010 vµ x©y dùng §Ò ¸n ph¸t triÓn xuÊt khÈu giai ®o¹n 2011 - 2015.
§Ó cung cÊp luËn cø khoa häc cho viÖc triÓn khai rµ so¸t, ®iÒu chØnh vµ
x©y dùng ®Ò ¸n ph¸t triÓn xuÊt khÈu hµng ho¸ cña n−íc ta giai ®o¹n 2011 - 2015,
1
cÇn thiÕt ph¶i cã c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu vµ dù b¸o t×nh h×nh thÞ tr−êng thÕ
giíi ®èi víi mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu cña ViÖt Nam. §©y lµ b−íc ®i
®Çu tiªn vµ rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh x©y dùng chiÕn l−îc, quy ho¹ch vµ
kÕ ho¹ch dµi h¹n vÒ ph¸t triÓn xuÊt khÈu hµng ho¸ nãi riªng vµ th−¬ng m¹i
nãi chung. NhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn vµ bèi c¶nh kinh tÕ vµ th−¬ng m¹i trªn thÕ
giíi ®ang thay ®æi vµ ®Çy biÕn ®éng nh− hiÖn nay.
V× nh÷ng lý do nh− ®· nªu, Bé C«ng Th−¬ng ®· giao cho ViÖn nghiªn
cøu Th−¬ng m¹i chñ tr× nghiªn cøu ®Ò tµi cÊp Bé víi tªn gäi: “Dù b¸o thÞ
tr−êng thÕ giíi mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu cña ViÖt Nam ®Õn n¨m
2015”. §Ò tµi nµy nghiªn cøu thµnh c«ng sÏ cã ý nghÜa thùc tiÔn s©u s¾c, ®¸p
øng ®−îc yªu cÇu cÊp b¸ch cña thùc tiÔn qu¶n lý vµ kinh doanh xuÊt nhËp
khÈu, lµ tµi liÖu tham kh¶o cã gi¸ trÞ cho c«ng t¸c nghiªn cøu, ho¹ch ®Þnh
chÝnh s¸ch vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp cã liªn quan.
T×nh h×nh nghiªn cøu trong vµ ngoµi n−íc:
Trªn thÕ giíi, cã nhiÒu tæ chøc quèc tÕ vµ c¸c c¬ quan ®−îc tæ chøc
mét c¸ch khoa häc vµ chuyªn nghiÖp, víi hÖ thèng trang thiÕt bÞ, hÖ thèng
th«ng tin hiÖn ®¹i, ®éi ngò c¸c nhµ nghiªn cøu vµ dù b¸o cã tr×nh ®é cao,
th−êng xuyªn tiÕn hµnh x©y dùng c¸c dù b¸o ®Þnh kú vÒ kinh tÕ, th−¬ng m¹i
vµ thÞ tr−êng hµng hãa thÕ giíi. Trong ®ã, mét sè c¬ quan vµ tæ chøc th−êng
®−a ra c¸c dù b¸o nh−:
- Dù b¸o hµng n¨m cña Quü tiÒn tÖ quèc tÕ “World Economic
Outlook”, ph©n tÝch vµ dù b¸o nh÷ng biÕn ®éng cña m«i tr−êng kinh tÕ thÕ
giíi vµ c¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn thÞ tr−êng hµng hãa;
- Dù b¸o hµng n¨m cña Ng©n hµng thÕ giíi “Prospects for the Global
Economy”, ph©n tÝch c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng tíi thÞ tr−êng hµng hãa thÕ giíi vµ
triÓn väng th−¬ng m¹i thÕ giíi trong ng¾n h¹n;
- Dù b¸o hµng n¨m cña Bé N«ng nghiÖp Hoa Kú “Agricultural
Projections” dù b¸o triÓn väng thÞ tr−êng hµng n«ng s¶n thÕ giíi;
- Dù b¸o cña C¬ quan th«ng tin n¨ng l−îng Hoa Kú (EIA)
“International Energy Outlook”, dù b¸o triÓn väng thÞ tr−êng n¨ng l−îng thÕ
giíi...
C¸c dù b¸o trªn th−êng ®−îc c«ng bè miÔn phÝ mét c¸ch kh«ng ®Òu
®Æn trªn c¸c trang web nh−ng còng ®−îc mét sè tæ chøc, c¬ quan vµ doanh
nghiÖp khai th¸c ®Ó sö dông cho c¸c môc ®Ých riªng rÏ. Trung t©m dù b¸o
2
kinh tÕ x· héi quèc gia (Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−), c¸c viÖn nghiªn cøu còng cã
sö dông c¸c dù b¸o nµy vµ ®Òu ®¸nh gi¸ ®©y lµ th«ng tin tham kh¶o thiÕu tÝnh
hÖ thèng vµ ch−a ®−îc xö lý ®Ó cã thÓ trùc tiÕp dïng lµm luËn cø khoa häc
cho viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch vµ ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt hoÆc xuÊt
khÈu hµng hãa.
HiÖn t¹i, ë trong n−íc ®· cã mét sè Bé, ngµnh ®ang tiÕn hµnh rµ so¸t,
®iÒu chØnh vµ x©y dùng chiÕn l−îc hoÆc quy ho¹ch ph¸t triÓn cña ngµnh/lÜnh
vùc. Trong mét sè ChiÕn l−îc ph¸t triÓn ®· ®−îc phª duyÖt hoÆc c«ng bè,
môc tiªu xuÊt khÈu ®· ®−îc ®−a ra nh−ng cßn mang tÝnh ®Þnh h−íng cho n¨m
2015, tÇm nh×n 2020. C¸c nghiªn cøu dù b¸o vÒ thÞ tr−êng thÕ giíi, kh¶ n¨ng
xuÊt khÈu ®èi víi mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu cña ViÖt Nam ®· ®−îc
c«ng bè chØ dõng l¹i ë n¨m 2010. Tr−íc c¸c biÕn ®éng míi cña t×nh h×nh kinh
tÕ vµ th−¬ng m¹i thÕ giíi, hiÖn ch−a cã c«ng tr×nh nghiªn cøu nµo ®Ò cËp mét
c¸ch hÖ thèng vµ chuyªn s©u vÒ dù b¸o thÞ tr−êng thÕ giíi ®èi víi c¸c mÆt
hµng cã liªn quan ®Õn xuÊt khÈu cña ViÖt Nam thêi kú ®Õn n¨m 2015.
Môc tiªu nghiªn cøu:
Môc tiªu cña ®Ò tµi lµ tæng hîp, ph©n tÝch vµ lùa chän dù b¸o cã ®é tin
cËy vÒ triÓn väng thÞ tr−êng thÕ giíi ®èi víi mét sè mÆt hµng; ph©n tÝch vµ
x©y dùng ph−¬ng ¸n dù b¸o vÒ kh¶ n¨ng xuÊt khÈu ®èi víi mét sè mÆt hµng
xuÊt khÈu chñ yÕu cña ViÖt Nam ®Õn n¨m 2015.
§èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi:
§èi t−îng nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ t×nh h×nh cung cÇu thÞ tr−êng thÕ
giíi vµ kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ®èi víi mét sè mÆt hµng nh−: g¹o,
cµ phª, cao su, thñy s¶n, gç vµ s¶n phÈm gç, dÖt may, giµy dÐp, ®iÖn tö vµ linh
kiÖn. Ph¹m vi nghiªn cøu vÒ thêi gian: ph©n tÝch thùc tr¹ng tõ 2001 ®Õn nay
vµ dù b¸o ®Õn n¨m 2015.
Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu:
- Ph−¬ng ph¸p tæng hîp: ®Ó tæng hîp c¸c dù b¸o cña c¸c tæ chøc quèc
tÕ vÒ thÞ tr−êng thÕ giíi
- Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch, thèng kª, so s¸nh: ®Ó dù b¸o vÒ xuÊt khÈu cña
ViÖt Nam.
- Ph−¬ng ph¸p chuyªn gia: ®Ó lùa chän c¸c ph−¬ng ¸n dù b¸o.
3
KÕt cÊu ®Ò tµi:
Ngoµi lêi më ®Çu, kÕt luËn, néi dung cña ®Ò tµi gåm 2 Ch−¬ng nh− sau:
Ch−¬ng I: Dù b¸o triÓn väng thÞ tr−êng thÕ giíi ®èi víi mét sè mÆt
hµng xuÊt khÈu chñ yÕu cña ViÖt Nam
Ch−¬ng II: Dù b¸o kh¶ n¨ng xuÊt khÈu mét sè mÆt hµng chñ yÕu cña
ViÖt Nam ®Õn n¨m 2015.
4
Ch−¬ng i
Dù b¸o triÓn väng thÞ tr−êng thÕ giíi ®èi víi mét sè
mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu cña ViÖt Nam
1.1. TriÓn väng kinh tÕ vµ th−¬ng m¹i thÕ giíi ®Õn n¨m
2015
1.1.1. TriÓn väng kinh tÕ thÕ giíi ®Õn n¨m 2015
Theo dù b¸o cña IMF th¸ng 10/2008 vÒ triÓn väng kinh tÕ thÕ giíi1,
kinh tÕ thÕ giíi sÏ suy gi¶m m¹nh, trong ®ã kinh tÕ Mü vµ ch©u ¢u ®ang ngÊp
nghÐ bê vùc suy tho¸i. IMF nhËn ®Þnh r»ng cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tåi tÖ
nhÊt kÓ tõ thêi kú ®¹i suy tho¸i trong thËp kû 1930 sÏ g©y thiÖt h¹i nÆng nÒ vÒ
kinh tÕ, do c¸c nhµ ®Çu t− ®ang ph¶i vËt lén víi cuéc khñng ho¶ng lßng tin vµ
khñng ho¶ng tÝn dông.
IMF cho r»ng kinh tÕ thÕ giíi sÏ tiÕp tôc t¨ng tr−ëng trong n¨m 2008
song víi tèc ®é chËm l¹i ®¸ng kÓ ë hÇu hÕt c¸c nÒn kinh tÕ vµ c¬ cÊu kinh tÕ
thÕ giíi sÏ cã nhiÒu thay ®æi. Nh÷ng trô cét cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi sÏ kh«ng
chØ lµ Mü, NhËt B¶n vµ khèi sö dông ®ång Euro n÷a mµ lµ Trung Quèc, Ên
§é, Nga vµ c¸c nÒn kinh tÕ ®ang næi lªn kh¸c.
Theo IMF, sau khi t¨ng tr−ëng 5,1% n¨m 2006 vµ 5,0% n¨m 2007,
kinh tÕ thÕ giíi 2008 sÏ chØ t¨ng tr−ëng kho¶ng 3,9% trong n¨m 2008 vµ
3,0% trong n¨m 2009. C¸c chuyªn gia cña IMF kh¼ng ®Þnh hiÖn t¹i khñng
ho¶ng tµi chÝnh ®· lan ra toµn cÇu, víi c¸c nh©n tè nh− l¹m ph¸t, xu h−íng
tiÕt gi¶m tiªu dïng, gi¸ c¶ nhiªn liÖu bÊt æn, luång vèn ®Çu t− ®æ vµo c¸c nÒn
kinh tÕ ®ang næi lªn tiÕp tôc gi¶m sÏ lµm cho nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®øng bªn bê
vùc suy tho¸i. N¨m 2009 sÏ lµ n¨m khã kh¨n nhÊt ®èi víi nÒn kinh tÕ toµn
cÇu. Trong giai ®o¹n 2010 – 2013, kinh tÕ toµn cÇu nÕu sím phôc håi còng
chØ ®¹t tèc ®é t¨ng tr−ëng b×nh qu©n 4,6%/n¨m.
Xu h−íng t¨ng tr−ëng chËm dÇn l¹i ë 30 n−íc c«ng nghiÖp thuéc Tæ
chøc Hîp t¸c kinh tÕ vµ Ph¸t triÓn (OECD) sÏ cßn tiÕp diÔn. Dù b¸o OECD sÏ
chØ ®¹t møc t¨ng tr−ëng trung b×nh 1,5% trong n¨m 2008 sau khi t¨ng trung
b×nh 2,6% n¨m 2007 vµ dù b¸o chØ t¨ng 0,5% trong n¨m 2009.
Tèc ®é t¨ng tr−ëng cña kinh tÕ Mü, nÒn kinh tÕ ®øng ®Çu OECD vµ
cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi hiÖn nay, dù b¸o sÏ chØ ®¹t 1,6% n¨m 2008 vµ sÏ lµ
1
World Economic Outlook, th¸ng 10/2008
5
n¨m thø 6 liªn tiÕp kinh tÕ Mü t¨ng tr−ëng ë møc thÊp. Nh÷ng hËu qu¶ cña
cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh hiÖn nay sÏ tiÕp tôc ¶nh h−ëng ®Õn nÒn kinh tÕ
Mü trong n¨m 2009.
B¶ng 1.1. Dù b¸o triÓn väng t¨ng tr−ëng kinh tÕ thÕ giíi
(% t¨ng so víi n¨m tr−íc)
2001
2006
2007
2008
2009
ThÕ giíi
2,2
5,1
5,0
3,9
3,0
C¸c n−íc ph¸t triÓn
1,2
3,0
2,6
1,5
0,5
Mü
0,8
2,8
2,0
1,6
0,1
Khu vùc Euro
1,9
2,8
2,6
1,3
0,2
§øc
1,2
3,0
2,5
1,8
Ph¸p
1,9
2,2
2,2
0,8
0,2
Italia
1,8
1,8
1,5
-0,1
-0,2
NhËt B¶n
0,2
2,4
2,1
0,7
0,5
Anh
2,5
2,8
3,0
1,0
-0,1
C¸c n−íc ph¸t triÓn kh¸c
1,7
3,8
3,9
2,2
1,6
C¸c n−íc dpt vµ ®ang chuyÓn ®æi
3,8
7,9
8,0
6,9
6,1
Trong ®ã, c¸c khu vùc:
Ch©u Phi
4,9
6,1
6,3
5,9
6,0
Trung vµ §«ng ¢u
0,4
6,7
5,7
4,5
3,4
Céng ®ång c¸c quèc gia ®éc lËp
6,1
8,2
8,6
7,2
5,7
Nga
5,1
7,4
8,1
7,0
5,5
C¸c n−íc dpt ch©u ¸
5,8
9,9
10,0
8,4
7,7
Trung Quèc
8,3
11,6
11,9
9,7
9,3
Ên §é
3,9
9,8
9,3
7,9
6,9
Trung §«ng
2,6
5,7
5,9
6,4
5,9
T©y b¸n cÇu
0,7
5,5
5,6
4,6
3,2
2013
4,7
2,5
2,3
2,2
1,7
2,8
1,3
1,7
3,1
3,6
6,9
5,4
5,0
5,6
5,5
8,8
10,0
8,0
5,4
4,2
Nguån: IMF, World Economic Outlook, th¸ng 10/2008.
T¹i NhËt B¶n, nÒn kinh tÕ lín thø hai cña thÕ giíi, mèi lo ng¹i lín nhÊt
lµ viÖc nÒn kinh tÕ Mü t¨ng tr−ëng chËm l¹i vµ viÖc ®ång Yªn vÉn tiÕp tôc gi÷
gi¸ cao so víi ®ång USD, g©y ¶nh h−ëng tiªu cùc ®Õn xuÊt khÈu cña NhËt.
C¸c dù b¸o cho thÊy, nÕu kinh tÕ Mü ®i vµo suy tho¸i hoÆc ®ång Yªn t¨ng gi¸
so víi ®ång USD thªm kho¶ng 10%, nÒn kinh tÕ NhËt sÏ ph¶i ®èi phã víi
nhiÒu vÊn ®Ò ph¸t sinh. Dù b¸o kinh tÕ NhËt B¶n sÏ chØ ®¹t møc t¨ng 0,7%
trong n¨m 2008 vµ 0,2% trong n¨m 2009.
Trong nöa ®Çu n¨m 2008, gi¸ dÇu t¨ng, ®ång USD gi¶m gi¸ vµ vô bª
bèi trªn thÞ tr−êng cho vay thÕ chÊp cña Mü còng g©y ra nh÷ng hËu qu¶ tiªu
6
cùc ®èi víi khu vùc ®ång Euro mµ tiªu biÓu lµ l¹m ph¸t qu¸ cao t¹i 13 n−íc
trong khu vùc ®ång Euro. Tû lÖ l¹m ph¸t trung b×nh cña EU còng lªn ®Õn møc
3,5% trong n¨m 2008 trong khi t¨ng tr−ëng GDP chØ ®¹t 1,3%.
Theo IMF, ba nÒn kinh tÕ lín nhÊt trong ch©u ¢u lµ §øc, Ph¸p vµ Italia
hÇu nh− kh«ng t¨ng tr−ëng trong n¨m nay vµ tiÕp tôc suy gi¶m trong n¨m
2009 trong bèi c¶nh thÞ tr−êng tµi chÝnh bÊt æn, thÞ tr−êng bÊt ®éng s¶n ®i
xuèng vµ gi¸ hµng tiªu dïng cao ®· ®Ì nÆng lªn t¨ng tr−ëng kinh tÕ toµn
cÇu. L¹m ph¸t cao ®· lµm ¶nh h−ëng ®Õn t¨ng tr−ëng cÇu néi ®Þa cña nhiÒu
n−íc ph¸t triÓn trong n¨m 2008 vµ thËm chÝ cÇu néi ®Þa cã thÓ gi¶m xuèng
trong n¨m 2009 t¹i Mü vµ nhiÒu n−íc EU.
B¶ng 1.2. C¸c n−íc ph¸t triÓn: L¹m ph¸t vµ cÇu néi ®Þa
(% t¨ng so víi n¨m tr−íc)
2001
2006
2007
2008
2009
2013
ChØ sè gi¸ tiªu dïng
2,1
2,4
2,2
3,6
2,0
2,0
Mü
2,8
3,2
2,9
4,2
1,8
2,1
Khu vùc Euro
2,4
2,2
2,1
3,5
1,9
1,9
§øc
1,9
1,8
2,3
2,9
1,4
1,7
Ph¸p
1,8
1,9
1,6
3,4
1,6
1,8
Italia
2,3
2,2
2,0
3,4
1,9
2,0
NhËt B¶n
-0,7
0,3
—
1,6
0,9
1,5
Anh
1,2
2,3
2,3
3,8
2,9
2,0
C¸c n−íc ph¸t triÓn kh¸c
1,9
2,1
2,1
3,9
3,0
2,2
CÇu néi ®Þa
1,1
2,8
2,2
0,8
0,1
2,4
Mü
0,9
2,6
1,4
0,1
-0,9
2,2
Khu vùc Euro
1,2
2,6
2,2
0,8
0,1
2,1
§øc
-0,5
2,1
1,1
0,6
-0,2
1,3
Ph¸p
1,7
2,4
2,9
0,9
0,6
2,8
Italia
1,6
12,8
1,3
-0,2
-0,4
1,5
NhËt B¶n
1,0
1,6
1,0
-0,3
0,4
1,8
Anh
3,0
2,6
3,6
0,8
-0,6
3,2
C¸c n−íc ph¸t triÓn kh¸c
5,5
3,7
4,5
2,8
2,4
3,8
Nguån: IMF, World Economic Outlook, th¸ng 10/2008
IMF ®· h¹ dù b¸o t¨ng tr−ëng kinh tÕ khu vùc ®ång euro (eurozone)
xuèng 1,3% n¨m 2008 vµ xuèng møc thÊp h¬n lµ 0,2% n¨m 2009. Theo IMF,
7
Anh sÏ lµ n−íc bÞ ¶nh h−ëng nÆng nhÊt trong c¸c nÒn kinh tÕ hµng ®Çu thÕ
giíi do cïng lóc chÞu t¸c ®éng cña khñng ho¶ng tÝn dông, thÞ tr−êng nhµ ®Êt
vµ thÞ tr−êng tµi chÝnh. Anh ®ang ®èi mÆt víi khñng ho¶ng tµi chÝnh tåi tÖ
nhÊt trong vßng 18 n¨m qua vµ sÏ tr−ît vµo thêi kú suy tho¸i míi trong nh÷ng
th¸ng cuèi n¨m 2008. Theo dù b¸o cña IMF, kinh tÕ Anh chØ t¨ng tr−ëng 1%
n¨m 2008 nh−ng cã thÓ b¾t ®Çu phôc håi vµo cuèi n¨m 2009.
ThÞ tr−êng bÊt ®éng s¶n sôt gi¶m lµ vÊn ®Ò lín nhÊt ®èi víi c¸c nÒn
kinh tÕ ph−¬ng T©y vµ viÖc c¾t gi¶m nguån cung tÝn dông ®· lµm cho t×nh
h×nh trë nªn xÊu h¬n. Sau 5 n¨m kh¸ dÔ d·i trong chÝnh s¸ch tÝn dông vµ
l−îng tiÒn l−u th«ng dåi dµo, thÞ tr−êng tµi chÝnh ®ang ®¶o chiÒu vµ ¶nh
h−ëng cña sù ®¶o chiÒu nµy ®· thÊy râ trong n¨m 2008. Cuéc khñng ho¶ng nî
tÝn dông mua nhµ tr¶ gãp (mortgage) b¾t ®Çu tõ bªn Mü gi÷a n¨m 2007 buéc
c¸c chñ nî vµ nhµ ®Çu t− ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i rñi ro vµ t¨ng l·i suÊt cho vay trong
n¨m 2008 ®Ó bï l¹i phÇn nµo nî xÊu vµ thÊt tho¸t do khñng ho¶ng. Gi¸ trÞ tµi
s¶n cña c¸c ng©n hµng bÞ gi¶m, c¸c kho¶n nî xÊu t¨ng nhanh. §¸ng l−u ý lµ
cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ®· vµ sÏ lµm cho tÝn dông bÞ siÕt chÆt, viÖc tiÕp
cËn nguån vèn sÏ khã kh¨n h¬n, vay vµ cho vay sÏ gi¶m m¹nh khiÕn c¸c vô
mua b¸n, s¸p nhËp c«ng ty kh«ng cßn s«i ®éng, lîi nhuËn tõ kinh doanh tµi
chÝnh do vËy sÏ bÞ sót gi¶m trÇm träng.
MÆc dï còng ph¶i chÞu nh÷ng t¸c ®éng cña bÊt æn trªn thÞ tr−êng tµi
chÝnh toµn cÇu, sù t¨ng gi¸ dÇu má vµ t¨ng tr−ëng chËm l¹i ®«i chót, nhiÒu
nÒn kinh tÕ ngoµi OECD vÉn ®¹t ®−îc tèc ®é t¨ng tr−ëng cao trong n¨m nay
vµ cã triÓn väng tiÕp tôc t¨ng tr−ëng cao trong nh÷ng n¨m tíi.
Khu vùc cã møc t¨ng tr−ëng cao nhÊt cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi 2008 lµ
c¸c nÒn kinh tÕ ®ang næi lªn ë ch©u ¸, dï c¸c nÒn kinh tÕ nµy còng chÞu
kh«ng Ýt t¸c ®éng tiªu cùc tõ gi¸ dÇu t¨ng, l¹m ph¸t vµ nh÷ng hÖ qu¶ tiªu cùc
kh¸c tõ thÞ tr−êng tµi chÝnh toµn cÇu. Trong b¶n dù b¸o ®−a ra vµo th¸ng
10/2008, IMF vÉn dù b¸o t¨ng tr−ëng kinh tÕ cña c¸c nuíc ®ang ph¸t triÓn t¹i
ch©u ¸ sÏ ®¹t møc 8,4% trong n¨m 2008, thÊp h¬n so víi 10,0% cña n¨m
2007 nh−ng vÉn lµ mét møc t¨ng tr−ëng cao.
Kinh tÕ Trung Quèc vµ Ên §é vÉn lµ mét trong nh÷ng ®iÓm tùa cho
t¨ng tr−ëng kinh tÕ toµn cÇu, víi tèc ®é t¨ng GDP t−¬ng øng 9,7% vµ 7,9%.
Dù b¸o trong giai ®o¹n 2010 – 2013, hai n−íc nµy vÉn sÏ duy tr× ®−îc tèc ®é
t¨ng tr−ëng t−¬ng øng 10,0%/n¨m vµ 8,0%/n¨m, bÊt chÊp nh÷ng t¸c ®éng
8
tiªu cùc cña suy tho¸i kinh tÕ toµn cÇu lµm ¶nh h−ëng ®Õn xuÊt khÈu vµ sù
ph¸t triÓn qu¸ nãng còng ¶nh h−ëng ®Õn thÞ tr−êng néi ®Þa.
Cho ®Õn nay, c¸c nÒn kinh tÕ míi næi vµ ®ang ph¸t triÓn chÞu t¸c ®éng
Ýt h¬n tr−íc diÔn biÕn thÞ tr−êng tµi chÝnh vµ tiÕp tôc t¨ng tr−ëng víi nhÞp ®é
nhanh, mÆc dï ë mét sè quèc gia, c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu còng ®ang b¾t ®Çu
ch÷ng l¹i. Kinh tÕ Nga sÏ tiÕp tôc t¨ng tr−ëng trong n¨m 2008, tuy víi tèc ®é
chËm h¬n, ®¹t møc 7%, so víi 8,1% n¨m 2007. Tèc ®é t¨ng tr−ëng cña
Braxin, nÒn kinh tÕ cã møc t¨ng tr−ëng cao, còng chËm l¹i chót Ýt, ë møc
5,2% so víi 5,4% n¨m 2007.
B¶ng 1.3. Dù b¸o mét sè chØ tiªu kinh tÕ chñ yÕu
(% t¨ng so víi n¨m tr−íc)
19982005
20062009
2006
2007
2008
2009
20102013
ThÕ giíi
3,6
4,2
5,1
5,0
3,9
3,0
4,6
C¸c n−íc ph¸t triÓn
2,6
1,9
3,0
2,6
1,5
0,5
2,5
C¸c n−íc ®pt vµ ®ang chuyÓn ®æi
5,2
7,2
7,9
8,0
6,9
6,1
6,9
Th−¬ng m¹i HH vµ DV thÕ giíi
6,2
6,4
9,3
7,2
4,9
4,1
7,1
C¸c n−íc ph¸t triÓn
6,0
3,7
7,5
4,5
1,9
1,1
5,2
C¸c n−íc ®pt vµ ®ang chuyÓn ®æi
7,7
12,8
14,7
14,2
11,7
10,5
11,0
C¸c n−íc ph¸t triÓn
5,2
5,2
8,4
5,9
4,3
2,5
5,3
C¸c n−íc ®pt vµ ®ang chuyÓn ®æi
8,4
8,5
11,0
9,5
6,3
7,4
10,1
Hµng chÕ t¹o
1,6
6,6
3,7
8,8
13,8
0,5
1,5
DÇu má
13,6
17,2
20,5
10,7
50,8
-6,3
0,6
Nguyªn liÖu phi n¨ng l−îng
0,5
10,5
23,2
14,1
13,3
-6,2
-2,6
C¸c n−íc ph¸t triÓn
1,9
2,5
2,4
2,2
3,6
2,0
2,0
C¸c n−íc ®pt vµ ®ang chuyÓn ®æi
8,3
7,2
5,4
6,4
9,4
7,8
5,3
GDP thùc tÕ
NhËp khÈu
XuÊt khÈu
Gi¸ hµng hãa thÕ giíi
ChØ sè gi¸ tiªu dïng
Nguån: IMF, World Economic Outlook, th¸ng 10/2008.
Cïng víi diÔn biÕn nªu trªn, l¹m ph¸t chung (headline inflation) t¨ng
lªn ë nhiÒu n¬i trªn thÕ giíi, xuÊt ph¸t tõ sù gia t¨ng m¹nh cña gi¸ l−¬ng thùc
9
thùc phÈm vµ n¨ng l−îng trong quý II vµ III cña n¨m 2008. ë c¸c nÒn kinh tÕ
ph¸t triÓn, l¹m ph¸t c¬ b¶n còng t¨ng cao, mÆc dï kinh tÕ t¨ng tr−ëng ®ang
chËm l¹i. Trong c¸c nÒn kinh tÕ míi næi, l¹m ph¸t chung t¨ng râ rÖt h¬n do
cÇu t¨ng tr−ëng m¹nh, ®ång thêi n¨ng l−îng vµ ®Æc biÖt lµ l−¬ng thùc, thùc
phÈm chiÕm tØ träng cao h¬n trong ræ hµng ho¸ dÞch vô tiªu dïng.
IMF kªu gäi c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch cÇn cã nh÷ng "hµnh ®éng
m¹nh mÏ" nh»m gi¶i quyÕt khã kh¨n tµi chÝnh vµ hç trî viÖc phôc håi hÖ
thèng tµi chÝnh, trong ®ã ®Æc biÖt quan träng lµ phôc håi nguån vèn cña
nh÷ng tæ chøc m«i giíi tµi chÝnh chñ chèt nh− c¸c ng©n hµng ®Çu t− ®Ó gióp
lµm gi¶m tèc ®é suy gi¶m kinh tÕ.
H−ëng øng lêi kªu gäi nµy, trong mét ®ît phèi hîp hµnh ®éng toµn cÇu
nh»m ng¨n b−íc tiÕn cña khñng ho¶ng tµi chÝnh, ngµy 8/10, Côc Dù tr÷ Liªn
bang Mü (FED), Ng©n hµng Trung −¬ng ch©u ¢u (ECB), Ng©n hµng Trung
−¬ng Anh (BoE), Ng©n hµng Trung −¬ng Canada, Ng©n hµng Trung −¬ng
Thôy §iÓn vµ Ng©n hµng Trung −¬ng Thôy Sü ®· ®ång lo¹t c¾t gi¶m l·i suÊt.
Trong ®ã, 5 Ng©n hµng trung −¬ng trõ Ng©n hµng Trung −¬ng Thôy Sü cïng
h¹ l·i suÊt c¬ b¶n 0,5%. Tr−íc ®ã, Ng©n hµng Trung −¬ng Trung Quèc ®· c¾t
gi¶m l·i suÊt cho vay kú h¹n 1 n¨m 0,27%. C¬ quan tiÒn tÖ cña Hång K«ng
còng tiÕn hµnh c¾t gi¶m l·i suÊt.
Víi ®ît c¾t gi¶m nµy, l·i suÊt c¬ b¶n ®ång USD ®−îc ®−a vÒ møc
1,5%, l·i suÊt c¬ b¶n Euro gi¶m cßn 3,75%, l·i suÊt ®« la Canada cßn 2,5%,
l·i suÊt c¬ b¶n ®ång B¶ng Anh cßn 4,5%, l·i suÊt ®ång Krona cña Thôy §iÓn
gi¶m cßn 4,25%. L·i suÊt cho vay kú h¹n 1 n¨m ®ång Nh©n d©n tÖ cña Trung
Quèc gi¶m cßn 6,93%.
Tuy nhiªn, nh÷ng biÖn ph¸p can thiÖp cña c¸c ChÝnh phñ ®· tá ra
kh«ng mÊy hiÖu qu¶ vµ t×nh h×nh kinh tÕ, tµi chÝnh toµn cÇu vÉn tiÕp tôc diÔn
biÕn theo chiÒu h−íng xÊu. V× vËy, th¸ng 11/2008, IMF ®· ph¶i ®−a ra nh÷ng
®iÒu chØnh trong dù b¸o triÓn väng kinh tÕ. Theo dù b¸o míi nµy2, møc t¨ng
GDP toµn cÇu dù b¸o sÏ chØ ®¹t 3,7% trong n¨m 2008 vµ 2,2% trong n¨m
2009, gi¶m t−¬ng øng 0,2% vµ 0,8% so víi dù b¸o th¸ng 10/2008 cña IMF.
Th−¬ng m¹i hµng hãa vµ dÞch vô thÕ giíi còng ®−îc dù b¸o sÏ gi¶m ®i so víi
dù b¸o th¸ng 10/2008, ®Æc biÖt lµ nhu cÇu nhËp khÈu cña c¸c n−íc ph¸t triÓn.
Nhu cÇu dÇu má gi¶m m¹nh cïng víi t×nh tr¹ng suy tho¸i kinh tÕ ®· kÐo gi¸
2
IMF, World Economic Outlook Update, th¸ng 11/2008
10
dÇu má gi¶m xuèng nhanh chãng trong thêi gian qua vµ dù b¸o sÏ tiÕp tôc
gi¶m trong n¨m 2009.
B¶ng 1.4. TriÓn väng kinh tÕ thÕ giíi theo dù b¸o ®iÒu chØnh cña IMF
2006
T¨ng tr−ëng GDP (% so víi n¨m tr−íc)
ThÕ giíi
C¸c n−íc ph¸t triÓn
Mü
Khu vùc ®ång Euro
- §øc
- Ph¸p
- Italia
- T©y Ban Nha
NhËt B¶n
Anh
Canada
C¸c n−íc ph¸t triÓn kh¸c
C¸c n−íc c«ng nghiÖp míi ch©u ¸
C¸c n−íc dpt vµ ®ang chuyÓn ®æi
Ch©u Phi
Trung vµ §«ng ¢u
Céng ®ång c¸c quèc gia ®éc lËp
- Nga
C¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn ch©u ¸
- Trung Quèc
- Ên §é
- ASEAN 5
Trung §«ng
T©y b¸n cÇu
- Braxin
- Mªhic«
T¨ng tr−ëng th−¬ng m¹i thÕ giíi (% so
víi n¨m tr−íc)
2007
Dù b¸o ®iÒu
chØnh
2008
2009
Thay ®æi so víi
dù b¸o th¸ng 10
2008
2009
5,1
5,0
3,7
2,2
-0,2
-0,8
3,0
2,6
1,4
-0,3
-0,1
-0,8
2,8
2,8
3,0
2,2
1,8
3,9
2,4
2,8
3,1
4,5
5,6
2,0
2,6
2,5
2,2
1,5
3,7
2,1
3,0
2,7
4,7
5,6
1,4
1,2
1,7
0,8
-0,2
1,4
0,5
0,8
0,6
2,9
3,9
-0,7
-0,5
-0,8
-0,5
-0,6
-0,7
-0,2
-1,3
0,3
1,5
2,1
-0,1
-0,1
-0,2
-0,1
-0,1
--0,2
-0,2
-0,1
-0,2
-0,1
-0,8
-0,7
-0,8
-0,6
-0,4
-0,5
-0,7
-1,2
-0,9
-1,0
-1,1
7,9
6,1
6,7
8,2
7,4
9,8
8,0
6,1
5,7
8,6
8,1
10,0
6,6
5,2
4,2
6,9
6,8
8,3
5,1
4,7
2,5
3,2
3,5
7,1
-0,3
-0,7
-0,3
-0,3
-0,2
-0,1
-1,0
-1,3
-0,9
-2,5
-2,0
-0,6
11,6
9,8
11,9
9,3
9,7
7,8
8,5
6,3
-0,1
-0,1
-0,8
-0,6
5,7
5,7
5,5
3,8
4,9
9,4
6,3
6,0
5,6
5,4
3,2
7,2
5,4
6,1
4,5
5,2
1,9
4,6
4,2
5,3
2,5
3,0
0,9
2,1
-0,1
-0,3
-0,1
--0,1
-0,3
-0,7
-0,6
-0,7
-0,5
-0,9
-2,0
7,5
4,5
1,8
-0,1
-0,1
-1,2
NhËp khÈu
C¸c n−íc ph¸t triÓn
11
C¸c n−íc dpt vµ ®ang chuyÓn ®æi
14,9
14,4
10,9
5,2
-0,8
-5,3
8,4
11,2
5,9
9,6
4,1
5,6
1,2
5,3
-0,2
-0,7
-1,3
-2,1
20,5
23,2
10,7
14,1
40,2
9,4
-31,8
-18,7
-10,6
-3,9
-25,5
-12,5
2,4
5,4
2,2
6,4
3,6
9,2
1,4
7,1
--0,2
-0,6
-0,7
XuÊt khÈu
C¸c n−íc ph¸t triÓn
C¸c n−íc dpt vµ ®ang chuyÓn ®æi
BiÕn ®éng gi¸ hµng hãa*
DÇu má
Hµng phi dÇu má**
ChØ sè gi¸ tiªu dïng
C¸c n−íc ph¸t triÓn
C¸c n−íc dpt vµ ®ang chuyÓn ®æi
* tÝnh theo USD; **b×nh qu©n gi¸ xuÊt khÈu hµng hãa thÕ giíi
Nguån: IMF, World Economic Outlook Update, th¸ng 11/2008
Thùc tÕ cho thÊy, khñng ho¶ng tµi chÝnh ®· lan réng sang nhiÒu lÜnh
vùc kinh tÕ kh¸c nh− s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, tiªu dïng, xuÊt
khÈu... Trung Quèc – n−íc ®−îc coi lµ ®éng lùc cho t¨ng tr−ëng kinh tÕ toµn
cÇu – còng c¶nh b¸o “cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh thÕ giíi t¸c ®éng ®Õn kinh
tÕ Trung Quèc nghiªm träng h¬n dù tÝnh".
C¶nh b¸o nµy ®−a ra sau khi ñy ban thèng kª quèc gia Trung Quèc
cho biÕt, tèc ®é t¨ng tr−ëng c«ng nghiÖp cña n−íc nµy ®· gi¶m sót liªn tôc tõ
16% håi th¸ng 6 xuèng cßn 11,4% trong th¸ng 9 vµ xuèng tiÕp 8,2% trong
th¸ng 10, thÊp nhÊt trong 7 n¨m qua.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®· bÞ ¶nh h−ëng nghiªm träng do khñng ho¶ng tµi
chÝnh vµ dù b¸o khã kh¨n h¬n n÷a trong n¨m 2009, kÐo theo sù sôt gi¶m cña
nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt kh¸c vµ lµm t¨ng tû lÖ thÊt nghiÖp. TËp ®oµn tµi chÝnh
Nomura dù b¸o kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¸c nÒn kinh tÕ míi næi ë ch©u ¸ cã
thÓ gi¶m 20% trong n¨m 2009 do t¸c ®éng cña t×nh tr¹ng suy gi¶m kinh tÕ
toµn cÇu. Theo c¸c chuyªn gia kinh tÕ cña Nomura, së dÜ kim ng¹ch xuÊt
khÈu cña c¸c nÒn kinh tÕ míi næi ë ch©u ¸ thêi gian gÇn ®©y vÉn ®−îc gi÷
v÷ng lµ do c¸c n−íc chuyÓn h−íng xuÊt khÈu sang c¸c thÞ tr−êng kh¸c trong
khi søc mua t¹i thÞ tr−êng Mü gi¶m sót nh−ng sÏ kh«ng duy tr× ®−îc t×nh
tr¹ng nµy khi ¶nh h−ëng cña suy tho¸i kinh tÕ lan réng sang c¸c n−íc kh¸c.
Tr−íc t×nh h×nh ®ã, ngµy 9/12/2008, Ng©n hµng thÕ giíi (WB) ®· ®−a
ra dù b¸o míi vÒ triÓn väng kinh tÕ thÕ giíi, theo ®ã kinh tÕ thÕ giíi chØ t¨ng
0,9% trong n¨m 2009, trong ®ã GDP cña khu vùc c¸c n−íc ph¸t triÓn gi¶m
0,1% vµ GDP cña khu vùc c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn t¨ng 4,5%.
12
- Xem thêm -
.PDF 
144 
34 
111 
