Tài liệu đề tài một số giải pháp và kiến nghị nhằm đẩy mạnh hoạt động xuất hàng lẻ (lcl) bằng container tại công ty sotrans đáp ứng yêu cầu cung ứng dịch vụ logistics trong giai đoạn hiện nay

1 LÔØI MÔÛ ÑAÀU 1.Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi: Hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi taïi nöôùc ta trong thôøi gian gaàn ñaây coù nhöõng böôùc phaùt trieån vöôït baäc. Ñoù laø söï gia taêng veà soá löôïng cuûa caùc coâng ty giao nhaän, söï caûi tieán veà chaát löôïng dòch vuï phaàn naøo ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cung öùng dòchvuïlogistics cuûa caùc nhaø saûn xuaát kinh doanh trong nöôùc. Ñöùng tröôùc ñoøi hoûi ngaøy caøng khaét khe cuûa caùc khaùch haøng buoäc caùc nhaø cung öùng dòch vuï giao nhaän trong ñoù coù coâng ty Sotrans laø moät doanh nghieäp nhaø nöôùc ñieån hình buoäc phaûi caûi tieán chaát löôïng dòch vuï nhaèm môû roäng vaø phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh. Trong hoaït ñoäng cung öùng dòch vuï xuaát nhaäp khaåu haøng hoùa, hoaït ñoäng xuaát haøng leû (LCL) baèng container taïi coâng ty trong thôøi gian qua chieám giöõ vò trí khaù quan troïng. Xeùt trong toaøn boä quy trình cung öùng dòch vuï logistics thì hoaït ñoäng xuaát haøng leû laø moät maéc xích khoâng theå thieáu ñöôïc. Hoaït ñoäng xuaát haøng leû taïi coâng ty trong thôøi gian qua maëc duø laø moät trong nhöõng hoaït ñoäng chính nhöng xeùt veà goùc ñoä cung öùng dòch vuï ñaùp öùng yeâu caàu cung caáp dòch vuï logistics thì vaãn chöa ñaùp öùng ñöôïc. Xuaát phaùt töø quaù trình coâng taùc thöïc teá taïi coâng ty trong thôøi gian vöøa qua, cuõng nhö nhöõng khaûo saùt thöïc teá veà tieàm naêng thò tröôøng haøng xuaát leû trong thôøi gian tôùi, hoïc vieân maïnh daïn xaây döïng ñeà taøi toát nghieäp cao hoïc “Moät soá giaûi phaùp vaø kieán nghò nhaèm ñaåy maïnh hoaït ñoäng xuaát haøng leû (LCL) baèng container taïi coâng ty Sotrans ñaùp öùng yeâu caàu cung öùng dòch vuï logistics trong giai ñoaïn hieän nay”. 2.Muïc ñích nghieân cöùu: Naém roõ baûn chaát vaø vai troø cuûa logistics ñoái vôùi saûn xuaát kinh doanh cuõng nhö baûn chaát vaø vai troø cuûa hoaït ñoäng xuaát khaåu haøng trong toaøn boä quy trình cung öùng dòch vuï logistics. Phaân tích hoaït ñoäng vaø quy trình cung öùng dòch vuï haøng xuaát leû taïi coâng ty, tìm ra caùc khieám khuyeát ñeå coù theå caûi thieän. 3.Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu: Ñeà taøi taäp trung nghieân cöùu khaûo saùt theo hai höôùng: a.Ñaùnh giaù laïi quy trình chaøo baùn vaø cung caáp dòch vuï haøng xuaát leû taïi coâng ty ñeå tìm ra moät soá khieám khuyeát nhaèm hoaøn thieän hôn quy trình. 2 b.Phaân tích thò tröôøng tieàm naêng, khaû naêng ñaùp öùng yeâu caàu cuûa caùc nhaø cung caáp dòch vuï töông töï treân thò tröôøng, nhu caàu hieän coù ñeå ñeà ra ñònh höôùng cho söï phaùt trieån cuûa dòch vuï naøy trong töông lai. 4.YÙ nghóa khoa hoïc vaø thöïc teá cuûa ñeà taøi: Luaän aùn taäp trung phaân tích caùc quan ñieåm veà logistics, vai troø cuûa vaän taûi haøng leû trong toaøn boä daây chuyeàn cung öùng dòch vuï logistics töø ñoù naém roõ hôn baûn chaát, noäi dung cuûa quaù trình cung öùng dòch vuï logistics cho haøng xuaát leû vaø toaøn boä daây chuyeàn cung öùng dòch vuï logistics. Luaän aùn phaân tích , ñaùnh giaù ñuùng thöïc traïng cung öùng dòch vuï haøng xuaát leû taïi coâng ty ñeå tìm ra nhöõng khieám khuyeát. Treân cô sôû nhöõng khieám khuyeát ñoù, luaän aùn ñaõ ñöa ra nhöõng giaûi phaùp nhaèm hoaøn thieän hoaït ñoäng vaø quy trình cung öùng dòch vuï haøng xuaát leû töø ñoù laøm cô sôû ñaåy maïnh hoaït ñoäng naøy trong nhöõng naêm tôùi. 5. Keát caáu ñeà taøi: Ñeà taøi ñöôïc keát caáu goàm 3 chöông: Chöông 1: Vai troø cuûa phöông thöùc vaän taûi haøng leû (LCL) ñoái vôùi hoaït ñoäng logistics. Chöông 2: Thöïc traïng hoaït ñoäng xuaát khaåu haøng leû taïi coâng ty kho vaän mieàn nam (Sotrans) Chöông 3: Nhöõng giaûi phaùp nhaèm ñaåy maïnh xuaát haøng LCL baèng container taïi coâng ty ñeå ñaùp öùng yeâu caàu cung caáp dòch vuï logistics hieän nay. Vì thôøi gian nghieân cöùu vaø trình ñoä coù haïn, baøi vieát khoù traùnh khoûi nhöõng sô soùt, kính mong Thaày Coâ xem xeùt söûa chöõa ñeå baøi vieát ñöôïc hoaøn thieän hôn. Em xin chaân thaønh caûm ôn. Tp. Hoà Chí Minh, thaùng 6 naêm 2006 3 CHÖÔNG 1 VAI TROØ CUÛA PHÖÔNG THÖÙC VAÄN TAÛI HAØNG LEÛ (LCL) BAÈNG CONTAINER ÑOÁI VÔÙI HOAÏT ÑOÄNG LOGISTICS Muïc tieâu cuûa chöông 1 ñeà taøi seõ trình baøy moät soá vaán ñeà chính sau ñaây: +Söï phaùt trieån cuûa vaän taûi container vaø vai troø cuûa vaän taûi container ñoái vôùi hoïat ñoäng logistics. +Vai troø cuûa giao nhaän vaän taûi haøng leû ñoái vôùi hoïat ñoäng logistics. +Yeâu caàu kyõ thuaät cuûa vieäc ñoùng caùc loâ haøng leû vaøo container nhaèm giuùp cho caùc nhaø gom haøng ñaït hieäu quaû kinh teá cao nhaát. +Khaùi quaùt veà thò tröôøng giao nhaän vaän taûi haøng leû taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh, tieàm naêng cuûa thò tröôøng naøy. +Ngoøai ra, chöông 1 cuûa ñeà taøi cuõng seõ trình baøy ñeán moät soá khía caïnh phaùp lyù lieân quan ñeán hoïat ñoäng xuaát haøng leû taïi Vieät Nam. 1.1.Giôùi thieäu veà söï phaùt trieån vaän taûi container Muïc tieâu cuûa phaàn naøy laø khaùi quaùt laïi lòch söû phaùt trieån cuûa vaän taûi container neàn taûng cô baûn cuûa söï phaùt trieån logistics cuõng nhö giao nhaän vaän taûi haøng xuaát leû. Ñeå giaûi quyeát muïc tieâu, caùc noäi dung ñöôïc trình baøy trong hai phaàn chính sau ñaây: - Lòch söû phaùt trieån vaän taûi container. - Vai troø cuûa vaän taûi container ñoái vôùi hoïat ñoäng logistics. 1.1.1.Lòch söû phaùt trieån vaän taûi container Vieäc söû duïng caùc thuøng chöùa haøng lôùn coù theå duøng ñöôïc nhieàu laàn ñeå xeáp dôõ leân taøu nhanh choùng ñaõ coù töø thôøi La Maõ. Tuy nhieân, quaù trình container hoùa chæ môùi baét ñaàu töø tröôùc chieán tranh theá giôùi laàn thöù hai. Coù nhieàu caùch phaân chia söï phaùt trieån vaän taûi container thaønh caùc giai ñoaïn. Tuy nhieân, caùch thöùc phaân chia söï phaùt trieån naøy theo caùc moác lòch söû gaén lieàn vôùi söï ra ñôøi vaø chuaån hoùa quy caùch container, söï xuaát hieän vaø phaùt trieån caùc taøu chôû container, söï chuaån hoùa trong 4 quy trình xeáp dôõ vaän taûi container vaø cô sôû phaùp lyù quoác teá cho vieäc vaän taûi container ñöôïc xem laø hôïp lyù nhaát. Trong quaù trình tìm hieåu caùc taøi lieäu veà söï phaùt trieån cuûa vaän taûi container, hoïc vieân nhaän thaáy caùch phaân chia sau ñaây trong taùc phaåm “Giao nhaän vaän taûi haøng hoùa quoác teá” do PGS, TS Ñinh Ngoïc Vieän chuû bieân mang tính khoa hoïc cao, hoïc vieân maïn pheùp xin trích daãn trình baøy sau ñaây: 1.1.1.1.Giai ñoïan 1 (töø tröôùc chieán tranh theá giôùi laàn 2 ñeán naêm 1955) Ñaây laø giai ñoaïn baét ñaàu söû duïng container ñeå vaän chuyeån haøng hoùa treân theá giôùi. Vieäc söû duïng caùc thuøng ñeå vaän chuyeån haøng hoùa ñaõ coù töø tröôùc, tuy nhieân, chæ khi coù söï tieâu chuaån hoùa kích thöôùc caùc thuøng haøng ñeå coù theå söû duïng phöông tieän xeáp dôõ nhaèm giaûi phoùng taøu nhanh môùi ñöôïc coi laø söï ra ñôøi cuûa container hay laø baét ñaàu quaù trình container hoùa. Moät trong nhöõng yù ñoà ñeå tieán tôùi quaù trình container hoùa laø vieäc phaùt trieån vaø söû duïng thuøng Conex cuûa Haûi quaân Myõ trong chieán tranh theá giôùi laàn thöù 2. Thuøng Conex laø moät thuøng tieâu chuaån 6 foot, ñöôïc coi laø tieàn thaân cuûa nhöõng container hieän ñaïi sau naøy. Ñeán nhöõng naêm 50 ñaõ coù 100.000 chieác thuøng Conex ñöôïc söû duïng. Trong thôøi gian naøy Container cuõng ñaõ ñöôïc söû duïng trong vaän taûi ñöôøng boä ôû Myõ. 1.1.1.2.Giai ñoaïn 2 (töø naêm 1955 ñeán naêm 1966) Giai ñoaïn naøy ñaùnh daáu moät böôùc ngoaët quan troïng trong quaù trình container hoùa treân theá giôùi. Ñaây laø thôøi kyø baét ñaàu aùp duïng container trong chuyeân chôû ñöôøng bieån quoác teá, laø thôøi kyø xuaát hieän taøu container, söû duïng ngaøy caøng nhieàu container loaïi lôùn, laø thôøi kyø baét ñaàu cuoäc caùch maïng container. Moät soá moác phaùt trieån quan troïng trong giai ñoaïn naøy laø: Naêm 1956: taøu chôû container ñaàu tieân treân theá giôùi ra ñôøi. Ñoù laø caùc taøu daàu cuûa Oâng Malcomb Mclean, ngöôøi saùng laäp haõng Sealand Service Inc., ñöôïc hoaùn caûi thaønh taøu chôû container, chaïy töø New York ñeán Houston, môû ra kyû nguyeân môùi trong vaän taûi quoác teá. Sau ñoù, haõng Sealand ñaõ ñoùng taøu chuyeân duïng chôû container (full container ship) ñaàu tieân vaø cho vaän haønh vaøo thaùng 10/1957 treân tuyeán U.S East 5 Coast- Puerto Rico. Ñeán naêm 1958 Myõ ñaõ coù 137.000 container, chaâu Aâu coù 280.000 container (1960). Naêm 1961: hình thaønh tuyeán vaän taûi container thöôøng xuyeân ñaàu tieân giöõa New York, Los Angeles vaø San Francisco; Naêm 1964: toå chöùc tieâu chuaån hoùa quoác teá (ISO) laàn ñaàu tieân coâng boá tieâu chuaån container loaïi lôùn; Naêm 1966: haõng Sealand môû tuyeán vaän taûi container quoác teá ñaàu tieân töø Myõ ñi Chaâu Aâu. 1.1.1.3.Giai ñoïan 3 (1967-1980) Giai ñoïan naøy coù caùc ñaëc ñieåm: Aùp duïng phoå bieán container theo tieâu chuaån ISO; Taêng nhanh soá löôïng container loaïi lôùn, phaùt trieån taøu container chuyeân duïng vaø thieát bò xeáp dôõ container; Nhieàu nöôùc ñaõ hình thaønh heä thoáng vaän taûi container; Caùc tuyeán buoân baùn quoác teá ñöôïc container hoùa cao; Baét ñaàu nghieân cöùu phaùt trieån phöông phaùp vaän taûi môùi - vaän taûi ña phöông thöùc. Sau ñaây laø moät soá moác phaùt trieån quan troïng: +Thaùng 6 naêm 1967: ISO thoâng qua tieâu chuaån container loaïi lôùn sery 1. +Thaùng 12/1967 thaønh laäp coâng ty container quoác teá coù truï sôû chính ôû Brussels. +Ñeán naêm 1972 haàu heát caùc tuyeán buoân baùn giöõa Baéc Myõ, Chaâu Aâu, Nhaät Baûn vaø Australia ñaõ ñöôïc container hoùa. +Ñeán naêm 1977 treân theá giôùi ñaõ coù 38 tuyeán container noái bôø bieån Ñoâng, Taây vaø caùc caûng vuøng hoà lôùn cuûa Myõ vôùi hôn 100 caûng khaùc treân theá giôùi. 1.1.1.4.Giai ñoaïn 4 (töø naêm 1980 ñeán nay) Giai ñoaïn naøy ñöôïc ñaùnh daáu baèng vieäc thoâng qua coâng öôùc cuûa LHQ veà vaän taûi ña phöông thöùc quoác teá taïi Geneva naêm 1980, taïo cô sôû phaùp lyù cho vieäc phaùt trieån vaän taûi container vaø vaän taûi ña phöông thöùc treân phaïm vi toaøn theá giôùi. Vaän taûi container tieáp tuïc phaùt trieån maïnh meõ, ñaëc bieät ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån. Caïnh tranh trong vaän taûi container dieãn ra gay gaét. Nhieàu haõng vaän chuyeån lôùn thaønh laäp Lieân minh toaøn caàu ñeå khoáng cheá thò tröôøng. Moät soá moác phaùt trieån quan troïng trong giai ñoïan naøy laø: Naêm 1981: Caûng Rotterdam ñaõ thay theá vò trí caûng New York vaø trôû thaønh caûng container lôùn nhaát theá giôùi; Naêm 1983: Coâng ty Evergreen (Ñaøi Loan) baét ñaàu kinh doanh tuyeán vaän taûi container “voøng 6 quanh theá giôùi”; Naêm 1988: Coâng ty APL ñaõ ñoùng taøu container Panamax ñaàu tieân; Naêm 1989: Caûng Hongkong thay theá vò trí caûng Rotterdam vaø trôû thaønh caûng container lôùn nhaát theá giôùi; Naêm 1991: Coâng ty Sealand vaø Coâng ty Maersk hôïp nhaát tuyeán Thaùi Bình Döông cuûa hoï vaø thieát laäp moái quan heä hôïp taùc laâu daøi; Naêm 1993: “Nieân giaùm containerization International” coâng boá löôïng container thoâng qua caùc caûng treân theá giôùi/ naêm vöôït quaù 100 trieäu TEU; Naêm 1994: löôïng container thoâng qua caûng haøng naêm cuûa caûng Hongkong vaø cuûa caûng Singapore cuøng vöôït quaù 10 trieäu TEU; Naêm 1995: caùc coâng ty American President Lines, Mitsue O.S.K lines, Nedloyd vaø Orient Oversea Container Lines thaønh laäp taäp ñoaøn lieân minh toaøn caàu ñaàu tieân cuûa theá giôùi. Khoái löôïng haøng hoùa vaän chuyeån baèng container taêng daàn qua caùc naêm. Ñaëc bieät laø khu vöïc chaâu AÙ vaø Baéc Myõ. Toác ñoä taêng tröôûng cuûa vaän taûi container trong nhöõng naêm 80 ñaït 20%/ naêm. Nhö vaäy, vôùi söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa vaän taûi container, vaän taûi haøng leû coù cô sôû ñeå phaùt trieån. Vì maëc duø container chöùa ñöïng trong noù nhieàu loaïi haøng hoùa cuûa nhieàu chuû haøng khaùc nhau, nhöng noù ñöôïc xem laø moät ñôn vò vaän taûi duy nhaát. Vaän taûi container ñöôïc xem laø tieàn ñeà cho söï phaùt trieån cuûa vaän taûi haøng leû vaø hoaït ñoäng logistics. 1.1.2.Vai troø cuûa vaän taûi container ñoái vôùi hoaït ñoäng logistics Khaùi nieäm chung veà hoaït ñoäng logistics: Logistics laø quaù trình toái öu hoùa veà vò trí, vaän chuyeån vaø döï tröõ nguoàn taøi nguyeân töø ñieåm ñaàu tieân cuûa daây chuyeàn cung öùng cho ñeán tay ngöôøi tieâu duøng cuoái cuøng, thoâng qua haøng loaït caùc hoaït ñoäng kinh teá (Theo TS. Ñoøan Thò Hoàng Vaân - Logistics, nhöõng vaán ñeà cô baûn). Logistics trong hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi: Dòch vuï logistics chính laø söï phaùt trieån kheùo leùo cuûa dòch vuï vaän taûi ña phöông thöùc. Toaøn boä hoïat ñoäng vaän taûi coù theå ñöôïc thöïc hieän theo moät hôïp ñoàng vaän taûi ña phöông thöùc vaø söï phoái hôïp moïi chu chuyeån cuûa haøng hoùa do ngöôøi toå chöùc dòch vuï logistics ñaûm nhieäm. Ñieåm töông ñoàng laø ôû choã, treân cô sôû nhieàu hôïp ñoàng mua baùn giöõa ngöôøi mua 7 vaø ngöôøi baùn, ngöôøi toå chöùc dòch vuï logistics seõ nhaän haøng taïi cô sôû cuûa töøng ngöôøi baùn vaø gom haøng leû thaønh nhieàu ñôn vò göûi haøng taïi caùc nhaø kho hay nôi xeáp dôõ haøng hoùa tröôùc khi chuùng ñöôïc göûi tôùi nôi ñeán treân nhöõng phöông tieän vaän taûi khaùc nhau. Taïi nôi ñeán, ngöôøi toå chöùc dòch vuï logistics seõ thu xeáp ñeå taùch caùc ñôn vò göûi haøng ñoù vaø xeáp haøng hoùa thaønh caùc loâ haøng thích hôïp ñeå phaân phoái ñeán nhöõng ñòa chæ cuoái cuøng. Ngöôøi toå chöùc dòch vuï logistics khoâng chæ giao nhaän maø coøn laøm caùc coâng vieäc nhö: löu kho, daùn nhaõn hieäu, ñoùng goùi bao bì, thueâ phöông tieän vaän taûi, laøm thuû tuïc haûi quan vaø coù theå mua hoä baûo hieåm haøng hoùa cho chuû haøng. HÌNH 1.1: HEÄ THOÁNG LOGISTICS (LOGISTICS KINH DOANH) Ñieåm cung caáp VNL Löu kho NVL Vaän chuyeån Ñaàu vaøo Saûn xuaát Vaän chuyeån Löu kho baõi Logistics ñaàu vaøo Nhaø maùy 1 Löu kho thaønh phaåm Vaän chuyeån Löu kho Thò tröôøng Vaän chuyeån Ñòa ñieåm tieâu thuï Logistics ñaàu ra Nhö vaäy, trong lónh vöïc giao nhaän vaän taûi, logistics khoâng phaûi laø moät dòch vuï ñôn leû, maø luoân luoân laø moät chuoãi caùc dòch vuï veà giao nhaän haøng hoùa, nhö: laøm caùc thuû tuïc, giaáy tôø, toå chöùc vaän taûi, bao bì ñoùng goùi, ghi nhaõn hieäu, löu kho, löu baõi, phaân phaùt haøng hoùa ñi caùc ñòa ñieåm khaùc nhau, chuaån bò cho haøng hoùa luoân luoân saün saøng ôû traïng thaùi neáu coù yeâu caàu cuûa khaùch haøng laø ñi ngay ñöôïc. Chính vì vaäy, khi noùi tôùi logistics bao giôø ngöôøi ta cuõng noùi tôùi moät chuoãi heä thoáng caùc dòch vuï. Vôùi heä thoáng chuoãi dòch vuï naøy ngöôøi cung caáp dòch vuï logistics seõ giuùp khaùch haøng coù theå tieát kieäm ñöôïc chi phí cuûa ñaàu vaøo cuõng nhö ñaàu ra trong caùc khaâu vaän chuyeån, löu kho löu baõi vaø phaân phoái haøng hoùa. Container chôû haøng, theo ñònh nghóa cuûa Toå chöùc Tieâu chuaån quoác teá (ISO) laø moät thöù thieát bò vaän taûi: Coù tính chaát laâu beàn, chaéc, khoûe ñeå coù theå duøng ñi duøng 8 laïi, ñöôïc thieát keá ñaëc bieät taïo thuaän lôïi cho vieäc chuyeân chôû haøng hoùa qua moät hay nhieàu phöông thöùc vaän taûi maø khoâng phaûi chaát xeáp laïi giöõa chöøng, deã nhoài ñaày vaø ruùt roãng vaø coù theå tích beân trong lôùn hôn 1m3, container cuøng vôùi haøng hoùa xeáp trong ñoù taïo thaønh ñôn vò haøng hoùa trong suoát quaù trình vaän chuyeån. Caùc container ñöôïc chuaån hoùa vôùi kích thöôùc ñöôïc thoáng nhaát treân toøan caàu vaø ñöôïc phaân thaønh nhöõng loaïi rieâng bieät. Caùc nhaø saûn xuaát taøu thuûy vaän chuyeån container cuõng caên cöù vaøo kích thöôùc chuaån hoùa cuûa container ñeå coù theå thieát keá ra loaïi taøu chôû haøng ñaït hieäu quaû khai thaùc cao nhaát veà toác ñoä, veà khaû naêng chuyeân chôû cuõng nhö an toaøn haøng haûi. Container ñöôïc chuaån hoùa veà kích thöôùc vaø khaû naêng taûi troïng cuõng laøm cô sôû cho coâng taùc quy hoïach phaùt trieån caûng bieån ñaùp öùng cho nhu caàu boác dôõ haøng hoùa. Boác dôõ haøng hoùa vaø vaän taûi haøng haûi laø nhöõng hoaït ñoäng heát söùc quan troïng trong chuoãi dòch vuï logistics trong hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi. Vaän taûi container cuõng thoûa maõn ñöôïc moät soá yeâu caàu cuûa caùc nhaø saûn xuaát haøng hoùa hay caùc nhaø thu mua haøng hoùa. Vì kích thöôùc vaø taûi troïng cuûa container mang tính thoáng nhaát toaøn caàu, caùc nhaø saûn xuaát vaø ngöôøi mua haøng coù theå xem ñoù nhö laø moät ñôn vò tính toaùn trong vieäc mua baùn haøng hoùa. Coøn ñoái vôùi caùc nhaø saûn xuaát, hoï coù theå döïa vaøo kích thöôùc cuûa container ñeå coù theå chuû ñoäng trong caùc coâng taùc : thieát keá, bao goùi, löu kho vaø xaây döïng caùc thieát bò kho baõi nhaèm ñaùp öùng moät caùch toát nhaát vieäc ñoùng goùi xuaát nhaäp haøng hoùa cuõng nhö haøi hoøa toái ña giöõa vieäc thu xeáp saûn xuaát vaø vaän taûi moät caùch nhòp nhaøng. Veà coâng taùc quaûn lyù cuûa caùc nhaø giao nhaän vaän taûi ñoái vôùi hoaït ñoäng logistics, tính nhaát quaùn vaø quoác teá cuûa vaän taûi container laø cô sôû ñeå caùc nhaø giao nhaän xaây döïng heä thoáng mang tính chuyeân nghieäp cao trong vieäc quaûn lyù toàn kho, löu tröõ vaø vaän taûi, cuõng nhö chuû ñoäng trong vieäc xaây döïng kho baõi, ñaàu tö caùc heä thoáng trang thieát bò phuïc vuï cho coâng taùc boác dôõ haøng hoùa. Ñöùng veà goùc ñoä chung, chuùng ta coù theå nhaän thaáy vaän taûi container mang laïi nhieàu lôïi ích cho hoaït ñoäng cung öùng dòch vuï logistics trong giao nhaän vaän taûi. 9 Sôû dó vaän taûi baèng container phaùt trieån nhanh, laø vì noù ñöa laïi nhieàu lôïi ích: 1.1.2.1.Ñoái vôùi ngöôøi coù haøng: Baûo veä toát haøng hoùa, giaûm ñeán möùc thaáp nhaát tình traïng maát caép, hö hoûng, aåm öôùt, nhieãm baån, tieát kieäm chi phí bao bì. Coù nhöõng thöù haøng do chôû container bôùt ñöôïc khaù nhieàu goã, caùc toâng ñoùng hoøm, ñoùng kieän. Do thôøi gian xeáp dôõ haøng ôû caùc caûng giaûm thaáp, voøng quay taøu nhanh hôn, haøng luaân chuyeån nhanh, ñôõ toàn ñoïng, ñöôïc ñöa töø cöûa ñeán cöûa thuaän lôïi, thuùc ñaåy mua baùn phaùt trieån hôn. 1.1.2.2.Ñoái vôùi ngöôøi chuyeân chôû: Giaûm thôøi gian xeáp dôõ chôø ñôïi ôû caûng khieán taøu quay voøng nhanh hôn. Ngöôøi ta ñaõ tính toùan treân moät chuyeán taøu ñònh tuyeán, nhôø söû duïng container, chi phí xeáp dôõ ñaõ haï töø 55% xuoáng 15% trong toång phí kinh doanh, taän duïng ñöôïc dung tích taøu do giaûm nhöõng khoaûng troáng treân taøu, giaûm traùch nhieäm veà khieáu naïi toån thaát haøng hoùa. 1.1.2.3.Ñoái vôùi ngöôøi giao nhaän: Coù ñieàu kieän söû duïng container ñeå laøm dòch vuï thu gom, chia leû haøng hoùa vaø thöïc hieän vaän taûi ña phöông thöùc, ñöa haøng ñi töø cöûa ñeán cöûa, ñôõ tranh chaáp khieáu naïi do toån thaát haøng hoùa giaûm bôùt. Nhö vaäy, vaän taûi container mang laïi nhöõng lôïi ích thieát thöïc vaø quan troïng cho hoaït ñoäng logistics, giuùp hoaït ñoäng logistics phaùt trieån nhanh choùng vaø lieân tuïc trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Toùm laïi, trong hoaït ñoäng logistics, coù söï ñan xen nhòp nhaøng giöõa söï phoái hôïp chu chuyeån cuûa caùc doøng vaät chaát, doøng thoâng tin vaø doøng tieàn teä. Trong ñoù, container ñöôïc thieát keá ñaëc bieät vaø noù ñöôïc xem laø moät ñôn vò haøng hoùa (duø beân trong laø moät hay nhieàu loaïi haøng) ñoùng vai troø raát quan troïng cho doøng vaät chaát cuûa hoaït ñoäng logistics. Vì kích thöôùc vaø caùc tieâu chuaån khaùc cuûa container ñöôïc tieâu chuaån hoùa treân phaïm vi toaøn theá giôùi neân caùc beân tham gia trong chuoãi cung öùng dòch vuï logistics coù theå caên cöù vaøo ñoù maø tính toaùn ñaët haøng, baûo quaûn, naâng haï, löu kho haøng hoùa … moät caùch nhaát quaùn. Dòch vuï logistics theo Luaät thöông maïi Vieät Nam ñöôïc Quoác hoäi thoâng qua thaùng 6/2005 theo ñieàu 233 ñònh nghóa nhö sau: “Dòch vuï logistics laø hoaït ñoäng thöông 10 maïi, theo ñoù thöông nhaân toå chöùc thöïc hieän moät hoaëc nhieàu coâng vieäc bao goàm nhaän haøng, vaän chuyeån, löu kho, löu baõi, laøm thuû tuïc haûi quan, caùc thuû tuïc giaáy tôø khaùc, tö vaán khaùch haøng, ñoùng goùi bao bì, ghi kyù maõ hieäu, giao haøng hoaëc caùc dòch vuï khaùc coù lieân quan ñeán haøng hoùa theo thoûa thuaän vôùi khaùch haøng ñeå höôûng thuø lao”. Nhö vaäy, vai troø cuûa vaän taûi container caøng theå hieän roõ raøng hôn ñoái vôùi hoaït ñoäng logistics. Container coù theå xem laø ñôn vò vaän taûi thoáng nhaát toaøn caàu cho söï phaùt trieån cuûa thöïc tieãn vaø khoa hoïc logistics ñang hình thaønh vaø phaùt trieån maïnh meõ nhöõng naêm gaàn ñaây. Hoïat ñoäng vaän taûi container laø moät maéc xích quan troïng trong chuoãi logistics cuûa caùc nhaø cung öùng dòch vuï logistics. Trong ñoù, vaän taûi haøng leû laïi döïa treân vaø ngöôïc laïi cuõng chính laø cô sôû cho söï phaùt trieån cuûa vaän taûi container. Vaän taûi haøng leû laø moät khaâu cöïc kyø quan troïng vaø khoâng theå thieáu ñöôïc trong hoaït ñoäng vaän taûi container vaø toøan boä daây chuyeàn cung öùng dòch vuï logistics. 1.2.Phöông thöùc vaän taûi nguyeân container (FCL) vaø haøng leû (LCL) Vaän taûi haøng hoùa xuaát baèng ñöôøng bieån thöôøng ñöôïc thöïc hieän theo hai phöông thöùc: göûi haøng theo phöông thöùc nguyeân container FCL vaø haøng leû LCL. Trong thöïc teá cuõng coù moät phöông thöùc göûi haøng nöõa laø phöông thöùc toång hôïp: LCL/ FCL hoaëc FCL/LCL. Nhöng xeùt veà baûn chaát, phöông thöùc LCL/ FCL veà cô baûn cuõng laø phöông thöùc vaän taûi LCL, chæ khaùc ôû choã ngöôøi nhaän haøng laø moät ñôn vò duy nhaát. Töông töï, phöông thöùc FCL/ LCL cô baûn cuõng laø göûi haøng FCL, chæ khaùc ôû choã laø coù moät ñôn vò göûi haøng nhöng nhieàu ñôn vò nhaän haøng. Neân trong phaïm vi baøi vieát naøy, chuùng toâi xin maïn pheùp phaân ñònh trình baøy caùc phöông thöùc vaän taûi container theo hai phöông thöùc göûi haøng laø LCL/LCL vaø FCL/FCL, nhaèm muïc ñích coù cô hoäi phaân tích saâu hoaït ñoäng xuaát haøng LCL/LCL. 1.2.1.Phöông thöùc vaän taûi nguyeân container (FCL/FCL) 1.2.1.1.Khaùi nieäm phöông thöùc vaän taûi FCL/FCL Phöông thöùc vaän taûi FCL/FCL (Full Container Load) laø phöông thöùc göûi haøng ñoùng nguyeân moät container, thöôøng laø haøng cuûa moät chuû. Ngöôøi chuyeân chôû chòu 11 traùch nhieäm töø khi nhaän nguyeân veïn cho ñeán khi giao nguyeân veïn container. Traùch nhieäm aáy khoâng chæ baét ñaàu töø khi nhaän haøng leân taøu vaø keát thuùc khi dôõ haøng ra khoûi taøu nhö quy ñònh cuûa Quy taéc Hague maø coøn môû roäng töø khi nhaän container vaøo CY hay beán caûng cho ñeán khi giao xong cho ngöôøi nhaän haøng taïi CY cuûa mình hay ôû beán caûng ôû caûng ñích. 1.2.1.2.Quy trình vaän taûi FCL/FCL - Container do ngöôøi vaän taûi cung caáp hoaëc thueâ töø caùc coâng ty cho thueâ container, ñöôïc chuû haøng ñoùng haøng taïi kho rieâng hoaëc taïi baõi container. Sau ñoù, container ñöôïc nieâm phong keïp chì sau khi ñaõ laøm thuû tuïc haûi quan kieåm hoùa. - Chuû haøng hay coâng ty giao nhaän vaän chuyeån container ñaõ ñöôïc nieâm phong keïp chì ñeán baõi chöùa container (CY: container yard) cuûa ngöôøi vaän chuyeån ñeå chôø xeáp leân taøu. - Taïi caûng ñeán, ngöôøi vaän taûi saép xeáp vaø chòu chi phí vaän chuyeån container vaøo baõi chöùa cuûa mình. - Töø baõi container, ngöôøi nhaän haøng hoaëc coâng ty giao nhaän saép xeáp vaø chòu chi phí lo thuû tuïc haûi quan, vaän chuyeån veà kho rieâng vaø ruùt haøng. Quy trình göûi haøng FCL/ FCL coù theå ñöôïc toùm goïn trong sô ñoà sau: SÔ ÑOÀ 1.1: QUY TRÌNH VAÄN TAÛI FCL/FCL Haõng taøu caáp leänh giao voû container cho chuû haøng ñoùng haøng taïi kho rieâng hoaëc taïi baõi. Chuû haøng hay coâng ty giao nhaän vaän chuyeån container ñaõ ñöôïc nieâm phong keïp chì ñeán baõi chöùa container (C/Y) cuûa ngöôøi vaän chuyeån ñeå chôø xeáp haøng Taïi caûng ñeán, ngöôøi vaän taûi saép xeáp vaø chòu chi phí vaän chuyeån container vaøo baõi chöùa cuûa mình Taïi baõi chöùa container, ngöôøi nhaän haøng hoaëc coâng ty giao nhaän saép xeáp vaø chòu chi phí lo thuû tuïc haûi quan, vaän chuyeån veà kho rieâng vaø ruùt haøng 12 1.2.1.3.Traùch nhieäm cuûa caùc beân trong phöông thöùc vaän taûi FCL/FCL a.Ngöôøi göûi haøng (shipper). - Vaän taûi haøng cuûa mình töø kho hay nôi chöùa haøng ñeán baõi chöùa container cuûa caûng göûi. - Ñoùng haøng vaøo container, keå caû chaát xeáp vaø cheøn loùt. - Ghi kyù maõ hieäu (markings) vaø daáu hieäu chuyeân chôû. - Nieâm phong vaø caëp chì container theo quy cheá xuaát khaåu vaø thuû tuïc haûi quan. - Chòu moïi chi phí lieân quan ñeán vieäc laøm treân. Vieäc ñoùng haøng vaøo container coù theå thöïc hieän taïi baõi chöùa container hoaëc taïi kho rieâng cuûa ngöôøi göûi haøng neáu coù yeâu caàu, nhöng ngöôøi göûi haøng phaûi ñaûm baûo an toaøn vaø chòu chi phí ñieàu ñoäng container ñi vaø veà baõi chöùa. b.Ngöôøi nhaän haøng (consignee). - Xin giaáy pheùp nhaäp khaåu vaø laøm thuû tuïc haûi quan cho loâ haøng. - Xuaát trình B/L hôïp leä cho ngöôøi vaän chuyeån ñeå nhaän haøng. - Nhanh choùng ruùt haøng taïi baõi chöùa hoaëc taïi kho cuûa mình ñeå hoaøn traû container roãng cho ngöôøi chuyeân chôû kòp thôøi, traùnh bò phaït. c.Ngöôøi vaän chuyeån (carrier). - Chaêm soùc, giöõ gìn, baûo quaûn haøng xeáp trong container keå töø khi nhaän töø ngöôøi göûi taïi baõi chöùa cuûa caûng göûi cho ñeán khi giao traû cho ngöôøi nhaän taïi baõi chöùa ôû caûng ñeán. - Xeáp haøng töø baõi chöùa ôû caûng göûi leân taøu chôû ñi, keå caû vieäc xaép xeáp haøng leân taøu. - Dôõ haøng töø taøu xuoáng baõi chöùa ôû caûng ñeán. - Giao haøng cho ngöôøi nhaän coù vaän ñôn hôïp phaùp. - Chòu moïi chi phí xeáp dôõ container leân xuoáng taøu. 13 1.2.2. Phöông thöùc vaän taûi haøng leû (LCL/LCL) 1.2.2.1.Khaùi nieäm phöông thöùc vaän taûi LCL/LCL Phöông thöùc vaän taûi LCL/LCL (Less Container Load) laø phöông thöùc göûi haøng leû, khoâng ñuû cho moät container vaøo chung moät container, töùc laø container chung chuû do ngöôøi chuyeân chôû gom laïi. Ngöôøi kinh doanh vaän chuyeån haøng leû ñöôïc goïi laø ngöôøi gom haøng (consolidator) seõ taäp trung caùc loâ haøng leû cuûa nhieàu chuû haøng roài saép xeáp, phaân loaïi, keát hôïp caùc loâ haøng leû ñoùng vaøo container, nieâm phong caëp chì theo quy ñònh cuûa thuû tuïc xuaát khaåu vaø haûi quan, xeáp container xuoáng baõi chöùa ôû caûng ñeán vaø giao haøng cho ngöôøi nhaän. Nhö vaäy, phöông thöùc vaän taûi LCL/LCL coù vai troø quan troïng, laø tieàn ñeà tieán tôùi phöông thöùc vaän taûi FCL/FCL. Trong ñoù, caùc khaâu gom haøng, chia nhoû dung tích container cuõng nhö caùc dòch vuï phuï theâm ñi keøm ñaõ taïo ñieàu kieän cho caùc nhaø gom haøng coù cô sôû phaùt trieån vaø lôïi theá caïnh tranh so vôùi caùc haõng taøu. Ñoàng thôøi, vaän taûi LCL/LCL cuõng ñem laïi nhieàu lôïi ích cho chuû haøng vaø cho xaõ hoäi… seõ ñöôïc trình baøy trong phaàn tieáp theo sau. 1.2.2.2.Quy trình vaän taûi LCL/ LCL - Ngöôøi gom haøng nhaän nhieàu loâ haøng cuûa nhieàu chuû haøng khaùc nhau göûi cho nhieàu ngöôøi nhaän khaùc nhau taïi traïm haøng leû (CFS). - Ngöôøi gom haøng ñoùng nhieàu loâ haøng leû cuûa nhieàu chuû haøng khaùc nhau vaøo cuøng moät container baèng chi phí cuûa mình. - Ngöôøi vaän chuyeån xeáp container leân taøu. - Taïi caûng ñeán, ñaïi lyù giao nhaän container ñöôïc dôõ töø taøu xuoáng, vaän chuyeån veà traïm laøm haøng leû ñeå ruùt haøng. - Caùc loâ haøng leû ñöôïc taùch ra rieâng bieät vaø giao cho ngöôøi nhaän (ngöôøi NK). Cuï theå veà quy trình vaän taûi LCL/LCL, coù caùc böôùc chi tieát nhö sau: 14 a.Giai ñoaïn nhaän haøng. Ngöôøi gom haøng theo yeâu caàu cuûa caùc chuû haøng tieán haønh nhaän caùc loâ haøng leû khaùc nhau töø caùc ñòa ñieåm khaùc nhau ñeå gom chung vaøo moät container haøng nguyeân. Trong giai ñoaïn nhaän haøng coù giai ñoaïn ñoùng haøng vaøo container. Ñaây laø giai ñoaïn quan troïng maø ngöôøi ñoùng haøng caàn caân nhaéc kyõ ñeå traùnh laõng phí dung tích container full thöïc xuaát. Vieäc ñoùng vaø chaát xeáp haøng vaøo container ñoøi hoûi phaûi naém vöõng caùc yeáu toá sau: - Tình hình, ñaëc ñieåm cuûa haøng hoùa chuyeân chôû. - Tình hình, ñaëc ñieåm cuûa loaïi, kieåu container caàn söû duïng. - Thoâng thaïo kyõ thuaät chaát xeáp, cheøn loùt haøng hoùa trong container. Trong chuyeân chôû haøng hoùa ñoàng nhaát, coù bao bì, ngöôøi ta thöôøng ñöa vaøo söû duïng khaùi nieäm tyû troïng chaát xeáp haøng chuyeân chôû (cargo density) laøm cô sôû so saùnh, tìm choïn loaïi kieåu container thích hôïp ñaùp öùng ñöôïc phöông aùn chaát xeáp toái öu. Tyû troïng chaát xeáp haøng chuyeân chôû (coøn goïi laø heä soá dung tích container) laø moät ñaïi löôïng bieåu thò moät ñôn vò theå tích cuûa haøng chuyeân chôû, tính baèng meùt khoái (m3) hoaëc foot khoái (ft3) chieám bao nhieâu ñôn vò troïng löôïng cuûa noù tính baèng taán (MT) hoaëc pound (Lb). Coâng thöùc theå hieän: K1 = W/M Trong ñoù: W (weight) laø taûi troïng toái ña M (measurement) laø dung tích beân trong container Thí duï sau ñaây laø khaû naêng chaát xeáp cuûa moät soá kieåu loaïi container: BAÛNG 1.1: KHAÛ NAÊNG CHAÁT XEÁP CUÛA MOÄT SOÁ LOAÏI CONTAINER Loaïi container haøng khoâ Côõ 20’ Côõ 40’ Kieåu 20’ maùi môû Kieåu 20’ maùi baèng Taûi troïng toái ña W (MT) 18.72 27.58 18.37 17.81 (Lb) 41.270 60.810 40.500 39.280 Dung tích beân trong M (M3) (Ft3) 33.04 1.101 67.64 2.389 30.29 1.070 26.98 953 Tyû troïng chaát xeáp W/M (MT/M3) 0.600 0.407 0.606 0.606 (Lb/Ft3) 37.480 25.450 37.850 41.220 (Nguoàn: Soå tay nghieäp vuï vaän taûi Container – PTSKT. Huyønh Taán Phaùt) 15 Neáu haøng chuyeân chôû trong töøng kieåu loaïi container ñaït ñöôïc tyû troïng chaát xeáp haøng noùi treân, ñieàu ñoù chöùng toû toaøn boä dung tích beân trong container (100%) ñaõ ñöôïc söû duïng ñaït hieäu quaû kinh teá cao nhaát. Maët khaùc, tyû troïng chaát xeáp haøng cuûa töøng kieåu loaïi container coù möùc cao thaáp khaùc nhau cuõng chöùng toû khaû naêng chaát xeáp haøng cuûa moãi kieåu loaïi container coù möùc cao thaáp khaùc nhau: ñoái vôùi haøng naëng, coù tyû troïng chaát xeáp cao thì söû duïng container côõ 20’ coù lôïi hôn container côõ 40’, ngöôïc laïi, ñoái vôùi haøng nheï coù tyû troïng chaát xeáp thaáp thì söû duïng container côõ 40’ coù lôïi hôn. Tyû troïng chaát xeáp haøng laø con soá ñaûo ngöôïc cuûa heä soá chaát xeáp haøng (stowage factor); noù laø moät ñaïi löôïng bieåu thò moät ñôn vò troïng löôïng cuûa haøng chuyeân chôû chieám bao nhieâu ñôn vò theå tích cuûa noù. Coâng thöùc bieåu hieän heä soá chaát xeáp haøng chuyeân chôû: K2 = M/W Trong ñoù: M laø theå tích vaø W laø troïng löôïng cuûa haøng chuyeân chôû, thöôøng ñöôïc duøng trong vaän chuyeån haøng khoâng ñoàng nhaát ñeå phaân bieät haøng naëng haøng nheï laøm cô sôû tính toaùn keát hôïp ñeå taän duïng khaû naêng chuyeân chôû cuûa container. Theo yù kieán hoïc vieân, ñöùng veà phía caïnh sales vaø marketing, ngöôøi phuï traùch ñoùng haøng leû coù theå döïa vaøo baøi toaùn ñoùng haøng sau ñaây nhaèm giaûm thieåu dung tích coøn troáng trong container haøng FCL. Ñaây laø nhöõng khaùi nieäm raát cô baûn veà ñoùng haøng LCL vaøo container. Tuy nhieân, muïc ñích cuûa baøi toùan ñoùng haøng naøy chæ nhaèm aùp duïng vaøo quaù trình thoáng keâ löôïng haøng LCL ñoùng haøng tuaàn taïi coâng ty ôû chöông 2. Ñeå töø ñoù thaáy ñöôïc dung tích container full coøn troáng raát nhieàu, moät söï laõng phí dung tích raát lôùn. Maø nguyeân nhaân chính laø do khaû naêng gom haøng cuûa ñoäi nguõ sales-marketing coøn keùm. Töø phaân tích thöïc traïng ñoù, tính toùan caùc thieät haïi taøi chính do khoâng gom ñuû haøng, ñeå ñeà ra caùc giaûi xuaát ôû chöông 3 cho hoaït ñoäng sales –marketing, nhaèm taêng cöôøng gom haøng laáp ñaày caùc dung tích container coøn troáng ñoù, taêng doanh thu vaø lôïi nhuaän cho coâng ty: Container 20’DC ñoùng ñöôïc : 5.896x2.35x2.385 = 33 m3 Container 40’DC ñoùng ñöôïc: 12.035x2.35x2.395 = 67.7 m3 Container 40’HC ñoùng ñöôïc: 12.035x2.35x2.697 = 78.3 m3 16 Goïi A (m3) laø löôïng haøng leû ñöôïc ñoùng haøng tuaàn, soá container ñöôïc ñoùng laø y, dung tích container coøn troáng laø x (m3). Vôùi ñieàu kieän ñaët ra laø laøm sao giaûm toái ña x, ta coù baûng yeâu caàu ñoùng haøng nhö sau: BAÛNG 1.2: LÖÔÏNG HAØNG LEÛ CAÀN ÑOÙNG ÑEÅ TOÁI THIEÅU DUNG TÍCH CONTAINER THÖØA A (m3) Ta coù: x (m3) y Ñeå min x thì A Æ … (m3) 20’dc 40’dc 40’hc A<33 1 0 0 33-A 33 33 - Xem thêm -