Tài liệu Đấu trường đẫm máu quyển 1

V. BLAXCÖ IBANHÏX ÀÊËU TRÛÚÂNG ÀÊÎM MAÁU TÖ CHÛÚNG dõch TRÊÌN VIÏÅT giúái thiïåu NHA XUÊËT BAÃN VØN HOÅC HA NÖÅI - 2000 Dõch theo baãn dõch tiïëng Phaáp AREÂNES SANGLANTES (Sangre y Arena) cuãa G. Heárelle Nhaâ xuêët baãn Calmann-Leávy - Paris - 1922 4 Àêëu trûúâng àêîm maáu LÚÂI GIÚÁI THIÏÅU Nùm 1867, taåi thaânh phöë cûãa söng Valùngx trïn àêët Têy Ban Nha, Töí quöëc cuãa àaåi vùn haâo Xecvùngtex(1) laåi sinh ra möåt ngûúâi con àïí kïë tuåc sûå nghiïåp vùn chûúng cuãa nhûäng thiïn taâi ài trûúác : VIXETE BLAXCO - IBANHEX (Vicente Blasco Ibanhex). Luác naây, vûâa àuáng böën nùm trûúác ngaây nöí ra cuöåc àuång àêìu lõch sûã àêìu tiïn quyïët liïåt nhêët trïn thïë giúái giûäa vö saãn vaâ tû saãn, - CÖNG XAÄ PARI- Vaâ thïë laâ, tûâ khi sùæp ra àúâi cho àïën suöët tuöíi thanh xuên trong hún ba mûúi nùm cuöëi cuâng cuãa thïë kyã XIX, Blaxcö - Ibanhex hoaân toaân àûúåc nuöi dûúäng trong cao traâo àêëu tranh giai cêëp gay gùæt trïn moåi lônh vûåc cuãa àúâi söëng xaä höåi, tûâ kinh tïë, chñnh trõ, àïën tû tûúãng, triïët hoåc, vùn hoåc, nghïå thuêåt... (1) Xeácvùngtex: Àaåi vùn haâo Têy Ban Nha Miguel de Cervanteâs, thïë kyã XVI, taác giaã kiïåt taác Àön Kihötï. http://ebooks.vdcmedia.com 5 V.Blaxcö Ibanhïx "Àêy, cuöåc àêëu tranh lan toaân thïë giúái Khuêëy khöng trung hai chûä Tûå Do"... "Ta àûáng dêåy, khöng hïì khuêët phuåc Ngaä xuöëng röìi, laåi àûáng dêåy hiïn ngang" "Àêëu tranh naây, laâ trêån cuöëi cuâng"... Nhûäng khuác quên haânh êëy tûâ àêët Cöng xaä vang sang Têy Ban Nha vaâ khùæp Chêu Êu, huâng traáng vaâ tha thiïët, cùm húân vaâ yïu thûúng. Ngoån gioá tûå do, dên chuã laâm bûâng dêåy rêët súám têm höìn giaâu caãm xuác cuãa Blaxcö, möåt têm höìn khao khaát tûå do, thûúng yïu nhûäng con ngûúâi bõ àoåa àaây trong cuöåc söëng töëi tùm. Blaxcö Ibanhex lúán lïn giûäa nhûäng ngûúâi ngheâo bïn doâng söng Guaàalavia àöí ra Àaåi Têy Dûúng, trong vuâng Anàaludi maâu múä coân mang nhûäng dêëu tñch kiïën truác cuãa möåt vûúng quöëc Höìi giaáo trûúác thïë kyã thûá XIII. Söng nûúác hoâa vúái soáng dêåy trong têëm loâng cêåu thiïëu niïn thöng minh. Trûúác mùæt cêåu laâ möåt àaåi dûúng bïình böìng vö têån nhûäng àùæng cay, nhûäng àoåa àaây vaâ chïët choác, laâ möåt Têy Ban Nha nhûác nhöëi nhûäng ung nhoåt cuãa möåt chïë àöå quên chuã muåc naát, laâ möåt Chêu Êu raån nûát àang baâng hoaâng trûúác tiïëng seát cuãa Cöng xaä Pari. Múái mûúâi saáu tuöíi, Blaxcö Ibanhex àaä rúâi quï hûúng ài Madrit, thuã àö Têy Ban Nha, tòm möåt con http://ebooks.vdcmedia.com 6 Àêëu trûúâng àêîm maáu àûúâng lêåp thên phuâ húåp vúái hoaâi baäo: Blaxcö muöën viïët vùn, nhûng trong möi trûúâng anh mú ûúác laåi àang diïîn ra möåt cuöåc àêëu tranh giûäa hai traâo lûu tiïën böå vaâ suy àöìi trong nïìn vùn hoåc phûúng Têy. Blaxcö bùæt nhõp dïî daâng vúái traâo lûu tiïën böå nhû möåt leä àûúng nhiïn mang tñnh quy luêåt phaát triïín têët yïëu cuãa möåt baãn chêët nhên àaåo. Ngoâi buát treã traân sûác söëng söi àöång vaâ laåi giaâu tûúãng tûúång àûúåc luyïån trong caác baâi baáo, truyïån ngùæn àêìu tay, chôa vaâo caái xaä höåi àang quay cuöìng giûäa cún löëc àiïn loaån cuãa àöìng tiïìn, danh voång vaâ sa àoåa, caái xaä höåi cuãa nhûäng "Àöng Xaluyxtú", "Àöng Xïda" trong Ruy Blax (vúã bi kõch lõch sûã nöíi tiïëng cuãa Vñchto Huygö vïì Têy Ban Nha). Taâi nùng cuãa Blaxcö Ibanhex naãy sinh trong möëi quan hïå khùng khñt cuãa öng vúái cuöåc söëng, trong hoaåt àöång thûåc tiïîn khöng taách rúâi vúái chñnh trõ àûúng thúâi. Möëi quan hïå naây laâm cú súã cho nhûäng saáng taác cuãa öng sau naây vaâ laâ möåt nhên töë quyïët àõnh võ trñ cuãa öng trïn vùn àaân thïë giúái. Hiïín nhiïn àoá chñnh laâ möåt nguyïn nhên cú baãn nhêët khiïën öng trúã thaânh möåt trong nhûäng ngûúâi thaây cuãa chuã nghôa hiïån thûåc trong nûãa cuöëi thïë kyã XIX vaâ àêìu thïë kyã XX. Giûäa cuöåc khuãng hoaãng suy àöìi cuãa caác traâo lûu vùn hoåc àang thoaái hoáa, Blaxcö Ibanhex àaä nöíi bêåt lïn nhû möåt biïíu tûúång cuãa möåt sûác maånh kiïn cûúâng trong hoaåt àöång vùn hoáa Têy Ban Nha. Öng gêy laåi àûúåc caái caãm hûáng http://ebooks.vdcmedia.com 7 V.Blaxcö Ibanhïx àang mêët ài vïì thúâi hoaâng kim cuãa nïìn vùn hoåc Nghïå thuêåt Têy Ban Nha trong giai àoaån Phuåc hûng cuöëi thïë kyã XVI. Ta laåi thêëy úã Blaxcö Ibanhex àiïìu maâ ta àaä thêëy úã nhaâ vùn vô àaåi, ngöi sao saáng vônh cûãu cuãa Têy Ban Nha Xeácvùngtex, sûå àöìng caãm sêu xa vúái nhên dên vaâ loâng yïu nûúác nöìng naân xuêët phaát tûâ möåt traái tim noáng boãng nhûäng yïu thûúng. Chaâng thanh niïn ngoaâi hai mûúi tuöíi Blaxcö Ibanhex êëy àaä lao vaâo, cuäng say mï nhû anh say mï vùn hoåc, nhûäng hoaåt àöång chñnh trõ chöëng chñnh thïí quên chuã Anphöngxú àïå tam vaâ Hoaâng thaái hêåu Crixchin. Blaxcö Ibanhex gia nhêåp möåt Nhoám caách maång. Bõ khuãng böë gùæt gao, anh phaãi tröën ra nûúác ngoaâi, vûúåt qua vuâng nuái Pyrïnï phên chia ranh giúái Têy Ban Nha - Phaáp, sang Pari, thuã àö höm qua cuãa nïìn tûå do Cöng xaä. Hai nùm sau, Blaxcö trúã vïì nûúác tham gia Phong traâo Cöång hoâa cuäng vêîn vúái yá thûác chöëng chïë àöå quên chuã vaâ tû saãn taân baåo àang àeâ nùång lïn Töí quöëc öng. Öng lêåp ra túâ baáo Nhên dên (El Pueblo) noái vïì nhên dên theo àuáng caái tïn cuãa noá, vïì nhûäng àau thûúng, nhûäng khaát voång vaâ ruãi ro cuãa hoå. Öng muöën taái taåo qua caách nhòn cuãa öng cuöåc söëng cuãa quï hûúng öng theo àuáng yá nghôa thûåc chêët cuãa noá, núi öng àaä tñch luäy àûúåc nhûäng tû liïåu phong phuá tûâ cêy coã, söng nuái http://ebooks.vdcmedia.com 8 Àêëu trûúâng àêîm maáu àêët Valùngx àïën nhûäng con ngûúâi àõa phûúng Anàaludi. Têåp truyïån ngùæn Nhûäng mêîu chuyïån úã Valùngx (1893) ra àúâi múã àêìu cho haâng loaåt tiïíu thuyïët Gaåo vaâ thuyïìn (1894); Hoa thaáng Nùm (1895); Maãnh àêët bõ nguyïìn ruãa (1899); Giûäa nhûäng cêy cam (1900); Buân vaâ sêåy (1902). Cûá xem nhûäng nùm sinh cuãa caác taác phêím àoá cuäng àaä thêëy caái sung sûác cuãa cêy buát treã êëy àïën nhûúâng naâo. Thûúâng laâ möîi nùm möåt cuöën! Luác Têåp truyïån vïì Valùngx ra àúâi, Blaxcö múái ngoaâi hai mûúi nhùm tuöíi; öng àûúåc bêìu laâm nghõ viïån thaânh phöë. Cûúng võ naây giuáp öng coá àûúåc nhûäng àiïìu kiïån vêåt chêët cêìn thiïët àïí têåp trung vaâo saáng taác vaâ hoaåt àöång quêìn chuáng. Nùm 1898, cuöåc àúâi laåi thûã thaách Blaxcö vúái sûå buâng nöí cuãa cuöåc chiïën tranh Têy Ban Nha - Myä nhùçm giaânh giêåt nhûäng àêët àai Nam Myä maâ Têy Ban Nha àaä chiïëm àoaåt tûâ nhûäng thïë kyã trûúác. Maáu dên laânh Têy Ban Nha vaâ dên thuöåc àõa laåi àöí xuöëng cho tuái vaâng vaâ thõ trûúâng cuãa chuã nghôa tû baãn àaä bûúác sang giai àoaån cuöëi cuâng cuãa noá. Blaxcö khöng khoãi ngêåm nguâi trûúác nöîi thöëng khöí cuãa nhên dên. Lo súå trûúác sûå phaãn ûáng cuãa öng, boån cêìm quyïìn trong nûúác àaä bùæt giam öng ngay tûâ nhûäng ngaây àêìu cuãa cuöåc http://ebooks.vdcmedia.com 9 V.Blaxcö Ibanhïx chiïën tranh phi nghôa. Caánh cöíng nhaâ tuâ laåi möåt lêìn nûäa ngùn caách öng vúái cuöåc söëng tûå do vaâ saáng taác. Thûåc tiïîn phong phuá vaâ nhûäng kinh nghiïåm baãn thên, duâ cay àùæng vêîn laâ nhûäng ngûúâi thaây dêîn dùæt öng khöng luâi bûúác. Tñnh chiïën àêëu trong vùn phong Blaxcö mang àêåm neát caái baãn chêët chiïën àêëu cuãa riïng öng; Blaxcö khöng dûâng chên trïn con àûúâng cuãa sûå nghiïåp maâ öng àaä theo àuöíi tûâ luác tuöíi coân rêët treã. Vaâ, öng laåi viïët. Möåt chên trúâi phoáng khoaáng múã ra trûúác mùæt öng cuâng vúái sûå phaát triïín cuãa möåt quaá trònh nhêån thûác vaâ cùm thuâ àaä àûúåc saâng loåc qua thûåc tïë cuöåc söëng. Sûå rung caãm cuãa öng ài vaâo chiïìu sêu hún. Öng muöën dûång lïn nhûäng bûác tranh àúâi thûåc sûå phaãn aánh caái xêëu xa, caái taân aác, caái mùåt traái bêín thóu phuã nhiïîu àiïìu cuãa giai cêëp phong kiïën vaâ tû saãn àang söëng giaâu sang phuâ phiïëm trïn nhûäng àau khöí vaâ ngheâo àoái cuãa nhên dên. Blaxcö choån loaåi truyïån têm lyá xaä höåi vaâ ài vaâo thïí loaåi naây vúái möåt baãn lônh àaä trûúãng thaânh vûúåt bêåc. Cuäng vêîn gêìn nhû möîi nùm möåt truyïån. Nhûäng tiïíu thuyïët Dûúái boáng thaánh àûúâng (1903); Keã ngoaåi lai (1904); Hêìm coá rûúåu, Bêìy lang thang (1905); Àêëu trûúâng àêîm maáu (1908) kïë tiïëp nhau nhû nhûäng böng hoa möîi buöíi saáng laåi thêëy thïm möåt böng röå núã. http://ebooks.vdcmedia.com 10 Àêëu trûúâng àêîm maáu Sang Chêu Myä la-tinh, öng laâm nghïì kinh doanh, xêy dûång möåt trang traåi khaá lúán úã Achentina nhûng chùèng bao lêu thò phaá saãn. Trúã laåi Têy Ban Nha vúái nhûäng caãm xuác múái vaâ nhûäng vöën söëng haãi ngoaåi, Blaxcö laåi viïët möåt loaåi truyïån daâi ruát ra tûâ nhûäng sûå kiïån lõch sûã trong möëi quan hïå Têy Ban Nha vúái Chêu Myä: Maãnh àêët cuãa moåi ngûúâi (1912); Nhûäng con baåch tuöåc (1914)... Cuöåc àaåi chiïën thïë giúái lêìn thûá nhêët buâng nöí, Blaxcö àûáng dêåy chöëng chiïën tranh bùçng ngoâi buát tiïën cöng, vaåch trêìn nhûäng töåi aác cuãa àïë quöëc Àûác. Ba cuöën tiïíu thuyïët söi àöång tñnh chiïën àêëu vaâ giaâu tñnh nhên àaåo nöëi tiïëp nhau ra àúâi tûâ 1916 àïën 1919: Böën kyå sô trong cuöën saách Khaãi huyïìn (1916); Biïín cuãa chuáng ta (1918), Keã thuâ cuãa phuå nûä (1919). Nhiïìu truyïån cuãa Blaxcö àûúåc dõch ra nhiïìu thûá tiïëng úã nhiïìu nûúác, àûúåc chuyïín thaânh nhûäng kõch baãn àiïån aãnh vaâ sên khêëu. Quêìn chuáng Têy Ban Nha cuäng nhû quêìn chuáng Chêu Êu vaâ Chêu Myä la-tinh tòm thêëy trong caác truyïån cuãa öng nhûäng con ngûúâi cuãa hoå vaâ möåt nguöìn vûâa an uãi vûâa cöí vuä toaát ra tûâ têëm loâng nhaâ vùn àaä àùåt vaâo taác phêím. Tïn tuöíi Blaxcö Ibanhex nöíi lïn bïn nhûäng nhaâ vùn kiïåt xuêët trong lõch sûã vùn hoåc phûúng Têy nhû möåt ngûúâi kïë tuåc kiïn http://ebooks.vdcmedia.com 11 V.Blaxcö Ibanhïx cûúâng truyïìn thöëng hiïån thûåc úã thúâi kyâ baãn lïì giûäa hai thïë kyã. Cuöëi àúâi mònh, Blaxcö Ibanhex vêîn khöng rúâi hoaâi baäo phêën àêëu cho möåt xaä höåi Têy Ban Nha tûå do, dên chuã vaâ tön troång nhên phêím. Öng cöng nhiïn chöëng Primö àúâ Rivúra (Primo de Rivera), möåt viïn tûúáng quên phiïåt, thêu toám caã quyïìn haânh, aáp àùåt chïë àöå àöåc taâi trïn àêët nûúác Têy Ban Nha suöët tûâ 1923 àïën 1930. Tiïëc rùçng Plaxcö khöng tiïëp thuå àûúåc aánh saáng cuãa chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc, khöng nhêån thûác àûúåc vai troâ lõch sûã cuãa giai cêëp vö saãn maâ öng àaä may mùæn àûúåc chûáng kiïën trong àúâi mònh hai sûå kiïån chêën àöång toaân thïë giúái: Cöng xaä Pari vaâ Caách maång thaáng Mûúâi Nga. Thïë giúái quan cuãa öng bõ haån chïë, öng khöng chó ra àûúåc möåt löëi thoaát cho nhûäng söë phêån àau khöí; vai troâ cuãa nhên dên lao àöång, nhûäng ngûúâi coá sûá mïånh lõch sûã toaân thïë giúái coân múâ nhaåt trong caác taác phêím cuãa öng. Bõ chïë àöå àöåc taâi khuãng böë, Blaxcö Ibanhex laåi möåt lêìn nûäa rúâi Töí quöëc Têy Ban Nha. Lêìn naây, öng chaåy sang Cöt Àaduyva (Cöte d' Azur) thuöåc vuâng duyïn haãi úã miïìn Nam nûúác Phaáp. Taåi àêy öng viïët nhûäng taác phêím cuöëi cuâng: Ngûúâi chuã cuãa biïín caã (1925); http://ebooks.vdcmedia.com 12 Àêëu trûúâng àêîm maáu Chuyïën voâng quanh thïë giúái cuãa möåt nhaâ tiïíu thuyïët (1927). Blaxcö Ibanhex mêët nùm 1928 trong luác úã àêët nûúác öng chïë àöåc taâi Primö àúâ Rivúra vêîn coân töìn taåi thïm hai nùm cuöëi cuâng cuãa noá. Nhûng röìi, hïët hoåa Rivúra, àûúåc mêëy nùm dên chuã, Têy Ban Nha laåi rúi vaâo möåt tai hoåa khuãng khiïëp hún: hoåa phaát xñt Frùngcö. Blaxcö Ibanhex ra ài maâ hoaâi baäo cuöëi cuâng chûa àaåt àûúåc. Chó coân laåi nhûäng taác phêím, nhûäng vuä khñ reân bùçng têm höìn vaâ trñ lûåc khöng mïåt moãi cuãa öng àïí cho hêåu thïë. Chuáng töìn taåi vônh cûãu trong kho taâng vùn hoåc quyá baáu cuãa loaâi ngûúâi, maäi maäi laâ nhûäng nhên chûáng khöng thïí chöëi caäi vïì töåi aác cuãa möåt chïë àöå xaä höåi àaä ài vaâo thúâi àiïím caáo chung cuãa noá. ÀÊËU TRÛÚÂNG ÀÊÎM MAÁU laâ möåt trong nhûäng cöng trònh nghïå thuêåt vônh cûãu cuãa Blaxcö Ibanhex. Noá phaãn aánh àuáng caái thûåc chêët cuãa xaä höåi maâ Maác àaä nhêån xeát tûâ lêu rùçng: "Úà Têy Ban Nha, giai cêëp quyá töåc àaä taân luåi vêîn coân cöë baám lêëy nhûäng àùåc quyïìn xêëu xa cuãa noá". ÀÊËU TRÛÚÂNG ÀÊÎM MAÁU khai thaác möåt phong tuåc trong lõch sûã nhûng khöng dûâng úã sûå sao cheáp phong tuåc maâ àaä dûång noá thaânh http://ebooks.vdcmedia.com 13 V.Blaxcö Ibanhïx möåt saáng taåo vùn hoåc vúái nöåi dung hiïån thûåc giaâu tñnh chiïën àêëu vaâ sûác truyïìn caãm maånh meä. Nöåi dung êëy coân coá giaá trõ nhû möåt baãn aán vúái àêìy àuã nhên chûáng söëng: úã àêëy naån nhên laâ chaâng mataào(1) xuêët thên tûâ lúáp ngheâo vaâ bõ caáo laâ caã caái chïë àöå xaä höåi àang ngûå trõ Têy Ban Nha. Àoåc ÀÊËU TRÛÚÂNG ÀÊÎM MAÁU, ngûúâi ta coá caãm giaác nhûäng quan àiïím myä hoåc cuãa nhaâ vùn hiïån thûåc Phaáp vô àaåi Hönörï àúâ Banzùæc (Hönoreá de Balzac) àaä aãnh hûúãng nhiïìu àïën tû tûúãng saáng taác cuãa Blaxcö Ibanhex, tûâ tñnh chên thûåc cuãa sûå taái taåo cuöåc söëng àïën phûúng phaáp tû duy nghïå thuêåt, xêy dûång vaâ choån lûåa àiïín hònh. Banzùæc àaä tûâng viïët : "Trong khi miïu taã nhûäng àiïìu xêëu vaâ nhûäng àiïìu töët, trong khi têåp húåp nhûäng sûå kiïån chñnh cuãa duåc voång, trong khi mö taã nhûäng tñnh caách, trong khi lûåa choån nhûäng sûå kiïån chñnh trong xaä höåi, trong khi xêy dûång nhûäng àiïín hònh bùçng caách têåp húåp nhûäng neát cuãa nhiïìu tñnh caách tûúng tûå, coá leä töi coá thïí viïët àûúåc lõch sûã àaä bõ (1) Mataào: Tiïëng Têy Ban Nha goåi ngûúâi àêëu sô trong trêån àêëu vúái boâ möång. http://ebooks.vdcmedia.com 14 Àêëu trûúâng àêîm maáu caác nhaâ sûã hoåc boã quïn, àoá laâ lõch sûã cuãa caác phong tuåc". (Lúâi noái àêìu - Têën troâ àúâi). Blaxcö Ibanhex àaä laâm àûúåc caái viïåc boã quïn êëy cuãa caác nhaâ sûã hoåc nhû Banzùæc noái vaâ viïët lïn bùçng lúâi vùn giaãn dõ vúái sûác tûúãng tûúång phi thûúâng lõch sûã cuãa möåt phong tuåc: àêëu ngûúâi vúái boâ möång. Con ngûúâi vaâ nhûäng biïën cöë xaä höåi chñnh àûúåc Blaxcö taái hiïån bùçng nhûäng àiïín hònh tûâ hai cûåc, bïn naây laâ nhûäng ngûúâi lao àöång bõ hy sinh, bïn kia laâ nhûäng keã gêy ra vaâ hûúãng thuå sûå hy sinh êëy; bïn naây laâ nhûäng àêëu sô àang vúân nhau vúái caái chïët, bïn kia laâ nhûäng chuã nhên öng caác trang traåi, caác phu nhên theo doäi thñch thuá trïn khaán àaâi. Khaác vúái caái thuá choåi trêu úã möåt söë àõa phûúng nûúác ta ngaây xûa trong caác ngaây höåi laâng, choåi boâ möång úã Têy Ban Nha khöng phaãi diïîn ra giûäa vêåt vúái vêåt maâ laâ giûäa ngûúâi vúái vêåt vaâ caái chïët àûúåc choån laâm troång taâi duy nhêët. Àoá laâ möåt troâ chúi mang tñnh truyïìn thöëng Têy Ban Nha, möåt thûá nghïå thuêåt thûúång voä ruâng rúån thaách àöë tñnh maång con ngûúâi, àûúåc giúái thûúång lûu lêëy laâm troâ tiïu khiïín vaâ möåt nguöìn lúåi kinh doanh. Caác àêëu sô thûúâng xuêët thên tûâ lúáp dên ngheâo phaãi liïìu thên àïí àöíi lêëy miïëng ùn. Hoå http://ebooks.vdcmedia.com 15 V.Blaxcö Ibanhïx lo súå nhûng vêîn phaãi lao vaâo, àuáng nhû lúâi nhên vêåt chñnh Huan Gaàacàö thuá nhêån: "Nhûäng caái sûâng tïå haåi nhêët laâ caái sûâng cuãa con ma àoái". Sau möîi trêån àêëu khi caác nhaâ quyïìn quyá vaâ caác chuã traåi thaãn nhiïn ra vïì thò úã hêåu trûúâng laåi laâ nhûäng tiïëng rïn cuãa àêëu sô vaâ tiïëng kïu khoác cuãa ngûúâi thên cuãa hoå. Huan Gaàacàö thuöåc vaâo möåt söë ñt àêëu sô coá taâi nùng vaâ may mùæn. Nhûng röìi chñnh sûå may mùæn ban àêìu naây, sau khi dêîn anh túái phuá quyá vinh hoa, cuöëi cuâng laåi tûâ boã anh, buöåc anh trúã vïì vúái söë phêån chung cuãa caác mataào. Tûâ möåt keã du àaäng ngheâo, Huan Gaàacàö böîng trúã thaânh möåt àêëu sô lûâng danh caã nûúác Têy Ban Nha vò loâng duäng caãm rêët liïìu lônh cuãa anh. Vaâ, möåt bûúác ngoùåt diïîn ra: àöìng tiïìn danh voång vaâ nhûäng laåc thuá vêåt chêët cuãa giúái quyá töåc àaä huát anh vaâo quyä àaåo thûúång lûu; anh taách dêìn con ngûúâi mònh ra khoãi caái göëc rïî giai cêëp bêìn cuâng àaä saãn sinh ra anh àïí baám vaâo sau cöî xe choaáng löån cuãa giai cêëp thuâ nghõch; anh say sûa trûúác sûå suâng baái anh nhû möåt thêìn tûúång, luön luön nhòn mònh vaâ nhòn xung quanh möåt caách tûå àùæc. Ra àêëu trûúâng, anh cuäng thúm nûác muâi nûúác hoa giûäa nhûäng múá ruöåt gan vung vaäi, nhûäng àöëng phên boâ dñnh maáu. Taác giaã ài sêu vaâo sûå phên tñch têm lyá, choån chi tiïët tö àêåm sûå phaát triïín cuãa tñnh caách vaâ http://ebooks.vdcmedia.com 16 Àêëu trûúâng àêîm maáu laâm nöíi bêåt tû tûúãng cuãa chuã àïì. Blaxcö viïët : "Anh xûác nûúác hoa quaá nhiïìu dûúâng nhû vò thên thïí anh vêîn coân giûä muâi cay àùæng cuãa thúâi niïn thiïëu ngheâo khöí". Chûa àuã, anh coân ham thñch möåt thûá nûúác hoa khaác nûäa, caái "muâi thúm cuãa caác phu nhên". Vaâ chaã coân laå nûäa khi anh sa vaâo caåm bêîy cuãa Àönha Sön, möåt phuå nûä quyá töåc treã tuöíi vûâa àeåp vûâa giaâu, quen söëng trïn àúâi chó àïí ùn chúi phoáng àaäng. Aà hiïën thên cho anh vaâ röìi àïí nhû chaã bao giúâ biïët àïën anh. Huan Gaàacàö phaãn böåi möëi tònh trong saáng cuãa ngûúâi vúå ngheâo giaâu àûác tñnh, phaãn böåi caã nhûäng tònh caãm thiïng liïng cuãa quêìn chuáng àaä nuöi dûúäng, cöí vuä anh tûâ luác coân haân vi. Blaxcö Ibanhex chûáng minh caái thûúng, caái gheát saáng suöët vaâ vö tû cuãa quêìn chuáng. Hoå yïu ngûúâi anh huâng cuãa hoå nhûng hoå khöng yïu keã haänh tiïën àaä taách ra khoãi möëi quan hïå thuãy chung vúái hoå. Tuy nhiïn hoå vêîn thûúng àûáa con baåc nghôa möîi khi thêëy noá lêm vaâo nhûäng tònh huöëng hiïím ngheâo vaâ hoå quan têm àïën anh nhû àöëi vúái "möåt keã tûã tuâ àaä bõ àûa vaâo nhaâ nguyïån", hoå nghô thïë naâo röìi cuäng coá ngaây anh bõ boâ huác chïët. Nhên vêåt Caácmen, vúå Huan Gaàacàö àïí laåi cho ngûúâi àoåc möåt caãm giaác thêåt tûúi maát vïì möåt têëm loâng yïu khöng vuå lúåi, hoaân toaân àöëi lêåp vúái Àönha Sön: http://ebooks.vdcmedia.com 17 V.Blaxcö Ibanhïx ngûúâi naây xuêët thên tûâ lúáp ngûúâi lao àöång, keã kia tûâ möåt doâng quyá phaái; ngûúâi naây yïu chung thuãy, keã kia sa àoåa vaâ phaãn böåi. Caácmen böåc löå möåt baãn nùng nhên àaåo rêët àöåc àaáo cuãa naâng; naâng laâ möåt trong nhûäng ngûúâi ñt coá úã àêët nûúác naâng chùèng thñch caái troâ chúi giïët ngûúâi: àêëu boâ möång, noá laâ nguöìn lo lùæng, nguöìn àau khöí thûúâng xuyïn àe doåa haånh phuác cuãa naâng vaâ biïët bao ngûúâi meå, ngûúâi vúå khaác. Bïn caånh Caácmen, nöíi lïn möåt nhên vêåt àaáng yïu nûäa "Ngûúâi quöëc dên", möåt baác banàïriàiïrö (1) cuâng àöåi vúái chöìng naâng. Àoá laâ möåt hònh tûúång àeåp, phaãn aánh trung thaânh niïìm suy tû tûå àaáy loâng taác giaã. Trûúác caái chïët thï thaãm cuãa Huan Gaàacàö, Blaxcö viïët : "baác banàïriàiïrö trung thûåc khöng noái möåt tiïëng, khöng nhoã möåt gioåt nûúác mùæt, nhûng trong thêm têm baác, àöåt nhiïn naãy núã möåt möëi hêån thuâ dûä döåi àöëi vúái têët caã nhûäng gò úã quanh baác, möåt nöîi bêët bònh phêîn nöå àöëi vúái cöng chuáng, möåt sûå khinh bó pha lêîn höëi tiïëc vúái caái nghïì àang laâm cêìn cêu cúm cuãa baác. Chao öi! Phaãi chïët àïí mua vui cho àöìng chuãng thò thêåt khuãng khiïëp vaâ kinh khuãng". Huan Gaàacàö giïët con boâ möång vaâ con boâ möång giïët Huan Gaàacàö, (1) Banàïriàiïrö: thaânh viïn trong àöåi àêëu boâ, coá nhiïåm vuå cùæm xiïn vaâo cöí boâ trûúác khi mataào haå saát noá. http://ebooks.vdcmedia.com 18 Àêëu trûúâng àêîm maáu caã hai cuâng chïët trong trêån àêëu. Baác banàïriàiïrö caãm thêëy thûúng xoát sêu sùæc vaâ thöët lïn: "Töåi nghiïåp con boâ! Töåi nghiïåp anh mataào!" Àuáng thïë, ngûúâi vaâ boâ cuâng laâ naån nhên cuãa möåt cuöåc thaãm saát, naån nhên cuãa nhûäng keã àang ngöìi trïn khaán àaâi sang troång kia, nhûäng chuã nhên caác traåi êëp mïnh möng vaâ nhûäng lêu àaâi traáng lïå, nhûäng öng chuã caác húåp àöìng àaä "mua" Huan Gaàacàö vaâ hïët sûác quaãng caáo ca tuång anh. Àoá laâ hêìu tûúác Àúâ Möraima thuöåc möåt loaåi "ngûúâi - ngûåa thêìn thoaåi" nuöi dûúäng nhûäng con boâ thêåt dûä àïí àêëu vúái mataào, laâ Àöng Hösï, nhaâ quyá töåc söëng bùçng lúåi tûác, laâ nhûäng höåi viïn Cêu laåc böå Böën mûúi lùm thuöåc haång con doâng chaáu giöëng chùèng coá viïåc gò khaác ngoaâi viïåc tuå têåp nhau àaánh baåc vaâ theo doäi kïët quaã caác trêån àêëu, laâ Àönha Sön, àiïín hònh sa àoåa cuãa têìng lúáp quyá töåc àaä suy taân... Àoá laâ caã möåt xaä höåi, caã möåt chïë àöå maâ Blaxcö Ibanhex àaä àûáng vïì phña nhûäng naån nhên cuãa noá àïí löåt trêìn noá ra aánh saáng. Öng àaä cuâng möåt luác laâm àûúåc hai nhiïåm vuå rêët cú baãn maâ ngûúâi thêìy cuãa chuã nghôa hiïån thûåc phï phaán Hönörï àúâ Banzùæc àaä àùåt ra cho nhaâ vùn: nhiïåm vuå "Ngûúâi thû kyá" xaä höåi vaâ nhiïåm vuå ngûúâi nghïå sô thïí hiïån thûåc tïë xaä höåi àoá. http://ebooks.vdcmedia.com 19 V.Blaxcö Ibanhïx Sau ÀÖN KIHÖTÏ cuãa Xeácvùngtex, vúái ÀÊËU TRÛÚÂNG ÀÊÎM MAÁU cuãa Blaxcö Ibanhex àûúåc dõch vaâ xuêët baãn lêìn naây, chuáng ta laåi coá dõp tiïëp xuác vúái vùn hoåc hiïån thûåc Têy Ban Nha, thûúãng thûác möåt kiïåt taác laâm raång rúä truyïìn thöëng hiïån thûåc àoá úã àêìu thïë kyã hai mûúi. Vùn phong cuãa Blaxcö Ibanhex khöng mûúåt maâ vaâ bay bûúám nhûng úã öng bao giúâ cuäng laâ möåt sûå möåc maåc sùæc saão, nöìng naân yïu thûúng vaâ hûâng hûåc chiïën àêëu. Tû tûúãng tiïën böå vaâ buát phaáp êëy àaä àem laåi cho taác phêím cuãa öng möåt giaá trõ töë caáo maänh liïåt. Vaâ, àoá chñnh laâ thaânh tûåu quan troång àûa Blaxcö Ibanhex lïn haâng nhûäng ngöi sao tiïu biïíu nhêët cho nïìn vùn hoåc hiïån thûåc Têy Ban Nha, möåt nïìn vùn hoåc àaä coá thúâi laâm raång rúä caã Chêu Êu. 1982 http://ebooks.vdcmedia.com 20 Àêëu trûúâng àêîm maáu I Cuäng nhû moåi lêìn coá àêëu boâ möång, Huan Gaàacàö ùn bûäa saáng rêët súám. Anh chó ùn qua loa möåt laát thõt quay, khöng hïì nhêëp möåt gioåt rûúåu, vò anh cêìÇn giûä mònh cho thêåt àiïìm tônh. Anh uöëng hai taách caâ phï àen thêåt àùåc, röìi, sau khi chêm möåt àiïëu xò gaâ to tûúáng, anh ngöìi yïn, khuyãu tay tò xuöëng mùåt baân, cùçm àùåt vaâo loâng baân tay, àöi mùæt ngaái nguã lim dim nhòn nhûäng ngûúâi khaác bûúác dêìn vaâo phoâng ùn. Tûâ mêëy nùm nay, nghôa laâ tûâ khi anh àûúåc phong chûác expaàa(1) chñnh thûác taåi àêëu trûúâng Madrit, anh àïën nguå úã khaách saån naây trong phöë Ancala. Úà àêy, chuã nhên coi anh nhû ngûúâi nhaâ, coân boån böìi phoâng, gaác cûãa, phuå bïëp, vuá giaâ thò cûng anh nhû hoân ngoåc cuãa khaách saån. Vaâ cuäng úã àêy, sau khi bõ hai vïët thûúng, ngûúâi coân quêën àêìy bùng, anh àaä söëng nhûäng ngaây daâi dùçng dùåc (1) Expaàa hoùåc mataào: Höåi trûúãng möåt àöåi àêëu boâ möång, ngûúâi coá quyïìn haå saát boâ möång trong cuöåc àêëu. http://ebooks.vdcmedia.com 21 V.Blaxcö Ibanhïx trong möåt bêìu khöng khñ sùåc muâi thuöëc vaâng(1) vaâ khoái thuöëc laá. Nhûng kyã niïåm àaáng buöìn àoá khöng maãy may laâm anh nao nuáng. Vúái oác mï tñn cuãa möåt ngûúâi miïìn Nam quen gùåp nguy hiïím, anh tin rùçng khaách saån naây àem laåi may mùæn cho anh. Nguå taåi àêy, anh chùèng coân phaãi lo bõ möåt tai naån nghiïm troång naâo: maâ nïëu coá bõ thò bêët quaá cuäng chó laâ möåt sûå chùèng may khöng àaáng kïí cuãa nghïì nghiïåp, vñ duå raách aáo hoùåc toaåc da, chûá khöng àïën caái thaãm caãnh teá ngaä röìi khöng bao giúâ àûáng dêåy àûúåc nûäa nhû àaä tûâng xêíy ra cho möåt söë baån anh maâ, möîi khi nhúá àïën, anh laåi caãm thêëy xao xuyïën, ngay caã trong nhûäng giúâ phuát anh sung sûúáng nhêët. Trong nhûäng ngaây coá cuöåc àêëu, ngûúâi expaàa êëy, sau khi ùn saáng rêët súám, lêìn chêìn maäi trong phoâng ùn vaâ giïët thúâi giúâ bùçng viïåc quan saát ngûúâi qua laåi tûâ nûúác khaác hoùåc tûâ caác tónh àïën. Àêìu tiïn, hoå khöng àïí yá àïën anh luác ài bïn caånh anh, nhûng röìi hoå àïìu ngoaãnh laåi toâ moâ nhòn anh khi àûúåc chuá hêìu phoâng cho biïët caái anh chaâng àeåp trai, coá böå mùåt caåo nhùén vaâ àöi mùæt àen, diïån nhû möåt cêåu cöng tûã con nhaâ, chñnh laâ Huan Gaàacàö, ngûúâi maâ ai nêëy àïìu goåi thên mêåt laâ "anh Gaàaácàö", nhaâ mataào tiïëng tùm lûâng lêîy. Cho àïën luác lïn àûúâng ra àêëu trûúâng, Huan (1) Thuöëc vaâng: thuöëc saát truâng maâu vaâng, rêët khoá ngûãi. http://ebooks.vdcmedia.com