LI£N HIÖP C¸C HéI KHOA HäC Vµ Kü THUËT VIÖT NAM
Trung t©m huy ®éng céng ®ång ViÖt Nam phßng chèng HIV/AIDS
__________________________________________
B¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi khoa häc
§¸nh gi¸ kiÕn thøc, th¸i ®é vµ thùc hµnh
phßng, chèng HIV/AIDS cña ng−êi d©n
mét sè d©n téc Ýt ng−êi
ë c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c vµ Qu¶ng TrÞ
§Æng V¨n Kho¸t, NguyÔn ThÞ Hoµng Oanh,
Vò ThÕ Th−êng, TrÇn V¨n NghÜa, Ph¹m H¹nh V©n
Hµ Néi, th¸ng 5/2007
Môc lôc
PhÇn I. Tæng quan ................................................................. ..........2
PhÇn II. KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ ph©n tÝch .. ..............................9
1. KÕt qu¶ nghiªn cøu ph©n bè theo 2 nhãm tuæi: 15-29 vµ 30-39, vµ
theo 2 giíi nam vµ n÷ .................................................................... ..9
2. KÕt qu¶ nghiªn cøu ph©n bè theo 2 nhãm tr×nh ®é häc vÊn: nhãm cã
häc vÊn thÊp vµ nhãm cã häc vÊn cao .............................. .............12
3. KÕt qu¶ nghiªn cøu ph©n bè theo 5 nhãm d©n téc .................... ....16
4. So s¸nh kÕt qu¶ nghiªn cøu trªn 2 nhãm d©n téc: V©n KiÒu vµ Kinh
trªn cïng mét ®Þa bµn nghiªn cøu lµ huyÖn H−íng Hãa, Qu¶ng TrÞ........19
PhÇn Iii. kÕt luËn vµ khuyÕn nghÞ..................................... .........26
Tµi liÖu tham kh¶o ........................................................................ 34
Phô lôc ............................................................................................ 35
Trung t©m Huy ®éng Céng ®ång ViÖt Nam Phßng chèng HIV/AIDS
1
PhÇn I. Tæng quan
1. Lý do nghiªn cøu
1.1. Ngµy 17.3.2004, Thñ t−íng ChÝnh phñ ký quyÕt ®Þnh sè 36/2004/QD-TTg vÒ viÖc
phª duyÖt ChiÕn l−îc quèc gia phßng chèng HIV/AIDS ë ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010 vµ
tÇm nh×n 2020.)
Trong b¶n quyÕt ®Þnh Êy, phÇn 2 lµ Môc tiªu ChiÕn l−îc quèc gia phßng chèng
HIV/AIDS ë ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010; môc b lµ môc tiªu cô thÓ. Trong 6 môc tiªu cô
thÓ, môc tiªu thø hai lµ: ”N©ng cao hiÓu biÕt cña ng−êi d©n vÒ dù phßng l©y nhiÔm
HIV/AIDS: 100% nh©n d©n khu vùc thµnh thÞ vµ 80% ë khu vùc n«ng th«n, miÒn nói
hiÓu ®óng vµ biÕt c¸ch dù phßng l©y nhiÔm HIV/AIDS”
1.2. Nh− trªn ®· nãi, tõ n¨m 1998 ®Õn nay, c¬ quan phßng chèng AIDS trung −¬ng
kh«ng cßn ®iÒu kiÖn tæ chøc ®¸nh gi¸ kiÕn thøc, th¸i ®é vµ thùc hµnh (KAP) phßng
chèng HIV/AIDS trong ph¹m vi c¶ n−íc vµ còng ch−a bao giê ®Æt vÊn ®Ò ®¸nh gi¸
KAP ë c¸c d©n téc sinh sèng ë vïng nói.
1.3. Cuéc ®¸nh gi¸ n¨m 2006 nµy sÏ lµ c¸i mèc (lÇn ®Çu tiªn) ®Ó biÕt thùc tr¹ng kiÕn
thøc, th¸i ®é vµ thùc hµnh cña ng−êi d©n mét sè c¸c d©n téc c− tró ë vïng nói, tõ ®ã cã
c¸c biÖn ph¸p kÞp thêi th«ng tin, gi¸o dôc vµ truyÒn th«ng phï hîp víi ®Þa ph−¬ng
nh»m ®¹t môc tiªu vµo n¨m 2010 lµ 80% ng−êi d©n ë khu vùc n«ng th«n, miÒn nói
hiÓu ®óng vµ biÕt c¸ch dù phßng l©y nhiÔm HIV/AIDS vµ ®Õn n¨m 2010 cã d÷ liÖu ®Ó
so s¸nh khi ®iÒu tra l¹i ë c¸c ®Þa bµn nghiªn cøu
1.4. §èi víi c¸c lÜnh vùc khoa häc cã liªn quan:
KÕt qu¶ nghiªn cøu sÏ ®−îc c¸c c¬ quan phßng chèng AIDS c¸c tØnh sö dông ®Ó lµm
c¨n cø x©y dùng kÕ ho¹ch ho¹t ®éng vµ ®èi chiÕu víi kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ n¨m 2010.
Båi d−ìng, ®µo t¹o c¸n bé KH&CN:C¸c c¸n bé cña VICOMC, Liªn hiÖp c¸c Héi
khoa häc vµ Kü ThuËt B¾c Giang, Liªn hiÖp c¸c Héi khoa häc vµ Kü ThuËt, Héi Liªn
hiÖp Phô n÷ Ninh B×nh vµ Së Y tÕ Lai Ch©u n©ng cao ®−îc kiÕn thøc, kü n¨ng vµ chia
sÎ kinh nghiÖm ®iÒu tra vµ nghiªn cøu
KÕt qu¶ nghiªn cøu sÏ lµ c¬ së d÷ liÖu cho c¸c tæ chøc ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc
truyÒn th«ng, gi¸o dôc, b×nh ®¼ng giíi vµ d©n téc; dïng ®Ó tham kh¶o vµ x©y dùng kÕ
ho¹ch phï hîp víi tõng nhãm ®èi t−îng, nh»m n¨ng cao chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ c¸c
ch−¬ng tr×nh truyÒn th«ng phßng chèng AIDS.
1.5. §èi víi kinh tÕ x· héi:
KÕt qu¶ nghiªn cøu sÏ gióp c¸c ban ngµnh vµ ®oµn thÓ c¸c tØnh thuéc ®Þa bµn nghiªn
cøu cã thªm c¸c c¬ së d÷ liÖu khi x©y dùng kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cña tæ chøc m×nh, chó
träng ®Õn viÖc truyÒn th«ng phßng chèng HIV/AIDS trong c¸c céng ®ång nghÌo, gãp
phÇn gi¶m bít nguy c¬ l©y lan HIV/AIDS trong céng ®ång c¸c d©n téc miÒn nói vµ
n«ng th«n nghÌo
§Ò tµi nghiªn cøu nµy ®−îc Liªn hiÖp c¸c héi khoa häc vµ kü thuËt ViÖt Nam phª d−yÖt t¹i
quyÕt ®Þnh sè 856/H§-LHH ngµy 11/7/2006
Trung t©m Huy ®éng Céng ®ång ViÖt Nam Phßng chèng HIV/AIDS
2
2. LÞch sö nghiªn cøu vµ quan ®iÓm
2.1. §¸nh gi¸ KiÕn thøc, Th¸i ®é vµ Thùc hµnh (KAP) trong ph¹m vi c¶ n−íc ®· ®−îc
tiÕn hµnh vµo c¸c n¨m 1991, 1993, 1995 vµ 1997. N¨m 1993, cuéc ®iÒu tra ®−îc tiÕn
hµnh trªn mét mÉu chän 2700 ng−êi tõ 15 ®Õn 49 tuæi ë 9 tØnh vµ thµnh phè lµ Hµ Néi,
H¶i Phßng, Lµo Kai, Thõa Thiªn HuÕ, Qu¶ng Nam-§µ N½ng, Kh¸nh Hßa, TP Hå ChÝ
Minh, Bµ RÞa-Vòng Tµu vµ CÇn Th¬. Cuéc ®iÒu tra nµy cho thÊy phô n÷ th−êng ë nhµ
nªn dÔ tiÕp cËn ®Ó pháng vÊn hä (60.4%) vµ cì mÉu cßn nhá.(1)
2.2. Trong cuéc ®iÒu tra n¨m 1995, ngoµi 9 tØnh, thµnh nãi trªn, cßn cã Daklak lµ mét
tØnh miÒn nói vïng T©y Nguyªn. Cì mÉu lµ 8400 ng−êi, gÊp 3 lÇn n¨m 1993. Tuy
nhiªn cuéc ®iÒu tra nµy vÉn tiÕn hµnh ë c¸c ®« thÞ, ch−a ®Ò cËp tíi n«ng th«n. Vµo thêi
®iÓm ®ã, AIDS ch−a lan trµn m¹nh vÒ n«ng th«n (2).
2.3. Nghiªn cøu KAP cã qui m« c¶ n−íc lÇn gÇn ®©y nhÊt vµ lín nhÊt lµ “§¸nh gi¸ kiÕn
thøc, th¸i ®é vµ thùc hµnh phßng chèng AIDS cña nh÷ng ng−êi tõ 15 ®Õn 49 tuæi t¹i 12 tØnh
vµ thµnh phè, n¨m 1997”, do §Æng V¨n Kho¸t lµm chñ nhiÖm ®Ò tµi, víi sù tham gia cña
NguyÔn Häc H¶i, §inh SÜ HiÒn, Bïi Quang Léc, NguyÔn Duy Tïng, §µo Quang Vinh, Lª
Ngäc YÕn vµ céng sù.(1). Ngoµi 10 tØnh trong ph¹m vi nghiªn cøu n¨m 1995 lµ Hµ Néi, H¶i
Phßng, Lµo Kai, Thõa Thiªn HuÕ, §µ N½ng, Kh¸nh Hßa, TP Hå ChÝ Minh, Bµ RÞa -Vòng
Tµu, CÇn Th¬ vµ Daklak, cã thªm 2 tØnh míi lµ Qu¶ng Ninh vµ B×nh §Þnh. Cì mÉu lµ
10.085 ng−êi. Nh− vËy trong c¸c tØnh ®iÒu tra cã c¸c thµnh phè lín lµ Hµ Néi, H¶i Phßng,
§µ N½ng vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh; hai tØnh miÒn nói lµ Lao Kai vµ Daklak; c¸c tØnh kh¸c
nh−ng ë ven biÓn hoÆc gi¸p giíi Trung Quèc lµ Qu¶ng Ninh, Kh¸nh Hoµ, vµ Bµ RÞa Vòng
Tµu. C¸c t¸c gi¶ ®· ph©n tÝch kÕt qu¶ ®iÒu tra theo c¸c biÕn sè ®éc lËp nh−: c¸c nhãm nghÒ
nghiÖp, c¸c møc sèng ®ñ vµ thiÕu thèn, c¸c nhãm tuæi thanh thiÕu niªn 15 ®Õn 29 tuæi vµ
trung niªn tõ 30 ®Õn 49 tuæi; hai giíi nam vµ n÷, cã gia ®×nh vµ ch−a cã gia ®×nh, thµnh thÞ
vµ n«ng th«n.
2.4. Nghiªn cøu ë tõng nhãm quÇn thÓ còng ®−îc tiÕn hµnh:
- Víi phô n÷ ë c¸c tØnh L¹ng S¬n, Thõs Thiªn HuÕ, T©y Ninh vµ Hµ Néi n¨m 1999,
Cao hång V©n vµ NguyÔn ThÞ Hoµ B×nh, 1999 (3); ë Qu¶ng Ninh vµ An Giang, §Æng
V¨n Kho¸t vµ Quan LÖ Nga, 2000(4);
- Víi thanh niªn vµ häc sinh, sinh viªn: häc sinh cÊp 3 ë B¹c Liªu,Vò Minh Phóc,
1998; häc sinh phæ th«ng trung häc ë Hµ Néi, TrÇn ThÞ Hoa vµ Ph¹m Ph−¬ng Lan,
1998; sinh viªn c¸c tr−êng ®¹i häc, Ph¹m §×nh Huúnh vµ §ç C«ng TuÊn , 1998 nam
thanh niªn ch−a cã gia ®×nh ë TP Hå ChÝ Minh, Tr−¬ng Träng Hoµng vµ §ç Hång
Ngäc 1999 v.v.(5)
- Víi nhãm nghiÖn chÝch ma tóy hoÆc g¸i m¹i d©m nh− NCMT ë TP Hå ChÝ Minh,
NguyÔn TrÇn HiÓn vµ Lª Tr−êng Giang 1995-1998; NCMT vµ GMD ë quËn §èng §a
vµ ë Trung t©m O5 vµ 06 Ba V×, §Æng V¨n Kho¸t vµ NguyÔn Hoµng Oanh, ë H¶i
Phßng, NCMT d−íi 30 tuæi ë H¶i Phßng, NguyÔn Anh TuÊn 1999, NCMT vµ GMD ë
HuÕ, Vâ §¨ng Huúnh Anh; GMD ë Daklak, Hoµng Anh V−êng, 1999 v.v.
Trung t©m Huy ®éng Céng ®ång ViÖt Nam Phßng chèng HIV/AIDS
3
- Víi ng−êi cã HIV ë §µ N½ng, §Æng V¨n Kho¸t 1997; ë Hµ Néi, 2003; ë Hµ §«ng
2005; vµ nhiÒu nghiªn cøu vÒ chèng kú thÞ vµ ph©n biÖt ®èi xö cña c¸c tæ chøc phi
chÝnh phñ trong n−íc vµ quèc tÕ.
3. Môc tiªu nghiªn cøu
M« t¶ ®Æc ®iÓm cña c¸c quÇn thÓ d©n téc Kinh, V©n KiÒu, M−êng, Th¸i vµ Nïng ë ë
vïng nói c¸c tØnh §iÖn Biªn, Ninh B×nh, B¾c Giang vµ Qu¶ng TrÞ vÒ tuæi, giíi, tr×nh ®é
häc vÊn, nghÒ nghiÖp vµ h«n nh©n.
-
M« t¶ kiÕn thøc, th¸i ®é vµ thùc hµnh cña ng−êi d©n vÒ dù phßng HIV/AIDS vµ vÒ
chèng kú thÞ vµ ph©n biÖt ®èi xö víi ng−êi cã HIV/AIDS.
-
M« t¶ kh¶ n¨ng cña ng−êi d©n tiÕp cËn víi c¸c kªnh truyÒn h×nh, ph¸t thanh, b¸o;
c¸c kªnh truyÒn th«ng trùc tiÕp vµ c¸c tµi liÖu truyÒn th«ng
-
§−a ra c¸c khuyÕn nghÞ vÒ ®èi t−îng truyÒn th«ng, néi dung truyÒn th«ng vµ kªnh
truyÒn th«ng ®èi víi c¸c d©n téc ë c¸c ®Þa bµn nghiªn cøu nãi trªn
4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu
Ph−¬ng ph¸p chñ yÕu lµ nghiªn cøu ®Þnh l−îng th«ng qua c¸c b¶ng hái cÊu tróc ®èi
víi 1050 ng−êi d©n c¸c d©n téc trªn ®Þa bµn nghiªn cøu vµ pháng vÊn s©u mét sè c¸n
bé trong ®Þa bµn nghiªn cøu
4.1 C¸c chØ sè nghiªn cøu
•
TØ lÖ % c¸c hé gia ®×nh cã tivi
•
TØ lÖ % ng−êi ®−îc pháng vÊn (N§PV) cã xem tivi
•
TØ lÖ % N§PV cã xem tivi hµng ngµy
•
TØ lÖ % N§PV thÊy tivi cã nãi ®Õn kú thÞ vµ ph©n biÖt ®èi xö trong vßng mét
th¸ng qua
•
TØ lÖ % c¸c hé gia ®×nh cã radio
•
TØ lÖ % N§PV cã nghe radio
•
TØ lÖ % N§PV cã cã nghe radio hµng ngµy
•
TØ lÖ % N§PV thÊy radio cã nãi ®Õn kú thÞ vµ ph©n biÖt ®èi xö trong vßng 3
th¸ng qua
•
TØ lÖ % N§PV cã ®äc b¸o
•
TØ lÖ % N§PV cã ®äc b¸o hµng ngµy
•
TØ lÖ % N§PV thÊy b¸o cã nãi ®Õn kú thÞ vµ ph©n biÖt ®èi xö trong vßng 3 th¸ng
qua
•
TØ lÖ % x·, ph−êng cã loa ph¸t thanh
•
TØ lÖ % N§PV th©y x·, ph−êng cã loa ph¸t thanh ph¸t hµng ngµy
Trung t©m Huy ®éng Céng ®ång ViÖt Nam Phßng chèng HIV/AIDS
4
•
TØ lÖ % N§PV thÊy loa ph¸t thanh cã nãi ®Õn kú thÞ vµ ph©n biÖt ®èi xö trong
vßng 3 th¸ng qua
•
TØ lÖ % N§PV cho biÕt cã ng−êi ®Õn t¹i nhµ nãi chuyÖn vÒ HIV/AIDS trong
vßng 3 th¸ng qua
•
TØ lÖ % N§PV cho biÕt cã ®−îc ph¸t tê gÊp hoÆc tµi liÖu truyÒn th«ng kh¸c trong
vßng 3 th¸ng qua
•
TØ lÖ % N§PV cã dù cã mét cuéc häp vÒ HIV/AIDS trong vßng 3 th¸ng qua
•
TØ lÖ % N§PV nãi ®óng ®−îc ®Þnh nghÜa cña HIV
•
TØ lÖ % N§PV nãi ®óng ®−îc ®Þnh nghÜa cña AIDS
•
TØ lÖ % N§PV tr¶ lêi ®−îc c¸c biÖn ph¸p phßng l©y nhiÔm HIV qua tiªm chÝch
•
TØ lÖ % N§PV tr¶ lêi ®−îc c¸c biÖn ph¸p phßng l©y nhiÔm HIV qua ®−êng t×nh
dôc
•
TØ lÖ % N§PV tr¶ lêi lµ ng−êi mÑ nhiÔm HIV kh«ng nªn sinh con
•
®−îc c¸c biÖn ph¸p phßng l©y nhiÔm HIV qua tiªm chÝch
•
TØ lÖ % N§PV cho r»ng ng−êi nhiÔm HIV cã quyÒn ®−îc kh¸m ch÷a bÖnh
•
TØ lÖ % N§PV cho r»ng ng−êi nhiÔm HIV cã quyÒn gi÷ bÝ mËt t×nh r¹ng nhiÔm
HIV cña m×nh
•
TØ lÖ N§PV cho r»ng ng−êi nhiÔm HIV cã quyÒn ®¨ng ký kÕt h«n víi ng−êi
ch−a cã HIV
•
TØ lÖ % N§PV cho r»ng nÕu vî hoÆc chång bÞ nhiÔm HIV thi vÉn nªn chung
sèng
•
27 TØ lÖ % N§PV cho r»ng ng−êi mÑ nhiÔm HIV cã quyÒn sinh con
•
TØ lÖ N§PV cho r»ng vÉn nªn ®Õn th¨m ng−êi hµng xãm dï hä nhiÔm HIV
•
TØ lÖ N§PV cã tham gia mét ho¹t ®éng phßng chèng HIV/AIDS
•
TØ lÖ N§PV cã tiªm thuèc phßng bÖnh, ch÷a bÖnh b»ng b¬m kim tiªm riªng
4.2 C¸c biÕn sè ®éc lËp
•
Theo tõng d©n téc: Kinh, M−êng, Th¸i, H.M«ng, Tµy, Nïng, V©n KiÒu vµ Pak«
•
Theo 2 giíi nam vµ n÷
•
Theo hai nhãm tuæi, nhãm 15-29 vµ nhãm 30-49
•
Theo 2 nhãm tr×nh ®é häc vÊn, nhãm cÊp 1 trë xuång vµ nhãm ®ang häc cÊp 3
trë lªn
Trong c¸c cuéc nghiªn cøu toµn quèc n¨m 1995 vµ 1997, kÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy
c¸c yÕu tè nh− nhãm tuæi, giíi tÝnh, tr×nh ®é häc vÊn vµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi truyÒn
th«ng cã ¶nh h−ëng ®Õn kiÕn thøc, th¸i ®é vµ thùc hµnh vÒ phßng chèng HIV/AIDS
Trung t©m Huy ®éng Céng ®ång ViÖt Nam Phßng chèng HIV/AIDS
5
4.3 Khung lý thuyÕt nghiªn cøu
KiÕn thøc, th¸i ®é, thùc hµnh
vÒ HIV/AIDS
Lu¸ tuæi (15-29)
D©n téc
TruyÒn th«ng trùc tiÕp
Giíi tÝnh (n÷)
TruyÒn th«ng ®¹i chóng
Tr×nh ®é häc vÊn (thÊp)
Cã ph−¬ng tiªn TruyÒn
th«ng
§iÒu kiÖn kinh tÕ, x· héi
5. §Þa bµn nghiªn cøu
5.1 Chän ®Þa bµn nghiªn cøu
Chän 4 huyÖn cã chñ ®Ých: Yªn ThÕ, tØnh B¾c Giang; thµnh phè §iÖn Biªn Phñ,
tØnh §iÖn Biªn; huyÖn Nho Quan, tØnh Ninh B×nh vµ huyÖn H−íng Ho¸ tØnh Qu¶ng
TrÞ.
210 ng−êi Th¸i trong ®é tuæi 15 – 49 ë Tp. §iÖn Biªn Phñ TØnh §iÖn Biªn,
210 ng−êi Nïng trong ®é tuæi 15 – 49 ë huyÖn Yªn ThÕ , TØnh B¾c Giang,
210 ng−êi M−êng trong ®é tuæi 15 – 49 ë huyÖn Nho Quan, TØnh Ninh B×nh,
210 ng−êi V©n KiÒu vµ 210 ng−êi Kinh trong ®é tuæi 15 – 49 ë huyÖn H−íng
Ho¸, TØnh Qu¶ng TrÞ (®Ó so s¸nh trªn cïng mét ®Þa bµn)
5.2. Chän c¸c hé gia ®×nh ®−îc pháng vÊn theo b¶ng hái cÊu tróc.
Cì mÉu. TÝnh theo c«ng thøc sau: n = t2 p (1-p) / e2
Cì mÉu lµ n; t lµ ®é tin cËy, t = 1.96 nÕu lÊy kho¶ng tin cËy CI lµ 95%
p lµ tØ lÖ ng−êi tr¶ lêi ®óng vµ 1-p lµ tØ lÖ ng−êi tr¶ lêi sai. NÕu p = 0.3 th× 1-p = 0.7 vµ
tÝch sè p(1-p) = 0.21. Trong nghiªn cøu th−êng lÊy p = 0.5 ®Ó cã tÝch sè p(1-p) lín
nhÊt (0.25).
Trong nghiªn cøu vÒ nhËn thøc, kiÕn thøc vµ thùc hµnh t−¬ng øng víi p nãi trªn
th−êng lÊy ®é chÝnh x¸c e = 0.1. ë ®©y, chóng t«i chän e = 0.1. Theo c«ng thøc trªn
Trung t©m Huy ®éng Céng ®ång ViÖt Nam Phßng chèng HIV/AIDS
6
ta ®−îc n = 196 víi hiÖu qu¶ thiÕt kÕ côm = 2; cì mÉu lµm trßn sÏ lµ 210 cho mét d©n
téc.
C¸ch chän côm d©n c−:
§é chÝnh x¸c trong mét ®iÒu tra theo côm sÏ cµng nhá khi con sè c¸c côm cµng lín vµ
con sè c¸c hé cña tõng côm cµng nhá. Chóng t«i chän 30 côm vµ mçi côm sÏ cã 14
(nÕu lµ 2 d©n téc) hoÆc 21 ng−êi (nÕu lµ 3 d©n téc)
ë mçi tØnh, chóng ta sÏ x¸c ®Þnh danh s¸ch c¸c x· cña huyÖn ®−îc nghiªn cøu víi d©n
sè vµ d©n sè céng dån cña tõng x·.
Danh s¸ch c¸c x· trong ®Þa bµn nghiªn cøu. VÝ dô
TT
chän
Tªn x·
D©n sè
1
A
6.500
2
13.373
B
8.500
D©n sè céng dån
6.500
Sè ®Þnh côm ®−îc
4 503 (côm 1)
15.000
9.270 (côm 2)
(côm 3)
...
n
....
Q
....
5300
Céng
........
143.000
......
.........
143.000
Sau ®ã lÊy tæng d©n sè cña huyÖn chia cho 30 (sè côm ®· chän) ®Ó cã kho¶ng c¸ch
mÉu lµ (143.000/30) 4767
Chän ngÉu nhiªn mét sè cã 4 ch÷ sè trªn tê tiÒn, gi¶ sö sè ®ã lµ 4503 th× côm 1 sÏ n»m
ë x· A v× ng−êi d©n thø 4503 lµ ng−êi cña x· A. Sau ®ã lÊy sè ngÉu nhiªn võa chän
®−îc (4503) céng víi kho¶ng c¸ch mÉu (4767) vµ ®−îc sè 9270 lµ sè thø tù cña mét
ng−êi d©n thuéc x· B. Nh− vËy côm 2 ®−îc chän n»m trong x· B. TiÕp tôc, lÊy 9.270
c«ng víi 4503 (kho¶ng c¸ch mÉu) ®−îc sè 13.773 lµ sè thø tù cña mét ng−êi d©n trong
x· B. Cho nªn côm 3 ®−îc chän vÉn n»m trong x· B. TiÕp tôc nh− vËy cho tíi khi chän
®ñ 30 côm.
Chän hé ®Çu tiªn vµ tiÕp theo cña côm d©n c− ®−îc chän:
VÝ dô: Côm 1 thuéc x· A (x· A lµ x· cã 6500 d©n víi 1650 hé gia ®×nh)
LÊy danh s¸ch c¸c hé d©n toµn x· A. Sau ®ã chän ngÉu nhiªn mét sè cã 4 ch÷ sè trªn
tê tiÒn (ch¼ng h¹n lµ 0930). VÝ dô hé thø 0930 lµ hé «ng Lß V¨n Phim. §ã lµ hé ®−îc
chän. Tr−êng hîp sè ngÉu nhiªn ®ã lín h¬n sè hé gia ®×nh cña x· (ch¼ng h¹n 2620),
th× lÊy sè ®ã (2620) chia cho sè hé cña toµn x· A (1650) ta ®−îc 1 vµ sè d− lµ 970.
Trung t©m Huy ®éng Céng ®ång ViÖt Nam Phßng chèng HIV/AIDS
7
Hé ®Çu tiªn ®−îc chän ë x· A lµ hé cã sè thø tù 970 (sè d− võa tÝnh) trong danh
s¸ch.
Sau khi ®· x¸c ®Þnh ®−îc hé ®Çu tiªn cña côm th× hé tiÕp theo lµ hé liÒn kÒ ë
bªn tay ph¶i cña hé võa ®iÒu tra xong. §iÒu tra viªn ®iÒu tra hé ®Çu tiªn xong,
ra ngâ rÏ tay ph¶i vµ ®iÒu tra hé liÒn kÒ víi hé võa ®iÒu tra xong.
Lµm t−¬ng tù nh− vËy víi c¸c côm d©n c− ®· chän kh¸c.
§iÒu l−u ý lµ chØ chän c¸c hé gia ®×nh cã ng−êi tõ 15 ®Õn 49 tuæi. Chän cã chñ ®Þnh ®Ó
cã 2 nhãm tuæi víi sè l−îng mçi nhãm gÇn nh− nhau vµ 2 nhãm nam vµ n÷ còng vËy.
5. Thêi gian nghiªn cøu
Tõ th¸ng 7/2006 ®Õn th¸ng 4/2007
Trung t©m Huy ®éng Céng ®ång ViÖt Nam Phßng chèng HIV/AIDS
8
PhÇn II. KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ ph©n tÝch
Trong phÇn nµy, chóng t«i lÇn l−ît tr×nh bÇy:
1. KÕt qu¶ nghiªn cøu chung vµ ph©n bè theo 2 nhãm tuæi 15-29 vµ 30-39; vµ
theo 2 giíi nam vµ n÷
2. KÕt qu¶ nghiªn cøu ph©n bè theo 2 nhãm tr×nh ®é häc vÊn, nhãm cã häc vÊn
thÊp (mï ch÷ vµ cÊp 1) vµ nhãm cã häc vÊn cao (cÊp 3 vµ cao h¬n)
3. KÕt qu¶ nghiªn cøu ph©n bè theo 5 nhãm d©n téc V©n KiÒu, Kinh, M−êng,
Th¸i vµ Nïng
4. So s¸nh kÕt qu¶ nghiªn cøu trªn 2 nhãm d©n téc V©n KiÒu vµ Kinh trªn cïng
mét ®Þa bµn nghiªn cøu lµ huyÖn H−íng Hãa, tØnh Qu¶ng trÞ
5. So s¸nh
1. KÕt qu¶ nghiªn cøu ph©n bè theo 2 nhãm tuæi vµ giíi tÝnh
1.1 KiÕn thøc vÒ ®Þnh nghÜa HIV/AIDS
C©u tr¶ lêi ®óng lµ nãi ®−îc HIV lµ virót g©y suy gi¶m miÔn dÞch ë ng−êi. TØ lÖ tr¶ lêi ®óng
cña thanh niªn (41.2%) cao h¬n cña trung niªn (34.5%) vµ sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng
kª (t=3.11 > 1,96)
TØ lÖ tr¶ lêi ®óng cña nam (41.9%) cao h¬n cña n÷ (34.0%) vµ sù kh¸c biÖt cã ý
nghÜa thèng kª (t=3.65 > 1,96)
C©u tr¶ lêi ®óng lµ nãi ®−îc mét trong 2 ý, hoÆc AIDS lµ Héi chøng suy gi¶m miÔn
dÞch m¾c ph¶i hoÆc AIDS lµ gia ®o¹n cuèi cña qu¸ tr×nh nhiÔm HIV. TØ lÖ tr¶ lêi
®óng cña thanh niªn (56.3%) cao h¬n cña trung niªn (50.1%) vµ sù kh¸c biÖt cã ý
nghÜa thèng kª (t=2.80 > 1.96)
TØ lÖ tr¶ lêi ®óng cña nam (55.8%) cao h¬n cña n÷ (50.6%) vµ sù kh¸c biÖt cã ý
nghÜa thèng kª (t=2.33 > 1.96)
1.2 KiÕn thøc phßng tr¸nh l©y nhiÔm HIV qua tiªm chÝch
TØ lÖ ng−êi nãi ®Õn dïng b¬m kim tiªm riªng ë thanh niªn (86.1%) thÊp h¬n ë trung
niªn (87.4%) song sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª (t=0.87 < 1.96)
TØ lÖ ng−êi nãi ®Õn dïng b¬m kim tiªm riªng ë nam (89.3%) cao h¬n ë n÷ (84.4%)
vµ sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª (t=3.20)
TØ lÖ ng−êi nãi ®Õn c¸c biÖn ph¸p kh¸c nh− lµm s¹ch, luéc s«i b¬m kim tiªm hoÆc
lµm s¹ch b»ng dung dÞch s¸t trïng ®Òu rÊt thÊp ë c¶ hai nhãm tuæi vµ hai giíi.
1.3 KiÕn thøc phßng tr¸nh l©y nhiÔm HIV/AIDS qua ®−êng t×nh dôc
TØ lÖ ng−êi nãi ®Õn chung thñy ë thanh niªn (55.5%) thÊp h¬n ë trung niªn (63.3.%)
vµ sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª (t=3.49 > 1.96)
Trung t©m Huy ®éng Céng ®ång ViÖt Nam Phßng chèng HIV/AIDS
9
TØ lÖ ng−êi nãi ®Õn chung thñy ë nam (58.7%) thÊp h¬n ë n÷ (60.4%) song sù kh¸c
biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª (t=0.78 < 1.96)
TØ lÖ ng−êi nãi ®Õn sö dông bao cao su ë thanh niªn (67.0%) cao h¬n ë trung niªn
(63.0.%) song sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª (t=1.88 < 1.96)
TØ lÖ ng−êi nãi ®Õn sö dông bao cao su ë nam (70.4%) cao h¬n ë n÷ (60.2%) vµ sù
kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª (t=4.74 > 1.96)
TØ lÖ ng−êi nãi ®Õn kh«ng cã quan hÖ t×nh dôc ë c¶ hai nhãm tuæi vµ hai giíi ®Òu rÊt
thÊp
1.4 NhËn thøc vÒ vÊn ®Ò sinh con cña nh÷ng ng−êi phô n÷ nhiÔm HIV
TØ lÖ ng−êi cho r»ng ng−êi mÑ nhiÔm HIV kh«ng nªn sinh con ë c¶ hai nhãm tuæi vµ
hai giíi ®Òu rÊt cao, trªn 95%
1.5. NhËn thøc vÒ quyÒn ®−îc kh¸m ch÷a bÖnh cña ng−êi cã HIV
TØ lÖ ng−êi nãi ®Õn quyÒn ®−îc kh¸m ch÷a bÖnh ë thanh niªn (89.8%) cao h¬n ë
trung niªn (88.3%) nh−ng sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª (t=1.08 < 1.96)
TØ lÖ ng−êi nãi ®Õn quyÒn ®−îc kh¸m ch÷a bÖnh ë nam (90.5%) cao h¬n ë n÷
(87.7%) vµ sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª (t=2.01 > 1.96)
1.6. NhËn thøc vÒ quyÒn ®−îc gi÷ bÝ mËt cña ng−êi cã HIV
TØ lÖ ng−êi nãi ®Õn quyÒn ®−îc gi÷ bÝ mËt ë thanh niªn (42.9%) cao h¬n ë trung niªn
(40.4%) nh−ng sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª (t=1.14 < 1.96)
TØ lÖ ng−êi nãi ®Õn quyÒn ®−îc gi÷ bÝ mËt ë nam (44.8%) cao h¬n ë n÷ (38.9%) vµ sù
kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª (t=2.66 >1.96)
1.7 NhËn thøc vÒ quyÒn kÕt h«n cña ng−êi cã HIV
TØ lÖ ng−êi nãi ®Õn quyÒn ®−îc kÕt h«n ë thanh niªn (23.7%) cao h¬n ë trung niªn
(20.4%) nh−ng sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª (t=1.81 < 1.96)
TØ lÖ ng−êi nãi ®Õn quyÒn kÕt h«n ë nam (24.2%) cao h¬n ë n÷ (20.1%) vµ sù kh¸c
biÖt cã ý nghÜa thèng kª (t=2.22 >1.96)
1.8 NhËn thøc vÒ quyÒn sinh con cña ng−êi mÑ cã HIV
TØ lÖ ng−êi nãi ®Õn quyÒn ®−îc sinh con ë thanh niªn (40.2%) cao h¬n ë trung niªn
(37.3%) nh−ng sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª (t=1.35 < 1.96)
TØ lÖ ng−êi nãi ®Õn quyÒn kÕt h«n ë nam (39.7%) cao h¬n ë n÷ (37.8%) song sù
kh¸c biÖt còng kh«ng cã ý nghÜa thèng kª (t=0.07 <1.96)
1.9 Th¸i ®é ®èi xö nÕu vî hoÆc chång cã HIV
TØ lÖ ng−êi cho r»ng nÕu vî hoÆc chång nhiÔm HIV th× hä vÉn sèng chung víi nhau ë
thanh niªn (78.6%) thÊp h¬n ë trung niªn (80.7%) nh−ng sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý
nghÜa thèng kª (t=1.17 < 1.96)
Trung t©m Huy ®éng Céng ®ång ViÖt Nam Phßng chèng HIV/AIDS
10
TØ lÖ ng−êi cho r»ng nÕu vî hoÆc chång nhiÔm HIV th× hä vÉn sèng chung víi nhau ë
nam (80.2%) cao h¬n ë n÷ (79.2%) song sù kh¸c biÖt còng kh«ng cã ý nghÜa thèng
kª (t=1.81 <1.96)
1.10. Th¸i ®é ®èi xö khi biÕt ng−êi hµng xãm cã HIV
TØ lÖ ng−êi cho r»ng nÕu ng−êi hµng xãm cã HIV th× hä vÉn sang ch¬i ë thanh niªn
(79.8%) thÊp h¬n ë trung niªn (80.5%) nh−ng sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª
(t=0.41 < 1.96).
TØ lÖ ng−êi cho r»ng nÕu ng−êi hµng xãm cã HIV th× hä vÉn sang ch¬i ë nam
(78.0%) thÊp h¬n ë n÷ (82.2%) vµ sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª (t=2.35 > 1.96)
1. 11. Thùc hµnh phßng tr¸nh l©y nhiÔm HIV qua tiªm chÝch
TØ lÖ ng−êi d©n ë løa tuæi thanh niªn tr¶ lêi cã tiªm thuèc (20.1%) vµ ë trung niªn
(21.7%) gÇn nh− nhau vµ kh«ng cã sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª, t=1.85 <1.96..TØ
lÖ nam giíi tr¶ lêi cã tiªm thuèc (17.1%) thÊp h¬n tØ lÖ ë n÷ giíi (22.8%) vµ cã sù
kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª, t=3.14 > 1.96.TØ lÖ ng−êi d©n ë tuæi thanh niªn
(94.7%) vµ vµ ë tuæi trung niªn (91.5%) tr¶ lêi cã dïng riªng b¬m kim tiªm khi hä
tiªm thuèc ®Ó phßng tr¸nh l©y nhiÔm HIV ®Òu cao vµ sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa
thèng kª, t=1.39 <1.96.
TØ lÖ nam giíi tr¶ lêi cã dïng riªng BKT khi tiªm thuèc ®Ó phßng tr¸nh l©y nhiÔm
HIV (91.5%) thÊp h¬n ë n÷ giíi (95.3%). Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª, t=2.55
>1.96
1.12. Sù tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng phßng chèng HIV/AIDS
TØ lÖ thanh niªn còng nh− trung niªn cã tham gia ho¹t ®éng truyÒn th«ng PC
HIV/AIDS ®Òu rÊt thÊp (7.3% vµ 8.9%) vµ sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª,
t=0.37 < 1.96
TØ lÖ nam giíi còng nh− n÷ giíi tham gia ho¹t ®éng truyÒn th«ng PC HIV/AIDS
(9.7% vµ 6.7%) ®Òu rÊt thÊp vµ sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª, t=0.75 < 1.96
1.13. Sù tiÕp cËn th«ng tin vÒ HIV/AIDS qua truyÒn h×nh
TØ lÖ thanh niªn vµ tØ lÖ trung niªn xem TV th−êng xuyªn (53.5%vµ 56.4%) kh¸ cao
vµ sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª, t=1.30 <1.96.TØ lÖ thanh niªn tr¶ lêi TV
cã nãi vÒ c¸c néi dung HIV/AIDS lµ 53.7% vµ tû lÖ nµy ë trung niªn lµ 48.2%. Sù
kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª, t=3.63 >1.96
TØ lÖ nam giíi xem TV th−êng xuyªn (59.3%) cao h¬n tØ lÖ ë nµy n÷ giíi (51.2%). Sù
kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª, víi t=2.48 > 1.96.TØ lÖ nam giíi xem tr¶ lêi TV cã nãi
vÒ HIV/AIDS (57.3%) còng cao h¬n tØ lÖ nµy ë n÷ giíi (45.2%). Sù kh¸c biÖt cã ý
nghÜa thèng kª, víi t=5.37 > 1.96
1.14 . Sù tiÕp cËn th«ng tin vÒ HIV/AIDS qua ®µi ph¸t thanh
TØ lÖ thanh niªn (5.5%) vµ tû lÖ trung niªn (5.2%) tr¶ lêi cã nghe radio th−êng xuyªn
®Òu rÊt thÊp vµ kh«ng cã sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª, t=0.30 <1.96.TØ lÖ thanh
Trung t©m Huy ®éng Céng ®ång ViÖt Nam Phßng chèng HIV/AIDS
11
niªn tr¶ lêi radio cã nãi vÒ HIV/AIDS (17.3%) cao h¬n so víi tû lÖ trung niªn
(12.4%). Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª, t=3.07 >1.96
TØ lÖ nam giíi tr¶ lêi cã nghe radio th−êng xuyªn (7.7%) cao h¬n tû lÖ ë n÷ giíi
(3.3%). Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª, t=4.37 > 1.96; tuy nhiªn c¶ hai tØ lÖ ®Òu rÊt
thÊp.TØ lÖ nam giíi tr¶ lêi radio cã nãi vÒ HIV/AIDS (17.9%) cao h¬n tû lÖ nµy ë n÷
giíi (11.9%). Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª, t=3.77 > 1.96
1.15. Sù tiÕp cËn th«ng tin vÒ HIV/AIDS qua b¸o viÕt
TØ lÖ thanh niªn tr¶ lêi cã ®äc b¸o th−êng xuyªn (3.3%) vµ tû lÖ trung niªn (4.1%)
®Òu rÊt thÊp. Sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª, t=0.89 <1.96. TØ lÖ thanh niªn
tr¶ lêi b¸o cã nãi vÒ HIV/AIDS (18.6%) cao h¬n vµ tû lÖ nµy ë trung niªn (13.0%).
Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª, t=3.50<1.96.TØ lÖ nam giíi (4.6%) vµ tû lÖ ë n÷
giíi (2.9%) tr¶ lêi cã ®äc b¸o th−êng xuyªn ®Òu rÊt thÊp..TØ lÖ nam giíi tr¶ lêi cã b¸o
cã nãi vÒ HIV/AIDS (17.3%) cao h¬n tû lÖ nµy ë n÷ giíi (14.3%) song sù kh¸c biÖt
kh«ng cã ý nghÜa thèng kª, t=1.87 <1.96
1.16 . Sù tiÕp cËn th«ng tin vÒ HIV/AIDS qua ®µi ph¸t thanh x·
TØ lÖ thanh niªn (36.5%) vµ tû lÖ trung niªn (36.0%) tr¶ lêi cã nghe ph¸t thanh x·
ph¸t hµng ngµy gÇn nh− nahu vµ sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª, t=0.23
<1.96. .TØ lÖ thanh niªn (20.6%) vµ tû lÖ ë trung niªn (21.0%) tr¶ lêi ph¸t thanh x· cã
nãi vÒ HIV/AIDS còng t−¬ng tù vµ sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª, t=0.21
<1.96. TØ lÖ nam giíi (34.7%) vµ tû lÖ n÷ giíi (37.6%) tr¶ lêi ph¸t thanh x· ph¸t hµng
ngµy; còng nh− tr¶ lêi ph¸t thanh x· cã ph¸t vÒ HIV/AIDS ë nam giíi (21.4%) vµ ë
n÷ giíi (20.3%) còng t−¬ng tù vµ sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª, t=0.61
<1.96
1.17. Sù tiÕp cËn th«ng tin vÒ HIV/AIDS qua truyÒn th«ng trùc tiÕp
C¸c tØ lÖ thanh niªn vµ trung niªn tr¶ lêi cã nghe truyÒn th«ng trùc tiÕp hoÆc cã nhËn
tµi liÖu vÒ HIV hoÆc cã dù häp vÒ HIV ®Òu thÊp
2. KÕt qu¶ nghiªn cøu ph©n bè theo nhãm cã häc vÊn thÊp vµ
nhãm cã häc vÊn cao
Trong phÇn nµy, chóng t«i chØ so s¸nh hai nhãm, nhãm thø nhÊt gåm nh÷ng ng−êi
mï ch÷ vµ ng−êi ®· häc cÊp 1; nhãm thø hai gåm nh÷ng ng−êi ®· häc tõ trung häc
phæ th«ng cÊp 3 trë lªn; nh− vËy hai nhãm sÏ cã tr×nh ®é häc vÊn chªnh lÖch râ rµng.
Trong nghiªn cøu n¨m 1997 ë 12 tØnh thµnh trong c¶ n−íc, chóng t«i còng ®· cã c¸c
kÕt qu¶ ë hai nhãm nµy.
2.1. KiÕn thøc vÒ ®Þnh nghÜa HIV/AIDS
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi ®óng kh¸i niÖm vÒ HIV (8.2%)
thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi tØ lÖ ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (70.3%). Sù kh¸c
biÖt nµy cã ý nghÜa thèng kª víi t=22.01 > 1.96
Trung t©m Huy ®éng Céng ®ång ViÖt Nam Phßng chèng HIV/AIDS
12
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi ®óng kh¸i niÖm vÒ AIDS (14.3%)
thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi tØ lÖ ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (88.3%). Sù kh¸c
biÖt nµy cã ý nghÜa thèng kª víi t=25.32 > 1.96
2.2. KiÕn thøc vÒ phßng tr¸nh l©y nhiÔm HIV qua tiªm chÝch
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ cã tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi dïng BKT riªng ®Ó phßng tr¸nh
l©y nhiÔm HIV qua ®−êng tiªm chÝch (64.5%) thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi tØ lÖ ng−êi cã
tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (98.0%). Sù kh¸c biÖt nµy cã ý nghÜa thèng kª víi
t=14.39 > 1.96
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi lµm s¹ch BKT ®Ó phßng tr¸nh l©y
nhiÔm HIV qua ®−êng tiªm chÝch (11.3%) còng thÊp h¬n so víi tØ lÖ ng−êi cã tr×nh
®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (22.7%). Sù kh¸c biÖt nµy cã ý nghÜa thèng kª víi t=5.25 >
1.96
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi lµm s¹ch BKT b»ng chÊt s¸t trïng
®Ó phßng tr¸nh l©y nhiÔm HIV qua ®−êng tiªm chÝch (2.7%) còng thÊp h¬n tØ lÖ nµy
ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (14.1%). Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª, víi
t=7.14 > 1.96
2.3. KiÕn thøc vÒ phßng tr¸nh l©y nhiÔm HIV qua ®−êng t×nh dôc
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ cã tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi sèng chung thuû ®Ó phßng
tr¸nh l©y nhiÔm HIV qua ®−êng t×nh dôc (35.5%) thÊp h¬n nhiÒu so víi tØ lÖ nµy ë
ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (69.5%). Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª víi
t=11.66 > 1.96.TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi dïng bao cao su ®Ó
phßng tr¸nh l©y nhiÔm HIV qua ®−êng t×nh dôc (51.2%) còng thÊp h¬n so víi tØ lÖ
nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (75.8%). Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª
víi t=8.70 > 1.96
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi kh«ng QHTD ®Ó phßng tr¸nh l©y
nhiÔm HIV qua ®−êng t×nh dôc (7.2%) còng thÊp h¬n tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é
cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (13.3%). Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª víi t=3.49 > 1.96
2.4. NhËn thøc vÒ vÊn ®Ò ng−êi mÑ cã HIV cã nªn sinh con kh«ng
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ cã tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi lµ ng−êi mÑ cã HIV cã nªn
sinh con (3.8%) còng nh− tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (3.9%) ®Òu
rÊt thÊp vµ kh«ng cã sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª, t=0.14 <1.96
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ cã tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi ng−êi mÑ nhiÔm HIV kh«ng
nªn sinh con (88.7%) thÊp h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3
(96.1%). Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª víi t=4.69 > 1.96
2.5. NhËn thøc vÒ quyÒn kh¸m ch÷a bÖnh cña ng−êi cã HIV
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ cã tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi ng−êi cã HIV (NCH) cã quyÒn
®−îc kh¸m ch÷a bÖnh ë ng−êi mï ch÷ vµ cã tr×nh ®é häc vÊn cÊp 1 (71.3%); thÊp h¬n
nhiÒu so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (97.7%). Sù kh¸c biÖt cã
ý nghÜa thèng kª, víi t=12.17 > 1.96
Trung t©m Huy ®éng Céng ®ång ViÖt Nam Phßng chèng HIV/AIDS
13
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi NCH kh«ng cã quyÒn ®−îc kh¸m
ch÷a bÖnh (5.8%) cao h¬n tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (1.2%). Sù
kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª, víi t=4.23 >1.96
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 kh«ng biÕt tr¶ lêi c©u hái nµy (22.9%);
cao h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (1.2%). Sù kh¸c biÖt
cã ý nghÜa thèng kª, víi t=11.13 > 1.96
2.6. NhËn thøc vÒ quyÒn ®−îc gi÷ bÝ mËt cña ng−êi cã HIV
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ cã tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi NCH cã quyÒn ®−îc gi÷ bÝ mËt
(28.3%); thÊp h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (50.4%). Sù
kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª, víi t=7.76 > 1.96
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi NCH kh«ng cã quyÒn ®−îc gi÷ bÝ
mËt (45.7%) còng nh− tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (43.0%) lµ cßn
kh¸ cao. Kh«ng cã sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª, t=1.0 <1.96
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 kh«ng biÕt tr¶ lêi c©u hái nµy (25.9%);
cao h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (6.6%). Sù kh¸c biÖt
cã ý nghÜa thèng kª, víi t=8.8 > 1.96
2.7. NhËn thøc vÒ quyÒn kÕt h«n cña ng−êi cã HIV
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ cãtr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi NCH cã quyÒn kÕt h«n (8.5%);
thÊp h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (37.1%). Sù kh¸c biÖt
cã ý nghÜa thèng kª víi t=11.8 > 1.96
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi NCH kh«ng cã quyÒn kÕt h«n
(59.4%); cao h¬n tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (53.5%). Sù kh¸c
biÖt cã ý nghÜa thèng kª, t=2.0 > 1.96
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 kh«ng biÕt tr¶ lêi c©u hái nµy (32.1%);
cao h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (9.4%). Sù kh¸c biÖt
cã ý nghÜa thèng kª víi t=9.5 > 1.96
2.8. NhËn thøc vÒ quyÒn sinh con cña mÑ cã HIV
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ cã tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi ng−êi mÑ cã HIV cã quyÒn
sinh con (25.9%) thÊp h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3
(56.6%). Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª víi t=10.7 > 1.96
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ cã tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi ng−êi mÑ cã HIV kh«ng cã
quyÒn sinh con (45.1%) cao h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp
3 (36.3%). Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª víi t=3.0 > 1.96
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 kh«ng biÕt tr¶ lêi c©u hái nµy (29.0%);
cao h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (7.0%). Sù kh¸c biÖt
cã ý nghÜa thèng kª víi t=9.6 > 1.96
Trung t©m Huy ®éng Céng ®ång ViÖt Nam Phßng chèng HIV/AIDS
14
2.9. Th¸i ®é ®èi xö nÕu vî hoÆc chång cã HIV
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ cã tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi lµ vÉn sèng chung nÕu vî hoÆc
chång cã HIV (70.6%) thÊp h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp
3 (84.4%). Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª víi t=5.6 > 1.96
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ cã tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi lµ sèng ly th©n nÕu vî hoÆc
chång cã HIV (11.9%) cao h¬n tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3
(10.9%). Sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª, t=0.5 <1.96
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ cã tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi lµ ly h«n nÕu vî/chång nhiÔm
HIV (17.4%); cao h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (4.7%).
Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª víi t=6.8 > 1.96
2.10. Th¸i ®é ®èi xö khi biÕt ng−êi hµng xãm cã HIV
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ cã tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi lµ vÉn ®Õn ch¬i nhµ hµng xãm
nhiÔm HIV (58.4%) thÊp h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3
(92.2%). Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª víi t=13.2 > 1.96
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ cã tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi lµ kh«ng ®Õn ch¬i nhµ hµng
xãm nhiÔm HIV (27.0%) cao h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn
cÊp 3 (4.3%). Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª víi t=10.5 > 1.96
2.11. Thùc hµnh phßng tr¸nh l©y nhiÔm HIV qua tiªm chÝch
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ cã tr×nh ®é cÊp 1 cã tiªm thuèc vµ tr¶ lêi cã dïng riªng
BKT ®Ó phßng l©y nhiÔm HIV (93.0%) vµ tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn
cÊp 3 (96.0%) ®Òu cao vµ sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª, t=0.70 < 1.96
2.12. Sù tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng phßng chèng HIV/AIDS
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi cã tham gia c¸c ho¹t ®éng phßng
chèng HIV/AIDS (2.0%); tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (16.5%).
Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª, t=8.73 > 1.96. Tuy nhiªn c¸c tØ lÖ nµy ®Òu r©t thÊp
2.13. Sù tiÕp cËn th«ng tin vÒ HIV/AIDS qua truyÒn h×nh
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi cã xem TV th−êng xuyªn (36.9%)
thÊp h¬n nhiÒu so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (74.2%). Sù
kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª víi t=12.84> 1.96
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi cã th«ng tin vÒ HIV/AIDS lµ qua
TV (31.1%) thÊp h¬n nhiÒu so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3
(70.7%). Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª víi t=13.57 > 1.96
2.14. Sù tiÕp cËn th«ng tin vÒ HIV/AIDS qua ®µi ph¸t thanh
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi cã nghe radio th−êng xuyªn
(1.7%); thÊp h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (7.4%). Tuy
nhiªn, c¶ hai tØ lÖ ®Òu rÊt thÊp
Trung t©m Huy ®éng Céng ®ång ViÖt Nam Phßng chèng HIV/AIDS
15
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi cã th«ng tin vÒ HIV/AIDS tõ radio
(7.9%); thÊp h¬n nhiÒu so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3
(23.8%). Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª víi t=7.6 > 1.96
2.15. Sù tiÕp cËn th«ng tin vÒ HIV/AIDS qua b¸o viÕt
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi cã ®äc b¸o th−êng xuyªn (0.3%);
thÊp h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (11.7%). Sù kh¸c biÖt
cã ý nghÜa thèng kª víi t = 8.4 > 1.96; tuy nhiªn c¶ hai tØ lÖ ®Òu rÊt thÊp
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi b¸o viÕt cã th«ng tin vÒ HIV/AIDS
(2.1%); thÊp h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (39.8%). Sù
kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª víi t=16.3 > 1.96
2.16. Sù tiÕp cËn th«ng tin vÒ HIV/AIDS qua ph¸t thanh x·
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi ph¸t thanh x· cã ph¸t hµng ngµy
(21.2%); thÊp h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (43.0%). Sù
kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª víi t = 8.1 > 1.96
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi ph¸t thanh x· cã ph¸t vÒ
HIV/AIDS (12.0%); thÊp h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3
(25.8%). Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª víi t=6.1 > 1.96
2.17. Sù tiÕp cËn th«ng tin vÒ HIV/AIDS qua truyÒn th«ng trùc tiÕp
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi cã nghe truyÒn th«ng trùc tiÕp vÒ
HIV/AIDS (5.1%); thÊp h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3
(10.2%). Sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª víi t = 3.3 > 1.96
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi cã nhËn tµi liÖu vÒ HIV/AIDS
(7.5%); thÊp h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (20.7%). Sù
kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª víi t=6.6 > 1.96
TØ lÖ ng−êi kh«ng biÕt ch÷ vµ tr×nh ®é cÊp 1 tr¶ lêi cã dù häp vÒ HIV/AIDS (6.5%);
thÊp h¬n so víi tØ lÖ nµy ë ng−êi cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ trªn cÊp 3 (15.6%). Sù kh¸c biÖt
cã ý nghÜa thèng kª víi t=5.1 > 1.96
3. ph©n tÝch KÕt qu¶ nghiªn cøu theo 5 nhãm d©n téc
3.1. So s¸nh løa tuæi, giíi t×nh vµ tr×nh ®é häc vÊn
VÒ nhãm tuæi vµ vÒ giíi, tØ lÖ ng−êi ®−îc pháng vÊn (N§PV) lµ thanh niªn vµ nam
giíi trong ng−êi Kinh ë Qu¶ng TrÞ thÊp h¬n so víi 4 nhãm d©n téc ®−îc nghiªn cøu.
TØ lÖ mï ch÷ rÊt cao ë ng−êi V©n KiÒu (65 ng−êi), tíi 31.0%.
TØ lÖ N§PV cã tr×nh ®é cÊp 3 vµ Trung häc chuyªn nghiÖp cao nhÊt ë ng−êi Kinh
(37.1%) vµ thÊp nhÊt ë ng−êi V©n KiÒu (12.4%)
Trung t©m Huy ®éng Céng ®ång ViÖt Nam Phßng chèng HIV/AIDS
16
3.2 So s¸nh nghÒ nghiÖp vµ t×nh tr¹ng h«n nh©n
TØ lÖ N§PV ch−a lËp gia ®×nh ë ng−êi Kinh cao h¬n 4 nhãm d©n téc kh¸c, phï hîp
víi tØ lÖ ë løa tuæi 15-29 ë ng−êi Kinh thÊp h¬n nh− trong b¶ng ®· nªu.
3.3. So s¸nh kiÕn thøc vÒ ®Þnh nghÜa HIV vµ AIDS
TØ lÖ ng−êi M−êng ë Nho Quan (60.5%) vµ ng−êi Kinh ë H−íng Hãa (48.1%) tr¶ lêi
®óng ®Þnh nghÜa vÒ HIV cao h¬n c¸c nhãm ng−êi d©n téc kh¸c, thÊp nhÊt lµ ng−êi
V©n KiÒu ë H−íng Hãa (13.3%)
TØ lÖ ng−êi Nïng ë Yªn ThÕ (31.4%) vµ ng−êi M−êng ë Nho Quan (26.7%) tr¶ lêi
®óng ®Þnh nghÜa vÒ AIDS cao h¬n c¸c nhãm ng−êi d©n téc kh¸c, thÊp nhÊt lµ ng−êi
V©n KiÒu (2.9%)
TØ lÖ biÕt AIDS lµ giai ®o¹n cuèi cña qu¸ tr×nh nhiÔm HIV cã kh¸ h¬n, tõ 14.8% ë
ng−êi V©n KiÒu ®Õn 68.6% ë ng−êi Nïng
3.4. So s¸nh kiÕn thøc vÒ phßng tr¸nh l©y nhiÔm HIV qua tiªm chÝch
TØ lÖ ng−êi M−êng (92.4%), ng−êi Kinh (98.1%), ng−êi Th¸i (99.5%) vµ ng−êi Nïng
(90.5%) nãi ®Õn biÖn ph¸p dïng b¬m kim tiªm riªng lµ rÊt cao, tØ lÖ nÇy thÊp h¬n
nhiÒu ë ng−êi V©n KiÒu (53.3%)
Luéc s«i b¬m kim tiªm vµ lµm s¹ch b¬m kim tiªm b»ng dung dÞch s¸t trïng Ýt ®−îc
ng−êi d©n biÕt ®Õn ë c¶ 5 nhãm d©n téc (tõ 1.9% ®Õn 21.4%)
3.5. So s¸nh kiÕn thøc vÒ phßng tr¸nh l©y nhiÔm HIV/AIDS qua ®−êng t×nh dôc
TØ lÖ ng−êi M−êng (87.6%), ng−êi Kinh (76.2%) nãi ®Õn biÖn ph¸p chung thuû lµ
cao, tØ lÖ nÇy thÊp h¬n nhiÒu ë ng−êi Nïng (15.2%) vµ ng−êi V©n KiÒu (24.3%)
TØ lÖ ng−êi Kinh (79.5%) vµ ng−êi Th¸i (71.3%) nãi ®Õn biÖn ph¸p chung thuû lµ
cao, tØ lÖ nµy thÊp h¬n nhiÒu ë ng−ê V©n KiÒu (24.3%)
3.6. So s¸nh nhËn thøc vÒ vÊn ®Ò ng−êi mÑ cã HIV cã kh«ng nªn sinh con kh«ng
TØ lÖ ®ång ý lµ mÑ cã HIV kh«ng nªn sinh con cao h¬n ë ng−êi Th¸i (100%), ng−êi
Nïng (98.6%), ng−êi M−êng (98.1) ng−êi Kinh (96.7%) vµ thÊp h¬n ë ng−êi V©n
KiÒu (93.8%)
Lý do N§PV nªu ra lµ : sî l©y nhiÔm cho con, g¸nh nÆng cho x· héi. TØ lÖ nµy ng−êi
vµ ng−êi M−êng (87.7%), ng−êi Nïng (86.2%), ng−êi Th¸i (85.2) vµ ë ng−êi Kinh
(85.1%), thÊp nhÊt lµ ë ng−êi V©n KiÒu (76.2%)
3.7. So s¸nh nhËn thøc vÒ quyÒn ®−îc kh¸m ch÷a bÖnh cña ng−êi cã HIV
TØ lÖ ng−êi Th¸i (97.6%), ng−êi Kinh (97.1%) vµ ng−êi M−êng (92.9%) tr¶ lêi ng−êi
cã HIV cã quyÒn ®−îc kh¸m ch÷a bÖnh cao h¬n tØ lÖ nµy ë ng−êi V©n KiÒu (67.6%)
vµ ng−êi Nïng (65.2%)
Lý do nh÷ng ng−êi nãi cã quyÒn ®−a ra lµ: ®ã lµ quyÒn cña ng−êi cã HIV ë ng−êi
Th¸i (68.8%), ng−êi Kinh (67.6%), ng−êi M−êng (66.7%), tØ lÖ nµy cao h¬n so víi tØ
Trung t©m Huy ®éng Céng ®ång ViÖt Nam Phßng chèng HIV/AIDS
17
lÖ ë ng−êi V©n KiÒu (49.3%) vµ ng−êi Nïng(31.4%). Lý do kh¸c lµ ®Ó ch¨m sãc søc
khoÎ ®Ó kÐo dµi cuéc sèng cña hä ë ng−êi Nïng (68.6%), ë ng−êi M−êng (24.7%) vµ ë
ng−êi Th¸i (20%). TØ lÖ nµy thÊp h¬n ë ng−êi Kinh (11.3%) vµ ng−êi V©n KiÒu (7.7%)
Lý do cña nh÷ng ng−êi tr¶ lêi ng−êi cã HIV kh«ng ®−îc quyÒn kh¸m ch÷a bÖnh v× sî
lµm l©y nhiÔm cho ng−êi kh¸c ë ng−êi Kinh lµ 66.7%; ë ng−êi Nïng lµ 61.6%; ng−êi
Th¸i lµ 50.0%, ng−êi M−êng 26.7% vµ ng−êi V©n KiÒu 14.7%
3.8. So s¸nh nhËn thøc vÒ quyÒn ®−îc gi÷ bÝ mËt cña ng−êi cã HIV
TØ lÖ ng−êi Nïng (49.5%), ng−êi Th¸i (48.1%) vµ ng−êi Kinh (47.6%) tr¶ lêi ng−êi
cã HIV cã quyÒn ®−îc gi÷ bÝ mËt th«ng tin cao h¬n ë ng−êi M−êng (39.0%) vµ ng−êi
V©n KiÒu (23.3%)
Lý do ®−îc nhiÒu ng−êi tr¶ lêi lµ: ®Ó tr¸nh bÞ kú thÞ vµ ph©n biÖt ®èi xö. Tû lÖ nµy
cao ë ng−êi Th¸i (88.2%) vµ ng−êi V©n KiÒu (83.7%), thÊp h¬n ë ng−êi Kinh
(75.0%), ng−êi M−êng (74.4%), ng−êi Nïng (72.1%)
Lý do cña nh÷ng ng−êi tr¶ lêi ng−êi cã HIV kh«ng ®−îc quyÒn gi÷ bÝ mËt th«ng tin
v× mäi ng−êi cÇn biÕt ai cã HIV ®Ó cßn phßng tr¸nh. Tû lÖ nµy cao ë ng−êi V©n KiÒu,
ng−êi Kinh, ng−êi Nïng vµ thÊp h¬n ë ng−êi Th¸i, ng−êi M−êng
3.9. So s¸nh nhËn thøc vÒ quyÒn ®−îc kÕt h«n cña ng−êi cã HIV
TØ lÖ tr¶ lêi ng−êi cã HIV/AIDS cã quyÒn ®−îc kÕt h«n cao ë ng−êi Kinh (37.1%),
ng−êi M−êng (26.2%) vµ thÊp h¬n ë ng−êi Th¸i, ng−êi Nïng, ng−êi V©n KiÒu
TØ lÖ tr¶ lêi vî chång vÉn chung sèng khi mét ng−êi cã HIV cao ë ng−êi Th¸i (86.5%),
ng−êi M−êng (82.9%), ng−êi Kinh (82.4%) vµ thÊp h¬n ë ng−êi V©n KiÒu (75.7%) vµ
ng−êi Nïng (71.8%)
3.10. Th¸i ®é ®èi xö nÕu vî hoÆc chång cã HIV
TØ lÖ tr¶ lêi vî chång sÏ sèng ly th©n khi 1 ng−êi cã HIV cao ë ng−êi V©n KiÒu (16.2%),
ng−êi M−êng (15.2%) vµ thÊp h¬n ë ng−êi Kinh (12.4%), ng−êi Th¸i (10.1%), ng−êi
Nïng (5.3%)
3.11. So s¸nh nhËn thøc vÒ quyÒn sinh con cña ng−êi mÑ cã HIV
TØ lÖ tr¶ lêi phô n÷ cã HIV cã quyÒn sinh con cao ë ng−êi Th¸i (49.5%), ng−êi Kinh
(49.0%) vµ thÊp h¬n ë ng−êi Nïng (40.2%), ng−êi M−êng (32.4%), ng−êi V©n KiÒu
(29.1%)
3.12. Th¸i ®é ®èi xö khi biÕt ng−êi hµng xãm cã HIV
TØ lÖ ng−êi tr¶ lêi vÉn quan hÖ víi hµng xãm nhiÔm HIV cao ë ng−êi Th¸i (97.1%),
ng−êi Kinh (90%), ng−êi M−êng (88.1%) vµ thÊp h¬n ë ng−êi Nïng (69.5%), ng−êi
V©n KiÒu (55.7%)
Lý do: v× HIV kh«ng l©y qua tiÕp xóc th«ng th−êng. Tû lÖ nµy cao ë ng−êi Kinh
(41.8%), ng−êi Nïng (41.1%) vµ thÊp h¬n ë ng−êi M−êng (37.3%), ng−êi Th¸i
(31.9%), ng−êi V©n KiÒu (23.1%)
Trung t©m Huy ®éng Céng ®ång ViÖt Nam Phßng chèng HIV/AIDS
18
Lý do: ®Ó khuyÕn khÝch, ®éng viªn, an ñi ng−êi cã HIV. Tû lÖ nµy ë ng−êi V©n KiÒu
(74.4%), ng−êi Th¸i (65.7%), ng−êi Kinh (61.4%), ng−êi M−êng (62.2%) vµ thÊp
nhÊt ë ng−êi Nïng (57.5%)
PhÇn lín nh÷ng ng−êi tr¶ lêi kh«ng ®Õn ch¬i nhµ hµng xãm nhiÔm HIV v× sî bÞ l©y
nhiÔm theo sè liÖu trong b¶ng
3.13. So s¸nh sù tiÕp cËn th«ng tin vÒ HIV/AIDS qua truyÒn h×nh
TØ lÖ nhµ cã TV (61.0%), ng−êi cã xem TV (69.5%) vµ ng−êi cã xem TV hµng ngµy
(41.8%) ë ng−êi V©n KiÒu lµ thÊp nhÊt so víi 4 nhãm d©n téc kh¸c. Còng nh− vËy, tØ
lÖ ng−êi nãi r»ng trong 3 th¸ng qua, truyÒn h×nh cã nãi ®Õn HIV/AIDS ë ng−êi V©n
KiÒu (39.7%) lµ thÊp nhÊt.
3.14. So s¸nh kh¶ n¨ng tiÕp cËn th«ng tin vÒ HIV/AIDS qua ®µi ph¸t thanh
TØ lÖ nhµ cã m¸y thu thanh ë ng−êi V©n KiÒu vµ ë ng−êi Kinh thÊp nhÊt (5.7% vµ
2.9%) TØ lÖ nµy cao h¬n trong ng−êi M−êng (37.1%), ng−êi Th¸i (23.9%) vµ ng−êi
Nïng (22.9%). TØ lÖ nghe ph¸t thanh hµng ngµy trong sè ng−êi cã nghe radio kh¸
thÊp ë tÊt c¶ c¸c nhãm d©n téc (11.9% ®Õn 33.3%). TØ lÖ cho r»ng ph¸t thanh cã nãi
®Õn HIV/AIDs thÊp h¬n so víi biÕt vÒ HIV/AIDS qua truyÒn h×nh
3.15. So s¸nh tiÕp cËn th«ng tin vÒ HIV/AIDS qua b¸o viÕt
TØ lÖ ng−êi cã ®äc b¸o ë ng−êi Kinh (28.6%) vµ ng−êi Muêng (24.3%) cao h¬n ë 3 d©n
téc kh¸c
3.16. So s¸nh tiÕp cËn th«ng tin vÒ HIV/AIDS qua ph¸t thanh x·
TØ lÖ ng−êi cã nghe ph¸t thanh x· còng nh− ph¸t thanh x· cã nãi ®Õn HIV/AIDS so
víi sè ng−êi cã nghe ph¸t thanh cao h¬n ë d©n téc Th¸i, thµnh phè §iÖn Biªn
3.17 . So s¸nh kh¶ n¨ng tiÕp cËn th«ng tin vÒ HIV/AIDS qua truyÒn th«ng trùc tiÕp
TØ lÖ ng−êi tiÕp cËn víi truyªn th«ng trùc tiÕp vµ tµi liÖu truyÒn th«ng cßn rÊt thÊp ë
tÊt c¶ 5 nhãm d©n téc
4. So s¸nh kÕt qu¶ nghiªn cøu d©n téc V©n KiÒu vµ Kinh trªn
cïng mét ®Þa bµn nghiªn cøu t¹i huyÖn H−íng Hãa, Qu¶ng trÞ
4.1. Tuæi cña ng−êi d©n ®−îc pháng vÊn
TØ lÖ ng−êi ng−êi V©n KiÒu ®−îc pháng vÊn trong ®é tuæi 15 – 29 lµ 50.5%,
trong khi ®ã ng−êi Kinh lµ 45.2%
TØ lÖ sè ng−êi ng−êi V©n KiÒu ®−îc pháng vÊn trong ®é tuæi 30 - 49 lµ 49.5%,
trong khi ®ã ng−êi Kinh lµ 54.8%
4.2 Häc vÊn cña ng−êi d©n ®−îc pháng vÊn
Trung t©m Huy ®éng Céng ®ång ViÖt Nam Phßng chèng HIV/AIDS
19
- Xem thêm -
.PDF 
83 
137 
56 
