Tài liệu đánh giá kết quả thực hiện đề án nông thôn mới tại xã quỳnh hậu, huyện quỳnh lưu, tỉnh nghệ an

BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI ========o0o======== Nguyễn Bá Trường ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN ĐỀ ÁN NÔNG THÔN MỚI TẠI XÃ QUỲNH HẬU, HUYỆN QUỲNH LƯU, TỈNH NGHỆ AN Chuyên ngành: QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI Mã số: Giáo viên hướng dẫn: TS. Dương Đăng Khôi HÀ NỘI - 2015 LỜI CAM ĐOAN - Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong đồ án này là trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. - Tôi cam đoan cac thông tin trích dẫn trong đồ án đều được chĩ rõ nguồn gôc. - Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về nguồn gốc và số liệu thông tin được sử dụng trong đồ án này. Sinh viên Nguyễn Bá Trường LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành báo cáo tốt nghiệp, ngoài sự cố gắng và nỗ lực của bản thân, em đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của các tập thể và cá nhân. Trước tiên, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc, lòng biết ơn chân thành đến cô giáo ThS. Đỗ Hải Hà - người đã hướng dẫn chu đáo tận tình, chỉ bảo, giúp đỡ em trong suốt thời gian thực tập tốt nghiệp và hoàn thành báo cáo. Em xin gửi lời cảm ơn đến các thầy cô giáo trong khoa Quản lý đất đai và các cô cô trong trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội đã nhiệt tình dạy bảo và trang bị cho em những kiến thức quý báu trong suốt những năm học vừa qua. Em xin chân thành cảm ơn ban lãnh đạo UBND xã Quỳnh Hậu ,huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Cán bộ địa chính xã, các phòng ban và nhân dân tại xã điều tra đã giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho em trong quá trình thực hiện đề tài. Với tấm lòng chân thành, em xin cảm ơn mọi sự giúp đỡ quý báu đó! Hà Nội, ngày 03 tháng 06 năm 2015 Sinh viên Nguyễn Bá Trường MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC DANH MỤC VIẾT TẮT MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài.............................................................................. 1 2. Mục đích của đề tài .................................................................................... 2 3. Yêu cầu của đề tài ...................................................................................... 2 CHƯƠNG I: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU.................................................. 3 1.1. Cơ sở lý luận về xây dựng nông thôn mới ............................................... 3 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản....................................................................... 3 1.2. Cơ sở thực tiễn xây dựng nông thôn mới ................................................. 8 1.2.1. Xây dựng nông thôn mới theo Tư tưởng Hồ Chí Minh ......................... 8 1.2.2. Quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước ta về xây dựng nông thôn mới ....................................................................................................... 10 1.2.3. Quan điểm, chủ trương của Đảng bộ tỉnh Nghệ An về xây dựng nông thôn mới ....................................................................................................... 12 1.2.4 . Quan điểm, mục tiêu của Đảng bộ xã Quỳnh Hậu về xây dựng nông thôn mới ....................................................................................................... 13 1.3. Cơ sở pháp lý xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam .............................. 15 CHƯƠNG II: ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.............................................................................................. 16 2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.......................................................... 16 2.1.1. Đối tượng nghiên cứu: ............................................................... 16 2.1.2. Phạm vi nghiên cứu: ........................................................................... 16 2.2. Nội dung nghiên cứu ............................................................................. 16 2.3. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................... 17 2.3.1. Điều tra thu thập số liệu, tài liệu ......................................................... 17 2.3.2. Phương phỏng vấn nông hộ ................................................................ 17 2.3.3. Phương pháp xử lý số liệu .................................................................. 17 CHƯƠNG III: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................... 18 3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội .......................................................... 18 3.1.1. Điều kiện tự nhiên .............................................................................. 18 3.1.2 Điều kiện kinh tế - xã hội .................................................................... 20 3.1.3. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của xã ............ 27 3.2. Tình hình quản lý và sử dụng đất ........................................................... 28 3.2.1. Tình hình quản lý đất đai .................................................................... 28 3.2.2. Hiện trạng sử dụng đất........................................................................ 30 3.3. Thực trạng của xã qua khảo sát đánh giá theo 19 tiêu chí Quốc gia trước khi xây dựng nông thôn mới ......................................................................... 33 3.4. Đánh giá kết quả xây dựng nông thôn mới xã Quỳnh Hậu đến năm 2014 ..................................................................................................................... 33 3.4.1. Tiêu chí số 1 về Quy hoạch ................................................................ 33 3.4.2. Tiêu chí số 2 về giao thông ................................................................. 35 3.4.3 Tiêu chí số 3 về Thủy lợi ..................................................................... 37 3.4.4. Tiêu chí số 4 về Điện .......................................................................... 38 3.4.5. Tiêu chí số 5 về Trường học ............................................................... 40 3.4.6. Tiêu chí số 6 về Cơ sở vật chất văn hóa .............................................. 41 3.4.7. Tiêu chí số 7 về: Chợ .......................................................................... 44 3.4.8. Tiêu chí số 8 về Bưu điện ................................................................... 44 3.4.9. Tiêu chí số 9 về Nhà ở dân cư............................................................. 45 3.4.10. Tiêu chí số 10 về Thu nhập ............................................................... 46 3.4.11. Tiêu chí số 11 về Tỷ lệ hộ nghèo ...................................................... 47 3.4.12. Tiêu chí số 12 về Cơ cấu lao động .................................................... 47 3.4.13. Tiêu chí số 13: Về Hình thức tổ chức sản xuất .................................. 47 3.4.14. Tiêu chí số 14 về Giáo dục ............................................................... 48 3.4.15. Tiêu chí số 15 về Y tế ....................................................................... 48 3.4.16. Tiêu chí số 16 về Văn Hóa................................................................ 49 3.4.17. Tiêu chí số 17 về Môi trường............................................................ 50 3.4.18. Tiêu chí số 18 về Hệ thống tổ chức chính trị xã hội vững mạnh....... 51 3.4.19.Tiêu chí số19: Về An ninh, trật tự xã hội ........................................... 52 3.4. Nhu cầu vốn và nguồn vốn .................................................................... 53 3.5. Những tồn tại, hạn chế trong xây dựng nông thôn mới xã Quỳnh Hậu... 54 3.6. Một số tác động của mô hình nông thôn mới tại xã Quỳnh Hậu ............ 55 3.6.1. Về kinh tế ........................................................................................... 55 3.6.2. Về xã hội ............................................................................................ 56 3.6.3. Về môi trường .................................................................................... 57 3.7. Giải pháp cho việc thực hiện mô hình nông thôn mới tại xã Quỳnh Hậu, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An ................................................................. 58 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................... 60 1. Kết luận.................................................................................................. 60 2. Kiến nghị ............................................................................................... 61 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 62 DANH MỤC BẢNG BIỂU Biểu đồ 3.1: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế giai đoạn 2010 – 2014................... 20 Bảng 3.1: Biểu thống kê sử dụng đất năm 2014 của xã Quỳnh Hậu.............. 30 Bảng 3.2: Đánh giá biến động các loại đất giai đoạn năm 2010 - 2014 ......... 32 Bảng 3.3: Mức độ hoàn thành tiêu chí giao thông......................................... 37 Bảng 3.4: Đánh giá nội dung tiêu chí điện .................................................... 39 Bảng 3.5: Vốn và nguồn vốn hoạt động xây dựng nông thôn mới ................ 53 DANH MỤC HÌNH Hình 3.1: Một số đoạn đường trục xã, ngõ xóm của xã Quỳnh Hậu.............. 36 Hình 3.2:Trạm bơm Đồng Lau xóm 10, xã Quỳnh Hậu ................................ 38 Hình 3.3: Trạm biến áp số 2 xóm 8, xã Quỳnh Hậu ...................................... 39 Hình 3.4: Trường tiểu học và trung học cơ sở Quỳnh hậu ............................ 41 Hình 3.5: Nhà văn hóa xã, xóm, trụ sở UBND xã và sân vận động xã .......... 43 Hình 3.6: Cột sóng Viettel và Bưu điện xã Quỳnh Hậu ................................ 45 Hình 3.7: Một số mẫu nhà ở dân cư tại xã Quỳnh hậu .................................. 46 Hình 3.8: Trạm y tế xã Quỳnh Hậu............................................................... 49 DANH MỤC VIẾT TẮT CNH-HDH : Công nghiệp hóa, hiện đại hóa NTM : Nông thôn mới UBND : Uỷ ban nhân dân THCS : Trung học cơ sở QHXD : Quy hoạch xây dựng HĐND : Hội đồng nhân dân KT-XH : Kinh tế xã hội HTX : Hợp tác xã GPMB : Giải phóng mặt bằng MTTQ : Mặt trận tổ quốc VSMT : Vệ sinh môi trường VH-TD-DL : Văn hóa-thể thao-du lịch TTCN : Tiểu thủ công nghiệp ANCT-TTATXH : An ninh chính trị-trật tự an toàn xã hội CN- XD : Công nghiệp, xây dựng MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Sau hơn 20 năm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, nông nghiệp, nông dân, nông thôn nước ta đã đạt được nhiều kết quả khá toàn diện và to lớn. Nông nghiệp tiếp tục phát triển với tốc độ khá cao theo hướng tích cực. Kinh tế chuyển dịch theo hướng tăng tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ, ngành nghề; các hình thức tổ chức sản xuất tiếp tục đổi mới. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được tăng cường. Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được cải thiện. Xóa đói, giảm nghèo đạt kết quả tốt. Hệ thống chính trị được củng cố và tăng cường. Dân chủ cơ sở được phát huy. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Tuy nhiên, những kết quả đạt được chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế. Nông nghiệp phát triển còn kém bền vững, tốc độ tăng trưởng có xu hướng giảm dần, chưa phát huy tốt nguồn lực cho phát triển sản xuất. Việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đổi mới tổ chức sản xuất trong nông nghiệp còn chậm, phổ biến vẫn là sản xuất nhỏ phân tán. Tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ và ngành nghề phát triển chậm, chưa thúc đẩy mạnh mẽ chuyển dịch cơ cấu kinh tế và lao động. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội còn nhiều bất cập, môi trường ngày càng ô nhiễm.Mặt khác, nông nghiệp, nông thôn phát triển thiếu quy hoạch, kết cấu hạ tầng như giao thông, thủy lợi, trường học, trạm y tế, cấp nước còn yếu kém, môi trường ngày càng ô nhiễm. Đời sống vật chất và tinh thần của một bộ phận người dân còn thấp, chênh lệch giàu, nghèo còn lớn. Do vậy xây dựng xã nông thôn mới là một vấn đề cần thiết. Mục tiêu nông thôn mới tạo chuyển biến mạnh mẽ trong sản xuất nông nghiệp, kinh tế nông thôn. Không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Xây dựng địa phương có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ theo quy hoạch; xã hội ổn định, giàu bản sắc văn hoá dân tộc; dân trí được nâng cao, môi trường sinh thái được bảo vệ; hệ thống chính trị ở nông thôn được tăng cường. An ninh 1 chính tri, trật tự an toàn xã hội được giữ vững.Quá trình xây dựng nông thôn mới bước đầu đã làm thay đổi bộ mặt nông thôn, thu hẹp dần khoảng cách giữa nông thôn và thành thị, ổn định và nâng cao cuộc sống cho người dân. Thực hiện Chương trình phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới, từng bước nâng cao đời sống nhân dân. Xã Quỳnh Hậu, huyện Quỳnh Lưu, Tỉnh Nghệ An là một trong các xã điểm của huyện được chỉ đạo thực hiện các đề án về xây dựng nông thôn mới. Qua thời gian hơn 04 năm thực hiện Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Quỳnh Hậu đã phấn đấu và đạt một số kết quả nhất định. Tuy nhiên để tiếp tục tạo ra các tiền đề mới cho xã , cần thiết phải có những đánh giá xác thực về các kết quả đã đạt được và những vấn đề đang còn hạn chế trong việc thực hiện đề án nông thôn mới. Xuất phát từ những vấn đề đó, được sự đồng ý của khoa Quản Lý Đất Đai, cùng sự giúp đỡ và hướng dẫn của cô giáo ThS. Đỗ Hải Hà, tôi đã tiến hành nghiên cứu đề tài: “ Đánh giá kết quả thực hiện Đề án nông thôn mới tại xã Quỳnh Hậu, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An’’. 2. Mục đích của đề tài - Đánh giá tình hình thực hiện mục tiêu đề án nông thôn mới của Nhà nước tại xã Quỳnh Hậu, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. - Đánh giá 19 tiêu chí nông thôn mới tại xã Quỳnh Hậu, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. - Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm góp phần nâng cao hiệu quả xây dựng nông thôn mới tại xã Quỳnh Hậu. 3. Yêu cầu của đề tài - Nắm được 19 tiêu chí trong Bộ chỉ tiêu quốc gia về nông thôn mới. - Đánh giá đúng kết quả thực hiện các tiêu chí trên cơ sở thu thập đầy đủ các số liệu và thông tin liên quan. - Thu thập số liệu, tài liệu chính xác, khách quan, trung thực. 2