Tài liệu đảng bộ tỉnh yên bái thực hiện nhiệm vụ xây dựng đảng (1991 2011)

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ HỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN QUÁCH THỊ THƢƠNG HÀ HỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN CH THỊ THƢƠNG ĐẢNG BỘ TỈNH YÊN BÁI THỰC HIỆN NHIỆM VỤ XÂY DỰNG ĐẢNG (1991 - 2011) LUẬN ÁN TIẾN SĨ LỊCH SỬ Hà Nội - 2016 ĐẠIHC ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ HỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN QUÁCH THỊ THƢƠNG GIA HÀ HỘI VÀ NHÂN H THỊ THƢ VĂN Ơ ĐẢNG BỘ TỈNH YÊN BÁI THỰC HIỆN NHIỆM VỤ XÂY DỰNG ĐẢNG (1991 - 2011) Chuyên ngành : Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam Mã số : 62 22 56 01 LUẬN ÁN TIẾN SĨ LỊCH SỬ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. NGND LÊ MẬU HÃN Hà Nội – 2016 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận án là công trình nghiên cứu của tôi dưới sự hướng dẫn của PGS.NGND Lê Mậu Hãn.Mậu Hãn. Các số liệu, tài liệu tham khảo trong luận án đều trung thực và có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Hà Nội, ngày 01 tháng 8 năm 2016 Tác giả luận án Quách Thị Thƣơng QQQUuách Thị Thƣơng LỜI CẢM ƠN Trước hết, tôi xin cảm ơn sâu sắc thầy giáo PGS. NGND Lê Mậu Hãn người đã giúp đỡ, hướng dẫn tận tình tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài này. Tôi xin cảm ơn thầy giáo, cô giáo, những nhà nghiên cứu lịch sử thuộc khoa Lịch sử, Trung Tâm Đào tạo, Bồi dưỡng giảng viên Lý luận chính trị, Viện Lịch sử Đảng, Viện Sử học, Viện Lịch sử Quân sự, Nhà xuất bản chính trị đã giúp đỡ, đóng góp ý kiến quý báu cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu luận án Tiến sĩ tại khoa Lịch sử, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân Văn. Tôi xin cảm ơn gia đình, cảm ơn chồng, cảm ơn những người bạn của vợ chồng tôi đã luôn động viên, giúp đỡ mang đến cho tôi tinh thần cao nhất để tôi hoàn thành đề tài luận án. Cuối cùng, sau rất nhiều cố gắng song chắc chắn luận án của tôi không tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Vì vậy, tôi rất mong tiếp tục nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của các thầy cô giáo và các bạn để đề tài của tôi được chặt chẽ, khoa học hơn nữa. Chân thành cảm ơn! DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ Trang Bảng 2.1. Kết quả đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng (1992 - 2000) .... 45 Bảng 3.1. Kết quả đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng (2001 - 2011) .... 87 Biểu đồ 2.1. Công tác phát triển đảng viên (1992 - 2000)…………………..46 Biểu đồ 3.1. Công tác phát triển đảng viên (2001 - 2011) .............................. 88 MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ MỤC LỤC MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN NỘI DUNG LUẬN ÁN .......................................................................... 6 1.1. Tình hình nghiên cứu liên quan đến luận án......................................... 6 1.1.1. Một số công trình khoa học nghiên cứu xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức ................................................................................................ 6 1.1.2. Một số công trình nghiên cứu về xây dựng Đảng ở địa phương trên phạm vi cả nước .............................................................................................. 12 1.1.3. Những công trình nghiên cứu công tác xây dựng Đảng ở Yên Bái ...... 16 1.2. Nhận xét chung ....................................................................................... 18 1.2.1. Khái quát kết quả của các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài ....... 18 1.2.2. Những vấn đề luận án tập trung nghiên cứu ....................................... 19 Chƣơng 2: ĐẢNG BỘ TỈNH YÊN BÁI THỰC HIỆN NHIỆM VỤ XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG 10 NĂM ĐẦU TÁI LẬP TỈNH (1991 - 2000) ... 20 2.1. Những yếu tố tác động đến quá trình thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng ................................................................................................................ 20 2.1.1. Tình hình tỉnh Yên Bái sau quyết định tái lập tỉnh của Quốc hội ......... 20 2.1.2. Tình hình Đảng bộ tỉnh Yên Bái............................................................ 21 2.1.3. Chủ trương của Trung ương về xây dựng Đảng ................................... 25 2.2. Quá trình củng cố và phát triển Đảng bộ Yên Bái ............................. 28 2.2.1. Đảng bộ Yên Bái xác định và thực hiện nhiệm vụ chính trị ................. 28 2.2.2. Đảng bộ thực hiện nhiệm vụ tư tưởng .................................................. 36 2.2.3. Đảng bộ thực hiện nhiệm vụ tổ chức .................................................... 41 Chƣơng 3: ĐẢNG BỘ TỈNH YÊN BÁI TIẾP TỤC THỰC HIỆN NHIỆM VỤ XÂY DỰNG ĐẢNG (2001 - 2011) ........................................................ 58 3.1. Những yếu tố mới tác động đến quá trình thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng ...................................................................................................... 58 3.1.1. Tình hình Yên Bái sau 10 năm tái lập tỉnh............................................ 58 3.1.2. Chủ trương của Trung ương về xây dựng Đảng ................................... 59 3.2. Đảng bộ Yên Bái thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng........................ 65 3.2.1. Đảng bộ Yên Bái xác định và thực hiện nhiệm vụ chính trị ................. 65 3.2.2. Đảng bộ thực hiện nhiệm vụ tư tưởng .................................................. 77 3.2.3. Đảng bộ thực hiện nhiệm vụ tổ chức .................................................... 84 Chƣơng 4: MỘT SỐ NHẬN XÉT VÀ KINH NGHIỆM ......................... 101 4.1. Nhận xét quá trình thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng của Đảng bộ tỉnh Yên Bái ................................................................................................. 101 4.1.1. Ưu điểm ............................................................................................... 101 4.1.2. Những hạn chế chủ yếu ....................................................................... 109 4.2. Một số kinh nghiệm chủ yếu ............................................................... 116 4.2.1. Xác định đúng nhiệm vụ chính trị là yêu cầu căn bản để Đảng bộ thực hiện thành công mục tiêu xây dựng Đảng.................................................... 116 4.2.2. Căn cứ vào đặc điểm tổ chức đảng để xây dựng nội dung thực hiện công tác tư tưởng đạt hiệu quả ..................................................................... 118 4.2.3. Xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ đức, tài là khâu quyết định thành công trong thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng ..................................................... 121 4.2.4. Nâng cao năng lực Ủy ban Kiểm tra để góp sức cùng Đảng bộ thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng ....................................................................... 124 4.2.5. Đảng bộ cần tiếp tục nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ góp phần gia tăng sức chiến đấu cho Đảng..................................................................126 KẾT LUẬN .................................................................................................. 129 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN .............................................................................. 132 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 133 PHỤ LỤC MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Trong quá trình ra đời và phát triển của Đảng Cộng sản Việt Nam, Đảng luôn coi vấn đề xây dựng Đảng là công tác đặc biệt quan trọng để xây dựng và giữ vững khối đoàn kết, thống nhất trong Đảng. Vì vậy, ngay từ khi ra đời Đảng đã không ngừng phát triển, tập hợp được nhân dân thành một khối đoàn kết vững mạnh chung sức đồng lòng cùng Đảng thực hiện thắng lợi những nhiệm vụ cách mạng to lớn như giành lại độc lập, tự do và thống nhất cho nhân dân ở những thập niên giữa thế kỷ XX. Sau 10 năm đầu tiên lãnh đạo nhân dân trong thời kỳ thống nhất đất nước (1976 - 1986), Đảng Cộng sản Việt Nam tiếp tục được nhân dân tín nhiệm, là tổ chức chính trị duy nhất lãnh đạo Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Trong Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa V trình Đại hội VI - Đại hội đổi mới (12-1986), Đảng đã trình bày những phương hướng và mục tiêu chủ yếu về phát triển kinh tế, xã hội trong 5 năm (1986 1990). Đối với công tác xây dựng Đảng, Báo cáo chính trị khẳng định, để Đảng lãnh đạo thắng lợi công cuộc đổi mới cũng như toàn bộ sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ tổ quốc, Đảng phải được xây dựng vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức. Làm được điều đó Đảng mới thực sự là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân và của cả dân tộc. Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng, Báo cáo chính trị đã đánh giá một số hạn chế, yếu kém tồn tại trong công tác xây dựng Đảng. Đó là, tình trạng suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống đang diễn ra trong một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên với những biểu hiện tham nhũng, lãng phí, quan liêu vẫn chưa được ngăn chặn, đẩy 1 lùi. Phân hóa giàu nghèo diễn ra ngày càng mạnh trong khi những yếu kém trong quản lý, điều hành của nhiều cấp, nhiều ngành đã và đang làm giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, đe dọa sự ổn định, phát triển của đất nước [37, tr. 173]. Sau những phân tích đánh giá, Báo cáo đưa ra nhiệm vụ cấp thiết trong công tác xây dựng Đảng là đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, tiếp tục nghiên cứu lý luận tìm ra những quyết sách xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam thành một Đảng trong sạch, vững mạnh. Năm 2011, đất nước trải qua 25 năm đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng, một chặng đường in đậm những thành tựu đạt được về kinh tế, chính trị, xã hội, an ninh, quốc phòng, đối ngoại. Vì vậy, việc tổng kết đánh giá 5 nhiệm kỳ này rất quan trọng và nó cần được tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu hơn nữa cả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Trong đó, riêng việc nghiên cứu tổng kết công tác xây dựng Đảng của Đảng phải luôn được chú trọng, những kinh nghiệm rút ra sẽ là tri thức thực tiễn quan trọng góp phần nâng cao bản lĩnh chính trị, năng lực trí tuệ và sức chiến đấu cho Đảng. Yên Bái là tỉnh miền núi có vị trí chiến lược, gắn liền với nhiều chiến công trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc. Trong thế kỷ XX, nhân dân Yên Bái dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đã đóng góp to lớn vào cuộc kháng chiến chống Pháp (1945 - 1954) và chống Mĩ (1954 - 1975). Công cuộc đổi mới đất nước tiến hành từ năm 1986 đến năm 1991 thì tỉnh Yên Bái được tái lập. Sự kiện tái lập tỉnh đặt Đảng bộ Yên Bái trước hàng loạt những nhiệm vụ phải giải quyết, trong đó có những thuận lợi và khó khăn. Trước hết Đảng bộ đã nhanh chóng kiện toàn bộ máy lãnh đạo và quản lý, chú trọng xây dựng Đảng về mọi mặt, phát huy tốt các nguồn lực để thực hiện thắng lợi một số chỉ tiêu kế hoạch, đưa tỉnh Yên Bái ra khỏi khủng hoảng kinh tế và loại bỏ những yếu tố tiềm ẩn gây mất ổn định về chính trị. 2 Trên đây là những lý do cốt yếu để nghiên cứu sinh quyết định chọn đề tài, Đảng bộ tỉnh Yên Bái thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng (1991 2011) làm luận án tiến sĩ. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Luận án làm rõ quá trình Đảng bộ tỉnh Yên Bái thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng từ năm 1991 đến năm 2011. Qua đó luận án đúc rút các kinh nghiệm bổ ích về công tác xây dựng Đảng của Đảng bộ tỉnh Yên Bái. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Phân tích đặc điểm, tình hình Đảng bộ tỉnh Yên Bái và yêu cầu đặt ra đối với công tác xây dựng Đảng (1991 - 2011). - Phân tích quá trình Đảng bộ tỉnh Yên Bái vận dụng chủ trương của Trung ương trong quá trình thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng. - Đánh giá khách quan kết quả quá trình thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng của Đảng bộ tỉnh Yên Bái trong 20 năm (1991 - 2011). - Tổng kết những kinh nghiệm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng của Đảng bộ tỉnh Yên Bái (1991 - 2011). 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Luận án nghiên cứu chủ trương, giải pháp, kết quả của Đảng bộ tỉnh Yên Bái trong quá trình thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng từ năm 1991 đến năm 2011. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: nghiên cứu quá trình thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng của Đảng bộ Yên Bái trên địa bàn tỉnh Yên Bái. - Về thời gian: nghiên cứu quá trình thực hiện công tác xây dựng Đảng của Đảng bộ tỉnh Yên Bái từ năm 1991 đến năm 2011. Năm 1991 là thời điểm tỉnh Yên Bái được tái lập trên cơ sở chia tách tỉnh Hoàng Liên Sơn theo Nghị 3 quyết Quốc hội khóa VIII (kỳ họp thứ 9) đánh dấu mốc thay đổi và phát triển đầu tiên của Tỉnh. Năm 2011 là thời điểm Đảng bộ tỉnh Yên Bái tiến hành tổng kết quá trình 20 năm thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng (1991 - 2011) và xây dựng Đề án tăng cường công tác xây dựng Đảng nhằm nâng cao hơn nữa năng lực, vai trò lãnh đạo của Đảng bộ trong điều kiện mới của tỉnh. - Về nội dung: Xây dựng Đảng có nhiều nội dung, luận án tập trung nghiên cứu quá trình Đảng bộ Yên Bái thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng trên cơ sở chủ trương của Trung ương với ba nội dung xây dựng Đảng về chính trị, xây dựng Đảng về tư tưởng và về tổ chức từ năm 1991 đến năm 2011. 4. Cơ sở lý luận, nguồn tài liệu và phƣơng pháp nghiên cứu 4.1. Cơ sở lý luận Luận án được tiến hành dựa trên cơ sở chủ nghĩa Mác - Lênin về xây dựng Đảng kiểu mới của giai cấp vô sản, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm, chủ trương của Đảng Cộng sản Việt Nam về xây dựng Đảng. 4.2. Nguồn tài liệu Nguồn tài liệu sưu tầm và sử dụng để nghiên cứu đề tài được xếp thành ba nhóm sau: Thứ nhất, nhóm tài liệu Trung ương như văn kiện, chỉ thị, nghị quyết Đại hội, Hội nghị của Đảng Cộng sản Việt Nam (1991 - 2011). Thứ hai, nguồn tài liệu địa phương là quan trọng nhất, cụ thể là hai cuốn lịch sử Đảng bộ tỉnh Yên Bái giai đoạn 1930 - 2000 và lịch sử Đảng bộ các huyện, thị trong tỉnh Yên Bái; tiếp đến là các báo cáo trình Đại hội, Hội nghị Đảng bộ tỉnh; nghị quyết của Đảng bộ tỉnh về xây dựng Đảng; các báo cáo sơ kết, tổng kết công tác xây dựng Đảng của Tỉnh uỷ Yên bái trong những năm từ 1991 đến 2011. Thứ ba, nhóm các công trình nghiên cứu về xây dựng Đảng, các bài báo, tạp chí, luận án gần chuyên ngành hoặc thuộc chuyên ngành của đề tài. 4.3. Phương pháp nghiên cứu 4 Luận án sử dụng chủ yếu là phương pháp nghiên cứu lịch sử kết hợp với phương pháp lôgíc, ngoài ra còn sử dụng phương pháp phân tích, thống kê, so sánh để làm rõ quá trình xây dựng Đảng tại Yên Bái về chính trị, tư tưởng, tổ chức và hiệu quả thực tiễn của nó trong giai đoạn Đảng bộ lãnh đạo tỉnh Yên Bái bước vào thời kỳ đổi mới. 5. Đóng góp khoa học của luận án - Luận án trình bày có hệ thống chủ trương của Đảng Cộng sản Việt Nam về xây dựng Đảng, trên cơ sở đó tổng kết, đánh giá khách quan quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng của Đảng bộ tỉnh Yên Bái từ năm 1991 đến năm 2011. - Vấn đề xây dựng Đảng là vấn đề vừa có ý nghĩa về mặt lý luận, vừa có ý nghĩa về mặt thực tiễn. Những kết quả nghiên cứu của luận án mặc dù chỉ là bước đầu, còn nhiều hạn chế song có thể hy vọng góp phần nhỏ trong việc rút ra những kinh nghiệm để vận dụng vào xây dựng Đảng bộ địa phương trong điều kiện mới. - Kết quả nghiên cứu của luận án góp phần cung cấp thêm tài liệu phục vụ công tác giảng dạy, học tập, nghiên cứu lịch sử Đảng bộ địa phương trong thời kỳ đổi mới. 6. Bố cục của luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục các công trình của tác giả đã công bố liên quan đến đề tài, tài liệu tham khảo, phụ lục, luận án còn 4 chương: Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến nội dung luận án Chương 2: Đảng bộ tỉnh Yên Bái thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng trong 10 năm đầu tái lập tỉnh (1991 - 2000) Chương 3: Đảng bộ tỉnh Yên Bái đẩy mạnh thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng (2001 - 2011) Chương 4: Một số nhận xét và kinh nghiệm 5 Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN NỘI DUNG LUẬN ÁN 1.1. Tình hình nghiên cứu liên quan đến luận án Việc tìm hiểu những nguồn tài liệu liên quan đến đề tài nghiên cứu cho thấy nhiều công trình nghiên cứu đã được công bố về chủ đề xây dựng Đảng nhưng chưa có công trình nghiên cứu chuyên sâu nào về quá trình thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng của Đảng bộ tỉnh Yên Bái. Từ đó cùng việc quyết định tên đề tài chúng tôi đã sưu tầm và xử lý tài liệu liên quan đến luận án. Cụ thể, các nhóm tài liệu được phân thành như sau: nhóm công trình khoa học nghiên cứu xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức; nhóm công trình nghiên cứu về xây dựng Đảng các địa phương trên phạm vi cả nước; nhóm công trình nghiên cứu trực tiếp về công tác xây dựng Đảng ở Yên Bái. 1.1.1. Một số công trình khoa học nghiên cứu xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức Các công trình nghiên cứu về xây dựng Đảng của nhà khoa học đã trình bày về lý luận và thực tiễn, về phương pháp nghiên cứu và tổng kết kinh nghiệm nghiên cứu tiêu biểu như sau: Năm 1999, tác giả Vũ Oanh đã xuất bản cuốn sách Mấy vấn đề về xây dựng Đảng vững mạnh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới. Với công trình này, tác giả đã phân tích và làm rõ những yêu cầu, nhiệm vụ của công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức nhằm nâng cao trình độ và hiệu quả lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị và xã hội. Từ việc xác định rõ nội dung cụ thể trong công tác xây dựng Đảng, tác giả nhấn mạnh yêu cầu đối với công tác xây dựng Đảng là phải phục tùng nhiệm vụ chính trị, gắn nhiệm vụ chính trị với tăng cường mối quan hệ giữa Đảng với nhân dân và xác định vai trò làm chủ của nhân dân. Tác giả cũng đã chỉ ra mối quan hệ giữa 6 Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ để đưa ra hướng đổi mới nội dung và phương thức lãnh đạo của Đảng. Cuốn sách đã nêu ra những kinh nghiệm về xây dựng tổ chức cơ sở đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ đảng viên và phương pháp kiểm tra góp phần làm rõ hơn việc thực hiện những nhiệm vụ cơ bản và cấp bách công tác xây dựng Đảng trong giai đoạn hiện nay. Năm 2000, cuốn Xây dựng Đảng vững mạnh trong thời kỳ đổi mới đất nước của hai tác giả Nguyễn Văn Vinh, Nguyễn Đức Thịnh được xuất bản. Cuốn sách là tập hợp gồm 17 bài viết đăng trên các tạp chí. Nội dung những bài nghiên cứu trong tác phẩm đã trình bày những kiến thức về mặt lý luận và thực tiễn sâu sắc, cụ thể: vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong xây dựng đạo đức, rèn luyện đức và tài của cán bộ, đảng viên; thực hiện tự phê bình và phê bình, công tác vận động quần chúng; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; đổi mới công tác giáo dục chính trị tư tưởng trong quân đội…Cuốn sách đã đưa ra những giải pháp trong tăng cường công tác giáo dục, lý luận chính trị và tư tưởng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Cuốn sách Xây dựng Đảng về tổ chức của tác giả Ngô Đức Tính được xuất bản năm 2003. Đây là cuốn sách chuyên sâu nghiên cứu trong lĩnh vực xây dựng Đảng về mặt tổ chức. Cuốn sách trình bày tổng quan một số vấn đề lý luận như các nguyên lý, quan điểm, nội dung cơ bản của Chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng hệ thống tổ chức bộ máy của Đảng. Nhiều vấn đề cụ thể cũng được đi sâu nghiên cứu như vấn đề khoa học tổ chức, hệ thống tổ chức bộ máy của Đảng, kiện toàn tổ chức bộ máy của Đảng để lãnh đạo thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; những nguyên tắc cơ bản trong xây dựng Đảng; về đoàn kết thống nhất trong Đảng; tổ chức cơ sở đảng và đảng viên; công tác tổ chức cán bộ của Đảng và phương thức lãnh đạo của Đảng, phong cách làm việc của người lãnh 7 đạo. Từ đó tác giả rút ra những kinh nghiệm cụ thể về công tác xây dựng Đảng đã được tổng kết ở một số địa phương. Năm 2005, cuốn sách Công tác xây dựng Đảng trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước của tác giả Bùi Đình Phong, Phạm Ngọc Anh được phát hành. Cuốn sách trình bày quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa đất nước và khẳng định vai trò lãnh đạo, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam là nhân tố quyết định thành công của sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Ngoài ra, cuốn sách đi sâu nghiên cứu nhiệm vụ giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng, tăng cường công tác tư tưởng chính trị; xây dựng và phát triển tổ chức cơ sở đảng; xây dựng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Cuốn sách đề cập tới những chủ trương của Đảng, nội dung căn bản của công tác xây dựng Đảng, giúp người đọc hiểu thêm những luận điểm quan trọng về công tác xây dựng Đảng vào thời điểm đất nước thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Năm 2007, nhà xuất bản Lao động đã xuất bản cuốn Đảng Cộng sản Việt Nam - những vấn đề cơ bản về xây dựng Đảng của tác giả Mạch Quang Thắng. Cuốn sách bao gồm những chuyên khảo trên nhiều phương diện khác nhau như phương pháp luận nghiên cứu lịch sử Đảng; vai trò của Đảng trong hệ thống chính trị, trong xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa; về xây dựng chỉnh đốn Đảng; về tăng cường công tác đối ngoại của Đảng. Trong nội dung tăng cường xây dựng chỉnh đốn Đảng, tác giả đã nghiên cứu những vấn đề cụ thể từ quan điểm Hồ Chí Minh về Đảng, về tăng cường vai trò lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, về xây dựng và chỉnh đốn Đảng trong sự nghiệp đổi mới, đến vấn đề tổ chức Đảng, về kiểm tra, kỷ luật Đảng, về công tác phát triển đảng viên…Cuốn sách không chỉ cung cấp luận điểm quan trọng về công tác xây dựng Đảng mà còn giúp nghiên cứu sinh tiếp cận phương pháp nghiên cứu những vấn đề của luận án một cách khoa học hơn. 8 Năm 2010, cuốn sách Đảng lãnh đạo công tác tư tưởng trong thời kỳ đổi mới do Nguyễn Danh Tiên (chủ biên) được xuất bản. Cuốn sách là công trình nghiên cứu chuyên sâu về công tác tư tưởng trong bối cảnh đất nước đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế. Trước những điều kiện mới đã đặt ra cho Đảng Cộng sản Việt Nam phải có những chủ trương kịp thời lãnh đạo công tác tư tưởng đáp ứng những đòi hỏi thực tiễn. Cuốn sách tổng kết những thành tựu, hạn chế và đưa ra một số kinh nghiệm của Đảng trong quá trình lãnh đạo công tác tư tưởng. Những phương hướng, nhiệm vụ và giải pháp nhằm nâng cao sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tư tưởng được các tác giả nêu ra có ý nghĩa thiết thực đối với sự lãnh đạo của Đảng trong thời kỳ mới. Năm 2010, tác giả Nguyễn Đức Hà đã công bố cuốn sách Một số vấn đề về xây dựng tổ chức cơ sở đảng hiện nay. Cuốn sách tập hợp các bài nghiên cứu của tác giả về những vấn đề cơ bản trong xây dựng tổ chức cơ sở đảng: nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên; chất lượng sinh hoạt chi bộ trong các loại hình tổ chức cơ sở đảng; đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên; một số vấn đề thực hiện thí điểm chủ trương Bí thư cấp ủy đồng thời là Chủ tịch Ủy ban nhân dân; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở xã, phường, thị trấn vững mạnh; một số vấn đề về thực hiện thí điểm chủ trương Đại hội Đảng bộ cơ sở trực tiếp bầu Ban Thường vụ, Bí thư, Phó Bí thư; kết quả Đại hội Đảng cấp cơ sở - tiền đề quan trọng cho sự thành công của Đại hội Đảng cấp trên. Đây là cuốn sách nghiên cứu chuyên sâu xây dựng Đảng về tổ chức. Những vấn đề cụ thể được tác giả đi sâu nghiên cứu vừa mang tính lý luận, vừa là sự tổng kết thực tiễn về công tác xây dựng củng cố tổ chức cơ sở đảng một nội dung quan trọng trong xây dựng Đảng về mặt tổ chức. Cuốn sách Lịch sử công tác xây dựng Đảng (1930 - 2011) của tác giả Nguyễn Trọng Phúc được xuất bản vào năm 2011. Cuốn sách đã cung cấp 9 những vấn đề cơ bản về Đảng Cộng sản Việt Nam với công tác xây dựng Đảng. Dưới góc độ lịch sử, cuốn sách trình bày lịch sử công tác xây dựng Đảng theo chuỗi thời gian xuyên suốt từ năm 1930 đến 2011. Cuốn sách đã hệ thống lại khá chi tiết những chủ trương, phân tích những bước chuyển quan trọng về mặt nhận thức của Đảng trong xây dựng Đảng qua từng thời kỳ khác nhau. Với ý nghĩa như vậy, cuốn sách là một cẩm nang trong việc tra cứu những văn bản có liên quan đến công tác xây dựng Đảng nói chung góp phần quan trọng trong nghiên cứu một cách hệ thống những văn bản của Đảng Cộng sản Việt Nam về xây dựng Đảng. Năm 2012, cuốn sách Xây dựng, chỉnh đốn Đảng - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn của tác giả Nguyễn Phú Trọng được xuất bản. Cuốn sách đề cập đến nhiều vấn đề mang ý nghĩa lý luận như: tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng; hiểu thế nào về bản chất của Đảng ta; vai trò lãnh đạo của Đảng trong công cuộc đổi mới đất nước; tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng cầm quyền. Đồng thời, cuốn sách có những tổng kết, đánh giá xác đáng về xây dựng Đảng qua thực tiễn đổi mới ở Việt Nam, đưa ra một số bài học về xây dựng Đảng trong những năm đổi mới, đặt ra những nhiệm vụ chủ yếu của công tác xây dựng Đảng trong giai đoạn hiện nay. Từ đó, tác giả đã đúc kết những bài học có ý nghĩa sâu sắc về công tác xây dựng Đảng là để tiến hành đổi mới và chỉnh đốn Đảng đạt kết quả tốt, nâng cao được năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, cần luôn luôn dựa chắc vào tư tưởng Hồ Chí Minh, quán triệt sâu sắc và thực hiện đầy đủ những quan điểm và tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng, nội dung trong Cương lĩnh và Điều lệ Đảng nhằm xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh để lãnh đạo đất nước và nhân dân, thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới. Cuốn sách đã giúp tác giả có thêm nguồn tài liệu tham khảo để bổ sung vào việc xem xét, đánh giá quá trình thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng của Đảng bộ Yên Bái. 10 Cuốn sách Một số vấn đề về công tác lý luận, tư tưởng và tổ chức của Đảng trong thời kỳ đổi mới của tác giả Tô Huy Rứa được xuất bản vào năm 2012. Công trình này đã cung cấp cho chúng ta bức tranh tổng thể về thành tựu to lớn trong hơn 25 năm đất nước tiến hành công cuộc đổi mới do Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng và lãnh đạo, trong đó có thành tựu về lý luận trong từng lĩnh vực nghiên cứu, ứng với các lĩnh vực của đời sống xã hội. Đặc biệt trong khi nhìn nhận về sự hình thành và phát triển những nhận thức lý luận mới về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, tác giả đã nhấn mạnh tới vai trò công tác tư tưởng coi đó là nhân tố quan trọng tạo dựng nên sự gắn bó và phục vụ hiệu quả sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Cuốn sách đã làm rõ những hạn chế, các vấn đề đặt ra của công tác lý luận, tư tưởng, tổ chức của Đảng Cộng sản Việt Nam và chỉ ra phương hướng, các giải pháp tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về công tác xây dựng Đảng. Công tác lý luận, tư tưởng phải tiếp tục đẩy mạnh đổi mới tư duy, nâng cao nhận thức tạo ra sự chuyển biến tư tưởng trong Đảng và xã hội, góp phần bảo vệ và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bảo vệ mục tiêu của chủ nghĩa xã hội và đưa sự nghiệp đổi mới tới thắng lợi. Những cuốn sách nêu trên đã khái quát những vấn đề mang tính lý luận về xây dựng Đảng từ chính trị, tư tưởng đến tổ chức. Nhiều vấn đề thực tiễn cũng được nghiên cứu sâu sắc như: công tác phát triển đảng viên, công tác kiểm tra giám sát, xây dựng tổ chức cơ sở đảng. Nhiều cuốn sách bước đầu tổng kết quá trình đổi mới tư duy của Đảng Cộng sản Việt Nam và quá trình chỉ đạo thực hiện trong xây dựng Đảng, cung cấp thêm tư liệu tham khảo quý về lĩnh vực xây dựng Đảng. Các công trình nêu trên đi sâu nghiên cứu chủ trương của Đảng trong xây dựng Đảng trên ba nội dung chính trị, tư tưởng và tổ chức, một số công trình đã đề cập đến nâng cao năng lực lãnh đạo chính trị và tổ chức thực hiện của Đảng, của Đảng bộ nhưng chỉ ở một số vùng miền, một số tỉnh về thực 11 hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng ở những thời kỳ nhất định. Trong những công trình đã được xuất bản chưa có công trình nào nghiên cứu sâu về quá trình thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đảng của Đảng bộ Yên Bái (1991 - 2011). 1.1.2. Một số công trình nghiên cứu về xây dựng Đảng ở địa phương trên phạm vi cả nước Thứ nhất, các công trình luận văn, luận án của một số tác giả hoàn thành trong thời gian nghiên cứu đề tài luận án về những lĩnh vực xây dựng Đảng. Tiêu biểu cho những công trình này phải kể đến: Năm 1995, tác giả Đỗ Ngọc Ninh đã hoàn thành luận án Phó tiến sĩ khoa học với đề tài Nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng nông thôn (cấp xã) vùng đồng bằng sông Hồng hiện nay. Dưới góc độ nghiên cứu thuộc ngành xây dựng Đảng, luận án trình bày một cách hệ thống những tư tưởng, quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam về vị trí, vai trò tổ chức cơ sở đảng cũng như sự vận dụng những tư tưởng, quan điểm đó vào hoàn cảnh cụ thể là tổ chức cơ sở đảng ở nông thôn vùng đồng bằng sông Hồng. Trên cơ sở phân tích thực trạng kinh tế - xã hội nông thôn đồng bằng sông Hồng qua gần 10 năm đổi mới, luận án đánh giá thực trạng chất lượng tổ chức cơ sở đảng trên hai mặt xây dựng nội bộ Đảng và lãnh đạo các lĩnh vực, các tổ chức trong hệ thống chính trị. Từ đó, tác giả đề xuất những giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng nông thôn vùng đồng bằng sông Hồng. Trong năm 1995, luận án Phó tiến sĩ khoa học lịch sử của tác giả Đặng Đình Phú với đề tài Nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên ở các tổ chức cơ sở đảng phường và xã ven đô trong công cuộc đổi mới hiện nay được bảo vệ thành công. Qua quá trình phân tích sự tác động của công cuộc đổi mới, cơ chế thị trường và quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đối với đội ngũ đảng viên, tác giả góp phần làm rõ quan niệm mới về chất lượng đảng viên và những tiêu chí nổi bật để đánh giá chất lượng đảng viên ở các tổ chức cơ sở 12 đảng phường và xã ven đô trong những năm sau đổi mới đến 1995. Từ sự đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ đảng viên trong các tổ chức cơ sở đảng, tác giả đi tới xác định nguyên nhân và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên ở loại hình tổ chức cơ sở đảng phường và xã ven đô thuộc các Đảng bộ thành phố trực thuộc trung ương (Hà Nội, Hải Phòng, thành phố Hồ Chí Minh). Năm 2001, tác giả Nguyễn Đức Ái đã hoàn thành luận án tiến sĩ với đề tài Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng ở nông thôn vùng cao phía Bắc trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Công trình này đã làm rõ một số vấn đề cơ bản về lý luận và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam trong việc nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng nông thôn vùng cao phía Bắc. Đồng thời, công trình phân tích vai trò của tổ chức cơ sở đảng, làm cơ sở đi đến sự khẳng định năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng là nhân tố cơ bản quyết định thành công của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nông thôn vùng cao phía Bắc. Những đánh giá của tác giả về thực trạng năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng nông thôn vùng cao phía Bắc là cơ sở để đưa ra những giải pháp chủ yếu, đồng bộ, tương đối toàn diện và có tính thực tiễn cao nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng. Luận án tiến sĩ lịch sử với đề tài Nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên ở nông thôn đồng bằng sông Hồng trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước của tác giả Cao Thị Thanh Vân, bảo vệ năm 2002 tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Luận án đã đặt ra và giải quyết thành công nhiều vấn đề trong công tác đảng viên trên cơ sở nêu rõ 6 tiêu chí đánh giá chất lượng đảng viên ở đồng bằng sông Hồng. Những tiêu chí đó được đề cập khá toàn diện và góp phần xác định tiêu chí chung để đánh giá chất lượng đảng viên trong Đảng hiện nay. Qua việc 13