Tài liệu đặc điểm truyện nguyễn nhật ánh (qua ba tác phẩm cô gái đến từ hôm qua, tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh và bảy bước tới mùa hè).

i ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC --------------NGUYỄN THỊ HẢI ĐẶC ĐIỂM TRUYỆN NGUYỄN NHẬT ÁNH (QUA BA TÁC PHẨM: CÔ GÁI ĐẾN TỪ HÔM QUA, TÔI THẤY HOA VÀNG TRÊN CỎ XANH VÀ BẢY BƯỚC TỚI MÙA HÈ) LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÔN NGỮ, VĂN HÓA VÀ VĂN HỌC VIỆT NAM HÁI NGUYÊN - 2018 THÁI NGUYÊN - 2018 ii ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC --------------- NGUYỄN THỊ HẢI ĐẶC ĐIỂM TRUYỆN NGUYỄN NHẬT ÁNH (QUA BA TÁC PHẨM: CÔ GÁI ĐẾN TỪ HÔM QUA, TÔI THẤY HOA VÀNG TRÊN CỎ XANH VÀ BẢY BƯỚC TỚI MÙA HÈ) Chuyên ngành: Văn học Việt Nam Mã số: 8 22 01 21 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÔN NGỮ, VĂN HÓA VÀ VĂN HỌC VIỆT NAM Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Tôn Thảo Miên THÁI NGUYÊN - 2018 i LỜI CẢM ƠN Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS. TS. Tôn Thảo Miên người đã tận tình, tận tâm hướng dẫn em trong suốt quá trình nghiên cứu. Em cũng xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trong Ban giám hiệu, Khoa sau đại học, Khoa Văn - Xã hội, Ban chủ nhiệm khoa, Trung tâm học liệu, Thư viện - Trường Đại học khoa học - Đại học Thái Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ em hoàn thành luận văn này. Cuối cùng em xin bày tỏ lòng biết ơn tới đồng nghiệp, bạn bè và những người thân trong gia đình đã động viên, giúp đỡ tạo mọi điều kiện thuận lợi để luận văn được hoàn thành. Thái Nguyên, tháng 5 năm 2018 Tác giả Nguyễn Thị Hải ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu trích dẫn đều có nguồn gốc rõ ràng. Các kết quả nghiên cứu trong luận văn đều trung thực và chưa từng công bố ở bất kì công trình nào. Thái Nguyên, tháng 5 năm 2018 Tác giả Nguyễn Thị Hải iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Chữ viết tắt/ ký hiệu Cụm từ đầy đủ NNA Nguyễn Nhật Ánh TTHVTCX Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh CGĐTHQ Cô gái đến từ hôm qua BBTMH Bảy bước tới mùa hè iv MỤC LỤC TRANG MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 1. Lí do chọn đề tài .............................................................................................. 1 2. Lịch sử vấn đề ................................................................................................. 3 3. Đối tượng và mục tiêu nghiên cứu .................................................................. 11 4. Nhiệm vụ và phương pháp nghiên cứu ........................................................... 11 5. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 12 6. Đóng góp của luận văn .................................................................................... 13 7. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 13 Chương 1: Văn học thiếu nhi thời kì đổi mới và “hiện tượng” Nguyễn Nhật Ánh ...................................................................................................................... 14 1.1. Khái quát về văn học thiếu nhi thời kì đổi mới ....................................... 14 1.1.1. Khái niệm văn học thiếu nhi ..................................................................... 14 1.1.2. Diện mạo và quá trình phát triển văn học thiếu nhi thời kì đổi mới ......... 18 1.2. Nguyễn Nhật Ánh- nhà văn của thiếu nhi ............................................... 22 1.2.1. Vài nét về tiểu sử nhà văn Nguyễn Nhật Ánh........................................... 22 1.2.2. Quan niệm nghệ thuật của Nguyễn Nhật Ánh .......................................... 24 1.2.3. Sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Nhật Ánh ............................................... 26 Tiểu kết chương 1 .............................................................................................. 29 Chương 2: Nhân vật và cốt truyện trong truyện Nguyễn Nhật Ánh ........... 30 2.1. Nhân vật trong truyện Nguyễn Nhật Ánh ............................................... 30 2.1.1. Khái niệm nhân vật ................................................................................... 30 v 2.1.2. Các kiểu nhân vật trong truyện Nguyễn Nhật Ánh ................................... 31 2.1.2.1. Nhân vật thiếu nhi .................................................................................. 31 * Nhân vật trẻ em giàu tình yêu thương, luôn hướng thiện ................................ 31 * Nhân vật trẻ em với những ước mơ, khát vọng cuộc sống tốt đẹp .................. 38 2.1.2.2. Nhân vật tuổi mới lớn ............................................................................ 42 * Những trò chơi tinh nghịch, hồn nhiên ........................................................... 42 * Những cảm xúc đầu đời ................................................................................... 46 2.1.2.3. Nhân vật người lớn................................................................................. 52 * Những con người nhân hậu, giàu lòng yêu thương .......................................... 52 * Những con người bất hạnh ............................................................................... 54 * Những con người khao khát cuộc sống tốt đẹp................................................ 56 2.1.2.4. Nhân vật là loài vật ................................................................................ 58 2. 2. Cốt truyện trong truyện Nguyễn Nhật Ánh ........................................... 61 2.2.1. Khái niệm cốt truyện ................................................................................. 61 2.2.2. Cốt truyện trong truyện thiếu nhi Nguyễn Nhật Ánh… .......................... 65 Tiểu kết chương 2 .............................................................................................. 69 Chương 3: Một số phương thức nghệ thuật trong truyện Nguyễn Nhật Ánh ...................................................................................................................... 71 3.1. Nghệ thuật xây dựng nhân vật .................................................................. 71 3.1.1. Nghệ thuật miêu tả ngoại hình, hành động nhân vật................................. 71 vi 3.1.2. Nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật ........................................................ 77 2.2. Nghệ thuật tổ chức cốt truyện, tình huống truyện .................................. 79 3.3. Ngôn ngữ trong truyện Nguyễn Nhật Ánh .............................................. 84 3.3.1. Khái niệm ngôn ngữ .................................................................................. 84 3.3.2. Sự đa dạng trong ngôn ngữ truyện kể ....................................................... 85 3.3.2.1. Ngôn ngữ đối thoại, độc thoại nửa trực tiếp .......................................... 85 3.3.2.2. Ngôn ngữ độc thoại gián tiếp ................................................................. 89 3.3.2.3. Sử dụng tục ngữ, thành ngữ, quán ngữ .................................................. 91 3.4. Giọng điệu trong truyện Nguyễn Nhật Ánh ............................................ 92 3.4.1. Khái niệm giọng điệu ................................................................................ 92 3.4.2. Giọng điệu hài hước, dí dỏm ..................................................................... 93 3.4.3. Giọng điệu triết lí, chiêm nghiệm, đồng cảm............................................ 96 Tiểu kết chương 3 ............................................................................................ 101 KẾT LUẬN ...................................................................................................... 103 Tài liệu tham khảo ............................................................................................. 105 1 MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài 1.1. Văn học thiếu nhi không chỉ có vị trí quan trọng trong nền văn học dân tộc mà còn có một vai trò đặc biệt trong cuộc sống của trẻ thơ. Nhiều nghiên cứu cho thấy văn học thiếu nhi đã góp phần không nhỏ vào việc rèn luyện tư duy, kích thích khả năng tưởng tượng và sáng tạo của trẻ em, cung cấp cho các em những trải nghiệm trong cuộc sống. Thông qua các tác phẩm, các em không những tích lũy được vốn từ phong phú, hiểu được nghĩa của các từ ngữ nghệ thuật mà còn biết nâng cao khả năng diễn đạt trong lời nói. Văn học thiếu nhi cũng giúp cho trẻ em cách học giao tiếp, thấy được niềm vui, nỗi bất hạnh của con người trong cuộc đời để biết cảm thông và chia sẻ. Nghiên cứu văn học thiếu nhi cũng là nghiên cứu các vấn đề về dân tộc, cuộc sống, tâm hồn và văn hóa dân tộc. 1.2. Sau thời kì đổi mới năm 1986, dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam, đất nước cũng đã đạt được nhiều tựu lớn lao trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội trong đó có văn học. Văn học Việt Nam nói chung và văn học thiếu nhi nói riêng đã có nhiều khởi sắc. Không khí sôi nổi được thể hiện trong các cuộc thi sáng tác dành cho thiếu nhi, đội ngũ các nhà văn, nhà thơ sáng tác dành cho thiếu nhi ngày càng đông đảo, ngoài những cây bút chuyên tâm viết cho thiếu nhi như (Tô Hoài, Võ Quảng, Phạm Hổ…) còn xuất hiện hàng loạt các cây bút trẻ như Trần Thiên Hương, Nguyễn Ngọc Thuần… tất cả các tác giả đang tìm tòi hướng khai thác mới, hiện đại, đem đến cho văn học thiếu nhi những nét mới hơn, trẻ trung tươi tắn hơn. Vào những năm 80, dưới sự tác động của nền kinh tế thị trường, đã diễn ra sự cạnh tranh khốc liệt giữa văn chương nghệ thuật đích thực với xu hướng thương mại hóa văn chương. Một số tác phẩm văn học nước ngoài đã thu hút các em thiếu nhi như Đôrêmon của tác giả Nhật Fujikô, Harry Poster của J.K Rowling…đã gần như chiếm lĩnh “thị trường” văn học Việt Nam. Trước tình hình đó, các nhà 2 văn Việt Nam chuyên viết cho thiếu nhi đã nỗ lực tự khẳng định mình, vượt lên chính mình để cho ra đời những tác phẩm có giá trị. Nhìn chung đội ngũ sáng tác văn học thiếu nhi thời kì đổi mới đã phát triển hùng hậu và đa dạng, đề tài sáng tác cho các em ngày càng phong phú hơn, mở rộng hướng tiếp cận đời sống, tiếp cận trẻ em và khả năng khám phá con người một cách toàn diện hơn. 1.3. Trong số những tác giả viết cho thiếu nhi, Nguyễn Nhật Ánh đã nổi lên như một hiện tượng - hiện tượng của văn học thiếu nhi, ông đã trở thành một trong những tác giả đại diện tiêu biểu cho thế hệ các tác giả viết cho thiếu nhi trong nền văn học Việt Nam đương đại. Ông đã phần nào đánh dấu được phong cách sáng tác của riêng mình trong những tác phẩm dành cho lứa tuổi học trò, những tác phẩm của ông đã làm sống dậy thế giới tuổi thơ đầy thông minh, hồn nhiên, ngộ nghĩnh và cũng rất cá tính. Mỗi tác phẩm của Nguyễn Nhật Ánh ra đời đều mang một ấn tượng mới mẻ cho người đọc với giọng văn hài hước, nhẹ nhàng cùng với nghệ thuật phân tích tâm lí sâu sắc, những trang văn của ông thực sự hấp dẫn các độc giả không chỉ là trẻ em mà cả cho những ai từng là trẻ em. Tính đến năm 2017 Nguyễn Nhật Ánh đã cho ra đời hơn 100 tác phẩm thuộc nhiều thể loại như thơ, truyện ngắn, truyện dài, bút ký, tạp văn, … ông đã được nhận giải thưởng ASEAN vào năm 2010. Chính vì vậy mà chúng tôi đã lựa chọn đề tài nghiên cứu về Đặc điểm truyện Nguyễn Nhật Ánh (qua ba tác phẩm: Cô gái đến từ hôm qua, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh và Bảy bước tới mùa hè). Đây là ba tác phẩm – theo chúng tôi là xuất sắc trong số các tác phẩm của Nguyễn Nhật Ánh. Thông qua đề tài này chúng tôi cũng mong muốn nhấn mạnh và khẳng định tầm quan trọng của việc xây dựng nhân vật, cốt truyện, ngôn ngữ, giọng điệu dành cho những tác phẩm văn học thiếu nhi, góp phần vào việc giáo dục và định hướng văn hóa đọc cho lứa tuổi thiếu nhi, mà ở đây Nguyễn Nhật Ánh là nhà văn tài năng, nổi bật về bút lực và sức viết bền bỉ. 2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 3 Nguyễn Nhật Ánh nổi nên như một “hiện tượng”, ông xuất hiện vào những năm 80 của thế kỉ XX, khi nền văn học nước nhà đang trên đà đổi mới cả về tư duy sáng tác cũng như phương thức thể hiện. Cũng giống như nhiều nhà văn khác viết cho thiếu nhi, Nguyễn Nhật Ánh đứng trước những khó khăn và thách thức trong cuộc đổi mới văn học. Hơn nữa cuộc sống hiện đại đầy những biến động với sự du nhập của nền văn học nước ngoài vào Việt Nam, trẻ em được tiếp xúc với nhiều công nghệ hiện đại nên rất dễ bị lôi cuốn vào những con đường khác ngoài văn học. Trăn trở trước thực trạng này, Nguyễn Nhật Ánh xác định “Các nhà văn phải viết loại sách đáp ứng nguyện vọng của các em, đẩy lùi văn hóa độc hại ra khỏi nhà trường” [55]. Xuất phát từ tâm niệm đó đã thôi thúc ngòi bút không ngừng nghỉ của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, giúp ông vượt qua những thách thức để tìm ra lối viết cho riêng mình. Tác giả viết về các em, viết cho các em với sự nhiệt tình hầu như không thay đổi theo thời gian. Có thể nói những sáng tác của Nguyễn Nhật Ánh đã nuôi dưỡng những giá trị tinh thần trong thế giới trẻ thơ giúp chúng thoát khỏi nguy cơ bị mai một và ngày càng trở nên cằn cỗi trong thế giới hiện đại. Một thế giới đầy ắp tiếng cười và yêu thương tỏa ra từ các tác phẩm của nhà văn sẽ sưởi ấm tâm hồn các em đưa các em hòa nhập vào cuộc sống. Khi tiến hành khảo sát các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài Đặc điểm truyện Nguyễn Nhật Ánh (qua ba tác phẩm: Cô gái đến từ hôm qua, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh và Bảy bước tới mùa hè), chúng tôi chia thành hai nhóm tài liệu chính sau:  Những bài viết và công trình đánh giá chung về tác giả và sáng tác của Nguyễn Nhật Ánh: Trong sự nghiệp cầm bút của mình, Nguyễn Nhật Ánh đã dành cả cuộc đời để sáng tác cho thiếu nhi và để tâm theo dõi những tình cảm, rung động đầu đời của tuổi mới lớn và thể hiện các cung bậc cảm xúc đó trong các sáng tác của mình. Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã từng tâm sự: “Tôi viết về đề tài tuổi thơ có lẽ là do 4 cái duyên. Lúc mới cầm bút, tôi viết nhiều đề tài, nhưng rốt cục lại viết về tuổi thơ là hợp với tôi nhất. Có lẽ do tôi xa quê từ bé, không nguôi nhớ về thời tuổi nhỏ của mình nên hễ chạm đến đề tài này là cảm xúc tự nhiên kéo về. Tôi từng rút ra kết luận từ kinh nghiệm bản thân”. Gần 50 năm cầm bút, Nguyễn Nhật Ánh đã cho ra đời hơn 100 đầu sách và hầu hết các tác phẩm của ông đều mang vẻ đẹp rực rỡ của tình thương và tình người, đủ để ghi lại những dấu ấn, những tình cảm khó phai trong cảm xúc người tiếp nhận, đặc biệt là giới phê bình văn học. Trong phạm vi nghiên cứu này, bài viết không chỉ tái hiện lại chặng đường phát triển sự nghiệp của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh mà còn nghiên cứu một số đặc điểm về nhân vật, cốt truyện, ngôn ngữ và giọng điệu trong sáng tác của nhà văn. Vũ Ân Thy với bài báo Nguyễn Nhật Ánh - người bạn thân mến của độc giả trẻ đã dành cho nhà văn Nguyễn Nhật Ánh những tình cảm sâu sắc qua nhận định “Các tác phẩm của Nguyễn Nhật Ánh có sức hấp dẫn lạ và mới. Nó lôi cuốn thiếu nhi và có sức thuyết phục người lớn có trách nhiệm với thế hệ trẻ” [69]. Đồng thời, tác giả Vũ Ân Thy cũng đã phần nào khắc họa các đặc điểm nghệ thuật trong việc sử dụng ngòi bút của Nguyễn Nhật Ánh. Đó là “cách viết nhỏ nhắn, hóm hỉnh và sâu sắc, trữ tình, duyên dáng và bất ngờ… truyện kể Nguyễn Nhật Ánh luôn gần gũi như truyện dân gian cổ tích, như ước mơ của tuổi thơ mà lại mang tính hấp dẫn hiện đại” [69]. Nhà báo Trần Hoàng Thiên Kim đã trải lòng mình như sau: “Tôi luôn nghĩ rằng, mỗi một nhà văn, đều gánh trên vai mình một sứ mệnh nào đó, có thể đó là sứ mệnh do ông trời sắp đặt, cũng có thể chỉ là sứ mệnh của chính bản thân mình với cuộc đời và những điều xung quanh. Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh không nằm ngoài quy luật đó. Có vẻ như ông sinh ra, như một định mệnh, là phải dành cả cuộc đời để viết về tuổi mới lớn. Năm 13 tuổi ông đăng báo bài thơ đầu tiên, nhưng rồi số phận đưa đẩy ông trở thành nhà giáo, dạy học môn Văn tại một 5 trường THCS tại Sài Gòn, rồi ông viết về sân khấu và phụ trách mục tiểu phẩm, trang thiếu nhi ở một số tờ báo”...[45] Trong bài viết Thử giải mã hiện tượng Nguyễn Nhật Ánh, Lê Minh Quốc đã từng nhận định: “Đố bạn tìm được tác phẩm nào của Nguyễn Nhật Ánh mà không có tình tiết làm mình bật cười? Sự dí dỏm, tinh nghịch, thông minh của anh đã khiến bọn nhóc chết mê chết mệt. Phải chăng trong con người Nguyễn Nhật Ánh lúc nào cũng lấp ló một thằng quỷ nhỏ”? [60]. Lê Minh Quốc đã khẳng định chất riêng, phong cách riêng của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh nằm ở cách nhà văn gieo vào lòng tác phẩm “tinh chất nụ cười”, chỉ cần đọc văn của ông, độc giả bất kể ở độ tuổi nào đều cảm thấy dễ chịu, thoải mái, yêu đời hơn bởi cách viết mộc mạc, giản dị và dí dỏm. Tác giả Hương Giang đã từng giới thiệu về tác giả Nguyễn Nhật Ánh trong bài viết Người nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ trong bộ Bách khoa toàn thư văn học thiếu nhi Việt Nam. Tác giả Nguyễn Hương Giang đã nhận định: “Những cuốn sách bé nhỏ của Nguyễn Nhật Ánh sẽ là món ăn tinh thần trong hành trang vào đời của các em. Truyện Nguyễn Nhật Ánh là tiếng nói từ chính tâm hồn anh – một tâm hồn còn trong sáng, thơ trẻ cho đến tận bây giờ. Tính giáo dục sâu sắc trong các tác phẩm của anh rất tự nhiên, không khiên cưỡng, bởi vì được viết với thái độ của người trong cuộc, giản dị, đầy trách nhiệm”. Thông qua nhận định của tác giả Nguyễn Hương Giang, các tác phẩm của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh ra đời với sứ mệnh là định hướng văn hóa đọc cho thiếu nhi và tuổi mới lớn. Đồng thời, chúng còn góp phần thể hiện tâm hồn thơ trẻ bên trong một con người đã dạn dày sương gió như Nguyễn Nhật Ánh. Đề tài mà nhà văn Nguyễn Nhật Ánh khắc họa trong các sáng tác của mình cũng rất đa dạng, nhưng tựu trung lại đều là những câu chuyện của tuổi thơ gắn liền với những nỗi nhớ, hoài niệm. Cũng như nhà nghiên cứu Thụy Anh đã nhận xét trong bài viết Nguyễn Nhật Ánh, một thái độ sống và viết: “Nguyễn Nhật Ánh không minh họa cuộc sống mà xây dựng một thế 6 giới riêng cho sáng tác của mình - không xa rời trải nghiệm nhưng cũng không chạy theo việc tả thực cuộc sống. Những câu chuyện hồn nhiên của tuổi thơ luôn gắn liền với một thái độ sống và viết. Ở đây, tôi muốn nói đến thái độ đối với cuộc sống, hiện thực trong sáng tác Nguyễn Nhật Ánh” [3]. Song, điều quan trọng trong các tác phẩm của ông không phải mang màu cuộc sống nào ông đã thể hiện mà là ở cách viết hài hước, dí dỏm, nhưng tràn đầy tình cảm và tình yêu thương dành cho thiếu nhi. Đối với các bài viết, công trình phân tích các tác phẩm cụ thể của Nguyễn Nhật Ánh, các nhà nghiên cứu đều phân tích rõ ràng các luận điểm trong từng tác phẩm cụ thể. Hàng loạt các truyện dài của ông được mổ xẻ, phân tích trong một số bài viết như: Kính vạn hoa có thể trở thành kịch bản phim truyền hình hay (2002, Kim Ngân, báo truyền hình VTV), Quà xuân của các em – Bộ sách Kính vạn hoa của Nguyễn Nhật Ánh được tái bản (2003, Lê Hữu Bắc Sơn, tạp chí Giáo dục), Nguyễn Nhật Ánh, vẫn thế với Lá nằm trong lá (2011, Thụy Anh, báo Tuổi trẻ), Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ – Đọc văn xuôi Nguyễn Nhật Ánh (số 12/1996, Nguyễn Thị Thanh Xuân, tạp chí Văn nghệ Hồ Chí Minh), bộ truyện Kính vạn hoa – phép lạ giữa đời thường (1996, Văn Hồng), Nguyễn Nhật Ánh – hoàng tử bé trong thế giới tuổi thơ (2013, Lê Minh Quốc), Nguyễn Nhật Ánh với Ngồi khóc trên cây: Luôn chối từ bạo lực (số 6/2013, Thanh Kiều, báo Thể thao và Văn hóa), Ăng Gô Gô – Chúc một ngày tốt lành (số 3/2014, Ý Nhi, báo Thanh niên),… Điểm nổi bật trong các bài viết này là các nhà nghiên cứu đều nêu ra những nhận xét, những đánh giá chân thực, đúng đắn về văn xuôi Nguyễn Nhật Ánh, và mở ra những gợi ý hết sức quý báu cho những người tiếp tục nghiên cứu về nhà văn này. Một số công trình của các nhà nghiên cứu cũng đã trình bày cụ thể về cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Nhật Ánh, khai thác một số khía cạnh trong phong cách sáng tác của ông như: Vũ Thị Hương thể hiện mối quan tâm của mình tới 7 nhà văn Nguyễn Nhật Ánh với bài Thế giới nghệ thuật truyện Nguyễn Nhật Ánh [44] Ở công trình này Vũ Thị Hương đã đi sâu vào khai thác bộ truyện Kính vạn hoa, Chuyện xứ Lang Biang và Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ. Đi tìm hiểu thế giới nghệ thuật của truyện Nguyễn Nhật Ánh, nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật, cách tổ chức cốt truyện, ngôn ngữ trẻ thơ, về vấn đề thời gian và không gian nghệ thuật trong ba tác phẩm, chị còn so sánh các yếu tố này ở ba tác phẩm với nhau. Dù việc phân bổ ba phần chưa thật đồng đều nhưng có thể thấy tác giả đã đề cập khá toàn diện để người đi sau có những gợi ý đầy đủ hơn. Công trình Đặc điểm truyện Nguyễn Nhật Ánh [63] của tác giả Bùi Thị Thu Thủy đã tỉ mỉ nghiên cứu đặc điểm nội dung và hình thức nghệ thuật trong truyện Nguyễn Nhật Ánh, qua bốn tác phẩm Kính vạn hoa, Chuyện xứ Lang Biang, Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ và Tôi là Bêtô là tiểu bách khoa toàn thư về thiếu nhi từ hình dạng, lứa tuổi đến hoàn cảnh gia đình, đặc điểm tính cách đến hành động, trạng thái tâm lí đó là thế giới học đường với những hình ảnh lũ học trò, lớp học thầy cô vui nhộn để từ đó rút ra những bài học về cuộc sống không chỉ cho các em mà còn cho các bậc phụ huynh… Nhân dịp sinh nhật lần thứ 60 của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, ngày 16/9/2015, tại trung tâm ngôn ngữ và văn học - nghệ thuật trẻ em (trường ĐHSP Hà Nội) đã tổ chức hội thảo Nguyễn Nhật Ánh- hành trình chinh phục tuổi thơ với hơn 40 tham luận của các nhà nghiên cứu, phê bình văn học, nhà văn, nhà giáo và các học sinh trên toàn quốc. Hội thảo đã thống nhất khẳng định Nguyễn Nhật Ánh là nhà văn xuất sắc của văn học thiếu nhi Việt Nam cuối thế kỉ XX và đầu thế kỉ XXI. Nhìn chung, qua khảo sát, chúng tôi nhận thấy nhiều bài viết của các tác giả đã khẳng định rất rõ đóng góp to lớn cũng như những thành công không thể phủ nhận của Nguyễn Nhật Ánh - nhà văn viết cho thiếu nhi. Qua những bài viết này, chúng tôi sẽ tiếp thu kết quả nghiên cứu của những người đi trước, đồng thời 8 nhấn mạnh hơn về nhân vật, cốt truyện, ngôn ngữ, giọng điệu trong truyện của Nguyễn Nhật Ánh. Từ đó, góp phần khẳng định vị trí của Nguyễn Nhật Ánh trên văn đàn Việt Nam.  Những bài viết, công trình nghiên cứu về ba tác phẩm Cô gái đến từ hôm qua, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh và Bảy bước tới mùa hè của Nguyễn Nhật Ánh Dựa vào ngữ liệu nghiên cứu là ba tác phẩm: Cô gái đến từ hôm qua, Bảy bước tới mùa hè, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh của Nguyễn Nhật Ánh chúng tôi đã khảo sát một số bài viết và công trình nghiên cứu riêng về các tác phẩm này để lấy làm tài liệu tham khảo cho công trình. Trong quá trình tìm hiểu tài liệu, chúng tôi nhận thấy ba tác phẩm này vẫn chưa nhận được nhiều sự quan tâm nghiên cứu từ giới chuyên môn. Một số công trình riêng biệt phân tích tác phẩm Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh có thể kể tên như: Đảo mộng mơ và Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh của Nguyễn Nhật Ánh (2011, Nguyễn Thị Bẩy), Thế giới nhân vật trong tác phẩm Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh (2016, Đào Thị Thanh Hải, luận văn Thạc sĩ). Hai tác phẩm Cô gái đến từ hôm qua và Bảy bước tới mùa hè hầu như không có một công trình nghiên cứu chuyên biệt nào. Về tác phẩm Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh, tác giả Thái Phan Vàng Anh cũng góp thêm cái nhìn về việc nghiên cứu nghệ thuật kể chuyện của Nguyễn Nhật Ánh trong bài viết Nguyễn Nhật Ánh, người kể chuyện của thiếu nhi bằng việc nêu lên sức hấp dẫn trong phong cách sáng tác của Nguyễn Nhật Ánh bắt nguồn từ cách kể chuyện như sau: “Sức hút của truyện Nguyễn Nhật Ánh nằm ở ngôn ngữ, giọng điệu trẻ thơ. Trong nhiều tác phẩm, ngôn ngữ truyện kể là thứ ngôn ngữ của trẻ con, mà đối với người lớn thì ngôn ngữ trẻ con cũng giống như một thứ ngoại ngữ. Nguyễn Nhật Ánh hiểu và kể chuyện bằng thứ ngoại ngữ dành cho người lớn ấy nên hiển nhiên truyện Nguyễn Nhật Ánh là tiếng nói của thiếu nhi” [2]. Tuy vậy, tác giả Thái Phan Vàng Anh cũng đã trình bày thêm ý kiến khi 9 viết về cách kể chuyện của Nguyễn Nhật Ánh như sau: “Có thể xem Nguyễn Nhật Ánh là người kể chuyện của thiếu nhi, nhưng là một người lớn ngoái nhìn về tuổi thơ, dùng con mắt của tuổi thơ để kể chuyện. Điều này khiến một số truyện của Nguyễn Nhật Ánh khó xếp vào văn học thiếu nhi”. Tức khi sáng tác các tác phẩm, tác giả không thể không sử dụng giọng người lớn đơn thuần và vô hình chung “áp đặt” lên vai thiếu nhi và tạo nên một số nhân vật trẻ thơ có tâm hồn “già trước tuổi” (nhân vật thằng cu Mùi và ông Mùi song song trong truyện Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ, Thiều với tạo hình nhân vật có suy nghĩ già dặn trong truyện Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh,…) Mặc dù cách kể chuyện lồng ghép cả yếu tố trẻ thơ và người lớn này có phần phức tạp và nhiều độc giả nhận định “không hợp tuổi thiếu nhi” nhưng điều đó lại thể hiện một phần trong phong cách văn chương của Nguyễn Nhật Ánh. Đó là cách tác giả thể hiện tính triết lí mang đậm chất nhân văn của mình thông qua suy nghĩ già dặn của các nhân vật trẻ thơ. Từ đó, tác phẩm của ông trở nên mang tính đại chúng, phù hợp với nhiều lứa tuổi, kể cả trẻ em và người lớn. Tiếp đến là công trình Thế giới trẻ thơ trong truyện Nguyễn Nhật Ánh [40] của tác giả Nguyễn Thị Thúy Hằng, Luận văn lấy ba tác phẩm Kính vạn hoa, Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ và Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh làm đối tượng nghiên cứu. Tuy nhiên nghiên cứu này chưa đi sâu vào nhân vật, cốt truyện. Công trình Đặc sắc truyện dài của Nguyễn Nhật Ánh (qua Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh, Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ và Con chó nhỏ mang giỏ hoa hồng) [58] của tác giả Nguyễn Thái Sơn (2017) đã điểm qua vài nét đặc sắc của truyện, công trình này có ý nghĩa bổ sung kiến thức cho chúng tôi khi phát triển vấn đề nghiên cứu của mình. Cuốn sách Nguyễn Nhật Ánh trong mắt đồng nghiệp (2017) của nhiều tác giả đã tập hợp những công trình nghiên cứu về các góc độ khác nhau trong sáng tác của Nguyễn Nhật Ánh. Trong đó Nguyễn Thị Hải Phương (Trường ĐHSP Hà 10 Nội) có nhận xét về nghệ thuật tự sự trong tác phẩm Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh của Nguyễn Nhật Ánh, tác giả cho rằng “điểm độc đáo là nghệ thuật xây dựng nhân vật kể chuyện mang cái nhìn trẻ thơ, mang tâm hồn trẻ thơ…Người kể chuyện đã hóa thân vào đứa trẻ mới lớn - Nhân vật Thiều, xưng tôi để kể về những sự kiện xảy ra trong quá khứ tuổi thơ mình” [57]. Tác giả Nguyễn Hương Giang đã dành cả bài người nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ để nói về Nguyễn Nhật Ánh và một loạt tác phẩm của ông như: “Cô gái đến từ hôm qua, Bàn có năm chỗ ngồi, Chú bé rắc rối… Nguyễn Nhật Ánh được đánh giá cao không chỉ bởi ông viết cho thiếu nhi…Những cuốn sách nhỏ bé ấy của Nguyễn Nhật Ánh sẽ là món ăn tinh thần trong hành trang vào đời của các em”. Các bài viết của các tác giả kể trên mặc dù thống nhất về quan điểm là khẳng định và đề cao tài năng nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, khẳng định đóng góp của ông đối với sự phát triển của văn học thiếu nhi Việt Nam, nhưng hầu hết chỉ là những bài viết mang tính đơn lẻ, chưa thành hệ thống. Từ các công trình nghiên cứu trên, chúng tôi mong muốn đề tài Đặc điểm truyện Nguyễn Nhật Ánh (qua ba tác phẩm: Cô gái đến từ hôm qua, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh và Bảy bước tới mùa hè) sẽ góp phần bổ sung những đánh giá, nhận xét mới về tài năng của Nguyễn Nhật Ánh với tư cách là một người yêu văn học thiếu nhi và nể trọng phẩm chất và bút lực của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. 3. Đối tượng và mục tiêu nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là tìm hiểu đặc điểm truyện Nguyễn Nhật Ánh qua ba tác phẩm Cô gái đến từ hôm qua, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh và Bảy bước tới mùa hè, trong đó tập trung vào vấn đề nhân vật, cốt truyện và 11 một số phương thức nghệ thuật như ngôn ngữ, giọng điệu, nghệ thuật xây dựng nhân vật và nghệ thuật xây dựng cốt truyện. 3.2. Mục tiêu nghiên cứu Tìm hiểu đặc điểm truyện Nguyễn Nhật Ánh qua ba tác phẩm Cô gái đến từ hôm qua, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh và Bảy bước tới mùa hè, góp phần khẳng định tài năng, phong cách và vị trí của Nguyễn Nhật Ánh trong nền văn học Việt Nam hiện đại nói chung và văn học thiếu nhi nói riêng. So sánh với một số tác phẩm cùng đề tài của các nhà văn khác để thấy những điểm tương đồng, khác biệt, cũng như những đổi mới của Nguyễn Nhật Ánh. 4. Nhiệm vụ và phương pháp nghiên cứu 4.1. Nhiệm vụ nghiên cứu:  Xác định vị trí của ba tác phẩm: Cô gái đến từ hôm qua, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh, Bảy bước tới mùa hè trong hành trình sáng tác nghệ thuật của Nguyễn Nhật Ánh và trong nền văn học thiếu nhi Việt Nam thời kỳ đổi mới.  Tìm hiểu vấn đề nhân vật và cốt truyện thông qua ba tác phẩm nêu  Khám phá các đặc trưng sáng tạo nghệ thuật của Nguyễn Nhật Ánh trên. trong cách xây dựng hình tượng nhân vật, cốt truyện, ngôn ngữ và giọng điệu của nhà văn.  Khẳng định tài năng của Nguyễn Nhật Ánh bắt nguồn từ tình yêu thương của nhà văn dành cho thiếu nhi. 4.2. Phương pháp nghiên cứu: Chúng tôi sử dụng phối hợp các phương pháp nghiên cứu sau: - Phương pháp thống kê, phân loại 12 - Phương pháp phân tích, tổng hợp - Phương pháp so sánh, đối chiếu - Phương pháp tiếp cận thi pháp học. - Phương pháp nghiên cứu liên ngành Những phương pháp này sẽ được chúng tôi vận dụng linh hoạt trong quá trình nghiên cứu. 5. Phạm vi nghiên cứu Chủ yếu tập trung vào ba tác phẩm: Cô gái đến từ hôm qua (CGĐTHQ), xuất bản lần đầu tại Việt Nam vào năm 1989 bởi Nhà xuất bản Trẻ. Truyện CGĐTHQ đã được dựng thành phim điện ảnh vào năm 2017 (đạo diễn Phan Gia Nhật Linh); Bảy bước tới mùa hè xuất bản lần đầu tại Việt Nam vào ngày 1 tháng 3 năm 2015 bởi Nhà xuất bản Trẻ; Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh (TTHVTCX), xuất bản lần đầu tại Việt Nam vào ngày 9 tháng 12 năm 2010 bởi Nhà xuất bản Trẻ, với phần tranh minh họa do Đỗ Hoàng Tường thực hiện. Truyện dài TTHVTCX đã được dựng thành phim điện ảnh vào năm 2015 (đạo diễn Victor Vũ). Tuy nhiên, trong quá trình nghiên cứu người viết sẽ cố gắng so sánh với một số tác phẩm khác của Nguyễn Nhật Ánh và các nhà văn khác để làm sáng tỏ các vấn đề mà luận văn nêu ra. Về thời gian khảo sát, đề tài sẽ dựa trên các tác phẩm tái bản gần nhất và tư liệu tham khảo cũng được sàng lọc để có thể cập nhật các bài nghiên cứu mới. 6. Đóng góp của luận văn - Luận văn là công trình nghiên cứu hệ thống Đặc điểm truyện Nguyễn Nhật Ánh (qua ba tác phẩm: Cô gái đến từ hôm qua, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh và Bảy bước tới mùa hè) trên các phương diện nhân vật, cốt truyện, ngôn ngữ và giọng điệu, góp thêm một tiếng nói khẳng định vai trò, vị trí của nhà văn