TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
KHOA NGỮ VĂN
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
NIÊN KHÓA 2013 - 2017
ĐẶC ĐIỂM NGÔN NGỮ BÁO CHÍ QUA KHẢO SÁT
BÁO IN BÌNH DƢƠNG
Sinh viên thực hiện: Lê Thị Linh Linh
Lớp: D13NV02
Khóa: 2013 - 2017
Hệ: Chính quy
---o0o---
Bình Dƣơng, tháng 04 năm 2017
TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
KHOA NGỮ VĂN
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
NIÊN KHÓA 2013 - 2017
ĐẶC ĐIỂM NGÔN NGỮ BÁO CHÍ QUA KHẢO SÁT
BÁO IN BÌNH DƢƠNG
Ngƣời hƣớng dẫn: PGS.TS Hoàng Quốc
Sinh viên thực hiện: Lê Thị Linh Linh
Lớp: D13NV02
Khóa: 2013 - 2017
Hệ: Chính quy
---o0o---
Bình Dƣơng, tháng 04 năm 2017
i
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS Hoàng Quốc đã tận tình truyền đạt những
kiến thức quý báu và hƣớng dẫn tôi thực hiện hoàn thành khóa luận tốt nghiệp đại học
này. Sự hiểu biết sâu sắc về khoa học cũng nhƣ kinh nghiệm của thầy đã giúp tôi có
thêm kiến thức và bài học kinh nghiệm trong quá trình thực hiện khóa luận tốt nghiệp
đại học. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn các thầy cô khoa Ngữ Văn, Trƣờng Đại học
Thủ Dầu Một đã truyền giảng cho tôi những kiến thức quý báu và tạo mọi điều kiện tốt
nhất để tôi hoàn thành khóa luận này.
Trong quá trình tìm hiểu nghiên cứu về ngôn ngữ báo chí qua khỏa sát Báo in
Bình Dƣơng, do kiến thức còn hạn chế nên không thể tránh khỏi những thiếu sót. Tôi
rất mong nhận đƣợc góp ý quý báu của thầy, cô để khóa luận đƣợc hoàn thiện hơn.
Bình Dương, ngày 28 tháng 04 năm 2017
Ngƣời viết
Lê Thị Linh Linh
iii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong khóa luận là trung thực, nếu sai tôi hoàn toàn chịu trách
nhiệm.
Tác giả khóa luận
Lê Thị Linh Linh
iv
MỤC LỤC
TRANG BÌA PHỤ ............................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................ iii
LỜI CAM ĐOAN ...........................................................................................................iv
MỤC LỤC ....................................................................................................................... iv
DANH MỤC BẢNG ........................................................................................................ v
PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài .................................................................................................... 1
2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu ..................................................................................... 2
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................... 4
3.1.
Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 4
3.2.
Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 4
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu.......................................................................... 5
5. Phƣơng pháp nghiên cứu ....................................................................................... 5
5.1.
Phƣơng pháp khảo sát, thống kê, phân loại ngôn ngữ học.............................. 5
5.2.
Phƣơng pháp phân tích .................................................................................... 5
6. Dự kiến đóng góp của khóa luận ........................................................................... 5
7. Bố cục của khóa luận ............................................................................................. 7
CHƢƠNG 1. NHỮNG CƠ SỞ LÍ LUẬN LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI ......................... 7
1.1. Báo chí và ngôn ngữ báo chí ............................................................................ 7
1.1.1.Báo chí ............................................................................................................ 7
iv
1.1.2.Chức năng của ngôn ngữ báo chí ................................................................... 8
1.1.3. Đặc điểm phong cách của ngôn ngữ báo chí ................................................. 9
1.1.4. Chuẩn mực ngôn ngữ và chuẩn ngôn ngữ trong báo chí............................. 11
1.2.
Giới thiệu về Báo in Bình Dƣơng ................................................................. 15
1.2.1.Sự ra đời của Báo in Bình Dƣơng ................................................................ 15
1.2.2. Vài nét về các chuyên mục trên báo in Bình Dƣơng ................................... 19
1.3. Tiểu kết chƣơng 1 ............................................................................................. 21
CHƢƠNG 2. ĐẶC ĐIỂM NGÔN NGỮ TRÊN BÁO IN BÌNH DƢƠNG................... 22
2.1. Đặc điểm từ ngữ ............................................................................................... 22
2.1.1. Sử dụng nhiều số từ ..................................................................................... 22
2.1.2. Sử dụng nhiều lớp từ chuyên ngành ............................................................ 26
2.1.3. Sử dụng danh từ riêng - tên riêng ................................................................ 30
2.1.4. Sử dụng nhiều từ viết tắt ............................................................................. 36
2.1.5. Sử dụng thành ngữ - tục ngữ - ca dao ......................................................... 41
2.1.6. Sử dụng từ Hán Việt .................................................................................... 45
2.2. Một số đặc điểm của bài báo ............................................................................ 47
2.2.1. Dung lƣợng các bài báo ............................................................................... 47
2.2.2. Kết cấu của bài báo ..................................................................................... 49
2.2.3. Cấu trúc nội dung bài báo............................................................................ 68
2.3. Tiểu kết chƣơng 2 ............................................................................................. 71
CHƢƠNG 3. MỘT SỐ LỖI DIỄN ĐẠT VÀ ĐỊNH HƢỚNG SỬ DỤNG HIỆU QUẢ
NGÔN NGỮ TRÊN BÁO IN BÌNH DƢƠNG .............................................................. 73
iv
3.1. Lỗi diễn đạt ....................................................................................................... 73
3.1.1. Lỗi dùng từ .................................................................................................. 73
3.1.2. Lỗi chính tả .................................................................................................. 80
3.1.3. Lỗi về ngữ pháp ........................................................................................... 82
3.2. Định hƣớng sử dụng hiệu quả ngôn ngữ báo chí trên Báo in Bình Dƣơng...... 86
3.2.1.Sử dụng từ ngữ chính xác về nghĩa, dễ hiểu ................................................ 86
3.2.2. Viết câu phù hợp với mục đích cung cấp thông tin rõ ràng, ngắn gọn,
dễhiểu....................................................................................................................... 87
3.3. Tiểu kết chƣơng 3 ............................................................................................. 91
KẾT LUẬN .................................................................................................................... 93
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................. 95
vi
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Số lần xuất hiện số từ ở chuyên mục Thời sự .............................................. 22
Bảng 2.2. Hệ thống thể loại văn bản báo chí ................................................................ 48
Bảng 2.3. Thống kê các thể loại văn bản báo chí trên Báo in Bình Dƣơng .................. 49
Bảng 2.4: Các kiểu kết cấu văn bản theo quan hệ ngữ nghĩa ....................................... 60
v
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong xu thế toàn cầu hóa đang diễn ra một cách mạnh mẽ trên thế giới nhƣ
hiện nay, hoạt động thông tin nói chung và báo chí nói riêng ngày càng đóng vai trò
quan trọng trong đời sống xã hội. Báo chí lấy ngôn ngữ làm công cụ để chuyển tải các
thông điệp chính và có tác dụng trực tiếp, quyết định đến hiệu quả của thông tin.
Hơn nữa thập kỷ trở lại đây, có thể thấy các phƣơng tiện truyền thông nói
chung và báo chí nói riêng đang có sự phát triển rất nhanh cả về số lƣợng và chất
lƣợng. Báo chí không chỉ là phƣơng tiện thông tin nhƣ buổi đầu hình thành mà đến nay
đã trở thành phƣơng tiện hữu hiệu trong việc phổ biến các quan điểm, đƣờng lối của
một tổ chức chính trị, xã hội, trong việc góp phần nâng cao tri thức và tác động tuyên
truyền, giáo dục đối với đông đảo công chúng.
Với mục đích giao tiếp nhƣ vậy, hƣớng đến một đối tƣợng đa dạng không đồng
nhất về tuổi tác, giới tính, trình độ,… báo chí đã sử dụng kênh ngôn ngữ nhƣ một công
cụ đa chức năng, không chỉ để thông tin mà còn nhằm tác động đến mọi đối tƣợng,
trong mọi lĩnh vực, giúp ngƣời làm báo bày tỏ chính kiến, bộc lộ công khai và chính
thức các quan điểm, thái độ chính trị của mình đối với các vấn đề đang diễn ra ở mọi
mặt của đời sống xã hội. Để đạt đƣợc mục đích này, ngôn ngữ trên báo chí luôn chứa
đựng những thông tin mới lạ, hấp dẫn, đƣợc tổ chức ngắn gọn, dễ hiểu, rõ ràng. Mặt
khác, báo chí là một phƣơng thức giao tiếp khá đặc biệt, ở đó ngƣời viết và ngƣời đọc
đồng thời không có mặt, không có hành vi giao tiếp kèm lời, cũng không có ngữ cảnh
giao tiếp. Mọi thông tin, hay nói cách khác là hoạt động giao tiếp đều thể hiện qua các
văn bản báo. Vì thế ngôn ngữ báo chí có những yêu cầu nghiêm ngặt, đƣợc xem là một
ngôn ngữ chuẩn mực để ngƣời thụ ngôn hiểu và hiểu đúng thông tin.
Báo Bình Dƣơng là cơ quan ngôn luận của Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt Nam
tỉnh Bình Dƣơng. Tiền thân từ tờ Báo Sông Bé số ra đầu tiên ngày 10/12/1976, đến nay
sau chặng đƣờng hơn 40 năm phát triển, Báo Bình Dƣơng đƣợc đánh giá là tờ báo có
1
chất lƣợng tại khu vực, phát hành định kỳ 6 số/ tuần cùng nhiều ấn phẩm phụ tuyên
truyền các chủ trƣơng của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nƣớc và đáp ứng nhu
cầu của độc giả. Tuy có bề dày lịch sử cũng nhƣ những đóng góp nhƣ vậy nhƣng cho
đến nay vẫn chƣa có công trình nào nghiên cứu về đặc điểm sử dụng ngôn ngữ của Báo
Bình Dƣơng.
Từ nhận thức đó, tôi lựa chọn đề tài “Đặc điểm ngôn ngữ báo chí qua khảo sát
báo in Bình Dương” để nghiên cứu làm khóa luận tốt ngiệp đại học. Tôi hi vọng, thông
qua việc tìm hiểu một số vấn đề về mặt ngôn ngữ, khóa luận sẽ có cái nhìn đầy đủ hơn
về việc sử dụng ngôn ngữ báo chí trên Báo in Bình Dƣơng.
2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
Ngôn ngữ văn học và ngôn ngữ báo chí cùng dùng văn tự, từ ngữ làm phƣơng
tiện chuyển tải nội dung nhƣng có sự khác nhau cơ bản ở chỗ: ngôn ngữ văn học đƣợc
hình thành trên cơ sở tƣ duy hình tƣợng, phƣơng pháp sáng tác của văn học nặng về hƣ
cấu; còn ngôn ngữ báo chí thực hiện mục đích thông tin nên cần đáp ứng yêu cầu:
chuẩn xác, phong phú, mới mẻ và hấp dẫn, không đƣợc hƣ cấu.
Quan tâm đến đặc điểm của ngôn ngữ báo chí, năm 1978, Bùi Khắc Việt có bài
viết “Phong cách ngôn ngữ trong tên các bài báo của chủ tịch Hồ Chí Minh” [35]. Đây
là một trong số các nhà nghiên cứu quan tâm việc sử dụng ngôn ngữ trên tiêu đề của
các bài báo.
Những năm gần đây, khi mà báo chí đã phát triển vƣợt bậc và ngày càng chứng
tỏ đƣợc thế mạnh cũng nhƣ vị trí, tầm quan trọng đối với đời sống xã hội thì ngày càng
có nhiều công trình nghiên cứu về ngôn ngữ báo chí nhằm nâng cao hơn nữa nghiệp vụ
báo chí. Có khá nhiều nhà nghiên cứu tiếp cận ngôn ngữ báo chí từ nhiều góc độ khác
nhau. Dƣới góc độ của một ngƣời nghiên cứu và giảng dạy, Hà Minh Đức (2000) trong
“Cơ sở lý luận báo chí. Đặc tính chung và phong cách”, NXB Đại học Quốc gia Hà
Nội [17], đã có sự so sánh ngôn ngữ báo chí với ngôn ngữ văn học. Ông cho rằng:
“Ngôn ngữ báo chí và ngôn ngữ văn học là những hình thái ngôn ngữ được phổ biến
2
rộng, và có tính chuẩn mực cao”. Và theo ông, ngôn ngữ báo chí chủ yếu là ngôn ngữ
chính luận, đảm nhiệm chức năng thông tin. Những vấn đề ông đƣa ra là những gợi mở
vô cùng bổ ích cho việc nghiên cứu ngôn ngữ báo chí.
Nguyễn Tri Niên (2003), cũng xem xét vấn đề này dƣới quan điểm của báo chí
học. Tuy nhiên, tác giả này lại có sự phân biệt rạch ròi giữa ngôn ngữ báo chí và ngôn
ngữ “Ngôn ngữ báo chí”, NXB Tổng hợp Đồng Nai [26]. Xuất phát từ bản chất của
thông tin báo chí, tác giả đã chỉ ra đƣợc ba đặc điểm của ngôn ngữ báo chí nhƣng chƣa
xuất phát từ bản chất nội tại của ngôn ngữ.
Tác giả Hoàng Anh (2003), khi khảo sát các đặc điểm của ngôn ngữ báo chí
xuất phát từ góc độ chức năng và nhận định nét đặc trƣng bao trùm của ngôn ngữ báo
chí là tính bao trùm của ngôn ngữ báo chí là có tính sự kiện trong “Một số vấn đề về sử
dụng ngôn từ trên báo chí” [1], tác giả đã thử phân loại tiêu đề báo chí thành một số
kiểu cơ bản. Tuy nhiên, cũng nhƣ phần lớn các nhà nghiên cứu dƣới quan điểm của báo
chí học, tác giả chƣa làm nổi bật đƣợc tính chất ngôn ngữ của báo chí.
Từ góc nhìn chuyên môn nghiệp vụ báo chí, Vũ Quang Hào (2004), có bài
giảng dành cho sinh viên báo chí “Ngôn ngữ báo chí”, NXB Đại học Quốc giá Hà Nội
[22]. Tuy trong bài giảng đƣa ra nhiều ý kiến có giá trị nhƣng vẫn nghiêng nhiều về
thuần túy ngôn ngữ, chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu làm rõ đặc điểm ngôn ngữ báo chí.
Trần Thanh Nguyện (2004) trong luận văn Thạc sĩ khoa học Ngôn ngữ
(Trƣờng Đại học Sƣ phạm Thành phố Hồ Chí Minh) với đề tài “Đặc đểm ngôn ngữ của
báo văn bản báo chí” [25] đã phần nào làm sáng rõ những đặc điểm của ngôn ngữ báo
chí.
Nguyễn Đức Dân từ lâu đã quan tâm đến ngôn ngữ báo chí và có nhiều bài
nghiên cứu về vấn đề này. Trong tác phẩm “Ngôn ngữ báo chí. Những vấn đề cơ bản”,
NXB Giáo dục 2007 [14], Nguyễn Đức Dân đã hệ thống hóa và đề cập đến những vấn
đề cơ bản nhất của ngôn ngữ báo chí. Tác giả đi sâu vào tìm hiểu đặc điểm và khả năng
3
hoạt động của tiếng Việt trong báo chí, giúp ích cho những ngƣời làm báo phát triển kỹ
năng sử dụng tiếng Việt một cách hiệu quả nhất trong lĩnh vực chuyên môn của mình.
Một số khóa luận đại học cũng nghiên cứu về nghiên cứu về ngôn ngữ báo chí
nhƣng có hƣớng tiếp cận khác và chỉ dừng lại việc khảo sát việc sử dụng tính từ, trợ từ
trên báo cáo khóa luận của Lê Thị Bích Trăm, Trƣờng Đại học Cần Thơ, 2009 [32],
nghiên cứu về việc sử dụng “Trợ từ trên báo Tuổi trẻ”; khóa văn của Bùi Tấn Nguyện,
Trƣờng Đại học Cần Thơ, 2011, “Khảo sát việc sử dụng tính từ trong chuyên mục Tòa
án của báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh” [24]… Nhìn chung, những công trình
nghiên cứu này cũng đã đề cập đến những khía canh của việc sử dụng ngôn ngữ báo
chí, đặc biệt là thể loại báo in.
Bên cạnh những nghiên cứu về đặc điểm ngôn ngữ báo chí viết cũng có những
công trình nghiên cứu về đặc điểm ngôn ngữ báo chí ở lĩnh vực báo hình. Nguyễn Thị
Phƣợng với đề tài “Đặc điểm ngôn ngữ báo chí trong chương trình thời sự của Đài PT
- TH Đà Nẵng”, luận văn Thạc sĩ ngôn ngữ học, Đại học Đà Nẵng, 2013, [28] đã làm
rõ thêm hiệu quả sử dụng của ngôn ngữ chƣơng trình thời sự truyền hình.
Tóm lại, các công trình đƣợc điểm qua ở trên cũng đã tiếp cận từng lĩnh vực
của ngôn ngữ báo chí, tuy nhiên vẫn chƣa có công trình nào nghiên cứu về đặc điểm
ngôn ngữ báo chí qua khảo sát Báo in Bình Dƣơng. Song, các công trình nghiên cứu
trên đã gợi mở cho đề tài khóa luận của chúng tôi hƣớng tiếp cận đúng đắn khi nghiên
cứu đặc điểm ngôn ngữ báo chí trên Báo in Bình Dƣơng.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của khóa luận là thông qua việc khảo sát đặc điểm sử dụng
ngôn ngữ báo chí qua khảo sát Báo in Bình Dƣơng, khóa luận đánh giá thực trạng và
hiệu quả sử dụng ngôn ngữ của báo in Bình Dƣơng. Từ đó, khóa luận đề xuất hƣớng
khai thác sử dụng ngôn ngữ báo chí giúp cho ngƣời làm báo vận dụng ngôn ngữ một
4
cách chuẩn xác hơn, góp phần nâng cao hiệu quả của ngôn ngữ báo chí của báo Bình
Dƣơng.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Khảo sát, phân tích và đánh giá đặc điểm ngôn ngữ của báo in Bình Dƣơng.
- Đề xuất định hƣớng về sử dụng ngôn ngữ báo chí thích hợp trong báo in Bình
Dƣơng.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là đặc điểm ngôn ngữ báo chí trên báo in Bình
Dƣơng.
- Phạm vi nghiên cứu là các bài báo đƣợc đăng trên báo in Bình Dƣơng từ tháng
1/2016 đến tháng 12/2016.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Trong khóa luận này, chúng tôi sử dụng phƣơng pháp nghiên cứu chủ yếu là
thống kê, phân loại và phƣơng pháp phân tích.
5.1. Phương pháp khảo sát, thống kê, phân loại ngôn ngữ học
Nhóm phƣơng pháp này đƣợc sử dụng để khảo sát, thống kê và phân loại các đặc
điểm sử dụng từ ngữ nhƣ việc sử dụng số từ, các lớp từ (đơn nghĩa, từ chuyên ngành,
từ riêng - tên riêng và từ Hán Việt…) làm cơ sở cho việc phân tích, đánh giá cách sử
dụng và hiệu quả đối với đối tƣợng nghiên cứu.
5.2. Phương pháp phân tích
Phƣơng pháp này đƣợc sử dụng để phân tíc các trƣờng hợp sử dụng ngôn ngữ từ
đó nêu lên thực trạng của việc sử dụng ngôn ngữ báo chí trong giai đoạn hiện nay.
6. Dự kiến đóng góp của khóa luận
- Khóa luận sẽ góp thêm tƣ liệu và cách nhìn nhận việc sử dụng ngôn ngữ trên
báo in Bình Dƣơng hiện nay.
- Khóa luận cũng là tài liệu tham khảo cho những ngƣời làm báo in Bình Dƣơng
nâng cao chất lƣợng sử dụng ngôn ngữ khi làm báo.
5
7. Bố cục của khóa luận
Ngoài các phần Mở đầu, Kết luận và Danh mục tài liệu tham khảo, Khóa luận
gồm có 3 chƣơng :
Chƣơng 1: Những cơ sở lí luận liên quan đền đề tài
Chƣơng 2: Đặc điểm ngôn ngữ trên báo in Bình Dƣơng
Chƣơng 3: Một số lỗi về diễn đạt và định hƣớng sử dụng hiệu quả ngôn
ngữ trên báo in Bình Dƣơng.
6
Chƣơng 1
NHỮNG CƠ SỞ LÍ LUẬN LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
1.1. Báo chí và ngôn ngữ báo chí
1.1.1. Báo chí
Những tờ báo đầu tiên trên thế giới đƣợc ra đời vào những năm đầu của thế kỉ
XVII. Ở giai đoạn đầu, sự hình thành các mối quan hệ thị trƣờng, buôn bán mở rộng
cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học - văn hóa - kĩ thuật, trình độ học vấn
ngày càng cao dẫn theo nhu cầu hiểu biết về xã hội là yếu tố quyết định sự hình thành
của báo chí. Từ giữa thế kỷ XVII, khi các cuộc đấu tranh chính trị xuất hiện, báo chí
đóng vai trò là vũ khí chính trị, tƣ tƣởng mà các tầng lớp chính trị đả kích nhau trong
thời kỳ Cách mạng tƣ sản hoặc tuyên truyền các đƣờng lối, cải cách của các nhà cầm
quyền. Trong giai đoạn hiện nay, sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của công nghệ
thông tin, báo chí tiếp tục là công cụ, cơ quan ngôn luận phản ánh các khía cạnh của
đời sống xã hội, phản ánh tâm tƣ nguyện vọng của quần chúng nhân dân nhanh và hiệu
quả đáp ứng nhu cầu thông tin bức thiết về những vấn đề dƣ luận quan tâm.
Khái niệm báo chí truyền thông hiện nay thƣờng đƣợc dùng để chỉ cả báo viết,
báo nói với khái niệm kênh viết, kênh nói và kênh hình.Trong đó, kênh viết là kênh
đƣợc dùng trong in ấn; kênh nói đƣợc dùng ở Đài phát thanh và truyền hình; kênh hình
chỉ đƣợc dùng trên Đài truyền hình.
Báo chí đƣợc hình thành nhằm mục đích đáp ứng nhu cầu thông tin của con
ngƣời. Thế nên văn bản báo chí mang phong cách ngôn ngữ truyền thông đại
chúng.Các vấn đề đƣợc đƣa ra công khai. Báo chí sử dụng ngôn từ nhƣ một công cụ
chính để truyền đạt nội dung đến ngƣời đọc nhanh và chính xác. Văn bản báo chí vì thế
mang một phong cách đặc trƣng và có những yêu cầu riêng biệt so với các phong cách
ngôn ngữ khác.
Có thể dựa trên những tiêu chí khác nhau để phân loại báo chí.Dựa vào kênh
truyền có thể chia thành báo nói (phát thanh - truyền hình) và báo viết. Dựa vào thời
7
gian, tần suất phát hành của một bài báo có thể chia báo chí thành các loại: nhật báo,
tuần báo, bán nguyệt san, nguyệt báo,… Theo nội dung, dung lƣợng thông tin báo chí
có thể đƣợc chia thành nhiều loại, trong đó báo dành cho các bài viết có thông tin ngắn
gọn kịp thời còn tạp chí dành cho các thông tin chuyên đề, yêu cầu thông tin đƣợc đặt
ra không quá cấp thiết. Các thể loại báo chí đƣợc phân loại dựa trên tính chất và cách
đƣa thông tin. Một số thể loại hay xuất hiện là: bản tin, bình luận, phóng sự, điều tra,
ghi nhanh, ký chân dung, quảng cáo báo chí, ý kiến bạn đọc,…
1.1.2. Chức năng của ngôn ngữ báo chí
Tiếng nói của báo chí là tiếng nói của xã hội đƣợc nhiều ngƣời tiếp nhận và phổ
biến rộng rãi trong xã hội.Cho nên chức năng của báo chí trong xã hội làm cho ngôn
ngữ trên báo chí mang những đặc điểm đặc thù, phân biệt với hàng loạt các phong cách
chức năng khác xét từ góc độ ngôn nghĩa.Sau đây là đặc điểm quan trọng nhất của
ngôn ngữ báo chí.
1.1.2.1 Chức năng thông báo
Nhiệm vụ hàng đầu của báo chí từ khi mới ra đời cho đến nay là phản ánh chân
thật các tin tức, các sự kiện diễn ra trong cộng đồng nên công việc cấp thiết đặt lên trên
hết của những ngƣời làm công tác báo chí là phải sẵn sàng có một bộ phƣơng tiện
truyền tải tin tức sắc bén và nhanh nhạy. Để thực hiện đƣợc yêu cầu này, ngôn ngữ
trƣớc nhất phải đảm bảo đƣợc tính khách quan trong phản ánh sự kiện.Báo chí nhờ
chức năng này của ngôn ngữ phản ánh đƣợc trung thực thông tin diễn ra trong thực
tế.Bên cạnh đó, ngôn ngữ báo chí phải phù hợp với tất cả các tầng lớp “thích ứng với
mọi tầng lớp công chúng sao cho một nhà bác học với kiến thức uyên thâm nhất cũng
không thấy chán và một em bé có trình độ còn non nớt cũng không cảm thấy khó
hiểu”.(V. G. Kostomarov). Qua đó, báo chí trở thành thức ăn tinh thần lành mạnh, có
ích, giúp ngƣời tiếp nhận thông tin mở rộng hiểu biết, phát triển tƣ duy theo khuynh
hƣớng toàn diện hóa.
8
- Xem thêm -