Công tác tổ chức hoạt động kinh doanh, tổ chức công tác kế toán tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả bán hàng
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Lêi nãi ®Çu
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x· héi bao gåm c¸c kh©u : s¶n xuÊt, ph©n
phèi,trao ®æi, tiªu dïng. Trong ®ã doanh nghiÖp th¬ng m¹i ®¶m nhiÖm
kh©u ph©n phèi lu th«ng. §©y lµ mét trong nh÷ng kh©u träng yÕu nhÊt
cña t¸i s¶n xuÊt hµng ho¸, lµ kh©u then chèt nhÊt, kh©u kÕt thóc cña qu¸
tr×nh kinh doanh ( dï lµ kinh doanh s¶n xuÊt, kinh doanh th¬ng m¹i, kinh
doanh dÞch vô .. .). Trong ph¹m vi mét doanh nghiÖp th¬ng m¹i, tiªu thô
kh«ng chØ lµ kh©u trung gian liªn kÕt gi÷a cung vµ cÇu cña thÞ trêng mµ
ho¹t ®éng cña nã diÔn ra liªn tôc th«ng qua mét chu kú nhÊt ®Þnh ®ã lµ:
Dïng vèn lu ®éng mua hµng hãa, b¸n hµng ho¸ thu tiÒn
T
H
T’
§Ó chu kú kinh doanh trªn diÔn ra liªn tôc vµ mang l¹i hiÖu qu¶ th×
môc tiªu ®Çu tiªn lµ ph¶i tiªu thô ®îc hµng ho¸, lµm sao ®Ó b¸n ®îc nhiÒu
nhÊt vµ nhanh nhÊt. Cã tiªu thô ®îc hµng ho¸ doanh nghiÖp míi cã vèn ®Ó
më réng kinh doanh, t¨ng nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn vèn, tr¸nh ø ®äng vèn
l©u ngµy vµ kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. §ã chÝnh lµ môc tiªu vµ lµ ®iÒu
kiÖn tån t¹i cña c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i.
Qua ®ã ta thÊy tiªu thô hµng ho¸ ®ãng vai trß v« cïng quan träng.
C¸c chu kú kinh doanh chØ cã thÓ diÔn ra liªn tôc, nhÞp nhµng khi doanh
nghiÖp thùc hiÖn tèt kh©u tiªu thô. §ã còng lµ c¬ së ®Ó t¹o ra lîi nhuËn cho
doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i biÕt kinh
doanh mÆt hµng nµo, vµo thêi ®iÓm nµo lµ cã lîi nhÊt.
XuÊt ph¸t tõ tÇm quan träng cña qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸, ®ßi hái
kÕ to¸n doanh nghiÖp th¬ng m¹i ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n khoa häc,
hîp lý, ®¶m b¶o theo dâi chÆt chÏ viÖc tiªu thô hµng ho¸. §ång thêi cung
cÊp th«ng tin ®Çy ®ñ, kÞp thêi phôc vô cho l·nh ®¹o chØ ®¹o s¶n xuÊt kinh
doanh cã hiÖu qu¶.
------------------------------------------------Trang 1---------------------------------------------------Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
NhËn thøc ®îc tÇm quan träng trªn, kÕt hîp víi kiÕn thøc ®· häc vµ
qua qu¸ tr×nh häc tËp t¹i c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n Hµ Néi Seiyu, víi
sù gióp ®ì tËn t×nh cña c« gi¸o Khu thÞ tuyÕt Mai cïng c¸c anh chÞ phßng
kÕ to¸n c«ng ty, em ®· thùc hiªn luËn v¨n víi ®Ò tµi nghiªn cøu lµ:
“C«ng t¸c h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh
doanh t¹I c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n Hµ Néi Seiyu”.
Néi dung bµi luËn v¨n ®îc chia lµm 3 phÇn chÝnh:
Ch¬ng 1: Lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ kinh doanh.
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶
kinh doanh t¹i c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n Hµ Néi Seiyu.
Ch¬ng 3: §¸nh gi¸ chung vÒ tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh, tæ chøc
c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c«ng
ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n Hµ Néi Seiyu.
------------------------------------------------Trang 2---------------------------------------------------Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Ch¬ng 1
Lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n tiªu thô Hµng ho¸
vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
1.1) Nhòng vÊn ®Ò chung vÒ tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ kinh doanh.
1.1.1) Vai trß cña tiªu thô hµng ho¸ trong c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i vµ
nhiÖm vô h¹ch to¸n tiªu thô.
1.1.1.1) Kh¸i niÖm:
Th¬ng m¹i lµ mét ngµnh kinh tÕ ®éc lËp trong c¬ cÊu kinh tÕ, nã t¸ch khái
lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ lµm nhiÖm vô trong lÜnh vùc lu th«ng, ph©n phèi. Nã lµ kh©u
trung gian nèi liÒn gi÷a s¶n xuÊt víi tiªu dïng. Do ®ã, chøc n¨ng chñ yÕu cña th¬ng m¹i lµ bu«n b¸n, trao ®æi hµng ho¸, cung cÊp c¸c dÞch vô nh»m phôc vô s¶n
xuÊt vµ ®êi sèng nh©n d©n. Ho¹t ®éng kinh tÕ c¬ b¶n cña kinh doanh th¬ng m¹i lµ
lu chuyÓn hµng ho¸ (Tiªu thô):
Tiªu thô hµng ho¸ chÝnh lµ qu¸ tr×nh doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc chuyÓn
quyÒn së h÷u, doanh nghiÖp th¬ng m¹i sÏ mÊt quyÒn së h÷u vÒ hµng ho¸ vµ ®îc
quyÒn së h÷u vÒ tiÒn.Nã ph¶n ¸nh kÕt qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i t¹i ®¬n vÞ lµ l·i hay lç. §ã còng chÝnh lµ c¸ch x¸c ®Þnh møc thu nhËp cña
doanh nghiÖp ®Ó tõ ®©y ®Ò ra ph¬ng híng cho giai ®o¹n kÕ tiÕp.
1.1.1.2) §Æc ®iÓm vµ ý nghÜa cña qu¸ tr×nh tiªu thô:
* §Æc ®iÓm:
- Cã sù tho¶ thuËn gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n vÒ sè lîng, chÊt lîng, quy c¸ch cña
hµng ho¸.
------------------------------------------------Trang 3---------------------------------------------------Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
- Cã sù thay ®æi quyÒn së h÷u vµ quyÒn sö dông hµng ho¸ tõ ngêi b¸n sang ngêi
mua.
- Ngêi b¸n giao cho ngêi mua mét lîng hµng ho¸, nhËn ®îc tiÒn hoÆc ngêi mua
chÊp nhËn thanh to¸n. §©y chÝnh lµ thu nhËp th¬ng m¹i cña doanh nghiÖp. Thu
nhËp nµy phô thuéc vµo khèi lîng hµng ho¸ tiªu thô, gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ c¸c
yÕu tè kh¸c nh thÞ trêng, kh¸ch hµng, thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng. Vµ ®©y còng lµ
kho¶n duy nhÊt ®Ó bï ®¾p c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong kú cña doanh
nghiÖp.
* ý nghÜa cña tiªu thô hµng ho¸:
Hµng ho¸ lµ s¶n phÈm lao ®éng cña con ngêi, ®îc t¹o ra nh»m môc ®Ých trao
®æi ®Ó tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu mang tÝnh x· héi. Tríc kia, trong c¬ chÕ tËp trung
quan liªu bao cÊp, c«ng t¸c tiªu thô hµng ho¸ cha ®îc coi träng trong tõng doanh
nghiÖp do nhµ níc bao cÊp hoµn toµn tõ kh©u cung øng vµ ®Þnh s½n n¬i tiªu thô.
Ngµy nay, trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù m×nh gi¶i quyÕt 3
vÊn ®Ò trung t©m, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ kinh doanh th× tiªu thô hµng ho¸
l¹i cã ý nghÜa hÕt søc quan träng. Qua tiªu thô, tÝnh chÊt h÷u Ých cña hµng ho¸ míi
®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch hoµn toµn, ®ång thêi chøng tá n¨ng lùc kinh doanh cña
doanh nghiÖp.
§Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh kinh doanh, doanh nghiÖp ph¶i bá ra nh÷ng chi phÝ
liªn quan nh: Chi phÝ thu mua (vËn chuyÓn, bèc dì . . .), chi phÝ nh©n c«ng. . . Nh
vËy tiªu thô hµng ho¸ gióp cho doanh nghiÖp thu håi ®îc chi phÝ bá ra vµ h×nh
thµnh nªn kÕt qu¶. §©y lµ nguån quan träng nh»m tÝch luü vµo ng©n s¸ch, n©ng cao
quü cña doanh nghiÖp, gióp doanh nghiÖp cã thÓ më réng quy m« kinh doanh vµ
n©ng cao ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña doanh nghiÖp
trªn th¬ng trêng.
1.1.1.3) C¸c trêng hîp hµng ho¸ ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô vµ thêi ®iÓm ghi vµo sæ
s¸ch kÕ to¸n.
Qu¸ tr×nh b¸n hµng ë c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng cña
vèn kinh doanh tõ vèn hµng ho¸ sang vèn b»ng tiÒn vµ h×nh thµnh kÕt qu¶ kinh
------------------------------------------------Trang 4---------------------------------------------------Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
doanh th¬ng m¹i. Qu¸ tr×nh b¸n hµng hoµn tÊt khi hµng ho¸ ®· giao cho ngêi mua
vµ ®· thu ®îc tiÒn b¸n hµng. ViÖc x¸c ®Þnh thêi ®iÓm b¸n hµng lµ rÊt quan träng t¹o
®iÒu kiÖn cho kÕ to¸n sö dông ®óng ®¾n c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n vµ ph¶n ¸nh chÝnh
x¸c doanh thu b¸n hµng trong kú cña doanh nghiÖp. V× vËy, trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i, hµng ho¸ sÏ ®îc coi lµ b¸n vµ h¹ch to¸n vµo doanh thu ph¶i ®¶m b¶o c¸c
®iÒu kiÖn sau:
- Ph¶i th«ng qua mua b¸n vµ thanh to¸n tiÒn theo mét ph¬ng thøc nhÊt ®Þnh.
- Doanh nghiÖp th¬ng m¹i ph¶i mÊt quyÒn së h÷u vÒ hµng ho¸, ®îc quyÒn së h÷u
vÒ tiÒn hoÆc ®îc ngêi mua chÊp nhËn thanh to¸n tiÒn.
- Hµng ho¸ nµy ph¶i thuéc diÖn kinh doanh cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i, do
doanh nghiÖp th¬ng m¹i mua vµo hoÆc s¶n xuÊt, chÕ biÕn råi b¸n ra.
Tuy nhiªn, nh÷ng trêng hîp sau còng ®îc coi lµ tiªu thô:
- Hµng ho¸ xuÊt ®æi lÊy hµng (hay hµng ®èi lu)
- Hµng ho¸ xuÊt ®Ó thanh to¸n tiÒn l¬ng cho c«ng nh©n viªn, thanh to¸n b»ng c¸c
kho¶n chiÕt khÊu b¸n hµng, gi¶m gi¸, bít gi¸ cho bªn mua, chia thu nhËp liªn
doanh.
- Hµng ho¸ hao hôt, tæn thÊt ë kh©u b¸n theo hîp ®ång bªn mua chÞu.
Thêi ®iÓm ghi chÐp vµo sæ s¸ch kÕ to¸n vÒ hµng ho¸ ®îc x¸c ®Þnh lµ b¸n tuú
thuéc vµo tõng ph¬ng thøc b¸n hµng .
- B¸n bu«n qua kho, b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc giao hµng trùc
tiÕp. Thêi ®iÓm ®Ó ghi chÐp vµo hµng b¸n lµ khi bªn mua nhËn hµng, ký nhËn
thanh to¸n tiÒn hay chÊp nhËn thanh to¸n tiÒn.
- B¸n bu«n qua kho, b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc chuyÓn hµng ®îc
ghi vµo b¸n hµng khi bªn mua x¸c nhËn ®· nhËn ®îc hµng, thanh to¸n tiÒn hay
chÊp nhËn thanh to¸n.
- B¸n lÎ ®îc ghi vµo b¸n hµng khi kÕ to¸n nhËn ®îc b¸o c¸o b¸n hµng cña mËu
dÞch viªn.
- §èi víi göi b¸n ®¹i lý: Ph¶n ¸nh vµo b¸n hµng khi ®îc ®¹i lý thanh to¸n tiÒn hay
b¸o ®· b¸n ®îc hµng, chÊp nhËn thanh to¸n tiÒn.
1.1.1.4) NhiÖm vô cña kÕ to¸n tiªu thô hµng ho¸
------------------------------------------------Trang 5---------------------------------------------------Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét hÖ thèng th«ng tin vµ kiÓm tra vÒ tµi s¶n trong c¸c
doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc b»ng hÖ thèng ph¬ng ph¸p khoa häc nh chøng tõ, tÝnh
gi¸, ®èi øng tµi kho¶n vµ tæng hîp, c©n ®èi kÕ to¸n. Nã gi÷ vai trß hÕt søc quan
träng vµ lµ c«ng cô kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong qu¶n lý tµi chÝnh cña c¸c doanh
nghiÖp. V× vËy, yªu cÇu c¸c th«ng tin ph¶i ®¶m b¶o ®é tin cËy, chÝnh x¸c vµ ®îc ®Æt
lªn hµng ®Çu. Víi chøc n¨ng vµ ®èi tîng ®ã th× trong c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i,
kÕ to¸n tiªu thô hµng ho¸ cã nh÷ng nhiÖm vô c¬ b¶n sau:
- Ghi chÐp ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ chÝnh x¸c vÒ khèi lîng hµng ho¸ b¸n ra.
TÝnh to¸n ®óng ®¾n gi¸ c¶ hµng b¸n nh»m x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ kinh doanh
cña doanh nghiÖp.
- KiÓm tra vµ qu¶n lý t×nh h×nh thu nép tiÒn b¸n hµng, t×nh h×nh thanh to¸n c«ng
nî.
- Cung cÊp th«ng tin vÒ t×nh h×nh tiªu thô gióp cho l·nh ®¹o doanh nghiÖp qu¶n lý
vµ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. KiÓm tra tiÕn ®é thùc hiÖn kÕ
ho¹ch tiªu thô, kÕ ho¹ch vÒ lîi nhuËn. Thùc hiÖn tèt nghÜa vô víi ng©n s¸ch nhµ
níc.
§Ó thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô ®ã th× viÖc tæ chøc tèt hÖ thèng chøng tõ ghi
chÐp ban ®Çu vµ t×nh h×nh lu©n chuyÓn chøng tõ lµ ®iÒu kh«ng thÓ coi nhÑ. C¸c
chøng tõ cÇn hîp ph¸p, lu©n chuyÓn chøng tõ vµ ghi sæ kÕ to¸n hîp lý, khoa häc,
tr¸nh ghi chÐp trïng lÆp, ch÷a sæ kh«ng cÇn thiÕt. KÕ to¸n cÇn biÕt tæ chøc, vËn
dông tèt hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n sao cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh cña
doanh nghiÖp m×nh. Vµ tuú theo h×nh thøc kÕ to¸n ¸p dông mµ doanh nghiÖp chän
sè lîng vµ kÕt cÊu sæ kÕ to¸n sö dông t¹i doanh nghiÖp.
1.1.2) C¸c ph¬ng thøc tiªu thô hµng ho¸.
Doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ kh©u trung gian gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. VÊn
®Ò tiªu thô hµng ho¸ ®ãng vai trß v« cïng quan träng, cho nªn muèn tiªu thô hµng
ho¸ ®îc nhiÒu nhÊt vµ nhanh nhÊt th× doanh nghiÖp th¬ng m¹i cÇn ph¶i biÕt ¸p
dông linh ho¹t c¸c ph¬ng thøc tiªu thô. Th«ng thêng cã c¸c ph¬ng thøc tiªu thô
sau:
------------------------------------------------Trang 6---------------------------------------------------Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
1.1.2.1) Ph¬ng thøc tiªu thô trùc tiÕp:
* B¸n bu«n: Lµ h×nh thøc tiªu thô nhiÒu hµng nhÊt vµ nhanh nhÊt, v× ngêi mua bu«n
lu«n mua hµng víi sè lîng lín. §èi tîng cña ph¬ng thøc tiªu thô theo h×nh thøc
b¸n bu«n rÊt ®a d¹ng: cã thÓ lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt, doanh nghiÖp th¬ng m¹i. . .
§Æc trng cña ph¬ng thøc b¸n bu«n lµ kÕt thóc nghiÖp vô b¸n, hµng ho¸ vÉn
n»m trong lÜnh vùc lu th«ng, cha ®i vµo lÜnh vùc tiªu dïng. B¸n bu«n l¹i ®îc tiÕn
hµnh theo hai ph¬ng thøc: b¸n bu«n qua kho vµ b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng.
Chøng tõ kÕ to¸n sö dông trong trêng hîp nµy lµ ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng
hoÆc phiÕu suÊt kho do doanh nghiÖp lËp.
* B¸n lÎ: Theo ph¬ng thøc nµy, doanh nghiÖp th¬ng m¹i b¸n hµng trùc tiÕp cho ngêi tiªu dïng. §©y lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña qu¸ tr×nh vËn ®éng hµng ho¸ tõ s¶n
xuÊt tíi tiªu dïng. Hµng b¸n lÎ thêng ®îc b¸n víi khèi lîng nhá, lÎ vµ ®îc chia lµm
3 ph¬ng thøc :
- B¸n lÎ thu tiÒn tËp trung: kh©u giao hµng vµ kh©u thu tiÒn t¸ch rêi nhau.
- B¸n lÎ thu tiÒn trùc tiÕp: thu tiÒn vµ giao hµng cho kh¸ch diÔn ra cïng mét lóc
vµ do mét ngêi lµm.
- B¸n lÎ tù phôc vô: ph¬ng thøc nµy thêng ¸p dông ë c¸c siªu thÞ.
1.1.2.2) Ph¬ng thøc chuyÓn hµng theo hîp ®ång
Theo ph¬ng thøc nµy, doanh nghiÖp th¬ng m¹i chuyÓn hµng cho bªn mua t¹i
nh÷ng ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh nh ®· tho¶ thuËn, chi phÝ vËn chuyÓn tuú theo hîp ®ång
bªn mua hay bªn b¸n chÞu. Khi ngêi mua th«ng b¸o ®· nhËn ®îc hµng, thanh to¸n
hay chÊp nhËn thanh to¸n th× hµng ®ã ®îc coi lµ tiªu thô vµ doanh nghiÖp h¹ch to¸n
vµo doanh thu.
1.1.2.3) B¸n hµng theo ph¬ng thøc göi b¸n ®¹i lý:
Hµng giao cho ®¹i lý lµ hµng vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp. ChØ
khi nµo doanh nghiÖp th¬ng m¹i nhËn ®îc b¸o c¸o b¸n hµng cña ®¹i lý hay khi ®¹i
lý thanh to¸n tiÒn th× sè hµng ®ã míi ®îc coi lµ tiªu thô.
------------------------------------------------Trang 7---------------------------------------------------Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
C¸c kho¶n thuÕ cã liªn quan ®Õn sè hµng göi b¸n th× do doanh nghiÖp th¬ng
m¹i chÞu vµ kh«ng ®îc trõ vµo phÇn hoa hång mµ doanh nghiÖp tr¶ cho ®¹i lý.
Bªn nhËn ®¹i lý cã tr¸ch nhiÖm b¶o qu¶n, gi÷ g×n sè hµng ®ã, c«ng viÖc b¸n
hoµn tÊt, bªn nhËn ®¹i lý sÏ ®îc hëng hoa hång theo hîp ®ång ®· ký kÕt.
1.1.2.4) Ph¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp:
Doanh nghiÖp b¸n hµng theo ph¬ng thøc tr¶ gãp nghÜa lµ ngêi mua hµng sÏ
®îc tr¶ tiÒn lµm nhiÒu lÇn. Do vËy mµ gi¸ b¸n tr¶ gãp bao giê còng cao h¬n gi¸ b¸n
th«ng thêng. PhÇn chªnh lÖch gi÷a gi¸ th«ng thêng vµ gi¸ tr¶ gãp lµ l·i tr¶ gãp vµ
®îc h¹ch to¸n vµo thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
1.1.2.5) Ph¬ng thøc hµng ®æi hµng:
Lµ ph¬ng thøc tiªu thô mµ ngêi mua vµ ngêi b¸n ®Òu thèng nhÊt vÒ h×nh thøc
thanh to¸n. Ngêi mua khi mua hµng ho¸ cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i kh«ng thanh
to¸n b»ng tiÒn nh c¸c ph¬ng thøc trªn mµ tr¶ b»ng vËt t, hµng ho¸ cã gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng. Trong trêng hîp nµy hµng göi ®i coi nh b¸n vµ hµng nhËn vÒ coi nh mua.
1.1.3) Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng xuÊt b¸n:
§Ó x¸c ®Þnh ®îc kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸, dÞch vô, bªn c¹nh c¸c yÕu tè nh doanh
thu thuÇn, chi phÝ qu¶n lý, chi phÝ b¸n hµng, kÕ to¸n cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®îc trÞ gi¸
vèn cña hµng tiªu thô:
Gi¸
vèn
hµng b¸n
=
Gi¸ mua hµng
+
ho¸ tiªu thô
Chi phÝ thu mua ph©n
bæ cho hµng tiªu thô
Theo quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông víi c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i,
phÇn gi¸ mua thùc tÕ cña hµng nhËp, khi xuÊt b¸n sÏ ®îc tÝnh theo mét trong c¸c
ph¬ng ph¸p sau:
1.1.3.1) Ph¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n:
Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¸ thùc tÕ hµng xuÊt b¸n ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
TrÞ gi¸ thùc tÕ cña
hµng ho¸ xuÊt kho
=
Sè lîng hµng
xuÊt kho
x
Gi¸ ®¬n vÞ
b×nh qu©n
Trong ®ã:
------------------------------------------------Trang 8---------------------------------------------------Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Gi¸ ®¬n vÞ
b×nh qu©n
=
Gi¸ thùc tÕ hµng tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú
Sè lîng hµng thùc tÕ tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú
Khi sö dông ph¬ng ph¸p nµy, cã thÓ sö dông díi 3 d¹ng:
- Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷ : Gi¸ nµy ®îc x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc kú
h¹ch to¸n.
- Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cuèi kú tríc: TrÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng xuÊt dïng trong kú
nµy sÏ ®îc tÝnh theo ®¬n vÞ b×nh qu©n cuèi kú tríc.
- Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp: Theo ph¬ng ph¸p nµy trÞ gi¸ thùc tÕ cña
hµng xuÊt ®îc tÝnh theo gi¸ b×nh qu©n cña lÇn nhËp liÒn ngay tríc.
1.1.3.2) Ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc.
Theo ph¬ng ph¸p nµy ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho cña tõng lÇn
nhËp. Vµ l« hµng nµo nhËp tríc th× sÏ xuÊt tríc theo ®óng ®¬n gi¸ tõng lÇn nhËp t¬ng øng.
1.1.3.3) Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc:
Ph¬ng ph¸p nµy vÒ b¶n chÊt còng gièng nh ph¬ng ph¸p trªn nhng ë ph¬ng
ph¸p nµy th× l« hµng nµo nhËp sau th× sÏ xuÊt tríc víi ®¬n gi¸ cña lÇn nhËp t¬ng
øng.
C¶ hai ph¬ng ph¸p trªn chØ cã thÓ ¸p dông ë c¸c doanh nghiÖp cã Ýt chñng
lo¹i mÆt hµng vµ viÖc nhËp xuÊt x¶y ra kh«ng thêng xuyªn.
1.1.3.4) Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh:
Lµ ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, ®îc sö dông víi c¸c lo¹i hµng cã gi¸ trÞ cao vµ cã
tÝnh t¸ch biÖt nh: vµng, b¹c, ®¸ quý.. ..
Theo ph¬ng ph¸p nµy, hµng ®îc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ ®¬n chiÕc hay tõng l« vµ gi÷
nguyªn tõ lóc nhËp cho ®Õn lóc xuÊt dïng. Khi xuÊt hµng nµo th× x¸c ®Þnh theo gi¸
trÞ ®Ých danh cña hµng ®ã.
1.1.3.5) Ph¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n:
------------------------------------------------Trang 9---------------------------------------------------Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Gi¸ h¹ch to¸n lµ gi¸ kÕ ho¹ch do doanh nghiÖp ®Æt ra hay lµ gi¸ æn ®Þnh cña
doanh nghiÖp ë kú tríc vµ ®îc quy ®Þnh thèng nhÊt trong mét kú h¹ch to¸n. Cuèi
kú, kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh tõ gi¸ h¹ch to¸n sang gi¸ thùc tÕ theo c«ng thøc
sau:
Gi¸ thùc tÕ cña hµng
Gi¸ h¹ch to¸n cña hµng
xuÊt dïng trong kú = xuÊt dïng trong kú (hoÆc x
(hoÆc tån cuèi kú)
tån cuèi kú)
HÖ
sè
gi¸
Trong ®ã:
=
HÖ sè gi¸
Gi¸ thùc tÕ hµng tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú
Gi¸ h¹ch to¸n hµng tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú
Ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp cã quy m«
lín, khèi lîng hµng ho¸ tiªu thô nhiÒu nªn ®ßi hái doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng
ph¸p nµy ph¶i x©y dùng ®îc hÖ thèng gi¸ h¹ch to¸n khoa häc, hîp lý.
1.1.4) Ph¬ng ph¸p tÝnh chi phÝ thu mua hµng ho¸ :
Chi phÝ thu mua hµng ho¸ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n hao
phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ ®¬n vÞ bá ra cã liªn quan ®Õn viÖc thu
mua hµng ho¸. Do chi phÝ thu mua hµng ho¸ liªn quan ®Õn toµn bé hµng ho¸ trong
kú nªn ph¶i ph©n bæ cho hµng tiªu thô vµ hµng cßn l¹i theo tiªu thøc phï hîp (Sè lîng , träng lîng, trÞ gi¸ mua, trÞ gi¸ b¸n . . .). ViÖc lùa chän tiªu thøc ph©n bæ chi
phÝ thu mua hµng ho¸ tuú thuéc vµo tõng h×nh thøc cô thÓ ë tõng doanh nghiÖp nhng ph¶i ®îc thùc hiÖn nhÊt qu¸n trong niªn ®é kÕ to¸n. Thuéc chi phÝ thu mua gåm:
chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, tiÒn thuª kho, thuª bÕn, thuª b·i, hoa hång thu mua,
hao hôt trong ®Þnh møc khi mua hµng . . .
Tiªu thøc ph©n bæ cña hµng ®· tiªu
Chi phÝ thu
mua ph©n bæ
cho
tiªu thô
hµng
=
thô
Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña hµng tiªu
thô trong kú vµ hµng cßn l¹i cuèi kú
PhÝ thu mua cña
x
hµng cßn tån ®Çu
kú vµ phÝ ph¸t sinh
trong kú
1.2) H¹ch to¸n chi tiÕt hµng ho¸
------------------------------------------------Trang 10---------------------------------------------------Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
ViÖc qu¶n lý hµng ho¸ trong doanh nghiÖp do nhiÒu bé phËn thùc hiÖn theo
chøc n¨ng cña hä.Trong ®ã, thñ kho vµ kÕ to¸n lµ nh÷ng ngêi cã liªn quan trùc tiÕp
®Õn viÖc qu¶n lý nhËp, xuÊt, tån kho hµng ho¸. V× vËy, hä ph¶i x¸c ®Þnh ®îc mèi
quan hÖ trong viÖc theo dâi t×nh h×nh trªn. Mèi quan hÖ nµy ®· lµm xuÊt hiÖn c¸c
ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt hµng ho¸ sau:
1.2.1) Ph¬ng ph¸p thÎ song song:
Quy tr×nh h¹ch to¸n chi tiÕt theo ph¬ng ph¸p thÎ song song cã thÓ ®îc m« t¶
theo s¬ ®å díi ®©y:
S¬ ®å sè1:
PhiÕu nhËp
Sæ chi tiÕt hµng ho¸
ThÎ kho
B¶ng kÕ to¸n tæng hîp
NhËp-XuÊt-Tån
PhiÕu xuÊt
Ghi chó:
: Ghi hµng ngµy
: §èi chiÕu
: Ghi cuèi th¸ng
ë kho: viÖc ghi chÐp t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho hµng ho¸ do thñ kho tiÕn
hµnh theo chØ tiªu sè lîng. Thñ kho sö dông thÎ kho ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp,
xuÊt hµng ho¸ trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt.
T¹i phßng kÕ to¸n: §Þnh kú 3 hoÆc 5 ngµy kÕ to¸n xuèng kho kiÓm tra viÖc
ghi chÐp cña thñ kho trªn thÎ kho vµ ký x¸c nhËn vµo thÎ kho, sau ®ã mang chøng
tõ nhËp, xuÊt vÒ phßng kÕ to¸n ®iÒn ®¬n gi¸, tÝnh thµnh tiÒn trªn phiÕu, sau ®ã ghi
vµo thÎ chi tiÕt hµng ho¸ theo c¶ chØ tiªu sè lîng vµ gi¸ trÞ.
------------------------------------------------Trang 11---------------------------------------------------Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Nguyªn t¾c: Mçi chøng tõ nhËp, xuÊt ®îc ghi mét dßng trªn sæ chi tiÕt, mçi
sæ chi tiÕt ®îc më cho mét lo¹i vËt t, cuèi th¸ng kÕ to¸n ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a kho
vµ phßng kÕ to¸n theo chØ tiªu sè lîng.
- ¦u ®iÓm: §¬n gi¶n, dÔ kiÓm tra ®èi chiÕu vµ phï hîp víi mäi tr×nh ®é kÕ to¸n.
- Nhîc ®iÓm: Cßn trïng lÆp vÒ chØ tiªu sè lîng gi÷a thñ kho vµ kÕ to¸n. V× vËy nã
chØ phï hîp víi doanh nghiÖp cã quy m« nhá, mËt ®é nhËp, xuÊt Ýt.
1.2.2) Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.
ë kho: Thñ kho còng më thÎ kho ®Ó theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng tõng thø
vËt t vÒ mÆt sè lîng.
T¹i phßng kÕ to¸n: Sau khi kiÓm tra viÖc ghi chÐp cña thñ kho trªn thÎ kho
kÕ to¸n mang chøng tõ nhËp, xuÊt vÒ phßng tµi vô ®Ó ph©n lo¹i phiÕu nhËp riªng,
phiÕu xuÊt riªng. C¨n cø vµo phiÕu nhËp kÕ to¸n lËp b¶ng kª nhËp cho tõng lo¹i
hµng ho¸, c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kÕ to¸n lËp b¶ng kª xuÊt cho tõng lo¹i hµng ho¸
theo chØ tiªu sè lîng, gi¸ trÞ. Mçi thø hµng ho¸ ®îc ghi mét dßng trªn sæ. Sæ nµy ®îc dïng ®Ó ®èi chiÕu víi thÎ kho theo chØ tiªu sè lîng.
- ¦u ®iÓm: Gi¶m bít khèi lîng ghi chÐp cña kÕ to¸n v× sè ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
chØ ®îc ghi chÐp mét lÇn vµo thêi ®iÓm cuèi th¸ng theo tõng lo¹i hµng ho¸, dÔ
cho viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n.
- Nhîc ®iÓm: VÉn trïng lÆp vÒ chØ tiªu sè lîng.
Quy tr×nh h¹ch to¸n chi tiÕt hµng ho¸ theo ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n
chuyÓn ®îc m« t¶ qua s¬ ®å sau:
B¶ng kª nhËp
PhiÕu
S¬ ®å sè
2: nhËp
ThÎ kho
B¶ng kª xuÊt
PhiÕu xuÊt
Ghi chó:
Sæ ®èi chiÕu lu©n
chuyÓn
: Ghi hµng ngµy
------------------------------------------------Trang 12---------------------------------------------------: §èi
chiÕu
Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
: Ghi cuèi th¸ng
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
1.2.3) Ph¬ng ph¸p sæ sè d:
T¹i kho: Thñ kho tiÕn hµnh theo dâi sè lîng nhËp, xuÊt cña tõng thø vËt t
trªn thÎ kho ( t¬ng tù nh c¸c kh¬ng ph¸p trªn). Tuy nhiªn cuèi th¸ng thñ kho c¨n cø
v¸o sè lîng tån trªn thÎ kho cña tõng lo¹i hµng ho¸ ®Ó ghi vµo sæ sè d theo chØ tiªu
sè lîng sau ®ã göi vÒ phßng kÕ to¸n.
T¹i phßng kÕ to¸n: §Þnh kú 3 hay 5 ngµy kÕ to¸n xuèng kho kiÓm tra viÖc
ghi chÐp thÎ kho vµ ký x¸c nhËn vµo thÎ. Sau ®ã mang phiÕu nhËp, xuÊt vÒ phßng
kinh tÕ ph©n lo¹i ®Ó ghi vµo phiÕu giao nhËn chøng tõ nhËp (c¨n cø vµo phiÕu nhËp)
vµ phiÕu giao nhËn chøng tõ xuÊt (c¨n cø vµo phiÕu xuÊt). Cuèi th¸ng c¨n cø vµo
phiÕu giao nhËn trªn ®Ó ghi vµi b¶ng tæng hîp nhËp, xuÊt, tån theo chØ tiªu gi¸ trÞ.
Mçi lo¹i hµng ho¸ ®îc ghi mét dßng råi quy sè lîng tån trªn sæ sè d ra tiÒn ®Ó ®èi
chiÕu víi sè liÖu cña kÕ to¸n trªn b¶ng tæng hîp nhËp, xuÊt, tån.
Néi dung trªn ®îc kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau:
S¬ ®å sè 3:
PhiÕu giao nhËn
chøng tõ nhËp
chøng tõ xuÊt
PhiÕu nhËp
ThÎ kho
PhiÕu xuÊt
Ghi chó:
Sæ sè d
B¶ng tæng hîp
NhËp, XuÊt, Tån
PhiÕu giao nhËn
chøng tõ xuÊt
: Ghi hµng ngµy
: §èi chiÕu
------------------------------------------------Trang 13---------------------------------------------------Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
: Ghi cuèi th¸ng
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
- ¦u ®iÓm: Gi¶m bít ®îc khèi lîng ghi chÐp cña kÕ to¸n v× kÕ to¸n chØ ph¶n ¸nh
theo chØ tiªu gi¸ trÞ do ®ã mµ t¨ng ®îc hiÖu suÊt cña c«ng t¸c kÕ to¸n.
- Nhîc ®iÓm: Khã kiÓm tra ®èi chiÕu theo ®Þnh kú. Muèn biÕt ®îc t×nh h×nh nhËp,
xuÊt, tån cña mét lo¹i hµng ho¸ nµo ®ã ë thêi ®iÓm gi÷a kú, kÕ to¸n ph¶i xuèng
kho ®Ó xem xÐt cô thÓ trªn tõng thÎ kho cña thñ kho.
1.3) H¹ch to¸n tæng hîp tiªu thô hµng ho¸
1.3.1) Vµi nÐt vÒ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng
LuËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®· ®îc ban hµnh vµ cã hiÖu lùc tõ 01/01/1999 thay
thÕ cho luËt thuÕ doanh thu vµ nã cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc h¹ch to¸n tiªu thô
hµng ho¸. V× vËy, tríc khi ®i vµo h¹ch to¸n tiªu thô cÇn t×m hiÓu ®«i nÐt vÒ thuÕ gi¸
trÞ gia t¨ng. Theo ®iÒu 1 ch¬ng I LuËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®· quy ®Þnh: “ThuÕ gi¸
trÞ gia t¨ng lµ thuÕ tÝnh trªn kho¶n gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸, dÞch vô ph¸t sinh
trong qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu dïng.” vµ tæng sè thuÕ thu ®îc ë mçi kh©u b»ng
chÝnh sè thuÕ tÝnh trªn gi¸ b¸n cho ngêi tiªu dïng cu«Ý cïng. ViÖc nhµ níc thu thuÕ
theo m« h×nh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®· lo¹i trõ ®îc t×nh tr¹ng thu thuÕ trïng lÆp cña
m« h×nh thuÕ doanh thu.
C¨n cø ®Ó tÝnh thuÕ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng lµ gi¸ tÝnh thuÕ vµ thuÕ suÊt ®îc ¸p
dông cho tõng lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô.
- Gi¸ tÝnh thuÕ ®èi víi hµng ho¸, dÞch vô lµ gi¸ b¸n cha cã thuÕ.
- §èi víi hµng nhËp khÈu, gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ nhËp t¹i cöa khÈu céng thuÕ nhËp
khÈu.
- §èi víi hµng ho¸ gia c«ng, gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ gia c«ng.
Theo ®iÒu 8 ch¬ng II cña LuËt, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ë níc ta ®îc tÝnh theo 2
ph¬ng ph¸p: ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ vµ ph¬ng ph¸p trùc tiÕp trªn gi¸ trÞ gia t¨ng
¸p dông cho “c¸c c¸ nh©n s¶n xuÊt, kinh doanh vµ tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi kinh
------------------------------------------------Trang 14---------------------------------------------------Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
doanh ë ViÖt Nam kh«ng theo luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam cha thùc hiÖn ®Çy
®ñ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ kÕ to¸n, ho¸ ®¬n, chøng tõ ®Ó lµm c¨n cø tÝnh thuÕ theo ph ¬ng
ph¸p khÊu trõ thuÕ” vµ “C¸c c¬ së kinh doanh mua b¸n vµng, b¹c, ®¸ quý”.
C¸c c¬ së kinh doanh thuéc ®èi tîng tÝnh thuÕ trùc tiÕp trªn gi¸ trÞ gia t¨ng,
khi b¸n hµng sö dông ho¸ ®¬n do bé tµi chÝnh ph¸t hµnh (xem mÉu biÓu sè 1). ViÖc
lËp ho¸ ®¬n b¸n hµng ph¶i ®îc ghi ®Çy ®ñ, ®óng c¸c yÕu tè: gi¸ b¸n, c¸c kho¶n phô
thu, phÝ thu thªm ngoµi gi¸ b¸n (nÕu cã) vµ tæng gi¸ thanh to¸n (®· cã thuÕ gi¸ trÞ
gia t¨ng).
C¸c ®¬n vÞ tæ chøc kinh doanh khi ¸p dông ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ ph¶i sö
dông ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng khi b¸n hµng hãa. Ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng khi lËp
ph¶i ghi ®Çy ®ñ, ®óng c¸c yÕu tè quy ®Þnh vµ ghi râ: gi¸ b¸n cha thuÕ (kÓ c¶ phô
thu, phÝ thu thªm ngoµi gi¸ b¸n nÕu cã), thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, tæng gi¸ thanh to¸n
víi ngêi mua.
Sè thuÕ gi¸ trÞ gia
t¨ng ph¶i nép
=
ThuÕ gi¸ trÞ gia
t¨ng ®Çu ra
ThuÕ gi¸ trÞ gia
-
t¨ng ®Çu vµo
Trong ®ã:
ThuÕ gi¸ trÞ
Gi¸ tÝnh thuÕ cña
ThuÕ suÊt thuÕ gi¸ trÞ
gia t¨ng ®Çu = hµng ho¸, dÞch vô x
gia t¨ng cña hµng ho¸,
ra
dÞch vô t¬ng øng
chÞu thuÕ b¸n ra
Gi¸ tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng lµ gi¸ b¸n cha cã thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®îc ghi
trªn ho¸ ®¬n b¸n hµng.
MÉu biÓu sè 1:
Ho¸ ®¬n gtgt
Liªn 1(lu)
Ngµy.. ..th¸ng.. ..n¨m.. ..
§¬n vÞ b¸n hµng:
MS:
No:
STK:
------------------------------------------------Trang 15---------------------------------------------------Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
§Þa chØ:
MS:
§iÖn tho¹i:
Hä vµ tªn ngêi mua hµng:
§¬n vÞ:
STK:
§Þa chØ:
MS:
H×nh thøc thanh to¸n:
STT Tªn hµng ho¸
A
B
1
2
3
4
5
...
Céng thµnh tiÒn
ThuÕ suÊt (GTGT)
§¬nvÞ tÝnh Sè lîng
C
(1)
§¬n gi¸
(2)
Thµnh tiÒn
(3)=(1)x(2)
Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷:
Ngêi mua hµng
(ký, ghi râ hä tªn)
Ngêi b¸n hµng
(ký, ghi râ hä tªn)
------------------------------------------------Trang 16---------------------------------------------------Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
1.3.2) Chøng tõ ghi chÐp ban ®Çu:
NghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸ trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i sö dông c¸c
chøng tõ sau:
- Ho¸ ®¬n gåm cã: ho¸ ®¬n b¸n hµng, ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng vµ c¸c ho¸ ®¬n
kiªm phiÕu xuÊt kho.
- B¶ng kª b¸n lÎ.
- B¶ng kª thanh to¸n b¸n hµng ®¹i lý.
- ThÎ quÇy hµng.
- C¸c chøng tõ kÕ to¸n kh¸c cã liªn quan
1.3.3) Tµi kho¶n sö dông:
§Ó h¹ch to¸n, theo dâi qu¸ tr×nh b¸n hµng, kÕ to¸n trong doanh nghiÖp th¬ng
m¹i sö dông c¸c tµi kho¶n trong hÖ thèng tµi kho¶n thèng nhÊt cña chÕ ®é kÕ to¸n
(1141/TC/C§KT,1/11/1995).
* Tµi kho¶n 157- “Hµng göi b¸n”
Dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng ho¸, s¶n phÈm ®· göi hoÆc chuyÓn ®Õn cho
kh¸ch hµng, hµng ho¸, s¶n phÈm nhê b¸n ®¹i lý, ký göi nhng cha ®îc chÊp nhËn
thanh to¸n.
* Tµi kho¶n 511- “Doanh thu b¸n hµng”
Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng thùc tÕ cña doanh nghiÖp trong
kú ho¹t ®éng kinh doanh, ph¶n ¸nh c¸c kho¶n nhËn ®îc tõ Nhµ níc vÒ trî cÊp, trî
gi¸ khi thùc hiÖn nhiÖm vô cung cÊp s¶n phÈm, hµng ho¸ theo yªu cÇu cña Nhµ n íc.
Doanh thu b¸n hµng lµ sè tiÒn thu vÒ b¸n hµng ho¸, s¶n phÈm ®· cung cÊp
cho kh¸ch hµng, ®· ®îc kh¸ch hµng tr¶ hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n tiÒn.
§èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi tîng nép thuÕ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo
ph¬ng ph¸p khÊu trõ th× doanh thu b¸n hµng lµ toµn bé sè tiÒn b¸n hµng (cha cã
thuÕ) bao gåm c¶ phô thu vµ thu thªm ngoµi gi¸ b¸n (nÕu cã) mµ c¬ së kinh doanh
®îc hëng.
------------------------------------------------Trang 17---------------------------------------------------Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
§èi víi c¬ së kinh doanh nép thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp
trªn gi¸ trÞ gia t¨ng vµ ®èi víi nh÷ng c¬ së kinh doanh kh«ng thuéc ®èi tîng nép
thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng th× doanh thu b¸n hµng lµ toµn bé sè tiÒn b¸n hµng thu ®îc
(gåm c¶ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng) hay cßn gäi lµ gi¸ thanh to¸n.
Doanh thu
b¸n hµng
thuÇn
Doanh
=
ChiÕt
ThuÕ tiªu thô ®Æc
thu b¸n - thu hµng - khÊu,
- biÖt thuÕ xuÊt nhËp
hµng
Doanh
tr¶ l¹i
gi¶m gi¸
khÈu (nÕu cã)
* Tµi kho¶n 512- “Doanh thu b¸n hµng néi bé”
Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng ho¸, dÞch vô trong néi bé gi÷a c¸c ®¬n vÞ trong
cïng mét c«ng ty hay mét tæng c«ng ty.
Tµi kho¶n 512 ®îc chi tiÕt thµnh 3 tiÓu kho¶n.
- Tµi kho¶n 5121- Doanh thu b¸n hµng ho¸.
- Tµi kho¶n 5122 -Doanh thu b¸n s¶n phÈm.
- Tµi kho¶n 5123 -Doanh thu cung cÊp dÞch vô.
* Tµi kho¶n 531-“Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i”.
Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh sè tiÒn theo gi¸ b¸n cña hµng ho¸, dÞch vô ®· tiªu
thô bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i do kh«ng ®óng quy c¸ch, phÈm chÊt hoÆc vi ph¹m hîp
®ång kinh tÕ.
* Tµi kho¶n 532 - “Gi¶m gi¸ hµng b¸n”
Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh c¸c kho¶n gi¶m gi¸, bít gi¸, håi khÊu cho kh¸ch
hµng.
* Tµi kho¶n 632- “Gãp vèn hµng b¸n”
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña
hµng ho¸, dÞch vô ®· xuÊt b¸n trong kú.
* Tµi kho¶n 3331-“ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ph¶i nép”
------------------------------------------------Trang 18---------------------------------------------------Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Tµi kho¶n nµy, ph¶n ¸nh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu ra , ph¶i nép ng©n s¸ch Nhµ
níc.
1.3.4) Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tæng hîp
1.3.4.1) H¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn lµ ph¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n ¸nh t×nh
h×nh hiÖn cã mét c¸ch thêng xuyªn, liªn tôc vÒ t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho hµng
ho¸. Ph¬ng ph¸p nµy cã ®é chÝnh x¸c cao vµ cung cÊp th«ng tin vÒ hµng tån kho
mét c¸ch kÞp thêi, cËp nhËt. Theo ph¬ng ph¸p nµy t¹i bÊt kú thêi ®iÓm nµo kÕ to¸n
còng cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc lîng nhËp, xuÊt, tån kho tõng lo¹i mÆt hµng.
Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông cho doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ c¸c ®¬n vÞ th¬ng m¹i
kinh doanh c¸c mÆt hµng cã gi¸ trÞ lín.
1.3.4.1.1) H¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ ë c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng
theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ.
* Ph¬ng ph¸p tiªu thô trùc tiÕp:
• B¸n bu«n:
S¬ ®å sè 4:
TK632
TK1561
(1)
TK111,112,131
TK511
TK1562
TK641
(2)
(3)
TK3331
(5)
TK1331
(4)
TK1532
------------------------------------------------Trang 19---------------------------------------------------Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
(6)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
(1): KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng mua ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô.
(2): Cuèi kú tÝnh vµ ph©n bæ chi phÝ thu mua cho hµng tiªu thô.
(3): Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng.
(4): NÕu cã bao b× ®i kÌm hµng ho¸ tÝnh tiÒn riªng.
(5): Chi phÝ b¸n hµng: vËn chuyÓn, bèc dì.
(6): Cuèi kú khÊu trõ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo vµ nép thuÕ cho ng©n s¸ch nhµ níc.
• B¸n lÎ:
Theo ph¬ng thøc b¸n lÎ th× kÕ to¸n h¹ch to¸n gièng nh bót to¸n (1) vµ bót
to¸n (3) ë s¬ ®å sè 4
TK111,112,131
TK511
TK641
* Ph¬ng thøc chuyÓn hµng theo hîp ®ång:
S¬ ®å sè 5:
TK33311
(4)
TK1561
(2)
TK1331
TK632
TK157
(1)
(5)
(2)’
TK1562
(7)
1388
(6)
TK1532
(3)
------------------------------------------------Trang 20---------------------------------------------------TK33311
Khoa kÕ to¸n Trêng §HDL §«ng §«
- Xem thêm -