Tài liệu Công tác quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp tại cục thuế thành phố hà nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI” TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ NGÔ THỊ TUYẾT MAI CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP TẠI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ HÀ NỘI” LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU HÀ NỘI - 2020 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI” TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ NGÔ THỊ TUYẾT MAI CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP TẠI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ HÀ NỘI” Chuyên ngành: Kế toán Mã số: 8 34 03 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM NGỌC QUANG XÁC NHẬN CỦA XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CÁN BỘ HƯỚNG DẪN CHẤM LUẬN VĂN HÀ NỘI - 2020 LỜI CAM ĐOAN “Tác giả xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực, chính xác và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào, các thông tin trích dẫn sử dụng trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng.” Hà Nội, ngày tháng năm 2020 TÁC GIẢ LUẬN VĂN Ngô Thị Tuyết Mai LỜI CẢM ƠN “ Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn, tác giả đã nhận được sự động viên, khuyến khích, tạo điều kiện giúp đỡ nhiệt tình, đóng góp ý kiến của các thầy cô trong Khoa Kế toán -Kiểm toán, Trường Đại học kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội, đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Phạm Ngọc Quang – Người đã trực tiếp chỉ bảo, hướng dẫn tận tình giúp đỡ tôi về các hoạt đông nghiên cứu khoa học, nghiên cứu tài liệu có liên quan để hoàn thành luận văn.” Tôi mong nhận được các ý kiến đóng góp chân thành từ các thầy cô giáo, đồng nghiệp, bạn bè… Hà Nội, ngày tháng năm 20 Tác giả luận văn Ngô Thị Tuyết Mai MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................... i DANH MỤC BẢNG ................................................................................................. ii DANH MỤC HÌNH VẼ .......................................................................................... iii MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP .................................................................................................................... 4 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ......................................................................... 4 1.2. Một số vấn đề lý luận về quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp ........................... 8 1.2.1. Khái niệm, đặc điểm thuế thu nhập doanh nghiệp ........................................... 8 1.2.2. Vai trò của thuế thu nhập doanh nghiệp .......................................................... 9 1.2.3. Khái niệm quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp ........................................ 9 1.2.4. Nội dung quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp ........................................ 11 Kết luận chƣơng 1 .................................................................................................. 18 CHƢƠNG 2 ............................................................................................................. 19 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................................................... 19 2.1. Quy trình thực hiện luận văn ............................................................................. 19 2.2. Các phương pháp nghiên cứu: .......................................................................... 19 2.2.1.Phương pháp nghiên cứu tình huống .............................................................. 19 2.2.2. Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp ........................................................... 20 2.2.3. Phương pháp phân tích, xử lý thông tin ......................................................... 20 2.3. Địa điểm và thời gian thực hiện nghiên cứu ..................................................... 21 2.4. Các công cụ, phương pháp phân tích ................................................................ 21 Kết luận chƣơng 2 .................................................................................................. 22 CHƢƠNG 3 ............................................................................................................. 23 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP TẠI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ HÀ NỘI ........................................... 23 3.1. Giới thiệu chung về Cục thuế TP Hà Nội ......................................................... 23 3.1.1. Sơ lược về Cục Thuế Hà Nội ......................................................................... 23 3.1.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý thuế ở thành phố Hà Nội ............................. 25 3.1.3. Chức năng, nhiệm vụ của các phòng thuộc Văn phòng Cục và chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các chi cục thuế trực thuộc .............................................. 27 3.1.4. Kết quả thu thuế tại Cục thuế TP Hà Nội những năm gần đây ...................... 29 3.2. Thực trạng công tác quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp ở Cục thuế TP Hà Nội 29 3.2.1. Công tác dự toán thu thuế, phân tích và dự báo nguồn thu thuế TNDN ....... 29 3.2.2. Công tác tổ chức thu thuế ............................................................................... 31 3.2.3. Công tác thanh tra – kiểm tra thuế ................................................................. 36 3.2.4. Công tác giải quyết tranh chấp ....................................................................... 50 3.3. Đánh giá chung về thực trạng công tác quản lý thuế TNDN tại Cục thuế thành phố Hà Nội ............................................................................................................... 52 3.3.1. Những kết quả đạt được ................................................................................. 52 3.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân chủ yếu ....................................................... 54 Kết luận chƣơng 3 .................................................................................................. 61 CHƢƠNG 4 ............................................................................................................. 62 MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP TẠI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ HÀ NỘI ..... 62 4.1. Định hướng quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp tại Cục Thuế Hà Nội giai đoạn 2020- 2025 ....................................................................................................... 62 4.1.1. Định hướng chung của ngành Thuế ............................................................... 62 4.1.2. Định hướng phát triển của Cục thuế Hà Nội .................................................. 62 4.2. Một số cơ sở đưa ra các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế TNDN tại Cục thuế TP Hà Nội ................................................................................................. 64 4.2.1. Cải cách hệ thống thuế và quản lý thuế nói chung ......................................... 64 4.2.2. Đồng bộ các khâu trong quản lý thu .............................................................. 65 4.2.3. Hoàn thiện công tác quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp theo hướng hiện đại hóa ...................................................................................................................... 66 4.2.4. Đổi mới cơ cấu tổ chức và tăng cường sự phối hợp giữa các bộ phận chức năng trong quản lý thuế ............................................................................................ 66 4.3. Các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp tại Cục thuế thành phố Hà Nội ...................................................................................... 67 4.3.1. Nâng cao năng lực, phẩm chất đạo đức cán bộ thuế ...................................... 67 4.3.2. Tăng cường quản lý người nộp thuế .............................................................. 68 4.3.3. Tăng cường công tác tuyên truyền - hỗ trợ người nộp thuế ........................... 70 4.3.4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp ............. 71 4.3.5. Đẩy mạnh công tác thu hồi nợ đọng và cưỡng chế thuế ................................ 77 4.3.6. Tăng cường công tác kiểm tra nội bộ ngành thuế .......................................... 78 4.3.7. Từng bước hiện đại hóa công tác quản lý thuế TNDN .................................. 79 Kết luận chƣơng 4 .................................................................................................. 81 KẾT LUẬN ............................................................................................................. 82 TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 83 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Giải thích 1 BCTC Báo cáo tài chính 3 CN Chuyển nhượng 4 CQT Cơ quan thuế 2 CT Cục thuế 5 DN Doanh nghiệp 6 DT Doanh thu 7 DV Dịch vụ 8 GDP Tổng sản phẩm quốc nội 9 GTGT Giá trị gia tăng 10 HH Hàng hóa 11 HN Hà Nội 12 MST Mã số thuế 13 NNT Người nộp thuế 15 NSNN Ngân sách nhà nước 16 NV-DT-PC Nghiệp vụ - Dự Toán - Pháp chế 17 QĐ Quyết định 18 QLN & CCNT Quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế 19 SXKD Sản xuất kinh doanh 20 TNCN Thu nhập cá nhân 21 TNDN Thu nhập doanh nghiệp 22 TNHH Trách nhiệm hữu hạn 23 TP Thành phố 24 TTHT-NNT Tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế i DANH MỤC BẢNG STT Bảng Nội dung 1 Bảng 3.1 2 Bảng 3.2 3 Bảng 3.3 4 Bảng 3.4 Kết quả thu nộp thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp tại Cục Thuế thành phố Hà Nội 33 5 Bảng 3.5 Kết quả thực hiện công tác tuyên truyền, hỗ trợ 35 6 Bảng 3.6 7 Bảng 3.7 Kết quả kiểm tra thuế TNDN tại trụ sở cơ quan thuế đối với Công ty TNHH HH năm 2019 38 8 Bảng 3.8 Kết quả kiểm tra tại trụ sở doanh nghiệp 39 9 Bảng 3.9 Số liệu kê khai căn cứ tính thuế TNDN của Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng BQP TL năm 2019 42 10 Bảng 3.10 Kết quả chi tiết kiểm tra thuế TNDN tại Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng BQP TL kỳ tính thuế 2019 43 Kết quả thu thuế tại Cục thuế TP Hà Nội giai đoạn 2015-2019 Tình hình thực hiện dự toán thu thuế TNDN tại Văn phòng Cục thuế TP Hà Nội Giao dịch nộp thuế điện tử và số tiền NTĐ từ năm 2015-2019 Số liệu kê khai bổ sung thuế TNDN của Công ty TNHH HH năm 2019 Trang 29 30 32 37 Kết quả tổng hợp kiểm tra quyết toán thuế TNDN tại Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng BQP TL kỳ tính thuế 2019 11 Bảng 3.11 12 Bảng 3.12 Số liệu kê khai thuế TNDN của Công ty TNHH dịch vụ TM năm 2019 48 13 Bảng 3.13 Kết quả chi tiết kiểm tra về thuế TNDN của Công ty TNHH dịch vụ TM năm 2019 48 14 Bảng 3.14 Kết quả kiểm tra tổng hợp về thuế TNDN của Công ty TNHH dịch vụ TM năm 2019 48 15 Bảng 3.15 Tỷ lệ nợ thuế Thu nhập doanh nghiệp 50 16 Bảng 3.16 Tỷ lệ nợ thuế trên tổng thu ngân sách 51 ii 43 DANH MỤC HÌNH VẼ STT 1 2 Hình Hình 3.1 Hình 3.2 Nội dung Tổng quan Cục thuế TP Hà Nội Cơ cấu tổ chức bộ máy Cục thuế TP Hà Nội iii Trang 24 3626 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Ở Việt Nam cũng như bất kỳ quốc gia nào trên thế giới, Thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách Nhà nước. Trong đó Thuế thu nhập doanh nghiệp là sắc thuế quan trọng nhất, mang tính chất ổn định. Đây được xem như là công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế và điều hòa thu nhập trong xã hội góp phần thực hiện bình đẳng và công bằng xã hội. Do vậy, việc ra đời Luật thuế cũng như sửa đổi phù hợp với sự phát triển của nên kinh tế - xã hội của đất nước. Luật quản lý thuế số 78/2006/QH11 ngày 29/11/2006, là một bước ngoặt quan trọng trong việc cải cách hành chính về thuế, Theo đó, người nộp thuế phải thực hiện tự khai, tự tính, tự nộp thuế vào NSNN và tự chịu trách nhiệm trước pháp luật đối với việc khai thuế, quyết toán thuế của mình. Vì vậy, đòi hỏi NNT phải có sự hiểu biết, nhận thức đúng, đủ các quy định về thuế. Gần đây nhất là Luật quản lý thuế số 38/2019/QH14 ngày 13/6/2019 ra đời thay thế cho Luật quản lý thuế số 78/2006/QH11 bổ sung nhiều nội dung mới. Hướng tới sự “Minh bạch – Chuyên nghiệp – Liêm chính – Đổi mới” của Ngành thuế, Cục thuế TP Hà Nội luôn chú trọng hoàn thiện công tác quản lý thu thuế TNDN, đưa ra nhiều giải pháp phù hợp với thực tiễn, nâng cao chất lượng quản lý thu thuế. Tuy nhiên công tác quản lý thuế TNDN ở Việt Nam nói chung và ở thành phố Hà Nội vẫn còn không ít hạn chế, bất cập. Đồng thời cũng chưa có nhiều đề tài nghiên cứu đi sâu vào chi tiết quản lý thuế TNDN tại Cục Thuế thành phố Hà Nội. Việc đi sâu nghiên cứu công tác quản lý thu thuế TNDN góp phần làm tăng thu cho ngân sách nhà nước, đảm bảo cạnh tranh công bằng, tăng tính hiệu quả của chính sách thuế. Xuất phát từ những lý do trên, đề tài “Công tác quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp tại Cục thuế Thành phố Hà Nội” có ý nghĩa thực tiễn thiết thực. 2. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu chung: 1 Trên cơ sở đánh giá thực trạng công tác quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp trong những năm qua tại Cục thuế TP Hà Nội, đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp cho Cục thuế Thành phố Hà Nội trong thời gian tới. Mục tiêu nghiên cứu chi tiết: - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp. - Phân tích thực trạng quản lý thu thuế TNDN tại Cục thuế TP Hà Nội. - Đánh giá công tác quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp tại Cục thuế Thành phố Hà Nội. - Đề xuất các giải pháp góp phần hoàn thiện công tác quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp tại Cục thuế Thành phố Hà Nội. 3. Câu hỏi nghiên cứu Xuất phát từ mục tiêu nghiên cứu, luận văn sẽ tập trung trả lời cho các câu hỏi nghiên cứu sau: 1. Cơ sở lý luận về công tác quản lý thu thuế TNDN là gì? 2. Thực trạng quản lý thu thuế TNDN tại Cục thuế TP Hà Nội trong thời gian qua như thế nào? 3. Để hoàn thiện công tác quản lý thu thuế TNDN, Cục thuế TP Hà Nội cần thực hiện những giải pháp nào? 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu: Các số liệu liên quan đến thực tiễn của công tác quản lý thu thuế TNDN tại Cục thuế thành phố Hà Nội 4.2. Phạm vi nghiên cứu: Công tác quản lý thu thuế TNDN tại Cục thuế thành phố Hà Nội trong giai đoạn 2015- 2019, tập trung chủ yếu nghiên cứu 4 loại hình doanh nghiệp là: Công ty TNHH, Công ty cổ phần, Doanh nghiệp tư nhân và Công ty đầu tư nước ngoài tại Cục thuế TP Hà Nội Luận văn chỉ nghiên cứu quản lý thu thuế do Cục thuế TP Hà Nội thực hiện không nghiên cứu về quản lý thu thuế TNDN đối với các doanh nghiệp do các chi cục thuế quận, huyện trực thuộc Cục thuế thành phố Hà Nội trực tiếp quản lý. 2 5. Những đóng góp của luận văn Luận văn góp phần làm sáng tỏ thêm lý luận và thực tiễn. Về mặt lý luận: Luận văn góp phần làm sáng tỏ thêm lý luận, thực tiễn về công tác quản lý thu thuế TNDN đối với các doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. Về mặt thực tiễn: - Đánh giá đúng thực trạng công tác quản lý thu thuế TNDN đối với các doanh nghiệp tại Cục thuế TP Hà Nội, chỉ ra những kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân. Từ đó, góp phần cung cấp cơ sở thực tiễn cho việc hoàn thiện công tác quản lý thu thuế trên địa bàn Hà Nội. - Đề xuất một số giải pháp khả thi nhằm hoàn thiện công tác quản lý thu thuế TNDN, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật thuế, Luật thuế TNDN của các doanh nghiệp tại Cục thuế TP Hà Nội 6. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung chính của luận văn được kết cấu thành 4 chương: Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về công tác quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp. Chương 2: Phương pháp nghiên cứu. Chương 3: Thực trạng công tác quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp tại Văn phòng Cục thuế Thành phố Hà Nội. Chương 4: Định hướng và một số giải pháp nâng cao công tác quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp tại Cục thuế Thành phố Hà Nội 3 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu “Quản lý thuế nói chung và quản lý thu thuế TNDN nói riêng ở cơ quan thuế các cấp là một vấn đề quan trọng đối với việc đảm bảo nguồn thu ngân sách cũng như sự công bằng giữa các đơn vị sản xuất kinh doanh. Vì vậy, nghiên cứu hoàn thiện quản lý thu thuế nhận được nhiều sự quan tâm của cơ quan thuế, các nhà nghiên cứu và các doanh nghiệp. Thông qua nghiên cứu tài liệu, tác giả nhận thấy rằng đã có nhiều công trình nghiên cứu đề cập đến vấn đề này ở các góc độ và phạm vi tiếp cận khác nhau.”Dưới đây là tóm tắt một số nội dung nghiên cứu của các tác giả có liên quan đến thuế thu nhập doanh nghiệp: Thứ nhất, nhóm các công trình nghiên cứu về hoạt động thanh tra, kiểm tra thuế “- Đề tài của thạc sĩ Phi Vân Tuấn (2013): Hệ thống hóa những vấn đề lý luận chung về thanh tra, kiểm tra thuế theo cơ chế quản lý rủi ro, đưa ra các bài học kinh nghiệm của quốc tế để từ đó so sánh đánh giá khả năng áp dụng của Cục thuế TP Hà Nội, ngoài ra đề tài sử dụng kết quả từ việc khảo sát trực tiếp các công chức làm công tác kiểm tra thuế và người nộp thuế, từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp với yêu cầu về thanh tra kiểm tra tại Cục thuế TP Hà Nội. Tuy nhiên, đề tài nghiên cứu phạm vi toàn Cục Thuế Hà Nội, chủ yếu tập trung đánh giá phương pháp kiểm tra theo cơ chế rủi ro, không tập trung chi tiết đối với từng sắc thuế.” “- Đề tài của Nguyễn Thị Tuyết Ánh (2012): Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động kiểm tra, thanh tra thuế tại trụ sở người nộp thuế, nhằm đề xuất các giải pháp có tính khả thi nhằm chống thất thu thuế tại Cục thuế tỉnh Lâm Đồng; phân tích, đánh giá một cách khoa học, chỉ ra những thành công, những hạn chế và nguyên nhân trong công tác kiểm tra, thanh tra thuế tại Cục thuế tỉnh Lâm Đồng trong thời gian từ năm 2008 - 2011; đề xuất một số giải pháp và kiến nghị chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác kiểm tra, thanh tra thuế tại Cục thuế tỉnh Lâm Đồng trong thời gian tới, từ năm 2012 - 2015 và tầm nhìn tới năm 2020.” 4 - Luận văn Thạc sĩ kinh tế, Học viện Tài chính, Hà Nội, của Trần Sách Đông (2017), Hoàn thiện công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp tại chi cục thuế thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc: Luận văn nghiên cứu lý luận về công tác kiểm tra thuế, nghiên cứu thực trạng công tác kiểm tra tại Chi cục Thuế TP Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc, đưa ra một số ví dụ cụ thể trong kiểm tra thuế, và đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra thuế. Đề tài không đi nghiên cứu chi tiết công tác kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp, và phạm vi đề tài trên địa bàn Chi cục Thuế Tp Vĩnh Yên quản lý. - Luận văn Thạc sĩ kinh tế, Học viện Tài chính, Hà Nội của Hà Thị Ánh Hồng (2017), Công tác kiểm tra thuế tại trụ sở người nộp thuế đối với doanh nghiệp tại chi cục thuế Bắc Từ Liêm, TPHà Nội: Luận văn đã nêu lên lý luận về công tác kiểm tra thuế tại trụ sở người nộp thuế, nêu thực trạng công tác kiểm tra thuế tại trụ sở NNT tại chi cục Thuế Bắc Từ Liêm trong đó có nội dung kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp, chỉ ra một số hành vi vi phạm về thuế thu nhập doanh nghiệp qua công tác kiểm tra thuế tại CCT Bắc Từ Liêm và đưa ra các giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp tại Chi cục Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội. Đề tài không đi nghiên cứu chi tiết công tác kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp, và phạm vi đề tài trên địa bàn Chi cục Thuế Bắc Từ Liêm quản lý. “- Luận văn Thạc sĩ kinh tế, Học viện Tài chính, Hà Nội của Nguyễn Thị Trang, (2018), Hoàn thiện công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp tại chi cục thuế thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh: Luận văn đã hệ thống hoá các vấn đề lý luận về kiểm tra thuế, đánh giá thực trạng công tác kiểm tra thuế tại Chi cục thuế thành phố Bắc Ninh trong đó có nội dung về kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp, và đề xuất một số giải pháp khắc phục những hạn chế qua đó hoàn thiện nâng cao chất lượng công tác kiểm tra thuế ở Chi cục thuế thành phố Bắc Ninh. Các vấn đề về kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp đã được tác giả đề cập đến và là một trong những nội dung phải thực hiện trong công tác kiểm tra thuế, chỉ ra một số sai phạm thường thấy trong công tác kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp, tuy nhiên đề tài không đi nghiên cứu chi tiết công tác kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp.” 5 - Luận văn Thạc sĩ kinh tế, Học viện Tài chính, Hà Nội của Lê Thái Sơn, (2016), Hoàn thiện kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh do văn phòng cục Thuế tỉnh Nghệ An quản lý: Đưa ra lý luận về thuế thu nhập doanh nghiệp, các quy định hiện hành của thuế thu nhập doanh nghiệp, kiểm tra thuế, sự cần thiết phải hoàn thiện công tác kiểm tra thuế thu nhập đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh, nêu lên thực trạng công tác kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Văn phòng Cục thuế tỉnh Nghệ An và đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại văn phòng Cục thuế Nghệ An. Luận văn nêu các nhân tố ảnh hưởng tới công tác kiểm tra thuế nói chung, chưa đưa ra các nhân tố ảnh hưởng đối với chi tiết công tác kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp. Về lý luận, luận văn đã đưa ra quy trình kiểm tra thuế theo quy định hiện hành quyết định số 746/QĐ-TCT ngày 20/4/2015 của Tổng cục Thuế chưa xây dựng quy trình thực hiện kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp nói riêng, chỉ ra các bước chi tiết phải thực hiện khi tiến hành kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp tại trụ sở cơ quan thuế hoặc tại trụ sở NNT. - Bài báo khoa học: “Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra thuế với doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn Hà Nội, của Đinh Tiến Hải, Chu Duy đăng trên tạp chí tài chính năm 2017: Bài viết nói lên vai trò của đóng góp số thu ngân sách của doanh nghiệp ngoài quốc doanh đối với ngân sách nhà nước, nêu tổng quát công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn Thành phố Hà Nội, những ưu điểm và hạn chế và đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra thuế với doanh nghiệp ngoài quốc doanh. - Bài báo khoa học “Hoàn thiện hành lang pháp lý cho hoạt động thanh tra, kiểm tra thuế ở Việt Nam” của PGS.TS Lê Xuân Trường đăng trên tạp chí Tài chính năm 2014: Tác giả nêu ra những hạn chế, những bất cập hành lang pháp lý cho hoạt động thanh tra, kiểm tra thuế, từ đó đưa ra định hướng hoàn thiện hành lang pháp lý nâng cao hiệu quả hoạt động thanh tra, kiểm tra thuế ở Việt Nam. 6 - Bài báo khoa học: “Quản lý rủi ro trong thanh tra, kiểm tra thuế ở một số nước và bài học cho Việt Nam”của Ths. Trần Huy Trường – Phó chánh Thanh tra Bộ Tài chính đăng trên tạp chí Tài Chính năm 2014, tác giả đã trình này nội dung quản lý tuân thủ nghĩa vụ thuế ở các nước thuộc khối OECD, tổ chức bộ máy thanh tra, kiểm tra theo cơ chế rủi ro và đưa ra bài học đối với Việt Nam. Các đề tài nói trên đã đưa ra được lý luận chung về thanh kiểm tra thuế, thực trạng của thanh kiểm tra thuế từ đó đưa ra một số giải pháp hoàn thiện công tác thanh kiểm tra thuế tại một Cơ quan thuế, tuy nhiên các đề tài trên chưa đi sâu chi tiết thanh tra, kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp và nghiên cứu thực trạng tại Cục thuế Hà Nội. Thứ hai, nhóm các công trình nghiên cứu về quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp - Luận văn Thạc sỹ, Trường Đại học kinh tế Đại học Quốc gia Hà Nội của Nguyễn Anh Tuấn (2012), "Hoạt động quản lý thu thuế trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc ": Đề tài đã khái quát hóa và hệ thống hóa lý luận chung về thuế, quản lý thu thuế và nội dung quản lý thu thuế. Thông qua việc đánh giá, phân tích thực trạng công tác quản lý thu thuế trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc để phát hiện những hạn chế, tồn tại và nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại. Từ đó đề xuất một số quan điểm, giải pháp nhằm tăng cường hoạt động quản lý thu thuế trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc trong thời gian tới, đáp ứng nguồn lực để thực hiện chức năng nhiệm vụ của hệ thống chính trị, tích lũy vốn cho đầu tư, thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của địa phương. - Luận văn Thạc sĩ kinh tế, Học viện Tài chính, Hà Nội của Đỗ Văn Việt, (2017), Tăng cường quản lý thuế thu nhâp doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn tỉnh Hưng Yên: Đề tài đã nghiên cứu và đưa ra các lý luận về quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp trong đó có nội dung thanh tra và kiểm tra thuế, nghiên cứu thực trạng quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Hưng Yên trong đó có một phần nhỏ về kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp. 7 - Luận văn Thạc sĩ kinh tế, Học viện Tài chính, Hà Nội của Nguyễn Thị Ánh Nguyệt, Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các công ty cổ phần trên địa bàn quận Thanh xuân, thành phố Hà Nội: Luận văn đã nghiên cứu và đưa ra cơ sở lý luận về sự cần thiết của công tác quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các công ty cổ phần. Nghiên cứu thực trạng quản lý thuế đối với các công ty cổ phần trên địa bàn quận Thanh Xuân, Hà Nội trong đó có nội dung kiểm tra thuế quyết toán thuế TNDN và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với công ty cổ phần trên địa bàn quận thanh xuân. Luận văn không đi nghiên cứu chi tiết công tác kiểm tra thuế nói chung và kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp nói riêng, phạm vi nghiên cứu được thực hiện đối với đối tượng là công ty cổ phần trên địa bàn quận Thanh Xuân, Hà Nội. Các đề tài nói trên đã đưa ra được lý luận chung về quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp, thực trạng quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp hoặc tại một địa bàn tỉnh, thành phố. Tuy nhiên các đề tài trên chưa đi sâu chi tiết về quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp tại Cục thuế Hà Nội. Khoảng trống nghiên cứu: “Từ các công trình nghiên cứu nêu trên cho thấy, các vấn đề lý luận về quản lý thu thuế đã được nghiên cứu và trình bày có hệ thống. Tuy nhiên, các vấn đề lý luận về quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp chưa được nghiên cứu chi tiết, cụ thể. Mặt khác, các đề tài nghiên cứu được thực hiện chung ở Việt Nam hoặc ở phạm vi một chi cục hoặc phạm vi một cục thuế, chưa có luận văn nghiên cứu chi tiết công tác quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp tại Văn phòng Cục thuế – TP Hà Nội. Từ đó tác giả đã tiến hành nghiên cứu để áp dụng tại Cục thuế TP Hà Nội.” 1.2. Một số vấn đề lý luận về quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp 1.2.1. Khái niệm, đặc điểm thuế thu nhập doanh nghiệp Dựa theo các quy định của Luật thuế TNDN, các Nghị định và thông tư hướng dẫn, có thể hiểu về thuế TNDN như sau: “Thuế thu nhập doanh nghiệp là loại thuế trực thu, tính trên thu nhập chịu thuế của các doanh nghiệp bao gồm thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ và thu nhập khác theo quy định của pháp luật. 8 Thuế TNDN là sắc thuế thuộc loại thuế trực thu, thuế được tính trực tiếp trên thu nhập của doanh nghiệp. Đối tượng nộp thuế TNDN là các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác nhau đồng thời cũng là “người” chịu thuế.” “Thuế TNDN được xác định trên cơ sở thu nhập chịu thuế xác định theo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp nên số thuế thu được nhiều hay ít phụ thuộc vào lợi nhuận hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và các khoản thu nhập khác của doanh nghiệp. Doanh nghiệp kinh doanh kém hiệu quả thì số thuế TNDN thu được ít. Khi nền kinh tế gặp khó khăn thì nguồn thu từ thuế TNDN suy giảm.” Thuế TNDN thường có thuế suất đều, được quy định một tỷ lệ nhất định và áp dụng cho mọi đối tượng nộp thuế. Mặc dù là thuế trực thu, song khác với thuế Thu nhập cá nhân, thuế TNDN thường đánh một mức thuế suất phổ thông cho mọi mức thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp, không đánh lũy tiến theo mức độ tăng của thu nhập chịu thuế. 1.2.2. Vai trò của thuế thu nhập doanh nghiệp Một là, thuế TNDN được sử dụng để điều tiết thu nhập của các nhà đầu tư nhằm góp phần đảm bảo công bằng xã hội. Hai là, thuế TNDN là một trong các sắc thuế tạo ra nguồn thu quan trọng của NSNN. Khi nền kinh tế phát triển, đầu tư gia tăng, thu nhập của các doanh nghiệp và của các nhà đầu tư tăng lên làm cho khả năng huy động nguồn tài chính cho Nhà nước thông qua thuế TNDN ngày càng ổn định và vững chắc. Ba là, xuất phát từ yêu cầu phải quản lý các hoạt động đầu tư và kinh doanh trong từng thời kỳ nhất định, thông qua việc quy định người nộp thuế, đối tượng chịu thuế, sử dụng thuế suất và ưu đãi thuế TNDN, Nhà nước thực hiện các mục tiêu quản lý kinh tế vĩ mô. 1.2.3. Khái niệm quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp Quản lý nói chung được hiểu là sự tác động của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý nhằm thực hiện mục tiêu đã đề ra. Theo Luật quản lý thuế số 38/2019/QH14 ngày 13/6/2019 của Quốc hội thì quản lý thuế là hoạt động tổ chức, điều hành và giám sát của cơ quan thuế nhằm 9 đảm bảo người nộp thuế chấp hành nghĩa vụ nộp thuế vào ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật. Theo đó, quản lý thuế được hiểu là quá trình tổ chức, điều hành và giám sát việc thực hiện những quy định trong luật thuế nhằm huy động đầy đủ những khoản tiền thuế vào NSNN theo luật định. Quản lý thu thuế là một nội dung của quản lý thuế - một lĩnh vực quản lý hành chính công của nhà nước. Quản lý thu thuế là quản lý việc thực thi và thực thi các chính sách thuế hay là việc thực hiện quyền hành pháp và tư pháp của nhà nước trong lĩnh vực thuế (theo TS. Nguyễn Xuân Trường, Giáo trình quản lý thuế, NXB Tài Chính, HN) Quản lý thu thuế là việc thực thi các luật thuế , là việc định ra các hệ thống tổ chức, phân công chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và nghĩa vụ cho các tổ chức này, xác lập mối quan hệ hữu hiệu trong thực thi luật thuế nhằm đạt được mục tiêu đề ra trong môi trường luôn biến động (theo PGS,TS. Nguyễn Thị Liên (2010), Giáo trình thuế thu nhập, NXB Tài chính, Hà Nội. Theo Luật Quản lý thuế, quản lý thu thuế là quá trình thực thi các chức năng quản lý từ quản lý đăng ký thuế, kê khai thuế, nộp thuế, ấn định thuế; quản lý hoàn thuế, miễn thuế, giảm thuế; quản lý xóa nợ tiền thuế, tiền phạt; quản lý thông tin về người nộp thuế; thanh tra, kiểm tra thuế; cưỡng chế thi hành các quyết định hành chính thuế; xử lý vi phạm pháp luật về thuế và giải quyết khiếu nại tố cáo về thuế”. Từ các khái niệm trên có thể định nghĩa quản lý thu thuế là một quá trình thực thi chính sách thuế, thông qua quá trình tác động của cơ quan thuế lên các tổ chức và cá nhân, nhằm đảm bảo và tăng cường sự tuân thủ nghĩa vụ thuế một cách đầy đủ, tự nguyện và đúng thời gian trong điều kiện môi trường quản lý thu thuế luôn biến động. Quản lý thu thuế TNDN là một nội dung cơ bản và quan trọng của công tác quản lý thu thuế. Vì vậy, về cơ bản cách hiểu về quản lý thu thuế đã nêu ở phần trên cũng là cách hiểu về quản lý thu thuế TNDN. Tuy nhiên, quản lý thu thuế TNDN có những nét đặc thù riêng như sau: Chủ thể thực thi các giải pháp thu thuế là các cơ quan thuế từ Trung ương đến địa phương. Các cơ quan thuế được Nhà nước giao trách nhiệm chính cho việc 10