Tài liệu Cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại việt nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH PHẠM THỊ VÂN TRINH CẤU TRÚC VỐN VÀ CẤU TRÚC KỲ HẠN NỢ CỦA CÁC DOANH NGHIỆP ĐẦU TƯ XÂY DỰNG, KINH DOANH BẤT ĐỘNG SẢN TẠI VIỆT NAM LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ Chuyên Ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 9 34 02 01 TP. HỒ CHÍ MINH – 2/2020 i LỜI CAM ĐOAN Tôi tên là: Phạm Thị Vân Trinh Sinh ngày: 22 tháng 12 năm 1977 tại thành phố Hồ Chí Minh Hiện công tác tại: Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh Là học viên nghiên cứu sinh khóa 19 của Trường Đại học Ngân hàng Tp. HCM Mã số NCS: 010119140022 Cam đoan đề tài: Cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng Mã số: 9.34.02.01 Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.,TS. Trần Hoàng Ngân 2. TS. Vũ Văn Thực Luận án nghiên cứu sinh được thực hiện tại trường Đại học Ngân hàng Tp.Hồ Chí Minh. Tôi xin cam đoan luận án này là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn của PGS.TS Trần Hoàng Ngân và TS. Vũ Văn Thực. Các kết quả nghiên cứu có tính độc lập riêng, các số liệu, các nguồn trích dẫn trong luận án được chú thích rõ ràng, minh bạch. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan danh dự của tôi. Ngày tháng năm 2020 Nghiên cứu sinh Phạm Thị Vân Trinh ii LỜI CẢM ƠN Tác giả xin chân thành cám ơn Lãnh đạo cùng với các Thầy, Cô trong Khoa Sau đại học, Khoa Tài Chính của Trường đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ tận tình trong quá trình học tập. Đặc biệt, trân trọng cảm ơn Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Hoàng Ngân và Tiến sĩ Vũ Văn Thực đã tận tâm, dành nhiều thời gian, tâm huyết hướng dẫn tác giả thực hiện và hoàn thành luận án này. Tác giả cũng xin cám ơn Ban giám hiệu, các quý đồng nghiệp của Trường cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện thuận lợi nhất cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Trong quá trình thực hiện luận án không thể tránh khỏi những sai sót. Tôi rất mong nhận được sự hướng dẫn thêm từ Quý Thầy, Cô, các chuyên gia và đồng nghiệp để tôi nghiên cứu tốt hơn. Trân trọng cám ơn./. Nghiên cứu sinh Phạm Thị Vân Trinh iii TÓM TẮT LUẬN ÁN Luận án nghiên cứu cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản, trong đó tập trung giải quyết bốn vấn đề chính: (i) các yếu tố tác động đến cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ; (ii) tốc độ điều chỉnh cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ hướng về ngưỡng mục tiêu; (iii) tác động giữa cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ; (iv) xác định ngưỡng cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn mục tiêu của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản. Nghiên cứu được tiến hành với dữ liệu bảng cân bằng gồm 70 doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) và Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) tại Việt Nam giai đoạn từ năm 2008 - 2017. Dựa trên lý thuyết MM, lý thuyết TOT, lý thuyết POT, lý thuyết tín hiệu, lý thuyết chi phí đại diện, lý thuyết sự phù hợp, lý thuyết dựa vào thuế, luận án đã xây dựng giả thuyết và mô hình nghiên cứu nhằm giải quyết những mục tiêu nghiên cứu đề ra. Kết quả nghiên cứu của luận án cho thấy: (i) thể chế có tác động nghịch chiều đến việc lựa chọn cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ; (ii) cơ cấu tài sản, thuế thu nhập doanh nghiệp, quy mô doanh nghiệp và cơ hội tăng trưởng có tác động thuận chiều đến cấu trúc vốn, và ngược lại khả năng thanh khoản, khả năng sinh lời, phát triển tài chính có tác động nghịch chiều đến cấu trúc vốn; (iii) khả năng thanh khoản, rủi ro kinh doanh, quy mô doanh nghiệp, phát triển tài chính , lạm phát có tác động thuận chiều đến việc lựa chọn cấu trúc kỳ hạn nợ (iv) tốc độ điều chỉnh cấu trúc vốn của các doanh nghiệp ĐT XD KD BĐS là 24,87% và tốc độ điều chỉnh cấu trúc kỳ hạn nợ là 25,92%; (v) tác động giữa cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ là thuận chiều; (vi) ngưỡng cấu trúc vốn mục tiêu là 69,68% và cấu trúc kỳ hạn nợ mục tiêu là 57,9%. Từ khóa: Cấu trúc vốn, cấu trúc kỳ hạn nợ, cấu trúc vốn mục tiêu, cấu trúc kỳ hạn nợ mục tiêu, thể chế. iv DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Ký hiệu từ viết tắt CPIA Diễn giải đầy đủ Tiếng Anh Country Policy and Institutional Assessment Tiếng Việt Đánh giá về thể chế và chính sách quốc gia CTCP Công ty cổ phần CTV Cấu trúc vốn BĐS Bất động sản BCTC Báo cáo tài chính DN Doanh nghiệp Diff-GMM Difference Generalized Method Phương pháp ước lượng Moment of Moment tổng quát sai phân ĐT XD Đầu tư xây dựng EBDI Ease of Doing Business Index Chỉ số thuận lợi kinh doanh EPS Earning Per Share Lợi nhuận trên cổ phiếu FEM Fixed Efeect Model Phương pháp các yếu tố tác động cố định FD Financial Development Phát triển tài chính FDI Foreign Direct Investment Đầu tư trực tiếp nước ngoài FGLS Feasible Generalized Least Squares Phương pháp bình phương bé nhất tổng quát khả thi FI Financial Institution Thể chế tài chính FM Financial Markets Thị trường tài chính GCI Global Competitivenesss Index Chỉ số năng lực cạnh tranh quốc gia GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội GII Global Integerity Index Chỉ số liêm chính toàn cầu GICS Global Industry Classification Tiêu chuẩn phân ngành toàn cầu v GLS Generalized Least Squares Phương pháp bình phương bé nhất tổng quát. GMM General Method of Moment Phương pháp ước lượng Moment tổng quát GVHB Giá vốn hàng bán KD Kinh doanh H0 Null hypothesis Giả thuyết H0 (giả thuyết không) H1 Alternative hypothesis Giả thuyết H1 (giả thuyết nghịch) HaSIC Hanoi Standard Industrial Classification Tiêu chuẩn phân ngành của Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội HNX Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội HOSE Sở giao dịch chứng khoán TP.HCM IMF International Monetary Fund Quỹ tiền tệ thế giới MM Modilligiani and Miller theory Lý thuyết Modilligiani và Miller NHNN Ngân hàng nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại NHTM CP Ngân hàng thương mại cổ phần NVNH Nguồn vốn ngắn hạn NVDH Nguồn vốn dài hạn NNH Nợ ngắn hạn NDH Nợ dài hạn OECD Orgnization for Economic Cooperation and Development Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế OLS Ordinary Least Squares Phương pháp bình phương nhỏ nhất PCI Provincial Competitiveness Index Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh Pooled OLS Pooled Ordinary Least Squares Phương pháp bình phương tối thiểu gộp vi POT Pecking Order theory Lý thuyết trật tự phân hạng PTR Panel Threshold Regression Hồi quy ngưỡng của dữ liệu bảng PVAR Panel Vector Autoregressive Models Phương pháp vector tự hồi quy dạng bảng REM Random Efeect Model Phương pháp các yếu tố tác động ngẫu nhiên ROA Return On Total Assets Lợi nhuận ròng trên tài sản ROE Return On Total Equity Lợi nhuận ròng trên vốn chủ sở hữu SURE Seemingly Unrelated Regression Phương pháp dường như không tương quan Sys-GMM System Generalized Method of Moment Phương pháp ước lượng Moment tổng quát hệ thống TCTD Tổ chức tín dụng TNDN Thu nhập doanh nghiệp TNV Tổng nguồn vốn TOT Trade-off theory Lý thuyết đánh đổi TSNH Tài sản ngắn hạn TSDH Tài sản dài hạn TT BĐS Thị trường bất động sản TTCK Thị trường chứng khoán TTTC Thị trường tài chính TTS Tổng tài sản TTTP Thị trường trái phiếu VAMC Vietnam Asset Management Company VCSH VCCI VN-INDEX Công ty quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam Vốn chủ sở hữu Vietnam Chamber of Commerce and Industry Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam Chỉ số chứng khoán Việt Nam vii VN WACC Việt Nam Weighted Average Cost of Capital Chi phí sử dụng vốn bình quân viii DANH MỤC BẢNG Trang Bảng 1.1: Tình hình tỷ lệ vốn dài hạn của các DN ĐT XD KD BĐS Việt Nam trong giai đoạn 2008 - 2017 ............................................................................................................... 50 Bảng 1.2: Số lượng DN ĐT XD KD BĐS Việt Nam có chênh lệch giữa tỷ lệ vốn dài hạn và tỷ lệ tài sản dài hạn âm trong giai đoạn 2008 – 2017 ................................................... 51 Bảng 2.1: Tổng hợp lý thuyết cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ của doanh nghiệp ...... 74 Bảng 2.2: Tổng hợp giả thuyết nghiên cứu ........................................................................ 90 Bảng 2.3: Đo lường các biến trong mô hình ..................................................................... 94 Bảng 2.4: Kỳ vọng dấu của các biến trong mô hình ......................................................... 96 Bảng 2.5: Các mô hình nghiên cứu đề xuất trong luận án .............................................. 101 Bảng 4.1: Kết quả thống kê mô tả các biến ..................................................................... 115 Bảng 4.2: Kết quả hồi quy các yếu tố tác động đến cấu trúc vốn ................................... 118 Bảng 4.3: Kết quả ước lượng các yếu tố tác động đến cấu trúc kỳ hạn nợ ..................... 121 Bảng 4.4: Tốc độ điều chỉnh CTV và cấu trúc kỳ hạn nợ hướng về ngưỡng mục tiêu của các DN ĐT KD BĐS Việt Nam ...................................................................................... 124 Bảng 4.5: Kết quả xác định ngưỡng CTV mục tiêu của các DN ĐT XD KD BĐS Việt Nam ......................................................................................................................................... 126 Bảng 4.6: Danh sách các doanh nghiệp có CTV trên ngưỡng CTV mục tiêu ............. 128 Bảng 4.7: Kết quả xác định ngưỡng cấu trúc kỳ hạn nợ mục tiêu của các DN ĐT XD KD BĐS tại Việt Nam ............................................................................................................ 128 Bảng 4.8: Danh sách các doanh nghiệp có cấu trúc kỳ hạn nợ trên ngưỡng cấu trúc kỳ hạn nợ mục tiêu ............................................................................................................... 130 ix Bảng 4.9: Tổng hợp kết quả nghiên cứu các yếu tố tác động đến CTV của các DN ĐT XD KD BĐS Việt Nam .......................................................................................................... 134 Bảng 4.10: Tổng hợp kết quả nghiên cứu các yếu tố tác động đến cấu trúc kỳ hạn nợ của các DN ĐT XD KD BĐS Việt Nam................................................................................ 135 Bảng 4.11: So sánh kết quả nghiên cứu tốc độ điều chỉnh của CTV của DN ĐT XD KD BĐS tại Việt Nam với các công trình trước .................................................................... 139 Bảng 4.12: So sánh kết quả nghiên cứu tốc độ điều chỉnh cấu trúc kỳ hạn nợ của DN ĐT XD KD BĐS tại Việt Nam với các công trình trước....................................................... 140 Bảng 4.13: So sánh kết quả nghiên cứu ngưỡng CTV và cấu trúc kỳ hạn nợ mục tiêu của các DN ĐT XD KD BĐS tại Việt Nam với các công trình trước ................................... 140 Bảng 4.14: So sánh kết quả nghiên cứu ngưỡng cấu trúc kỳ hạn nợ mục tiêu của các DN ĐT XD KD BĐS tại Việt Nam với các công trình trước ................................................ 141 x DANH MỤC HÌNH Trang Hình 1.1: Giá trị hàng tồn kho BĐS từ năm 2008 đến 2017 ............................................. 41 Hình 1.2: Dư nợ cho vay bất động sản từ năm 2008 đến năm 2017 ................................. 41 Hình 1.3: Tốc độ tăng trưởng ngành BĐS ở Việt Nam giai đoạn từ năm 2008 - 2017 .... 42 Hình 1.4: So sánh tốc độ tăng trưởng ngành BĐS và tốc độ tăng trưởng GDP Việt Nam giai đoạn 2008 - 2017 ............................................................................................................... 42 Hình 1.5: Quy mô nguồn vốn trung bình của các DN ĐT XD KD BĐS Việt Nam trong giai đoạn 2008 – 2017 .............................................................................................................. 46 Hình 1.6: Cấu trúc vốn trung bình của các doanh nghiệp ĐT XD KD BĐS Việt Nam trong giai đoạn 2008 – 2017 ....................................................................................................... 47 Hình 1.7: Cấu trúc kỳ hạn nợ trung bình của các doanh nghiệp ĐT XD KD BĐS Việt Nam DN ĐT XD KD BĐS Việt Nam trong giai đoạn 2008 – 2017 .......................................... 48 Hình 1.8: Tương quan diễn biến tỷ lệ nợ ngắn hạn và tỷ lệ nợ dài hạn của các DN ĐT XD KD BĐS Việt Nam trong giai đoạn 2008 – 2017.............................................................. 49 Hình 1.9: Quy mô doanh nghiệp của các DN ĐT XD KD BĐS Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2008 - 2017 ............................................................................................................ 53 Hình 1.10: Tỷ suất sinh lời của các DN ĐT XD KD BĐS Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2008 - 2017 ........................................................................................................................ 54 Hình 1.11: Khả năng thanh khoản của các DN ĐT XD KD BĐS Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2008 - 2017 ............................................................................................................ 55 Hình 1.12: Cơ hội tăng trưởng của các DN ĐT XD KD BĐS Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2008 - 2017 ................................................................................................................ 56 xi Hình 1.13: Cơ cấu tài sản của các DN ĐT XD KD BĐS Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2008 - 2017 ........................................................................................................................ 57 Hình 1.14: Kỳ hạn tài sản của các DN ĐT XD KD BĐS Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2008 - 2017 ........................................................................................................................ 58 Hình 1.15: Thuế thu nhập doanh nghiệp của các DN ĐT XD KD BĐS Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2008 - 2017 ................................................................................................... 58 Hình 1.16: Rủi ro kinh doanh của các DN ĐT XD KD BĐS Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2008 - 2017 ................................................................................................................ 59 Hình 3.1: Thiết kế nghiên cứu ......................................................................................... 104 xii MỤC LỤC Trang PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ................................................................................... 1 1.1. Vấn đề nghiên cứu.................................................................................................... 1 1.2. Tổng quan các nghiên cứu về cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ của doanh nghiệp ................................................................................................................................ 4 1.3 Khoảng trống nghiên cứu về cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ ............................. 7 2. MỤC TIÊU VÀ CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ................................................................. 12 2.1 Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................ 12 2.2. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................................ 13 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU .............................................................. 13 3.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................................. 13 3.2. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................................ 14 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................................. 14 5. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN .............................................................. 15 6. KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI .............................................................................................. 17 CHƯƠNG 1: BỐI CẢNH VÀ TỔNG QUAN CÁC ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ............................................................................................................................... 19 1.1 TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM VỀ CẤU TRÚC VỐN VÀ CẤU TRÚC KỲ HẠN NỢ ......................................................................................................... 19 1.1.1 Các nghiên cứu thực nghiệm về các yếu tố tác động đến cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ .............................................................................................................. 19 1.1.1.1 Các nghiên cứu thực nghiệm về các yếu tố tác động đến cấu trúc vốn .......... 19 xiii 1.1.1.2 Các nghiên cứu thực nghiệm về các yếu tố tác động đến cấu trúc kỳ hạn nợ 21 1.1.2 Các nghiên cứu thực nghiệm về tốc độ điều chỉnh cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ .......................................................................................................................... 25 1.1.2.1 Các nghiên cứu thực nghiệm về tốc độ điều chỉnh cấu trúc vốn .................... 25 1.1.2.2 Các nghiên cứu về tốc độ điều chỉnh cấu trúc kỳ hạn nợ ............................... 30 1.1.3 Các nghiên cứu thực nghiệm về cấu trúc vốn mục tiêu, cấu trúc kỳ hạn nợ mục tiêu .............................................................................................................................. 34 1.1.3.1 Các nghiên cứu thực nghiệm về cấu trúc vốn mục tiêu .................................. 34 1.1.3.2 Các nghiên cứu thực nghiệm về cấu trúc kỳ hạn nợ mục tiêu ........................ 35 1.1.4 Các nghiên cứu thực nghiệm về tác động giữa cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ .............................................................................................................................. 35 1.2 BỐI CẢNH NGHIÊN CỨU VỀ CÁC DOANH NGHIỆP TRONG NGÀNH BẤT ĐỘNG SẢN TẠI VIỆT NAM .......................................................................................... 39 1.2.1 Đặc thù ngành bất động sản và đặc điểm của các doanh nghiệp trong ngành bất động sản tại Việt Nam .......................................................................................... 39 1.2.1.1 Đặc thù ngành bất động sản tại Việt Nam ...................................................... 39 1.2.1.2. Đặc điểm của các doanh nghiệp trong ngành bất động sản tại Việt Nam ..... 44 1.2.2 Thực trạng cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam ....................................................... 46 1.2.3 Thực trạng chỉ tiêu tài chính của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản Việt Nam ......................................................................................... 52 1.2.3.1 Quy mô doanh nghiệp (SIZE) ......................................................................... 53 1.2.3.2 Khả năng sinh lời (ROE) ................................................................................ 53 1.2.3.3 Khả năng thanh khoản (LIQ) .......................................................................... 55 xiv 1.2.3.4 Cơ hội tăng trưởng (GRO) .............................................................................. 56 1.2.3.5 Cơ cấu tài sản (TANG) ................................................................................... 57 1.2.3.6 Kỳ hạn tài sản (AMR) ..................................................................................... 57 1.2.3.7 Thuế thu nhập doanh nghiệp (TAX) ............................................................... 58 1.2.3.8 Rủi ro kinh doanh (RISK) ............................................................................... 59 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ......................... 62 2.1 KHUNG LÝ THUYẾT VỀ CẤU TRÚC VỐN VÀ CẤU TRÚC KỲ HẠN NỢ ....... 62 2.1.1 Cơ sở lý thuyết về cấu trúc vốn............................................................................ 62 2.1.2 Cơ sở lý thuyết về cấu trúc kỳ hạn nợ .................................................................. 70 2.2 TỔNG HỢP LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM VỀ CẤU TRÚC VỐN VÀ CẤU TRÚC KỲ HẠN NỢ.................................................................... 74 2.2.1 Tổng hợp lý thuyết về cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ .................................. 74 2.2.2 Tổng hợp các nghiên cứu thực nghiệm về cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ ... 76 2.3 MÔ HÌNH VÀ GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT ....................................... 78 2.3.1 Giả thuyết nghiên cứu .......................................................................................... 78 2.3.2 Mô hình nghiên cứu đề xuất................................................................................. 96 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................ 104 3.1 THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU ....................................................................................... 104 3.2 MÔ TẢ DỮ LIỆU NGHIÊN CỨU ........................................................................... 105 3.3 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................................. 107 3.3.1 Phương pháp nghiên cứu định lượng ................................................................. 107 3.3.1.1 Phương pháp nghiên cứu đối với mô hình phân tích các yếu tố tác động đến cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ; và tốc độ điều chỉnh cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam ...... 107 xv 3.3.1.2 Phương pháp nghiên cứu đối với mô hình xác định cấu trúc vốn mục tiêu và cấu trúc kỳ hạn nợ mục tiêu của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam........................................................................................................ 111 3.3.2 Phương pháp nghiên cứu định tính .................................................................... 111 3.4 TRÌNH TỰ THỰC HIỆN NGHIÊN CỨU................................................................ 111 CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM VỀ CẤU TRÚC VỐN VÀ CẤU TRÚC KỲ HẠN NỢ CỦA CÁC DOANH NGHIỆP ĐẦU TƯ XÂY DỰNG, KINH DOANH BẤT ĐỘNG SẢN TẠI VIỆT NAM .......................... 115 4.1 THỐNG KÊ MÔ TẢ VÀ KIỂM ĐỊNH ĐA CỘNG TUYẾN .................................. 115 4.1.1 Thống kê mô tả................................................................................................... 115 4.1.2 Kiểm định đa cộng tuyến ................................................................................... 116 4.2 KẾT QUẢ ƯỚC LƯỢNG CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN CẤU TRÚC VỐN VÀ CẤU TRÚC KỲ HẠN NỢ CỦA CÁC DOANH NGHIỆP ĐẦU TƯ XÂY DỰNG KINH DOANH BẤT ĐỘNG SẢN TẠI VIỆT NAM ................................................................ 117 4.2.1 Kết quả ước lượng các yếu tố tác động cấu trúc vốn của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam .............................................. 118 4.2.1.1 Kiểm định mô hình nghiên cứu .................................................................... 119 4.2.1.2 Kiểm định giả thuyết nghiên cứu .................................................................. 120 4.2.2 Kết quả ước lượng các yếu tố tác động cấu trúc kỳ hạn nợ của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam ................................... 121 4.2.2.1 Kiểm định mô hình nghiên cứu .................................................................... 122 4.2.2.2 Kiểm định giả thuyết nghiên cứu .................................................................. 123 4.3 KẾT QUẢ ƯỚC LƯỢNG TỐC ĐỘ ĐIỀU CHỈNH CẤU TRÚC VỐN VÀ CẤU TRÚC KỲ HẠN NỢ HƯỚNG VỀ NGƯỠNG CẤU TRÚC VỐN VÀ CẤU TRÚC KỲ HẠN NỢ xvi MỤC TIÊU CỦA CÁC DOANH NGHIỆP ĐẦU TƯ XÂY DỰNG, KINH DOANH BẤT ĐỘNG SẢN TẠI VIỆT NAM ........................................................................................ 123 4.3.1 Tốc độ điều chỉnh cấu trúc vốn của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam .................................................................................. 124 4.3.2 Tốc độ điều chỉnh cấu trúc kỳ hạn nợ của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam ....................................................................... 125 4.4 TÁC ĐỘNG GIỮA CẤU TRÚC VỐN VÀ CẤU TRÚC KỲ HẠN NỢ ................. 125 4.5 XÁC ĐỊNH CẤU TRÚC VỐN MỤC TIÊU VÀ CẤU TRÚC KỲ HẠN NỢ MỤC TIÊU CỦA CÁC DOANH NGHIỆP ĐẦU TƯ XÂY DỰNG, KINH DOANH BẤT ĐỘNG SẢN TẠI VIỆT NAM .............................................................................................................. 126 4.5.1 Xác định cấu trúc vốn mục tiêu của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam .................................................................................. 126 4.5.2 Xác định cấu trúc kỳ hạn nợ mục tiêu của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam ....................................................................... 128 4.6 BÀN LUẬN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................................. 130 4.6.1 Các yếu tố tác động đến cấu trúc vốn của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam ....................................................................... 130 4.6.2 Các yếu tố tác động đến cấu trúc kỳ hạn nợ của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam ............................................................... 135 4.6.3 Tốc độ điều chỉnh cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam .............................................. 138 4.6.4 Xác định cấu trúc vốn mục tiêu và cấu trúc kỳ hạn nợ mục tiêu của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam ....................... 140 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ GỢI Ý CÁC CHÍNH SÁCH. .................................... 145 xvii 5.1 KẾT LUẬN VỀ CẤU TRÚC VỐN VÀ CẤU TRÚC KỲ HẠN NỢ CỦA CÁC DOANH NGHIỆP ĐẦU TƯ XÂY DỰNG, KINH DOANH BẤT ĐỘNG SẢN TẠI VIỆT NAM ......................................................................................................................................... 145 5.1.1 Tác động của các yếu tố tác động đến việc lựa chọn cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam .................................................................................................................... 145 5.1.2 Tốc độ điều chỉnh cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ hướng về ngưỡng cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ mục tiêu của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam ....................................................................... 147 5.1.3 Tác động giữa cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ ............................................ 148 5.1.4 Xác định cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ mục tiêu của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam .............................................. 148 5.2 GỢI Ý MỘT SỐ CHÍNH SÁCH ĐỂ CÁC DOANH NGHIỆP ĐẦU TƯ XÂY DỰNG, KINH DOANH BẤT ĐỘNG SẢN VIỆT NAM XÂY DỰNG CẤU TRÚC VỐN VÀ CẤU TRÚC KỲ HẠN NỢ ....................................................................................................... 149 5.2.1 Một số hàm ý nâng cao hiệu quả quản lý trong việc xây dựng cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam ............................................................................................................ 150 5.2.2 Một số hàm ý cho việc điều chỉnh cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ theo ngưỡng mục tiêu của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam .................................................................................................................... 153 5.2.3 Một số hàm ý để các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản tại Việt Nam lựa chọn cấu trúc vốn, cấu trúc kỳ hạn nợ đạt mức mục tiêu ............ 154 5.3 HẠN CHẾ CỦA LUẬN ÁN VÀ ĐỀ XUẤT HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO. ......................................................................................................................................... 157 xviii DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CÔNG BỐ TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC PHỤ LỤC 1: HỆ THỐNG CÁC LÝ THUYẾT VỀ CẤU TRÚC VỐN, CẤU TRÚC KỲ HẠN NỢ VÀ CÁC NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM PHỤ LỤC 2: TỔNG HỢP KẾT QUẢ TRẢ LỜI PHỎNG VẤN CỦA CÁC CHUYÊN GIA TRONG LĨNH VỰC BẤT ĐỘNG SẢN PHỤ LỤC 3: THỐNG KÊ MÔ TẢ VÀ KIỂM ĐỊNH CƠ BẢN PHỤ LỤC 4: KẾT QUẢ HỒI QUY VÀ KIỂM ĐỊNH MÔ HÌNH CẤU TRÚC VỐN PHỤ LỤC 5: KẾT QUẢ HỒI QUY VÀ KIỂM ĐỊNH MÔ HÌNH CẤU TRÚC KỲ HẠN NỢ PHỤ LỤC 6: XÁC ĐỊNH CẤU TRÚC VỐN MỤC TIÊU VÀ CẤU TRÚC KỲ HẠN NỢ MỤC TIÊU 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI 1.1. Vấn đề nghiên cứu Những quyết định tài chính của doanh nghiệp đều liên quan đến cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ. Cấu trúc vốn là sự kết hợp giữa việc sử dụng nợ và vốn chủ sở hữu theo một tỷ lệ nhất định để tài trợ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp (Roos & ctg, 2002). Cấu trúc kỳ hạn nợ là quan hệ giữa kỳ hạn nợ ngắn hạn và kỳ hạn nợ dài hạn, trong đó, kỳ hạn nợ dài hạn là các khoản nợ được xác định thời hạn đáo hạn nợ trên một năm, còn kỳ hạn nợ ngắn hạn là các khoản nợ xác định thời hạn đáo hạn trong vòng 12 tháng (Barclay & Smith, 1995). Do đó, cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ của doanh nghiệp có ảnh hưởng nhất định đến sự phát triển bền vững cũng như hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp (Modigliani & Miller, 1958; Myers & Majluf, 1984). Vì thế, việc doanh nghiệp theo đuổi cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ không phù hợp với đặc thù của lĩnh vực kinh doanh và đặc điểm của từng doanh nghiệp có thể dẫn đến những bất lợi trong dài hạn cho doanh nghiệp. Theo lý thuyết sự phù hợp, sự mất cân đối cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ sẽ làm giảm hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp (Morris, 1976; Stohs &Mauer, 1996). Trong thời gian qua trên thế giới, có rất nhiều trường phái lý thuyết khác nhau đề cập đến cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ của doanh nghiệp. Các trường phái lý thuyết khác nhau xác định cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ của doanh nghiệp cũng khác nhau. Các nghiên cứu thực nghiệm kiểm định về cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ của doanh nghiệp cung cấp bằng chứng khác nhau do có sự khác nhau về không gian, thời gian, đặc điểm ngành nghề và phương pháp nghiên cứu cũng khác nhau. Đối với Việt Nam trong những năm gần đây, các nghiên cứu về cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ của doanh nghiệp cũng được các nhà khoa học quan tâm nghiên cứu nhưng số lượng vẫn còn hạn chế, đặc biệt các nghiên cứu theo dạng kết hợp về cấu trúc vốn và cấu trúc kỳ hạn nợ của doanh nghiệp đối với đặc thù của một ngành cụ thể, đặc biệt là ngành BĐS – khi mà yếu tố thể chế tác động không nhỏ đến quyết định lựa chọn cấu trúc vốn