Tài liệu Cải cách hành chính nhà nước ở quận đống đa, thành phố hà nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO …………/………… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA …………/………… NGUYỄN THÙY LAN CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH NHÀ NƢỚC Ở QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI – 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO …………/………… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA …………/………… NGUYỄN THÙY LAN CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH NHÀ NƢỚC Ở QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. CHU XUÂN KHÁNH HÀ NỘI- NĂM 2017 Thùy Lan Hội ỹ năm 2017 BMHC CCHC CNTT : Công nghệ thông tin HĐND MTTQ : Mặt trận tổ quốc TTHC THCS UBND XHCN : MỤC LỤC MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ..................................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ........................................... 4 3. Mục đích, nhiệm vụ của luận văn .......................................................... 7 4. Đối tƣợng phạm vi nghiên cứu: ....................................................... 7 5. Phƣơng pháp nghiên cứu .................................. 8 6. ...................................................... 8 7. Kết cấu của luận văn ............................................................................... 9 Chƣơng 1. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH NHÀ NƢỚC ............................................................................................................. 10 1.1. Nhận thức chung về cải cách hành chính ....................... 10 ............................ 10 1.1.2. Sự cần thiết phải cải cách hành chính ...................... 10 1.1.3. Những đặc trưng của cải cách hành chính nhà nước ở Việt Nam ............................................................................................... 14 1.1.4. tiêu, của cải cách hành chính ..................................................................... 17 1.2. Cải cách hành chính nhà nƣớc tại Đơn vị hành chính quận ......... 20 1.2.1. Chức năng, nhiệm vụ của UBND quận........ 20 1.2.2. Nội dung cải cách hành chính nhà nước tại đơn vị hành chính quận ........................................................................................................ 22 1.3. Kinh nghiệm cải cách hành chính nhà nƣớc của các quận trong nƣớc ............................................................................................................ 30 1.3.1 Kinh nghiệm cải cách hành chính nhà nước tại Quận Hà Đông, TP Hà Nội ............................................................................................... 30 1.3.2. Kinh nghiệm cải cách hành chính nhà nước tại Quận 1, TP Hồ Chí Minh .................................................................................... 32 1.3.3. Bài học kinh nghiệm cho Quận Đống Đa – TP Hà Nội ............ 33 Kết luận chƣơng 1 ..................................................................................... 36 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ................. 37 2.1. Khái quát chung về quận Đống Đa – thành phố Hà Nội ................ 37 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên quận Đống Đa – thành phố Hà Nội 37 2.1.2. Tình hình kinh tế, văn hóa – xã hội, an ninh quốc phòng ........ 37 2. nh hưởng của tình h nh kinh tế xã hội, văn hóa, an ninh quốc phòng đến cải cách hành chính a – thành phố Hà Nội.............................................................................................. 41 2.1.4.Chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của UBND quận Đống Đa – thành phố Hà Nội ................................................................................ 42 2.2. Thực trạng cải cách hành chính ở quận Đống Đa – thành phố Hà Nội ............................................................................................................... 46 2.2.1 Cơ sở pháp lý t chức thực hiện cải cách hành chính nhà nước tại quận Đống Đa – thành phố Hà Nội ................................................. 46 2.2.2. Quá trình t – thành phố Hà Nội ...................................................... 47 2.2.3. i quận Đống Đa – thành phố Hà Nội .......................................................................... 50 2.3. Đánh giá chung việc thực hiện cải cách hành chính nhà nƣớc tại quận Đống Đa – thành phố Hà Nội ......................................................... 60 2.3.1. Ưu điểm và hạn chế của cải cách hành chính nhà nước tại quận Đống Đa – thành phố Hà Nội................................................................ 60 2.3.2. Nguyên nhân và bài học kinh nghiệm ....................................... 63 Kết luận chƣơng 2 ..................................................................................... 66 Chƣơng 3. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH NHÀ NƢỚC Ở QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ........................................................................................................... 67 3.1 hƣớng, yêu cầu của cải cách hành chính nhà nƣớc ở quận Đống Đa – thành phố Hà Nội đến năm 2020 ............................. 67 3.1.1 Định hướng, yêu cầu, nhiệm vụ của cải cách hành chính nhà nước đến năm 2020 ................................................................................ 67 3.1.2. Định hướng , yêu cầu, nhiệm vụ của cải cách hành chính nhà nước ở quận Đống Đa – thành phố Hà Nội đến năm 2020: ............... 77 3.2. Đề xuất một số pháp đẩy mạnh cải hành chính nhà nƣớc tại quận Đống Đa – thành phố Hà Nội .......................................... 82 3.2.1 Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng .......................... 82 cải cách thể chế 3.2.2 N nhà nước ..... 82 3.2.3 Công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức và thực hiện ........... 83 ổi mới nâng cao chất lượng cán bộ, công chức... 84 3.2.4 ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong 3.2.5 G CCHC ...................................................................................................... 85 Triển khai sâu rộng luật tổ chức Chính quyền địa 3.2.6 phương trong địa bàn Quận .................................................................. 87 3.3 Một số kiến nghị nhằm đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nƣớc tại quận Đống Đa – thành phố Hà Nội ............................................................ 88 3.3.1 Đối với Chính phủ, Bộ Nội vụ và các Bộ ngành có liên quan: .. 89 3.3.2 Đối với ................................................ 90 3.3.3 Đối với ng Đa – thành phố Hà Nội .................. 91 Kết luận chƣơng 3 ..................................................................................... 93 KẾT LUẬN .................................................................................................... 94 DA ..................................................... 96 . HỆ THỐNG VĂN BẢN CHỈ ĐẠO, KIỂM TRA, HƢỚNG DẪN CÔNG TÁC CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH TỪ 2012-2016 ............... 99 . BIỂU TỔNG HỢP KẾT QUẢ GIẢI QUYẾT THỦ TỤC HÀNH CHÍNH ............................................................................................ 100 . BIỂU TỔNG HỢP KẾT QUẢ ĐẦU TƢ, CẢI TẠO, XÂY MỚI TRỤ SỞ............................................................................................... 101 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Nền hành chính nhà nước là một bộ phận rất quan trọng của bộ máy Nhà nước. Nền hành chính nhà nước là hệ thống các yếu tố hợp thành về tổ chức (bộ máy, con người, nguồn lực công) và cơ chế hoạt động để thực thi quyền hành pháp của nhà nước theo qui định pháp luật. N tại cần phải hội đủ các yếu tố sau: Thứ nhất, hệ thống thể chế hành chính bao gồm Hiến pháp, Luật, Pháp lệnh và các văn bản qui phạm về tổ chức, hoạt động của hành chính nhà nước và tài phán hành chính; Thứ hai, cơ cấu tổ chức và cơ chế vận hành của bộ máy hành chính nhà nước các cấp, các ngành phù hợp với yêu cầu thực hiện quyền hành pháp; Thứ ba, đội ngũ cán bộ, công chức hành chính được đảm bảo về số lượng và chất lượng để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của nền hành chính; Thứ tư, nguồn lực tài chính và cơ sở vật chất kỹ thuật bảo đảm yêu cầu thực thi công vụ của các cơ quan và công chức hành chính. Từ năm 1986, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, công cuộc đổi mới toàn diện đất nước đã thu được nhiều kết quả đáng khích lệ, đời sống người dân trên mọi miền đất nước từng bước được nâng cao, an sinh xã hội từng bước được bảo đảm. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được vẫn tồn tại rất nhiều thách thức mà nước ta cần phải đối phó trong giai đoạn tiếp theo của công cuộc đổi mới, trong đó nhiều vấn đề kinh tế - xã hội đã tồn tại từ rất lâu, ngoài ra là hàng loạt vấn đề mới phát sinh từ quá trình mở cửa nền kinh tế và chuyển dần từ kinh tế tập trung sang kinh tế thị trường cần phải được giải quyết một cách tích cực và có hiệu quả. Đồng thời, việc môi trường đầu tư tại một số nước láng giềng trong khu vực đang thay đổi dẫn đến sự quan tâm của cộng đồng doanh nhân thế giới đến Việt Nam tăng cao, nhất là sau khi Việt Nam trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới 1 (WTO) khiến cho nhu cầu về một nền hành chính công năng động, hiệu quả ngày càng trở nên cấp thiết. Thực hiện đường lối đổi mới toàn diện, Đảng đã có nhiều nghị quyết về đổi mới tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân với trọng tâm là cải cách nền hành chính nhà nước. Cải cách hành chính nhà nước được tiến hành với mục tiêu tổng quát là xây dựng một nền hành chính dân chủ, trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, hiện đại, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả theo nguyên tắc của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu cầu của công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 20012010 và Chương trình cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các mục tiêu chung, đó là: Cải cách hành chính nhà nước nhằm xây dựng thể chế kinh tế thị trường ngày một hoàn thiện, giải phóng lực lượng sản xuất; huy động và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực để phát triển đất nước. Cải cách hành chính nhà nước phải hướng đến việc xây dựng và hoàn thiện bộ máy hành chính nhà nước phục vụ nhân dân, trong sạch và vững mạnh, hiện đại, thông suốt từ trung ương đến cơ sở, hiệu lực và hiệu quả. Cải cách chính nhà nước gắn liền với việc đảm bảo thực hiện trên thực tế quyền dân chủ của nhân dân, bảo vệ quyền con người, gắn quyền con người với quyền và lợi ích của dân tộc, của đất nước. Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức “vừa hồng, vừa chuyên”... Như vậy, trong thời gian tới, các bộ, ngành, địa phương phải xem cải cách hành chính nhà nước là khâu đột phá, là trọng tâm công tác, thúc đẩy 2 phát triển kinh tế - xã hội. Cải cách hành chính nhà nước phải được tiến hành đồng bộ trong tổng thể đổi mới hệ thống chính trị; phải đáp ứng yêu cầu hoàn thiện nhanh và đồng bộ thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, đáp ứng yêu cầu phát triển, đổi mới và hội nhập quốc tế, bảo đảm tạo thuận lợi nhất cho cá nhân, tổ chức. Nền hành chính được tổ chức thành một hệ thống thống nhất, thông suốt, hiệu lực, hiệu quả; bảo đảm tính minh bạch, công khai, chế độ trách nhiệm rành mạch; cơ quan hành chính và cán bộ, công chức chịu sự giám sát chặt chẽ của nhân dân, bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân và phục vụ nhân dân. Quận Đống Đa là một quận đông dân nhất trong số các quận, huyện của thành phố Hà Nội. Số lượng dân cư và tổ chức doanh nghiệp theo đó cũng nhiều nhất trong số các quận, huyện. Trên thực tế, cơ cấu và thủ tục hành chính lại rườm rà, gây phiền phức cho dân, xa rời quyền lợi người dân. Một giấy phép đầu tư trong nước có khi phải nhiều cửa, muốn công chứng một giấy tờ gì đó phải xếp hàng cả buổi, không lấy được kết quả ngay, tiền lương của chúng ta quá lạc hậu so với nhu cầu thực tế. Từ đó, dẫn đến tham nhũng và tham nhũng cả thời gian để làm việc riêng….. - Thành phố Hà Nội - Thành phố Hà Nội Bộ máy hành chín chức năng, nhiệm vụ, phân công, phân cấp chưa rõ ràng, chưa phù hợp với cơ chế thị trường; Thủ tục hành chính vẫn còn nhiều điều rườm rà, nặng nề. Kỷ cương quản lý không nghiêm. Nạn lãng phí, tham nhũng không 3 bị đẩy lùi, thậm chí có xu hướng trầm trọng; Bộ máy vẫn còn cồng kềnh. Phương thức quản lý vừa quan liêu vừa phân tán. Không nắm hết được yêu cầu của dân; Cơ chế tài chính không thích hợp ông chức còn nhiều người yếu kém về năng lực chuyên môn, tinh thần trách nhiệm, phẩm chất chưa tương xứng với yêu cầu của thời kỳ mới, xử lý tình huống phức tạp còn lúng túng. Từ những bức xúc nêu trên dẫn đến phải cải cách nền hành chính nhà nước. Do đó, tôi chọn đề tài “Cải cách hành chính nhà nƣớc ở quận Đống Đa, thành phố Hà Nội” làm đề tài luận văn thạc sỹ của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài tôi nêu ra một số Một là, một số sách chuyên khảo về cải cách hành chính: Sách Cải cách hành chính ở Thành phố Hà Nội. - H. : Nxb. Hà Nội, 2003. -. Giới thiệu quá trình tổ chức thực hiện cải cách hành chính của Thành uỷ, Uỷ ban nhân dân Thành phố; Một số chủ trương lớn và một số kết quả công tác cải cách hành chính từ năm 1994 đến nay. Sách Quy định mới về cải cách hành chính nhà nƣớc. - H. : Chính trị quốc gia, 2007 - Nội dung giới thiệu: Các văn bản pháp luật mới được ban hành từ tháng 10/2006 đến đầu năm 2007 nhằm đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nước: Gồm các quyết định; Nghị định thông tư quy định về cải cách thể chế; Quy định về cải cách tổ chức bộ máy hành chính; Về đổi mới, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức; Về cải cách tài chính công. Hai là, Một số bài báo cụ thể về cải cách hành chính: Bài viết của tác giả Thang Văn Phúc “Chƣơng trình tổng thể cải cách hành chính nhà nƣớc - Cải cách hành chính vấn đề cấp thiết để đổi mới bộ máy nhà nƣớc”: Nxb. Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh, 2004. với nội 4 dung Hệ thống lại quan điểm của Đảng và Nhà nước về cải cách hành chính qua Đại hội Đảng lần VI, VII, VII (thể hiện qua các Nghị quyết Đại hội Đảng). Về những thành tựu đạt được của cải cách hành chính về mặt quan điểm nhận thức và những hạn chế của cải cách hành chính Bài “Cải cách hành chính ở Việt Nam thành tựu và nhiệm vụ trong giai đoạn mới” đăng trên tạp chí quản lý nhà nước năm 2011 của Tác giả Nguyễn Đăng Thành. Bài viết gồm 3 phần: Đường lối, chủ trương của Đảng về cải cách hành chính trong tiến trình đổi mới; Một số thành tựu và hạn chế trong cải cách hành chính; Cải cách hành chính ở Việt Nam trong giai đoạn mới. Bài viết đăng trên website www.sonoivu.hanoi.gov.vn “ Cải cách hành chính của Hà Nội giai đoạn 2011 - 2015: Cải cách thủ tục hành chính, nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức “ với những ý chính sau: Để tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính - một trong hai khâu đột phá mà Đại hội lần thứ XV Đảng bộ Thành phố đã thông qua, Thành ủy Hà Nội đã ban hành Chương trình số 08 về đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao trách nhiệm và chất lượng phục vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức giai đoạn 2011 - 2015. Về 5 nhiệm vụ trọng tâm của Chương trình này. Bài viết của tác giả Kim Liên “Thành phố Hà Nội: Đẩy mạnh cải cách hành chính” đăng trên Thông tin Cải cách nền hành chính Nhà nước, 2014. Số tháng 6, tr.9-11 với nội dung chủ yếu Từ đầu năm 2014 đến nay, Hà Nội đã công bố 60 thủ tục hành chính mới; sửa đổi, bổ sung 105 thủ tục hành chính; bãi bỏ hoặc kiến nghị bãi bỏ 5 thủ tục hành chính. Thành phố cũng rất quan tâm, tập trung triển khai xây dựng hạ tầng kỹ thuật và ứng dụng công nghệ thông tin trong các cơ quan nhà nước, bước đầu đã đạt được những thành công đáng ghi nhận, mang lại hiệu quả thiết thực, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, công dân và doanh nghiệp tạo nền tảng cơ bản cho tiến trình xây dựng chính quyền điện tử của Thủ đô, đẩy mạnh cải cách hành 5 chính và hướng tới "một thành phố thông minh hơn". Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác cải cách hành chính của Thành phố vẫn còn một số bất cập Bài viết của Tác giả Mai Luyến có tựa đề “Cải cách hành chính ở Hà Nội: Mùa xuân của niềm tin và hi vọng thành công “ đăng trên báo Tuổi trẻ Thủ đô, Số Xuân 2014 với nội dung “Về những thành công và thách thức trong vấn đề cải cách hành chính của Thủ đô. Sau một năm trải nghiệm, một số thủ tục hành chính đã được đơn giản hóa, nhiều thay đổi trong phương thức và thái độ phục vụ... Mặc dù còn nhiều hạn chế nhưng thành phố sẽ tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, siết chặt kỷ cương... “ Các bài báo nghiên cứu khác về các vấn đề có liên quan trên các tạp chí chuyên ngành như: Tạp chí quản lý nhà nước, tổ chức nhà nước… Và Một số những luận văn cao học có nghiên cứu về vấn đề này như: Luận văn thạc sỹ quản lý hành chính công: Các giải pháp tăng cƣờng cải cách hành chính tại tỉnh Lào Cai của học viên Nguyễn Thị Hồng Hiếu, 2010. Luận văn thạc sỹ quản lý công Cải cách hành chính trên địa bàn huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội giai đoạn 2011-2020 của học viên Lê Thị Hồng Giang năm 2012. Luận văn thạc sỹ quản lý hành chính công, Đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nƣớc tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2011-2020, của học viên Lê Thị Bình Minh năm 2013. Luận văn thạc sỹ quản lý hành chính công, Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế "một cửa" tại Ủy ban nhân dân cấp huyện từ thực tiễn tỉnh Ninh Bình, của học viên Mai Đức Khánh, năm 2014 một số 6 3. Mục đích, nhiệm vụ của luận văn Mục đích nghiên cứu của luận văn là trên cơ sở xem xét, đánh giá một cách toàn diện thực trạng, những kết quả đạt được của cải cách hành chính nhà nước ở quận Đống Đa, thành phố Hà Nội trong 05 năm từ năm 2012 đến năm 2016, từ đó đề xuất những giải pháp tích cực, phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương và xu thế phát triển chung của đất nước nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả cải cách hành chính nhà nước ở quận Đống Đa, thành phố Hà Nội đến năm 2020 sắp tới. Để đạt được mục đích nghiên cứu nêu trên, nhiệm vụ của luận văn cần thực hiện như sau: Nghiên cứu một cách có hệ thống lý thuyết về hành chính và cải cách hành chính nhà nước để làm rõ mục tiêu, nội dung, hình thức và phương pháp cải cách hành chính nhà nước trong điều kiện Việt Nam nói chung và thực hiện tại Quận Đống Đa -thành phố Hà Nội nói riêng. Phân tích thực trạng cải cách hành chính nhà nước tại Quận Đống Đa Thành phố Hà Nội để đánh giá kết quả, những hạn chế và các nguyên nhân của thực trạng cải cách hành chính nhà nước đó. Nghiên cứu phương hướng và mục tiêu cải cách hành chính nhà nước giai đoạn đến năm 2020 tại Quận Đống Đa - Thành phố Hà Nội phương hướng, giải pháp cụ thể đẩy mạnh cải cách hành chính Nhà nước ở quận Đống Đa giai đoạn 2016– 2020 uối cùng là đưa ra một số kiến nghị cá nhân nhằm đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nước tại quận Đống Đa - Thành phố Hà Nội trong thời gian tới. 4. Đối tƣợng phạm vi nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của luận văn này là chính nhà nước ở Quận Đống Đa - thành phố Hà Nội. 7 cải cách hành : Xem xét trên hai góc độ: - Thành phố Hà Nội ề trong thời gian 05 năm từ năm 2012 đến năm 2016 5. Phƣơng pháp nghiên cứu luận của đề tài là chủ nghĩa duy vật lịch sử, duy vật biện chứng và tư tưởng Hồ chí Minh về Nhà nước và pháp luật, hệ thống các quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về thực hiện cải cách hành chính và các văn bản pháp luật về nâng cao năng lực quản lý Nhà nước của chính quyền Phương pháp nghiên cứu cụ thể như: khảo sát thực tế, thu thập thông tin số liệu, phân tích, tổng hợp, so sánh, đối chiếu và một vài phương pháp khác. 6. về mặt lý luận: Hệ thống hóa những lý luận về cải cách hành chính nhà nước nói chung và cải cách hành chính nhà nước ở cấp quận (cụ thể là Quận Đống Đa, thành phố Hà Nội) nói riêng về mặt thực tiễn: Đặc thù Cải cách hành chính nhà nước tại một quận. Kết quả nghiên cứu của luận văn là cơ sở cho các cán bộ quản lý ở cấp địa phương tại quận Đống Đa nói riêng và thành phố Hà Nội nói chung tham khảo và áp dụng trong việc thực hiện cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2016 – 2020 - giai đoạn 2 - thực hiện Nghị quyết số 30C/NQ-CP ngày 08/11/2011 về chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2020 của Chính phủ 8 7. Kết cấu của luận văn Luận văn ngoài Phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo thì gồm có ba chương: Chương I: Cơ sở khoa học cải cách hành chính nhà nước Chương II: Thực trạng cải cách hành chính nhà nước trên địa bàn quận Đống Đa - Thành phố Hà Nội. Chương III: Phương hướng và giải pháp đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nước tại quận Đống Đa - Thành phố Hà Nội. 9 Chƣơng 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH NHÀ NƢỚC 1.1. Nhận thức chung về cải cách hành chính Các khái niệm về cải cách hành chính Nhà nước có thể khác nhau nhưng các khái niệm đó có một số điểm thống nhất như sau: Cải cách hành chính nhà nước là sự thay đổi có kế hoạch, có mục tiêu nhất định, được xác định bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Cải cách hành chính nhà nước không làm thay đổi bản chất của hệ thống hành chính mà chỉ làm cho hệ thống này trở nên hiệu quả hơn, phục vụ nhân dân được tốt hơn trước, chất lượng các thể chế quản lý nhà nước đồng bộ, khả thi và đi vào cuộc sống hơn; cơ chế hoạt động, chức năng, nhiệm vụ của bộ máy, chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức làm việc trong cơ quan nhà nước sau khi tiến hành cải cách hành chính thì đạt hiệu lực, hiệu quả hơn, đáp ứng yêu cầu quản lý kinh tế - xã hội của quốc gia. Cải cách hành chính nhà nước tùy theo điều kiện của từng thời kỳ, từng giai đoạn của lịch sử, yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia có thể được đặt ra những trọng tâm, trọng điểm khác nhau, hướng tới hoàn thiện một hoặc một số nội dung của nền hành chính nhà nước như: tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, thể chế pháp lý, tài chính công, đội ngũ cán bộ, công chức… Ở Việt Nam, đến tận thời điểm hiện tại vẫn chưa có một khái niệm chính thức về cải cách hành chính nhà nước. Tuy nhiên rất nhiều văn bản quan trọng của Đảng đã đề cập đến thuật ngữ này như Nghị quyết đại hội Đảng VII, nghị quyết đại hội Đảng VIII… nêu ra các mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể cho công cuộc cải cách hành chính nhà nước. 1.1.2. Sự cần thiết phải cải cách hành chính Cải cách hành chính nhà nước ở nước ta hiện nay diễn ra trong khuôn khổ của cải cách nhà nước theo hướng xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội 10 chủ nghĩa, là tiền đề quan trọng để thực hiện thành công quá trình đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng. Cải cách hành chính nhà nước thực chất là cải cách hoạt động quản lý của các cơ quan hành chính nhà nước, công cuộc cải cách hành chính vừa mang tính chủ quan, vừa mang tính khách quan. 1. khách quan: Cũng có nhiều lý do đòi hỏi hoạt động quản lý hành chính của nhà nước phải đổi mới. Hoạt động quản lý nói chung là sự tác động của các chủ thể (quản lý) đến hành vi của các đối tượng bị quản lý( khách thể) nhằm đạt được mục tiêu đã xác định của tổ chức trong những điều kiện cụ thể, thông qua những quyết định quản lý hành chính nhà nước. Các quyết định quản lý cũng như các phương thức quản lý trực tiếp của chủ thể đến khách thể chịu sự tác động của các yếu tố của môi trường, trong đó cả chủ thể và khách thể cùng tồn tại. Khi môi trường thay đổi đặc biệt trong điều kiện hiện nay, sự thay đổi xảy ra nhanh, mạnh thì hoạt động quản lý phải đổi mới cách thức, phương thức quản lý để đạt được hiệu quả. Xu hướng của các nước là phải thu hẹp phạm vi hoạt động của bộ máy quản lý nhà nước. Đòi hỏi của công dân và xã hội đối với nhà nước ngày càng cao. Công cuộc đổi mới đã được được nhiều thành tựu, nâng cao mức sống và nhận thức của người dân. Trong bối cảnh đó, đòi hỏi của người dân đối với các hoạt động của nhà nước ngày càng cao hơn. Nhân dân đòi hỏi và mong muốn thực hiện quyền làm chủ hợp pháp một cách đầu đủ, được yên ổn sinh sống và làm ăn trong một môi trường an ninh, trật tự và dân chủ; không bị phiền hà, sách nhiễu, được đảm bảo cung cấp các dịch vụ công một cách đầy đủ và có chất lượng. Điều đó đòi hỏi nhà nhà nước phải phát huy dân chủ , thu hút sự tham gia của người dân vào quản lý nhà nước và phải công khai, minh bạch trong các hoạt động của mình. Quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế: toàn cầu hóa là một quá trình khách quan có ảnh hưởng sâu rộng đến tất cả các quốc gia. Quá trình 11 này khiến cho các quốc gia trên thế giới gần nhau hơn, quan hệ chặt chẽ với nhau hơn và sự thẩm thấu, phụ thuộc vào nhau cũng nhiều hơn. Các quốc gia đang đứng trước nhiều cơ hội nhưng cũng phải đối mặt với nhiều thách thức mới mang tầm quốc tế. Hội nhập quốc tế là một đòi hỏi đối với các quốc gia để có thể tận dụng cơ hội, đồng thời hạn chế những thách thức trong toàn cầu hóa để có thể phát triển. Bộ máy hành chính của các quốc gia phải vận động nhanh nhạy hơn để tăng cường khả năng cạnh tranh của quốc gia trong quá trình hội nhập và phân công lao động mang tính toàn cầu. Điều đó đòi hỏi thể chế hành chính và đội ngũ cán bộ phải thích ứng với pháp luật và thông lệ quốc tế, đồng thời giữ vững độc lập tự chủ và bảo vệ lợi ích quốc gia, Quá trình chuyển đổi nền kinh tế từ kế hoạch hóa tập trung sang kinh tế thị trường định hướng XHCN. Cải cách hành chính hướng tới việc nâng cao khả năng hoạt động của bộ máy hành chính để giúp cho quá trình quản lý xã hội của Nhà nước được tốt hơn, trước hết là quản lý nền kinh tế, định hướng cho nền kinh tế phát triển đúng theo định hướng của Nhà nước. Mỗi nền kinh tế cần phải được quản lý theo cách thức riêng. Quản lý nhà nước đối với kinh tế là để cho nền kinh tế phát triển ổn định, theo đúng định hướng, khôi phục và giảm thiểu những nhược điểm của cơ chế thị trường. Sự phát triển của nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần theo cơ chế thị trường, công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong thời kỳ đổi mới của nhà nước mà trực tiếp là nền hành chính phải hoàn thiện thể chế và nâng cao hiệu lực pháp lý theo cơ chế mới để đảm bảo cho đất nước phát triển nhanh và bền vững theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Đặc biệt phải điều chính chức năng , nhiệm vụ của các cơ quan hành chính trong việc thực hiện chức năng quản ly nhà nước. Khu vực kinh tế tư nhân ngày càng phát triển, tạo cơ hội để họ tham gia nhiều hơn trong hoạt động kinh tế vốn do nhà nước độc quyền. Sự phát triển của khoa học - công nghệ: những ảnh hưởng của cách mạng kỹ thuật – công nghệ có ảnh hưởng tới mọi mặt của đời sống xã hội, trong đó có hoạt động quản lý. Những biến đổi này đặt ra trước nền hành 12