Tài liệu Các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua bảo hiểm y tế học sinh trên địa bàn huyện châu đức tỉnh bà rịa vũng tàu

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÀ RỊA-VŨNG TÀU --------------------------- PHẠM VĂN NANH CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUYẾT ĐỊNH MUA BẢO HIỂM Y TẾ HỌC SINH TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CHÂU ĐỨC TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU LUẬN VĂN THẠC SĨ Bà Rịa-Vũng Tàu, tháng 10 năm 2021 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÀ RỊA-VŨNG TÀU --------------------------- PHẠM VĂN NANH CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUYẾT ĐỊNH MUA BẢO HIỂM Y TẾ HỌC SINH TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CHÂU ĐỨC TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số ngành: 8340101 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. VŨ VĂN ĐÔNG Bà Rịa-Vũng Tàu, tháng 10 năm 2021 TRƯỜNG ĐH BÀ RỊA-VŨNG TÀU VIỆN ĐÀO TẠO SAU ĐẠI HỌC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc Bà Rịa-Vũng Tàu, ngày 09 tháng 10 năm 2021 NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên: Phạm Văn Nanh Giới tính: Nam Ngày, tháng, năm sinh: 12/07/1967 Nơi sinh: Thanh Hóa Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh MSHV: 18110104 I- Tên đề tài: Các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua Bảo hiểm Y tế học sinh trên địa bàn huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. II- Nhiệm vụ và nội dung: Nghiên cứu thực hiện sẽ giúp cho ban lãnh đạo huyện Châu Đức thấy được các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua Bảo hiểm Y tế học sinh trên địa bàn huyện Châu Đức và mức độ tác động của chúng. Từ đó, nghiên cứu đưa ra những hàm ý quản trị với mục đích nhằm cải thiện và nâng cao nhu cầu mua Bảo hiểm Y tế học sinh trong tương lai. III- Ngày giao nhiệm vụ: IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ: V- Cán bộ hướng dẫn: TS. Vũ Văn Đông CÁN BỘ HƯỚNG DẪN (Họ tên và chữ ký) VIỆN QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH (Họ tên và chữ ký) i LỜI CAM ĐOAN Đề tài “Các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua bảo hiểm y tế học sinh trên địa bàn huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu” do tác giả Phạm Văn Nanh thực hiện. Tôi xin cam đoan đây là kết quả quá trình nghiên cứu của tôi với sự hướng dẫn của thầy Tiến sĩ Vũ Văn Đông. Các số liệu, kết quả trong luận văn là chính xác, trong thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác./. Bà Rịa - Vũng Tàu, ngày 09 tháng 10 năm 2021 Người thực hiện luận văn Phạm Văn Nanh ii LỜI CÁM ƠN Trước hết tôi xin gởi lời cảm ơn sâu sắc đến Tiến sĩ Vũ Văn Đông đã tận tâm hướng dẫn, ủng hộ và động viên tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn này. Tôi xin chân thành biết ơn quý Thầy, Cô trường Đại học Bà Rịa - Vũng Tàu đã truyền đạt những kiến thức quý báu cho tôi trong chương trình cao học. Tôi xin chân thành cảm ơn các anh, chị đồng nghiệp đã nhiệt tình giúp đỡ, hỗ trợ trong quá trình thu thập số liệu để tôi hoàn thành đề tài nghiên cứu của mình. Bà Rịa - Vũng Tàu, ngày 09 tháng 10 năm 2021 Người thực hiện luận văn Phạm Văn Nanh iii TÓM TẮT Nghiên cứu được thực hiện nhằm xác định các yếu tố tác động đến quyết định mua BHYT Học sinh trên địa bàn huyện Châu Đức; đo lường mức độ ảnh hưởng và đưa ra một số hàm ý quản trị nhằm nâng cao tỷ lệ tham gia của học sinh trên địa bàn huyện. Trên cơ sở tiếp cận những hệ thống lý thuyết nghiên cứu về BHYT, đề tài đã xây dựng mô hình nghiên cứu gồm 23 biến quan sát, cấu thành 05 yếu tố ảnh hưởng đến Quyết định mua BHYT Học sinh (Quyết định mua gồm 3 biến quan sát). Nghiên cứu dựa vào kết quả thảo luận các chuyên gia nhằm hiệu chỉnh mô hình và thang đo nháp để hình thành mô hình và thang đo chính thức. Nghiên cứu chính thức tiến hành đánh giá độ tin cậy các thang đo bằng hệ số tin cậy Cronbach’s Alpha và phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích tương quan bằng hệ số tương quan Pearson và phân tích mô hình hồi quy tuyến tính. Từ kết quả phân tích mô hình lý thuyết rút ra từ quá trình khảo sát 250 phụ huynh tại 45 trường tiểu học, trung học cở sở, phổ thông trung học trên địa bàn huyện Châu Đức, mô hình nghiên cứu về Quyết định mua BHYT với phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên phân tầng, kết quả nghiên cứu thực nghiệm chỉ ra rằng có 05 yếu tố thực sự có tác động đến Quyết định mua BHYT Học sinh bao gồm: (1) Thái độ, (2) Ảnh hưởng của xã hội, (3) Nhận thức kiểm soát hành vi, (4) Ý thức tình trạng sức khỏe và (5) Chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh BHYT. Trong đó yếu tố ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định mua BHYT Học sinh là Ý thức tình trạng sức khỏe, yếu tố đứng thứ hai là Ảnh hưởng của xã hội, thứ ba là yếu tố Chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh BHYT, thứ tư là yếu tố Nhận thức kiểm soát hành vi và thứ năm là yếu tố Thái độ. Kết quả nghiên cứu là cơ sở quan trọng để tác giả đề xuất một số hàm ý quản trị nhằm giúp các lãnh đạo huyện có những đánh giá khách quan công tác triển khai các kế hoạch phát triển BHYT nói chung và BHYT học đường nói riêng trong tương lai. iv MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i LỜI CÁM ƠN ............................................................................................................ ii TÓM TẮT ................................................................................................................. iii MỤC LỤC ................................................................................................................. iv DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ................................................................................... vii DANH MỤC CÁC HÌNH ....................................................................................... viii DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................ ix CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ............................................1 1.1. Lý do thực hiện đề tài...........................................................................................1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu.............................................................................................3 1.2.1. Mục tiêu chung ..................................................................................................3 1.2.2. Mục tiêu cụ thể ..................................................................................................3 1.3. Câu hỏi nghiên cứu ..............................................................................................3 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................4 1.5. Phương pháp nghiên cứu......................................................................................4 1.6. Ý nghĩa nghiên cứu ..............................................................................................5 1.7. Cấu trúc đề tài ......................................................................................................5 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ...................7 2.1. Cơ sở lý thuyết .....................................................................................................7 2.1.1. Một số khái nniêm về BHYT ............................................................................7 2.1.2. Phân loại BHYT ................................................................................................8 2.1.3. BHYT Học sinh.................................................................................................9 2.2. Một số lý thuyết liên quan đến đề tài .................................................................11 2.2.1. Thuyết hành động hợp lý TRA (Theory of Reasoned Action) .......................11 2.2.2. Thuyết hành vi có kế hoạch TPB (Theory of Planned Behavior) ...................13 2.3. Các nghiên cứu liên quan đến đề tài ..................................................................15 2.3.1. Nghiên cứu nước ngoài ...................................................................................15 2.3.2. Nghiên cứu trong nước....................................................................................16 v 2.4. Mô hình nghiên cứu và các giả thuyết ...............................................................18 2.4.1. Mô hình nghiên cứu ........................................................................................18 2.4.2. Giả thuyết nghiên cứu .....................................................................................19 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................23 3.1. Thiết kế nghiên cứu ............................................................................................23 3.1.1. Quy trình nghiên cứu ......................................................................................23 3.1.2. Nghiên cứu định tính .......................................................................................24 3.1.3. Nghiên cứu định lượng ...................................................................................27 3.2. Thang đo nghiên cứu ..........................................................................................29 3.2.1. Thang đo Thái độ ............................................................................................29 3.2.2. Thang đo Ảnh hưởng của xã hội .....................................................................30 3.2.3. Thang đo Nhận thức kiểm soát hành vi ..........................................................31 3.2.4. Thang đo Ý thức tình trạng sức khỏe ..............................................................32 3.2.5. Thang đo Chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh BHYT ..................................32 3.2.6. Thang đo Quyết định mua BHYT Học sinh ...................................................33 3.3. Phương pháp phân tích dữ liệu ..........................................................................34 3.3.1. Phân tích thống kê mô tả .................................................................................34 3.3.2. Kiểm định độ tin cậy của thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha .................34 3.3.3. Phân tích nhân tố khám phá EFA ....................................................................35 3.3.4. Phương pháp phân tích hồi quy.......................................................................35 CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU..............................................................38 4.1. Giới thiệu về BHYT Châu Đức ..........................................................................38 4.1.1. Đặc điểm tình hình ..........................................................................................38 4.1.2. Chức năng, nhiệm vụ ......................................................................................38 4.1.3. Đánh giá chung ...............................................................................................39 4.2. Thống kê mô tả mẫu nghiên cứu ........................................................................41 4.3. Kiểm định độ tin cậy của thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha ....................43 4.3.1. Kiểm định độ tin cậy thang đo Thái độ ...........................................................43 4.3.2. Kiểm định độ tin cậy thang đo Ảnh hưởng của xã hội ...................................44 vi 4.3.3. Kiểm định độ tin cậy thang đo Nhận thức kiểm soát hành vi .........................45 4.3.4. Kiểm định độ tin cậy thang đo Ý thức tình trạng sức khỏe ............................45 4.3.5. Kiểm định độ tin cậy thang đo Chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh BHYT .46 4.3.6. Kiểm định độ tin cậy thang đo Quyết định mua BHYT Học sinh ..................47 4.4. Phân tích nhân tố khám phá EFA .......................................................................48 4.4.1. Phân tích nhân tố khám phá EFA biến độc lập ...............................................48 4.4.2. Phân tích nhân tố khám phá EFA biến phụ thuộc ...........................................50 4.5. Phân tích tương quan..........................................................................................51 4.5. Phân tích hồi quy tuyến tính...............................................................................52 4.5.1. Đánh giá sự phù hợp của mô hình...................................................................53 4.5.2. Kiểm định sự phù hợp của mô hình ................................................................53 4.5.3. Kết quả mô hình hồi quy .................................................................................54 4.5.4. Kiểm định các giả thuyết nghiên cứu ..............................................................56 4.5.5. Kiểm tra vi phạm các giả định hồi quy ...........................................................59 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ ............................................63 5.1. Kết luận ..............................................................................................................63 5.2. Hàm ý quản trị ....................................................................................................63 5.2.1. Nâng cao yếu tố “Ý thức tình trạng sức khỏe” ...............................................64 5.2.2. Nâng cao yếu tố “Ảnh hưởng của xã hội” ......................................................65 5.2.3. Nâng cao yếu tố “Chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh BHYT” ....................67 5.2.4. Nâng cao yếu tố “Nhận thức kiểm soát hành vi” ............................................68 5.2.5. Nâng cao yếu tố “Thái độ” ..............................................................................69 5.3. Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo .............................................................70 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................73 vii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Các từ viết tắt Diễn giải 1 ANOVA 2 BHYT Bảo hiểm y tế 3 BHXH Bảo hiểm xã hội 4 EFA Explorary factor analysis (Nhân tố khám phá) 5 KMO Kaiser Meyer Olkin (chỉ số dùng để xem xét sự thích hợp Analysis of variance (phân tích phương sai) của phân tích nhân tố) 6 SPSS Statistical Package for the Social Sciences (phần mềm SPSS hỗ trợ xử lý và phân tích dữ liệu sơ cấp) 7 VIF 8 UBND Variance Inflation Factor (Hệ số phóng đại phương sai) Ủy ban Nhân dân viii DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 2.1: Mô hình lý thuyết hành động hợp lý (TRA) ..............................................12 Hình 2.2: Mô hình hành vi có kế hoạch (TPB) .........................................................14 Hình 2.3: Mô hình nghiên cứu đề xuất .....................................................................19 Hình 3.1: Quy trình nghiên cứu ................................................................................23 Hình 4.1: Mô hình kết quả nghiên cứu .....................................................................59 Hình 4.2: Biểu đồ phân tán .......................................................................................60 Hình 4.3: Biểu đồ histogram phần dư chuẩn hóa .....................................................61 Hình 4.4: Đồ thị P-P plot phần dư chuẩn hóa ..........................................................61 ix DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1: Kết quả nghiên cứu định tính điều chỉnh mô hình nghiên cứu ................26 Bảng 3.2: Phân bổ số lượng mẫu khảo sát ...............................................................28 Bảng 3.3: Thang đo Thái độ .....................................................................................30 Bảng 3.4: Thang đo Ảnh hưởng của xã hội ..............................................................30 Bảng 3.5: Thang đo Nhận thức kiểm soát hành vi ....................................................31 Bảng 3.6: Thang đo Ý thức tình trạng sức khỏe .......................................................32 Bảng 3.7: Thang đo Chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh BHYT.............................33 Bảng 3.8: Thang đo Quyết định mua BHYT Học sinh ..............................................33 Bảng 4. 1: Thống kê mô tả mẫu nghiên cứu .............................................................42 Bảng 4.2: Kiểm định độ tin cậy thang đo Thái độ ....................................................43 Bảng 4.3: Kiểm định độ tin cậy thang đo Ảnh hưởng của xã hội .............................44 Bảng 4.4: Kiểm định độ tin cậy thang đo Nhận thức kiểm soát hành vi ..................45 Bảng 4.5: Kiểm định độ tin cậy thang đo Ý thức tình trạng sức khỏe ......................46 Bảng 4.6: Kiểm định độ tin cậy thang đo Chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh BHYT ...................................................................................................................................46 Bảng 4.7: Kiểm định độ tin cậy thang đo Quyết định mua BHYT Học sinh .............47 Bảng 4.8: Kết quả kiểm định KMO và Bartlett các biến độc lập .............................48 Bảng 4.9: Tổng phương sai trích các biến độc lập ...................................................49 Bảng 4.10: Ma trận xoay nhân tố các biến độc lập ..................................................49 Bảng 4.11: Kết quả kiểm định KMO và Bartlett biến phụ thuộc ..............................50 Bảng 4.12: Tổng phương sai trích biến phụ thuộc ...................................................51 Bảng 4.13: Ma trận xoay nhân tố các biến phụ thuộc ..............................................51 Bảng 4.14: Ma trận hệ số tương quan ......................................................................52 Bảng 4.15: Sự phù hợp mô hình ................................................................................53 Bảng 4 16: ANOVA ...................................................................................................54 Bảng 4.17: Kết quả hồi quy tuyến tính đa biến .........................................................55 Bảng 4.18: Mức độ tác động của các yếu tố .............................................................56 Bảng 4.19: Tổng hợp kết quả kiểm định các giả thuyết nghiên cứu .........................57 1 CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU 1.1. Lý do thực hiện đề tài Nhu cầu được chữa bệnh là tất yếu và khách quan, mọi thành viên trong xã hội đều có quyền bình đẳng như nhau. Tuy nhiên thực tế trong cuộc sống không phải ai khi ốm đau bệnh tật đều có đủ khả năng về tài chính để đi khám và chữa bệnh. Bảo hiểm y tế (BHYT) chính là một trong những biện pháp hữu hiệu nhất mà con người tìm ra để đối phó với những rủi ro về sức khoẻ thông qua có chế đóng góp tài chính chung từ cộng đồng nhằm bảo đảm chi phí y tế khi cá nhân nào đó gặp rủi ro cần sử dụng các dịch vụ y tế. BHYT vừa là mục tiêu vừa là nhu cầu tất yếu của một xã hội phát triển trong đó BHYT toàn dân là mục đích mà nhiều quốc gia đều hướng tới. BHYT là một chính sách lớn của Đảng và Nhà nước trong chiến lược chăm sóc sức khỏe cho nhân dân nói chung, chăm lo sức khỏe cho thế hệ trẻ nói riêng ngay từ khi các em còn ngồi trên ghế nhà trường, phù hợp với tiến trình đổi mới hướng tới BHYT toàn dân. Học sinh là những chủ nhân tương lai, là thế hệ tương lai của đất nước. Họ cần phải được bảo đảm một cách toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần. Vì vậy, Đảng và Nhà nước ta luôn chủ trương thực hiện các công tác nhằm mục đích bảo vệ và chăm sóc cho thế hệ trẻ một cách toàn diện và coi đó như là trách nhiệm và nghĩa vụ to lớn của toàn xã hội. Nghiệp vụ Bảo hiểm học sinh được các công ty bảo hiểm triển khai cũng nhằm mục đích đó. Kể từ khi triển khai (năm học 19851986), Bảo hiểm học sinh đã góp phần quan trọng vào việc bù đắp các tổn thất tài chính do tai nạn xảy ra đối với học sinh giúp các em nhanh chóng khắc phục được những khó khăn để sớm trở lại học tập bình thường. Trong bối cảnh giá các dịch vụ y tế ngày càng tăng cao làm ảnh hưởng đến đời sống, kinh tế của mỗi gia đình khi không may bị ốm đau, bệnh tật… Vì vậy, việc chăm lo sức khỏe y tế cho học sinh “những chủ nhân tương lai của đất nước” là việc làm cấp bách và là trách nhiệm cộng đồng và xã hội. 2 Theo báo cáo của cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thì năm học 2019 - 2020 vừa qua, toàn tỉnh có khoảng 210.000 học sinh các cấp; trong đó có 20.000 học sinh đã có thẻ bảo hiểm y tế; còn lại 190.000 học sinh có trách nhiệm phải tham gia BHYT. Với số lượng lớn học sinh như vậy, vấn đề chăm sóc sức khỏe cho học sinh ngày càng được các trường và bảo hiểm xã hội (BHXH) quan tâm. Tuy nhiên, hiện nay chỉ có 177.500 học sinh toàn tỉnh tham gia BHYT, đạt tỷ lệ hơn 93%; còn tỷ lệ 6% học sinh chưa tham gia. Vì vậy, nhằm đảm bảo mục tiêu 100% học sinh có thẻ BHYT thì việc đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, công tác chỉ đạo và thực hiện hiệu quả nguồn kinh phí chăm sóc sức khỏe ban đầu cho học sinh cần được các nhà trường, các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương quan tâm thực hiện tốt. Châu Đức là một huyện nông nghiệp của tỉnh, phía bắc giáp huyện Cẩm Mỹ, tỉnh Đồng Nai, phía Nam giáp huyện Đất Đỏ và thành phố Bà Rịa, phía Tây giáp thị xã Phú Mỹ (huyện Tân Thành cũ), phía Đông giáp huyện Xuyên Mộc. Qua nhiều năm triển khai thực hiện chính sách BHYT đối với học sinh tại các trường học trên địa bàn huyện Châu Đức, BHYT đã mang lại nhiều lợi ích cho học sinh khi tham gia và có ý nghĩa rất quan trọng không chỉ mang tính chất xã hội, tính chất nhân đạo mà còn góp phần quan trọng chăm lo sức khỏe và tạo điều kiện cho học sinh học tập tốt. Việc triển khai và phát triển BHYT trong học sinh có mối quan hệ mật thiết tới sự hiểu biết, thái độ và nguyện vọng của học sinh cũng như phụ huynh về BHYT. Tuy nhiên, trong những năm qua tỷ lệ học sinh trên địa bàn huyện Châu Đức tham gia BHYT đạt tỷ lệ còn thấp (năm 2019 đạt 86%) so với quy định 100% học sinh tham gia BHYT (theo quy định của Luật BHYT và các văn bản khác có liên quan). Trong khi đó, qua công tác thống kê khám chữa bệnh BHYT trên địa bàn huyện Châu Đức thì có tỷ lệ cao (khoảng trên 80%) số học sinh chưa tham gia BHYT gặp phải các vấn đề về sức khỏe phải khám và điều trị tại các bệnh viện, trong số đó có nhiều học sinh không có khả năng về tài chính để khám và điều trị bệnh buộc gia đình phải bán nhà, bán đất, vay mượn… để thanh toán viện phí, dẫn đến cảnh nợ nần, khó khăn, học sinh bỏ học… để lại nhiều hậu quả to lớn cho gia đình, cộng đồng và xã hội. Vì vậy, nghiên cứu nguyên nhân vấn đề trên cụ thể là những yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua 3 thẻ BHYT của học sinh sẽ phát hiện được các thông tin quan trọng giúp cho việc cải thiện chất lượng công tác triển khai BHYT trong học sinh của các trường trên địa bàn huyện Châu Đức nói riêng và trên toàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nói chung. Với những lý do như nêu trên, tác giả chọn đề tài “Các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua BHYT Học sinh trên địa bàn huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu” làm luận văn thạc sĩ ngành Quản trị Kinh doanh của mình. 1.2. Mục tiêu nghiên cứu 1.2.1. Mục tiêu chung Mục tiêu chung của nghiên cứu này là nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua BHYT Học sinh trên địa bàn huyện Châu Đức, từ đó đề xuất các hàm ý cho các nhà quản trị góp phần nhằm nâng cao tỷ lệ học sinh tham gia BHYT trên địa bàn huyện Châu Đức. 1.2.2. Mục tiêu cụ thể Để đạt được mục tiêu chung trên, đề tài nghiên cứu này được thực hiện nhằm giải quyết những mục tiêu cụ thể sau đây: - Thứ nhất, xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua BHYT Học sinh trên địa bàn huyện Châu Đức; - Thứ hai, xác định mức độ tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua BHYT học sinh trên địa bàn huyện Châu Đức; - Thứ ba, đề xuất một số hàm ý quản trị nhằm nâng cao tỷ lệ học sinh tham gia BHYT trên địa bàn huyện Châu Đức. 1.3. Câu hỏi nghiên cứu Nhằm đạt được các mục tiêu đề ra, nghiên cứu sẽ tập trung trả lời các câu hỏi sau: 4 - Câu hỏi 1: Các yếu tố nào ảnh hưởng đến quyết định mua BHYT Học sinh trên địa bàn huyện Châu Đức? - Câu hỏi 2: Mức độ tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua BHYT Học sinh trên địa bàn huyện Châu Đức như thế nào? - Câu hỏi 3: Hàm ý quản trị nào nhằm nâng cao tỷ lệ học sinh tham gia BHYT trên địa bàn huyện Châu Đức? 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua BHYT Học sinh trên địa bàn huyện Châu Đức. - Đối tượng khảo sát: Phụ huynh học sinh có con em đang theo học tại các trường Tiểu học, Trung học cơ sở và Phổ thông trung học trên địa bàn huyện Châu Đức. - Phạm vi thời gian: Các dữ liệu sơ cấp được thu thập từ tháng 12/2020 đến tháng 01/2021, các dữ liệu thứ cấp được thu thập từ 2017 đến 2020. - Phạm vi không gian: Phạm vi nghiên cứu được giới hạn tại huyện Châu Đức. 1.5. Phương pháp nghiên cứu Đề tài nghiên cứu kết hợp hai phương pháp: phương pháp nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng. - Phương pháp nghiên cứu định tính: Nghiên cứu định tính được thực hiện bằng phương pháp thảo luận nhóm với các chuyên gia có kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực BHYT, để xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua BHYT Học sinh. Qua đó, cũng thảo luận với các chuyên gia về thang đo, bảng câu hỏi phỏng vấn, để hoàn thiện bảng thang đo và bảng câu hỏi. - Phương pháp nghiên cứu định lượng: dựa trên nguồn thông tin thu thập từ các phiếu điều tra khảo sát và sự hỗ trợ của công cụ xử lý số liệu phần mềm SPSS để thực 5 hiện phân tích kết quả nghiên cứu. Thông qua phương pháp phân tích độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá EFA, tác giả khẳng định các yếu tố chủ yếu ảnh hưởng đến quyết định mua BHYT Học sinh trên địa bàn huyện Châu Đức. Sau đó, nghiên cứu thực hiện việc xây dựng hàm hồi quy nhằm đo lường mức độ tác động của các yếu tố này. 1.6. Ý nghĩa nghiên cứu - Về mặt lý thuyết, nghiên cứu đã tổng hợp và kế thừa từ một số nghiên cứu trước đây liên quan đến vấn đề cần nghiên cứu. Từ đó tác giả đề xuất và xây dựng mô hình bao gồm các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua BHYT Học sinh trên địa bàn huyện Châu Đức và cũng là nghiên cứu đầu tiên về BHYT Học sinh được thực hiện tại địa phương. - Về mặt thực tiễn, dưới góc độ tiếp cận xã hội học, đề tài nghiên cứu không những có ý nghĩa thuần tuý về mặt khoa học mà còn có ý nghĩa quan trọng về mặt thực tiễn. Kết quả nghiên cứu của đề tài, là tài liệu tham khảo để BHXH huyện Châu Đức và các đơn vị khác áp dụng vào thực tế tại đơn vị mình. Đồng thời cũng làm rõ hơn vai trò quan trọng của BHYT nói chung và BHYT Học sinh nói riêng trong hệ thống an sinh xã hội. Thông qua nghiên cứu đề tài, tác giả cũng hy vọng đưa ra một vài gợi ý về chính sách và mô hình hoạt động đối với những nhà quản lý, nhằm đạt được mục tiêu xây dựng và thực hiện tốt lộ trình tiến tới BHYT toàn dân, phát triển mạnh các loại hình BHYT tự nguyện, BHYT cộng đồng. 1.7. Cấu trúc đề tài Chương 1. Giới thiệu đề tài nghiên cứu. Chương 2. Cơ sở lý thuyết và mô hình nghiên cứu Chương 3. Phương pháp nghiên cứu Chương 4. Kết quả nghiên cứu 6 Chương 5. Kết luận và đề xuất hàm ý quản trị. TÓM TẮT CHƯƠNG 1 Chương 1 đã giới thiệu tổng quan về lý do chọn đề tài, tổng quan các đề tài đã nghiên cứu, mục tiêu, phạm vi, đối tượng, phương pháp và ý nghĩa nghiên cứu. Tiếp theo, chương 2 đề tài sẽ hệ thống cơ sở lý thuyết, tổng kết các nghiên cứu có liên quan nhằm hệ thống hóa lý thuyết, tiền đề cho đề xuất mô hình nghiên cứu. 7 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU 2.1. Cơ sở lý thuyết 2.1.1. Một số khái niêm về BHYT Theo Luật BHYT Số 46, ngày 13 tháng 06 năm 2014 nêu rõ: “BHYT là hình thức bảo hiểm bắt buộc được áp dụng đối với các đối tượng theo quy định của Luật này để chăm sóc sức khỏe, không vì mục đích lợi nhuận do Nhà nước tổ chức thực hiện”. Về cơ bản, đó là một cách dành dụm một khoản tiền trong số tiền thu nhập của mỗi cá nhân hay mỗi hộ gia đình để đóng vào quỹ do Nhà nước đứng ra quản lý, nhằm giúp mọi thành viên tham gia quỹ có ngay một khoản tiền trả trước cho các cơ sở cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe, khi người tham gia không may ốm đau phải sử dụng các dịch vụ đó, mà không phải trực tiếp trả chi phí khám chữa bệnh. Cơ quan BHXH sẽ thanh toán khoản chi phí này theo quy định của Luật BHYT. Theo Công ước quốc tế số 102 (1952): BHYT là một trong 9 nội dung của BHXH được quy định tại Công ước 102 ngày 28/6/1952 của tổ chức lao động quốc tế. Vì vậy, nói đến BHYT chúng ta hiểu là BHXH về y tế hay là BHYT theo luật pháp. Luật BHYT nhằm bảo vệ những rủi ro về bệnh tật cho những người tham gia BHXH về y tế. BHYT sẽ đảm bảo chi trả toàn bộ hoặc từng phần những chi phí khám, chữa bệnh giúp cho người bệnh vượt qua cơn hoạn nạn về bệnh tật, sớm phục hồi sức khỏe cũng như ổn định cuộc sống gia đình. Ở các nước phát triển người ta định nghĩa: BHYT là một tổ chức cộng đồng đoàn kết tương trợ lẫn nhau, nó có nhiệm vụ gìn giữ sức khỏe, khôi phục lại sức khỏe hoặc cải thiện tình trạng sức khỏe của người tham gia BHYT Trên thế giới có nhiều khái niệm khác nhau về BHYT, nhưng mục đích chung của BHYT đều giống nhau là huy động nguồn tài chính để chi trả chi phí khám chữa bệnh cho người tham gia BHYT khi bị ốm đau, bệnh tật, nội dung các khái niệm bao hàm như sau: BHYT là sự đóng góp theo chu kỳ đều đặn của các thành viên tạo nên một quỹ chung để cùng nhau chia sẻ những rủi ro thông qua hình thức thanh toán chi trả chi phí khám chữa bệnh bằng quỹ bảo hiểm. BHYT là hình thức bảo hiểm được áp 8 dụng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, không vì mục đích lợi nhuận, do nhà nước tổ chức thực hiện và các đối tượng có trách nhiệm tham gia theo quy định của Luật BHYT. 2.1.2. Phân loại BHYT Các loại hình BHYT chính là BHYT xã hội của Chính phủ (phi lợi nhuận) và BHYT thương mại của tư nhân (có lợi nhuận). - BHYT xã hội là một quỹ độc lập do Chính phủ thành lập, quy định những quyền lợi BHYT rõ ràng cho người tham gia BHYT. Quỹ này thường được gọi là BHYT quốc gia. Việc tham gia BHYT xã hội là bắt buộc đối với một số nhóm dân cư nhất định và mức đóng góp được xác định dựa trên thu nhập (khả năng chi trả) chứ không phải dựa trên mức độ rủi ro về sức khoẻ. - Ngoài hình thức BHYT phi lợi nhuận, còn có hình thức BHYT vì lợi nhuận. Đó là chương trình mà mức phí đóng góp được xác định theo xác xuất rủi ro mắc bệnh của người hay nhóm người tham gia BHYT. Ngoài ra, nếu căn cứ trên cơ sở tự nguyện và bắt buộc, BHYT được chia thành BHYT tự nguyện và BHYT bắt buộc (Trần Thị Út, 2018): BHYT bắt buộc: Là hình thức BHYT được thực hiện trên cơ sở bắt buộc của người tham gia. Loại hình bảo hiểm này bắt buộc những người tham gia phải trích một phần từ thu nhập được trả từ đơn vị mà họ làm việc, hoặc được Nhà nước hỗ trợ toàn bộ hay một phần chi phí bằng Ngân sách nhà nước để mua thẻ BHYT. Do đó, trong loại hình BHYT bắt buộc, bao gồm cả người khỏe mạnh và người bệnh tật cùng tham gia nên rủi ro bội chi quỹ BHYT là thấp. BHYT tự nguyện: Là hình thức BHYT được thực hiện trên cơ sở tự nguyện của người tham gia. Người dân không thuộc đối tượng tham gia BHYT bắt buộc sẽ được mua thẻ BHYT tự nguyện theo mức phí được quy định riêng cho loại hình này. Mỗi