Tài liệu Các yếu tố ảnh hưởng đến mức xếp hạng tín nhiệm của ngân hàng thương mại – nghiên cứu tại các nền kinh tế phát triển và các nền kinh tế mới nổi

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TÊ TP.HCM -------------------- LÂM THANH PHI QUYNH CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN MỨC XẾP HẠNG TÍN NHIỆM CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI – NGHIÊN CỨU TẠI CÁC NỀN KINH TẾ PHÁT TRIỂN VÀ CÁC NỀN KINH TẾ MỚI NỔI LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh - Năm 2018 i LỜI CAM ĐOAN ----&&&---Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu do chính tôi thực hiện. Các số liệu thu thập và kết quả phân tích trong luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. ii MỤC LỤC ----&&&---Trang Trang phụ bìa LỜI CAM ĐOAN................................................................................................................. LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................................... MỤC LỤC ............................................................................................................................ DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................... DANH MỤC SƠ ĐỒ VÀ ĐỒ THỊ .................................................................................... DANH MỤC ẢNG IỂU ................................................................................................. TÓM TẮT ............................................................................................................................ CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU 1.1 ối cảnh nghiên cứu ....................................................................................................... 1.2 Vấn đề nghiên cứu .......................................................................................................... 1.3 Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................................... 1.4 Câu hỏi nghiên cứu ........................................................................................................ 1.5 Đối tượng, phạm vi, dữ liệu và phương pháp nghiên cứu ......................................... 1.6 Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án ................................................................. 1.6.1 Ý nghĩa khoa học ......................................................................................................... 1.6.2 Ý nghĩa thực tiễn ......................................................................................................... 1.7 Những đóng góp của luận án ........................................................................................ 1.8 Kết cấu của luận án ....................................................................................................... CHƯƠNG 2: XẾP HẠNG TÍN NHIỆM NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TẠI CÁC NỀN KINH TẾ PHÁT TRIỂN VÀ CÁC NỀN KINH TẾ MỚI NỔI 2.1 Tổng quan về MXHTN của NHTM. ............................................................................ 2.1.1 Khái niệm về MXHTN của NHTM. ........................................................................... 2.1.2 Phương pháp đánh giá MXHTN của NHTM ............................................................ 2.1.2.1 Hệ thống thống nhất đánh giá các tổ chức tài chính (The Uniform Financial Institutions Rating System - UFIRS) .................................................................. 2.1.2.2 Phương pháp đánh giá MXHTN NHTM của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế ................................................................................................................................... iii 2.2 Đặc điểm kinh tế và đặc điểm của các NHTM tại các nền kinh tế phát triển và các nền kinh tế mới nổi................................................................................................................................14 2.2.1 Một số đặc điểm kinh tế của các nền kinh tế phát triển..........................................................14 2.2.2 Một số đặc điểm của các NHTM tại các nền kinh tế phát triển..........................................14 2.2.3 Một số đặc điểm kinh tế của các nền kinh tế mới nổi..............................................................16 2.2.4 Một số đặc điểm của các NHTM tại các nền kinh tế mới nổi..............................................18 2.3 Cơ sở lý thuyết về các yếu tố ảnh hưởng đến MXHTN của NHTM...............................20 2.3.1 Sự tác động của các yếu tố vĩ mô đến MXHTN của NHTM.................................................22 2.3.2 Sự tác động của yếu tố hỗ trợ từ chính phủ hay tập đoàn mẹ đến MXHTN của các NHTM..................................................................................................................................................................23 2.3.3 Sự tác động của các yếu tố đặc thù của NHTM đến MXHTN............................................24 2.4 Cơ sở lý thuyết về sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế mới nổi so với các nền kinh tế phát triển........25 2.4.1 Khái niệm về bất cân xứng thông tin................................................................................................25 2.4.2 Nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế mới nổi so với các nền kinh tế phát triển................................................................................................................................................................................25 2.4.3 Bất cân xứng thông tin tạo ra sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế mới nổi so với các nền kinh tế phát triển.....................................................................................................................................................................30 2.5 Tổng hợp các nghiên cứu thực nghiệm có liên quan.................................................................33 2.5.1 Mức độ tin cậy và tính thống nhất trong các đánh giá MXHTN của NHTM.............35 2.5.2 Xây dựng mô hình dự báo MXHTN..................................................................................................38 2.5.2.1 Các nghiên cứu sử dụng phương pháp phân loại bằng các mô hình hồi quy thống kê........................................................................................................................................................................38 2.5.2.2 Các nghiên cứu sử dụng các phương pháp phân loại trí tuệ nhân tạo.......................39 2.6 Khe hổng nghiên cứu và khung phân tích của luận án............................................................43 2.6.1 Khe hổng nghiên cứu................................................................................................................................43 2.6.2 Khung phân tích của luận án...............................................................................................................44 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 3.1 Mô hình nghiên cứu đề xuất....................................................................................................................47 3.1.1 Mô hình hồi quy Ordered Logit...........................................................................................................47 iv 3.1.2 Xác định và đo lường biến phụ thuộc......................................... 3.1.3 Xác định và đo lường các biến giải thích ................................... 3.2 Dữ liệu nghiên cứu ............................................................................................ 3.3 Các giả thuyết nghiên cứu................................................................................. 3.4 Phương pháp phân tích dữ liệu .................................................................................... CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 4.1 Phân tích phương sai một yếu tố các chỉ tiêu tài chính NHTM theo từng MXHTN ................................................................................................................................ 4.2 Kết quả phương pháp lựa chọn biến giải thích và đánh giá mức độ phù h của mô hình hồi quy Ordered logit .................................................................................... 4.2.1 Kết quả phương pháp lựa chọn biến giải thích trong mô hình h logit ........................................................................................................................................ 4.2.2 4.3 Kết quả đánh giá mức độ phù hợp của mô hình ....................... Kiểm định các giả định trong mô hình Ordered logit .................................... 4.3.1 Kiểm định hiện tượng đa cộng tuyến trong mô hình (Multicoll 4.3.2 Kiểm tra hiện tượng phương sai thay đổi trong mô hình (heter 4.3.3 Kiểm tra việc thiếu biến giải thích cần thiết trong mô hình ...... 4.4 Đánh giá tác động biên của một số biến giải thích trong mô hình. ............... 4.5 Xác định sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế phát triển so với các nền kinh tế mới nổi ...................... 4.6 Thảo luận kết quả nghiên cứu .......................................................................... 4.6.1 Thảo luận các kết quả nghiên cứu từ mô hình dự đoán MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế mới nổi. .................................................................................................. 4.6.1.1 Tác động của các yếu tố mang tính chất hệ thống đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế mới nổi. .................................................................................................. 4.6.1.2 Tác động của yếu tố sở hữu đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế mới nổi. .................................................................................................................................. 4.6.1.3 Tác động của yếu tố quy mô đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế mới nổi. .................................................................................................................................. 4.6.1.4 Tác động của các chỉ tiêu tài chính đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế mới nổi. ..................................................................................................................... v 4.6.2 Thảo luận các kết quả nghiên cứu từ mô hình dự đoán MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế phát triển............................................................................................................................116 4.6.2.1 Tác động của các yếu tố mang tính chất hệ thống đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế phát triển............................................................................................................................116 4.6.2.2 Tác động của yếu tố sở hữu đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế phát triển.....................................................................................................................................................................117 4.6.2.3 Tác động của yếu tố quy mô đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế phát triển.....................................................................................................................................................................118 4.6.2.4 Tác động của các chỉ tiêu tài chính đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế phát triển.....................................................................................................................................................119 4.6.3 Thảo luận kết quả xác định sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế phát triển so với các nền kinh tế mới nổi..........................................................................................................................................................125 4.6.3.1 Sự khác biệt trong tác động của các yếu tố mang tính chất hệ thống đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế phát triển so với các nền kinh tế mới nổi............125 4.6.3.2 Sự khác biệt trong tác động của yếu tố sở hữu đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế phát triển so với các nền kinh tế mới nổi.................................................................126 4.6.3.3 Sự khác biệt trong tác động của yếu tố quy mô và các chỉ tiêu tài chính đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế phát triển so với các nền kinh tế mới nổi............128 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ GỢI Ý CHÍNH SÁCH 5.1 Kết luận...............................................................................................................................................................134 5.2 Gợi ý chính sách.............................................................................................................................................137 5.2.1 Các gợi ý chính sách cho các cơ quan quản lý hoạt động ngân hàng.............................137 5.2.2 Các gợi ý chính sách cho các NHTM...............................................................................................139 5.3 Hạn chế của nghiên cứu và đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo.......................................141 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG Ố CỦA TÁC GIẢ DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC Phụ lục 1a....................................................................................................................................................................i Phụ lục 1b....................................................................................................................................................................ii Phụ lục 2.......................................................................................................................................................................iii Phụ lục 3.......................................................................................................................................................................v Phụ lục 4 ................................................................................................................................ Phụ lục 5 ................................................................................................................................ Phụ lục 6a .............................................................................................................................. Phụ lục 6b .............................................................................................................................. Phụ lục 7 ................................................................................................................................ Phụ lục 8 ................................................................................................................................ Phụ lục 9 ................................................................................................................................ Phụ lục 10 .............................................................................................................................. vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ----&&&---Ký hiệu ANOVA FFIEC GNP HSHQ IMF MDA MXHTN NIM NHNN NHTM NHTW OBS OECD OLS ROAA ROAE VIF WB viii DANH MỤC ĐỒ THỊ VÀ SƠ ĐỒ ----&&&---Đồ thị 2.1: Mức độ tập trung trong lĩnh vực ngân hàng tai các nền kinh tế phát triển và các nền kinh tế mơi nni giai đoan 1999 – 2008 ..................................................................... Đồ thị 2.1: ROAA của các NHTM tai các nền kinh tế mơi nni và các nền kinh tế phát triển giai đoan 1999-2008 ...................................................................................................... Đồ thị 3.1: Minh hoa xác suất trong mô hình Ordered Logit ................................................ Đồ thị 4.1: Tác động của biến Coutry_Rating đến xác suất phân loai NHTM vào các MXHTN khác nhau tai các nền kinh tế mơi nni................................................................... Đồ thị 4.2: Tác động của biến Bicra đến xác suất phân loai NHTM vào các MXHTN khác nhau tai các nền kinh tế mơi nni ................................................................................... Đồ thị 4.3: Tác động của biến LnAss đến xác suất phân loai NHTM vào các MXHTN khác nhau tai các nền kinh tế mơi nni. .................................................................................. Đồ thị 4.4: Tác động của biến AssGrow đến xác suất phân loai NHTM vào các MXHTN khác nhau tai các nền kinh tế mơi nni.................................................................... Đồ thị 4.5: Tác động của biến LoanLoss_Ln đến xác suất phân loai NHTM vào các MXHTN khác nhau tai các nền kinh tế mơi nni.................................................................... Đồ thị 4.6: Tác động của biến OthIn_Ass đến xác suất phân loai NHTM vào các MXHTN khác nhau tai các nền kinh tế mơi nni.................................................................... Đồ thị 4.7: Tác động của biến LnAss đến xác suất phân loai NHTM vào các MXHTN khác nhau tai các nền kinh tế phát triển ................................................................................ Đồ thị 4.8: Tác động của biến LoanLoss_Ln đến xác suất phân loai NHTM vào các MXHTN khác nhau tai các nền kinh tế phát triển ................................................................. Đồ thị 4.9: Tác động của biến NIM đến xác suất phân loai NHTM vào các MXHTN khác nhau tai các nền kinh tế phát triển ................................................................................ Đồ thị 4.10: Tác động của biến ROAE đến xác suất phân loai NHTM vào các MXHTN khác nhau tai các nền kinh tế phát triển ................................................................. Sơ đồ 2.1: Khung phân tích MXHTN NHTM của Fitch ....................................................... Sơ đồ 2.2: Các yếu tố tác động đến MXHTN của NHTM .................................................... Sơ đồ 2.3: Khung phân tích của luận án ................................................................................ ix Sơ đồ 3.1: Trình tự thực hiện các bươc phân tích của luận án............................................................66 Sơ đồ 3.2: Xác định sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến MXHTN của NHTM tai các nền kinh tế mơi nni so vơi các nền kinh tế phát triển..................70 x DANH MỤC ẢNG IỂU ----&&&---Bảng 3.1: Định nghĩa các biến giải thích trong mô hình nghiên cứu .................................... Bảng 3.2: Mức xếp hang tín nhiệm NHTM tai các nền kinh tế phát triển trong mẫu dữ liệu nghiên cứu giai đoan 2013 - 2015 ................................................................................. Bảng 3.2: Mức xếp hang tín nhiệm NHTM tai các nền kinh tế mơi nni trong mẫu dữ liệu nghiên cứu giai đoan 2013 - 2015 .................................................................................. Bảng 4.1: Giá trị trung bình các chi số tài chính NHTM theo từng MXHTN tai các nền kinh tế mơi nni ................................................................................................................ Bảng 4.2: Kết quả kiểm định phương sai đồng nhất và phân tích phương sai một yếu tố các chi tiêu tài chính NHTM theo từng MXHTN tai các nền kinh tế mơi nni.................. Bảng 4.3: Kết quả kiểm định Kruskal - Wallis các chi tiêu tài chính NHTM theo từng MXHTN tai các nền kinh tế mơi nni ..................................................................................... Bảng 4.4: Giá trị trung bình các chi số tài chính NHTM theo từng MXHTN tai các nền kinh tế phát triển .................................................................................................................... Bảng 4.5: Kết quả kiểm định phương sai đồng nhất và phân tích phương sai một yếu tố các chi tiêu tài chính NHTM theo từng MXHTN tai các nền kinh tế phát triển ............... Bảng 4.6: Kết quả kiểm định Kruskal - Wallis các chi tiêu tài chính NHTM theo từng MXHTN tai các nền kinh tế phát triển .................................................................................. Bảng 4.7: Mô hình Ordered logit vơi 5 mẫu dữ liệu con và toàn bộ mẫu dữ liệu các NHTM tai các nền kinh tế mơi nni. ....................................................................................... Bảng 4.8: Tân suất xuất hiện của các biến giải thích co hệ số hồi quy co y nghĩa thống kê trong các mô hình Ordered logit trên các mẫu dữ liệu các NHTM tai các nền kinh tế mơi nni. .............................................................................................................................. Bảng 4.9: Mô hình Ordered logit trên tập hợp các biến giải thích được lựa chon và toàn bộ mẫu dữ liệu các NHTM tai các nền kinh tế mơi nni. ............................................... Bảng 4.10: Mô hình Ordered logit vơi 5 mẫu dữ liệu con và toàn bộ mẫu dữ liệu các NHTM tai các nền kinh tế phát triển ..................................................................................... Bảng 4.11: Tân suất xuất hiện của các biến giải thích co hệ số hồi quy co y nghĩa thống kê trong các mô hình Ordered logit trên các mẫu dữ liệu các NHTM tai các nền kinh tế phát triển. ................................................................................................................... xi Bảng 4.12: Mô hình Ordered logit trên tập hợp các biến được lựa chon và toàn bộ mẫu dữ liệu các NHTM tai các nền kinh tế phát triển......................................................................................89 Bảng 4.13: Giá trị tuyệt đối chênh lệch giữa chi tiêu BIC1 và BIC2 để so sánh mức độ phù hợp giữa 2 mô hình Ordered logit...........................................................................................................90 Bảng 4.14: Hệ số BIC của các mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu các NHTM tai các nền kinh tế mơi nni.........................................................................................................................................91 Bảng 4.15: Hệ số BIC của các mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu các NHTM tai các nền kinh tế phát triển......................................................................................................................................92 Bảng 4.16: Hệ số VIF của các biến giải thích trong mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu các NHTM tai các nền kinh tế mơi nni.................................................................................................94 Bảng 4.17: Hệ số VIF của các biến giải thích trong mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu các NHTM tai các nền kinh tế phát triển.............................................................................................94 Bảng 4.18: Mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu các NHTM tai các nền kinh tế mơi nni vơi giả định phương sai thay đni...............................................................................................................95 Bảng 4.19: Mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu các NHTM tai các nền kinh tế phát triển vơi giả định phương sai thay đni..................................................................................................96 Bảng 4.20: Mô hình kiểm tra đối vơi mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu các NHTM tai các nền kinh tế mơi nni..................................................................................................................97 Bảng 4.21: Mô hình kiểm tra đối vơi mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu các NHTM tai các nền kinh tế phát triển...............................................................................................................98 Bảng 4.22: Tác động biên của các biến giải thích lên xác suất phân loai biến phụ thuộc vào từng MXHTN trong mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu các NHTM tai các nền kinh tế mơi nni.................................................................................................................................................98 Bảng 4.23: Tác động biên của các biến giải thích lên xác suất phân loai biến phụ thuộc vào từng MXHTN trong mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu các NHTM tai các nền kinh tế phát triển..............................................................................................................................................99 Bảng 4.24: Mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu gộp khi thêm biến Emer và Country_rating_Emer............................................................................................................................................100 Bảng 4.25: Mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu gộp khi thêm biến Emer và Bicra_Emer.................................................................................................................................................................101 Bảng 4.26: Mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu gộp khi thêm biến Emer, Government_Emer và Group_Emer................................................................................................................102 xii Bảng 4.27: Các mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu gộp vơi các biến tương tác..............103 xiii TÓM TẮT Các tn chức xếp hang tín nhiệm quốc tế như Fitch, Standard & Poor’s và Moody’s không đề cập cụ thể sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến MXHTN của các NHTM tai các nền kinh tế phát triển so vơi các nền kinh tế mơi nni. Tuy vậy, một số nhà nghiên cứu đã chi ra rằng co tồn tai sự khác biệt trong tác động của các chi tiêu tài chính đến MXHTN của NHTM tai các nền kinh tế phát triển so vơi các nền kinh tế mơi nni. Mục tiêu của luận án nhằm xác định sự khác biệt trong tác động của các yếu tố mang tính chất hệ thống như mức độ rủi ro quốc gia, mức độ rủi ro ngành ngân hàng nơi các NHTM co trụ sở và các yếu tố mang tính chất đặc trưng riêng cho từng NHTM như đặc điểm sở hữu, quy mô tnng tài sản và các chi tiêu tài chính đến MXHTN của các đơn vị này tai các nền kinh tế phát triển so vơi các nền kinh tế mơi nni. Trươc tiên, tác giả sử dụng phương pháp phân tích phương sai một yếu tố và phương pháp lựa chon biến giải thích trong mô hình Ordered logit để xác định các yếu tố cụ thể tác động đến MXHTN của NHTM tai các nền kinh tế phát triển và các nền kinh tế mơi nni. Sau đo, tác giả thực hiện đánh giá tác động tnng hợp của biến đai diện cho từng yếu tố tác động và biến tương tác nhằm xác định sự khác biệt trong tác động của các yếu tố nêu trên đến MXHTN của NHTM tai các nền kinh tế phát triển so vơi các nền kinh tế mơi nni. Kết quả nghiên cứu của luận án đã chi ra rằng các yếu tố mang tính chất hệ thống co tác động manh đến MXHTN của các NHTM tai các nền kinh tế mơi nni hơn so vơi các nền kinh tế phát triển. Ngược lai, các chi tiêu tài chính của các NHTM lai ít ảnh hưởng đến MXHTN của các đơn vị này tai các nền kinh tế mơi nni hơn so vơi các nền kinh tế phát triển. Bên canh đo, kết quả nghiên cứu cũng chi ra co tồn tai sự khác biệt trong tác động của đặc điểm sở hữu đến MXHTN của NHTM giữa 2 nhom quốc gia nêu trên. Từ những kết quả nghiên cứu của luận án, tác giả đề xuất một số gợi y chính sách cho NHTW tai các nền kinh tế mơi nni nhằm nâng cao MXHTN của các NHTM trong pham vi quốc gia điều hành. Đồng thời, tác giả cũng đưa ra một số khuyến nghị xiv đối vơi các NHTM tai các nền kinh tế mơi nni để cải thiện MXHTN của chính các đơn vị này. 1 CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU 1.1 ối cảnh nghiên cứu Mức xếp hang tín nhiệm của một ngân hàng thương mai được công bố bởi các tn chức xếp hang tín nhiệm quốc tế được xem như là một công cụ cung cấp cho các nhà đâu tư những thông tin cơ bản về tình hình tài chính của các NHTM mà ho đang quan tâm. Đo cũng là một cơ sở quan trong để các nhà đâu tư đưa ra mức lãi suất tương ứng vơi mức độ rủi ro tín dụng của NHTM đang xem xét khi cung cấp vốn cho đối tượng này. Bên canh đo, khi tham khảo phương pháp đánh giá và kết quả đánh giá MXHTN các NHTM do các tn chức xếp hang tín nhiệm công bố, ta co thể thấy được rằng MXHTN của NHTM bị tác động bởi rất nhiều yếu tố khác nhau như: rủi ro quốc gia, rủi ro ngành ngân hàng, quy mô, đặc điểm sở hữu NHTM và rất nhiều chi tiêu phản ánh tình hình tài chính của bản thân NHTM. Đồng thời, mỗi yếu tố nêu trên lai chịu sự tác động của rất nhiều yếu tố chi tiết khác. Tuy nhiên, các tn chức xếp hang tín nhiệm quốc tế không trình bày cụ thể mức độ tác động cũng như chiều hương tác động của các yếu tố này đến MXHTN của các NHTM cũng như không nêu cụ thể sự khác biệt trong tác động của các yếu tố này khi đánh giá MXHTN của các NHTM tai các nền kinh tế phát triển so vơi các NHTM tai các nền kinh tế mơi nni. Mặt khác, từ những nghiên cứu thực nghiệm liên quan đến MXHTN của các NHTM tác giả nhận thấy co sự không thống nhất trong việc lựa chon các yếu tố tác động đến MXHTN của các NHTM. Mỗi nhà nghiên cứu lựa chon các yếu tố tác động đến MXHTN của NHTM một cách khác nhau căn cứ trên mẫu dữ liệu quan sát của ho. Ngoài ra, các nghiên cứu này cũng co những kết quả không tương đồng nhau về ảnh hưởng của một số yếu tố tác động đến MXHTN của các NHTM. Nguyên nhân của vấn đề co thể do những mô hình dự báo MXHTN của NHTM trong các nghiên cứu kể trên được xây dựng từ mẫu quan sát các NHTM từ nhiều quốc gia co đặc điểm và trình độ phát triển kinh tế khác nhau. Do vậy, những yếu tố đặc thù của các quốc gia co thể tác động dẫn đến sự khác biệt nêu trên. 2 Vì vậy, tác giả nhận thấy cân thiết phải thực hiện nghiên cứu nhằm xác định sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến MXHTN của NHTM tai các nền kinh tế phát triển so vơi các nền kinh tế mơi nni. 1.2 Vấn đề nghiên cứu Việc dự báo và đánh giá tình hình tài chính của các tn chức tài chính, đặc biệt là các NHTM là một lãnh vực được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm từ những năm 1960. Theo Liu và Ferri (2001), các cơ quan quản ly hoat động ngân hàng quan tâm MXHTN cụ thể của từng ngân hàng tai quốc gia của ho vì điều này ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn hệ thống ngân hàng tai các quốc gia này. Mặt khác, các NHTM cũng rất chú y đến MXHTN của bản thân vì đây là một yếu tố ảnh hưởng đến khả năng huy động vốn trên thị trường tài chính quốc tế của chính các đơn vị này. Ngoài ra, MXHTN của các NHTM còn được các nhà đâu tư và những người gởi tiền vào các NHTM quan tâm vì điều này ảnh hưởng rất lơn đến an toàn nguồn vốn của chính các đối tượng này (Kumar, 2007). Tuy vậy, để co thể đánh giá được tình hình tài chính của một NHTM đòi hỏi phải thực hiện một phân tích khoa hoc đây đủ các yếu tố ảnh hưởng đến tình hình tài chính của NHTM. Để giải quyết vấn đề này, Cơ quan Quản ly hoat động NHTM tai Mỹ đã thiết lập hệ thống đánh giá CAMELS nhằm đánh giá tình hình tài chính của các NHTM tai Mỹ định kỳ từ 12-18 tháng từ năm 1997 đến nay. Ngoài ra, ba tn chức xếp hang tín nhiệm quốc tế lơn nhất hiện nay là Fitch, Standard & Poor’s và Moody’s cũng thường xuyên công bố thông tin về MXHTN của các NHTM ở rất nhiều quốc gia khác nhau. Các tn chức xếp hang tín nhiệm này ngày càng co tâm ảnh hưởng rộng lơn trên pham vi thế giơi xuất phát từ tâm quan trong của các thông tin về MXHTN trong các quyết định định đâu tư trên thị trường tài chính quốc tế. Tuy nhiên, các tn chức xếp hang tín nhiệm quốc tế không thể thực hiện đánh giá thường xuyên và đây đủ tất cả các NHTM trong một quốc gia cụ thể, đặc biệt là tai các quốc gia co quy mô nền kinh tế và hệ thống NHTM còn khiêm tốn. Bên canh đo, như đã nêu ở trên, các tn chức xếp hang tín nhiệm quốc tế không nêu cụ thể các yếu tố cơ bản co tác động trực tiếp đến MXHTN của NHTM cũng như chiều hương tác động của các yếu tố này. Ngoài ra, một câu hỏi luôn được các nhà nghiên cứu đặt ra đo là liệu các tn chức xếp hang tín nhiệm co sử dụng cùng một phương pháp để đánh giá MXHTN của các NHTM tai các nền kinh tế phát triển và các nền kinh tế mơi nni hay 3 không? Cụ thể, một số nhà nghiên cứu như: Liu và Ferri (2001), Shen và cộng sự (2012) đã chi ra rằng co tồn tai sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến MXHTN của các NHTM hay doanh nghiệp tai các nươc phát triển so vơi các nươc đang phát triển. Tuy nhiên, các nghiên cứu này chi mơi chứng minh được co sự khác biệt trong tác động của các chi tiêu tài chính đến MXHTN của các NHTM tai các nền kinh tế phát triển so vơi các nền kinh tế mơi nni. Đồng thời, các chi tiêu tài chính được đề cập đến trong các nghiên cứu này cũng khá han chế. Mặt khác, tác giả cũng nhận thấy rằng rất cân thiết phải tiến hành nghiên cứu nhằm tìm hiểu sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến MXHTN của NHTM giữa 2 nhom quốc gia nêu trên để các cơ quan quản ly hoat động ngân hàng co thể nhận diện chính xác và nhanh chong các NHTM co mức độ rủi ro cao và từ đo đưa ra các biện pháp xử ly kịp thời. Mặt khác, quá trình tự do hoa tai các nền kinh tế mơi nni đã mở ra cơ hội rất lơn để các NHTM tai các quốc gia này thu hút nguồn vốn đâu tư nươc ngoài. Tuy nhiên, để tiếp cận được nguồn vốn này đòi hỏi các NHTM tai các nền kinh tế mơi nni phải cải thiện MXHTN của bản thân thông qua việc tác động đến các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến MXHTN. Bởi vì MXHTN co ảnh hưởng rất lơn đến khả năng tiếp cận thị trường vốn và chi phí sử dụng vốn của các NHTM này (Manso, 2013). Xuất phát từ bối cảnh các nghiên cứu thực nghiệm liên quan đến MXHTN của các NHTM, nhu câu thực tế của các cơ quan quản ly hoat động ngân hàng và bản thân các NHTM như đã trình bày ở trên, tác giả nhận thấy cân thực hiện luận án này nhằm giải quyết vấn đề nghiên cứu cụ thể như sau: Xác định sự khác biệt trong tác động của các yếu tố mang tính chất hệ thống như mức độ rủi ro quốc gia, mức độ rủi ro của ngành ngân hàng và những yếu tố đặc trưng riêng NHTM bao gồm quy mô, đặc điểm sở hữu và các chi tiêu tài chính đến MXHTN của các NHTM tai các nền kinh tế phát triển so vơi các nền kinh tế mơi nni. 1.3 Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu tnng quát của luận án này là xác định sự khác biệt trong tác động của các yếu tố co ảnh hưởng đến MXHTN của NHTM tai các nền kinh tế phát triển so vơi các nền kinh tế mơi nni thông qua việc thực hiện các kiểm định kinh tế lượng và thiết lập các mô hình định lượng để phản ánh sự tác động của các yếu tố ảnh hưởng nêu