Tài liệu CÁC PHƯƠNG PHÁP HỌC TỪ VỰNG

CÁC PHƯƠNG PHÁP H C T V NG Ngư i th c hi n: Nguy n Phương Nga L p: 2I-07 Giáo viên hư ng d n: Ph m N Vân Anh I. Vai trò c a vi c s d ng thành th o t v ng trong h c ngo i ng : Trong h c ngo i ng , h c t v ng óng vai trò r t quan tr ng. Khi h c m t ngôn ng m i dù b n có kh năng nghe, nói, c, vi t t t n m y, n u như không có v n t v ng phong phú ngay c trong lĩnh v c hi u bi t c a mình, b n s không bao gi ư c xem là s d ng thành th o ngo i ng ó. Hãy th tư ng tư ng khi b n ang thuy t trình v m t v n nào ó, có r t nhi u ý tư ng s p x p trong u và b n ch c n chuy n i chúng sang ngôn ng m i, sao cho ngư i nghe d dàng ti p nh n và hi u ư c. Nhưng b n không th tìm ra ư c t thích h p th hi n chúng ra b ng l i. Có th b n th c s không bi t t ó, ho c có th b n ã h c r i, nhưng ã quên. V n t v ng b n ã h c có th r t d i dào, nhưng n m h n n, không ư c s p x p theo tr t t . Và th t khó khăn tìm ư c t c n thi t di n t ý tư ng c a mình, c bi t là khi nói vì nói òi h i b n ph i ph n x nhanh. Có nhi u l p d y cho b n kĩ năng nghe, nói, c, vi t, nhưng có l chưa có m t l p h c nào m ra d y b n cách h c t v ng. V y, hãy t khám phá và tìm ra cho mình phương pháp h c phù h p nh t, b i khác v i các kĩ năng còn l i, b n có th t mình h c t mà không c n n s ch d n c a giáo viên. Trong bài vi t này s nói ch y u t i vi c h c t trong ti ng Italia. II. M t s kinh nghi m h c t : Có r t nhi u phương pháp h c t v ng t t và có hi u qu . Nhưng dư ng như nhi u ngư i v n chưa tìm ra, hay nói cách khác, chúng ta quá ph thu c vào nh ng cách h c truy n th ng ư c thày, cô giáo hư ng d n khi còn h c ph thông. Vi c t p chép nhi u l n, th m chí hàng ch c l n m t t ghi nh là m t cách h c như v y. Chúng ta không th ph nh n l i ích c a nó, vì n u có th nh ư c, b n s nh r t lâu. Tương t cũng có m t cách h c khác là b n chia t gi y thành b n c t, c t 1 ghi t c n h c, c t 2 ghi ý nghĩa, c t 3 và c t 4 tr ng. M i l n h c xong m t t , b n g p m t c t l i, như v y m i l n nhìn vào trang gi y, b n ch có th th y ho c là t c n h c, ho c là nghĩa c a t , và vi t nghĩa còn l i vào c t 3 và c t 4. ây cũng là m t trong các cách h c có hi u qu . Nhưng theo xu hư ng th i i, ngo i ng không ch là m t môn h c b t bu c trong trư ng h c. ó là m t công c , m t phương ti n giúp b n h i nh p v i th gi i. Chúng ta không th tư duy vi c h c theo ki u m t h c sinh, hãy xác nh rõ m c tiêu c a b n khi h c ngo i ng , h c ph c v cho công vi c và th m chí là cu c s ng c a mình. Do v y, không th áp d ng các cách h c “tĩnh”, hay là ki u h c t v ng “ch t” như trên. Khi b n h c kĩ năng nói, b n không th “nói th m” b ng cách vi t trên gi y; khi h c kĩ năng nghe, b n không th ơn thu n c trong sách và nghĩ r ng, khi nghe ngư i nư c ngoài nói, cũng rành m ch t ng l i như trong trang sách ư c. 1 Tương t như v y, hãy coi h c t v ng trong khi h c ngo i ng cũng là m t kĩ năng c n thi t. Hãy ho ch nh cho mình m t cách h c theo h th ng, ti n d n t ng bư c m t, cho n khi b n dù ang nói hay ang vi t b ng ngôn ng ó, có th ý tư ng phát tri n m t cách tho i mái, không c n d ng l i l a ch n và cân nh c t ng , như v y là b n ã thành công. 1. Kh i u: Trư c h t, khi b t u h c t v ng, b n c n chu n b cho mình m t cu n t i n th t t t. Khi h c ngo i ng , dù là ch m i giai o n b t u, b n hãy dùng t i n gi i thích nghĩa b ng chính th ti ng ó. Ví d : h c ti ng Anh thì hãy dùng t i n Italia – Italia. i n Anh – Anh, h c ti ng Italia hãy dùng t Khi s d ng t i n, n u dùng t i n chuy n nghĩa v ti ng m , r t d khi n b n có tâm lí ph thu c, m t i n ra có th tìm th y ngay nh ng gì mình c n. Cái gì d dàng tìm th y thư ng không ư c ghi nh lâu. T t nhiên có r t nhi u lo i t i n cho các trình và lĩnh v c khác nhau. Hãy xác nh rõ trình c a mình, n u là ngư i m i b t u, dùng m t cu n t i n g c dành cho trình sơ c p, c bi t có thêm tranh nh minh h a s t hi u qu r t cao. Khi ã t n trình trung c p, b n có th tương i hi u nh ng t khó, b n có th l a ch n cho mình cu n t i n chuyên ngành phù h p. 2. Phương pháp h c: Khi h c t , b n không nên quá chăm chú vào vi c thu n p càng nhi u t càng t t. Nên nh r ng, b n h c t không ch h c và nh , mà b n h c s d ng. Bi t quá nhi u t ôi khi không mang l i nhi u ích l i mà ch làm b n lúng túng vì d b nh m l n và nhi u t th m chí b n không dùng n bao gi . Do v y, hãy l a ch n t ng khi h c, các nhóm t cơ b n ph i bi t trong cu c s ng hàng ngày và các t thu c v chuyên ngành. Khi ã thành th o, b n có th ch n h c các nhóm t m i khó hơn ho c t chuyên ngành. d dàng ghi nh , ng h c theo ki u h c t nào bi t t n y. Hãy phân chia các t c n thi t vào các nhóm và theo ch riêng (như trong ti ng Vi t có th c t và hư t ). Hãy quy ư c các t theo các nhóm riêng. 2.1. Sơ hóa: Trư c h t v i các t lo i có th sơ hóa theo ch d dàng như danh t , ng t , tính t … hãy áp d ng t i a vi c s d ng sơ hình cây khi h c t v ng, thông thư ng cách h c này cho k t qu t t v i a s ngư i h c. Vi c hình nh hóa các con ch d làm chúng ta h ng thú hơn v i vi c h c. B n có th k t h p c sơ và hình nh, các bi u tư ng minh h a cho t , ho c thêm vào các màu s c sinh ng n u b n th y chúng t o ư c h ng thú h c. Hãy phân nhóm th t chi ti t. M t trang web tra c u t v ng r t h u ích trên m ng Internet hi n nay là http://wordreference.com/ có cách làm tương t như v y. Khi b n s d ng t i n English definition tìm nghĩa m t t , trư c h t, trang web s ch ra cho b n Category Tree (sơ cây) d n t i t ó. 2 Ví d : tra nghĩa t caratteristica -> mento… “mento” – c m, ta có: Entita` -> cosa -> part; pezzo -> T t nhiên khi h c, b n hãy “cá nhân hóa” sơ cây c a mình, sao cho b n thân mình c m th y d h c và d nh nh t, ng b t chư c sơ c a ai vì m i ngư i có m t cách tư duy và ghi nh khác nhau. M t i u quan tr ng là hãy ghi nh t lo i c a các t hay ch c năng c a chúng trong câu: danh t , ng t , tính t , tr ng t , liên t … ng b qua b t c t nào! Tương t như khi b n có trong tay m t b sưu t p âm nh c, có r t nhi u ca khúc ư c phân rõ vào các th lo i khác nhau: nh c tr , nh c dân ca, nh c thính phòng… Trong m c nh c tr l i có các nhánh nh : Rock, Pop, R&B… V i nh ng bài hát b n không th phân lo i, b n s cho vào m c “T ng h p”. Có th ch c ch n m t i u, s không bao gi b n ng vào nhóm này, ta thư ng có xu hư ng l a ch n nh ng th ã ư c s p x p theo tr t t và ch hơn. Vì v y, hãy n m ch c t lo i c a các t và phân bi t c n th n trư c khi h c nghĩa c a chúng. 2.2. Phân lo i: 2.2.1. T ng nghĩa: Trong các ngôn ng u có m t s t d gây nh m l n cho ngư i h c, nh t là các t ng nghĩa ho c g n nghĩa ho c các nhóm t có liên quan n nhau. Hãy t kh c ph c i u khó khăn này b ng cách l p các sơ d hi u, qua ó b n v a làm phong phú v n t , v a d dàng phân bi t các t . Ví d : ta có mô hình sau Parlare Dire Các t liên quan Raccontare Chiacchierare Chiedere n “nói”: nói, b o – k – tán g u – h i, yêu c u 2.2.2. T trái nghĩa: V i các c p t trái nghĩa, ta có th vi t chúng cùng v i nhau, khi h c hãy so sánh chúng trong các ng c nh khác nhau, càng t o ư c n tư ng v s i l p gi a chúng, b n s càng d nh hơn. Ví d : M ts c pt i l p: sâu – nông; r ng – h p; giàu – nghèo; 3 t–r … Largo Profondo Stretto Basso Ricco A buon mercato Povero Caro 2.2.3. C m t : V i các t thư ng ư c s d ng và k t h p trong các c m t , thành ng quen thu c, hãy ghi nh các c m t ó thay vì ch h c t “ch t”. Ví d : khi h c t “interessarsi” hãy h c thêm gi i t “interessarsi di” (quan tâm, yêu thích i u gì). i kèm là “di” có c m Các ng t và tính t có gi i t i kèm r t ph bi n trong nhi u ngôn ng . V i ti ng Italia: B n s không th thu c n u ch c i c l i c m t ó, hãy t chúng vào câu; thay vì s d ng m t t ơn, hãy thay th b ng m t c m t có nghĩa tương t , s m t nhi u th i gian suy nghĩ nhưng l i giúp b n nhanh ghi nh cách dùng. Ví d : ng t “avere paura di” (s r ng, e r ng, s ) trong câu: “Ho paura di stare in casa da sola”. 1.2.4. Nhóm các t liên quan t i m t ch Sơ : g i nh s d ng hình nh ví d : risparmiare guadagnare spendere SOLDI fare invistire specare (ti n : ki m – ti t ki m – tiêu - u tư – làm – lãng phí) 4 Khi ã hoàn t t sơ v i các ch t v ng quen thu c như gia ình, b n bè, nhà c a, công vi c… b n có th l p các sơ tương t hư ng t i các lĩnh v c mình yêu thích như âm nh c, th thao, th i trang… nâng cao v n t v ng. B n ch th t s h c t p t t n u như b n có h ng thú và say mê, hãy khơi d y h ng thú h c b ng cách g n li n chúng v i s thích hay các m i quan tâm c a b n. Khi ã có các b n “t i n cá nhân” c a riêng mình, hãy b t tay vào vi c ghi nh chúng. Hãy xác nh rõ kho ng th i gian b n ph i h c m t sơ nh , r i k t h p chúng hoàn thành h t sơ l n hơn. M t nhánh nh có th ch g m năm t . Hãy liên h chúng v i các s v t, hi n tư ng xung quanh mình. Ví d : h c v các v t trong nhà b p, b n có th dùng các m u gi y nh nh , dính lên các v t ó b t c khi nào b n cũng có th th y chúng. Khi nhìn t l nh, hãy nh “frigorifero” trong ti ng Italia ho c “fridge” trong ti ng Anh v.v.. T p t các câu ơn gi n v i chúng. Ví d : “Ho un frigorifero nuovo.” hay “Questo frigorifero è un regalo per mia madre.”… Khi h c ư c m t m u câu ho c c u trúc ng pháp m i, hãy áp d ng chúng ngay v i các t ã h c, i u ó s giúp b n không ch s d ng quen m u câu ó mà còn ghi nh luôn t m i. • Chú ý: Phiên âm và tr ng âm Khi h c t v ng, hãy c bi t chú ý n ph n phiên âm c a t . B n không th ch nh cách vi t c a t mà ph i n m ch c cách c c a t ng t . Không th trong m t lúc có th h c thu c b ng kí t phiên âm ư c nên b n có th h c d n trong khi vi t ra cách phiên âm c a t , b t u t các t ng n và d , ch g m m t nguyên âm. D n d n i u ó s giúp b n hình thành thói quen vi t t i kèm v i phiên âm và c t ó ra trong lúc vi t. Ví d : ta có cercàre [ er'kare] (vtr): tìm ki m, c g ng, tìm cách… Bên c nh phiên âm c a t , n u như ti ng Vi t có sáu d u thanh, thì trong các ngôn ng châu Âu, m i t l i có tr ng âm c a t , cũng như câu cũng có tr ng âm c a câu. ó là m t y u t c bi t quan tr ng c n chú ý khi h c t v ng ti ng Italia. Trong ví d t “cercare” bên trên, các b n có th th y d u tr ng âm n m “ca”. V i ti ng Italia, ch có trư ng h p c bi t, d u tr ng âm m i xu t hi n trên t khi vi t, ví d : Universita`, facolta`, giù, sé… Trong ti ng Ý m i t k t thúc b ng m t nguyên âm, cùng v i tr ng âm c a t i u ó ã làm cho ti ng Ý tr thành m t trong nh ng ngôn ng giàu nh c i u nh t th gi i. Vì v y, ngoài vi c hi u phiên âm c a t , b n còn c n n m ch c tr ng âm c a t . III. Luy n t p: nghe và n m b t t t t hơn, b n hãy c g ng nghe càng nhi u càng t t. B n có th nghe qua băng, t i các o n âm thanh c t v ng t các trang web như wordreference.com, Babylon.com… K t h p nhìn hình nh tr c ti p và nghe cách phát âm th t chu n xác, b n s nhanh chóng ghi nh t c n thi t. 5 V i b t kì m t t lo i nào, k c v i các t tr u tư ng như t c m thán, liên t , tr ng t … không có cách h c nào t t hơn vi c b n thư ng xuyên s d ng chúng. Trong các bu i h c hay b t c khi nào r nh r i, b n hãy nghĩ ra các ch liên quan n m t sơ t v ng c th hay m t s t ang d nh h c, th hi n chúng dư i d ng các câu tư ng thu t ơn gi n, t t ra câu h i và tr l i… Ví d : khi nói v ch công vi c, hãy th nói v b n thân, s d ng m t s t liên quan n công vi c mình ang làm, k t h p các tr ng t và liên t cho câu văn thêm sinh ng “Sono una studentessa. Adesso studio la lingua italiana all’Universita` di Hanoi. La studio soltanto da 6 mesi ma la trovo una lingua molto interessante.” T t tr l i. t câu h i: “Che cosa faccio adesso?”/ “Che cosa studi?”/ “Dove studi?”… và Theo trang web GlobalEducation, b n cũng có th nâng cao v n t v ng c a mình thông qua vi c d y ngư i khác – nh ng ngư i trình th p hơn b n. Trong lúc truy n t l i và gi i thích nghĩa cho ngư i khác, b n v a ghi nh t thêm m t l n n a, và t các l i v ng âm, ng nghĩa h m c ph i b n có th rút ra kinh nghi m cho mình. Gi ng d y cũng là m t cách h c! Ngày nay, trong th i i c a Internet, máy nghe nh c Ipod, b n hoàn toàn có th ch ng trong vi c l a ch n các hình th c h c t p phù h p v i mình. Hãy năng ng trong vi c h c t trong kh năng có th thông qua xem các b phim có ph , chơi trò chơi i n t , nghe nh c… M i khi h c ư c m t t m i, hãy chú ý tìm ki m, b t c lúc nào b n cũng có th b t g p chúng trong m t b phim, m t trò chơi, tình c nghe ư c trong m t bài hát hay th m chí trên các băng rôn qu ng cáo… Ví d : V i c p t trái nghĩa “ricco” - “povero” (giàu – nghèo) bên trên, ta có th nh n ra tên m t ban nh c r t n i ti ng c a Ý “Ricchi e Poveri”. T ó b n s c p nh t thêm ư c m t cách s d ng hay k t h p m i c a t . V i Google như m t công c h tr c l c, b n có th d dàng t i các bài hát, các bài c, các o n âm thanh… vào máy nghe nh c c a mình có th nghe m i nơi, m i lúc, v a giúp nâng cao kĩ năng nghe, v a giúp c ng c và m r ng v n t . ng th i, b n có th tr c ti p ki m tra kh năng phát âm c a mình b ng cách ghi âm l i gi ng c c a mình và so sánh v i gi ng c c a ngư i b n ng . t ư c k t qu cao nh t, trư c h t b n hãy t o cho mình tâm lí tho i mái khi h c. ng nghĩ r ng h c t là m t c c hình, hãy coi ó là m t trò chơi ngôn ng khi i chi u, so sánh s khác nhau gi a ti ng m và m t th ngôn ng m i. Ch khi có h ng thú, yêu thích b n m i có th h c t t. “Th y d y ti ng cho Bác H chính là Ngư i. Phương ti n duy nh t c a Ngư i là quy n v và cây bút chì. Ngư i h c m i nơi, m i lúc có th ”. B ng lòng quy t tâm, ý chí c u ti n, Bác H ã h c và s d ng thành th o hơn sáu th ti ng khác nhau. Gi ây, v i m i phương ti n h c t p hi n i, thu n ti n, n u chăm ch và có m c ích h c t p rõ ràng, b n hoàn toàn có th làm ư c như v y. Hãy luôn ghi nh : H c t v ng là m t cu c chơi, không ph i môn h c n ng n , khô khan trong giáo trình. Ai là ngư i có th i u khi n và s d ng ngôn t tài tình nh t chính là ngư i chi n th ng. 6 M t s trang web h c t v ng có hi u qu ( http://www.wordreference.com: t http://www.dizionario-italiano.it: t c bi t v i ti ng Italia): i n Anh - Italia, Italia – Anh i n Italia – Italia http://www.pdictionary.com/italian/: tra c u t i n ti ng Italia qua hình v http://www.syvum.com/learn/vocabulary/Italian/: bao g m nhi u trò chơi t dành cho ti ng Italia Tài li u tham kh o: http://www.thunglunghoahong.com/ForeignLanguage/ http://onthi.com/ http://www.goldenkey.edu.vn/forums/ 7 v ng