Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Biện pháp phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 4 tuổi thông q...

Tài liệu Biện pháp phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 4 tuổi thông qua trò chơi

.PDF
133
1181
66

Mô tả:

LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả của luận văn là hoàn toàn trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Hà Nội, tháng 9 năm 2016 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Thu LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Phạm Minh Mục đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn tôi trong suốt thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các Thầy Cô giáo trong khoa Giáo dục Đặc biệt đã giúp đỡ và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập ở khoa và thực hiện nghiên cứu luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, giáo viên của hai cơ sở giáo dục đặc biệt là Cơ sở giáo dục mầm non chuyên biệt Ánh Dương và Cơ sở mầm non chuyên biệt Biển Dương đã giúp đỡ, tạo điều kiện cho tôi trong quá trình khảo sát và thực nghiệm tại trung tâm. Tôi xin tỏ lòng biết ơn tới gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, chia sẻ những khó khăn trong suốt thời gian qua, giúp tôi hoàn thành luận văn. Hà nội ngày....tháng.....năm 2016 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Thu DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ 1. BP Biện pháp 2. CMHS Cha mẹ học sinh 3. ĐLC Độ lệch chuẩn 4. ĐTB Điểm trung bình 5. GV Giáo viên 6. RLPTK Rối loạn phổ tự kỷ DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU 1. Tính cấp thiết của đề tài...........................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu................................................................................2 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.........................................................2 4. Giả thuyết khoa học.................................................................................2 5. Nhiệm vụ nghiên cứu...............................................................................2 6. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................3 7. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................3 8. Cấu trúc luận văn.....................................................................................4 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề...............................................................6 1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài.........................................................6 1.1.2. Những nghiên cứu về phát triển ngôn ngữ cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ ở Việt Nam....................................................................................................9 1.2. Trẻ có rối loạn phổ tự kỷ và ngôn ngữ nói của trẻ ............................11 1.2.1. Khái niệm trẻ có rối loạn phổ tự kỷ....................................................11 1.2.2. Tiêu chí và phương pháp chẩn đoán trẻ tự kỷ.....................................12 1.2.3. Một số đặc điểm trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi............................23 1.2.4. Ngôn ngữ nói của trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3-4 tuổi............................24 1.3. Giáo dục phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ thông qua trò chơi................................................................................................26 1.3.1. Khái niệm phát triển ngôn ngữ nói, phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi........................................................................26 1.3.2. Quá trình phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi .................................................................................................................28 1.4. Phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi thông qua trò chơi................................................................................................34 1.4.1. Trò chơi phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi................34 1.4.2. Thực hiện các bước tổ chức trò chơi phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi........................................................................37 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi thông qua trò chơi......................................................41 1.5.1. Các yếu tố chủ quan..........................................................................41 1.5.2. Các yếu tố khách quan......................................................................43 2.1. Khái quát về quá trình khảo sát thực trạng........................................46 2.2. Kết quả nghiên cứu thực trạng ..........................................................50 2.2.1. Thực trạng nhận thức và chuyên môn của giáo viên về những thuận lợi, khó khăn trong phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi........................................................................................................50 2.2.2. Thực trạng ngôn ngữ nói của trẻ tự kỷ 3 - 4 tuổi..................................55 2.2.3. Thực trạng giáo dục phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi....................................................................................................56 2.2.4. Thực trạng các biện pháp giáo dục phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi thông qua tổ chức trò chơi.....................................70 2.4. Ảnh hưởng các yếu tố đến tổ chức trò chơi phát phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi...............................................79 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi qua trò chơi...................................................84 3.1.3. Đảo đảm sự phù hợp với đặc điểm phát triển cá nhân trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi ở mức độ nhẹ......................................................................85 3.2. Các biện pháp phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ qua trò chơi................................................................................................86 * Xác định khả năng tiếp nhận ngôn ngữ của trẻ:.........................................89 * Xác định khả năng diễn đạt ngôn ngữ của trẻ............................................90 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất............................................96 3.4. Khảo nghiệm nhận thức mức độ cần thiết và đánh giá mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất..........................................................................97 3.5. Thực nghiệm biện pháp đề xuất........................................................100 3.5.1. Tổ chức thực nghiệm......................................................................100 3.5.2. Kết quả thực nghiệm.......................................................................103 1. Kết luận................................................................................................107 2. Khuyến nghị.........................................................................................109 1.Nguyễn Nữ Tâm An (2007), Biện pháp dạy học đọc hiểu cho học sinh rối loạn phổ tự kỷ ở đầu cấp tiểu học, Luận án tiến sĩ giáo dục học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.........................................................................111 2.Nguyễn Nữ Tâm An (2012), Một số vấn đề cơ bản trong chẩn đoán rối loạn phổ tự kỷ, Tạp chí khoa học, Đại học quốc gia Hà Nội, , Khoa học Xã hội và Nhân văn, số 28, tr.143 - 147........................................................111 5.Phạm Thị Châu, Nguyễn Thị Oanh, Trần Thị Sinh (2013), Giáo dục học mầm non, Nxb Đại học quốc gia Hà Nội.................................................111 7.Vũ Dũng (2008), Từ điển tâm lý học, Nxb Từ điển Bách khoa, Hà Nội. ..................................................................................................................111 11.Nguyễn Xuân Hải (2016), Giáo trình quản lí giáo dục hoà nhập, Nxb Đại học Sư Phạm, Hà Nội........................................................................111 14.Lã Thị Bắc Lý (2016), Giáo dục hoà nhập trẻ khuyết tật lứa tuổi mầm non, Nxb Đại học Sư Phạm, Hà Nội........................................................111 17.Hoàng Phê (2007) (chủ biên), Từ điển tiếng Việt, Trung tâm Từ điển học, Nxb Đà Nẵng....................................................................................112 18.Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2010), Luật Người khuyết tật.......................................................................................112 21.Trần Thị Minh Thành (chủ biên) (2015), Giáo trình quản lí hành vi của trẻ khuyết tật trí tuệ, Nxb Đại học Sư Phạm, Hà Nội..............................112 24.Trần Thị Thiệp (chủ biên) (2015), Giáo trình can thiệp sớm cho trẻ khuyết tật, Nxb Đại học Sư Phạm, Hà Nội..............................................112 32.Nguyễn Thị Hoàng Yến (2014), Tự kỉ - Những vấn đề lí luận và thực tiễn, Nxb Đại học Sư Phạm, Hà Nội........................................................112 33.Nguyễn Thị Hoàng Yến (chủ biên) (2016), Đại cương giáo dục trẻ khuyết tật trí tuệ, Nxb Đại học Sư Phạm, Hà Nội....................................113 34.Nguyễn Như Ý (chủ biên) (1999) , Đại từ điển tiếng Việt, Nxb Văn hóa - Thông tin, Hà Nội..................................................................................113 TÀI LIỆU TIẾNG ANH............................................................................113 35.Allison Bean Ellawadi and Susan Ellis Weismer, Using spoken language benchmarks to characterize the expressive language skills of young children with autism spectrum disorders, American Journal of Speech - Language Pathology, November 2015, Vol. 24, 696-707. doi:10.1044/2015_AJSL P-14-0190........................................................113 36.American Psychiatric Association, Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders - DSM V, Washington DC: AA, 2012.....................113 39.Chaste P, Leboyer M (2012), Autism risk factors: genes, environment, and gene-environment interactions. Dialogues Clin Neurosci. 14 (3): 281– 92. PMC 3513682. PMID 23226953.......................................................113 40.Charman T, Baron-Cohen S, Swettenham J, Baird G, Drew A, Cox A.Int J Lang Commun Disord, Predicting language outcome in infants with autism and pervasive developmental disorder, 2003 Jul-Sep; 38(3):265-85............................................................................................113 41.Fred R. Volkmar, Rhea Paul, Sally J. Rogers, Kevin A. Pelphrey (2014), Handbook of Autism and Pervasive Developmental Disorders, 2 Volume Set, 5th Edition, ISBN: 978-1-118-14068-0...............................113 42.Grandin, Temple; Panek, Richard (2013-04-30). The Autistic Brain: Thinking Across the Spectrum (First ed.). Boston: Houghton Mifflin Harcourt. ISBN 978-0547636450. Retrieved 2016-01-01.......................113 45.Kanner L. Autistic disturbances of affective contact. Nervous Child 2, 217-250 (1943).........................................................................................114 53.Wendy L. Stone, PhD; Caitlin R. McMahon, MS; Paul J. Yoder, PhD; Tedra A.Walden (2007), Early Social-Communicative and Cognitive Development of Younger Siblings of Children With Autism Spectrum Disorders, Arch Pediatr Adolesc Med, 161:384-390..............................114 CÁC TRANG WEB...................................................................................114 54.https://en.wikipedia.org/wiki/Relationship_Development_Intervention. ..................................................................................................................114 55.https://spectrumnews.org/opinion/viewpoint/leo-kanners-1943-paperon-autism/ ...............................................................................................114 56.http://suckhoe.vnexpress.net/tin-tuc/suc-khoe/canh-bao-gia-tang-tremac-hoi-chung-tu-ky-3379959.html, Cảnh báo gia tăng trẻ mắc hội chứng tự kỷ..........................................................................................................115 57.http://giadinh.vnexpress.net/tin-tuc/cham-con/day-tre-tu-ky-hoc-ngonngu-dung-cach-3006508.html..................................................................115 58.http://nhatkybe.vn/cam-nang/giao-duc/ky-thuat-day-ngon-ngu-cho-tretu-ky.html.................................................................................................115 59.http://suckhoedoisong.vn/mot-so-dac-diem-dac-trung-nhan-biet-tre-tuky-n6003.html...........................................................................................115 DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ 1. Tính cấp thiết của đề tài...........................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu................................................................................2 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.........................................................2 4. Giả thuyết khoa học.................................................................................2 5. Nhiệm vụ nghiên cứu...............................................................................2 6. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................3 7. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................3 8. Cấu trúc luận văn.....................................................................................4 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề...............................................................6 1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài.........................................................6 1.1.2. Những nghiên cứu về phát triển ngôn ngữ cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ ở Việt Nam....................................................................................................9 1.2. Trẻ có rối loạn phổ tự kỷ và ngôn ngữ nói của trẻ ............................11 1.2.1. Khái niệm trẻ có rối loạn phổ tự kỷ....................................................11 1.2.2. Tiêu chí và phương pháp chẩn đoán trẻ tự kỷ.....................................12 1.2.3. Một số đặc điểm trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi............................23 1.2.4. Ngôn ngữ nói của trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3-4 tuổi............................24 1.3. Giáo dục phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ thông qua trò chơi................................................................................................26 1.3.1. Khái niệm phát triển ngôn ngữ nói, phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi........................................................................26 1.3.2. Quá trình phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi .................................................................................................................28 1.4. Phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi thông qua trò chơi................................................................................................34 1.4.1. Trò chơi phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi................34 1.4.2. Thực hiện các bước tổ chức trò chơi phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi........................................................................37 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi thông qua trò chơi......................................................41 1.5.1. Các yếu tố chủ quan..........................................................................41 1.5.2. Các yếu tố khách quan......................................................................43 2.1. Khái quát về quá trình khảo sát thực trạng........................................46 2.2. Kết quả nghiên cứu thực trạng ..........................................................50 2.2.1. Thực trạng nhận thức và chuyên môn của giáo viên về những thuận lợi, khó khăn trong phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi........................................................................................................50 2.2.2. Thực trạng ngôn ngữ nói của trẻ tự kỷ 3 - 4 tuổi..................................55 2.2.3. Thực trạng giáo dục phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi....................................................................................................56 2.2.4. Thực trạng các biện pháp giáo dục phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi thông qua tổ chức trò chơi.....................................70 2.4. Ảnh hưởng các yếu tố đến tổ chức trò chơi phát phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi...............................................79 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi qua trò chơi...................................................84 3.1.3. Đảo đảm sự phù hợp với đặc điểm phát triển cá nhân trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi ở mức độ nhẹ......................................................................85 3.2. Các biện pháp phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ qua trò chơi................................................................................................86 * Xác định khả năng tiếp nhận ngôn ngữ của trẻ:.........................................89 * Xác định khả năng diễn đạt ngôn ngữ của trẻ............................................90 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất............................................96 3.4. Khảo nghiệm nhận thức mức độ cần thiết và đánh giá mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất..........................................................................97 3.5. Thực nghiệm biện pháp đề xuất........................................................100 3.5.1. Tổ chức thực nghiệm......................................................................100 3.5.2. Kết quả thực nghiệm.......................................................................103 1. Kết luận................................................................................................107 2. Khuyến nghị.........................................................................................109 1.Nguyễn Nữ Tâm An (2007), Biện pháp dạy học đọc hiểu cho học sinh rối loạn phổ tự kỷ ở đầu cấp tiểu học, Luận án tiến sĩ giáo dục học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.........................................................................111 2.Nguyễn Nữ Tâm An (2012), Một số vấn đề cơ bản trong chẩn đoán rối loạn phổ tự kỷ, Tạp chí khoa học, Đại học quốc gia Hà Nội, , Khoa học Xã hội và Nhân văn, số 28, tr.143 - 147........................................................111 5.Phạm Thị Châu, Nguyễn Thị Oanh, Trần Thị Sinh (2013), Giáo dục học mầm non, Nxb Đại học quốc gia Hà Nội.................................................111 7.Vũ Dũng (2008), Từ điển tâm lý học, Nxb Từ điển Bách khoa, Hà Nội. ..................................................................................................................111 11.Nguyễn Xuân Hải (2016), Giáo trình quản lí giáo dục hoà nhập, Nxb Đại học Sư Phạm, Hà Nội........................................................................111 14.Lã Thị Bắc Lý (2016), Giáo dục hoà nhập trẻ khuyết tật lứa tuổi mầm non, Nxb Đại học Sư Phạm, Hà Nội........................................................111 17.Hoàng Phê (2007) (chủ biên), Từ điển tiếng Việt, Trung tâm Từ điển học, Nxb Đà Nẵng....................................................................................112 18.Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2010), Luật Người khuyết tật.......................................................................................112 21.Trần Thị Minh Thành (chủ biên) (2015), Giáo trình quản lí hành vi của trẻ khuyết tật trí tuệ, Nxb Đại học Sư Phạm, Hà Nội..............................112 24.Trần Thị Thiệp (chủ biên) (2015), Giáo trình can thiệp sớm cho trẻ khuyết tật, Nxb Đại học Sư Phạm, Hà Nội..............................................112 32.Nguyễn Thị Hoàng Yến (2014), Tự kỉ - Những vấn đề lí luận và thực tiễn, Nxb Đại học Sư Phạm, Hà Nội........................................................112 33.Nguyễn Thị Hoàng Yến (chủ biên) (2016), Đại cương giáo dục trẻ khuyết tật trí tuệ, Nxb Đại học Sư Phạm, Hà Nội....................................113 34.Nguyễn Như Ý (chủ biên) (1999) , Đại từ điển tiếng Việt, Nxb Văn hóa - Thông tin, Hà Nội..................................................................................113 TÀI LIỆU TIẾNG ANH............................................................................113 35.Allison Bean Ellawadi and Susan Ellis Weismer, Using spoken language benchmarks to characterize the expressive language skills of young children with autism spectrum disorders, American Journal of Speech - Language Pathology, November 2015, Vol. 24, 696-707. doi:10.1044/2015_AJSL P-14-0190........................................................113 36.American Psychiatric Association, Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders - DSM V, Washington DC: AA, 2012.....................113 39.Chaste P, Leboyer M (2012), Autism risk factors: genes, environment, and gene-environment interactions. Dialogues Clin Neurosci. 14 (3): 281– 92. PMC 3513682. PMID 23226953.......................................................113 40.Charman T, Baron-Cohen S, Swettenham J, Baird G, Drew A, Cox A.Int J Lang Commun Disord, Predicting language outcome in infants with autism and pervasive developmental disorder, 2003 Jul-Sep; 38(3):265-85............................................................................................113 41.Fred R. Volkmar, Rhea Paul, Sally J. Rogers, Kevin A. Pelphrey (2014), Handbook of Autism and Pervasive Developmental Disorders, 2 Volume Set, 5th Edition, ISBN: 978-1-118-14068-0...............................113 42.Grandin, Temple; Panek, Richard (2013-04-30). The Autistic Brain: Thinking Across the Spectrum (First ed.). Boston: Houghton Mifflin Harcourt. ISBN 978-0547636450. Retrieved 2016-01-01.......................113 45.Kanner L. Autistic disturbances of affective contact. Nervous Child 2, 217-250 (1943).........................................................................................114 53.Wendy L. Stone, PhD; Caitlin R. McMahon, MS; Paul J. Yoder, PhD; Tedra A.Walden (2007), Early Social-Communicative and Cognitive Development of Younger Siblings of Children With Autism Spectrum Disorders, Arch Pediatr Adolesc Med, 161:384-390..............................114 CÁC TRANG WEB...................................................................................114 54.https://en.wikipedia.org/wiki/Relationship_Development_Intervention. ..................................................................................................................114 55.https://spectrumnews.org/opinion/viewpoint/leo-kanners-1943-paperon-autism/ ...............................................................................................114 56.http://suckhoe.vnexpress.net/tin-tuc/suc-khoe/canh-bao-gia-tang-tremac-hoi-chung-tu-ky-3379959.html, Cảnh báo gia tăng trẻ mắc hội chứng tự kỷ..........................................................................................................115 57.http://giadinh.vnexpress.net/tin-tuc/cham-con/day-tre-tu-ky-hoc-ngonngu-dung-cach-3006508.html..................................................................115 58.http://nhatkybe.vn/cam-nang/giao-duc/ky-thuat-day-ngon-ngu-cho-tretu-ky.html.................................................................................................115 59.http://suckhoedoisong.vn/mot-so-dac-diem-dac-trung-nhan-biet-tre-tuky-n6003.html...........................................................................................115 MỤC LỤC 1. Tính cấp thiết của đề tài...........................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu................................................................................2 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.........................................................2 4. Giả thuyết khoa học.................................................................................2 5. Nhiệm vụ nghiên cứu...............................................................................2 6. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................3 7. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................3 8. Cấu trúc luận văn.....................................................................................4 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề...............................................................6 1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài.........................................................6 1.1.2. Những nghiên cứu về phát triển ngôn ngữ cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ ở Việt Nam....................................................................................................9 1.2. Trẻ có rối loạn phổ tự kỷ và ngôn ngữ nói của trẻ ............................11 1.2.1. Khái niệm trẻ có rối loạn phổ tự kỷ....................................................11 1.2.2. Tiêu chí và phương pháp chẩn đoán trẻ tự kỷ.....................................12 1.2.3. Một số đặc điểm trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi............................23 1.2.4. Ngôn ngữ nói của trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3-4 tuổi............................24 1.3. Giáo dục phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ thông qua trò chơi................................................................................................26 1.3.1. Khái niệm phát triển ngôn ngữ nói, phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi........................................................................26 1.3.2. Quá trình phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi .................................................................................................................28 1.4. Phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi thông qua trò chơi................................................................................................34 1.4.1. Trò chơi phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi................34 1.4.2. Thực hiện các bước tổ chức trò chơi phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi........................................................................37 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi thông qua trò chơi......................................................41 1.5.1. Các yếu tố chủ quan..........................................................................41 1.5.2. Các yếu tố khách quan......................................................................43 2.1. Khái quát về quá trình khảo sát thực trạng........................................46 2.2. Kết quả nghiên cứu thực trạng ..........................................................50 2.2.1. Thực trạng nhận thức và chuyên môn của giáo viên về những thuận lợi, khó khăn trong phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi........................................................................................................50 2.2.2. Thực trạng ngôn ngữ nói của trẻ tự kỷ 3 - 4 tuổi..................................55 2.2.3. Thực trạng giáo dục phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi....................................................................................................56 2.2.4. Thực trạng các biện pháp giáo dục phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi thông qua tổ chức trò chơi.....................................70 2.4. Ảnh hưởng các yếu tố đến tổ chức trò chơi phát phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi...............................................79 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi qua trò chơi...................................................84 3.1.3. Đảo đảm sự phù hợp với đặc điểm phát triển cá nhân trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi ở mức độ nhẹ......................................................................85 3.2. Các biện pháp phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ qua trò chơi................................................................................................86 * Xác định khả năng tiếp nhận ngôn ngữ của trẻ:.........................................89 * Xác định khả năng diễn đạt ngôn ngữ của trẻ............................................90 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất............................................96 3.4. Khảo nghiệm nhận thức mức độ cần thiết và đánh giá mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất..........................................................................97 3.5. Thực nghiệm biện pháp đề xuất........................................................100 3.5.1. Tổ chức thực nghiệm......................................................................100 3.5.2. Kết quả thực nghiệm.......................................................................103 1. Kết luận................................................................................................107 2. Khuyến nghị.........................................................................................109 1.Nguyễn Nữ Tâm An (2007), Biện pháp dạy học đọc hiểu cho học sinh rối loạn phổ tự kỷ ở đầu cấp tiểu học, Luận án tiến sĩ giáo dục học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.........................................................................111 2.Nguyễn Nữ Tâm An (2012), Một số vấn đề cơ bản trong chẩn đoán rối loạn phổ tự kỷ, Tạp chí khoa học, Đại học quốc gia Hà Nội, , Khoa học Xã hội và Nhân văn, số 28, tr.143 - 147........................................................111 5.Phạm Thị Châu, Nguyễn Thị Oanh, Trần Thị Sinh (2013), Giáo dục học mầm non, Nxb Đại học quốc gia Hà Nội.................................................111 7.Vũ Dũng (2008), Từ điển tâm lý học, Nxb Từ điển Bách khoa, Hà Nội. ..................................................................................................................111 11.Nguyễn Xuân Hải (2016), Giáo trình quản lí giáo dục hoà nhập, Nxb Đại học Sư Phạm, Hà Nội........................................................................111 14.Lã Thị Bắc Lý (2016), Giáo dục hoà nhập trẻ khuyết tật lứa tuổi mầm non, Nxb Đại học Sư Phạm, Hà Nội........................................................111 17.Hoàng Phê (2007) (chủ biên), Từ điển tiếng Việt, Trung tâm Từ điển học, Nxb Đà Nẵng....................................................................................112 18.Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2010), Luật Người khuyết tật.......................................................................................112 21.Trần Thị Minh Thành (chủ biên) (2015), Giáo trình quản lí hành vi của trẻ khuyết tật trí tuệ, Nxb Đại học Sư Phạm, Hà Nội..............................112 24.Trần Thị Thiệp (chủ biên) (2015), Giáo trình can thiệp sớm cho trẻ khuyết tật, Nxb Đại học Sư Phạm, Hà Nội..............................................112 32.Nguyễn Thị Hoàng Yến (2014), Tự kỉ - Những vấn đề lí luận và thực tiễn, Nxb Đại học Sư Phạm, Hà Nội........................................................112 33.Nguyễn Thị Hoàng Yến (chủ biên) (2016), Đại cương giáo dục trẻ khuyết tật trí tuệ, Nxb Đại học Sư Phạm, Hà Nội....................................113 34.Nguyễn Như Ý (chủ biên) (1999) , Đại từ điển tiếng Việt, Nxb Văn hóa - Thông tin, Hà Nội..................................................................................113 TÀI LIỆU TIẾNG ANH............................................................................113 35.Allison Bean Ellawadi and Susan Ellis Weismer, Using spoken language benchmarks to characterize the expressive language skills of young children with autism spectrum disorders, American Journal of Speech - Language Pathology, November 2015, Vol. 24, 696-707. doi:10.1044/2015_AJSL P-14-0190........................................................113 36.American Psychiatric Association, Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders - DSM V, Washington DC: AA, 2012.....................113 39.Chaste P, Leboyer M (2012), Autism risk factors: genes, environment, and gene-environment interactions. Dialogues Clin Neurosci. 14 (3): 281– 92. PMC 3513682. PMID 23226953.......................................................113 40.Charman T, Baron-Cohen S, Swettenham J, Baird G, Drew A, Cox A.Int J Lang Commun Disord, Predicting language outcome in infants with autism and pervasive developmental disorder, 2003 Jul-Sep; 38(3):265-85............................................................................................113 41.Fred R. Volkmar, Rhea Paul, Sally J. Rogers, Kevin A. Pelphrey (2014), Handbook of Autism and Pervasive Developmental Disorders, 2 Volume Set, 5th Edition, ISBN: 978-1-118-14068-0...............................113 42.Grandin, Temple; Panek, Richard (2013-04-30). The Autistic Brain: Thinking Across the Spectrum (First ed.). Boston: Houghton Mifflin Harcourt. ISBN 978-0547636450. Retrieved 2016-01-01.......................113 45.Kanner L. Autistic disturbances of affective contact. Nervous Child 2, 217-250 (1943).........................................................................................114 53.Wendy L. Stone, PhD; Caitlin R. McMahon, MS; Paul J. Yoder, PhD; Tedra A.Walden (2007), Early Social-Communicative and Cognitive Development of Younger Siblings of Children With Autism Spectrum Disorders, Arch Pediatr Adolesc Med, 161:384-390..............................114 CÁC TRANG WEB...................................................................................114 54.https://en.wikipedia.org/wiki/Relationship_Development_Intervention. ..................................................................................................................114 55.https://spectrumnews.org/opinion/viewpoint/leo-kanners-1943-paperon-autism/ ...............................................................................................114 56.http://suckhoe.vnexpress.net/tin-tuc/suc-khoe/canh-bao-gia-tang-tremac-hoi-chung-tu-ky-3379959.html, Cảnh báo gia tăng trẻ mắc hội chứng tự kỷ..........................................................................................................115 57.http://giadinh.vnexpress.net/tin-tuc/cham-con/day-tre-tu-ky-hoc-ngonngu-dung-cach-3006508.html..................................................................115 58.http://nhatkybe.vn/cam-nang/giao-duc/ky-thuat-day-ngon-ngu-cho-tretu-ky.html.................................................................................................115 59.http://suckhoedoisong.vn/mot-so-dac-diem-dac-trung-nhan-biet-tre-tuky-n6003.html...........................................................................................115 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài 1.1. Tự kỷ được coi là một dạng khuyết tật lan tỏa phức tạp và phải mất rất nhiều thời gian can thiệp với các liệu pháp khác nhau mới có thể làm giảm được những khó khăn mắc phải ở trẻ có rối loạn phổ tự kỷ. Theo phân loại trẻ có rối loạn phổ thự kỷ DSM - V [36] của Mỹ năm 2012 người ta đã chia ra có nhiều dạng tự kỷ khác nhau như: Rối loạn tự kỷ (Autistic Disorder AD) Rối loạn Asperger (Asperger Disorder/syndrome); Rối loạn Rett (Rett Disorder/syndrome); Rối loạn bất hoà nhập tuổi ấu thơ (Chilhood Disintegrative Disorder - CDD); Rối loạn phát triển diện rộng không xác định (Pervasive Developmental Disorders - Not Otherwise Specified - PDD-NOS). Bên cạnh đó người ta còn có cách phân chia về tự kỷ theo chỉ số IQ... Cho đến nay, các nhà nghiên cứu ở nhiều nước trên thế giới tiếp tục công bố những nghiên cứu và chỉ ra biểu hiện mới ở trẻ tự kỷ. Ở Việt Nam, nhiều bác sỹ, các nhà tâm lý học, giáo dục học đã đưa những bộ công cụ của nước ngoài vào Việt Nam và thích ứng các công cụ này để can thiệp và hỗ trợ cho trẻ em, nhiều trẻ em ở các trung tâm giáo dục của các bệnh viện đã đạt được những hiệu quả đáng rất đáng ghi nhận. 1.2. Trong thời gian qua, theo thống kê số liệu trẻ có rối loạn phổ tự kỷkhông ngừng gia tăng. Thời gian đầu, những nghiên cứu đã chỉ ra số lượng trẻ có rối loạn phổ tự kỷ ở thành thị cao hơn so với địa bàn nông thôn, ngoài ra con của những gia đình có địa vị xã hội có biểu hiện tự kỷ cũng cao hơn con của các gia đình ở nông thôn (Kanner, 1943) [54]. Kết quả này sau đó không lâu đã bị bác bỏ, người ta thấy trẻ ở các gia đình bất kể tầng lớp nào trong xã hội, mọi thành phần xuất thân sinh ra đề có nguy cơ mắc phải chứng tự kỷ là tương đương [54]. Theo một công bố mới đây, “trên thế giới, tỷ lệ trẻ được phát hiện và chẩn đoán tự kỷ tăng một cách đáng kể. Trước đây tỷ lệ này là một trên 1.000 thì nay ở Mỹ đã tăng lên 1/68, châu Phi là một trên 37. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cứ 160 người thì có một người tự kỷ tại Việt Nam chưa có con số nghiên cứu chính thức về số lượng trẻ mắc chứng tự kỷ. Theo thống kê của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, nước ta khoảng 200.000 người mắc chứng tự kỷ. Nếu tính theo cách tính của WHO, con số này chừng 500.000” [56]. Cùng với đó, có thể thấy số lượng các cơ sở giáo dục chuyên 1 biệt dành cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ cũng không ngừng gia tăng tại các tỉnh thành, chứng tỏ số lượng trẻ có rối loạn phổ tự kỷ tại các tỉnh thành ở nước ta chiếm số lượng rất lớn trong tổng số trẻ được sinh ra hàng năm. 1.3. Trước nhu cầu ngày càng tăng cao của trẻ có RLPTK và nhu cầu của gia đình trẻ, rất nhiều các cơ sở can thiệp và giáo dục trẻ có RLPTK đã ra đời. Tuy nhiên, tại rất nhiều cơ sở chưa đảm bảo các điều kiện cả về chuyên môn và cơ sở vật chất để can thiệp, hỗ trợ trẻ có rối loạn phổ tự kỷ đạt hiệu quả. Một trong những khó khăn điển hình của trẻ có rối loạn phổ tự kỷ đó là có khó khăn trong giao tiếp; đồng thời kỹ năng giao tiếp lại là một trong những kỹ năng nền tảng làm cơ sở cho trẻ em nói chung trẻ có rối loạn phổ tự kỷ nói chung phát triển nhận thức, điều chỉnh hành vi cũng như hòa nhập xã hội. Từ những lý do trên, chúng tôi chọn vấn đề “Biện pháp phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi thông qua trò chơi” làm đề tài nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, thực trạng phát triển ngôn ngữ nói và giáo dục phát triển ngôn ngữ nói của trẻ có rối loạn phổ tự kỷ đề xuất các biện pháp phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi qua trò chơi. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu: Giáo dục ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi mức độ nhẹ. 3.2. Đối tượng nghiên cứu: Tổ chức các hoạt động trò chơi phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ có rối loạn phổ tự kỷ 3 - 4 tuổi. 4. Giả thuyết khoa học Trẻ em 3 - 4 tuổi đã có vốn từ vựng khá phong phú và việc sử dụng vốn từ trong hoạt động giao tiếp một cách khá thành thục và lưu loát, trong khi đó trẻ có rối loạn phổ tự kỷ có vốn từ ít hơn đáng kể, đồng thời sử dụng vốn từ trong giao tiếp rất khó khăn và không phù hợp bối cảnh giao tiếp, vì vậy, đề xuất được các biện pháp tổ chức trò chơi phát triển ngôn ngữ nói phù hợp với đặc điểm phát triển của trẻ sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục ngôn ngữ nói và kỹ năng giao tiếp cho 3 - 4 tuổi làm cơ sở cho trẻ phát triển, hoàn thành chương trình giáo dục mầm non, tiếp tục học tập ở các cấp học cao hơn và hòa nhập xã hội. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 2
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan